Нүүр
Эрх зүйн акт 
Эрх зүйн актын орчуулга 
Нэмэлт өөрчлөлт 
Сонсох / Сонгосон утга сонсох
Pdf
Word
Хэвлэх
МОНГОЛ УЛСЫН ХУУЛЬ
2016 оны 2 дугаар сарын 04-ний өдөр
Улаанбаатар хот
ЭРҮҮЛ АХУЙН ТУХАЙ
НЭГДҮГЭЭР БҮЛЭГ
НИЙТЛЭГ ҮНДЭСЛЭЛ
1 дүгээр зүйл. Хуулийн зорилт
1.1.Энэ хуулийн зорилт нь хүний эрүүл, аюулгүй амьдрах таатай орчин, нөхцөлийг бүрдүүлэх, хүрээлэн байгаа орчны хүний эрүүл мэндэд үзүүлэх сөрөг нөлөөллөөс урьдчилан сэргийлэх, түүнийг бууруулах, арилгахтай холбогдсон харилцааг зохицуулахад оршино.
2 дугаар зүйл. Эрүүл ахуйн тухай хууль тогтоомж
2.1.Эрүүл ахуйн тухай хууль тогтоомж нь Монгол Улсын Үндсэн хууль, Агаарын тухай, Байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын үнэлгээний тухай, Барилгын тухай, Боловсролын тухай, Орон сууцны тухай, Усны тухай, Хог хаягдлын тухай, Хот байгуулалтын тухай, Хот, суурины ус хангамж, ариутгах татуургын ашиглалтын тухай, Хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, эрүүл ахуйн тухай, Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэний нийгмийн хамгааллын тухай, Хүнсний тухай, Хүнсний бүтээгдэхүүний аюулгүй байдлыг хангах тухай, Цөмийн энергийн тухай, Эрүүл мэндийн тухай хууль, энэ хууль болон эдгээр хуультай нийцүүлэн гаргасан хууль тогтоомжийн бусад актаас бүрдэнэ.
2.2.Монгол Улсын олон улсын гэрээнд энэ хуульд зааснаас өөрөөр заасан бол олон улсын гэрээний заалтыг дагаж мөрдөнө.
3 дугаар зүйл. Хуулийн нэр томьёоны тодорхойлолт
3.1.Энэ хуульд хэрэглэсэн дараахь нэр томьёог доор дурдсан утгаар ойлгоно:
3.1.1."эрүүл ахуй" гэж хүний эрүүл, аюулгүй амьдрах таатай орчин, нөхцөлийг бүрдүүлэх, хүрээлэн байгаа орчноос шалтгаалан эрүүл мэндэд нөлөөлөх сөрөг нөлөөллийг тандах, урьдчилан сэргийлэхэд чиглэсэн нөхцөл, шаардлагыг;
3.1.2."хүрээлэн байгаа орчин" гэж хүний амьдрал, үйл ажиллагаанд шууд болон шууд бусаар нөлөөлөх байгаль, нийгмийн орчныг;
3.1.3."эрүүл ахуйн нөхцөл, шаардлага" гэж эрүүл ахуйн дүрэм, журам, заавар, стандартад заагдсан хэм хэмжээг хангасан байхыг;
3.1.4."эрүүл мэндийн эрсдэл" гэж хүний эрүүл мэндэд эрүүл ахуйн нөхцөл, шаардлага хангагдаагүйн улмаас үүсэж болзошгүй болон үүссэн сөрөг нөлөөг;
3.1.5."эрүүл, аюулгүй орчин" гэж хүрээлэн байгаа орчин эрүүл ахуйн нөхцөл, шаардлага бүрэн хангасан байхыг;
3.1.6."тандалт" гэж хүрээлэн байгаа орчноос хүний эрүүл мэндэд нөлөөлөх эерэг, сөрөг нөлөөллийг ажиглах, судлах, мэдээ, мэдээлэл цуглуулах, дүн шинжилгээ хийх, үнэлэх, мэдээлэх, хариу арга хэмжээг төлөвлөх үйл ажиллагааг;
3.1.7."эрүүл ахуйн аюулгүйн үзүүлэлт" гэж хүрээлэн байгаа орчин, бодис, бараа бүтээгдэхүүн дэх мэдрэхүй, хими, физик, биологийн үзүүлэлтийн зөвшөөрөгдөх дээд хэмжээг;
3.1.8."зөвшөөрөгдөх дээд хэмжээ" гэж эрүүл ахуйн аюулгүйн үзүүлэлтэд заагдсан хүчин зүйлийн нөлөөлөл нь хүний эрүүл мэндэд сөргөөр нөлөөлөхгүй байх агууламжийг;
3.1.9."эрүүл мэндийн нөлөөллийн үнэлгээ" /цаашид "үнэлгээ" гэх/ гэж үйлдвэрлэл, үйлчилгээ, үйл ажиллагаанаас хүний эрүүл мэндэд үзүүлэх сөрөг нөлөөллийг тогтоох, урьдчилан сэргийлэх, бууруулах, арилгах арга замыг тодорхойлох, эерэг нөлөөллийг дэмжих ажиллагааг;
3.1.10."төвлөрсөн бус ариун цэврийн байгууламж" гэж ариутгах татуургын төвлөрсөн системд холбогдоогүй, бага хүчин чадлын цэвэрлэх байгууламж, бохирын цооног, жорлонг;
3.1.11."эрүүл ахуйн хамгаалалтын бүс" гэж хүн, мал, амьтан, байгаль орчинд эрүүл мэндийн эрсдэл үзүүлэхгүй байхаар тогтоосон зурвас газрыг.
ХОЁРДУГААР БҮЛЭГ
ЭРҮҮЛ АХУЙН НӨХЦӨЛ, ШААРДЛАГА
4 дүгээр зүйл. Хүрээлэн байгаа орчинд тавих эрүүл ахуйн шаардлага
4.1.Хүн амыг ундны болон ахуйн дараахь нөхцөл, шаардлагыг хангасан усаар хангана:
4.1.1.ундны болон ахуйн ус нь эрүүл ахуйн нөхцөл, шаардлагыг хангасан, аюулгүй байх;
4.1.2.ундны болон ахуйн усны хоногт шаардагдах зохистой хэмжээг эрүүл мэндийн болон байгаль орчны асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүд хамтран батлах;
4.1.3.харьяалах нутаг дэвсгэрийнхээ хүн амыг энэ хуулийн 4.9-т заасан стандартыг хангасан ундны усаар тогтвортой, хүртээмжтэй хангах арга хэмжээг тухайн шатны Засаг дарга хэрэгжүүлэх;
4.1.4.хүн амын хэрэглэж байгаа ундны болон ахуйн усны чанар, аюулгүй байдалд тухайн нутаг дэвсгэрийн төвлөрсөн болон төвлөрсөн бус ус хангамж хариуцсан байгууллага, албан тушаалтан холбогдох стандарт, дүрмийн дагуу хяналт, шинжилгээ хийж, усны чанарыг сайжруулах арга хэмжээг авах;
4.1.5.ус хангамж, ариун цэврийн байгууламжийн сүлжээнд эрсдэлийн үнэлгээг тогтмол хийлгэх, гарсан үнэлгээний дагуу арга хэмжээг авах үүргийг тухайн шатны Засаг дарга хүлээх.
4.2.Энэ хуулийн 4.1.5-д заасан эрсдэлийн үнэлгээ хийх зааврыг эрүүл мэндийн болон барилгын асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүд хамтран батална.
4.3.Хүн амын оршин суугаа орчны агаар нь эрүүл ахуйн дараахь нөхцөл, шаардлагыг хангасан байна:
4.3.1.хүний амьдрах, ажиллах, суралцах орчны агаар нь хүний эрүүл мэнд, хүрээлэн байгаа орчинд сөргөөр нөлөөлөхгүй, агаарын чанарын нөхцөл, шаардлагыг хангасан, бохирдоогүй байх;
4.3.2.хөдөлгөөнт эх үүсвэр, агаарын бохирдлын томоохон суурин эх үүсвэр болон эрх бүхий байгууллагын зөвшөөрөлгүйгээр бохирдуулах бодис гаргаж, физикийн сөрөг нөлөөлөл үзүүлдэг эх үүсвэр ашигладаг байгууллагаас гарч байгаа утаа, тоосны хэмжээ нь агаарын чанарын стандартыг хангасан байх.
