A

A

A

Бүлэг: 1979

МОНГОЛ УЛСЫН ХУУЛЬ

2011 оны 2 дугаар сарын 2-ны өдөр

Улаанбаатар хот

ЖЕНДЭРИЙН ЭРХ ТЭГШ БАЙДЛЫГ ХАНГАХ ТУХАЙ

НЭГДҮГЭЭР БҮЛЭГ

НИЙТЛЭГ ҮНДЭСЛЭЛ

1 дүгээр зүйл.Хуулийн зорилт

Хэвлэх

1.1.Энэ хуулийн зорилт нь улс төр, эрх зүй, эдийн засаг, нийгэм, соёлын ба гэр бүлийн харилцаанд жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах нөхцөл бүрдүүлэх эрх зүйн үндсийг тодорхойлж, хэрэгжүүлэхтэй холбогдсон харилцааг зохицуулахад оршино.

2 дугаар зүйл.Жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах тухай хууль тогтоомж

Хэвлэх

2.1.Жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах тухай хууль тогтоомж нь Монгол Улсын Үндсэн хууль, энэ хууль болон эдгээртэй нийцүүлэн гаргасан хууль тогтоомжийн бусад актаас бүрдэнэ.

2.2.Монгол Улсын олон улсын гэрээнд энэ хуульд зааснаас өөрөөр заасан бол олон улсын гэрээний заалтыг дагаж мөрдөнө.

2.3.Монгол Улсын хууль тогтоомж болон нийтээр дагаж мөрдүүлэхээр гаргасан эрх зүйн актын хэм хэмжээ нь энэ хуулиар баталгаажуулсан жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах хэм хэмжээг дордуулахыг хориглоно.

3 дугаар зүйл.Хуулийн үйлчлэх хүрээ

Хэвлэх

3.1.Энэ хууль нь Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт үйл ажиллагаа явуулж байгаа аж ахуйн нэгж, байгууллага, Монгол Улсын иргэн,

Монгол Улсын олон улсын гэрээнд өөрөөр заагаагүй бол Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт үйл ажиллагаа явуулж байгаа олон улсын байгууллага, гадаадын аж ахуйн нэгж, байгууллага, Монгол Улсад оршин суугаа гадаадын иргэн, харьяалалгүй хүнд нэгэн адил хамаарна.

4 дүгээр зүйл.Хуулийн нэр томъёоны тодорхойлолт

Хэвлэх

4.1.Энэ хуульд хэрэглэсэн дараахь нэр томъёог дор дурдсан утгаар ойлгоно:

4.1.1."жендэр" гэж улс төр, эрх зүй, эдийн засаг, нийгэм, соёлын ба гэр бүлийн харилцаанд эрэгтэй, эмэгтэй хүний гүйцэтгэх үүрэг, хүлээх хариуцлага, тэдний нийгэмд эзлэх байр суурийн талаар уламжлагдан тогтсон, түүхэн явцад хувьсан өөрчлөгддөг ойлголт, үзэл, хандлагыг;

4.1.2."жендэрийн эрх тэгш байдал" гэж эрэгтэй, эмэгтэй хүн улс төр, эрх зүй, эдийн засаг, нийгэм, соёлын ба гэр бүлийн харилцаанд тэгш эрхтэй оролцож, эдийн засаг, нийгэм, соёлын хөгжлийн үр шимээс тэгш хүртэж, хөгжилд эрх тэгш хувь нэмрээ оруулснаар жендэрийн ялгаварлан гадуурхалтаас ангид байхыг;

4.1.3."жендэрийн хэвшмэл үзэл" гэж улс төр, эдийн засаг, нийгэм, соёлын ба гэр бүлийн харилцаанд эрэгтэй, эмэгтэй хүний гүйцэтгэх үүрэг, эдлэх эрхийн талаар хүйсийн шинжээр уламжлагдан тогтсон ялгаатай ойлголт, хандлагыг;

4.1.4."жендэрийн ялгаварлан гадуурхалт" гэж улс төр, эрх зүй, эдийн засаг, нийгэм, соёлын ба гэр бүлийн харилцаанд болон аливаа бусад салбарт эрэгтэй, эмэгтэй хүнийг хүйсийн шинж, гэрлэлтийн байдлаар ялгаварлах, үгүйсгэх, хязгаарлах үйлдэл, эс үйлдэхүйг;

4.1.5."жендэрийн шууд ялгаварлан гадуурхалт" гэж бусдыг хүйсээр ялгаварлаж адил буюу ижил төстэй нөхцөлд эсрэг хүйсийн хүнээс ялгаатай байдалд хүргэсэн, эсхүл хүргэхийг оролдсон үйлдлийг;

4.1.6."жендэрийн шууд бус ялгаварлан гадуурхалт" гэж хүйсэд хамааралгүй аливаа стандарт, хэм хэмжээ, үйлдэл нь хүнийг эсрэг хүйсийн хүнээс ялгаатай байдалд хүргэхийг;

4.1.7.“бэлгийн дарамт” гэж бусдыг хүсээгүй байхад нь бэлгийн сэдлээ үг хэлээр, биеэр буюу өөр хэлбэрээр илэрхийлсэн, эсхүл хурьцал үйлдэхээс аргагүй байдалд оруулсан, мөн бэлгийн сэдлийн улмаас ажил, албан тушаал, эд материал, сэтгэл санааны  болон бусад байдлаар хохироох үр дагавар бүхий  тэвчишгүй орчин үүсгэх, айлган сүрдүүлэх, тулган шаардах зэрэг үйлдэл, эс үйлдэхүйг, эсхүл бэлгийн сэдэлтэй аливаа үйлдлийг давуу эрх, боломж эдлүүлэх болзол болгон тавихыг;

/Энэ заалтад 2021 оны 7 дугаар сарын 2-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан./

4.1.8."жендэрт суурилсан хүчирхийлэл" гэж жендэрээс үүдэлтэйгээр бусдад бие махбодийн, бэлгийн, сэтгэл санааны гэм хор, эдийн хохирол учруулсан, учруулж болзошгүй үйлдэл, эс үйлдэхүйг;

4.1.9."хүйсийн төлөөллийн доод хязгаар (квот)" гэж удирдах албан тушаал дахь эрэгтэй, эмэгтэй хүний төлөөллийн доод хувь хэмжээг.

5 дугаар зүйл.Жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах үндсэн зарчим, бодлого

Хэвлэх

5.1.Жендэрийн эрх тэгш байдал дараахь үндсэн зарчимд тулгуурлана:

5.1.1.жендэрийн тэгш эрхийн зарчим: эрэгтэй, эмэгтэй хүн бүр улс төр, эдийн засаг, нийгэм, соёл, гэр бүлийн ба бусад харилцаанд тэгш эрхтэй байх, нийгмийн амьдралд адил оролцох, хөгжлийн үр шим, нийгмийн баялгаас тэнцүү ашиг хүртэх боломж, нөхцөлийг хангах;

5.1.2.ялгаварлан гадуурхахгүй байх зарчим: эрэгтэй, эмэгтэй хүн бүр нас, хүйс, ажил, албан тушаал, үзэл бодол, гэрлэлтийн байдал, боловсролын ялгаа зэргийг үл харгалзан ялгаварлан гадуурхалт, хязгаарлалтгүйгээр хүний эрх, эрх чөлөөг эдлэх;

5.1.3.төрийн хариуцлагын зарчим: төр эрэгтэй, эмэгтэй хүний эрх тэгш байдлыг хангах талаар Монгол Улсын Үндсэн хууль, Монгол Улсын олон улсын гэрээ, бусад хууль тогтоомжоор ногдуулсан үүргээ биелүүлэх, түүний үр дүнгийн төлөө хариуцлага хүлээх;

5.1.4.жендэрийн мэдрэмжтэй бодлогын зарчим: хууль тогтоомж, төрийн бодлого, хөтөлбөр, төлөвлөгөө, төсөлд жендэрийн үзэл баримтлалыг тусгах замаар хөгжлийн бодлогыг жендэрийн агуулгатай болгох;

5.1.5.жендэрийн мэдээлэл хүртээмжтэй байх зарчим: хүйсээр ангилсан албан ёсны статистикийн болон бусад мэдээллийн ил тод, нээлттэй, хүртээмжтэй байдлыг хангах.

5.2.Жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах төрийн бодлого нь эрэгтэй, эмэгтэй хүний тэгш эрх, тэгш боломж, тэгш хандлагын баталгааг хангах нөхцөлийг бүрдүүлэх, жендэрийн ялгаварлан гадуурхалтаас урьдчилан сэргийлэх, түүнийг арилгахад чиглэнэ.

6 дугаар зүйл.Жендэрийн ялгаварлан гадуурхалтыг хориглох

Хэвлэх

6.1.Улс төр, эрх зүй, эдийн засаг, нийгэм, соёлын ба гэр бүлийн харилцаанд жендэрийн ялгаварлан гадуурхалтыг хориглоно.

6.2.Жендэрт суурилсан хүчирхийлэл, бэлгийн дарамт нь жендэрийн ялгаварлан гадуурхалтад хамаарна.

6.3.Жендэрт суурилсан хүчирхийллээс урьдчилан сэргийлэх, түүнтэй тэмцэх, хохирогч, гэрчийн аюулгүй байдлыг хангах, эрхийг нь хамгаалах нөхцөл, журмыг хуулиар тогтооно.

6.4.Жендэрийн ялгаварлан гадуурхалт нь энэ хуулийн 4.1.5, 4.1.6-д заасан шууд ба шууд бус хэлбэртэй байна:

6.5.Дараахь үйл ажиллагаа жендэрийн ялгаварлан гадуурхалтад үл хамаарна:

6.5.1.зөвхөн нэг хүйсийн онцлог хэрэгцээнд нийцсэн эрүүл мэнд, боловсролын зэрэг төрөлжсөн үйлчилгээ үзүүлэх;

6.5.2.оюутан, сурагчдын дотуур байр, эмнэлэг, асрамжийн байгууллага, амралт, сувилал, хорих газар болон түр саатуулах байр, эрүүлжүүлэх байранд эрэгтэй, эмэгтэй хүмүүсийг хүйсээр ялган байрлуулах;

6.5.3.орон сууц түрээслэх буюу хамтран хөлслөхөд зөвхөн аль нэг хүйсийн хүнийг сонгох;

6.5.4.аль нэг хүйсийн гишүүнчлэл бүхий төрийн бус байгууллага байгуулах;

6.5.5.нэг хүйсийн хүмүүсийг хамруулсан урлаг, спортын уралдаан, тэмцээн зохион байгуулах;

6.5.6.сургуулийн өмнөх боловсролын байгууллага зэрэг байгууллагын ажил, үйлчилгээний онцлогоос хамаарч нэг хүйсийн хүнийг сонгох.

/Энэ заалтад 2021 оны 7 дугаар сарын 2-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

7 дугаар зүйл.Эрэгтэй, эмэгтэй хүний тэгш эрхийг хангах тусгай арга хэмжээ

Хэвлэх

7.1.Энэ хуулийн 5.2-т заасан төрийн бодлогын хүрээнд эрэгтэй, эмэгтэй хүний нийгэм, гэр бүлийн харилцаанд үүссэн тэгш бус байдлыг арилгах, нөхөн үржихүйн эрүүл мэндийг хамгаалахад чиглэсэн тусгай арга хэмжээ хэрэгжүүлэх бөгөөд эдгээр тусгай арга хэмжээг ялгаварлан гадуурхалт гэж үзэхгүй.

