Нүүр
Эрх зүйн акт 
Нэмэлт өөрчлөлт 
Эрх зүйн актын орчуулга 
Сонсох / Сонгосон утга сонсох
Pdf
Word
Хэвлэх
МОНГОЛ УЛСЫН ХУУЛЬ
2011 оны 06 дугаар сарын 02-ны өдөр
Улаанбаатар хот
ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ГАРАЛТАЙ БАРАА, ТҮҮХИЙ ЭДИЙН БИРЖИЙН ТУХАЙ
НЭГДҮГЭЭР БҮЛЭГ
НИЙТЛЭГ ҮНДЭСЛЭЛ
1 дүгээр зүйл.Хуулийн зорилт
1.1.Энэ хуулийн зорилт нь хөдөө аж ахуйн гаралтай бараа, түүхий эдийн биржийг үүсгэн байгуулах, түүний зохион байгуулалт, үйл ажиллагааны эрх зүйн үндсийг тогтоох, хөдөө аж ахуйн гаралтай бараа, түүхий эдийг бэлтгэн нийлүүлэх, хадгалах, тээвэрлэх, биржээр арилжихтай холбогдон үүсэх харилцааг зохицуулахад оршино.
2 дугаар зүйл.Хөдөө аж ахуйн гаралтай бараа, түүхий эдийн биржийн тухай хууль тогтоомж
2.1.Хөдөө аж ахуйн гаралтай бараа, түүхий эдийн биржийн тухай хууль тогтоомж нь Монгол Улсын Үндсэн хууль, Иргэний хууль, Төрийн болон орон нутгийн өмчийн тухай, Компанийн тухай, Үнэт цаасны зах зээлийн тухай хууль, энэ хууль болон эдгээр хуультай нийцүүлэн гаргасан хууль тогтоомжийн бусад актаас бүрдэнэ.
2.2.Монгол Улсын олон улсын гэрээнд энэ хуульд зааснаас өөрөөр заасан бол олон улсын гэрээний заалтыг дагаж мөрдөнө.
3 дугаар зүйл.Хуулийн нэр томьёоны тодорхойлолт
3.1.Энэ хуульд хэрэглэсэн дараах нэр томьёог дор дурдсан утгаар ойлгоно:
3.1.1."хөдөө аж ахуйн гаралтай бараа, түүхий эдийн бирж" /цаашид "бирж" гэх/ гэж хөдөө аж ахуйн гаралтай бараа, түүхий эдийн арилжааг тогтсон журмын дагуу зориулалтын байранд, эсхүл цахим сүлжээгээр болон энэ хуулийн 7 дугаар зүйлд заасан биржийн арилжааны төрөл, хэлбэрээр зохион байгуулдаг компанийг;
3.1.2."биржээр арилжих хөдөө аж ахуйн гаралтай бараа, түүхий эд" /цаашид "бараа, түүхий эд" гэх/ гэж биржээр арилжих барааны жагсаалтад орсон, гарал үүсэл, чанарын болон мал эмнэлгийн, лабораторийн магадлан шинжилгээний гэрчилгээтэй, биржийн гэрээний стандартыг хангасан бараа, түүхий эдийг;
3.1.3."биржийн арилжаанд оролцогч" гэж биржид бараа, түүхий эд арилжих зорилгоор бүртгүүлсэн, биржийн арилжаанд оролцох зөвшөөрөлтэй хөдөө аж ахуйн салбарын үйлдвэрлэл эрхлэгчдээс бүрдсэн хоршоо, биржийн арилжааны зуучлагч /брокер/-ийг;
3.1.4."биржийн арилжааны зах зээлд оролцогч" гэж бараа, түүхий эдийг бэлтгэх, үйлдвэрлэх, чанар, тоо хэмжээг тодорхойлох, хадгалах, тээвэрлэх, зуучлан арилжих, биржийн арилжааг зохион байгуулах, төлбөр тооцоог гүйцэтгэх, гарал үүслийг гэрчлэх, экспортлох үйл ажиллагааг эрхэлж байгаа этгээдийг;
3.1.5."биржийн арилжааны зуучлагч /брокер/-ийн үйл ажиллагаа" гэж бараа, түүхий эдийг гэрээний үндсэн дээр биржээр зуучлан арилжих ажиллагааг;
3.1.6."биржийн арилжаа" гэж биржийн арилжаанд оролцогчдын хооронд байгуулах гэрээний үндсэн дээр бараа, түүхий эдийг худалдах, худалдан авах үйл ажиллагааг;
3.1.7."биржийн дэнчин" гэж биржийн арилжааны зуучлагч /брокер/ нь гэрээгээр хүлээсэн төлбөрийн үүргээ хэрэгжүүлэх баталгаа болгон энэ хуулийн 6.1-д заасан байгууллага дахь өөрийн дансанд урьдчилан байршуулсан мөнгийг;
3.1.8."суудлын эрх" гэж биржийн арилжаанд тогтмол оролцох эрхийг.