4.4.Хүн амын суурьшлын хөрс нь эрүүл ахуйн дараахь нөхцөл, шаардлагыг хангасан байна:
4.4.1.оршуулгын газар, хог хаягдлын зориулалтын цэг, ариун цэврийн байгууламжийг эрүүл ахуйн нөхцөл, шаардлагын дагуу байгуулж, ашиглах;
4.4.2.хүн, мал, амьтанд халдвар тараах, байгаль орчинд аюултай хог хаягдлыг эрүүл ахуйн нөхцөл, шаардлагын дагуу цуглуулах, хадгалах, тээвэрлэх, тогтоосон тусгай цэгт булшлах буюу зориулалтын байгууламжид устгах;
4.4.3.иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллага нь өөрийн өмч, эзэмшил, ашиглалтад байгаа газар болон орчны 50 метр хүртэлх газрын хог хаягдлыг цэвэрлэх, зайлуулах, ногоон байгууламжийн арчилгааг хийх;
4.4.4.энэ хуулийн 4.7-д заасан стандартын дагуу төвлөрсөн бус ариун цэврийн байгууламжийг иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллага барих, ашиглах.
4.5.Энэ хуулийн 4.4.2-т заасан хог хаягдлын жагсаалт, булшлах, устгах аргачлалыг эрүүл мэнд болон хөдөө аж ахуй, байгаль орчны асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүд хамтран батална.
4.6.Энэ хуулийн 4.4.3-т заасны дагуу иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллагыг ногдох газартаа цэвэрлэгээ, арчилгаа хийж байгаа эсэхэд тухайн баг, хорооны Засаг дарга хяналт тавина.
4.7.Төвлөрсөн бус ариун цэврийн байгууламжийн стандартыг барилгын болон эрүүл мэндийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагууд хамтран боловсруулж, стандартчиллын асуудал хариуцсан төрийн захиргааны байгууллага батална.
4.8.Цацраг идэвхт болон химийн хорт бодис, ионжуулдаг, ионжуулдаггүй туяа, физик хүчин зүйл /шуугиан, доргион, цахилгаан соронзон орон, радио долгион, хэт авиа зэрэг/-ийн үүсгүүр, нянгийн өсгөвөртэй ажилладаг байгууллага, аж ахуйн нэгж, иргэний аюулгүй ажиллагааны дүрмийг тухайн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага тогтоож, биелэлтийг хангана.
4.9.Хүн амын ундны ус, хүний амьдрах орчны агаар, хөрсний эрүүл ахуйн стандартыг эрүүл мэндийн болон байгаль орчны асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагууд хамтран боловсруулж, стандартчиллын асуудал хариуцсан төрийн захиргааны байгууллага батална.
5 дугаар зүйл. Хот төлөвлөлт, барилга байгууламжид тавих эрүүл ахуйн шаардлага
5.1.Хот, суурин газрын төлөвлөлт, барилга байгууламж нь хүний эрүүл, аюулгүй орчинд амьдрах нөхцөлийг бүрдүүлсэн, эрүүл ахуйн нөхцөл, барилгын норм, нормативын шаардлагыг хангасан байна.
5.2.Хүн амын суурьшлын бүсийг төлөвлөж барилгажуулах, нийтийн эдэлбэр болон гэр хорооллын газрыг дахин төлөвлөхөд эрүүл ахуйн болон барилгын стандарт, норм, нормативыг үндэслэн энэ хуулийн 9.2-т заасан үнэлгээг хийнэ.
5.3.Барилга байгууламж барих газрын байршил тогтоох, барилгын зураг төсөл зохиох, барилга барих, ашиглалтад оруулах, өргөтгөх, зориулалтыг нь өөрчлөхөд эрүүл мэндийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагаар эрүүл ахуйн дүгнэлт гаргуулна.
/Энэ хэсэгт 2022 оны 11 дүгээр сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./
5.4.Барилгын материал нь эрүүл ахуйн аюулгүйн үзүүлэлт болон Барилгын тухай хуулийн 11 дүгээр зүйлд заасан шаардлагыг хангасан байна.
5.5.Барилгын материалын эрүүл ахуйн аюулгүйн үзүүлэлтийн зөвшөөрөгдөх дээд хэмжээг эрүүл мэндийн болон барилгын асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүд хамтран батална.
5.6.Орон сууц, албан байгууллага, үйлдвэрлэл, үйлчилгээний зориулалттай барилга байгууламж, гудамж, зам, талбай нь Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэний нийгмийн хамгааллын тухай хуулийн 9.3.3, 9.3.4-т заасны дагуу хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэний хэрэгцээг хангахаар төлөвлөгдөж баригдана.
5.7.Орон сууц, албан байгууллага, үйлдвэрлэл, үйлчилгээний байгууллага нь барилгын орчны тохижилтыг Барилгын тухай хуулийн 3.1.11-д болон Хот байгуулалтын тухай хуулийн 12.6.3-т заасны дагуу төлөвлөж гүйцэтгэнэ.
6 дугаар зүйл. Ажлын байранд тавих эрүүл ахуйн шаардлага
6.1.Ажлын байранд тавих хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, эрүүл ахуйн шаардлага, үйлдвэрлэлийн осол, хурц хордлого, мэргэжлээс шалтгаалсан өвчнөөс сэргийлэх тухай асуудлыг Хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, эрүүл ахуйн тухай хуулиар зохицуулна.
6.2.Хүний ажиллах, суралцах байр нь эрүүл ахуйн нөхцөл, шаардлагыг хангасан байна.
6.3.Ажлын байрны эрүүл ахуйн стандартыг эрүүл мэндийн болон хөдөлмөрийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагууд хамтран боловсруулж, стандартчиллын асуудал хариуцсан төрийн захиргааны байгууллага батална.
6.4.Сургалт, хүмүүжлийн орчны эрүүл ахуйн стандартыг эрүүл мэндийн болон боловсролын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагууд хамтран боловсруулж, стандартчиллын асуудал хариуцсан төрийн захиргааны байгууллага батална.
7 дугаар зүйл. Үйлдвэрлэл, үйлчилгээнд тавих эрүүл ахуйн шаардлага
7.1.Үйлдвэрлэл, үйлчилгээний барилга байгууламж нь эрх бүхий байгууллагаас хянаж баталгаажуулсан зураг төслийн дагуу баригдсан, эрүүл ахуйн шаардлагад нийцсэн байна.
7.2.Үйлдвэрлэл, үйлчилгээний байгууллагад мөрдөх эрүүл ахуй, халдвар хамгааллын үлгэрчилсэн дүрмийг эрүүл мэндийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага батална.
/Энэ хэсэгт 2022 оны 11 дүгээр сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./
7.3.Үйлдвэрлэл, үйлчилгээ эрхлэгч нь энэ хуулийн 7.2-т заасан эрүүл ахуй, халдвар хамгааллын үлгэрчилсэн дүрэмд нийцүүлсэн дотоод хяналтын журмыг боловсруулан баталж, мөрдөнө.
7.4.Үйлдвэрлэл, үйлчилгээ эрхлэгч нь түүхий эд, бүтээгдэхүүн, үйлчилгээнийхээ чанар, аюулгүй байдлыг хангаж, эрсдэлээс урьдчилан сэргийлэх, үүсэх сөрөг үр дагавар, илэрсэн зөрчил дутагдлыг шуурхай арилгах арга хэмжээг бүрэн хариуцна.
7.5.Худалдаа, үйлчилгээний байгууллага нь эрүүл ахуйн нөхцөл, шаардлага хангасан, үйлчлүүлэгч чөлөөтэй ашиглах боломжтой ариун цэврийн өрөө, гар угаах хэрэгсэлтэй байна.
