A

A

A

Бүлэг: 1979

МОНГОЛ УЛСЫН ХУУЛЬ

2003 оны 5 дугаар сарын 30-ны өдөр

Улаанбаатар хот

БҮСЧИЛСЭН ХӨГЖЛИЙН УДИРДЛАГА ЗОХИЦУУЛАЛТЫН ТУХАЙ

НЭГДҮГЭЭР БҮЛЭГ

НИЙТЛЭГ ҮНДЭСЛЭЛ

1 дүгээр зүйл.Хуулийн зорилт

Хэвлэх

1.1.Энэ хуулийн зорилт нь Монгол Улсын нийгэм, эдийн засгийн хөгжлийн тэнцлийг хангах үүднээс эдийн засгийг бүсчлэн хөгжүүлэх эрх зүйн үндсийг тодорхойлж, бүсчилсэн хөгжлийн удирдлага зохицуулалттай холбогдон үүсэх харилцааг зохицуулахад оршино.

2 дугаар зүйл.Бүсчилсэн хөгжлийн удирдлага зохицуулалтын тухай хууль тогтоомж

Хэвлэх

2.1.Бүсчилсэн хөгжлийн удирдлага зохицуулалтын тухай хууль тогтоомж нь Монгол Улсын Үндсэн хууль, Засгийн газрын тухай хууль, энэ хууль болон тэдгээртэй нийцүүлэн гаргасан хууль тогтоомжийн бусад актаас бүрдэнэ.

2.2.Монгол Улсын олон улсын гэрээнд энэ хуульд зааснаас өөрөөр заасан бол олон улсын гэрээний заалтыг дагаж мөрдөнө.

3 дугаар зүйл.Хуулийн нэр томъёо

Хэвлэх

3.1.Энэ хуульд хэрэглэсэн дараахь нэр томъёог дор дурдсан утгаар ойлгоно:

3.1.1."бүсийн хөгжлийн тулгуур төв" гэж тухайн бүсийг гадаад, дотоод зах зээлтэй холбоход байгаль, эдийн засгийн нөхцөлийн хувьд тохиромжтой байрласан улсын зэрэглэлтэй хотыг;

3.1.2."орон нутгийн хөгжлийн төв" гэж тухайн бүс нутгийн хүн амын нийгэм, эдийн засгийн хөгжилд голлох үүрэгтэй, үйлдвэрлэл, үйлчилгээний дэд бүтэц бүхий аймгийн зэрэглэлтэй хотыг.

4 дүгээр зүйл.Бүсчилсэн хөгжлийн удирдлага зохицуулалтын үндсэн зарчим

Хэвлэх

4.1.Бүсчилсэн хөгжлийн удирдлага зохицуулалтын үйл ажиллагаанд дараахь зарчмыг баримтална:

4.1.1.үндэсний эрх ашгийг эрхэмлэн дээдлэх;

4.1.2.бүс нутгийн нийгэм, соёлын харьцангуй жигд хөгжлийг хангахад чиглэсэн эдийн засгийн нэгдмэл орчныг бүрдүүлэх;

4.1.3.хүн амын нийгмийн хамгаалал, эрүүл мэнд, соёл, боловсролын үйлчилгээг тухайн бүс дотор нь аймаг, орон нутгийн чадавхид түшиглэн цогцолбороор шийдвэрлэх;

4.1.4.бүс нутгийн хүрээнд засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгжүүдийн хоорондын хамтын ажиллагаа, уялдаа холбоог бэхжүүлж, тэдгээрийн бие даан хөгжих боломжийг хангах;

4.1.5.нутгийн өөрөө удирдах байгууллагын бүрэн эрхийг хүндэтгэх, тэдгээрийн онцгой бүрэн эрхэд хамаарах асуудалд хөндлөнгөөс үл оролцох;

4.1.6.эдийн засгийн өсөлтийг хангахад голлох үүрэг бүхий бүс нутгийг түлхүү анхаарч хөгжүүлэх.

5 дугаар зүйл.Эдийн засгийг бүсчилэн зохицуулах үйл ажиллагааны шалгуур

Хэвлэх

5.1.Энэ хуульд заасны дагуу бүс нутгийг зохион байгуулахдаа дор дурдсан шаардлагыг үндэс болгоно:

5.1.1.байгаль орчиндоо зохицсон эдийн засгийн оновчтой бүтэцтэй байх;

5.1.2.үйлдвэрлэл, үйлчилгээний тодорхой салбарыг тэргүүлэх чиглэлээр хөгжүүлсэн байх;

5.1.3.бүс нутаг хоорондоо болон дотоод, гадаад зах зээлтэй дэд бүтцийн босоо, хэвтээ тэнхлэгээр холбогдсон байх;

5.1.4.бүсийн хөгжлийн тулгуур төвтэй байх.

ХОЁРДУГААР БҮЛЭГ

БҮСЧИЛСЭН ХӨГЖЛИЙН УДИРДЛАГА ЗОХИЦУУЛАЛТ

6 дугаар зүйл.Үндэсний хороо

Хэвлэх

6.1.Бүсчилсэн хөгжлийн удирдлага зохицуулалтын үйл ажиллагааг уялдуулан зохицуулах, бүсчилсэн хөгжлийн асуудлаар Засгийн газрын ерөнхий стратегийг тодорхойлох чиг үүрэг бүхий орон тооны бус Үндэсний хороо Монгол Улсын Ерөнхий сайдын дэргэд ажиллана.