ХОЁРДУГААР БҮЛЭГ
БИРЖ, ТҮҮНИЙ ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА
4 дүгээр зүйл.Бирж
4.1.Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт хөдөө аж ахуйн гаралтай бараа, түүхий эдийн биржийн арилжааг зохион байгуулах төрөлжсөн нэг бирж үйл ажиллагаа явуулна.
4.2.Бирж нь биржийн арилжааг зохион байгуулахдаа бие даасан, нээлттэй, ил тод, хараат бус байх үндсэн зарчмыг баримтална.
4.3.Бирж нь зориулалтын байр, төвлөрсөн мэдээллийн сантай байх бөгөөд биржийн арилжааг зохион байгуулах программ хангамж, сүлжээний найдвартай байдлыг хангасан байна.
4.4.Орон нутагт үйл ажиллагаа явуулж байгаа биржийн арилжаанд оролцогч нь цахим сүлжээгээр дамжуулан биржийн арилжаанд шууд оролцож болно.
4.5.Биржээр арилжих бараа, түүхий эдийн жагсаалт, бараа, түүхий эдийг коджуулах журмыг хөдөө аж ахуй, худалдааны асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүн батална.
4.6.Энэ хуулийн 4.5-д заасан жагсаалтад орсон бараа, түүхий эдийг экспортод гаргахдаа биржээр арилжаалсан байна.
4.7.Бараа, түүхий эдийг биржийн арилжаанд оролцож худалдан авсан тухай тодорхойлолтыг үндэслэн дор дурдсан иргэн, хуулийн этгээдэд урамшуулал олгох журмыг хөдөө аж ахуй, худалдааны асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүн батална:
4.7.1.хөдөө аж ахуйн салбарын үйлдвэрлэл эрхлэгчдээс бүрдсэн хоршоо /цаашид "хоршоо" гэх/-ны гишүүн;
4.7.2.газар тариалангийн үйлдвэрлэл эрхлэгч.
4.8.Биржээс гадуурх бараа, түүхий эдийн арилжаанд биржийн нэр ашиглахыг хориглоно.
4.9.Биржийн арилжаанд оролцох тусгай зөвшөөрлийн нөхцөл, шаардлага болон биржийн үйл ажиллагаанд хяналт тавих журмыг Санхүүгийн зохицуулах хороо батална.
4.10.Энэ хуулийн 4.5, 5.1.7-д заасан жагсаалтад орсон бараа, түүхий эдийг төсвийн хөрөнгөөр худалдан авах бол биржээр дамжуулна.
4.11.Бирж нь өөрийн нэрийн өмнөөс болон бусад оролцогчийн нэрийн өмнөөс биржийн арилжаанд оролцохыг хориглоно.
5 дугаар зүйл.Биржийн чиг үүрэг
5.1.Бирж нь дараах нийтлэг чиг үүргийг хэрэгжүүлнэ:
5.1.1.биржийн арилжааг зохион байгуулах;
5.1.2.биржийн байнгын гишүүн оролцогчид суудлын эрх олгох;
5.1.3.биржийн байнгын бус гишүүн оролцогчид биржийн арилжаанд оролцох зөвшөөрөл олгох;
5.1.4.энэ хуулийн 4.5-д заасан жагсаалтад орсон бараа, түүхий эдийг экспортод гаргах тохиолдолд биржээр арилжсан тухай тодорхойлолтыг Худалдаа аж үйлдвэрийн танхимын тухай хуульд заасан экспортын барааны гарал үүслийг гэрчлэх эрх бүхий байгууллагад хүргүүлэх;
5.1.5.биржийн арилжаанд оролцогчийг сургах, мэргэшүүлэх, итгэмжлэл олгох;
5.1.6.биржийн арилжаанд оролцогчийг шаардлагатай мэдээллээр хангах;
5.1.7.энэ хуулийн 4.5-д заасан жагсаалтад орсноос бусад нэр төрлийн бараа, түүхий эдийг биржээр арилжих жагсаалтыг батлах;
5.1.8.биржийн арилжаанд оролцогчийн хүсэлтээр бараа, түүхий эдийн чанар, тоо хэмжээг хянан баталгаажуулж магадлагаа гаргах;
5.1.9.биржийн арилжааны явцад зохиомлоор үнэ өсгөх, бууруулах оролдлого хийж байгаа эсэхэд хяналт тавих, таслан зогсоох;
5.1.10.нэг хэлцлээр арилжих бараа, түүхий эдийн доод хэмжээг тогтоох;
5.1.11.стандартын шаардлага хангасан агуулах, тээврийн байгууллага, лабораторит итгэмжлэл олгох.