7.6.Худалдаа, үйлчилгээний байгууллагын ажилтныг эрүүл мэндийн урьдчилан сэргийлэх үзлэг, шинжилгээнд хамруулах журмыг эрүүл мэндийн асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүн батална.
8 дугаар зүйл. Түүхий эд, бараа, бүтээгдэхүүн, бодис, бэлдмэлд тавих эрүүл ахуйн шаардлага
8.1.Түүхий эд, бараа, бүтээгдэхүүн, бодис, бэлдмэл, тэдгээрийн сав, баглаа боодол, тоног төхөөрөмж, багаж хэрэгсэл нь Монгол Улсын болон олон улсын стандарт, норматив, техникийн баримт бичиг, эрүүл ахуйн аюулгүйн үзүүлэлтийн шаардлагыг хангасан байна.
8.2.Хүний эрүүл мэндэд сөргөөр нөлөөлж болзошгүй, өндөр эрсдэлтэй мал, амьтны гаралтайгаас бусад түүхий эд, бараа бүтээгдэхүүн, бодис, бэлдмэлийг экспортлох, импортлоход эрүүл мэндийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагаар эрүүл ахуйн дүгнэлт гаргуулна.
/Энэ хэсэгт 2022 оны 11 дүгээр сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./
/Энэ хэсгийг 2018 оны 11 дүгээр сарын 15-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./
8.3.Экспортлох, импортлох түүхий эд, бараа, бүтээгдэхүүн, бодис, бэлдмэл, техник, технологи нь хүний эрүүл мэнд, хүрээлэн байгаа орчинд сөрөг нөлөөгүй, эрүүл ахуйн шаардлага хангасан болохыг нотлох эрх бүхий байгууллагаас олгосон гэрчилгээтэй байна.
8.4.Дотоодын үйлдвэрлэгч нь үйлдвэрлэсэн түүхий эд, бараа, бүтээгдэхүүн, бодис, бэлдмэлийн чанар, аюулгүй байдал, үйл ажиллагааны үр дагаврыг өөрөө хариуцна.
8.5.Бараа, бүтээгдэхүүн, бодис, бэлдмэлийг эрүүл ахуйн шаардлагын дагуу хадгалж, зориулалтын тээврийн хэрэгслэлээр тээвэрлэнэ.
8.6.Шинэ бүтээгдэхүүн, бодис, бэлдмэл, материал, техник, технологи нь хүний эрүүл мэнд, байгаль орчинд сөрөг нөлөөгүй байна.
ГУРАВДУГААР БҮЛЭГ
ЭРҮҮЛ МЭНДИЙН НӨЛӨӨЛЛИЙН ҮНЭЛГЭЭ
9 дүгээр зүйл. Эрүүл мэндийн нөлөөллийн үнэлгээ
9.1.Байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын үнэлгээний тухай хуулийн 5.3, 7.7-д заасны дагуу эрүүл мэндийн нөлөөллийн үнэлгээ хийнэ.
9.2.Энэ хуулийн 5.2, 9.1-д зааснаас гадна хүний эрүүл мэндэд сөргөөр нөлөөлж болзошгүй болон нөлөөлсөн нөхцөлд үнэлгээ хийнэ.
9.3.Үнэлгээ хийх болон үнэлгээ хийх байгууллагыг сонгон шалгаруулах журам, аргачлалыг эрүүл мэндийн асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүн батална.
9.4.Үнэлгээ хийсэн байгууллага нь үнэлгээний дүгнэлт, зөвлөмжийг эрүүл мэндийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагад ирүүлэх бөгөөд дүгнэлт, зөвлөмж нь олон нийтэд нээлттэй байна.
9.5.Үнэлгээний дүгнэлт, зөвлөмжийг эрүүл мэндийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага нь холбогдох төрийн захиргааны төв байгууллагад хүргүүлж, хэрэгжүүлэх ажлыг хамтран зохион байгуулж, биелэлтэд хяналт тавина.
9.6.Эрүүл мэндийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага нь үнэлгээ хийлгэх чиглэлээ олон нийтийн мэдээллийн хэрэгслээр зарлаж, үнэлгээ хийх зардлыг жил бүрийн төсөвтөө тусгана.
9.7.Энэ хуулийн 5.2, 9.1-д заасан үнэлгээ хийх зардлыг төсөл хэрэгжүүлэгч, захиалагч хариуцна.
ДӨРӨВДҮГЭЭР БҮЛЭГ
ЭРҮҮЛ АХУЙН НӨХЦӨЛ, ШААРДЛАГЫГ ХАНГУУЛАХ ТАЛААР НУТГИЙН ӨӨРӨӨ УДИРДАХ БАЙГУУЛЛАГА, ЗАСАГ ДАРГА, АЖ АХУЙН НЭГЖ, БАЙГУУЛЛАГА, ИРГЭНИЙ ХҮЛЭЭХ ЭРХ, ҮҮРЭГ
10 дугаар зүйл. Аймаг, сум, нийслэл, дүүргийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурал
/Энэ зүйлийн гарчигт 2022 оны 4 дүгээр сарын 22-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./
10.1.Аймаг, сум, нийслэл, дүүргийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурал дараахь эрх эдэлж, үүрэг хүлээнэ:
/Энэ хэсэгт 2022 оны 4 дүгээр сарын 22-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./
10.1.1.эрүүл ахуйн тухай хууль тогтоомжийн хэрэгжилтэд хяналт тавих, хэрэгжилтийн талаар тухайн шатны Засаг даргын тайлан, мэдээллийг хэлэлцэх, шийдвэр гаргах;
10.1.2.эрүүл ахуйн нөхцөл, шаардлагыг хангуулахад шаардагдах төсвийг батлах, хэрэгжилтэд хяналт тавих;
10.1.3.хуульд заасан бусад бүрэн эрх.
11 дүгээр зүйл. Аймаг, сум, нийслэл, дүүргийн Засаг даргын эрх, үүрэг
/Энэ зүйлийн гарчигт 2022 оны 4 дүгээр сарын 22-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./
11.1.Аймаг, сум, нийслэл, дүүргийн Засаг дарга дараахь эрх эдэлж, үүрэг хүлээнэ:
/Энэ хэсэгт 2022 оны 4 дүгээр сарын 22-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./
11.1.1.эрүүл ахуйн тухай хууль тогтоомжийг нутаг дэвсгэрийн хэмжээнд хэрэгжүүлэх;
11.1.2.хүн амын эрүүл, аюулгүй орчныг хангах талаар асуудал боловсруулж, тухайн шатны иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлаар хэлэлцүүлэх;
11.1.3.харьяалах нутаг дэвсгэрийн хэмжээнд усны эх үүсвэрийн онцгой, энгийн хамгаалалтын, эрүүл ахуйн бүсийн дэглэмийн хэрэгжилтэд хяналт тавих;
11.1.4.төвлөрсөн бус ариун цэврийн байгууламжид тавих эрүүл ахуйн шаардлагыг хэрэгжүүлэх;
11.1.5.хог хаягдлын цэг, ариун цэврийн байгууламж, оршуулгын газарт эрүүл ахуйн нөхцөл, шаардлагыг хангах;
11.1.6.нийтийн эзэмшлийн зам, талбайн цэвэрлэгээ, тохижилт, цэцэрлэгжүүлэлт, эзэмшлийн байдлыг хариуцах;
11.1.7.нутаг дэвсгэрийн хэмжээнд эрүүл ахуйн тухай хууль тогтоомжийн хэрэгжилтэд тавих oлон нийтийн хяналтыг сайжруулах, санал санаачилга өрнүүлэхэд дэмжлэг үзүүлэх;
11.1.8.эрүүл ахуйн тухай хууль тогтоомжийг хэрэгжүүлэхэд аж ахуйн нэгж, байгууллага, иргэнийг татан оролцуулах;
11.1.9.нутаг дэвсгэрийнхээ хүн амын эрүүл, аюулгүй орчныг хангахад шаардагдах зардлыг жил бүрийн төсөвт тусгаж батлуулах, зарцуулалтад хяналт тавих;
11.1.10.хуульд заасан бусад бүрэн эрх.