6.2.Yндэсний хороо нь дараахь бүрэлдэхүүнтэй байна:

6.2.1.Yндэсний хорооны дарга, орлогч дарга;

6.2.2./Энэ заалтыг 2012 оны 8 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон/

6.2.3.байгаль орчин, зам, тээвэр, аялал жуулчлал, барилга, хот байгуулалт, түлш, эрчим хүч, хүнс, хөдөө аж ахуйн асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүд;

/Энэ заалтад 2005 оны 1 дүгээр сарын 27-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт орсон./

6.2.4.энэ хуулийн 6.2.3-т зааснаас бусад яамдын Төрийн нарийн бичгийн дарга;

6.2.5.бүсийн Зөвлөлийн дарга нар.

6.3.Үндэсний хорооны дарга нь үндэсний хөгжлийн бодлого, төлөвлөлтийн асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүн байна.

/Энэ хэсэгт 2022 оны 8 дугаар сарын 29-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

/Энэ хэсгийг 2020 оны 05 дугаар сарын 07-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

/Энэ хэсэгт 2020 оны 07 дугаар сарын 07-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

6.4.Бүсийн зөвлөлийн дарга нараас бусад Үндэсний хорооны гишүүдийг Үндэсний хорооны дарга томилж, чөлөөлнө.

6.5.Үндэсний хороо нь ажлын албатай байна. Ажлын албаны үүргийг үндэсний хөгжлийн бодлого, төлөвлөлтийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагын холбогдох нэгж хэрэгжүүлнэ.

/Энэ хэсгийг 2020 оны 05 дугаар сарын 07-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

/Энэ хэсэгт 2020 оны 07 дугаар сарын 07-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

/Энэ хэсэгт 2021 оны 11 дүгээр сарын 12-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан./

6.6.Үндэсний хорооны дүрэм, ажиллах журмыг Засгийн газар батална.

7 дугаар зүйл.Бүсийн зөвлөл

Хэвлэх

7.1.Бүсийн зөвлөл /цаашид "Зөвлөл" гэх/ нь бүс нутгийн хөгжлийг дэмжих талаар төрөөс баримтлах бодлогыг хэрэгжүүлэх ажлыг зохион байгуулах, бүсийн нийгэм, эдийн засгийн асуудлыг зохицуулах чиг үүрэг бүхий орон тооны бус зөвлөл байна.

/Энэ хэсэгт 2014 оны оны 10 дугаар сарын 31-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

7.2.Зөвлөл нь дараахь бүрэлдэхүүнтэй байна:

7.2.1.Зөвлөлийн дарга;

7.2.2.тухайн бүсэд багтаж буй аймгийн Засаг дарга;

7.2.3.бүсийн хөгжлийн тулгуур төв хотын захирагч;

7.2.4.нийслэлийн хувьд нийслэл, дүүргийн Засаг дарга, дагуул хотын захирагч.

7.3.Зөвлөлийн бүрэлдэхүүнд дараахь байгууллагын төлөөллийг оруулж болно:

7.3.1.тухайн бүсэд багтаж буй аймаг, нийслэлийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурал;

7.3.2.иргэн, хуулийн этгээдийн хууль ёсны хамтын ашиг сонирхлыг хамгаалах чиг үүрэг бүхий төрийн бус байгууллага;

7.3.3.тухайн бүсийг хөгжүүлэхэд хувь нэмэр оруулж буй дотоод, гадаадын хөрөнгө оруулагч байгууллага, аж ахуйн нэгж.

7.4. Нийслэлийнхээс бусад Зөвлөлийн даргын бүрэн эрхийг тухайн бүсэд багтах аймгийн Засаг дарга нараас үндэсний хөгжлийн бодлого, төлөвлөлтийн асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүний томилсон аймгийн Засаг дарга  хэрэгжүүлнэ.

/Энэ хэсэгт 2022 оны 8 дугаар сарын 29-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

/Энэ хэсэгт 2012 оны 8 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

7.5.Нийслэлийн бүсийн Зөвлөлийн дарга нь нийслэлийн Засаг дарга байна.

7.6.Үндэсний хөгжлийн бодлого, төлөвлөлтийн асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүн тухайн зөвлөлийн даргын саналыг үндэслэн зөвлөлийн бүрэлдэхүүнд орох  гишүүдийг Зөвлөл тус бүрээр  батална.

/Энэ хэсэгт 2022 оны 8 дугаар сарын 29-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

/Энэ хэсэгт 2012 оны 8 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

8 дугаар зүйл.Зөвлөлийн бүрэн эрх

Хэвлэх

8.1.Зөвлөл нь дараахь бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ:

8.1.1.бүсчилсэн хөгжлийн удирдлага зохицуулалтын тухай хууль тогтоомжийн хэрэгжилтийг бүсийн хэмжээнд зохион байгуулж, үр дүнг жил бүр Үндэсний хороонд тайлагнах;

8.1.2.бүс нутгийн хөгжлийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагатай хамтран тухайн бүсийг хөгжүүлэх зорилт, арга хэмжээг тодорхойлж улсын хөгжлийн жилийн төлөвлөгөө, хөгжлийн зорилтот хөтөлбөр, Монгол Улсыг хөгжүүлэх таван жилийн үндсэн чиглэлд тусгуулах арга хэмжээ авах;

/Энэ заалтыг 2022 оны 4 дүгээр сарын 22-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

8.1.3.тухайн бүсийн хэмжээнд төрийн захиргааны төв байгууллагын бүрэн эрхийнхээ хүрээнд хэрэгжүүлж байгаа үйл ажиллагаанд дэмжлэг үзүүлэх, тэдгээрийн ажлыг нутгийн захиргааны байгууллагын үйл ажиллагаатай уялдуулан зохицуулах;

8.1.4.тухайн бүсийн хөгжлийн асуудлаар холбогдох төрийн захиргааны төв байгууллага, Үндэсний хороонд, шаардлагатай гэж үзвэл Засгийн газарт санал оруулж шийдвэрлүүлэх;

8.1.5.бүс нутгийн хөгжлийн асуудлаар нутгийн өөрөө удирдах байгууллага, иргэн, хуулийн этгээдээс тавьсан санал, хүсэлтийг судалж холбогдох арга хэмжээ авах;