5.2.Бирж нь биржийн арилжааны зах зээлд оролцогчдын нийтлэг үйл ажиллагааг зохицуулсан дор дурдсан журмыг энэ хуулийн 8.1-д заасан Биржийн зохицуулах зөвлөлөөр хэлэлцүүлэн баталж, мөрдүүлнэ:
5.2.1.бараа, түүхий эдийг бэлтгэх, хаяглах, хадгалах, тээвэрлэх;
5.2.2.бараа, түүхий эдийг бүртгэх;
5.2.3.бараа, түүхий эдийг агуулахад хүлээн авах;
5.2.4.биржээр арилжих гэрээний стандарт тогтоох, мөрдүүлэх;
5.2.5.биржийн арилжааг зохион байгуулах;
5.2.6.биржийн арилжааны үнэ бүрдэлтэд хяналт тавих;
5.2.7.биржийн арилжааны төлбөр тооцоо хийх;
5.2.8.энэ хуулийн 4.3-т заасан мэдээллийн сан бүрдүүлэх, ашиглах;
5.2.9.биржийн арилжаанд оролцогчийн үйл ажиллагааг зохицуулах;
5.2.10.энэ хуулийн 5.1.11-д заасан агуулах, тээврийн байгууллага, лабораторит итгэмжлэл олгох;
5.2.11.биржээр арилжих бараа, түүхий эдийн гарал үүсэл, чанарыг баталгаажуулах;
5.2.12.биржийн дэнчингийн хувь хэмжээг тогтоох;
5.2.13.баталгааны санд биржийн дэнчин байршуулах, үүргийн гүйцэтгэлийг хангуулах;
5.2.14.бусад.
6 дугаар зүйл.Биржийн төлбөр тооцоо, хадгаламж
6.1.Бирж нь биржийн гэрээний төлбөрийн үүргийг тодорхойлох, төлбөр тооцоог гүйцэтгэх, гэрээг бүртгэх, хадгалах үйлчилгээг гэрээний үндсэн дээр банк, үнэт цаасны төлбөр тооцооны байгууллагаар гүйцэтгүүлэх, эсхүл уг үүргийг гүйцэтгэх тусгайлсан нэгж /цаашид "төлбөр тооцооны төв" гэх/-тэй байна.
6.2.Энэ хуулийн 6.1-д заасан төлбөр тооцооны төв нь Үнэт цаасны зах зээлийн тухай хуулийн 42, 44, 45 дугаар зүйлд зааснаас гадна дараах эрх, үүрэгтэй:
/Энэ хэсэгт 2013 оны 5 дугаар сарын 24-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/
6.2.1.талууд гэрээгээр хүлээсэн үүргээ бүрэн болон хэсэгчлэн биелүүлээгүйгээс гарах хохирлын хэмжээг тодорхойлох;
6.2.2.гэрээгээр хүлээсэн төлбөрийн үүргийг гүйцэтгүүлэх;
6.2.3.энэ хуулийн 6.2.2-т заасан үүргийг гүйцэтгүүлэх зорилгоор төлбөр тооцооны эрсдэлийг зохицуулах;
6.2.4.бусад.
7 дугаар зүйл.Биржийн арилжааны төрөл, хэлбэр
7.1.Биржээр зориулалтын байранд, эсхүл цахим сүлжээг ашиглан дуудлага худалдааны хэлбэрээр дараах төрлийн гэрээг арилжина:
7.1.1.шууд арилжих гэрээ /спот/;
7.1.2.хугацаат гэрээ /форвард/ ;
7.1.3.нэг загварын гэрээ /фьючерс/;
7.1.4.ирээдүйд худалдах, худалдан авах гэрээ /опцион/.
7.2.Бараа, түүхий эдийг тогтоосон үнээр шууд, биет байдлаар нийлүүлэх гэрээг
7.3.Бараа, түүхий эдийг тогтоосон хугацаанд, тохиролцсон нөхцөлөөр, биет байдлаар ирээдүйд нийлүүлэх болон төлбөр гүйцэтгэх гэрээг
7.4.Бараа, түүхий эдийг тогтоосон хугацаанд, тохиролцсон үнээр ирээдүйд нийлүүлэх стандарт нөхцөл бүхий гэрээг
7.5.Иргэний хуулийн 269.1-д заасан гэрээг
8 дугаар зүйл.Биржийн зохицуулах зөвлөл
8.1.Бирж нь биржийн арилжааны зах зээлд оролцогчдын үйл ажиллагаанд хяналт тавих, тэдгээрийн үйл ажиллагааг уялдуулах зорилготой орон тооны бус биржийн зохицуулах зөвлөл /цаашид "зохицуулах зөвлөл" гэх/-тэй байна.
8.2.Зохицуулах зөвлөл 13 гишүүнтэй байх бөгөөд тэдгээрийн 6 гишүүн нь үнэт цаас, хөдөө аж ахуй, худалдаа, зам, тээвэр, гааль, стандартчилал, техникийн зохицуулалтын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгууллагын төлөөллөөс, 7 гишүүн нь биржийн арилжааны зах зээлд оролцогчдыг төлөөлсөн төрийн бус байгууллагын төлөөллөөс тус тус бүрдэнэ.
/Энэ хэсэгт 2017 оны 12 дугаар сарын 21-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./
8.3.Зохицуулах зөвлөлийн гишүүдийг хөдөө аж ахуй, худалдааны асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагын санал болгосноор Засгийн газар томилж, чөлөөлнө.