12 дугаар зүйл. Баг, хорооны иргэдийн Нийтийн Хурал, Засаг даргын эрх, үүрэг
12.1.Баг, хорооны иргэдийн Нийтийн Хурал, Засаг дарга дараахь эрх эдэлж, үүрэг хүлээнэ:
12.1.1.эрүүл ахуйн нөхцөл, шаардлагыг хангах ажилд нутаг дэвсгэрийн хэмжээнд аж ахуйн нэгж, байгууллага, иргэнийг татан оролцуулах;
12.1.2.эрүүл ахуйн нөхцөл, шаардлагыг сайжруулах сургалт, сурталчилгаанд аж ахуйн нэгж, байгууллага, иргэнийг хамруулах ажлыг зохион байгуулах;
12.1.3.нутаг дэвсгэрийн хэмжээнд эрүүл ахуйн тухай хууль тогтоомжийг хэрэгжүүлэхэд oлон нийтийн тавих хяналт, санал санаачилгыг өрнүүлэхэд дэмжлэг үзүүлэх;
12.1.4.нутаг дэвсгэрийн хэмжээнд нийтийн эзэмшлийн зам, талбайг хог, хаягдалгүй байлгах;
12.1.5.хуульд заасан бусад бүрэн эрх.
13 дугаар зүйл. Аж ахуйн нэгж, байгууллагын эрх, үүрэг
13.1.Аж ахуйн нэгж, байгууллага нь дараахь эрх эдэлж, үүрэг хүлээнэ:
13.1.1.эрүүл ахуйн талаар мэргэжил арга зүйн зөвлөгөө, туслалцаа авах;
13.1.2.ажилтан, үйлчлүүлэгчээс эрүүл ахуйн тухай хууль тогтоомжийг хэрэгжүүлэх талаар шаардах;
13.1.3.эрүүл ахуйн тухай хууль тогтоомж зөрчсөн ажилтанд хариуцлага хүлээлгэх;
13.1.4.эрх бүхий байгууллага, албан тушаалтнаас эрүүл ахуйн тухай хууль тогтоомж, стандартыг хэрэгжүүлэх талаар тавьсан шаардлагыг биелүүлж, зөрчлийг бүрэн арилгах арга хэмжээг авч, хариу мэдэгдэх;
13.1.5.хөдөлмөрийн эрүүл ахуй, аюулгүй ажиллагааны шаардлагыг үйл ажиллагааны бүх үе шатанд бүрэн хангах;
13.1.6.энэ хуулийн 4.4.3-т заасан нийтийн эзэмшлийн зам, талбайг хог хаягдал, тогтоол ус, цас, мөсгүй байлгах, ногоон байгууламжийг нэмэгдүүлэх, шат, хашлага, хайсыг бүрэн бүтэн байлгах;
13.1.7.халдвaрт болон халдварт бус өвчин, мэргэжлээс шалтгаалсан өвчин, үйлдвэрлэлийн осол, гэмтлээс урьдчилан сэргийлэх;
13.1.8.ажилтнаа энэ хуулийн 7.6-д заасан журмын дагуу эрүүл мэндийн урьдчилан сэргийлэх үзлэг, шинжилгээнд хамруулах;
13.1.9. 50 ба түүнээс дээш ажилтантай үйлдвэр, үйлчилгээний байгууллага, аж ахуйн нэгж нь эрүүл ахуй, хөдөлмөрийн аюулгүй байдал хариуцсан ажилтныг эрүүл мэндийн болон хөдөлмөрийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагуудаас баталсан журмын дагуу ажиллуулах;
13.1.10. 50 ба түүнээс доош ажилтантай үйлдвэр, үйлчилгээний байгууллага, аж ахуйн нэгж нь энэ хуулийн 13.1.9-т заасан ажилтныг гэрээгээр гүйцэтгүүлж болох;
13.1.11.эрүүл ахуйн аюулгүй байдлыг хангахтай холбогдон гарах зардлыг жил бүр байгууллагын төсөвт тусгах;
13.1.12.хуульд заасан бусад бүрэн эрх.
14 дүгээр зүйл. Иргэний эрх, үүрэг
14.1.Эрүүл ахуйн нөхцөл, шаардлагыг хангуулах талаар иргэн дараахь эрх эдэлнэ:
14.1.1.хүрээлэн байгаа орчны сөрөг нөлөөллөөс хамгаалуулж эрүүл, аюулгүй орчинд амьдрах;
14.1.2.эрүүл ахуйн тухай хууль тогтоомжийн хэрэгжилтийн талаар төрийн байгууллага, албан тушаалтнаас мэдээлэл авах, шаардлага тавих;
14.1.3.түүхий эд, бараа, бүтээгдэхүүн, бодис, бэлдмэлийн тухай мэдээллийг иргэн, холбогдох хуулийн этгээдээс авах;
14.1.4.эрүүл ахуйн тухай хууль тогтоомжийн хэрэгжилтэд олон нийтийн хяналт тавихaд оролцох;
14.1.5.эрүүл, аюулгүй орчныг хангуулах асуудлаар төрийн болон холбогдох мэргэжлийн байгууллага, албан тушаалтанд санал тавих, шийдвэрлүүлэх;
14.1.6.хуульд заасан бусад бүрэн эрх.
14.2.Эрүүл ахуйн нөхцөл, шаардлагыг хангах талаар иргэн дараахь үүрэг хүлээнэ:
14.2.1.эрүүл аж төрөх зан үйлийг хэвшүүлэх;
14.2.2.эрүүл ахуйн тухай хууль тогтоомжийг хэрэгжүүлэхэд нутгийн захиргаа, мэргэжлийн байгууллагаас зохион байгуулах арга хэмжээнд оролцох, хуулийн хүрээнд нийцүүлэн тавьсан шаардлагыг бүрэн биелүүлэх;
14.2.3.аж ахуйн нэгж, байгууллага, иргэний явуулж байгаа үйл ажиллагаа нь эрүүл ахуйн нөхцөл, шаардлагыг хангаагүй бол холбогдох этгээдэд шаардлага тавих, эрх бүхий байгууллагад мэдэгдэх;
14.2.4.эрүүл ахуйн тухай хууль тогтоомжийг сахин биелүүлэх;
14.2.5.хуульд заасан бусад үүрэг.
15 дугаар зүйл. Эрүүл ахуйн сургалт
15.1.Хүүхдэд эрүүл ахуйн мэдлэг олгох сургалтыг эрүүл ахуйн зохистой дадал хэвшүүлэх, эрүүл мэндэд үзүүлэх сөрөг нөлөөллөөс урьдчилан сэргийлэх чиглэлээр сургуулийн өмнөх боловсролын байгууллага, ерөнхий боловсролын сургууль зохион байгуулна.
15.2.Эрүүл ахуйн мэдлэг олгох сургалтын хөтөлбөрийн агуулгыг боловсролын болон эрүүл мэндийн асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүд хамтран батална.
/Энэ хэсгийг 2023 оны 07 дугаар сарын 07-ны өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон./
15.3.Хүн амд эрүүл ахуйн мэдлэг олгох сургалт, сурталчилгааг эрүүл мэндийн болон холбогдох мэргэжлийн төрийн бус байгууллага, олон нийтийн мэдээллийн хэрэгслээр явуулна.
15.4.Байгууллага, аж ахуйн нэгж, ажил олгогч нь эрүүл мэндийн байгууллага болон холбогдох мэргэжлийн төрийн бус байгууллагатай хамтран эрүүл ахуйн мэдлэг олгох сургалтыг зохион байгуулж, сургалтын байр болон сургалтад шаардагдах бусад зардалд дэмжлэг үзүүлнэ.
ТАВДУГААР БҮЛЭГ
ЭРҮҮЛ АХУЙН УДИРДЛАГА, ЗОХИОН БАЙГУУЛАЛТ
16 дугаар зүйл. Эрүүл ахуйн удирдлагын тогтолцоо
16.1.Эрүүл ахуйн удирдлагын тогтолцоо нь эрүүл мэндийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага, эрүүл ахуйн асуудал хариуцсан байгууллага, эрүүл мэнд, хууль сахиулах бүх шатны байгууллага болон энэ хуулийн 13.1.9-т заасан байгууллагад ажиллаж байгаа эрүүл ахуйч, тархвар судлаачаас бүрдэнэ.