7.2.Энэ хуулийн 7.1-д заасан тусгай арга хэмжээг дараахь хүрээнд явуулна:

7.2.1.эх, хүүхдийн эрх, ашиг сонирхлыг хамгаалах хууль тогтоомж, бодлого, хөтөлбөр батлах;

7.2.2.улс төрийн ба удирдах албан тушаалд эрэгтэй, эмэгтэй хүний тэнцвэртэй төлөөллийг хангах зорилгоор суудал хадгалах зэргээр квотын хэлбэрийг хэрэгжүүлэх;

7.2.3.тодорхой салбар дахь хүйсийн тэнцвэргүй байдлыг арилгах арга хэмжээ авах, эсхүл аль нэг ажил, мэргэжлийн хүйсийн тэгш бус төлөөллийг тэнцвэржүүлэхэд түлхэц өгөхүйц хөнгөлөлт, урамшуулал үзүүлэх, эсхүл тэтгэлэг тогтоох;

7.2.4.энэ хуулийн 6.5.6-г үндэслэн сургалтын байгууллагын элсэлтийн нөхцөл, шаардлагыг хүйсээс хамааран ялгаатай тогтоох.

7.3.Энэ хуулийн 7.2.1-д зааснаас бусад тусгай арга хэмжээг тэгш боломж, тэгш байдал тогтоох зорилго биелэгдмэгц зогсооно.

ХОЁРДУГААР БҮЛЭГ

ТӨРИЙН БАЙГУУЛАЛ, ЭДИЙН ЗАСАГ, НИЙГЭМ, СОЁЛЫН ХҮРЭЭНД ЖЕНДЭРИЙН ЭРХ ТЭГШ БАЙДЛЫГ ХАНГАХ БАТАЛГАА

8 дугаар зүйл.Улс төрийн хүрээн дэх жендэрийн эрх тэгш байдлын баталгаа

Хэвлэх

8.1.Улс төрийн нам, үйлдвэрчний эвлэлийн болон олон нийтийн бусад байгууллагад гишүүнээр эвлэлдэн нэгдэх, тэдгээрийн үйл ажиллагаанд оролцох эрэгтэй, эмэгтэй хүмүүсийн тэгш эрх, тэгш боломжийг хязгаарлах, ялгаварлан гадуурхахыг хориглоно.

8.2.Бүх шатны сонгуульд нэр дэвшигч эрэгтэй, эмэгтэй хүний сонгуулийн сурталчилгаанд зориулан улс төрийн намаас үзүүлэх санхүүгийн дэмжлэг ижил хэмжээтэй байна.

8.3.Улс төрийн намын өөрийн төлөөллийн төв болон орон нутгийн байгууллагын бүрэлдэхүүнд аль нэг хүйсийн төлөөлөл 40 хувиас доошгүй байна.

/энэ хэсэгт "25 хувиас" гэснийг "40 хувиас" гэж 2023 оны 07 дугаар сарын 07-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан бөгөөд 2024 оны 07 дугаар сарын 01-ний өдрөөс эхлэн дагаж мөрдөнө./

8.4.Улс төрийн нам нь энэ хуулийн 8.2, 8.3 дахь хэсгийн заалтын хэрэгжилтийн тайланг энэ хуулийн 18.1-д заасан Жендэрийн үндэсний хороонд жил тутам хүргүүлж байна.

/энэ хэсэгт "хоёр жил тутам" гэснийг "жил тутам" гэж 2023 оны 07 дугаар сарын 07-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан бөгөөд 2024 оны 07 дугаар сарын 01-ний өдрөөс эхлэн дагаж мөрдөнө./

9 дүгээр зүйл.Эдийн засгийн хүрээн дэх жендэрийн эрх тэгш байдлын баталгаа

Хэвлэх

9.1.Иргэн бүр хүйсээс үл хамааран аж ахуйн нэгж байгуулах, бүртгүүлэх, аж ахуйн ба мэргэжил, мэргэшлийн үйл ажиллагаа эрхлэх тэгш эрхтэй байна.

9.2.Төрийн захиргааны төв, нутгийн захиргааны болон нутгийн өөрөө удирдах байгууллага, өмчийн бүх хэлбэрийн аж ахуйн нэгж, байгууллагын удирдлага нь газар, бусад үл хөдлөх ба хөдлөх эд хөрөнгө, төсвийн хөрөнгө, санхүүгийн актив, санхүүгийн зээл болон эдийн засгийн бусад нөөц баялгийг эрэгтэй, эмэгтэй хүнд адил нөхцөлөөр тэгш, хүртээмжтэй хуваарилах үүрэг хүлээнэ.

9.3.Иргэний хуулиар зохицуулсан иргэн, хуулийн этгээдийн хооронд үүсэх эдийн ба эдийн бус баялагтай холбоотой харилцаанд жендэрээр ялгаварлан гадуурхахыг хориглоно.

9.4.Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ажил, үйлчилгээ худалдан авах болон төрөөс үзүүлж байгаа бүх төрлийн үйлчилгээнд жендэрээр ялгаварлан гадуурхахыг хориглоно.

10 дугаар зүйл.Төрийн албан дахь жендэрийн эрх тэгш байдлын баталгаа

Хэвлэх

10.1.Төрөөс эрэгтэй, эмэгтэй хүний төрийн албанд орох, албан тушаал эрхлэх тэгш эрх бодитой хэрэгжих боломж, нөхцөлөөр хангахын тулд дараахь бодлого хэрэгжүүлнэ:

10.1.1.томилогдох төрийн улс төрийн албан тушаалтны дотор аль нэг хүйсийн төлөөлөл Засгийн газар, аймаг, нийслэлд 15 хувиас, дүүрэгт 20 хувиас, суманд 25 хувиас, хороонд 30 хувиас доошгүй байх;

10.1.2.төрийн захиргааны удирдах албан тушаалтны дотор аль нэг хүйсийн төлөөлөл яамдын Төрийн нарийн бичгийн дарга, Засгийн газрын агентлагийн даргын 15 хувиас, бусад төв байгууллагын удирдлагын 20 хувиас, яамдын газар, хэлтсийн даргын 30 хувиас, аймаг, сум, нийслэл, дүүргийн Засаг даргын Тамгын газрын дарга, хэлтэс, албадын даргын 40 хувиас доошгүй байх;

/Энэ заалтад 2022 оны 4 дүгээр сарын 22-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

10.1.3.зэвсэгт хүчин, хилийн ба дотоодын цэрэг, тагнуул, цагдаа, шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх, авлигатай тэмцэх болон онцгой байдлын байгууллагаас бусад байгууллагын төрийн тусгай албан тушаалтны дотор аль нэг хүйсийн төлөөлөл 40 хувиас доошгүй байх;

/Энэ заалтад 2014 оны 1 дүгээр сарын 16-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

/Энэ заалтад 2017 оны 02 дугаар сарын 09-ний өдрийн хуулиар нэмсэн/

10.1.4.төрийн үйлчилгээний удирдах албан тушаалтны дотор аль нэг хүйсийн төлөөлөл илт давамгайлсан тохиолдолд 40:60 гэсэн харьцааг хангах бодлого, арга хэмжээг тусгай хөтөлбөр, төлөвлөгөөний дагуу хэрэгжүүлэх бөгөөд энэ хуулийн 6.5.6-д заасан тохиолдолд энэ заалт үл хамаарна.

10.2.Төрийн байгууллагын дэргэдэх болон үндэсний хэмжээний хороо, зөвлөл, комисс (цаашид "хороо" гэх) зэрэг зөвлөлдөх буюу хамтын удирдлагын байгууллагад аль нэгэн хүйсийн төлөөлөл нийт гишүүний 40 хувиас доошгүй байна.

10.3.Төрийн ба төсөвт байгууллагын нийт ажилтны дунд аль нэг хүйсийн төлөөлөл илт давамгайлсан тохиолдолд хүйсийн 40:60 гэсэн харьцаа бүхий тэнцвэрт байдлыг хангах нөхцөлийг бүрдүүлэх бодлого, арга хэмжээг хүний нөөцийн төлөвлөгөөнд тусгаж хэрэгжүүлэх бөгөөд энэ хуулийн 6.5.6-д заасан тохиолдолд энэ заалт үл хамаарна.

10.4.Энэ хуулийн 11.1-11.9 дэх хэсгийн заалт төрийн байгууллага, албан тушаалтанд нэгэн адил хамаарна.

11 дүгээр зүйл.Хөдөлмөр эрхлэлт, хөдөлмөрийн харилцаан дахь жендэрийн эрх тэгш байдлын баталгаа

Хэвлэх

11.1.Ажил эрхлэлт, хөдөлмөрийн харилцаанд жендэрээр ялгаварлан гадуурхах ба Монгол Улсын олон улсын гэрээ, хууль тогтоомжид зөвшөөрснөөс бусад тохиолдолд эрэгтэй, эмэгтэй хүйсийн аль нэгэнд давуу эрх олгох, хязгаарлалт тогтоох, мөн жирэмсэн, хүүхэд асарсан болон гэр бүлийн байдлын шалтгаанаар ажилтныг ажлаас халахыг хориглоно.

/Энэ хэсэгт 2021 оны 7 дугаар сарын 2-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

11.2.Талууд хамтын гэрээ, хамтын хэлэлцээрт эмэгтэй, эрэгтэй ажилтанд ажил, мэргэжлийн эрх ашиг, гэр бүлийн үүргээ хослуулах, хүүхэд төрүүлэх, асрах нөхцөл бололцоо олгох, эрүүл мэндээ хамгаалах, хөдөлмөрийн аюулгүй нөхцөлд ажиллах, түүнчлэн ижил ажилд адил цалин, нэмэгдэл хөлс тогтоох, ижил нөхцөл бүрдүүлэхэд чиглэсэн арга хэмжээг тусгана.

/Энэ хэсэгт 2021 оны 7 дугаар сарын 2-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан./

11.3.Ажил олгогч хөдөлмөр эрхлэлтийн бодлого, хөдөлмөрийн харилцааг жендэрийн ялгаварлан гадуурхалтаас ангид байлгах, ажлын байранд жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах талаар дараахь үүрэг хүлээнэ:

11.3.1.жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангахад чиглэсэн үйл ажиллагааг төлөвлөгөө, хөтөлбөрийн үндсэн дээр хэрэгжүүлж, хэрэгжилтийн явц, үр дүнгийн талаар ажилтнуудад мэдээлж байх;

11.3.2.энэ хуулийн 6.5 дахь хэсэг болон 7 дугаар зүйлд зааснаас бусад тохиолдолд ажлын байрны сул орон тооны зар мэдээнд хүйсийг онцлон дурдахгүй, эсхүл аль нэг хүйсийг давуу гэж үзсэн агуулгыг тусгахгүй байх;

11.3.3.иргэнийг ажилд авахдаа тухайн байгууллага болон түүний бүтцийн нэгж дэх хүйсийн төлөөллийн тэнцвэртэй байдлыг харгалзан цөөн тоотой хүйсийн хүнийг сонгох;

11.3.4.адил хөдөлмөр буюу адил чанарын ажил эрхэлж байгаа эрэгтэй, эмэгтэй ажилтанд адил тэгш цалин хөлс олгох, ижил нөхцөл тогтоохтой холбогдсон хууль тогтоомжийн хэрэгжилтэд хяналт-шинжилгээ, үнэлгээ хийлгэх, илэрсэн зөрчлийг арилгах арга хэмжээ авах;

11.3.5.эрэгтэй, эмэгтэй ажилтныг албан тушаал дэвшүүлэх, тэдний мэргэжлийг дээшлүүлэх, давтан сургах, мэргэшлийн ур чадварыг ахиулах, цалин хөлсийг нэмэгдүүлэхэд хүний нөөцийн бүртгэлд үндэслэдэг байх;

11.3.6.сул орон тоо, мэргэжлийн сургалт, мэргэшүүлэх сургалтын тухай мэдээллийг нийт ажилтанд тухай бүр хүргэж байх;

11.3.7.мэргэшлийн шалгалт, сонгон шалгаруулалтын дүнгээр ажилд орж чадаагүй иргэний хүсэлтээр тухайн шалгалт, сонгон шалгаруулалтаар эсрэг хүйсийн хүнийг ажилд авсан үндэслэлийг бичгээр, эсхүл цахим хэлбэрээр гаргаж өгөх;

/Энэ хэсэгт 2024 оны 01 дүгээр сарын 12-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан./

11.3.8.бүтцийн өөрчлөлтийн улмаас нийт ажилтны гуравны нэгээс доошгүйг чөлөөлөх тохиолдолд чөлөөлөгдөх ажилтнуудын хүйсийн харьцааг ажилласан хугацаанаас нь үл хамааран нийт ажилтны хүйсийн харьцаатай адил тогтоох;

11.3.9.хүүхэд төрүүлэх, асрах чөлөө авсан ажилтны мэргэжил, мэргэшлийн ур чадварыг хөдөлмөрийн зах зээл дээр өрсөлдөж чадахуйц түвшинд байлгах зорилгоор тэднийг давтан сургалтад хамруулах;

11.3.10.аж ахуйн нэгж, байгууллага нь хүйсийн тэнцвэртэй байдлын тухай тайлангаа жил бүрийн 12 дугаар сарын 20-ны дотор сум, дүүргийн Засаг даргын Тамгын газарт хүргүүлэх.