8.4.Зохицуулах зөвлөлийн дарга нь төрийн захиргааны байгууллагын төлөөлөл байх бөгөөд түүнийг зохицуулах зөвлөлийн гишүүдийн дотроос гишүүдийн олонхийн саналаар 3 жилийн хугацаагаар сонгоно.
8.5.Зохицуулах зөвлөл нь дараах чиг үүрэгтэй:
8.5.1.энэ хуулийн хэрэгжилтийг хангуулах чиглэл өгөх;
8.5.2.биржийн арилжааны зах зээлд оролцогчийн үйл ажиллагаанд хяналт тавих, тэдгээрийн үйл ажиллагааг уялдуулах;
8.5.3.биржийн үйл ажиллагааны чиглэлээр зөвлөмж, дүгнэлт гаргах.
8.6.Зохицуулах зөвлөлийн дүрэм, үйл ажиллагааны журмыг Засгийн газар батална.
8.7.Зохицуулах зөвлөл үйл ажиллагаагаа Засгийн газарт тайлагнана.
8.8.Зохицуулах зөвлөл нь ажлын албатай байна.
/Энэ хэсгийг 2015 оны 11 дүгээр сарын 10-ны өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон/
9 дүгээр зүйл.Биржийн ажилтанд хориглох зүйл
9.1.Биржийн ажилтанд дараах үйл ажиллагаа явуулахыг хориглоно:
9.1.1.биржийн арилжаанд оролцох;
9.1.2.биржийн арилжааны зуучлагч /брокер/-ийн компани байгуулах;
9.1.3.биржийн арилжаанд оролцогчийн арилжааны нууцыг агуулсан мэдээ, мэдээллийг хувийн ашиг сонирхолд ашиглах, бусдад задруулах;
9.1.4.биржийн арилжааны зуучлагч /брокер/-тай үгсэн хуйвалдаж биржийн арилжааг шударга бусаар явуулах;
9.1.5.бараа, түүхий эдийн үнэд нөлөөлж болох мэдээллийг орхигдуулах, нуун дарагдуулах, зохих журмын дагуу мэдээлэл өгөхөөс татгалзах;
9.1.6.ажил, үүргээ гүйцэтгэснийхээ төлөө бусад этгээдээс урамшуулал, мөнгөн шагнал, шан харамж авах.
ГУРАВДУГААР БҮЛЭГ
БИРЖИЙН АРИЛЖААНД ОРОЛЦОГЧ
10 дугаар зүйл.Биржийн арилжаанд оролцогч
10.1.Биржийн арилжаанд оролцогчийг байнгын болон байнгын бус гишүүн оролцогч гэж ангилна.
10.2.Биржийн арилжааны зуучлагч /брокер/ нь үндэсний хөрөнгө оруулалт давамгайлсан хуулийн этгээд байх бөгөөд биржийн байнгын гишүүн оролцогч байна.
10.3.Хоршоо нь байнгын бус гишүүн оролцогч байна.
10.4.Биржийн байнгын гишүүн оролцогч биржийн арилжаанд оролцох тусгай зөвшөөрлийг Санхүүгийн зохицуулах хорооноос Үнэт цаасны зах зээлийн тухай хуулийн дөрөвдүгээр бүлэгт болон энэ хуулийн 11.2.3, 11.2.6-д заасан шаардлагыг хангасан тохиолдолд авна.
/Энэ хэсэгт 2013 оны 5 дугаар сарын 24-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/
10.5.Биржийн арилжаанд дараах этгээдийг оролцохыг хориглоно:
10.5.1.биржийн ажилтан;
10.5.2.даатгал, тусламжийн сан, тэдгээрийн ажилтан;
10.5.3.хууль тогтоомжоор аж ахуйн үйл ажиллагаа эрхлэхийг хориглосон бусад этгээд.
10.6.Биржийн байнгын бус гишүүн оролцогч биржийн арилжаанд оролцох зөвшөөрлийг биржээс авсан байна.
10.7.Хоршоо нь анхан шатны тордолт хийж стандартын шаардлага хангасан бараа, түүхий эдийг биет байдлаар нийлүүлэх гэрээ байгуулж биржийн арилжаанд оролцоно.
10.8.Гадаадын иргэн, хуулийн этгээд, харьяалалгүй хүн биржийн арилжаанд биржийн байнгын гишүүн оролцогчоор зуучлуулан оролцоно.