/Энэ хэсэгт 2022 оны 11 дүгээр сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./
16.2.Эрүүл мэндийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага дараахь чиг үүргийг хэрэгжүүлнэ:
16.2.1.эрүүл ахуйн тухай хууль тогтоомжийг хэрэгжүүлэх ажлыг зохион байгуулж, биелэлтийг хангуулах;
16.2.2.эрүүл ахуй, тархвар судлалын талаар төрийн захиргааны байгууллага хоорондын үйл ажиллагааны уялдааг хангах;
16.2.3.хүний эрүүл мэндэд нөлөөлөх сөрөг нөлөөллөөс урьдчилан сэргийлэх, түүнийг бууруулах, арилгах чиглэлээр үндэсний хөтөлбөр, төсөл боловсруулах, хэрэгжилтийг зохицуулах, хяналт-шинжилгээ, үнэлгээ хийж, үр дүнг тооцох;
16.2.4.эрүүл ахуйн тухай асуудлаар эрдэм шинжилгээ, судалгааны ажлыг захиалан гүйцэтгүүлэх;
16.2.5.эрүүл ахуйн нөхцөл, шаардлагыг хангах, үүсэж болзошгүй болон үүссэн сөрөг нөлөөг арилгах чиглэлээр төрийн болон холбогдох төрийн бус байгууллага, иргэдийн хамтын ажиллагааг уялдуулан зохион байгуулах, гадаад улс, олон улсын байгууллагатай хамтран ажиллах;
16.2.6.хууль тогтоомжид заасан бусад бүрэн эрх.
16.3.Эрүүл ахуйн тандалт, үнэлгээ, хяналт хийх, дүгнэлт гаргах чадавх бүхий эрүүл ахуй, тархвар, нян, хор судлалын үндэсний лавлагаа лабораторийн сүлжээтэй байна.
16.4.Эрүүл мэндийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагын дэргэд эрүүл ахуй, тархвар судлалын асуудлыг хэлэлцэх, санал, дүгнэлт, зөвлөмж гаргах чиг үүрэг бүхий орон тооны бус мэргэжлийн зөвлөл ажиллана.
16.5.Мэргэжлийн зөвлөлийн дарга нь Монгол Улсын Ерөнхий эрүүл ахуйч байна.
16.6.Энэ хуулийн 16.4-т заасан мэргэжлийн зөвлөлийн бүрэлдэхүүн, ажиллах журмыг эрүүл мэндийн асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүн батална.
16.7.Монгол Улсын Ерөнхий эрүүл ахуйч дараахь чиг үүргийг хэрэгжүүлнэ:
16.7.1.хүн амын эрүүл мэндэд үзүүлэх сөрөг нөлөөллийг арилгахтай холбогдсон мэргэжлийн дүгнэлт гаргах;
16.7.2.эрүүл ахуйн тухай хууль тогтоомжийг боловсронгуй болгох талаар санал гаргах, хүний эрүүл мэндэд үзүүлэх сөрөг нөлөөллийг тогтоох, урьдчилан сэргийлэх, бууруулах, арилгах арга замыг тодорхойлох, эерэг нөлөөллийг дэмжих ажиллагааг зохион байгуулах;
16.7.3.эрүүл ахуй, тархвар судлалын тулгамдсан асуудалд дүн шинжилгээ хийж, цаашид авах арга хэмжээний тухай санал, дүгнэлтээ Засгийн газар болон эрүүл мэндийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагад танилцуулж, шийдвэрлүүлнэ.
ЗУРГAДУГААР БҮЛЭГ
ЭРҮҮЛ АХУЙН ХЯНАЛТ, ТАНДАЛТ, ХОРИГЛОХ ЗҮЙЛ
17 дугаар зүйл. Эрүүл ахуйн тухай хууль тогтоомжийн биелэлтэд хяналт тавих
17.1.Эрүүл ахуйн тухай хууль тогтоомжийн биелэлтэд тавих төрийн хяналтыг эрүүл мэндийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага, бүх шатны иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурал, Засаг дарга болон хууль тогтоомжоор эрх олгосон бусад байгууллага, албан тушаалтан эрх хэмжээний дагуу хэрэгжүүлнэ.
/Энэ хэсэгт 2022 оны 11 дүгээр сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./
17.2.Төрийн болон төрийн бус байгууллага, аж ахуйн нэгж, иргэн эрүүл ахуйн тухай хууль тогтоомжийн хэрэгжилтэд хяналт тавина.
18 дугаар зүйл. Төрийн бус байгууллагын оролцоо
18.1.Эрүүл ахуйн тухай хууль тогтоомжийн биелэлтэд хяналт тавин, илэрсэн зөрчлийг арилгахыг шаардаж, уг асуудлыг эрх бүхий байгууллагад тавьж шийдвэрлүүлнэ.
18.2.Хүний эрүүл мэндэд эрсдэл учруулж байгаа сөрөг нөлөөллийн шалтгааныг тогтоох, үр дагаварыг арилгуулах асуудлыг холбогдох байгууллагад тавина.
18.3.Эрүүл, аюулгүй орчныг хангах талаар судалгаа хийх, төсөл хэрэгжүүлнэ.
19 дүгээр зүйл. Тандалт, судалгаа
19.1.Тандалт, судалгаа нь хүний эрүүл мэндэд нөлөөлөх сөрөг нөлөөллийг бууруулах, түүнээс урьдчилан сэргийлэх, эрүүл мэндийг дэмжих, хамгаалах үйл ажиллагааг хэрэгжүүлэхэд чиглэгдэнэ.
19.2.Тандалт, судалгааг эрүүл ахуйн асуудал хариуцсан бүх шатны байгууллага гүйцэтгэнэ.
19.3.Тандалт, судалгаа хийх зардлыг улсын төсөвт тусгаж, олон улсын төсөл, хөтөлбөртэй уялдуулан хэрэгжүүлнэ.
19.4.Тандалт, судалгаа хийх журмыг эрүүл мэндийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагын саналыг үндэслэж, Засгийн газар батална.
20 дугаар зүйл. Эрүүл ахуйн нөхцөл, шаардлагыг хангуулахтай холбогдуулан хориглох зүйл
20.1.Эрүүл ахуйн нөхцөл, шаардлагыг хангуулахтай холбогдон дараахь зүйлийг хориглоно:
20.1.1.хүний эрүүл мэнд болон хүрээлэн байгаа орчинд сөрөг нөлөө үзүүлэх үйл ажиллагаа явуулах, үйлдэл хийх;
20.1.2.хүн амын суурьшлын бүсэд халдварт, сүрьеэгийн эмнэлгийг шинээр төлөвлөх, барьж байгуулах;
20.1.3.эрүүл ахуйн хамгаалалтын бүс дотор хүний эрүүл мэнд, байгаль орчинд хортой нөлөөлөл үзүүлэх технологи ажиллагаатай үйлдвэрлэл, үйлчилгээний газрыг байгуулахаар төлөвлөх, барьж байгуулах;
20.1.4.эрх бүхий байгууллагын шийдвэрээр хориглосон газар, цэг болон нийтийн эзэмшлийн зам, талбайд хүнсний бүтээгдэхүүнийг ил задгай худалдаалах, үйлдвэрлэл, үйлчилгээ эрхлэх;
20.1.5.гоёлын гоо заслын газарт арьс, салстыг цоолж гэмтээх мэс ажилбар хийх;
20.1.6.хүрээлэн байгаа орчин, хүний эрүүл мэндэд сөргөөр нөлөөлж болзошгүй хоёрдогч түүхий эд хүлээн авах, цуглуулах, хадгалах үйл ажиллагаа эрхлэх цэгийг орон сууц, нийтийн эзэмшлийн зам, талбай болон гэр хороололд эрхлэх;
20.1.7.зөвшөөрөгдсөн цэгээс бусад газарт автотехникийн засвар, машин техник, бохир зүйл угаах, эд анги, тос, тосолгооны материалыг ил задгай хаях, асгах, түүгээр худалдаа, үйлчилгээ эрхлэх;
20.1.8.нийтийн эзэмшлийн болон үйлчилгээний газар, орон сууцны орчныг нус, шүлс, цэр, тамхины иш, гэрийн тэжээвэр амьтны ялгадсаар бохирдуулах, зориулалтын бус газарт бие засах, хог хаягдлыг ил задгай хаях, шатаах;
20.1.9.олон улсын болон улсын чанартай авто замын дагуу зориулалтын бус газарт бие засах, хог хаях.