8.1.6.тухайн бүсийн хэмжээнд бүс нутгийн хөгжлийн асуудлаар бүсчилсэн зөвлөлгөөн, уулзалт, үзүүлэх сургууль санаачлан зохион байгуулах;

8.1.7.тухайн бүсийн хөгжлийн асуудлыг шийдвэрлэх талаар иргэн, аж ахуйн нэгж, төрийн болон төрийн бус байгууллагаас тавьж буй санал, санаачлагыг дэмжин зохион байгуулалтын удирдлагаар хангах;

8.1.8.бүс нутгийн хөгжлийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагаас боловсруулсан аргачлал, зааврын дагуу бүсийн хөгжлийн талаархи судалгаа, мэдээллийг гаргаж холбогдох байгууллагад хүргүүлэх;

8.1.9.бүсийн тэжээл тариалах, хадлан хадах талбай болон бэлчээр нутгийг тодорхойлох, байгалийн гамшгаас мал сүргийг урьдчилан сэргийлэх, хамгаалах бүс нутгийн сүлжээ бүрдүүлэх;

8.1.10.бүсийн онцлогтой холбогдсон эдийн засгийн бодлогын асуудлаар саналаа Засгийн газарт тавих;

8.1.11.бүсийн дэд бүтцийг байгуулах, ашиглах асуудлыг санаачлан хэрэгжүүлэх.

8.1.12.тухайн жилд хэрэгжүүлэх бүсийн хөгжлийг дэмжих хөтөлбөр, төсөл, арга хэмжээг баталж, санхүүжүүлэх асуудлыг шийдвэрлэх.

/Энэ заалтыг 2006 оны 6 дугаар сарын 29-ний өдрийн хуулиар нэмсэн./

8.2.Зөвлөл нь чиг үүргээ хэрэгжүүлэх явцад хуулиар нутгийн өөрөө удирдах байгууллагын бүрэн эрхэд хамаарах асуудлаар шийдвэр гаргуулах шаардлага гарвал уг асуудлыг зохих шатны иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хуралд оруулж шийдвэрлүүлнэ.

9 дүгээр зүйл.Зөвлөлийн даргын бүрэн эрх

Хэвлэх

9.1.Зөвлөлийн дарга нь дараахь бүрэн эрхтэй:

9.1.1.Зөвлөлийн ажлыг удирдан зохицуулах;

9.1.2.Зөвлөлийн хурлыг товлон хуралдуулах;

9.1.3.Засгийн газар, Үндэсний хороо, бүсийн Зөвлөлд Зөвлөлийнхөө бүрэн эрхэд хамаарах асуудлаар шийдвэрийн төсөл санаачилж хэлэлцүүлэх.

9.2.Зөвлөлийн дарга эрх хэмжээнийхээ асуудлаар тушаал гаргаж, тогтоосон загварын тамга, тэмдэг хэрэглэнэ.

10 дугаар зүйл. Зөвлөлийн ажиллах журам

Хэвлэх

10.1.Зөвлөлийн үйл ажиллагааны зохион байгуулалтын үндсэн хэлбэр нь Зөвлөлийн хурал байна.

10.2.Зөвлөлийн хурлын дэгийг Зөвлөл өөрөө тогтооно.

10.3.Засгийн газрын санаачилгаар Зөвлөлийн хурлыг зарлан хуралдуулж болно.

10.4.Зөвлөл өөрийн эрх хэмжээний асуудлаар тогтоол гаргана.

10.5.Зөвлөлийн өдөр тутмын ажлыг Зөвлөлийн даргаар ажиллаж байгаа тухайн аймаг, нийслэлийн Засаг даргын Тамгын газар хариуцан гүйцэтгэнэ.

10.6.Зөвлөлийн үйл ажиллагааны зардлыг улсын төсвөөс санхүүжүүлнэ.

/Энэ хэсгийг 2014 оны оны 10 дугаар сарын 31-ний өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон бөгөөд үүнийг 2015 оны 1 дүгээр сарын 1-ний өдрөөс эхлэн дагаж мөрдөнө/

10.7.Зөвлөлийн ажиллах журмыг Засгийн газар тогтоож мөрдүүлнэ.

ГУРАВДУГААР БҮЛЭГ

БҮСЧИЛСЭН ХӨГЖЛИЙН УДИРДЛАГА ЗОХИЦУУЛАЛТЫН ТАЛААРХИ ТӨРИЙН БАЙГУУЛЛАГУУДЫН БҮРЭН ЭРХ

11 дүгээр зүйл.Улсын Их Хурлын бүрэн эрх

Хэвлэх

Улсын Их Хурал нь бүсчилсэн хөгжлийн удирдлага зохицуулалтын талаар дараахь бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ:

11.1.1.Монгол Улсын бүсчилсэн хөгжлийн үзэл баримтлалыг батлах;

11.1.2.бүсчилсэн хөгжлийн эрх зүйн зохицуулалтыг бий болгох;

11.1.3.эдийн засгийн бүсчлэлийн ерөнхий бүдүүвч, бүсийн хөгжлийн тулгуур төвүүдийг тогтоох;

11.1.4.бүсүүдийн хөгжлийн стратегийг хэлэлцэж батлах

/Энэ заалтыг 2015 оны 11 дүгээр сарын 26-ны өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон./

11.1.5.тодорхой бүс нутагт зам тээвэр, эрчим хүч, холбоо, мэдээллийн үндсэн тэнхлэгийн сүлжээг байгуулах бодлогыг тодорхойлох;

11.1.6.бүсийн хөгжлийн асуудлаар байгуулсан олон улсын гэрээ, хэлэлцээрийг соёрхон батлах.