11 дүгээр зүйл.Биржийн арилжаанд оролцогчийн эрх, үүрэг
11.1.Биржийн арилжаанд оролцогч нь дараах нийтлэг эрх, үүрэгтэй:
11.1.1.биржийн арилжааг ил тод, шударгаар явуулах;
11.1.2.стандартын /бэлтгэх, хадгалах, тээвэрлэх, баглаа боодлын/ дагуу бэлтгэн сум, дүүргийн хөдөө аж ахуйн тасгийн мэдээллийн санд бүртгүүлж, мал эмнэлгийн болон лабораторийн магадлан шинжилгээний гэрчилгээ авсан бараа, түүхий эдийг арилжих;
/Энэ заалтыг 2018 оны 01 дүгээр сарын 19-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./
11.1.3.бараа, түүхий эдийн чанар, тоо хэмжээг биржид үнэн зөв мэдээлэх, бүртгүүлэх;
11.1.4.энэ хуулийн 11.1.3-т заасныг зөрчсөнөөс худалдан авагчид учирсан хохирлыг тухайн арилжаанд оролцогч хариуцан барагдуулах;
11.1.5.биржийн арилжааны мэдээллийг ашиглах;
11.1.6.биржийн дүрэмд заасан бусад эрх, үүрэг.
11.2.Биржийн байнгын гишүүн оролцогч нь энэ хуулийн 11.1-д зааснаас гадна дараах эрх, үүрэгтэй:
11.2.1.суудлын эрх авах;
11.2.2.энэ хуулийн 7.1.1-7.1.4-т заасан гэрээ байгуулсны үндсэн дээр биржийн арилжаанд тогтмол оролцох;
11.2.3.бараа, түүхий эдийг хүлээн авах, хадгалах, бэлтгэх зориулалтын итгэмжлэгдсэн агуулахтай байх, эсхүл итгэмжлэгдсэн агуулах бүхий этгээдтэй гэрээ байгуулсан байх;
11.2.4.биржийн арилжааны сүлжээнд холбогдсон байх;
11.2.5.эрх бүхий байгууллагаас зуучлагч /брокер/-ийн үйл ажиллагаа эрхлэх тусгай зөвшөөрөл авсан байх;
11.2.6.итгэмжлэгдсэн лаборатори, тээврийн байгууллагатай хамтран ажиллах гэрээ байгуулсан байх.
12 дугаар зүйл.Биржийн арилжаанд оролцогчид хориглох зүйл
12.1.Биржийн арилжаанд оролцогчид дараах үйл ажиллагаа явуулахыг хориглоно:
12.1.1.биржийн арилжаанд оролцогч бусад этгээдийн болон түүний бараа, түүхий эдийн нэр хүндийг гутаах, эсхүл өрсөлдөгчөө алдагдалд оруулж болохуйц худал, зөрүүтэй буюу гуйвуулсан мэдээ тараах;
12.1.2.харилцан тохиролцох замаар биржээр арилжих бараа, түүхий эдийн үнийн түвшинд хязгаар тогтоох;
12.1.3.өөрийн болон биржийн арилжаанд оролцогч бусад этгээдийн бараа, түүхий эдийг үйлдвэрлэсэн арга, хэрэглээний шинж чанарын гол үзүүлэлт, хэрэглэх аргын талаар худал, зөрүүтэй мэдээлэх, эсхүл үнэн байдлыг гуйвуулах зэргээр бусдыг төөрөгдүүлэх, хуурч мэхлэх;
12.1.4.хууль тогтоомжоор хориглосон бусад үйл ажиллагаа.
ДӨРӨВДҮГЭЭР БҮЛЭГ
БИРЖИЙН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНД ТАВИХ ХЯНАЛТ
13 дугаар зүйл.Аудит
13.1.Биржийн санхүүгийн болон үйл ажиллагааны тайланд Үндэсний аудитын газар жил бүр аудит хийж дүгнэлт гаргана.
13.2.Үндэсний аудитын газар энэ хуулийн 13.1-д заасан дүгнэлтээ Засгийн газарт танилцуулна.
14 дүгээр зүйл.Биржийн тайланг нийтэд мэдээлэх
14.1.Биржийн санхүүгийн болон үйл ажиллагааны тайланг хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр нийтэд мэдээлнэ.
ТАВДУГААР БҮЛЭГ
БУСАД ЗҮЙЛ
15 дугаар зүйл.Биржийн үйл ажиллагаатай холбогдсон маргааныг шийдвэрлэх
15.1.Биржийн гэрээ байгуулах, түүнээс үүсэх эрх, үүрэгтэй холбогдон гарсан маргааныг эрх бүхий байгууллага хянан хэлэлцэж шийдвэрлэх бөгөөд уг шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл талууд шүүхэд гомдол гаргаж болно.
15.2.Биржтэй холбогдсон маргаантай асуудлыг арбитраар шийдвэрлүүлж болно.
16 дугаар зүйл.Хууль зөрчигчид хүлээлгэх хариуцлага
16.1.Энэ хуулийг зөрчсөн хүн, хуулийн этгээдэд Эрүүгийн хууль, эсхүл Зөрчлийн тухай хуульд заасан хариуцлага хүлээлгэнэ.
/Энэ зүйлийг 2015 оны 12 дугаар сарын 04-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/
17 дугаар зүйл.Хууль хүчин төгөлдөр болох
17.1.Энэ хуулийг 2012 оны 6 дугаар сарын 01-ний өдрөөс эхлэн дагаж мөрдөнө.