21 дүгээр зүйл. Гомдол гаргах
21.1.Эрүүл ахуйн тухай хууль тогтоомж зөрчигдсөний улмаас эрх, хууль ёсны ашиг сонирхолд нь хохирол учирсан гэж үзвэл иргэн, хуулийн этгээд гомдлоо холбогдох эрх бүхий байгууллага, албан тушаалтанд гаргаж болно.
ДОЛДУГААР БҮЛЭГ
БУСАД ЗҮЙЛ
22 дугаар зүйл.Хууль тогтоомж зөрчигчид хүлээлгэх хариуцлага
22.1.Энэ хуулийг зөрчсөн албан тушаалтны үйлдэл нь гэмт хэргийн шинжгүй бол Төрийн албаны тухай хуульд заасан хариуцлага хүлээлгэнэ.
22.2.Энэ хуулийг зөрчсөн хүн, хуулийн этгээдэд Эрүүгийн хууль, эсхүл Зөрчлийн тухай хуульд заасан хариуцлага хүлээлгэнэ.
22.3.Эрүүл ахуйн тухай хууль зөрчигчид хариуцлага торгууль оногдуулсан нь тухайн зөрчлийг арилгах, зөрчлийн улмаас бусдад учруулсан хохирлыг нөхөн төлөх хариуцлагаас чөлөөлөх үндэслэл болохгүй.
/Энэ зүйлийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/
МОНГОЛ УЛСЫН ИХ ХУРЛЫН ДАРГА З.ЭНХБОЛД
Монгол Улсын хууль, тогтоомжийн албан бус англи орчуулгыг зөвхөн судалгаа шинжилгээ болон мэдээллийн зорилгоор ашиглах боломжтой. Үүнээс үүдэх хууль зүйн аливаа үр дагаврыг ХЗДХЯ, ХЗҮХ хариуцахгүй болно.
(2022.10.13-ны өдрийн орчуулгын хяналт) Unofficial translation
LAW OF MONGOLIA
February 4, 2016 Ulaanbaatar city
ON HYGIENE
CHAPTER ONE
GENERAL PROVISIONS
Article 1.Purpose of the law
1.1.The purpose of this law shall be to regulate relations with regard to creating favorable conditions for human health and safety, prevent, mitigate and eliminate negative environmental impacts on human health.
Article 2.Legislations on hygiene
2.1.Law on Hygiene shall comprise the Constitution of Mongolia, Law on Air, Law on Environmental Impact Assessment, Law on Construction, Law on Education, Law on Housing, Law on Water, Law on Waste, Law on Urban Development, Law on Utilization of Urban Settlement Water Supply and Sewage, Law on Labor Safety and Hygiene, Law on Social Welfare of Disabled Persons, Law on Food, Law on Ensuring Food Safety, Law on Nuclear Energy, Law on Health, this law and other legislative acts enacted in compliance with these laws.
2.2.In case any international treaty, to which Mongolia is a party, provides otherwise than this Law, the provisions of the international treaty shall prevail.
Article 3.Definition of legal terms
3.1.The following terms used in this law shall have the following meanings:
3.1.1."Hygiene" shall mean conditions and requirements for creation of favorable conditions for human health and safety, engaging in surveillance and prevention of negative environmental impacts of human health;
3.1.2."Environment" shall mean natural and social environment that have direct and indirect impacts on human life and activities;
3.1.3."Hygiene requirements and conditions" shall mean compliance with hygiene regulations, procedures, guidelines and standards;
3.1.4."Health risk" shall mean potential or existing impacts due to non – compliance with hygiene conditions and requirements for human health;
3.1.5."Healthy and safe environment" shall mean full compliance with environmental and hygiene conditions and requirements;
3.1.6."Surveillance" shall mean activities to observe and research negative and positive environmental impacts on human health, collect data and information, make analysis, assess, inform and plan responding action;
3.1.7."Hygiene safety indicator" shall mean highest acceptable level of perception, chemical, physical and biological indicators existing in the environment, substances, goods and products;
3.1.8."Highest acceptable level" shall mean content of factor specified in hygiene safety indicator, that has no impact on human health;
3.1.9."Health impact assessment" /hereinafter refers to as "assessment"/ shall mean activities to define ways to identify, prevent, minimize and eliminate impacts on human health from production, service and operations and support positive impacts;
3.1.10."Decentralized sanitation facility" shall mean low capacity treatment facility, sewage and latrine not connected to the centralized sewage system;
3.1.11."Hygiene protection zone" shall mean strip of land established for not causing health risks to human, livestock, animals and environment.
CHAPTER TWO
HYGIENE CONDITIONS AND REQUIREMENTS
Article 4.Hygiene requirements on environment
4.1.Shall provide the population with drinking and household water, which meet following conditions and requirements:
4.1.1.drinking and household water shall be safe and in compliance with hygiene conditions and requirements;
4.1.2.cabinet members in charge of health and environmental matters shall jointly approve daily-required acceptable level/proper amount of drinking and household water;
4.1.3.governor at the respective level shall implement measures to provide population in their respective jurisdiction with sustainable and sufficient drinking water that meets with standard set forth in 4.9 of this law;
4.1.4.organization and officials in charge of centralized and decentralized water supply of that territory shall conduct monitoring and analysis on quality and safety of drinking and household water used by the population in accordance with relevant standard and regulations and take measure to improve water quality;
4.1.5.governor at the respective level shall be obliged to have risk assessment conducted on water supply and hygiene facility regularly and take measure in accordance with the assessment result.
4.2.cabinet members in charge of health and construction shall jointly approve instruction to conduct the risk assessment specified in 4.1.5 of this law.
4.3.ambient air in the residential area of the population shall meet the following hygiene conditions and requirements:
4.3.1.Ambient air in the living, working and studying environment shall not have negative impact on human health and the environment, shall be free from pollution and meet air quality requirements and conditions;
4.3.2.Smoke and dust level created by an entity using mobile source, substantial fixed source for the air pollution and source that produces pollutants and causes physical impacts without permission from competent authority, shall meet air quality standard.
4.4.Soil near the settlement area shall meet the following conditions and requirements:
4.4.1.shall establish and use cemetery, dedicated dump area and hygiene/sanitation facility in accordance with hygiene conditions and requirements;
4.4.2.shall collect and transport environmentally hazardous waste that contaminate human, livestock and animals as per hygiene conditions and requirements and bury in established landfill area or dispose of in the dedicated facility;
4.4.3.citizens and entities shall clean and dispose of garbage within 50 meters near the area under their property, ownership and utilization and maintain green area;
4.4.4.citizens, entities and organizations shall build and use decentralized sanitation facility under the standards specified article 4.7 of this law.
4.5.Government members in charge of health, agriculture and environmental affairs shall jointly approve waste list, burial and disposal methodologies set forth in article 4.4.2 of this law.
4.6.Governor of the respective bag and khoroo shall oversee cleaning and maintenance activities of citizens and entities on their responsible areas as per article 4.4.3 of this law.
4.7.State Central Administrative Bodies in charge of construction and health shall jointly develop standard for the decentralized sanitation facility and State Administrative Body in charge of standardization shall approve it.
4.8.Safety regulation of organizations, entities and citizens that handle or work with radioactive and toxic chemicals, ionizing and non-ionizing radiation, generator of physical factors (including, noise, vibration, electromagnetic field, radio wave and ultra sound) and bacterial culture shall be set and ensured by the State Central Administrative Body in charge of these matters.
