Нүүр
Эрх зүйн акт 
Эрх зүйн актын орчуулга 
Нэмэлт өөрчлөлт 
Сонсох / Сонгосон утга сонсох
Pdf
Word
Хэвлэх
МОНГОЛ УЛСЫН ХУУЛЬ
2006 оны 5 дугаар сарын 25-ны өдөр
Улаанбаатар хот
ХИМИЙН ХОРТ БОЛОН АЮУЛТАЙ БОДИСЫН ТУХАЙ
НЭГДҮГЭЭР БҮЛЭГ
Нийтлэг үндэслэл
1 дүгээр зүйл. Хуулийн зорилт
1.1.Энэ хуулийн зорилт нь химийн хорт болон аюултай бодисыг экспортлох, импортлох, Монгол Улсын хилээр дамжуулан тээвэрлэх болон үйлдвэрлэх, хадгалах, худалдах, тээвэрлэх, ашиглах, устгах, хяналт тавихтай холбогдсон харилцааг зохицуулахад оршино.
2 дугаар зүйл. Хууль тогтоомж
2.1. Химийн хорт болон аюултай бодисын тухай хууль тогтоомж нь Монгол Улсын Үндсэн хууль1, Байгаль орчныг хамгаалах тухай хууль2, Зөвшөөрлийн тухай, Байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын үнэлгээний тухай хууль4, Аюултай хог хаягдлын импорт, хил дамжуулан тээвэрлэлтийг хориглох, экспортлох тухай хууль5, Ахуйн болон үйлдвэрлэлийн хог хаягдлын тухай хууль6, Тэсэрч дэлбэрэх бодис, тэсэлгээний хэрэгслийн эргэлтэд хяналт тавих тухай хууль7, Гамшгаас хамгаалах тухай хууль8, энэ хууль болон тэдгээртэй нийцүүлэн гаргасан хууль тогтоомжийн бусад актаас бүрдэнэ.
/Энэ хэсэгт 2022 оны 6 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./
2.2. Мансууруулах, сэтгэцэд нөлөөлөх зэрэг эмийн, түүнчлэн цацраг идэвхт болон хүнсний зориулалттай химийн бодистой холбогдсон харилцааг тусгай хуулиар зохицуулна.
2.3. Монгол Улсын олон улсын гэрээнд энэ хуульд зааснаас өөрөөр заасан бол олон улсын гэрээний заалтыг дагаж мөрдөнө.
3 дугаар зүйл. Хуулийн нэр томъёо
3.1. Энэ хуульд хэрэглэсэн дараахь нэр томъёог дор дурдсан утгаар ойлгоно:
3.1.1. "химийн хорт бодис" гэж хүний эрүүл мэнд, байгаль орчин, мал, амьтанд хортой нөлөө үзүүлэх, улмаар үхэл, мөхөлд хүргэх үйлчилгээтэй химийн бодис, тэдгээрийн нэгдлийг;
3.1.2. "химийн аюултай бодис" гэж тэсрэмтгий, шатамхай, идэмхий, исэлдүүлэгч, цочромтгой шинж чанартай химийн бодис, тэдгээрийн нэгдлийг;
3.1.3. "хориглосон химийн бодис" гэж Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт хэрэглэхийг хориглосон химийн хорт ба аюултай бодис, тэдгээрийн нэгдлийг;
3.1.4. "хязгаарласан химийн бодис" гэж зөвхөн зөвшөөрсөн газарт, заасан зориулалт, хэмжээ, технологийн дагуу тодорхой хяналтын дор хэрэглэхийг зөвшөөрсөн химийн хорт ба аюултай бодис, тэдгээрийн нэгдлийг;
3.1.5. "пестицид" гэж мал, амьтан, ургамлыг аливаа өвчнөөс сэргийлэх, хөнөөлт организмаас хамгаалах зориулалттай химийн бодис, тэдгээрийн нэгдлийг;
/Энэ заалтад 2024 оны 06 дугаар сарын 05-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./
3.1.6. "химийн хорт болон аюултай бодисын хаягдал" гэж олон улсын гэрээгээр ашиглахыг хориглосон химийн хорт болон аюултай бодис, түүнчлэн хадгалах, ашиглах хугацаа дууссан буюу чанарын шаардлага хангахгүй болсон, тэрчлэн нэр томъёо, ашиглах хугацаа тодорхойгүй химийн хорт ба аюултай бодис, тэдгээрийн үлдэгдэл болон сав, баглаа боодлыг;
3.1.7. "химийн хорт болон аюултай бодисыг устгах" гэж химийн хорт болон аюултай бодис, тэдгээрийн хаягдлыг хоргүй ба аюулгүй болгон зайлуулахыг;
3.1.8. "эрсдлийн үнэлгээ" гэж химийн хорт болон аюултай бодис, тэдгээрийн нэгдэлтэй харьцах явцад хүний эрүүл мэнд, байгаль орчин, мал, амьтанд үзүүлж болзошгүй сөрөг нөлөөллийг судлан тогтоож, үнэлгээ өгөх, сөрөг нөлөөллөөс урьдчилан сэргийлэх, бууруулах талаар авах арга хэмжээг тодорхойлохыг;
3.1.9. "хүлцэх хэмжээ" гэж химийн хорт болон аюултай бодисын хүний эрүүл мэнд, байгаль орчинд сөрөг нөлөөлөл үзүүлэхгүй байх хамгийн дээд агууламжийг.
4 дүгээр зүйл. Химийн хорт болон аюултай бодисын ангилал
4.1.Химийн бодисыг шинж чанар болон хүний эрүүл мэнд, байгаль орчин, мал амьтанд үзүүлэх нөлөөллөөр нь:
4.1.1.хортой;
4.1.2. аюултай гэж тус тус ангилна.
4.2. Химийн хорт болон аюултай бодисын ангиллыг байгаль орчны болон эрүүл мэндийн асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүд хамтран батална.