МОНГОЛ УЛСЫН ИХ ХУРЛЫН ДАРГА Д.ДЭМБЭРЭЛ
Монгол Улсын хууль, тогтоомжийн албан бус англи орчуулгыг зөвхөн судалгаа шинжилгээ болон мэдээллийн зорилгоор ашиглах боломжтой. Үүнээс үүдэх хууль зүйн аливаа үр дагаврыг ХЗДХЯ, ХЗҮХ хариуцахгүй болно.
(2023.07.20-ний өдрийн орчуулга) Unofficial translation
LAW OF MONGOLIA
June 02, 2011 Ulaanbaatar city
ON agricultural PRODUCTS AND commodity exchange
chapter one
GENERAL PROVISION
Article 1.Purpose of the Law
1.1.The purpose of this Law is to regulate relations arising in connection with the establishing the Agricultural Products and Commodity Exchange, establishing legal basis for its organization and activities, and preparing, supplying, storing, transporting and trading the agricultural products and commodities through the exchange.
Article 2.Legislation on Agricultural Products and Commodity Exchange
2.1.Legislation on the Agricultural Products and Commodity Exchange shall consist of the Constitution of Mongolia, the Civil Code, the Law on State and Local Property, the Law on Company, the Law on Securities Market, this Law, and other legislative acts adopted in conformity with these laws.
2.2.If an international treaty, to which Mongolia is a party, provides otherwise than this Law, the provisions of the international treaty shall prevail.
Article 3.Scope of the application of the Law
3.1.The following terms used in this Law shall have the following meanings:
3.1.1."Agricultural Products and Commodity Exchange" /hereinafter referred to as "Exchange"/ means a company that organizes exchange trading of agricultural products and commodities in accordance with established procedures in a designated place or through an electronic network, as well as by the types and forms of exchange trading specified in Article 7 of this Law;
3.1.2."Agricultural Products and Commodity to be traded on the exchange" /hereinafter referred to as "products and commodity"/ means products and commodity which are included in the list of products to be traded on the Exchange, have certificates of origin, quality and veterinary and laboratory examinations, and meet the exchange contract standards;
/This sub-paragraph was amended by the Law as of November 15, 2018/
3.1.3."Exchange trading participant" means a cooperative or exchange trading broker comprising agricultural sector producers registered on the exchange for the purpose of trading Products and Commodity and licensed to participate in exchange trading;
3.1.4."Exchange trading market participant" means an entity engaging in preparation and production of the Products and Commodity, determination of their quality and quantity, their storage, transportation, brokerage, and organization of exchange trading of them, as well as the settlement, certification of origin and export of them;
3.1.5."Exchange trading brokerage activity" means the brokerage activity of trading Products and Commodity on the Exchange on a contractual basis;
3.1.6."Exchange trading" means the sale and purchase of Products and Commodity on the basis of an agreement to be concluded between the exchange trading participants;
3.1.7."Exchange deposit" means money deposited in advance by an exchange trading broker in its account with the organization specified in paragraph 6.1 of this Law as a guarantee to fulfill its contractual payment obligations;
3.1.8."Seat right" means the right to regularly participate in exchange trading.
chapter two
EXCHANGE AND ITS ACTIVITIES
Article 4.Exchange
4.1.One specialized exchange to be organized the agricultural products and commodity exchange trading shall operate in the territory of Mongolia.
4.2.The Exchange shall adhere to the basic principles to be independent, open, transparent, and impartial when organizing the exchange trading.
4.3.The Exchange shall have the designated premises and a centralized database and shall ensure the reliability of the software and network for organizing exchange trading.
4.4.Participants of the local exchange trading may participate in the exchange trading directly through the electronic network.
4.5.The Cabinet member in charge of agriculture and trade matters shall approve the list of Products and Commodity to be traded on the Exchange and the procedure for coding the Products and Commodity.
4.6.Products and Commodity included in the list specified in paragraph 4.5 of this Law shall be traded on the exchange in order to export.
4.7.The Cabinet member in charge of agriculture and trade matters shall approve the procedure for awarding incentives to the following citizens and legal entities based on the references that they purchased the Products and Commodity upon participating in the exchange trading:
4.7.1.a member of a cooperative (hereinafter referred to as "cooperative") consisting of agricultural sector producers;
4.7.2.a farming producer.
4.8.It shall be prohibited to use the name of the Exchange in outside trading of the Products and Commodity.
4.9.The Financial Regulatory Commission shall approve conditions and requirements of the special permit to participate in the exchange trading and the procedure for supervising the activities of the Exchange.
4.10.If the Products and Commodity included in the list specified in paragraph 4.5 and sub-paragraph 5.1.7 of this Law is purchased with the budget funds, they shall be transferred through the exchange.
4.11.It shall be prohibited to the Exchange from participating in exchange trading on its own behalf and on behalf of other participants.