12 дугаар зүйл.Засгийн газрын бүрэн эрх

Хэвлэх

12.1.Засгийн газар бүсчилсэн хөгжлийн удирдлага зохицуулалтын талаар дараахь бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ:

12.1.1.бүсчилсэн хөгжлийн удирдлага зохицуулалтын талаар төрөөс баримтлах бодлого, хууль тогтоомжийг хэрэгжүүлэх ажлыг удирдан зохион байгуулах;

12.1.2.бүсчилсэн хөгжлийн бодлого, бүсийн хөгжлийн хөтөлбөрийг боловсруулах;

/Энэ заалтад 2015 оны 11 дүгээр сарын 26-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

/Энэ заалтад 2021 оны 12 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

12.1.3.орон нутгийн хөгжлийн төвүүдийг тогтоох;

12.1.4.бүсийн хөгжлийн тулгуур төвүүдийн хот байгуулалтын ерөнхий төлөвлөгөөг батлах;

12.1.5.бүс нутгийн хөгжлийг хөрөнгө оруулалт, татвар, зээлийн бодлогоор дэмжих арга, хэлбэрийг судлан тогтоож, саналаа Улсын Их Хуралд оруулж шийдвэрлүүлэх;

12.1.6.бүс нутгийн хөгжлийн асуудлаар төрийн захиргааны төв байгууллага, Зөвлөлүүдийн хоорондын үйл ажиллагааг уялдуулан зохицуулах;

12.1.7.бүсийн хөгжлийн талаархи олон улсын гэрээ, хэлэлцээрийг байгуулах, хэрэгжилтийг зохион байгуулах, биелэлтэд нь хяналт тавих;

12.1.8.бүс нутгийн хөгжилд дотоод, гадаадын хөрөнгө оруулалтыг хөхүүлэн дэмжих;

12.1.9.дэд бүтцийн үндсэн тэнхлэгийн замуудыг барьж байгуулах ажлыг бүсчилсэн хөгжлийн бодлогод нийцүүлэх.

/Энэ заалтад 2015 оны 11 дүгээр сарын 26-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

13 дугаар зүйл.Үндэсний хөгжлийн бодлого, төлөвлөлтийн асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүний бүрэн эрх

/Энэ зүйлийн гарчигт 2022 оны 8 дугаар сарын 29-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

Хэвлэх

/Энэ зүйлийн гарчигт 2005 оны 1 дүгэр сарын 27-ны өдрийн хууль, 2012 оны 8 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

13.1.Үндэсний хөгжлийн бодлого, төлөвлөлтийн асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүн нь дараахь бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ:

/Энэ хэсэгт 2022 оны 8 дугаар сарын 29-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

/Энэ хэсэгт 2005 оны 1 дүгээр сарын 27-ны өдрийн хууль, 2012 оны 8 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

13.1.1.бүсийн хөгжлийн стратегийг боловсруулан Засгийн газарт оруулах;

/Энэ заалтыг 2015 оны 11 дүгээр сарын 26-ны өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон./

13.1.2.бүсчилсэн хөгжлийн бодлоготой уялдуулан аймаг, нийслэлийг хөгжүүлэх хэтийн зорилт болон сумын хөгжлийн дунд хугацааны бодлого боловсруулахад мэргэжил, арга зүйн туслалцаа үзүүлэх;

/Энэ заалтад 2015 оны 11 дүгээр сарын 26-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

13.1.3.бүс нутгийн хөгжлийг дэмжих үйл ажиллагаанд гадаадын хөрөнгө оруулагчид, олон улсын байгууллагын оролцоог өргөжүүлэх арга хэмжээ авах;

13.1.4.бүс нутгийн хөгжлийн тодорхой асуудлаар судалгаа шинжилгээний төсөл захиалах, тендерт шалгарсан төслийг хэрэгжүүлэх ажлыг зохион байгуулах;

13.1.5.Үндэсний хороог удирдах;

/Энэ заалтад 2012 оны 8 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

13.1.6.хууль тогтоомжид заасан бусад бүрэн эрх.

14 дүгээр зүйл.Төрийн захиргааны бусад төв байгууллагын бүрэн эрх

Хэвлэх

14.1.Төрийн захиргааны бусад төв байгууллага нь бүсчилсэн хөгжлийн удирдлага зохицуулалтын талаар дараахь бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ:

14.1.1.бүсчилсэн хөгжлийн бодлоготой уялдуулан салбарын хөгжлийн төлөвлөгөөг боловсруулж хэрэгжүүлэх;

/Энэ заалтад 2015 оны 11 дүгээр сарын 26-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

/Энэ заалтад 2021 оны 12 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

14.1.2.эдийн засгийн бүсчлэлийн ерөнхий бүдүүвчтэй уялдуулан салбарын бүсчлэл, байршлын бүдүүвчийг тогтоож, үйлдвэрлэл, үйлчилгээ, дэд бүтцийн хөгжил, байршлыг зохицуулах;

14.1.3.бүсчилсэн хөгжлийн удирдлага зохицуулалтын талаар тухайн салбарын хүрээнд явуулж байгаа үйл ажиллагааг Үндэсний хороонд тайлагнах;

14.1.4.салбарын хүрээний асуудлаар Зөвлөлүүдийн ажлыг уялдуулан зохицуулж, мэргэжлийн зөвлөгөө, шаардлагатай мэдээллээр хангаж ажиллах;

14.1.5.салбарын зорилтыг бүс нутгийн хөгжлийн асуудалтай уялдуулах зорилгоор бүсчилсэн зөвлөлгөөн, уулзалт санаачлан зохион байгуулах;

14.1.6.бүс нутгийн хөгжлийн асуудлаар салбарынхаа хүрээнд судалгаа, шинжилгээ хийх, зураг төсөв зохиох төслийн тендер зарлаж, шалгарсан төслийг хэрэгжүүлэхэд дэмжлэг үзүүлэх;

14.1.7.хууль тогтоомжид заасан бусад бүрэн эрх.