4.9.State Central Administrative Bodies in charge of health and environment shall jointly develop hygiene standards for drinking water for the population, air and soil within the living environment and State Central Administrative Body in charge of standardization shall approve it.
Article 5.Hygiene requirements for urban development and constructions
5.1.Urban development and construction shall constitute healthy and safe living condition for the people and meet hygiene conditions as well as construction norms and normative requirements.
5.2.Assessment specified in article 9.2 of this law shall be conducted to plan and build populations' residential/settlement area and re-plan public tenure and ger area based on hygiene and construction standards, norms and normative.
5.3.Hygiene conclusion shall be made by relevant inspection organization to locate construction site, develop construction design drawing, build, commission, expand construction and modify its dedicated use/purpose.
5.4.Construction materials shall meet with hygiene safety indicators as well as requirements set forth in article 11 of the Law on Construction.
5.5.Government members in charge of health and construction shall jointly approve the highest acceptable level for hygiene safety indicators of the construction materials.
5.6.Planning and building housing, entities, industrial and services buildings, streets, roads and areas shall take account the requirements to meet the needs of disabled persons as specified in articles 9.3.3 and 9.3.4 of the Law on Social Welfare/Protection of Disabled Persons.
5.7.Housing, entities, industrial and services organizations shall plan and complete landscaping in the vicinity of the construction as specified in article 3.1.11 of Law on Construction and article 12.6.3 of Law on Urban Development.
Article 6.Hygiene requirements in the workplace
6.1.Law on Labor Safety and Hygiene shall regulate matters with regard to workplace labor safety and hygiene requirements and prevention of industrial accident, acute poisoning and occupational disease.
6.2.Working and studying place/premise of a person shall meet hygiene conditions and requirements.
6.3.State Central Administrative Bodies in charge of health and labor affairs shall jointly develop workplace hygiene standard and State Administrative Body in charge of standardization shall approve it.
6.4.State Central Administrative Bodies in charge of health and education shall jointly develop hygiene standard for educational and training environment and State Administrative Body in charge of standardization shall approve it.
Article 7.Hygiene requirements for industries and services
7.1.Industrial and service facilities shall be built as per design drawing reviewed and approved by competent authority and meet hygiene requirements.
7.2.Relevant monitoring authority shall approve model regulation on hygiene and infection control to be followed by production and service organizations.
7.3.Production and service owner shall develop and be followed internal procedure in compliance with the model regulation on hygiene and infection control specified in article 7.2 of this law.
7.4.Production and service owner shall ensure quality and safety of its raw materials, products and service and shall be fully responsible on taking measure to prevent risks and eliminating consequences and revealed breaches in a timely manner.
7.5.Commercial and service organization shall have restrooms and handwashing facilities that customers easily/freely use which meet hygiene conditions and requirements.
7.6.Government member in charge of health shall approve procedure to provide commercial and service employees with preventive medical check – up and analysis.
Article 8.Hygiene requirements for raw materials, products, preparations and substances
8.1.Raw materials, goods and products and their packages, equipment and tools shall meet Mongolian and international standards, normative, technical documents and requirements of hygiene safety indicators.
8.2.Relevant inspection organization shall make hygiene conclusion for the export and import of raw materials, goods and products, substances and preparations other than that are originated from livestock and animal, that may potentially impact human health and have high risk.
/This paragraph was modified according to the law of November 15, 2018/
8.3.Raw materials, goods and products, substances, preparations, technique and technology to be exported or imported shall have certificate issued by the competent authority that is entitled to prove it is environmentally friendly and meets hygiene requirements.
8.4.Domestic manufacturer shall be responsible for quality, safety and operational consequences of raw materials, goods and products, preparations and substances produced.
8.5.Goods and products shall be stored in accordance with the hygiene requirements and transported by dedicated vehicles.
8.6.New products, substances, materials, preparations, technique and technology shall be free of human health and environmental impacts.
CHAPTER THREE
HEALTH IMPACT ASSESSMENT
Article 9.Health impact assessment
9.1.Health impact assessments shall be conducted in accordance with articles 5.3 and 7.7 of Law on Environmental Impact Assessment.
9.2.In addition to occasions specified in paragraphs 5.2 and 9.1 of this law, the assessment shall be conducted in cases, where there is a potential or existing health impact on human health.
9.3.Government member in charge of health affairs shall approve procedure and methodology to conduct assessment and select assessment organization.
9.4.Assessment organization that carried out assessment, shall submit assessment conclusion and recommendations to the State Central Administrative Body in charge of health affairs and the conclusion and recommendations shall be publicly available.
9.5.State Central Administrative Body in charge of health affairs shall submit the conclusion and recommendations to relevant State Central Administrative Body, organize implementation action together with it and control its fulfillment.
9.6.State Central Administrative Body in charge of health affairs shall announce its assessment field/sector through the public media and set assessment cost in its annual budget.
9.7.Project implementer and owner shall bear costs to conduct assessment specified in articles 5.2 and 9.1 of this law.
CHAPTER FOUR
RIGHTS AND OBLIGATIONS OF LOCAL SELF REGULATORY AUTHORITY, GOVERNOR, ENTITIES, ORGANIZATIONS AND CITIZENS TO ENSURE COMPLIANCE WITH HYGIENE CONDITIONS AND REQUIREMENTS
Article 10.Citizens' Representatives' Khural of aimag, capital city, soum and district
/Heading of this article was amended according to the law of April 22, 2022/
10.1.Citizens' Representatives' Khural of aimag, capital city, soum and district shall have following rights and obligations:
/This paragraph was amended according to the law of April 22, 2022/
10.1.1.to control implementation of hygiene legislation, discuss implementation report and data from the Governor of that level and make a decision;
10.1.2.to approve budget required for ensuring hygiene conditions and requirements;
10.1.3.other full powers specified in law.
Article 11.Rights and obligations of Governor of aimag, capital city, soum and district
/Heading of this article was amended according to the law of April 22, 2022/
11.1.Governor of aimag, capital city, soum and district shall have following rights and obligations:
/This paragraph was amended according to the law of April 22, 2022/
11.1.1.to implement hygiene laws and legislations throughout the subordinating territory/locally;
11.1.2. to develop proposal on ensuring healthy and safe environment for the population and have it discussed at Citizens' Representatives' Khural of that level;
11.1.3.to oversee implementation of special, normal protection and hygiene zone regime within the respective territories;
11.1.4.to implement hygiene requirements on decentralized sanitation facility;
11.1.5.to ensure hygiene conditions and requirements at landfill, sanitation facility and cemetery;
11.1.6.to be responsible on cleaning, landscaping, gardening and ownership of the public roads and areas;
11.1.7.to provide support to improve public control on implementation of hygiene law and promote initiatives within the respective territories;
11.1.8.to involve entities, organizations and citizens in implementing hygiene legislation;
11.1.9.to have an approval of expenses for ensuring healthy and safe environment for the population within the respective territories in an annual budget and monitor the spending;
11.1.10.other powers specified in law.
Article 12.Rights and obligations of Citizens' Representatives' Khural and Governor of bagh and khoroo
12.1.Citizens' Representatives' Khural and Governor of bagh and khoroo shall have following rights and obligations:
12.1.1.to involve entities, organizations and citizens in ensuring hygiene conditions and requirements locally;
12.1.2.to organize a work to involve entities, organizations and citizens in trainings and promotions to improve hygiene conditions and requirements;
12.1.3.to provide support to the public control and promotion of initiatives to implement hygiene laws locally;
12.1.4.to ensure public road and areas free of waste throughout the local area/ its territory;
12.1.5.other powers specified in law.