11.4.Ажил олгогч ажил эрхлэлт, хөдөлмөрийн харилцаанд дарамт, хүчирхийлэл, бэлгийн дарамт  гарахаас урьдчилан сэргийлэх, тэдгээрийг үл тэвчих орчныг бүрдүүлэх талаар дараахь арга хэмжээ авна:

/Энэ хэсэгт 2021 оны 7 дугаар сарын 2-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

11.4.1.ажил эрхлэлт, хөдөлмөрийн харилцаанд дарамт, хүчирхийлэл, бэлгийн дарамтаас урьдчилан сэргийлэх, таслан зогсоох, гарсан гомдлыг шийдвэрлэх журмыг хөдөлмөрийн дотоод хэм хэмжээнд тусгах;

/Энэ заалтыг 2021 оны 7 дугаар сарын 2-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

11.4.2.ажил эрхлэлт, хөдөлмөрийн харилцаанд дарамт, хүчирхийлэл, бэлгийн дарамтаас ангид орчин бүрдүүлэхэд чиглэсэн сургалт, давтан сургалтын хөтөлбөр боловсруулж хэрэгжүүлэх, үр дүнг нээлттэй мэдээлэх.

/Энэ заалтад 2021 оны 7 дугаар сарын 2-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан./

11.5.Жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах талаар ажилтан дараахь эрхтэй:

11.5.1.жендэрийн ялгаварлан гадуурхалт, ажил эрхлэлт, хөдөлмөрийн харилцаанд дарамт, хүчирхийлэл, бэлгийн дарамтын талаар ойлголт, мэдээлэл авах, сургалтад хамрагдах;

/Энэ заалтад 2021 оны 7 дугаар сарын 2-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан./

11.5.2.жендэрийн ялгаварлан гадуурхалт, ажил эрхлэлт, хөдөлмөрийн харилцаанд дарамт, хүчирхийлэл, бэлгийн дарамтад өртсөн тухай өөрөө буюу хохирогчийн өмнөөс гомдол гаргах, тайлбар өгөх;

/Энэ заалтад 2021 оны 7 дугаар сарын 2-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан./

11.5.3.Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 6.1, 6.4, 7.1, 7.2-т заасан хориглосон үйлдэл гарсан тохиолдолд уг зөрчлийн талаар ажил олгогчид болон эрх бүхий байгууллагад мэдэгдэж, зөрчигчид хариуцлага хүлээлгэх, хохирлыг арилгах арга хэмжээ авахыг шаардах.

/Энэ заалтад 2021 оны 7 дугаар сарын 2-ны өдрийн хуулиар нэмэлт, өөрчлөлт оруулсан./

11.6.Жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах талаар ажилтан дараахь үүрэгтэй:

11.6.1.байгууллагын бусад ажилтан болон харилцагч, үйлчлүүлэгчид ажил эрхлэлт, хөдөлмөрийн харилцаанд дарамт, хүчирхийлэл, бэлгийн дарамт үзүүлэхгүй байх;

/Энэ заалтад 2021 оны 7 дугаар сарын 2-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан./

11.6.2.жендэрийн ялгаварлан гадуурхалт, ажил эрхлэлт, хөдөлмөрийн харилцаанд дарамт, хүчирхийлэл, бэлгийн дарамтаас урьдчилан сэргийлэх зорилгоор тогтоосон бусад хэм хэмжээг сахин биелүүлэх.

/Энэ заалтад 2021 оны 7 дугаар сарын 2-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан./

11.7.Хөдөлмөрийн дотоод журамд жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах талаархи ажил олгогч болон ажилтны эрх, үүрэг, хариуцлагыг тусгана.

/Энэ хэсэгт 2021 оны 7 дугаар сарын 2-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

11.8.Мэргэшлийн шалгалт, сонгон шалгаруулалтын дүнгээр ажилд орж чадаагүй иргэн тухайн шалгалт, сонгон шалгаруулалтаар ажилд орсон эсрэг хүйсийн хүний боловсрол, мэргэжил, ажлын дадлага, туршлага болон бусад шалгуурын талаар ажил олгогчоос бичгээр, эсхүл цахим хэлбэрээр тайлбар өгөхийг шаардах эрхтэй.

/Энэ хэсэгт 2024 оны 01 дүгээр сарын 12-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан./

11.9.Хөдөлмөр эрхлэлтийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгууллага ажил олгогчийн жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах үйл ажиллагаанд дэмжлэг үзүүлэх үүрэгтэй.

12 дугаар зүйл.Соёл, боловсролын салбар дахь жендэрийн эрх тэгш байдлын баталгаа

Хэвлэх

12.1.Эрэгтэй, эмэгтэй хүн сургуулийн өмнөх, бага, дунд, мэргэжлийн болон дээд боловсрол эзэмших, албан ба албан бус сургалтад хамрагдах ба мэргэжил дээшлүүлэх, мэргэших, арга зүйн зөвлөгөө авах, мөн сургалтын тэтгэлэг авах тэгш эрх, тэгш боломжтой байна.

12.2.Боловсролын сургалтын байгууллагын захирал, эрхлэгчийн ажлын байр, сургалтын орчныг жендэрийн ялгаварлан гадуурхалтаас ангид байлгаж, жендэрийн сургалт, гэгээрлийн үйл ажиллагааг төлөвлөгөө, хөтөлбөрийн үндсэн дээр хэрэгжүүлнэ.

12.3.Боловсролын сургалтын байгууллагын үйл ажиллагааны тайланд жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах ажлын үр дүн, гарсан зөрчил, түүнийг арилгах талаар авсан арга хэмжээг тусгах бөгөөд жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах ажлын үр дүн нь сургууль, цэцэрлэгийн захирал, эрхлэгчийн үйл ажиллагааг үнэлэх, дүгнэх шалгуур үзүүлэлтийн нэг байна.

12.4.Сургуулийн өмнөх, бага, дунд, мэргэжлийн болон дээд боловсролын стандарт, зохих түвшний сургалтын хөтөлбөрт суралцагчийн зайлшгүй эзэмшвэл зохих жендэрийн эрх тэгш байдалтай холбоотой агуулга, арга зүй, үнэлгээг тусгана.

/Энэ хэсгийг 2023 оны 07 дугаар сарын 07-ны өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон./

12.5.Ерөнхий боловсролын сургууль, сургалтын бусад байгууллагад хэрэглэдэг ном, сурах бичиг болон сургалтын хэрэглэгдэхүүн нь жендэрийн эрх тэгш байдлыг үгүйсгэсэн агуулгатай байж үл болно.

12.6.Насанд хүрсэн иргэн нь эрэгтэй, эмэгтэйчүүдийн боловсролын түвшний зөрүүг багасгахад чиглэсэн боловсрол нөхөн олгох албан ба албан бус сургалтад хамрагдах, тасралтгүй боловсролын үйлчилгээг хүртэх тэгш боломж, нөхцөлөөр хангагдана.

12.7.Энэ хуулийн 6.5.1, 6.5.6-д зааснаас бусад боловсролын бүх шатны сургалтын байгууллага элсэлтийн нөхцөл, шаардлагыг хүйсээс хамааран ялгаатай тогтоох, элсүүлэхээс татгалзах, сургалтын ба бусад үйлчилгээ үзүүлэхийг хязгаарлах, татгалзах, эсхүл бусад арга, хэлбэрээр ялгаварлан гадуурхахыг хориглоно.

13 дугаар зүйл.Эрүүл мэндийн салбар дахь жендэрийнь эрх тэгш байдлын баталгаа

Хэвлэх

13.1.Төрөөс эрэгтэй, эмэгтэй хүмүүсийн эрүүл мэндийн онцлог хэрэгцээнд зориулсан үйлчилгээ бий болгоход чиглэсэн арга хэмжээ авна.

13.2.Эрэгтэй, эмэгтэй хүмүүсийн дунд зонхилон тохиолдож нас баралтын үндсэн шалтгаан болж байгаа өвчлөлтэй тэмцэх, урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээнд шаардагдах хөрөнгийг улсын төсөвт тусгаж байна.

13.3.Хүсээгүй жирэмслэлт, бэлгийн замын халдвараас урьдчилан сэргийлэх, хамгаалах эрхийг хүч хэрэглэх, тулган шаардах буюу аливаа арга, хэлбэрээр зөрчихийг хориглоно.

13.4.Эрэгтэй, эмэгтэй хүнийг нөхөн үржихүйн болон эрүүл мэндийн чиглэлийн бусад сургалт, сурталчилгаанд оролцох, үзлэг, шинжилгээнд хамрагдахад саад учруулахыг хориглоно.

13.5.Эрүүл мэндийн үйлчилгээнд эрэгтэй, эмэгтэйчүүдийг ялгаварлан гадуурхах, үр хөндүүлэхийг ятгах, шаардах, дарамтлахыг хориглоно.

13.6.Орлого багатай, алслагдмал нутгийн хүн ам болон үндэстний цөөнхийн хүүхэд төрүүлэх, хүүхдээ асрах эрхийг хангах ба түүнд шаардлагатай туслалцаа, үйлчилгээний чанар, хүртээмжийг сайжруулах арга хэмжээ авна.

14 дүгээр зүйл.Гэр бүлийн харилцаан дахь жендэрийн эрх тэгш байдлын баталгаа

Хэвлэх

14.1.Гэрлэгчид, төрийн эрх бүхий байгууллагад бүртгүүлээгүй боловч хамтын амьдралтай байгаа хүн ямар нэг байдлаар эхнэр, нөхөр, хамтын амьдралтай байгаа хүнээ мэргэжлээрээ ажиллах, бусад хэлбэрээр нийгмийн амьдралд чөлөөтэй оролцох эрхийг хязгаарлах, саад учруулахыг хориглоно.