/Дээрх 4 дүгээр зүйлийг 2008 оны 1 дүгээр сарын 03-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/
5 дугаар зүйл. Химийн хорт болон аюултай бодистой холбогдох үйл ажиллагааны зөвшөөрөл
5.1.Зөвшөөрлийн тухай хуулийн 8.1 дүгээр зүйлийн 1.14-т заасан тэсэрч дэлбэрэхээс бусад химийн хорт болон аюултай бодис экспортлох, импортлох, хил дамжуулан тээвэрлэх, үйлдвэрлэх, худалдах, ашиглах, устгах зөвшөөрлийг төрийн захиргааны төв байгууллага олгоно.
/Энэ хэсэгт 2022 оны 6 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./
/Энэ хэсгийг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./
/Энэ хэсэгт 2008 оны 01 дүгээр сарын 03-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт орсон/
/Энэ хэсэгт 2020 оны 01 дүгээр сарын 30-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./
5.2.Энэ хуулийн 5.1-д заасан зөвшөөрлийг олгох, сунгах, түдгэлзүүлэх, сэргээх, хүчингүй болгох харилцааг Зөвшөөрлийн тухай хуульд заасан журмын дагуу зохицуулна.
/Энэ хэсгийг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./
6 дугаар зүйл. Химийн хорт болон аюултай бодистой холбогдох үйл ажиллагааг зохицуулах
6.1. Химийн хорт болон аюултай бодистой холбогдох үйл ажиллагааг зохицуулах, хууль тогтоомжийн хэрэгжилтийг хангах талаар байгаль орчны асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага дараахь бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ:
6.1.1. химийн хорт болон аюултай бодис экспортлох, импортлох, хил дамжуулан тээвэрлэх болон үйлдвэрлэх, худалдах журмыг батлах;
/Энэ заалтад 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./
6.1.2. химийн хорт болон аюултай бодис хадгалах, ашиглах, устгах журмыг эрүүл мэндийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв болон онцгой байдлын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгууллагатай хамтран батлах;
/Энэ заалтад 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./
6.1.3. ашиглаж болох пестицид, химийн бордоо, ахуйн хортон шавж, мэрэгч устгалын болон ариутгал, халдваргүйтгэлийн бодисын жагсаалт, тэдгээрийн ашиглалтын хэмжээг хүнс, хөдөө аж ахуйн болон эрүүл мэндийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагатай хамтран жил бүр шинэчлэн батлах;
6.1.4. энэ хуулийн 6.1.3-т заасан бодисыг турших, бүртгэх, ашиглах журмыг хүнс, хөдөө аж ахуйн болон эрүүл мэндийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагатай хамтран батлах;
/Энэ заалтад 2024 оны 06 дугаар сарын 05-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан./
6.1.5. химийн хорт болон аюултай бодисын эрсдлийн үнэлгээ хийх журмыг эрүүл мэндийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв болон онцгой байдлын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгууллагатай хамтран батлах;
6.1.6. Монгол Улсад ашиглахыг хориглосон буюу хязгаарласан химийн хорт болон аюултай бодисын жагсаалтыг тухай бүр шинэчлэн баталгаажуулах арга хэмжээ авч олон улсын байгууллагад мэдээлэх;
6.1.7. химийн хорт болон аюултай бодис экспортлох, импортлох, хил дамжуулан тээвэрлэх болон үйлдвэрлэх, хадгалах, худалдах, тээвэрлэх, ашиглах, устгах үйл ажиллагааны мэдээ, тайланг нэгтгэж, мэдээллийн нэгдсэн сан бүрдүүлэх;
6.1.8. химийн хорт болон аюултай бодис ашигласан үйл ажиллагааны нэгдсэн тайланг жил бүр гаргах;
6.1.9. химийн хорт болон аюултай бодис ашиглахтай холбогдсон үйл ажиллагааг мэргэжил, арга зүйн удирдлагаар хангах, шаардлагатай зөвлөмж гаргах;
6.1.10. химийн хорт болон аюултай бодисын асуудлаар олон улсын байгууллагатай мэдээлэл солилцох, эдгээр бодисын физик, химийн болон хор аюулын шинж чанар, осол, эрсдлийн үед авах арга хэмжээ, тухайн бодис, түүний хольц, хаягдлыг устгах аргачлал, тээвэрлэх аргын талаархи мэдээллээр иргэдийг хангах;
6.1.11. Монгол Улсын нэгдэн орсон химийн хорт болон аюултай бодисын талаархи олон улсын гэрээг хэрэгжүүлэх ажлыг өөрийн бүрэн эрхийн хүрээнд эрхлэх;
6.1.12. химийн хорт болон аюултай бодисын нөлөөллөөс үндэсний аюулгүй байдал, хүний эрүүл мэнд, байгаль орчин, мал, амьтанд учирсан хор хөнөөлийг арилгахад олон улсын байгууллагаас тусламж хүсэх саналыг Засгийн газарт тавих;
6.1.13.байгаль орчинд онцгой хор хөнөөл учруулж болзошгүй нөлөө бүхий химийн хорт болон аюултай бодис импортлох, худалдах эрх олгох.
/Энэ заалтыг 2008 оны 1 дүгээр сарын 03-ны өдрийн хуулиар нэмсэн/
6.2. Химийн хорт болон аюултай бодисын бодлого, зохицуулалтын асуудлаар мэргэжлийн санал, дүгнэлт гаргах чиг үүрэг бүхий орон тооны бус Үндэсний зөвлөл Ерөнхий сайдын дэргэд, салбар зөвлөл холбогдох төрийн захиргааны төв байгууллага болон аймаг, нийслэлийн Засаг даргын дэргэд ажиллах бөгөөд Үндэсний зөвлөлийн дүрэм, бүрэлдэхүүнийг Засгийн газар батална.
6.3. Цэргийн зориулалттай химийн хорт болон аюултай бодистой холбогдох үйл ажиллагааг батлан хамгаалахын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага хариуцах бөгөөд энэхүү үйл ажиллагаатай холбогдолтой тайлан, мэдээг байгаль орчны асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагад ирүүлнэ.