Article 13.Rights and obligations of entities and organizations
13.1.Entities and organizations shall have following rights and obligations:
13.1.1.to get professional and methodological advices as well as assistances in terms of hygiene;
13.1.2.to require its employees and customers implementing hygiene legislation;
13.1.3.to charge employee in breach of hygiene legislation with responsibility;
13.1.4.to fulfill requirements from competent authority and officials about implementing hygiene legislation and standards, take measure to fully eliminate the breach and provide response;
13.1.5.to ensure full compliance with labor safety and hygiene requirements at all operational phases;
13.1.6.to ensure the public roads and areas specified in article 4.4.3 of this law free of waste, ditch water, snow and ice, increase green areas and ensure completeness of stairs, railings and fences;
13.1.7.to prevent infectious and non-infectious diseases, occupational diseases, industrial accident and injuries;
13.1.8.to provide employees with preventive medical check-up and analysis as per procedure specified in article 7.6 of this law;
13.1.9.plant and service organizations having 50 or more employees shall employ hygiene and labor safety officer in accordance with procedure approved by State Central Administrative Bodies in charge of health and labor matters;
13.1.10.plant and service organizations having 50 or less employees can hire officer specified in article 13.1.9 of this law on contractual basis;
13.1.11.shall include budget subject to ensuring hygiene safety in organizational budget on annual basis;
13.1.12.other powers specified in law.
Article 14.Rights and obligations of citizens
14.1.The citizens shall have following rights in ensuring hygiene conditions and requirements:
14.1.1.to be protected from the environmental impacts and live in healthy and safe environment;
14.1.2.to obtain information on implementation of hygiene legislation from the state organizations and officials and make a demand;
14.1.3.to get information about raw materials, goods and products, preparations and substances from citizens and relevant legal entities;
14.1.4.to participate in the public control on implementation of hygiene legislation;
14.1.5.to put proposal on ensuring healthy and safe environment to and have it solved by state and relevant professional organizations and officials;
14.1.6.other rights specified in law.
14.2.The citizens shall have following obligations in ensuring hygiene conditions and requirements:
14.2.1.shall adopt/practice healthy lifestyle;
14.2.2.to attend events organized by the local government and professional organizations to implement hygiene legislation and ensure complete fulfillment of requirements given within the legal framework;
14.2.3.to require relevant party and inform to the competent authority in case of failure by organizations, entities and citizens ensure compliance of their activities with hygiene conditions and requirements;
14.2.4.to adhere to and fulfill hygiene laws;
14.2.5.other obligations specified in laws.
Article 15.Hygiene training
15.1.Preschool educational organization and secondary schools shall organize hygiene awareness training for children in areas to form proper hygiene habits and prevent health adverse impacts.
15.2.Government members in charge of education and health issues shall jointly approve curriculum for health awareness training.
15.3.Health awareness trainings and promotions for the population shall run through health and relevant professional non-government organizations and public media.
15.4.Organizations, entities and employers shall organize health awareness training along with health and relevant professional non-government organizations and provide support on training facility and other costs required for the training.
CHAPTER FIVE
HYGIENE MANAGEMENT AND ORGANIZATION
Article 16.Hygiene management system
16.1.Hygiene management system shall comprise State Central Administrative Body in charge of health, organization in charge of hygiene matters, all level of health, monitoring and law implementation organizations and hygienist and epidemiologist working at organizations specified in subparagraph 13.1.9 of this law.
16.2.State Central Administrative Body in charge of health matters shall implement following duties:
16.2.1.to organize a work to implement hygiene legislation and ensure its fulfillment;
16.2.2.to ensure relationship among state administrative organizations in terms of hygiene and epidemiology;
16.2.3.to develop program, projects to prevent, mitigate and eliminate human health impacts, coordinate its implementation, conduct monitoring, and evaluation and assess its outcome;
16.2.4.to request/organize to have science research studies conducted on health and hygiene issues;
16.2.5.to coordinate and organize cooperation of government and relevant non-government organizations as well as citizens in ensuring hygiene conditions and requirements and mitigating potential and existing impacts, cooperate with foreign countries and international organizations;
16.2.6.other powers specified in law.
16.3.Shall have national laboratory network for hygiene, epidemiology, bacteriology and toxicology that is capable of/qualified for conducting hygiene survey, assessment, control and making conclusion.
16.4.Non-permanent professional council shall be assigned to discuss hygiene and epidemiological issue and provide proposal, conclusion and recommendations, which is next to State Central Administrative Body in charge of health matters.
16.5.Head of Professional Council shall be General Hygienist of Mongolia.
16.6.Cabinet member in charge of health matters shall approve members and operational procedure of the professional council specified in paragraph 16.4 of this law.
16.7.General Hygienist of Mongolia shall implement following duties:
16.7.1.to provide professional conclusion with regard to elimination of negative impacts on public health;
16.7.2.to provide proposal to improve hygiene legislation, define ways to identify, prevent, mitigate and eliminate human health negative impacts and organize activities to support positive impacts;
16.7.3.to make analysis on urgent issues of hygiene and epidemiology and submit proposals and conclusions on further measure to the Government and State Central Administrative Body in charge of health matter for making a decision.
CHAPTER SIX
HYGIENE CONTROL, SURVEY AND PROHIBITIONS
Article 17.Control on fulfillment of hygiene legislation
17.1.Relevant legislative and supervision bodies, all level Citizens' Representatives' Khurals, Governors and other legally entitled organizations and officials shall implement state control on the fulfillment of hygiene legislation within its power.
17.2.Government and non-government organizations, entities and citizens shall oversee implementation of hygiene legislation.
Article 18.Participation of non-governmental organizations
18.1.Shall control implementation of hygiene legislation, require eliminating revealed breach and submit the issue to the competent authority for its settlement.
18.2.Shall raise an issue to relevant authority to identify reason for impacts that cause health impact and eliminate its consequences.
18.3.Shall conduct research and implement project to ensure healthy and safe environment.
Article 19.Surveillance and research
19.1.Surveillance and research shall focus on implementing activities to mitigate and prevent impacts on human health impacts as well as support and protect health.
19.2.All level organizations in charge of hygiene shall carry out surveillance and research.
19.3.Cost for the surveillance and research shall be included in the state budget and spent in connection with international projects and programs.
19.4.The Government shall approve procedure to conduct survey and research based on proposal of State Central Administrative Body in charge of health matters.
Article 20.Prohibitions with regard to hygiene conditions and requirements
20.1.The following shall be prohibited to ensure hygiene conditions and requirements:
20.1.1.to engage in any act or operation that has negative impact on human health and environment;
20.1.2.to plan or construct new facilities for communicable diseases and tuberculosis clinics within residential area;
20.1.3.to plan and build production and service premises with technological operation that is toxic and harmful to the human health and environment within the hygiene protection zone;
20.1.4.to carry out street vending and running foods and services at place and spot where it is prohibited by decision of competent authority and public roads and areas;
20.1.5.to conduct any operation involving pricking or piercing of skin and mucous membrane at cosmetic surgery clinic;
20.1.6.to run one stop point to receive, collect and store secondary raw materials that may have environmental and human health impact within housing area, public road and areas as well as ger area;
20.1.7.to wash/clean auto technical repair, vehicles and polluted items at places except allowed places, dispose of and pour out spare parts, grease and lubricants in an open area and run trade and service using it;
20.1.8.to pollute public and service areas, housing areas with snivel, spit, cigarette end and stool of pet, relieve oneself in public places, dispose of and burn waste in an open area;
20.1.9.to relieve oneself and dispose of garbage at non – dedicated point along domestic and international roads.
Article 21.Lodging a complaint
21.1.If a citizen and legal entity consider they suffered loss with regard to their rights and legal interests due to breach of the hygiene legislation, they may lodge a complaint to the relevant competent authority and official.
CHAPTER SEVEN
MISCELLANEOUS
Article 22.Liabilities for violators of the legislation
22.1.In case the actions of a civil servant violating this Law have not a criminal nature, they shall be subject to liability specified in the Civil Service Law.
22.2.Any person or legal entity violating this Law shall be subject to liability specified in the Criminal Law or the Law on Violations.
22.3.Imposition of fines on the offenders of this Law shall not constitute a release from their liability to rectify the offense and indemnify for the damage caused to others because of such offense.
/This article was modified according to the law of May 11, 2017/
CHAIRMAN OF THE STATE GREAT KHURAL OF MONGOLIA ENKHBOLD.Z