ДӨРӨВДҮГЭЭР БҮЛЭГ

БҮСЧИЛСЭН ХӨГЖЛИЙН УДИРДЛАГА ЗОХИЦУУЛАЛТЫН ТАЛААРХИ НУТГИЙН УДИРДЛАГЫН БАЙГУУЛЛАГЫН БҮРЭН ЭРХ

15 дугаар зүйл.Аймаг, нийслэлийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурал, Засаг даргын бүрэн эрх.

Хэвлэх

15.1.Аймаг, нийслэлийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурал нь бүсчилсэн хөгжлийн удирдлага зохицуулалтын талаар дараахь бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ:

15.1.1.Монгол Улсын хөгжлийн бодлого, төлөвлөлтийн баримт бичигт нийцүүлэн нутаг дэвсгэрийнхээ эдийн засаг, нийгмийн хөгжлийн байдал, хэтийн төлөвийн асуудлыг хэлэлцэж шийдвэрлэх;

/Энэ заалтад 2015 оны 11 дүгээр сарын 26-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

/Энэ заалтад 2021 оны 12 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

15.1.2.бүс нутгийн хөгжлийн асуудлаар Засаг даргын тайланг хэлэлцэх;

15.1.3.бүсийн хөгжлийн нийтлэг асуудлыг шийдвэрлэх зорилгоор тухайн бүсэд багтах бусад аймгийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хуралтай хамтран ажиллах;

15.1.4.бүсчилсэн хөгжлийн бодлогыг хэрэгжүүлэхэд иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллагын хамтын оролцоог дэмжин чиглүүлэх;

15.1.5.хууль тогтоомжид заасан бусад бүрэн эрх.

15.2.Аймаг, нийслэлийн Засаг дарга бүсчилсэн хөгжлийн удирдлага зохицуулалтын талаар дараахь бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ:

15.2.1.Зөвлөлийн даргаар томилогдон ажиллах хугацаанд Зөвлөлийн даргын бүрэн эрхийг хэрэгжүүлэх;

15.2.2.тухайн бүс нутгийн хөгжлийн асуудлаар Зөвлөлөөс гаргасан шийдвэрийг хэрэгжүүлэх, түүний үйл ажиллагаанд бүх талын дэмжлэг үзүүлэх;

15.2.3.бүс нутгийн хөгжилд улсын төсвөөс оруулж буй хөрөнгө оруулалт болон санхүүгийн бусад дэмжлэгийг зориулалтын нь дагуу үр ашигтай ашиглах;

15.2.4.бүс нутгийн хөгжлийн талаар хийж байгаа ажлын үр дүнг Зөвлөлд тайлагнах;

15.2.5.хууль тогтоомжид заасан бусад бүрэн эрх.

ТАВДУГААР бҮлэг

БУСАД ЗҮЙЛ

16 дугаар зүйл.Бүс нутгийн хөгжлийг дэмжих үйл ажиллагааны санхүүжилт

Хэвлэх

16.1.Бүс нутгийн хөгжлийг дэмжих үйл ажиллагааны санхүүжилт нь дараахь эх үүсвэрээс бүрдэнэ:

16.1.1.улсын болон орон нутгийн төсвөөс олгосон хөрөнгө;

16.1.2.гадаад улс, олон улсын байгууллагын зээл, хандив, тусламжийн хөрөнгө;

16.1.3.иргэн, хуулийн этгээдийн бүс нутгийн хөгжилд зориулан олгосон зээл, хандив, тусламжийн хөрөнгө.

16.2.

./Энэ хэсгийг 2006 оны 6 дугаар сарын 29-ний өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон./

17 дугаар зүйл.Бүсийн хэлэлцээр

Хэвлэх

17.1. Улсын болон бүс нутгийн хөгжлийн зорилт, арга хэмжээг хэрэгжүүлэх зорилгоор улсын хэмжээнд Засгийн газар, түүнийг төлөөлж тухайн асуудлыг эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүн, эсхүл төрийн захиргааны холбогдох төв байгууллага, бүсийн хэмжээнд Зөвлөл  нь бүсийн хэлэлцээрийг байгуулан ажиллаж болно.

/Энэ хэсэгт 2022 оны 8 дугаар сарын 29-ний өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан./

17.2.Бүсийн хэлэлцээрээр дор дурдсан асуудлыг зохицуулна:

17.2.1.улсын төсвийн хөрөнгө оруулалт, гадаад улс, олон улсын байгууллагын зээл, тусламжийн хөрөнгөөр тухайн бүсэд дэд бүтцийг байгуулах;

17.2.2.тухайн бүсийн байгалийн баялгийг зохистой ашиглах, байгаль орчныг хамгаалах;

17.2.3.тухайн бүсийн хэмжээнд хүн амын суурьшил, хөдөлмөр эрхлэлтийг сайжруулах;

17.2.4.бүсийн хөгжлийн тулгуур төв, орон нутгийн хөгжлийн төв, хотуудыг тохижуулж хөгжүүлэх;

17.2.5.гадаад улс, олон улсын байгууллагатай хамтын ажиллагааг хөгжүүлэх;

17.2.6.тухайн бүсээс экспортод нийлүүлэх бүтээгдэхүүний нэр төрөл, хэмжээ, зах зээлийг зохицуулах.

17.3.Бүсийн хэлэлцээр байгуулах нийтлэг журмыг Засгийн газар тогтооно.

17.4.Бүсийн хэлэлцээрт нэмэлт, өөрчлөлт оруулах асуудлыг түүнд тодорхойлсон нөхцөл, болзлын дагуу талууд тохиролцсоноор шийдвэрлэх бөгөөд түүний биелэлтэд оролцогч талууд, Засгийн газар, Зөвлөл хяналт тавина.