14.2.Эрэгтэй, эмэгтэй хүний гэрлэх, гэрлэлтийн гэрээ байгуулах, өөрчлөх, гэрлэлтээ сайн дураараа цуцлуулах, хүүхдээ өсгөн хүмүүжүүлэх, гэр бүлийн харилцаанд оролцох зэрэг хүний эрх, эрх чөлөөг зөрчихийг хориглоно.

14.3.Эхнэр, нөхөр нь хүүхдийн тоо, төрөлт хоорондын хугацаа зэргийг хамтран шийдвэрлэх, хүсээгүй жирэмслэлтээс хамгаалах адил тэгш эрх, үүрэгтэй.

14.4.Эх, эцэг хүүхэддээ нийгмийн үүрэг, хариуцлага, хүүхдээ өсгөн хүмүүжүүлэх хамтын эрх тэгш оролцоо болон жендэрийн эрх тэгш байдлын тухай ойлголт, хүнийг хүйсийн шинжээр үл ялгаварлах үзэл, зан үйлийг өөрсдийн үлгэр дууриал, гэр бүлийн хүмүүжлээр олгох үүрэгтэй.

14.5.Дундаа хамтран өмчлөх эд хөрөнгөөс гэр бүлийн гишүүнд ногдох хувь хөрөнгийг тогтооход оролцох, түүнийг захиран зарцуулах, орлого олох, гэр бүлийн бусад хэрэгцээг хангах үйл ажиллагаа явуулах гэр бүлийн гишүүний эрхийг хүйсийн шинжээр хязгаарлаж үл болно.

14.6.Эхнэр, нөхрийн гэрлэснээс хойш гэр ахуйн ажил ба өрхийн аж ахуй эрхэлсэн, хүүхэд, ахмад настныг асарсан зэрэг гэрийн хөлсгүй хөдөлмөрийн үнэлгээг нийгмийн баялаг бүтээх болон өрхийн эдийн засагт оруулсан хувь хэмээн тооцно.

ГУРАВДУГААР БҮЛЭГ

ЖЕНДЭРИЙН ЭРХ ТЭГШ БАЙДЛЫГ ХАНГАХ ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ УДИРДЛАГА, ЗОХИОН БАЙГУУЛАЛТ

15 дугаар зүйл.Жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах талаархи Улсын Их Хурлын бүрэн эрх

Хэвлэх

15.1.Улсын Их Хурал жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах талаар дараахь бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ:

15.1.1.төрийн бодлого, хууль тогтоомжийг хүний эрхэд суурилсан жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангасан байхаар тодорхойлох;

15.1.2.энэ хууль болон Монгол Улсын олон улсын гэрээгээр тогтоосон жендэрийн эрх тэгш байдлын зарчим, хэм хэмжээнд нийцүүлэн эрэгтэй, эмэгтэй хүний тэгш эрх, тэгш боломж, тэгш хандлагын баталгааг хангах эрх зүйн орчныг боловсронгуй болгох;

15.1.3.Монгол Улсын Үндсэн хууль, бусад хууль тогтоомж, Монгол Улсын олон улсын гэрээнд заасан эмэгтэй, эрэгтэй хүний эрх тэгш байдлыг хангах эдийн засаг, нийгэм, эрх зүйн болон төрийн бодлогын хүрээнд дэвшүүлсэн зорилт, төлөвлөсөн үр дүнгийн хэрэгжилтийг хангахуйц хөрөнгө батлах;

15.1.4.дараахь тайлан, илтгэлийг 2 жил тутам хэлэлцэж, дүгнэлт гаргах:

15.1.4.а.жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах үйл ажиллагааны хэрэгжилт, үр дүнгийн талаархи Засгийн газрын тайлан;

15.1.4.б.жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах талаархи хууль тогтоомжийн хэрэгжилтийн төлөв байдал, жендэрийн ялгаварлан гадуурхалттай холбоотой гомдлын хянан шийдвэрлэлтийн талаархи Монгол Улсын Хүний эрхийн Үндэсний Комиссын илтгэл;

15.1.4.в.төрийн албан дахь жендэрийн эрх тэгш байдлын төлөв байдал, жендэрийн ялгаварлан гадуурхалт, бэлгийн дарамтаас урьдчилан сэргийлэх чиглэлээр авсан арга хэмжээний явц, үр дүнгийн талаархи Төрийн албаны зөвлөлийн тайлан;

15.1.4.г.Эмэгтэйчүүдийг алагчилах бүх хэлбэрийг устгах тухай конвенцийн хэрэгжилтийн талаархи Монгол Улсын ээлжит тайлан.

15.1.5.хуульд заасан бусад бүрэн эрх.

16 дугаар зүйл.Жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах талаархи Засгийн газрын бүрэн эрх

Хэвлэх

16.1.Засгийн газар жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах талаар дараахь бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ:

16.1.1.жендэрийн  эрх тэгш байдлыг хангах арга хэмжээг улсын хөгжлийн жилийн төлөвлөгөө болон салбарын хөгжлийн бодлого, хөтөлбөрт тусгах, жендэрийн мэдрэмжтэй төсвийн төлөвлөлтийн тогтолцоог нэвтрүүлэх, жендэрийн  эрх тэгш байдлыг хангахад чиглэсэн хөтөлбөр, энэ хуулийн 7 дугаар зүйлд заасан тусгай арга хэмжээг хэрэгжүүлэх, эдгээрийн хэрэгжилтийг хангахуйц санхүүгийн эх үүсвэрийг батлуулах;

/энэ заалтад 2021 оны 12 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

16.1.2.хүйсээр ангилсан статистикийн мэдээллийг бүрдүүлэх, жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангасан эсэх талаар дүн шинжилгээ хийлгэх, түүний дүнг хэрэглэгч болон олон нийтэд хүргэх нөхцөлийг хангах;

16.1.3.жендэрийн мэдрэмжтэй хөгжлийн бодлого боловсруулах, хэрэгжүүлэхэд хүний ба санхүүгийн нөөцийг бүрдүүлэх арга хэмжээ авах;

16.1.4.жендэрийн эрх тэгш байдлыг эрхэмлэсэн соёлыг төлөвшүүлэх гэгээрэл, сурталчилгааны ажлыг хүн амын дунд зохион байгуулах, хүнийг ялгаварлан гадуурхахад чиглэсэн мэдээлэл, ухуулга, сурталчилгаанаас олон нийтийг хамгаалах арга хэмжээ авах;

16.1.5.төрийн байгууллагын үйл ажиллагаа, ажлын байрыг жендэрийн ялгаварлан гадуурхалтаас ангид байлгах зорилгод нийцүүлэн төрийн албаны стандарт батлан хэрэгжүүлэх;

16.1.6.жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах эрх хэмжээний хүрээнд заавар, журам, зөвлөмж батлан гаргах;

16.1.7.жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах бодлого, үйл ажиллагааны үр дүнгийн талаар Улсын Их Хуралд тайлагнах.

16.2.Засгийн газар өрхийн аж ахуйн ба гэрийн хөлсгүй хөдөлмөрийн үнэлгээг үндэсний тооцооны өргөтгөсөн системд тусгах бодлого, арга зүйг нэгдсэн удирдлагаар хангах үүрэг хүлээнэ.

17 дугаар зүйл.Жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах талаархи Монгол Улсын Ерөнхий сайдын бүрэн эрх

Хэвлэх

17.1.Монгол Улсын Ерөнхий сайдын эрхлэх ажлын хүрээнд жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах асуудал хамаарна.

17.2.Монгол Улсын Ерөнхий сайд Жендэрийн үндэсний хороог тэргүүлж, түүний үйл ажиллагааг удирдлагаар хангана.

18 дугаар зүйл.Жендэрийн үндэсний хорооны чиг үүрэг

Хэвлэх

18.1.Жендэрийн үндэсний хороо нь жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах бодлогыг хэрэгжүүлэхэд төр, олон нийтийн тэнцүү оролцоог хангаж, тогтвортой ажиллах баталгааг бүрдүүлсэн орон тооны бус байгууллага мөн. Жендэрийн үндэсний хороо ажлын албатай байна.

18.2.Жендэрийн үндэсний хорооны бүрэлдэхүүнийг Монгол Улсын Ерөнхий сайдын санал болгосноор Засгийн газар батална.

18.3.Жендэрийн үндэсний хороо жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах талаар дараахь чиг үүргийг хэрэгжүүлнэ:

18.3.1.жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах бодлого, хөтөлбөр, тусгай арга хэмжээг боловсруулах, хэрэгжүүлэх, түүний биелэлтэд хяналт тавих ажлыг зохион байгуулах;

18.3.2.жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах бодлогыг хэрэгжүүлэх эдийн засаг, эрх зүйн баталгааг бүрдүүлэх, түүнийг боловсруулах ажлыг арга зүйн удирдлагаар хангах;

18.3.3.жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангахтай холбоотой асуудлаар хууль тогтоомж, бодлого, хөтөлбөр болон олон улсын байгууллагаас гаргасан зөвлөмжийн хэрэгжилт, үр дүнтэй танилцах, зөвлөгөө өгөх;

18.3.4.жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангахад шаардлагатай үндэсний чадавхийг төрийн байгууллагын болон нийгмийн хүрээнд бэхжүүлэхэд чиглэсэн бодлого, хөтөлбөр, төсөл, арга хэмжээг боловсруулах, хэрэгжүүлэх, түүний биелэлтэд хяналт тавих ажлыг зохион байгуулах;

18.3.5.энэ хуулийн 15.1.4.а-д заасан тайланг бэлтгэх ажлыг зохион байгуулах;

18.3.6.энэ хуулийн 15.1.4.в, 15.1.4.г-д заасан тайлангийн төсөлтэй танилцах, санал өгөх;

18.3.7.энэ хуулийн 18.3.15-д заасан тайлангийн төслийг хэлэлцэх, санал өгөх;

18.3.8.жендэрийн мэдээллийн сан бүрдүүлэх, нэгдсэн сүлжээ байгуулах, жендэрийн мэдээллийг хэрэглэгчид хүргэх ажлыг зохион байгуулах;

18.3.9.жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах, бэхжүүлэх, хамгаалахад олон нийтийн болон хувийн хэвшлийн байгууллага, иргэдийн оролцоог хангах;

18.3.10.жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах төрийн бодлого, хууль тогтоомжийг аж ахуйн нэгж, байгууллага, олон нийтэд таниулах, сурталчлах үйл ажиллагааг хэвлэл мэдээлэл, олон нийтийн болон хувийн хэвшлийн байгууллагатай хамтран зохион байгуулах, жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах ажлын үр дүнгийн тухай мэдээлэх;

18.3.11.жендэрийн салбар хороо, зөвлөлийн тайлан, мэдээллийг хэлэлцэж, дүгнэлт гаргах;

18.3.12.жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах ажлаар үр дүнд хүрсэн аж ахуйн нэгж, байгууллага, иргэнийг шагнал, урамшилд тодорхойлох;

18.3.13.Жендэрийн үндэсний хороо, түүний ажлын албаны бүтэц, зохион байгуулалт, дүрмийг хэлэлцэж, батлуулах;

18.3.14.жендэрийн эрх тэгш байдлын тухай хууль тогтоомжийн хэрэгжилтийн төлөв байдлын талаар судалгаа, дүн шинжилгээ хийх ажлыг зохион байгуулах;

18.3.15.жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангахтай холбогдсон хууль тогтоомж, бодлого, хөтөлбөрийн хэрэгжилтийн байдлын талаархи тайланг бэлтгэж Засгийн газарт оруулах;

18.3.16.жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах асуудлаар олон улсын байгууллага, гадаад улстай хийх хамтын ажиллагааг өргөжүүлэх.