6.4. Энэ хуулийн 6.1.6-д заасан хориглосон буюу хязгаарласан бодисын жагсаалтыг Засгийн газар батална.
6.5.Энэ хуулийн 6.4-т заасан жагсаалтад орсон тухайн бодисын бүртгэл хөтлөх, цуглуулах, тээвэрлэх, хадгалах, устгах, импортлох, экспортлох, хил дамжуулан тээвэрлэх журмыг байгаль орчны асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага эрүүл мэндийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагатай хамтран батална.
/Энэ хэсгийг 2011 оны 10 дугаар сарын 06-ны өдрийн хуулиар нэмсэн/
6.6.Энэ хуулийн 6.4-т заасан жагсаалтад орсон бодисын ашиглах болон ашиглахыг хориглох салбар, ашиглах хэмжээг байгаль орчны асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага эрүүл мэндийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагатай хамтран тогтооно.
/Энэ хэсгийг 2011 оны 10 дугаар сарын 06-ны өдрийн хуулиар нэмсэн/
7 дугаар зүйл. Мэдээллийн нэгдсэн сан
7.1. Энэ хуулийн 6.1.7-д заасан мэдээллийн нэгдсэн сан нь химийн хорт болон аюултай бодисын олон улсын мэдээллийн сан, түүний жишигт нийцүүлэн бүрдүүлсэн улсын мэдээллийн нэгдсэн сангаас бүрдэнэ.
7.2. Эрүүл мэнд, хүнс, хөдөө аж ахуй, үйлдвэр, худалдаа, хил, гаалийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв болон холбогдох бусад байгууллага нь салбарын чиг үүрэгтэй уялдсан химийн хорт болон аюултай бодисын мэдээллийн сантай байх бөгөөд эдгээр нь энэ хуулийн 7.1-д заасан мэдээллийн нэгдсэн сангийн бүрэлдэхүүнд багтаж түүнтэй сүлжээгээр холбогдсон байна.
7.3. Энэ хуулийн 7.2-т заасан сангаас мөн хуулийн 6.1.10-д заасан мэдээ, мэдээллийг иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллагад үнэ төлбөргүй олгоно.
ХОЁРДУГААР БҮЛЭГ
Химийн хорт болон аюултай бодистой холбогдох үйл ажиллагааг зохицуулахад тавих үндсэн шаардлага
8 дугаар зүйл. Химийн хорт болон аюултай бодисоос хамгаалахад тавих үндсэн шаардлага
8.1.Иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллага химийн хорт болон аюултай бодис экспортлох, импортлох, хилээр дамжуулан тээвэрлэх болон үйлдвэрлэх, хадгалах, худалдах, тээвэрлэх, ашиглах, устгах явцад хүний эрүүл мэнд, байгаль орчин, мал, амьтанд үзүүлэх сөрөг нөлөөллөөс урьдчилан сэргийлэх, гарсан хор уршгийг арилгах арга хэмжээг өөрийн зардлаар авч хэрэгжүүлнэ.
8.2.Энэ хуулийн 8.1-д заасан үйл ажиллагаа эрхэлж буй иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллага нь холбогдох хууль тогтоомж, аюулгүй ажиллагааны дүрэм, технологийн горимыг дагаж мөрдөнө.
8.3.Химийн хорт болон аюултай бодис, тэдгээрийн нэгдлийг химийн зэвсгийн болон хорлон сүйтгэх үйл ажиллагааны зориулалтаар экспортлох, импортлох, хилээр дамжуулан тээвэрлэх, үйлдвэрлэх, хадгалах, худалдах, худалдан авах, тээвэрлэх, ашиглах болон бусдад дамжуулахыг хориглоно.
9 дүгээр зүйл. Химийн хорт болон аюултай бодис экспортлох, импортлох, хилээр дамжуулан тээвэрлэх болон үйлдвэрлэхэд тавих үндсэн шаардлага
9.1.Энэ хуулийн 5.1-д заасны дагуу химийн хорт болон аюултай бодис экспортлох, импортлох, үйлдвэрлэх, ашиглах зөвшөөрөл авахдаа тухайн бодисын талаар дараахь мэдээллийг бүрдүүлнэ :
9.1.1. бодисын нэр, томъёо;
9.1.2. худалдааны болон техникийн нэр;
9.1.3. олон улсын бүртгэлийн дугаар;
9.1.4. ашиглах газар, зориулалт, хугацаа, тоо хэмжээ;
9.1.5. физик, химийн болон хор аюулын шинж чанар;
9.1.6. болзошгүй осол, эрсдлийн үед авах арга хэмжээ;
9.1.7. үйл ажиллагаа явуулах ажлын байрны дүгнэлт;
9.1.8. тухайн бодис, түүний хольц, хаягдлыг устгах аргачлал, тээвэрлэх арга.