17.5.Бүсийн хэлэлцээрээр нутгийн өөрөө удирдах байгууллагын бүрэн эрхэд хамаарах асуудлыг хөндөж байвал уг асуудлаар тухайн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хуралтай зөвшилцөж нэгдсэн санал дүгнэлтэд хүрсэн байна.

18 дугаар зүйл.Бүсчилсэн хөгжлийн удирдлага зохицуулалтын асуудлаар үүссэн маргааныг шийдвэрлэх

Хэвлэх

18.1.Бүсчилсэн хөгжлийн удирдлага зохицуулалтын асуудлаар төрийн aзахиргааны төв байгууллага, аймаг, нийслэлийн Засаг дарга, Зөвлөлийн хооронд үүссэн маргааныг хууль тогтоомжид өөрөөр заагаагүй бол Засгийн газар шийдвэрлэнэ.

МОНГОЛ УЛСЫН ИХ ХУРЛЫН ДАРГА С.ТӨМӨР-ОЧИР

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Microsoft Word - Khuduugiin Khugjiliin Strategy.doc

 

 

(2022-11-08-ны өдрийн орчуулга)                                   Unofficial translation             

 

LAW OF MONGOLIA

 May 30, 2003                                                                                          Ulaanbaatar city

 

ON REGIONAL DEVELOPMENT MANAGEMENT AND COORDINATION

 

CHAPTER ONE

GENERAL PROVISIONS

Article 1.The Purpose of the Law  

1.1.The purpose of this Law is to determine the legal basis for the regional development of the economy in order to ensure the balance of social and economic development in Mongolia and to regulate the relations to be arisen in connection with the management and coordination of regional development.

Article 2.Legislation on Regional Development Management and Coordination  

2.1.Legislation on regional development management and coordination shall consist of the Constitution of Mongolia, the Law on Government of Mongolia, this Law and other legislative acts enacted in conformity therewith.

2.2.If an international treaty, to which Mongolia is a party, provides for otherwise than this Law, the provisions of the international treaties shall prevail. 

Article 3.Definitions of the terms of the Law

3.1.Terms for the purpose of this Law shall have the following meaning:

3.1.1."regional development pillar-center" means a state-ranked city that is conveniently located in terms of natural and economic conditions to connect the region with foreign and domestic markets;

3.1.2."local development center" means a provincial-level city with production and service infrastructure that is mainly responsible for the social and economic development of the population of the region.

Article 4.The Basic Principles of Regional Development Management and Coordination  

4.1.The following principles shall be observed in regional development management and

coordination activities:

4.1.1.respect for national interests;

4.1.2.establishment of integrated economic environment directed at ensuring comparatively balanced social and cultural development of regions;

4.1.3.addressing the population's social security, health, cultural, and educational needs in a complex manner based on the capabilities of provinces and localities within the region;

4.1.4.strengthening administrative and territorial units' cooperation and coordination within the framework of the region, and ensuring their independent development;

4.1.5.respect for powers of local self-governing bodies and non-intervention in issues of their exclusive competence;

4.1.6.attaching a particular importance and developing regions with major role in economic growth.

Article 5.Criteria for regional economic regulation

5.1.Following criteria shall be taken as a basis in organizing regions in accordance with this

Law:

5.1.1.presence of an appropriate economic structure in harmony with environment;

5.1.2.develop a specific sector of production and service as a priority;

5.1.3.regions should be connected to each other and to internal and external markets by vertical and horizontal axes of infrastructure.

5.1.4.presence of a regional development pillar-center.

CHAPTER TWO

REGIONAL DEVELOPMENT MANAGEMENT AND COORDINATION

Article 6.National Committee

6.1.A non-staffing National Committee with the function of coordinating regional development management and coordination activities and determining the general strategy of the government on regional development shall work under the Prime Minister of Mongolia.

6.2.The National Committee has the following composition:

 6.2.1.the Chairman and Deputy Chairman of the National Committee;

6.2.2.

/This sub-paragraph was annulled by the law as of August 17, 2012/

6.2.3.cabinet members in charge of environment, roads and transportation, tourism, construction and urban development, fuel and energy, food and agriculture matters; 

/This sub-paragraph was amended by the law as of January 27, 2005/

6.2.4.secretary of State of other ministries, except for those specified in Article 6.2.3 of this Law;

6.2.5.regional Council Chairmen.

6.3.The Chairman of the National Committee shall be a Cabinet member in charge of national development policy and planning.

/This paragraph was modified by the law as of May 7, 2020/

/This paragraph was amended by the law as of July 7, 2020/

/This paragraph was amended by the law as of June 29, 2022/

6.4.Members of the National Committee, other than the Chairmen of Regional Councils, shall be appointed and released by the Chairman of the National Committee.

6.5.The National Committee shall have a secretariat office. The relevant unit of the state central administrative body in charge of national development policy and planning shall carry out the duties of the secretariat office.

/This paragraph was modified by the law as of July 7, 2020/

/This paragraph was amended by the law as of May 7, 2020/

/This paragraph was amended by the law as of November 12, 2021/

6.6.The Government shall approve the rules and working procedures of the National Committee.

Article 7.Regional Council

7.1.The Regional Council (hereinafter referred to as "the Council") is a non-staffing council with the functions of organizing the implementation of the state policy on supporting regional development and regulating social and economic issues of the region.

/This paragraph was amended by the law as of October 31, 2014/

7.2.The Council shall have the following composition:

7.2.1.a Chairman of the Council;

7.2.2.Governors of aimags, belonging to a respective region;

7.2.3.the mayor of the regional development pillar-center;

7.2.4.capital, district governors, and satellite city governors for the capital.