18.4.Жендэрийн үндэсний хороо нь орон нутагт салбар хороо, төрийн захиргааны төв байгууллагад салбар зөвлөлтэй байна.

18.5.Жендэрийн үндэсний хороо ажлаа Засгийн газарт тайлагнана.

19 дүгээр зүйл.Жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах талаархи төрийн захиргааны төв болон нутгийн захиргааны байгууллагын чиг үүрэг

Хэвлэх

19.1.Жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах талаар төрийн захиргааны төв болон нутгийн захиргааны байгууллага дараахь чиг үүргийг хэрэгжүүлнэ:

19.1.1.тухайн салбар, орон нутгийн хөгжлийн бодлого, ерөнхий төлөвлөгөө, хөтөлбөр, төсөлд жендэрийн мэдрэмжтэй болгох арга зүйг нэвтрүүлэх, тэдгээрийн төсөлд жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангасан эсэх талаар дүн шинжилгээ хийлгэж, тайланг хэлэлцэж, дүгнэлт гаргах;

19.1.2.тухайн салбар, орон нутгийн хэмжээнд хүйсээр ангилсан статистикийн мэдээллийг бүрдүүлэх, жендэрийн эрх тэгш байдлын төлөв байдал, бодлогын үр нөлөөг үнэлэх;

19.1.3.салбарын бодлого, төлөвлөгөө, хөтөлбөр, төсөл зэрэг баримт бичгийн төслийг жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангасан эсэх талаар дүн шинжилгээ хийсэн үнэлгээний тайлан, зөвлөмжийн хамт Засгийн газарт өргөн мэдүүлэх;

19.1.4.зөвлөх чиг үүрэг бүхий жендэрийн салбар зөвлөл, хороо байгуулж, түүний бүрэлдэхүүн, ажиллах журмыг батлах;

19.1.5.төрийн байгууллагын жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангахтай холбоотой зарим чиг үүргийг олон нийтийн болон төрийн бус байгууллагаар гэрээний дагуу гүйцэтгүүлэх, үүнд шаардагдах зардлыг жил бүрийн төсөвт тусгаж батлуулах;

19.1.6.тухайн салбар, орон нутгийн хэмжээнд жендэрийн сургалт, гэгээрлийн ажил явуулах;

19.1.7.энэ хуулийн 11.4-т заасан арга хэмжээг тухайн салбар, орон нутгийн онцлог, шаардлагад нийцүүлэн зохион байгуулах;

19.1.8.төрийн захиргааны төв болон нутгийн захиргааны байгууллагад ажиллагсдын хүйсийн тэнцвэртэй байдлын тайланг сум, дүүргийн Засаг дарга дараа оны 01 дүгээр сарын 10-ны дотор аймаг, нийслэлийн Засаг даргад, аймаг, нийслэлийн Засаг дарга дараа оны 02 дугаар сарын 10-ны дотор Жендэрийн үндэсний хороонд тус тус хүргүүлэх;

19.1.9.төрийн захиргааны төв байгууллага жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах үйл ажиллагааны явц, үр дүнгийн тухай тайланг Жендэрийн үндэсний хороонд дараа оны 02 дугаар сарын 10-ны дотор хүргүүлэх.

19.2.Төрийн захиргааны төв болон нутгийн захиргааны байгууллага хууль тогтоомж, бодлого, ерөнхий төлөвлөгөө, хөтөлбөр, төсөл боловсруулах, жендэрийн тэгш байдлын судалгаа, дүн шинжилгээний ажлыг жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг төрийн бус байгууллагаар гүйцэтгүүлж болно.

20 дугаар зүйл.Жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах талаархи нутгийн өөрөө удирдах байгууллагын бүрэн эрх

Хэвлэх

20.1.Жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах талаар нутгийн өөрөө удирдах байгууллага дараахь бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ:

20.1.1.жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах тухай хууль тогтоомж, төрийн бодлогыг тухайн орон нутгийн эдийн засаг, нийгмийн хөгжлийн бодлогод тусгах, хэрэгжилтэд хяналт тавих;

20.1.2.харъяа нутаг дэвсгэрийнхээ хэмжээнд жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах арга хэмжээний зардлыг орон нутгийн төсвөөс санхүүжүүлэх;

20.1.3.жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах чиглэлээр байгууллага, аж ахуйн нэгж, иргэний үйл ажиллагааг дэмжиж, тэдгээртэй хамтран ажиллах;

20.1.4.жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах төрийн бодлогын хэрэгжилтийн тайланг аймаг, нийслэлийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурал дараа оны 02 дугаар сарын 20-ны дотор Жендэрийн үндэсний хороонд хүргүүлэх.

20.2.Аймаг, сум, нийслэл, дүүргийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурал хүний эрх, жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах хууль тогтоомжийн хэрэгжилтийн явц, үр дүнгийн талаар тухайн шатны Засаг даргын тайланг хуралдаанаараа хэлэлцэж, дүнг нийтэд мэдээлнэ.

/Энэ хэсэгт 2022 оны 4 дүгээр сарын 22-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

21 дүгээр зүйл.Жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах талаархи Төрийн албаны зөвлөлийн чиг үүрэг

Хэвлэх

21.1.Жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах талаар Төрийн албаны зөвлөл дараахь чиг үүргийг хэрэгжүүлнэ:

21.1.1.төрийн албаны хүйсээр ангилсан статистик мэдээ, мэдээллийн тогтолцоог бүрдүүлэх, уг мэдээллээр Улсын Их Хурал, Ерөнхийлөгч, Засгийн газар бусад сонирхогч этгээдийг хангах;

21.1.2.төрийн албыг жендэрийн ялгаварлан гадуурхалтаас ангид байлгахад чиглэсэн хэм хэмжээ, стандарт нэвтрүүлэх, тухайн асуудлаар энэ хуулийн 18.4-т заасан салбар, зөвлөлийг мэргэжил, арга зүйн удирдлагаар хангах;

21.1.3.төрийн албан дахь жендэрийн ялгаварлан гадуурхалтын талаархи гомдлыг барагдуулах үйл ажиллагаанд хяналт тавих;

21.1.4.энэ хуулийн 10.1, 10.3, 10.4, 11.3.2 дахь заалтын биелэлтэд хяналт тавих.

21.2.Энэ хуулийн 15.1.4.в-д заасан тайланг Улсын Их Хурлаар хэлэлцүүлж, шийдвэрийн хэрэгжилтийг зохион байгуулна.

22 дугаар зүйл.Жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангахад олон нийтийн байгууллагын оролцоо

Хэвлэх

22.1.Жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангахад олон нийтийн байгууллага дараахь оролцоотой байна:

22.1.1.жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангахад чиглэсэн хууль тогтоомж, төрийн бодлого, бусад шийдвэрийг боловсруулах, хэрэгжүүлэх, түүний биелэлтэд хяналт тавихад оролцох, иргэний зөрчигдсөн эрхийг хамгаалах;

22.1.2.төрийн байгууллагаас жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангахтай холбоотой мэдээлэл, санхүү, арга зүйн болон бусад дэмжлэг авах;

22.1.3.жендэрийн эрх тэгш байдлын талаар саналаа илэрхийлэх.

22.2.Монгол Улсын Засгийн газрын тухай хуулийн 19 дүгээр зүйлд заасны дагуу жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах төрийн байгууллагын тодорхой чиг үүргийг төрийн бус байгууллага гэрээгээр хариуцан гүйцэтгэж болно.

ДӨРӨВДҮГЭЭР БҮЛЭГ

ЖЕНДЭРИЙН ЭРХ ТЭГШ БАЙДЛЫН ТУХАЙ ХУУЛЬ ТОГТООМЖ ЗӨРЧСӨН ТАЛААРХИ ГОМДЛЫГ ХЯНАН ШИЙДВЭРЛЭХ

23 дугаар зүйл.Жендэрийн эрх тэгш байдал зөрчигдсөн тухай гомдол гаргах

Хэвлэх

23.1.Энэ хуулийн 14 дүгээр зүйлээс бусад зүйл, заалтыг зөрчсөн нь Монгол Улсын Хүний эрхийн Үндэсний Комисст гомдол гаргах үндэслэл болно.

23.2.Энэ хуулиар баталгаажуулсан жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах, мөн эрэгтэй, эмэгтэй хүний тэгш эрх, тэгш боломж, тэгш хандлагыг аж ахуйн нэгж, байгууллага, албан тушаалтан зөрчсөн гэж үзвэл үйлдвэрчний эвлэлийн болон бусад олон нийтийн байгууллага гомдол гаргах эрхтэй.

23.3.Төрийн байгууллага, аж ахуйн нэгж, байгууллагын ажилтан ажлын байрандаа жендэрийн ялгаварлан гадуурхалт гаргасан бол ажил олгогчийг нэгэн адил энэ хуулийг зөрчсөнд тооцно.

24 дүгээр зүйл.Жендэрийн эрх тэгш байдлыг зөрчсөн талаархи гомдлыг хянан шийдвэрлэх

Хэвлэх

24.1.Монгол Улсын Хүний эрхийн Үндэсний Комисс нь Монгол Улсын Үндсэн хууль, бусад хууль, Монгол Улсын олон улсын гэрээнд заасан жендэрийн эрх тэгш байдлын тухай заалтын хэрэгжилтэд хөндлөнгийн хяналт тавих, эдгээр хууль тогтоомж зөрчсөнтэй холбоотой гомдлыг хүлээн авах, хянан шийдвэрлэх үйл ажиллагааг Монгол Улсын Хүний эрхийн Үндэсний Комиссын тухай хуулиар олгосон бүрэн эрхийнхээ дагуу хэрэгжүүлнэ.

24.2.Жендэрийн эрх тэгш байдлыг зөрчсөн талаархи гомдлын үндэслэл хөдөлмөрийн гэрээ буюу хамтын гэрээ, хэлэлцээрийн хүрээнд шийдвэрлэх боломжтой нь тогтоогдвол гэрээний талууд гомдлыг хөдөлмөрийн эрхийн болон хөдөлмөрийн сонирхлын маргааныг зохицуулах журмаар шийдвэрлэнэ.

/Энэ хэсэгт 2021 оны 7 дугаар сарын 2-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

24.3.Энэ хуулийн 14 дүгээр зүйлд заасны дагуу гарсан маргааныг Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан журмаар шийдвэрлэнэ.

24.4.Бэлгийн дарамтын талаархи гомдлыг хянан шийдвэрлэх явцад илэрсэн хувь хүнтэй холбоотой мэдээллийг хувийн нууц гэж үзэж, Хүний хувийн мэдээлэл хамгаалах тухай хуулиар хамгаална.

/Энэ заалтад 2021 оны 12 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

ТАВДУГААР БҮЛЭГ

ХУУЛЬ ТОГТООМЖ ЗӨРЧИГЧИД ХҮЛЭЭЛГЭХ ХАРИУЦЛАГА

25 дугаар зүйл.Гэм хор учирснаас үүсэх хариуцлага

Хэвлэх

25.1.Ажилтан хөдөлмөрийн гэрээ болон албан тушаалын дагуу хүлээсэн үүргээ гүйцэтгэх явцад энэ хуулийг зөрчиж бусдад гэм хор учруулсан бол Иргэний хуулийн 498.1, 498.2-т заасны дагуу түүнийг ажиллуулж байгаа ажил олгогч хариуцан арилгана.