9.1.9.зөвшөөрөл хүссэн бодисын тоо хэмжээ, улсын хилээр нэвтрүүлэх боомт;
/Энэ заалтыг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./
9.1.10.хуулийн этгээд бол улсын бүртгэлийн гэрчилгээний, иргэн бол иргэний үнэмлэхийн хуулбар;
/Энэ заалтыг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./
9.1.11.үйлдвэрлэгч, эсхүл албан ёсны борлуулагчаас тухайн химийн бодисыг дагалдуулан өгсөн англи, эсхүл орос хэл дээрх хор аюулын лавлах мэдээлэл, бусад улсын хэлээр бол түүний монгол хэл дээрх албан ёсны орчуулга;
/Энэ заалтыг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./
9.1.12.зөвхөн шинжилгээ, судалгааны зориулалтаар ашиглагдах Монгол Улсад ашиглахыг хориглосон химийн хорт болон аюултай бодисын жагсаалтад орсон стандарт уусмал, бодис болон Монгол Улсад ашиглахыг хязгаарласан химийн хорт болон аюултай бодисын жагсаалтад орсон химийн бодисын хувьд химийн хорт болон аюултай бодисын бодлого зохицуулалтын асуудал эрхэлсэн Үндэсний зөвлөлийн шинжээчдийн багийн дүгнэлт;
/Энэ заалтыг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./
9.1.13.химийн хорт болон аюултай бодисыг экспортлох зөвшөөрөл авахыг хүссэн хүн, хуулийн этгээд тухайн бодисыг олон улсын хэмжээнд болон хоёр талын хооронд худалдаалж болох эрх зүйн үндэслэл, хортой, аюултай бүтээгдэхүүнийг хил дамжуулан тээвэрлэх олон улсын конвенци, гэрээ, хэлэлцээрийн шаардлагыг хангасан тухай танилцуулга болон нийлүүлэгч, хүлээн авагч, тээвэрлэгч талуудын хооронд хийсэн гэрээ, хэлэлцээрийн эх хувь, түүний монгол хэл дээрх албан ёсны орчуулга;
/Энэ заалтыг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./
9.1.14.химийн хорт болон аюултай бодис импортлох зөвшөөрөл авахыг хүссэн хүн, хуулийн этгээд нь нийлүүлэгч талтай хийсэн гэрээ, хэлэлцээрийн монгол, англи, орос хэл дээрх эх хувь, бусад улсын хэлээр бол монгол хэл дээрх албан ёсны орчуулга;
/Энэ заалтыг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./
9.1.15.химийн хорт болон аюултай бодис хил дамжуулан тээвэрлэх зөвшөөрөл авахыг хүссэн хүн, хуулийн этгээд нь нийлүүлэгч, хүлээн авагч, Монгол Улсын нутаг дэвсгэрээр дамжин өнгөрөх асуудлыг хариуцсан этгээдийн хооронд хийсэн гэрээ, хэлэлцээрийн эх хувь болон түүний монгол хэл дээрх албан ёсны орчуулга;
/Энэ заалтыг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./
9.1.16.химийн хорт болон аюултай бодис үйлдвэрлэх зөвшөөрөл авахыг хүссэн хүн, хуулийн этгээд нь химийн хорт болон аюултай бодисын эрсдэлийн үнэлгээ бүхий байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын нарийвчилсан үнэлгээний тайлан, үйлдвэрлэл явуулахыг зөвшөөрсөн эрх бүхий байгууллагын зөвшөөрөл, улсын комиссын акт, дүгнэлтийн хуулбар, үйлдвэрлэх химийн бодисын хор аюулын лавлах мэдээлэл.
/Энэ заалтыг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./
9.2.Химийн хорт болон аюултай бодис экспортлох, импортлох, хилээр дамжуулан тээвэрлэх болон үйлдвэрлэхдээ энэ хуулийн 6.1.1-д заасны дагуу батлагдсан журмыг мөрдөнө.
10 дугаар зүйл. Химийн хорт болон аюултай бодис хадгалахад тавих үндсэн шаардлага
10.1.Химийн хорт болон аюултай бодис хадгалах агуулахын байршлыг холбогдох мэргэжлийн байгууллагын дүгнэлтийг үндэслэн зохих шатны Засаг дарга тогтооно.
10.2.Химийн хорт болон аюултай бодисыг түүний онцлог шинж чанарыг нь харгалзан зориулалтын тусгай агуулахад энэ хуулийн 6.1.2-т заасны дагуу батлагдсан журмыг баримтлан хадгална.
10.3.Хадгалж байгаа химийн хорт болон аюултай бодисын сав, баглаа боодол нь тухайн бодисын нэр, анхааруулах тэмдэг, аюулын шинж чанарыг тод, томоор бичсэн шошготой байна.
Химийн хорт болон аюултай бодис алдагдсан тохиолдолд түүнийг эзэмшигч иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллага нь цагдаа, тагнуулын болон холбогдох бусад байгууллагад 24 цагийн дотор мэдэгдэж, эрэн сурвалжлах арга хэмжээг авч хэрэгжүүлэхэд бүх талын туслалцаа үзүүлэх үүрэгтэй.
11 дүгээр зүйл.Химийн хорт болон аюултай бодис худалдахад тавих үндсэн шаардлага
11.1. Тусгай зөвшөөрөл бүхий иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллага химийн хорт болон аюултай бодис худалдахдаа худалдан авсан этгээдийн хаяг, бодисын нэр, төрөл, хэмжээ, ашиглах зориулалтыг заасан баримтыг 2 хувь үйлдэн баталгаажуулж, нэг хувийг худалдан авагчид , үлдсэн хувийг өөртөө хадгална.
11.2. Химийн хорт болон аюултай бодисыг энэ хуулийн 6.1.1-д заасны дагуу батлагдсан журмыг баримтлан тусгай цэгээр дамжуулан хүнсний болон бусад төрлийн бараа бүтээгдэхүүнээс тусад нь худалдана.
12 дугаар зүйл. Химийн хорт болон аюултай бодис тээвэрлэхэд тавих үндсэн шаардлага
12.1. Химийн хорт болон аюултай бодисыг энэ хуулийн 6.1.2-т заасны дагуу батлагдсан журмыг баримтлан техникийн болон аюулгүйн шаардлага хангасан тээврийн хэрэгслээр тээвэрлэх бөгөөд уг тээврийн хэрэгсэлд анхааруулах тэмдэг, аюулын шинж чанарын тухай санамж байрлуулна. .
12.2. Химийн хорт болон аюултай бодис тээвэрлэсний дараа тээврийн хэрэгслийг хоргүйжүүлж аюулгүй болгоно.
12.3. Химийн хорт болон аюултай бодисыг хүн, мал, амьтан болон бараа бүтээгдэхүүнтэй хамт тээвэрлэхийг хориглоно.
12.4. Химийн хорт болон аюултай бодисыг шуудангаар илгээх, нийтийн тээврийн хэрэгслээр болон ердийн хөсгөөр тээвэрлэхийг хориглоно.