7.3.The Council may include representatives of the following organizations:

7.3.1.the Citizens Representatives Khural of the Aimag and the capital city belonging to such region;

7.3.2.a non-governmental organization tasked with defending citizens' and legal entities' legitimate collective interests;

7.3.3.domestic and foreign investor organizations and business entities that contribute to the development of the region.

7.4.The powers of the Chairman of the Council, except for the capital city, shall be exercised by the governor of the Governor appointed by the Cabinet member in charge of national development policy and planning from among the governors of the aimags included in such region.

/This paragraph was amended by the law as of August 17, 2012/

/This paragraph was amended by the law as of August 29, 2022/

7.5.The Chairman of the council of the capital city region shall be the governor of the capital city.

7.6.The Cabinet member in charge of national development policy and planning shall approve the members of the council for each council based on the proposal of the Chairman of the Council.

/This paragraph was amended by the law as of August 17, 2012/

/This paragraph was amended by the law as of August 29, 2022/

Article 8.Powers of the Council

8.1.The Council shall exercise the following powers:

8.1.1.to organize implementation of the Legislation on Regional Development Management and Coordination and report its results to the National Committee on annual basis;

8.1.2.in collaboration with the state central administrative body in charge of regional development matters, to determine the goals and measures for the development of the region and take measures to reflect them in the annual national development plan, the development target program, and the five-year main directions for the development of Mongolia;

/This paragraph was modified by the law as of April 22, 2022/

8.1.3.to support the activities of the state central administrative body within the scope of its powers in the region; to coordinate their work with the activities of the local administrative bodies;

8.1.4.to make proposals and to have made decisions to relevant state central administrative bodies, National committee, and, if necessary, to the Government; 

8.1.5.to study and take appropriate measures regarding proposals and requests on regional development by local self-governing bodies, citizens and legal entities;

8.1.6.to organize regional consultations, meetings, and demonstration schools on regional development issues within the region; 

8.1.7.to support, organize and lead initiatives and proposals by citizens, business entities, governmental and non-governmental organizations aimed at resolving issues of regional development;

8.1.8.to conduct surveys and collect information on regional development for distribution to concerned organizations under guidance of methodology and instructions elaborated by the State Central Administrative Body in charge of regional development matters;

8.1.9.to establish a regional network for growing fodder, determining areas for haying and pastures, preventing and protecting livestock from natural disasters;

8.1.10.to submit proposals to the Government on economic policy issues related to regional characteristics;

8.1.11.to initiate and implement issues related to the construction and use of regional infrastructure;

8.1.12.to approve regional development support programs, projects, and measures to be implemented in a given year and resolve financing issues.

/This paragraph was added by the law as of June 29, 2006/

8.2.In the course of carrying out its functions, if the council needs to have made a decision on a matter within the jurisdiction of the local self-governing organization, it shall be submitted to the Citizens Representatives Khural at the appropriate level for resolution.

Article 9.Powers of the Council Chairman

9.1.The Chairman of the Council shall have the following powers:

9.1.1.to manage and coordinate work of the Council;

9.1.2.to fix the date and convene meetings of the Council;

9.1.3.to initiate draft resolutions on issues pertaining to its authority and submit them for discussion by the Government, the National Committee and a Regional Council.

9.2.A Chairman of the Council shall issue orders on issues pertaining to his/her authority and use a seal or stamp with established design. 

Article 10.Operational Regulations of the Council 

10.1.The main form of organization of the activities of the Council shall be the meeting of the Council.

10.2.The Council itself should approve rules of procedure for its meetings.

10.3.The Council meeting can be announced and convened at an initiative of the Government.

10.4.The Council shall pass a resolution on matters of its competence. 

10.5.The daily work of the Council shall be carried out by the Secretariat Office of the Governor of the aimag or capital city where the Council is chaired.

10.6.The Council's activities shall be financed from the state budget.

/This paragraph was annulled by the law as of October 31, 2014 and it shall become effective from January 1, 2015/

10.7.The Government shall establish and to be implemented the working procedures of the Council.

CHAPTER THREE

POWERS OF STATE BODIES REGARDING REGIONAL DEVELOPMENT MANAGEMENT AND COORDINATION

Article 11.Powers of the State Great Khural

11.1.The State Great Khural shall exercise the following powers regarding regional development management and coordination:

 11.1.1.to approve the Concept Paper on Regional Development of Mongolia,

11.1.2.to establish legal regulatory framework for Regional development;

11.1.3.to determine a general scheme of economic regionalization and of regional development pillar-centers;

11.1.4.to discuss and approve the development strategy of regions;

/This paragraph was annulled by the law as of November 26, 2015/

11.1.5.to determine a policy on establishment of core axis networks of roads and transportation, energy, communication and information;

11.1.6.to ratify international treaties and agreements on regional development matters to which Mongolia becomes a party.

Article 12.Powers of the Government

12.1.The Government shall exercise the following powers regarding regional development management and coordination:

12.1.1.to manage and organize implementation of the State policy and legislation on Regional development management and coordination;

12.1.2.to develop policies for regional development and programs for regional development;

/This sub-paragraph was amended by the law as of November 26, 2015/

/This sub-paragraph was amended by the law as of December 17, 2021/

12.1.3.to determine the local development centers;

12.1.4.to approve general urban planning strategy of regional development pillar- centers;

12.1.5.to research and establish ways to support regional development by investment, tax and credit policies and submit its proposals to the State Great Khural;

12.1.6.to coordinate and direct activities of the State Central Administrative Bodies and the Councils on regional development issues;

12.1.7.to conclude, implement and monitor the implementation of international treaties on regional development;

12.1.8.to promote international and national investment in regional development;

12.1.9.to align the road construction of core axis of infrastructure with regional development policy.