25.2.Ажил олгогч энэ хуулийн 11.4-т заасан арга хэмжээ авсан болохоо нотолбол энэ хуулийн 25.1 дэх хэсэг хамаарахгүй.

26 дугаар зүйл.Жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах тухай хууль тогтоомж зөрчигчид хүлээлгэх хариуцлага

Хэвлэх

26.1.Энэ хуулийг зөрчсөн этгээдэд Төрийн албаны тухай болон холбогдох бусад хуульд заасан хариуцлага хүлээлгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2015 оны 12 дугаар сарын 04-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

26.2.Монгол Улсын Хүний эрхийн Үндэсний Комисст гаргасан гомдлыг хянан шийдвэрлэхтэй холбогдуулан шаардлагатай мэдээлэл, баримт бичгийг хүндэтгэн үзэх шалтгаангүйгээр гаргаж өгөөгүй зэргээр Комиссын гишүүний бүрэн эрхээ хэрэгжүүлэхэд нь саад учруулсан этгээдэд холбогдох хуульд заасан хариуцлага хүлээлгэнэ.

/Энэ хэсэгт 2015 оны 12 дугаар сарын 04-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

26.3.Гэр бүлийн харилцаанд хүйсийн шинжээр шууд ялгаварлан гадуурхсан этгээдийг Гэр бүлийн хүчирхийлэлтэй тэмцэх тухай хуулийн дагуу зохион байгуулдаг зан үйлд нөлөөлөх албадан сургалтад хамруулж болно.

ЗУРГАДУГААР БҮЛЭГ

БУСАД ЗҮЙЛ

27 дугаар зүйл.Жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах тухай хууль тогтоомжийн биелэлтэд тавих хяналт

Хэвлэх

27.1.Жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах тухай хууль тогтоомжийн биелэлтэд Улсын Их Хурал, Засгийн газар, аймаг, сум, нийслэл, дүүргийн Засаг дарга тус тусын эрх хэмжээнийхээ дагуу хяналт тавина.

/Энэ хэсэгт 2022 оны 4 дүгээр сарын 22-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

27.2.Жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах, түүнчлэн эрэгтэй, эмэгтэй хүний тэгш эрх, тэгш боломж, тэгш хандлагын баталгааны хэрэгжилтэд үйлдвэрчний эвлэлийн болон олон нийтийн бусад байгууллага, иргэд олон нийтийн хяналт тавина.

МОНГОЛ УЛСЫН ИХ ХУРЛЫН ДАРГА Д.ДЭМБЭРЭЛ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(2023-08-16-ны өдрийн хуулийн орчуулга)                                      Unofficial translation

 

LAW OF MONGOLIA

February 2, 2011                                                                                 Ulaanbaatar city

 

ON ENSURING GENDER EQUALITY

 

CHAPTER ONE

GENERAL PROVISIONS

Article 1.Purpose of the Law

1.1.The purpose of this Law is to define the legal basis for the creation of conditions to ensure gender equality in political, legal, economic, social, cultural and family relations, and to regulate relations in connection with the implementation thereto.

Article 2.Legislation on Ensuring gender equality

2.1.The legislation on ensuring gender equality shall consist of the Constitution of Mongolia, this Law and other legislative acts issued in conformity with these laws.

2.2.If an international treaty to which Mongolia is party stipulates otherwise than this Law, then the provisions of that international treaty shall prevail.

2.3.It shall be prohibited to worsen the gender equality norms adopted by this Law for the laws of Mongolia and legal act norms issued to be complied publicly.

Article 3.Scope of the application of the Law

3.1.This Law shall apply equally to business entities and organizations operating on the territory of Mongolia and to citizens of Mongolia, as well as to international organizations, foreign business entities and organizations operating in the territory of Mongolia, and to foreign citizens and stateless persons residing in Mongolia, unless otherwise specified in the international treaties of Mongolia.

Article 4.Definitions of terms of the Law

4.1.The following terms used in this Law shall be understood as follows:

4.1.1."gender" shall mean concepts, views, and attitudes that have been inherited and evolved over the course of history towards the performing roles, imposing liabilities, and gaining statuses in the society in which  a man or a woman is expected to fulfill in political, economic, social, cultural and  family relations;

4.1.2."gender equality" shall mean an absence of discrimination on the basis of gender achieved through equal participation of men and women in political, economic, social, cultural and family relations, their equal accession from the benefits of economic, social and cultural development, and their equal contribution to the development;

4.1.3."gender stereotypes" shall mean the inherited gender-based differences in concepts and attitudes towards the performing duties and exercising rights of men and women in political, economic, social, cultural and family relations;

4.1.4."gender discrimination" shall mean any action or non-action resulting in discrimination, exclusion or restriction based on gender or marital status of men and women in political, economic, social, cultural, family relations and any other sectors;

4.1.5."direct gender discrimination" shall mean any action constituting or has the effect of constituting an unequal treatment of an individual based on his or her sex compared to another individual of the opposite sex in the same or similar conditions;

4.1.6."indirect gender discrimination" shall mean any standard, norm, or action that irrelated to gender that makes a person different from a person of the opposite sex;

4.1.7."sexual harassment" shall mean actions or inactions expressing their sexual motives verbally, physically or in any other way against the victim's will, or are forced to engage in sexual intercourse, as well as creating an intolerable environment with consequences for work, position, material, emotional and other harm due to sexual motives, intimidation and coercion, or offering any sexually motivated act as the condition for the enjoyment of privilege or opportunity;

/This sub-paragraph was amended by the law as of July 2, 2021/

4.1.8."gender-based violence" shall mean any action or inaction prompted by the victim's gender that inflicts or has the potential to inflict a physical, sexual, emotional, and economic damage to a victim;

4.1.9."minimum limit of gender representative (quota)" shall mean the absolute minimum measure of the representation of men and women in management positions.

Article 5.General principles and policy to ensure of gender equality

5.1.Gender equality shall be based on the following general principles:

5.1.1.principle of gender equality: men and women shall have opportunities and conditions to enjoy equal rights in political, economic, social, cultural, family and other relations, and to equally participate in social life and equally access the benefits of development and social wealth;

5.1.2.principle of non-discrimination: men and women shall be guaranteed enjoyment of human rights and freedoms without any discrimination or restriction on the basis of the differences in terms of their age, sex, job, position, point of view, marital status or education;

5.1.3.principle of government responsibility: the state shall fulfill all the obligations related to ensuring the equality of men and women in Mongolia provided for in the Constitution of Mongolia, international treaties and other legislation and be responsible for the results achieved;

5.1.4.principle of gender sensitive policy: development policies shall be made gender sensitive through incorporation of gender concepts in legislation, state policies, programs, plans and projects;

5.1.5.principle of accessibility of gender information: ensure the transparency, availability and accessibility of sex disaggregated official statistical data and other information.

5.2.The state policy on ensuring gender equality shall be aimed at creating conditions at ensuring guarantees for equal rights, equal opportunities, and equal treatment of men and women, as well as at preventing and eliminating gender discrimination.

Article 6.Prohibition of gender discrimination

6.1.It shall be prohibited from gender discrimination in political, legal, economic, social, cultural and family relations.

6.2.Gender-based violence and sexual harassment shall be seen as constituting gender discrimination.

6.3.The conditions and procedures for the prevention of and fighting against gender-based violence, and ensuring the safety and protecting the rights of victims and witnesses shall be established by law.

6.4.Gender discrimination shall be defined as direct and indirect forms specified in sub-paragraphs 4.1.5. and 4.1.6 of this Law.

6.5.The following activities shall not be considered gender discrimination:

6.5.1.provision of health, educational and other services specialized for the specific needs of one particular gender;

6.5.2.separate placement of men and women at student dormitories, hospitals, special care and health resort, imprison, detention and alcohol rehabilitation facilities;

6.5.3.selection of a person of one gender over another in renting out a private accommodation or for renting a shared accommodation;

6.5.4.establishing a non-governmental organization with a membership open for people of one particular gender;

6.5.5.organizing arts or sports and other competitions designed for people of one particular gender;

6.5.6.recruitment of a person of particular gender based on a specific work and service such as in preschool education institutions.

/This sub-paragraph was amended by the law as of July 2, 2021/

Article 7.Special measures to ensure equality of men and women

7.1.Within the state policy referred to in paragraph 5.2 of this Law, special measures aimed to eliminating generated inequality between men and women in social or family relations and protecting their reproductive health shall be implemented. These special measures shall not be considered as gender discrimination.

7.2.Special measures referred to paragraph 7.1 of this Law shall be implemented in the following framework:

7.2.1.approving legislation, policies, and programs aimed at protecting rights and interests of mothers and children;

7.2.2.implementing quota forms including keeping the number of seats aimed at ensuring equal representation of men or women at political and decision-making levels;

7.2.3.taking measures to eliminate gender imbalances in certain sectors or providing with discounts, incentives or setting up benefits to encourage balancing the unequal  gender representation in any job or profession;

7.2.4.establishing differently conditions and requirements for admission to educational institutions depending on gender pursuant to the sub-paragraph 6.5.6. of this Law.

7.3.With the exception of measures referred to in sub-paragraph 7.2.1 of this Law, special measures shall be discontinued when the objectives of equality of opportunity and treatment are achieved.

CHAPTER TWO

GUARANTEES ON ENSURIING GENDER EQUALITY IN STATE STRUCTURE, ECONOMIC, SOCIAL AND CULTURAL SPHERES

Article 8.Guarantees of gender equality in political sphere

8.1.It shall be prohibited to restrict and discriminate against equal rights and equal opportunities of a man and a woman to join as the member to a political party, trade union and other mass organizations, and participate in their activities.

8.2.Campaign financing support in any election to be allocated to a male and a female candidate in all level by a political party shall be the same amount.

8.3.Representation of any one gender in any central and local body of a political party shall not be lower than 40 percent.

/The term "25 percent" in this paragraph was amended into the term "40 percent" by the law as of July 7, 2023, and it shall enter into force on July 1, 2024/

8.4.A political party shall annually submit a report on the implementation of paragraphs 8.2, and 8.3 of this Law to the National Gender Committee referred to in paragraph 18.1 of this Law.

/The term "every two years" in this paragraph was amended into the term "annually" by the law as of July 7, 2023, and it shall enter into force on July 1, 2024/

Article 9.Guarantees of gender equality in economic sphere

9.1.All citizens regardless of their gender shall have equal rights to establish and register a business entity and to engage in economic, professional and specialized activities.

9.2.Management of state central administrative bodies, local administrative bodies and local self-governing bodies, business entities and organizations of all forms of ownership shall have a duty to distribute the land, and other immovable and movable property, budget assets, financial credit, and other economic wealth and resources to men and women under equal and accessible same terms.

9.3.It shall be prohibited the gender discrimination in relations arising between citizens and legal entities in connection with material and non-material wealth that are regulated by the Civil Code of Mongolia.

9.4.It shall be prohibited the gender discrimination in the procurement procedure of goods, works and services with state and local budget, and in the provision of all types of state services.