13 дугаар зүйл. Химийн хорт болон аюултай бодис ашиглахад тавих үндсэн шаардлага
13.1. Химийн хорт болон аюултай бодис ашиглахтай холбоотой үйл ажиллагааг хөдөлмөр хамгаалал, аюулгүй ажиллагааны нөхцөл, шаардлагыг бүрэн хангасан зориулалтын байр, талбайд явуулна.
13.2. Химийн хорт болон аюултай бодис ашиглах явцад тухайн ажлын байр болон байгаль орчинд эрх бүхий байгууллагаас тогтоосон химийн хорт болон аюултай бодисын хүлцэх хэмжээг хэтрүүлэхийг хориглоно.
13.3. Химийн хорт болон аюултай бодис ашиглах аж ахуйн нэгж, байгууллага өөрийн аюулгүй ажиллагааны дүрмийг боловсруулан нутаг дэвсгэрийнхээ байгаль орчны болон эрүүл ахуйн улсын байцаагчаар хянуулж мөрдөнө.
13.4. Химийн хорт болон аюултай бодистой харьцах ажилд мэргэжлийн зохих мэдлэг, дадлага туршлагатай 18-аас дээш настай хүнийг ажиллуулна.
13.5. Жирэмсэн болон хөхүүл хүүхэдтэй эмэгтэйг химийн хорт болон аюултай бодистой харьцах ажилд ажиллуулахыг хориглоно.
13.6. Аж ахуйн нэгж, байгууллага нь химийн хорт болон аюултай бодистой харьцаж ажиллагчдад аюулгүй ажиллагаа, болзошгүй осол, эрсдлээс сэргийлэх болон анхны тусламж үзүүлэх сургалтыг өөрийн зардлаар зохион байгуулна.
13.7. Иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллага нь үйлдвэрлэлийн зориулалтаар ашиглах химийн хорт болон аюултай бодисын ашиглалт, зарцуулалтын бүртгэл хөтөлж, тайлан мэдээг сум, дүүргийн Засаг даргад жил бүрийн 11 дүгээр сарын 15-ны дотор, төрийн захиргааны төв байгууллагад дараа оны 1 дүгээр сард багтаан хүргүүлнэ.
13.8. Нэр төрөл, шинж чанар, хэрэглэх заавар нь тодорхой бус химийн хорт болон аюултай бодисыг эрх бүхий мэргэжлийн байгууллагын дүгнэлт гаргуулаагүй нөхцөлд ашиглахыг хориглоно.
13.9. Иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллага нь химийн хорт болон аюултай бодисыг ашиглахдаа энэ хуулийн 6.1.2-т заасны дагуу батлагдсан журмыг мөрдөнө.
14 дүгээр зүйл. Химийн хорт болон аюултай бодис устгахад тавих үндсэн шаардлага
14.1.Химийн хорт болон аюултай бодисын хаягдал устгах үйл ажиллагааг Хог хаягдлын тухай хууль тогтоомжид заасны дагуу хэрэгжүүлнэ.
/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 12-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/
14.2. Энэ хуулийн 14.1-д заасан Комисс химийн хорт болон аюултай бодисын хаягдал устгасан тухай акт үйлдэж, сум, дүүргийн Засаг даргад хүргүүлнэ.
/Энэ хэсгийг 2017 оны 5 дугаар сарын 12-ны өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон/
15 дугаар зүйл. Химийн хорт болон аюултай бодисыг улсын хилээр нэвтрүүлэх
15.1. Химийн хорт болон аюултай бодисыг улсын хилээр нэвтрүүлэхэд гаалийн байгууллага хяналт тавина.
/Энэ хэсэгт 2021 оны 11 дүгээр сарын 12-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./
15.2. Хилээр нэвтрүүлж байгаа химийн хорт болон аюултай бодисыг гаалийн байгууллага бүртгэж, мэдээг улирал тутам байгаль орчны асуудал хариуцсан төрийн захиргааны төв байгууллагад хүргүүлнэ.
/Энэ хэсэгт 2021 оны 11 дүгээр сарын 12-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./
15.3. Химийн хорт болон аюултай бодисыг улсын хилээр нэвтрүүлэх боомтыг Засгийн газар тогтооно.
15.4. Зохих зөвшөөрөлгүйгээр химийн хорт болон аюултай бодисыг улсын хилээр нэвтрүүлэхийг хориглоно.
16 дугаар зүйл. Химийн хорт болон аюултай бодисын хүлцэх хэмжээг тогтоох
16.1. Химийн хорт болон аюултай бодисын хүний эрүүл мэнд, байгаль орчинд нөлөөлөх нөлөөллийн хүлцэх хэмжээг стандартаар тогтооно.
17 дугаар зүйл. Эрсдлийн үнэлгээ
17.1. Химийн хорт болон аюултай бодис үйлдвэрлэх, хадгалах, ашиглах үйл ажиллагаа эрхэлж байгаа иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллага тухайн бодисын эрсдлийн үнэлгээг Байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын үнэлгээний тухай хуулийн дагуу заавал хийлгэнэ.
17.2. Эрсдлийн үнэлгээнд тухайн химийн хорт болон аюултай бодисын хор, аюулын шинж чанар, болзошгүй эрсдлийг судлан тодорхойлох, түүнээс сэргийлэх арга хэмжээ болон хаягдлыг хоргүйжүүлэн устгах асуудлыг тусгана.
ГУРАВДУГААР БҮЛЭГ
Бусад зүйл
18 дугаар зүйл. Химийн хорт болон аюултай бодистой холбогдох үйл ажиллагаанд тавих хяналт
18.1.Химийн хорт болон аюултай бодисын тухай хууль тогтоомжийн хэрэгжилтэд байгаль орчны асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага, хяналт шалгалт хэрэгжүүлэх эрх бүхий байгууллага хяналт тавина.
/Энэ хэсэгт 2022 оны 11 дүгээр сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./
18.2. Иргэд, төрийн бус байгууллага нь химийн хорт болон аюултай бодисын тухай хууль тогтоомж зөрчигдөж байгаа талаархи санал, хүсэлтээ холбогдох төрийн захиргааны байгууллагад тавьж шийдвэрлүүлэх эрхтэй.