Article 5.Functions of the Exchange
5.1.The Exchange shall perform the following general functions:
5.1.1.to organize exchange trading;
5.1.2.to grant seat's rights to permanent member participants of the Exchange;
5.1.3.to issue permits to participate in the exchange trading to non-permanent member participants of the exchange;
5.1.4.in case of export of Products and Commodity listed in paragraph 4.5 of this Law, to submit a reference on the trade on the Exchange to the competent body to certify the origin of export products specified in the Law on Chamber of Commerce and Industry;
5.1.5.to train, specialize and accredit exchange trading participants;
5.1.6.to provide necessary information to the exchange trading participants;
5.1.8.to inspect and certify the quality and quantity of the Products and Commodity at the request of an exchange trading participant;
5.1.9.to monitor and cease any attempt to artificially increase or decrease prices during the exchange trading;
5.1.11.to issue accreditation to warehouses, transportation organizations and laboratories that meet the standard requirements.
5.2.The Exchange shall be discussed, approved and enforced the following procedures on governing the common activities of the Exchange trading market participants by the Regulatory Board of the Exchange specified in paragraph 8.1 of this Law:
5.2.1.preparation, labeling, storage and transportation of Products and Commodity;
5.2.2.registration of Products and Commodity;
5.2.3.receipt of the Products and Commodity in the warehouse;
5.2.4.setting and enforcement of the standards of exchange trading agreements;
5.2.5.organizing the exchange trading;
5.2.6.monitoring the composition of the exchange trading price;
5.2.7.making exchange trading settlements;
5.2.8.creation and usage of the database specified in paragraph 4.3 of this Law;
5.2.9.regulation of the activities of exchange trading participants;
5.2.10.issuance of the accreditation to warehouses, transportation organizations and laboratories specified in sub-paragraph 5.1.11 of this Law;
5.2.11.certification of the origin and quality of Products and Commodity to be traded on the Exchange;
5.2.12.determination of the amount of the exchange deposit;
5.2.13.placement of an exchange deposit in the guarantee fund and ensuring the performance of the obligations;
5.2.14.others.
Article 6.Exchange settlements and deposits
6.1.The Exchange shall be performed the services on defining the payment obligations of the exchange contract, conducting the settlements, registering and storing the contract by a bank or securities settlement organization on the basis of the contract, or shall have a special unit /hereinafter referred to as "settlement center"/ to perform this obligation.
6.2.The settlement center specified in paragraph 6.1 of this Law shall have the following rights and obligations in addition to those specified in Articles 42, 44 and 45 of the Law on Securities Market:
/This paragraph was amended by the Law as of May 24, 2013/
6.2.1.to determine the amount of damage caused by the parties' failure to fulfill their contractual obligations in full or partially;
6.2.2.to be executed the payment obligations under contract;
6.2.3.to regulate settlement risk in order to fulfill the obligations specified in sub-paragraph 6.2.2 of this Law;
6.2.4.others.
Article 7.Types and forms of exchange trading
7.1.The following types of contracts shall be traded on the exchange in the form of an auction in a designated building or using an electronic network:
7.1.1.direct trading contract /spot/;
7.1.2.term contract /forward/ ;
7.1.3.single-model contract /futures/;
7.1.4.sale and purchase contract in the future /option/.
7.2.A contract supplying the products or commodity directly, physically at a determined price
7.3.A contract supplying and paying settlement of the Products and Commodity in the future at the specified period of time, on agreed terms, and physically
7.4.A contract with standard terms supplying Products and Commodity in the future at the specified period of time and at an agreed price.
7.5.The contract specified in paragraph 269.1 of the Civil Code.
Article 8.Exchange Regulatory Board
8.1.The Exchange shall have a non-staffing Exchange Regulatory Board /hereinafter referred to as the "Regulatory Board"/ with the purpose of monitoring the activities of exchange trading market participants and coordinating their activities.
8.2.The Regulatory Board shall have 13 members, six members of them shall be representatives of the state administrative bodies in charge of securities, agriculture, trade, roads, transportation, customs, standardization and technical regulation matters, and seven members of them shall be representatives of non-governmental organizations representing the exchange trading market participants.
/This paragraph was amended by the Law as of December 21, 2017/
8.3.The members of the Regulatory Board shall be appointed and dismissed by the Government upon nomination by the state central administrative body in charge of agriculture and trade matters.
8.4.The Chairman of the Regulatory Board shall be a representative of the state administrative body and shall be elected from among the members of the Regulatory Board by a majority vote of the members for a term of three years.
8.5.The Regulatory Board shall have the following functions:
8.5.1.to provide guidance for the enforcement of this Law;
8.5.2.to supervise and coordinate activities of the exchange trading market participants;
8.5.3.to make recommendations and conclusions in the field of exchange activities.
8.6.The Government of Mongolia shall adopt the charter and operational procedure of the Regulatory Board.
8.7.The Regulatory Board shall report its activities to the Government.
8.8.The Regulatory Board shall have an office.