/This sub-paragraph was amended by the law as of November 26, 2015/

Article 13.Powers of the Cabinet member in charge of national development policy and planning

/The title of this Article was amended by the law as of January 27, 2005 and by the law as of August 17, 2012/

/The title of this Article was amended by the law as of August 29, 2022/

13.1.The Cabinet member in charge of national development policy and planning matters shall exercise the following powers:

/This paragraph was amended by the law as of January 27, 2005 and by the law as of August 17, 2012/

/This paragraph was amended by the law as of August 29, 2022/

13.1.1.to elaborate the strategy of regional development and submit it to the Government;

/This sub-paragraph was annulled by the law as of November 26, 2015/

13.1.2.to provide professional and methodological assistance in the development of long-term goals for the development of aimags and capital city, and medium-term development policies of Soum in accordance with the regional development policy;

/This paragraph was amended by the law as of November 26, 2015/

13.1.3.to take measures to expand the participation of foreign investors and international organizations in supporting regional development;

13.1.4.to bid a tender on research projects on specific issues of regional development and organize implementation of selected proposals;

13.1.5.to Lead National Committee;

/This sub-paragraph was amended by the law as of August 17, 2012/

13.1.6.other powers as stipulated in the legislation.

Article 14.Powers of Other State Central Administrative Bodies

14.1.other State Central Administrative bodies shall exercise following powers regarding the regional development management and coordination:

14.1.1.to develop and implement sector development plans in line with the regional development policy;

/This sub-paragraph was amended by the law as of November 26, 2015/

/This sub-paragraph was amended by the law as of December 17, 2021/

14.1.2.to determine schemes of sectoral regionalization and location in consistent with the general scheme of economic regionalizing, coordinate accordingly development and location of industries, services and infrastructure;

14.1.3.to report to the National Committee on Regional development management and coordination activities pursued within the frame of respective sectors;

14.1.4.to supervise and coordinate Councils' work pertaining to their respective sectors, provide them with professional expertise and necessary information;

14.1.5.to organize regional conferences and meetings in order to harmonize sectoral objectives with issues of regional development;

14.1.6.to organize research work on regional development on issues pertaining to their respective sectors, bid a tender on projects for drawing and estimates and support implementation of selected projects.

14.1.7.other powers as stipulated in the legislation.

CHAPTER FOUR

POWERS OF LOCAL SELF-GOVERNING BODIES REGARDING REGIONAL

DEVELOPMENT MANAGEMENT AND COORDINATION

Article 15.The powers of the Citizens Representatives Khurals of the Aimags and the capital city, and of the Governors

15.1.The Citizens Representatives Khurals of the Aimags and the capital city shall exercise the following powers regarding regional development management and coordination:

15.1.1.to discuss and resolve the economic and social development situation and prospects of the territory in accordance with the development policy and planning documents of Mongolia;

 /This sub-paragraph was amended by the law as of November 26, 2015/

 /This sub-paragraph was amended by the law as of December 17, 2021/

15.1.2.to discuss report of respective Governors regarding issues pertaining to regional development;

15.1.3.to cooperate with Citizens Representatives Khurals of other aimags belonging to a region to resolve common issues of regional development;

15.1.4.to support and direct joint participation of citizens, business entities and organizations in implementing regional development strategy;

15.1.5.other powers as stipulated in the legislation.

15.2.The Governors of Aimags and the Capital City shall exercise the following powers regarding the regional development management and coordination:

15.2.1.to exercise powers of a Chairman of the Council during the period of appointment and working as the Chairman of the Council;

15.2.2.to implement decisions of a Council regarding development of a respective region and provide comprehensive support to its activities;

15.2.3.to utilize investment and other financial support means committed from the state budget to regional development efficiently and in accordance with its purpose;

15.2.4.to report to the Council on work results of the regional development activities;

15.2.5.other powers as stipulated in the legislation.

CHAPTER FIVE

MISCELLANEOUS

Article 16.Financing of regional development support activities

16.1.Funding for regional development support activities consists of the following sources: 

16.1.1.assets committed from the State and local budgets;

16.1.2.loans, donations and aid provided by the foreign states and/or international organizations;

16.1.3.donations, aid and loans provided by citizens and legal entities for the purpose of regional development.

16.2.

/This paragraph was annulled by the law as of June 29, 2006/

Article 17.Regional Agreements

17.1.In order to implement national and regional development objectives and measures, the Government and the Cabinet member in charge of such matter on its behalf, or the relevant state central administrative body at the national level, and the Council at the regional level may establish regional agreements and work accordingly.

/This paragraph was amended by the law as of August 29, 2022/

17.2.Regional Agreements shall regulate following issues:

17.2.1.establishment of infrastructure in respective region financed by state budget or loans and aid by the foreign states and/or international organizations;

17.2.2.proper utilization of natural resources of a respective region and protection of environment;

17.2.3.improvement of population settlement and employment opportunities of a respective region;

17.2.4.development and provision of amenities for pillar centers of regional development, local development centers and towns;

17.2.5.development of cooperation with the foreign states and international organizations;

17.2.6.coordination of types, quantities and markets for a respective region's export commodities.

17.3.The Government shall approve the regulation on the conclusion of regional agreement.

17.4.Amendments to the Regional Agreement shall be made by the agreed terms of parties to the Agreement based on conditions and provisions stated therein. Participating parties, the Government, Councils shall monitor implementation of an Agreement.

17.5.In case if the agreement concerns issue pertaining to the authority of local self- governing bodies, it shall be consulted with respective Citizens Representatives Khural and reach a common conclusion on a given issue.

Article 18.Settlement of Disputes Regarding Regional Development Management and Coordination

18.1.Disputes arising between state central administrative bodies, governors of aimags and capital city, and councils on the issue of regional development management and regulation, unless otherwise provided by law, shall be resolved by the Government.

 

 

THE CHAIRMAN OF THE STATE GREAT KHURAL OF MONGOLIA TUMUR-OCHIR.S