18.З. Аж ахуйн нэгж, байгууллага нь химийн хорт болон аюултай бодисын ашиглалт, зарцуулалтад дотоод хяналт тавина.
19 дүгээр зүйл.Хууль зөрчигчид хүлээлгэх хариуцлага
19.1.Энэ хуулийг зөрчсөн албан тушаалтны үйлдэл нь гэмт хэргийн шинжгүй бол Төрийн албаны тухай хуульд заасан хариуцлага хүлээлгэнэ.
19.2.Энэ хуулийг зөрчсөн хүн, хуулийн этгээдэд Эрүүгийн хууль, эсхүл Зөрчлийн тухай хуульд заасан хариуцлага хүлээлгэнэ.
/Энэ зүйлийг 2015 оны 12 дугаар сарын 04-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/
20 дугаар зүйл. Хохирлыг нөхөн төлүүлэх
20.1. Химийн хорт болон аюултай бодистой холбогдох хууль тогтоомж зөрчиж, хууль бус үйл ажиллагаа явуулсны улмаас бусдын эрүүл мэнд, байгаль орчин, мал, амьтан, эд хөрөнгөд учирсан хохирлыг гэм буруутай этгээдээр нөхөн төлүүлнэ.
МОНГОЛ УЛСЫН ИХ ХУРЛЫН ДАРГА Ц.НЯМДОРЖ
Монгол Улсын хууль, тогтоомжийн албан бус англи орчуулгыг зөвхөн судалгаа шинжилгээ болон мэдээллийн зорилгоор ашиглах боломжтой. Үүнээс үүдэх хууль зүйн аливаа үр дагаврыг ХЗДХЯ, ХЗҮХ хариуцахгүй болно.
(2022-08-26-ны өдрийн орчуулгын хяналт) Unofficial translation
LAW OF MONGOLIA
May 25, 2006 Ulaanbaatar city
ON TOXIC AND HAZARDOUS CHEMICALS
CHAPTER ONE
General provisions
Article 1.Purpose of this Law
1.1.The purpose of this Law is to regulate relations concerning the export, import, and transportation of toxic and hazardous chemicals across the borders of Mongolia, and their production, storage, sale, transport, use, and destruction, and control on thereof.
Article 2.Legislation
2.1.The legislation on toxic and hazardous chemicals comprises of the Constitution of Mongolia, Law on Environmental Protection, Law on Permits, Law on Environmental Impact Assessment, Law on Restrictions of import, cross-border transportation and export of hazardous waste, Law on Household and Industrial Waste, Law on Control upon explosive substances and explosive device turnover, Law on protection against emergency, this Law, and other legislative acts issued in conformity with them.
/This paragraph was amended to the law as of June 17, 2022/
2.2.The relations pertaining to medicine having narcotic effect and affecting mentality, as well as chemicals of radioactive and food purposes are to be regulated by special law.
2.3.If an international treaty to which Mongolia is a party stipulated otherwise than this law, then provisions of international treaty shall prevail.
Article 3.Definitions of legal terms
3.1.The terms used in this law shall be understood as follows:
3.1.1."Toxic chemicals" mean chemicals and their compositions having hazardous effect on human health, environment, livestock and wild life, consequently resulting in death or extinction;
3.1.2."Hazardous chemicals" mean chemicals and their compositions of explosive, flammable, caustic, oxidant, corrosive and agitated nature;
3.1.3."Prohibited chemicals" mean toxic, hazardous chemicals and their compositions that are prohibited to use in the territory of Mongolia;
3.1.4."Chemicals with restrictive use" mean toxic, hazardous chemicals and their compositions that are allowed to use according to prescribed purpose, amount and technology under certain control and only at specially permitted places;
3.1.5."Pesticides" mean chemicals and their compositions purported to prevent livestock, animals and plants from diseases and protect against harmful insects, rodents and weed;
3.1.6."Toxic and hazardous chemicals' waste" mean toxic and hazardous chemicals that are prohibited in use pursuant to international treaties, or the toxic and hazardous substances which are expired or do not comply with the quality standards, or that became unclear in terms of title and consumption period, or their residue and their cases and packages;
3.1.7."Destruction of toxic and hazardous chemicals" mean removal of toxic, hazardous chemicals and their waste by detoxification and neutralization;
3.1.8."Risk assessment" means investigation, assessment and prevention of potential negative effects of toxic and hazardous chemicals and their compositions shown on human health, environment, livestock and animals in the course of treatment with thereof, and determination of measures regarding their minimization;
3.1.9."Admissible level" means the highest content of toxic and hazardous chemicals that does not cause negative impact on human health and environment.
Article 4.Classification of toxic and hazardous chemicals
4.1.The chemicals are classified as follows according to the characteristics and impact shown on human health, environment, animals and wildlife:
4.1.1.toxic; and,
4.1.2.hazardous.
4.2.The Government members in charge of environmental and health issues shall jointly approve the classification of toxic and hazardous chemicals.
/The above Article 4 was revised by the law of January 3, 2008/
Article 5.Permissions for toxic and hazardous chemicals related activities
5.1.The permission to carry out the activities on export, import, trans-border transportation, production, sale, use and destruction of toxic and hazardous chemicals other than explosives shall be issued in compliance with the Law on Permits.