/This paragraph was invalidated by the Law as of November 10, 2015/
Article 9.Prohibitions for exchange employees
9.1.The following activities shall be prohibited for exchange employees:
9.1.1.to participate in the exchange trading;
9.1.2.to establish a broker company for exchange trading;
9.1.3.to use data and information containing the confidentiality of trading of the exchange trading participants for the benefit of him/herself or to disclose to others;
9.1.4.to conspire with exchange trading brokers, and conduct unfair trading;
9.1.5.to omit and hide information that may impact the price of agricultural products and commodity, or refuse to provide information in accordance with related procedures;
9.1.6.to take bonuses, money rewards, and other incentives from other entities for the performance of their works and duties.
chapter three
EXCHANGE TRADING PARTICIPANTS
Article 10.Exchange trading participants
10.1.Participants shall be classified into permanent and non-permanent member participants.
10.2.An exchange trading broker shall be a legal entity dominated by national investment and shall be a permanent member of the exchange.
10.3.A cooperative shall be non-permanent member participants.
10.4.Permanent member participants shall obtain a special permit to participate in the exchange trading from the Financial Regulatory Commission if they satisfy the requirements set for them in the Chapter 4 of the Law on Securities Market, and sub-paragraphs of 11.2.3, 11.2.6 of this Law.
/This paragraph was amended by the Law as of May 24, 2013 /
10.5.It shall be prohibited to the following persons from participating in the exchange trading:
10.5.1.employees of the Exchange;
10.5.2.insurance, aid funds, and their employees;
10.5.3.other persons prohibited to engage in business by legislation.
10.6.Non-permanent member participants shall obtain permit to participate in the exchange trading from the Exchange.
10.7.Cooperatives shall participate in the exchange trading upon making contracts to supply Products and Commodity meeting the requirements of the standards by taking the primary care on them.
10.8.Foreign citizens, legal entities, and stateless persons shall participate in the exchange trading through the permanent member participants.
Article 11.Rights and obligations of the exchange trading participants
11.1.Participants in the exchange trading shall have the following general rights and obligations:
11.1.1.to conduct transparent and fair exchange trading;
11.1.2.to trade the Products and Commodity which obtained a certificate of veterinary and laboratory examination upon preparing in line with standards /of preparation, storage, transportation and packaging/, and registering in the database of the agricultural division of a soum or district;
/This sub-paragraph was modified by the Law as of January 19, 2018/
11.1.3.to report and register the quality and quantity of the Products and Commodity to the exchange accurately;
11.1.4.to be liable and to compensate the damages caused to the buyer due to the violation of sub-paragraph 11.1.3 of this Law by the participant in the respective trading;
11.1.5.to use the exchange trading information;
11.1.6.other rights and obligations set forth in the charter of the Exchange.
11.2.A permanent member participant of the Exchange shall have the following rights and obligations in addition to those specified in paragraph 11.1 of this Law:
11.2.1.to obtain a seat right;
11.2.2.to regularly participate in exchange trading on the basis of concluding an agreement specified in sub-paragraphs 7.1.1-7.1.4 of this Law;
11.2.3.to have an accredited warehouse with purpose of receiving, storing, and preparing the Products and Commodity, or to have concluded a contract with an accredited warehouse entity;
11.2.4.to be connected to an exchange trading network;
11.2.5.to be obtained a special permit to conduct brokerage activities from a competent authority;
11.2.6.to have concluded a cooperation contract with an accredited laboratory and transportation organization.
Article 12.Prohibitions of exchange trading for participants
12.1.Participants in the exchange trading shall not be permitted to engage in the following activities:
12.1.1.to disseminate false, inaccurate or misleading information that may discredit the reputation of others involved in exchange trading and their Products and Commodity, or may cause losses to its competitors;
12.1.2.to set limits on the price level of the Products and Commodity to be traded on the Exchange by mutual agreement;
12.1.3.to mislead or deceive others by reporting inaccurately or differently the main indicators of production method and consumption characteristics as well as the methods of use of the Products and Commodity of its own and other participants in the exchange trading or misrepresenting their accurateness;
12.1.4.other activities prohibited by legislation.
chapter four
MONITORING ON EXCHANGE'S ACTIVITIES
Article 13.Audit
13.1.The National Audit Office shall audit and issue an opinion on the financial and operating reports of the Exchange per annum.
13.2.The National Audit Office shall present its opinion specified in paragraph 13.1 of this Law to the Government.
Article 14.Disclosure of exchange reports publicly
14.1.The financial and operating reports of the Exchange shall be made publicly through media and press.
chapter five
MISCELLANEOUS
Article 15.Resolution of disputes related to the Exchange's activities
15.1.Disputes arising from the conclusion of an exchange contract, as well as the rights and responsibilities arising from it, shall be reviewed and resolved by the competent authority, and if the parties do not comply with the decision, they may appeal to the court.
15.2.Disputes related to the exchange may be settled by arbitration.
Article 16.Liabilities to be imposed on the violators of the Law
16.1.An individual or a legal entity who has breached this Law shall be subject to the liability in accordance with Criminal Code or Law on Violations.
/This article was modified by the Law as of December 04, 2015/
Article 17.Entry into force of the Law
17.1.This Law shall enter into force on June 1, 2012.
THE CHAIRMAN OF THE STATE GREAT KHURAL OF MONGOLIA DEMBEREL.D