Article 10.Guarantees of gender equality in civil service

10.1.The State shall implement the following policies in order to ensure conditions and opportunities for actual implementation of equal rights of men and women to be hired and be employed in civil service:

10.1.1.representation of any one gender among politically appointed civil servants shall not be less than 15 percent on Government, aimag and the Capital city levels, 20 percent on district, 25 percent on soum, and 30 percent on khoroo levels;

10.1.2.representation of any one gender in decision-making positions in state administration shall not be less than 15 percent among state secretaries and heads of agencies, 20 percent among managers in other central bodies, 30 percent among heads of department and division in ministries, 40 percent among heads of secretariats, divisions and offices on Governors of aimag, soum, the Capital city, and district levels;

/This sub-paragraph was amended by the law as of April 22, 2022/

10.1.3.representation of any one gender among state special service positions shall not be less than 40 percent, except in the army, border and domestic military, intelligence, police, court decision enforcement, anti-corruption and emergency agencies;

/This sub-paragraph was amended by the law as of January 16, 2014/

/This sub-paragraph was added by the law as of February 9, 2017/

10.1.4.In case of pre-dominance of one gender in the management of a state service governing positions, it shall develop policies and take measures aimed at ensuring a balanced gender ratio of 40:60 based on special programs and/or action plans. This provision shall not apply to a case referred to in sub-paragraph 6.5.6. of this Law.

10.2.Representation of any one gender in the composition of advisory or joint governance bodies such as committees, councils or commissions set up by state bodies or on the national level (hereinafter referred to as "the committee") shall not be less than 40 percent of total number of members.

10.3.In a case of predominance of one gender among the staff of a state or budget organization, the organization shall in its human resource policy incorporate and implement special policies and measures aimed at ensuring a balanced gender ratio at 40:60. This provision shall not apply to a case referred to in sub-paragraph 6.5.6. of this Law.

10.4.Provisions stated in paragraphs 11.1-11.9 of this Law shall equally apply to state bodies and civic officials.

Article 11.Guarantees of gender equality in employment and labor relations

11.1.It shall be prohibited to discriminate by gender in employment and labor relations, or  to give preference or restriction to either male or female gender unless otherwise provided by an international treaty of Mongolia and legislation, as well as  to dismiss an employee based on the reasons of pregnancy, child care, or family status.

/This paragraph was amended by the law as of July 2, 2021/

11.2.The parties shall reflect in the collective agreements and negotiations the measures aimed to provide with conditions and opportunities for a man and a woman employees to combine their job, professional right, interest with family responsibilities, to give birth and care for children, to protect their health, to work in safe working conditions, as well as to set equal salaries and additional wages for the same work, and create equal conditions.

/This paragraph was amended by the law as of July 2, 2021/

11.3.An employer shall have the following obligations to be free from gender discrimination in employment policies and labor relations and to ensure gender equality at a workplace:

11.3.1.to implement activities aimed at ensuring the gender equality on the basis of a plan and/or a program, and report to employees on their implementation and results;

11.3.2.to refrain from explicitly specifying or implying a preference for any one gender in a job vacancy notice, except in conditions under the paragraph 6.5 and Article 7 of this Law;

11.3.3.when hiring a citizen, to recruit a person of a small number of genders by taking into account the balance of gender representation in the organization and its structural units;

11.3.4.to carry out monitoring and analysis, and assessment on the implementation of legislation in connection with providing with equal salaries and payments, and setting up equal conditions for male and female employees engaged in same work or work with equal quality, and take actions to eliminate detected violations;

11.3.5.to undertake the promotion, professional training and retraining, skills development and pay increases for male and female employees based on the human resource records;

11.3.6.to promptly inform all employees with information of job vacancies and professional training and specialization training opportunities from time to time;

11.3.7.upon the request of the unsuccessful participant in a proficiency examination or selection, to provide a written explanation on the ground of selection of a candidate of the opposite sex in a given process;

11.3.8.in the event that at least one-third of all employees are dismissed due to structural changes, to set up the gender ratio of the dismissed employees to be equal to the gender ratio of all employees, regardless of their length of service;

11.3.9.to retrain employees on maternity and parental leave in order to maintain their skills and qualifications at a competitive level in the labor market;

11.3.10.to submit the reports on the gender equality by the business entities and organizations to the Secretariat's offices of Governor of the respective soums or districts within the 20th of December of each year.

11.4.The employer shall take the following measures to prevent abuse, violence, and sexual harassment in employment and labor relations, and to create an environment that does not tolerate them:

/This paragraph was amended by the law as of July 2, 2021/

11.4.1.to reflect in the labor internal norms of the organization the procedure on preventing and ceasing the abuse, violence, and sexual harassment in the employment and labor relations, and resolving the complaints issued thereto;

/This sub-paragraph was amended by the law as of July 2, 2021/

11.4.2.to develop, implement, and inform the result transparently of a program on training and retraining aimed at  creating an employment to be free from the abuse, violence and sexual harassment in the employment and labor relations.

/This sub-paragraph was amended by the law as of July 2, 2021/

11.5.An employee shall have the following rights with regards to the ensuring gender equality:

11.5.1.to obtain understanding and information on gender discrimination and abuse, violence, and sexual harassment in employment and labor relations, and to be involved in the training thereto;

/This sub-paragraph was amended by the law as of July 2, 2021/

11.5.2.to file a complaint and provide with explanation on occurrence of the gender discrimination, abuse, violence, or sexual harassment in employment and labor relations by him/herself or on behalf of the victim;

/This sub-paragraph was amended by the law as of July 2, 2021/

11.5.3.to inform the employer and the competent authorities in regards with the violation if the prohibited actions specified in paragraphs 6.1, 6.4, 7.1 and 7.2 of the Law on Labor have been arisen, and to demand to measures to be imposed a liability on the violator, and to take measures to eliminate the damages.

/This sub-paragraph was amended by the law as of July 2, 2021/

11.6.An employee shall have the following obligations on ensuring gender equality:

11.6.1.to refrain from causing abuse, violence and sexual harassment to other fellow employees of the organization, client and/ or a customer in the employment and labor relations;

This sub-paragraph was amended by the law as of July 2, 2021/

11.6.2.to duly observe other norms determined for the purpose of preventing gender discrimination, and abuse, violence and sexual harassment in employment and labor relations.

/This sub-paragraph was amended by the law as of July 2, 2021/

11.7.The rights, duties and responsibilities of an employer and an employee shall be incorporated in the internal labor regulations.

/This sub-paragraph was amended by the law as of July 2, 2021/

11.8.A candidate who has not been selected in a proficiency examination or a recruitment process shall have the right to demand from an employer a written explanation with regard to the educational, professional, working experience and other qualifications of the successful candidate of the opposite sex.

11.9.The state administrative body in charge of labor and employment matters shall provide support to employers in their activities on ensuring the gender equality.

Article 12.Guarantees of gender equality in the sphere of education and culture

12.1.Men and women shall have equal rights and equal opportunities to obtain pre-school, primary, secondary, professional and higher education, to be enrolled in formal and informal training, and to upgrade the profession, to specialize,  to receive a methodological counseling, and to receive a scholarship.

12.2.The workplaces and training environment of the principals and directors of educational institutions shall be free from gender discrimination, and the activities on gender awareness and education shall be implemented based on the plans and programs thereto.

12.3.Results of activities on ensuring the gender equality, identified violations and measures to eliminate the violations shall be included in operational reports of an educational institution. Results of activities on ensuring gender equality shall be an indicator in measuring and assessing the work performance of principles and directors of schools and kindergartens.

12.4.Education standards and curriculum for pre-school, primary, secondary, professional and higher educations shall incorporate a content, methodology and assessment in connection with gender equality to be mandatorily obtained by the  students.

/This paragraph was invalidated by the law as of July 7, 2023/

12.5.Books, textbooks, and learning materials used in general educational schools and other educational institutions shall be free of content that denies the concept of gender equality.

12.6.Adult citizens shall be provided with equal opportunities and conditions to participate in formal and informal training for the education reimbursement that aim to decrease differences in the level of education between men and women, and to access continuous educational services.

12.7.It shall be prohibited to educational institutions of all levels to set admission conditions and requirements differently, to refuse admission, to limit or refuse the provision of training and other services, or to discriminate in other ways and forms depending on gender, except as specified in sub-paragraphs 6.5.1 and 6.5.6 of this law.

Article 13.Guarantees of gender equality in the sphere of health care

13.1.The State shall take measures aimed at creating services for the specific health needs of men and women.

13.2.A funding required for combatting and prevention measures against diseases being identified as prevalent cause of mortality among women and men shall be allocated in the state budget.

13.3.It shall be prohibited to use force, coercion or violate in any way the right to prevent and protect against unwanted pregnancy and sexually transmitted infections.

13.4.It shall be prohibited to obstruct men and women from participating in reproductive and health related trainings and promotions, and from undergoing examinations and tests.

13.5.It shall be prohibited to discriminate between men and women in health services, to persuade, demand or pressure them to have an abortion.

13.6.The right of persons with low income, or living in remote areas or from ethnic minorities to safe motherhood and childcare shall be maintained, and the measures to improve quality and access of care and services necessary to them shall be taken.

Article 14.Guarantees of gender equality in family relations

14.1.It shall be prohibited for the spouse and/or person who is not registered with the state authority but who is cohabiting from restricting or obstructing the right of his/her spouse or cohabitant to work in his/her profession or freely participate in social life in any other way.

14.2.It shall be prohibited to violate the human rights and freedoms of a man or a woman, such as marrying, entering into or changing a marriage contract, voluntarily terminating  a marriage, raising a child, or participating in family relations.

14.3.Spouses shall have equal rights and obligations to jointly decide on the number of children and the period between births, and to protect against unwanted pregnancy.

14.4.Mothers and fathers shall be responsible for providing their children with social roles and liabilities, joint equal participation in raising their children, the concept of gender equality, view and behaviors on non-discrimination of people based on gender through their own example and family upbringing.

14.5.The right of a family member to participate in determining the share of property for each family member from the commonly owned properties, to manage it, to earn income, and to conduct activities to fulfill other needs of the family shall not be restricted based on gender.

14.6.Evaluation of unpaid work performed by spouses after marriage such as housework and family business, taking care of children and the elderly shall be considered as a contribution to the creation of social wealth and the household economy.

CHAPTER THREE

MANAGEMENT AND ORGANIZATION OF ACTIVITIES TO ENSURE GENDER EQUALITY

Article 15.Powers of the State Great Khural with regard to ensuring gender equality

15.1.The State Great Khural shall have the following powers with regard to ensuring gender equality:

15.1.1.to define that state policies and legislations to have based on the human rights and ensured gender equality;

15.1.2.to improve the legal framework to ensure guarantees of equal rights, equal opportunities, and equal treatment for men and women in compliance with the gender equality principles and norms established by this Law and international treaties of Mongolia;

15.1.3.to approve funds sufficient for the achievement of aimed objectives and planned results within the framework of the economic, social, legal and other state policies to ensure gender equality of men and women stipulated in the Constitution of Mongolia, other relevant legislation, and international treaties of Mongolia;

15.1.4.to discuss and issue assessments every two years on the following reports and presentation:

15.1.4.a.the report of the Government in regards with the implementation and results of activities to ensure gender equality;

15.1.4.b.the report of the National Human Rights Commission of Mongolia on the state of implementation of the legislation on ensuring gender   equality and on the resolution of complaints in connection with the gender discrimination;

15.1.4.c.the report of the Civil Service Council on the state of gender equality in the civil service, and the progress and results of the measures taken to prevent gender discrimination and sexual harassment;

15.1.4.d.the regular report of Mongolia on the implementation of the Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination Against Women.

 15.1.5.other powers specified in the law.