/This paragraph was amended by the law of January 3, 2008/
/This paragraph was amended by the law of January 30, 2020/
/This paragraph was amended to the law as of June 17, 2022/
Article 6.Coordination of Activities Involving Toxic and Hazardous Chemicals
6.1.The State Central Administrative Body in charge of environmental issues shall exercise the following powers in respect of coordination of activities related to toxic and hazardous chemicals, and ensuring implementation of legislation:
6.1.1.to adopt procedures for exportation, importation, trans-border transportation, manufacturing and sales of toxic and hazardous chemicals in cooperation with the state central administrative body in charge of manufacturing and trade issues;
6.1.2.to adopt procedures for storage, transportation, usage and destruction of toxic and hazardous chemicals in cooperation with the state central administrative body in charge of health issues and state administrative body in charge of emergency management;
6.1.3.to renew and adopt annually list of pesticide, chemical fertilizer, household vermin, list of rodent destruction, disinfection and clearing substances to be usable, and their usage amount in cooperation with the state central administrative bodies in charge of food, agriculture and health issues;
6.1.4.to adopt procedures for testing and usage of substances stated in 6.1.3 of this law in cooperation with the state central administrative bodies in charge of food, agriculture and health issues;
6.1.5.to adopt procedures for conducting risk assessment of toxic and hazardous chemicals in cooperation with the state central administrative body in charge of health issues and state administrative body in charge of emergency management;
6.1.6.to act appropriately to validate and renew the list of toxic and hazardous chemicals prohibited or restricted to use in Mongolia, and to submit it to the international organization;
6.1.7.to aggregate data and reports on activities of export, import, trans-border transportation, and production, storage, trade, transportation, usage and destruction of toxic and hazardous chemicals, and form an integrated database;
6.1.8.to issue annual reports on activities concerning the use of toxic and hazardous chemicals;
6.1.9.to provide undertakings related to the use of toxic and hazardous chemicals with professional and methodological guidance, and issue necessary recommendations;
6.1.10.to exchange with international organizations the data on toxic and hazardous chemicals, and provide the citizens with information on physical, chemical and hazardous characteristics thereof, measures to take in case of accidents, destruction methods the particular chemical, its composition and residue, as well as transportation methods;
6.1.11.to exercise powers within its powers on implementation of international treaties on toxic and hazardous chemicals to which Mongolia is party;
6.1.12.to submit particular proposals to Government with respect to requesting assistance from international organizations on elimination of harmful impacts caused to the national security, human health, environment, livestock and animals by toxic and hazardous chemicals;
6.1.13.to issue a permission for importation and sales of toxic and hazardous chemicals having potential effect of hazard to environment.
/This sub-paragraph was added by the law of January 3, 2008/
6.2.The non-vacant National Council authorized to provide advice and conclusions on policy and coordination of toxic and hazardous chemicals shall operate under supervision of the Prime Minister, and subsidiary councils operate next to the respective state central administrative bodies and aimag or capital city governors, and the Government shall approve the rules and composition of the National council.
6.3.The state central administrative body in charge of defense issues shall be liable for activities related to toxic and hazardous chemicals for military purposes, and it shall submit the report and information concerning these activities to the state central administrative body in charge of environmental issues.
6.4.The Government shall approve the list of restricted and prohibited chemicals stated in Article 6.1.6 of this law.
6.5.The state central administrative body in charge of environmental issues shall approve jointly the procedures on registration, collection, transportation, storage, destruction, import, export, and trans-border transportation of toxic and hazardous chemicals listed in Article 6.4 of this law in cooperation with the state central administrative body in charge of health issues.
/This paragraph was added by the law of October 6, 2011/
6.6.The state central administrative body in charge of environmental issues shall approve jointly the industries in which the substances listed in Article 6.4 of this law can be used and cannot be used as well as usage amount in cooperation with the state central administrative body in charge of health issues.
/This paragraph was added by the law of October 6, 2011/
Article 7.Integrated Database
7.1.The integrated database mentioned in Article 6.1.7 of this law shall comprise of international database of toxic and hazardous chemicals and integrated national database completed consistent to thereof.
7.2.The state central administrative bodies in charge of health, food, agriculture, production, trade, state borders and customs and other related organizations shall have databases of corresponding toxic and hazardous chemicals, which are consistent to the database stated in Article 7.1 of this law and connected with it by network connection.
7.3.Citizens, business entities and organizations shall have free access to information stated in Article 6.1.10 of this law from the database stated in Article 7.2 of this law.
CHAPTER TWO
BASIC REQUIREMENTS ON COORDINATION OF ACTIVITIES RELATED TO TOXIC AND HAZARDOUS CHEMICALS
Article 8.Basic requirements on protection from toxic and hazardous chemicals
8.1.Individuals, business entities and organizations shall recover by own expenses the measures on preventing from and eliminating dangerous impact of toxic and hazardous chemicals caused to human health, environment, domestic animals and wildlife during export, import, trans-border transportation and production, storage, trade, transportation, use and destruction of toxic and hazardous chemicals.
8.2.Individuals, business entities and organizations engaged in activities mentioned in Article 8.1 of this law shall comply with respective legislation, safety regulations and technological procedures.
8.3.It shall be prohibited to export, import, and transport across state borders, produce, store, sell, purchase, transport, use and transfer to others the toxic and hazardous chemicals and their composition for the purposes of chemical weapon and sabotage acts.
Article 9.Requirements on export, import, trans-border transportation and production of toxic and hazardous chemicals
9.1.In accordance with Article 5.1 of this law, the following information shall be presented in order to get permission to export, import, produce and use toxic and hazardous chemicals:
9.1.1.name and formulae of the substance;
9.1.2.commercial and technical term of the substance;
9.1.3.number of international registration (CAS number);
9.1.4.premises, purpose, period and amount of use;
9.1.5.physical, chemical and hazardous characteristics;
9.1.6.measures in case of potential accidental and risky situations;
9.1.7.premises description of operation;
9.1.8.destruction methodology and transportation method of a particular chemical, its components and waste.
9.2.The procedures approved in compliance with Article 6.1.1 of this law shall be followed when exporting, importing, trans-border transporting and producing of toxic and hazardous chemicals.
Article 10.Requirements on storage of toxic and hazardous chemicals
10.1.The Governor of the appropriate level shall determine the store premises for toxic and hazardous chemicals based on the respective professional organization conclusion.
10.2.Toxic and hazardous chemicals shall be stored with respect to their specific characteristics in the appropriate special storehouses under the procedures adopted in compliance with Article 6.1.2 of this law.
10.3.Containers, boxes and packages of toxic and hazardous chemicals shall contain the designation of the given substance, warning sign, labels of the hazard of chemicals written in bold capitals.
10.4.In the event of loss of toxic and hazardous chemicals, individuals, business entities, and organizations that own thereof, shall inform the police, intelligence agency and respective organizations within 24 hours and are obliged to provide comprehensive assistance with investigation process.
Article 11.Requirements on selling of toxic and hazardous chemicals
11.1.When selling toxic and hazardous chemicals, the individuals, business entities and organizations who own a special license shall provide 2 certified copies of documents that indicate the name and address of the purchasing person, designation, type, amount and purpose of the substance, and give one copy to the purchaser and keep the remaining copy with oneself.
11.2.Toxic and hazardous chemicals shall be conveyed through special points in compliance with the procedures adopted in compliance with Article 6.1.1 of this law and sold separately from food and other types of products.
Article 12.Requirements for transportation of toxic and hazardous chemicals
12.1.Toxic and hazardous chemicals shall be transported in compliance with the procedures adopted in accordance with Article 6.1.2 of this law by transport means that comply with the technical and safety requirements, and attention on hazard characteristics and safety-warning sign shall be applied to those transport means.
12.2.After transportation of toxic and hazardous chemicals, the transport means used shall be disinfected and rendered non-toxic.
12.3.It shall be prohibited to transport toxic and hazardous chemicals together with people, animals, goods and products.
12.4.It shall be prohibited to send toxic and hazardous chemicals via post service, transport in public transportation vehicles and pack animals.
Article 13.Basic requirements on the use of toxic and hazardous chemicals
13.1.Activities related to the use of toxic and hazardous chemicals shall be carried out in premises and places that fully comply with occupational protection and safety conditions and requirements.
13.2.It shall be prohibited to exceed the admissible level set by authorized organization for the given work premises and environment during the utilization process of toxic and hazardous chemicals.
13.3.Business entities and organizations that use toxic and hazardous chemicals shall develop its own safety rules and adhere to them upon approval by local inspectors for the environment and hygiene.
13.4.Persons with proper professional knowledge and experience who is older than 18 years are allowed to work with toxic and hazardous chemicals.
13.5.It is prohibited to employ pregnant women and breading mothers for the positions related to toxic and hazardous chemicals.
13.6.Business entities and organizations shall organize the training on safety work, prevention from potential accidents and risks, and on providing the first aid assistance for the personnel engaged in operations with toxic and hazardous chemicals on their own expense.
13.7.Individuals, business entities and organizations shall keep record of the utilization and consumption of toxic and hazardous chemicals used for industrial purposes, and submit the reports to soum and district governors within 15th November of every year, and to the state central administrative body within the end of January of the next year.
13.8.It is prohibited to use toxic and hazardous chemicals with unclear designation, characteristics, and usage instructions, in the case if the professional authority did not provide sufficient conclusion.
13.9.Individuals, businesses and organizations shall comply with procedures adopted with respect to Article 6.1.2 of this law when using the toxic and hazardous chemicals.
Article 14.Basic requirements for destroying of toxic and hazardous chemicals
14.1.The waste of toxic and hazardous chemicals shall be destroyed in accordance with Law on Waste.
/This paragraph was revised by the law of May 12, 2017/
14.2.The commission stated in the provisions of the Article 14.1 of this law shall sign the act on destroying of toxic and hazardous chemicals and deliver it to the soum, or district governor.
/This paragraph was repealed by the law of May 12, 2017/
Article 15.Transportation of toxic and hazardous chemicals across state borders
15.1.Customs inspection office shall control the passage of toxic and hazardous chemicals across state borders.
/This paragraph was amended by the law of November 12, 2021/
15.2.Customs inspection office shall register toxic and hazardous chemicals that are passing across the state borders, and deliver the information to the state central administrative body in charge of environment issues on quarterly basis.
/This paragraph was amended by the law of November 12, 2021/
15.3.The Government shall determine the custom port for passing toxic and hazardous chemicals via state border.
15.4.It shall be prohibited to transport toxic and hazardous chemicals via state border without proper permission.
Article 16.Determination of admissible level of toxic and hazardous chemicals
16.1.The admissible level of toxic and hazardous chemicals that affect the human health and the environment shall be determined by standard.
Article 17.Risk assessment
17.1.Individuals, business entities and organizations engaged in activities to produce, store, and use of the toxic and hazardous chemicals must be obliged to conduct risk assessment of those chemicals as set forth in the Law on Environmental Impact Assessment.
17.2.The risk assessment shall include issues on determination of toxicity and hazard characteristics of such toxic and hazardous chemicals, potential risks, measures of the prevention, neutralization and elimination of waste.
CHAPTER THREE
MISCELLANEOUS
Article 18.Control over the use of toxic and hazardous chemicals
18.1. State Central Administrative Body in charge of environmental issues and the competent body for inspection shall monitor the implementation of the legislation on toxic and hazardous chemicals.
/This paragraph was amended by the law of November 11, 2022/
18.2.Individuals, non-governmental organizations shall enjoy the right to submit recommendations and requests on the violation of legislation on toxic and hazardous chemicals to the appropriate state administrative bodies for resolution thereof.
18.3.Business entities and organizations shall ensure the internal monitoring on the use and consumption of toxic and hazardous chemicals.
Article 19.Liability for violators of law
19.1.Unless an official who has breached this law is subject to criminal liability, he or she shall be held liable as provided by the Law on Public Service.
19.2.An individual, legal entity who has breached this law is subject to the liability in accordance with Criminal Code or Law on Offence/Infringement.
/This Article was revised by the law of December 4, 2015/
Article 20.Compensation of damages
20.1.The damages caused to the health of others, the environment, domestic animals, wildlife and property due to violation of the respective legislation on toxic and hazardous chemicals and engagement in illegal operation shall be compensated by the guilty person.
CHAIRMAN OF THE STATE GREAT KHURAL OF MONGOLIA NYAMDORJ.TS