Article 16.Powers of the Government with regard to ensuring gen der equality

16.1.The Government shall exercise the following powers with regard to ensuring gender equality:

16.1.1.to incorporate measures to ensure gender equality activities in the annual national development plan and sectoral development policies and programs, introduce gender sensitive budgeting system, implement programs aimed at ensuring the gender equality and special measures specified in Article 7 of this Law, to be approved sufficient financing sources for their implementation;

/This sub-paragraph was amended by the law as of December 17, 2021/

16.1.2.to complete statistic information classified by the sex, to be conducted analysis on whether ensured the gender equality or not, to ensure to disseminate its findings to customers and the public;

16.1.3.to take measures to create human and financial resources to develop and implement gender sensitive development policies;

16.1.4.to organize public awareness raising activities aimed at cultivating gender equality culture among the population, and to take measures to protect public from the information, propaganda and advertisement aimed to the gender discrimination;

16.1.5.to adopt and implement civil service standards in compliance with the objective to be free from gender discrimination in activities and workplaces of the state authority;

16.1.6.to issue and adopt instructions, procedures and recommendations within its competence to ensure gender equality;

16.1.7.to report to the State Great Khural on the results of policies and activities on ensuring the gender equality.

16.2.The Government shall undertake a responsibility to provide with integrated management of the policy and methodology to reflect the assessment of unpaid house works and household business labor into the extended system of national settlements.

Article 17.Powers of the Prime Minister of Mongolia with regard to ensuring gender equality

17.1.The issue of ensuring gender equality shall be within the jurisdiction of the Prime Minister of Mongolia.

17.2.The Prime Minister of Mongolia shall head the National Gender Committee and supervise the operation of the Committee.

Article 18.Function of the National Gender Committee

18.1.The National Gender Committee shall be a non-staff organization creating guarantees to maintain equal participation by the public and the state in implementing the policy on ensuring gender equality, and to work sustainably. The National Gender Committee shall have an office.

18.2.The Government shall approve the composition of the National Gender Committee based on the suggestion by the Prime Minister of Mongolia.

18.3.The National Gender Committee shall implement the following functions with regard to ensuring the gender equality:

18.3.1.to organize activities on the development, implementation, and monitoring of the enforcement of the policies, programs, and special measures on ensuring gender equality;

18.3.2.to create economic and legal guarantees to implement a policy on ensuring the gender equality and to provide with methodological guidance on the activities to develop them;

18.3.3.to get acquainted with and issue recommendations on the implementation and results of legislation, policies, programs, and recommendations issued by international organizations on the matters in connection with ensuring the gender equality;

18.3.4.to organize the activities on development, implementation, and monitoring of the enforcement of policies, programs, projects and measures aimed to  strengthen the national capacity necessary for ensuring the gender equality in state bodies and social framework;

18.3.5.to organize the preparation of the reports referred to in provision 15.1.4.a of this Law;

18.3.6.to get acquainted with and provide a comment on drafts of the reports referred to in provisions 15.1.4.c and 15.1.4.d of this Law;

18.3.7.to get acquainted with and provide a comment on draft of the report referred to in sub-paragraph 18.3.15  of this Law;

18.3.8.to organize activities on creating a gender database, and establishing an integrated information network, and disseminating gender information to the customers;

18.3.9.to ensure participation of the mass and private sector organizations and citizens in the ensuring, strengthening and protecting the gender equality;

18.3.10.to organize the activities on awareness and promotion of state policies and legislation on ensuring the gender equality to business entities, organizations and the public in cooperation with the media, mass and private sector organizations and to report on results of the work on ensuring the gender equality;

18.3.11.to discuss and to make opinion on reports and information of gender branch committees and councils;

18.3.12.to nominate for awards business entities, organizations and citizens that achieved outstanding results on ensuring gender equality;

18.3.13.to discuss and approve the structure, organization, and charter of the National Gender Committee and its office;

18.3.14.to organize the activities on conducting research and analysis on status of  implementation of the legislation on gender equality;

18.3.15.to prepare and submit to the Government reports on the status of the implementation of the legislation, policies, and programs in connection with ensuring the gender equality;

18.3.16.to expand cooperation to be made with international organizations and foreign  countries on the matters on ensuring the gender equality.

18.4.The National Gender Committee shall have branch committees at local level, and branch council at state central administrative body.

18.5.The National Gender Committee shall report to the Government.

Article 19.Functions of state central administrative and local administrative bodies with regard to ensuring gender equality

19.1.The state central administrative and local administrative bodies shall exercise the following function with regard to ensuring gender equality:

19.1.1.to introduce a gender sensitive methodology in the respective sector's and local development policies, general strategies, programs and projects; to conduct gender equality analysis of drafts of these documents and discuss on their reports and make opinion;

19.1.2.to complete statistic data classified by sex in the respective sector and  local level, and to assess the state of gender equality and policy impacts;

19.1.3.to submit to the Government the assessment reports on conducting analysis with respect to whether the draft documents including sectoral policies, plans, programs and projects are ensuring the gender equality or not along with the recommendations thereof;

19.1.4.to establish gender branch councils or committees with functions to advise, and to approve their composition and working procedures;

19.1.5.to be performed some functions on ensuring gender equality of state bodies by the mass organizations and non-governmental organizations based on the contract, and to be approved the necessary expenses thereto by reflecting them in the annual budgets;

19.1.6.to conduct gender training and awareness raising programs within the sector and local level;

19.1.7.to organize the measures specified in paragraph 11.4 of this Law in accordance with the characteristics and requirements of the respective sector and locality;

19.1.8.to submit reports on gender equality in staffing of state central administrative and local administrative body by the Governor of soums and districts to the Governor of aimag and the Capital city within the 10th of January, and to submit the report by the Governor of aimag and the Capital city to the National Gender Committee within the 10th February of subsequent year;

19.1.9.to submit a report on the implementation progress and results of ensuring gender equality activities by the state central administrative body to the National Gender Committee by the 10th February of subsequent year.

19.2.The state central administrative and local administrative body may be performed  the tasks on development of a legislation, policy, general plan, program and project, as well as the gender equality research and analyses by the non-governmental organization engaging activities on the field of ensuring gender equality.

Article 20.Powers of local self-governing body with regard to ensuring gender equality

20.1.Local self-governing body shall exercise the following powers with regard to ensuring gender equality:

20.1.1.to incorporate legislation and state policies on ensuring gender equality into local economic and social development policies, and to monitor their implementation;

20.1.2.to allocate funds from local budgets for activities on ensuring gender equality within their respective territories;

20.1.3.to support the activities and to develop cooperation with all organizations, business entities and citizens on ensuring gender equality;

20.1.4.to have Citizens' Representatives Khural of aimag and the Capital city submitted by 20th February of each year to the National Gender Equality Committee the reports on the implementation of state policies on ensuring gender equality.

20.2.The Citizens' Representatives Khural of aimag, soum, the Capital city, and district shall discuss the reports by respective level governors on the implementation progress and results of the legislation on ensuring gender equality and human rights, and to inform the public on the results.

/This paragraph was amended by the law as of April 22, 2022/

Article 21.Functions of the Civil Service Council with regard to ensuring gender equality

21.1.Civil Service Council shall exercise the following functions with regard to ensuring gender equality:

21.1.1.to create a statistical data and information system classified by sex of civil service, and to provide the State Great Khural, the President, the Government and other interested parties with this data and information;

21.1.2.to introduce norms and standards aimed at maintaining the civil service free from gender discrimination, and to provide branch and councils referred to in paragraph 18.4 of this Law with professional and methodological guidance;

21.1.3.to monitor the complaint resolution activities on gender discrimination within the  civil service;

21.1.4.to monitor the fulfillment of paragraphs 10.1, 10.3, 10.4, and sub-paragraph 11.3.2 of this Law.

21.2.The report referred to in provision 15.1.4.c of this Law shall be discussed by the State Great Khural, and the implementation of the decisions shall be organized.

Article 22.Participation of mass organizations in ensuring gender equality

22.1.Participation of mass organizations in ensuring gender equality shall be as follows:

22.1.1.to participate in development, implementation and monitoring the enforcement of the legislation, state policies, and other decisions aimed at ensuring gender equality, and to protect the violated rights of citizens;

22.1.2.to obtain information in connection with ensuring gender equality, financial, methodological and other support from the state authority;

22.1.3.to express their position on the state of gender equality.

22.2.Pursuant to the Article 19 of the Law on Government of Mongolia, non-governmental organizations may perform, on a contract basis, specific duties of governmental agencies with regard to ensuring gender equality.

CHAPTER FOUR

RESOLUTION OF COMPLAINTS ON VIOLATION OF GENDER EQUALITY LEGISLATION

Article 23.Filing of complaints on the violation of gender equality

23.1.Violation of articles and paragraphs other than Article 14 of this Law shall be grounds to filling a complaint with the National Human Rights Commission of Mongolia.

23.2.A trade union and/or other mass organization shall have the right to lodge a complaint if they consider that a business entity, organization and/or an official violated the ensuring the gender equality  as well as equal rights, equal opportunities and equal treatment of men and women guaranteed by this Law.

23.3.If an employee of a state authority, business entity or organization commits an act of gender discrimination in a workplace, the employer shall also deemed to have violated this Law.

Article 24.Resolution of complaints on violation of the ensuring gender equality

24.1.The National Human Rights Commission of Mongolia shall implement activities on conducting external monitoring in the implementation of the gender equality related provisions of the Constitution of Mongolia, other laws, and international treaties of Mongolia, receiving and resolving the complaints in connection with the violations of these legislation within its jurisdiction stipulated by the Law on the Human Rights Commission.

24.2.If it is determined that the ground of a complaint in connection with the violation of gender equality can be resolved within the framework of the labor contract or collective agreement or bargaining, the parties to the agreements shall have the complaint resolved under the labor rights and interests dispute resolution procedure.

/This paragraph was amended by the law as of July 2, 2021/

24.3.Disputes issued in accordance with the Article 14 of this Law shall be resolved under the procedure specified in the Law on Civil Procedure.

24.4.Personal Information revealed in the proceedings of the court procedure on sexual harassment shall be regarded as confidential and is subject to protection under the Law on Personal data protection.

/This paragraph was amended by the law as of December 17, 2021/

CHAPTER FIVE

LIABILITY TO BE IMPOSED ON THE VIOLATORS OF THE LEGISLATION

Article 25.Liability to be arisen for causing damage

25.1.If an employee violates this Law while performing the duties stipulated in the employment contract or the terms of contract of the position, and causes damage to others, the employer shall be held liable according to the paragraphs 498.1 and 498.2 of the Civil Code of Mongolia for reimbursement of the damage incurred.

25.2.The employer may be exempted from liability under paragraph 25.1 of this Law if he or she proves to have undertaken measures provided in paragraph 11.4 of this Law.

Article 26.Liability to be imposed on the violators of legislation on ensuring gender equality

26.1.The person who violates this Law shall be subject to liability specified in the Law on Civil Service and other related laws.

/This paragraph was modified by the law as of December 4, 2015/

26.2.The person who obstructs in the exercising of the powers by the Human rights commissioner upon refusing to furnish information and documentation required for resolving a complaint filed with the National Human Rights Commission of Mongolia without any justifiable grounds, he/she shall be held liable according to the relevant law.

/This paragraph was amended by the law as of December 4, 2015/

26.3.The person who committed an act of direct discrimination based on gender in family relations shall be subjected to attend a mandatory behavior organized training specified in Law on Combating Domestic Violence.

CHAPTER SIX

MISCELLANEOUS

Article 27.Monitoring of the implementation of legislation on ensuring gender equality

27.1.The legislation on ensuring gender equality shall be monitored by the State Great Khural, the Government, Governors of aimag, soum, the Capital city and district within scope of their respective competence.

/This paragraph was amended by the law as of April 22, 2022/

27.2.The trade unions and other mass organizations as well as citizens shall implement public monitoring in ensuring the gender equality as well as in the implementation of guarantees of equal rights, equal opportunities and equal treatment of men and women.

 

 

THE CHAIRMAN OF THE STATE GREAT KHURAL OF MONGOLIA DEMBEREL.D