A

A

A

Бүлэг: 1979

МОНГОЛ УЛСЫН ХУУЛЬ

1997 оны 4 дүгээр сарын 24-ны өдөр

Улаанбаатар хот

ГАЗРЫН ТӨЛБӨРИЙН ТУХАЙ

1 дүгээр зүйл. Хуулийн зорилт

Хэвлэх

Энэ хуулийн зорилт нь иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллагад төрийн өмчийн газрыг эзэмшиж, ашигласны төлөө төлбөр ногдуулах, уг төлбөрийг төсөвт төлөхтэй холбогдсон харилцааг зохицуулахад оршино.

2 дугаар зүйл. Газрын төлбөрийн тухай хууль тогтоомж

Хэвлэх

Газрын төлбөрийн тухай хууль тогтоомж нь Газрын тухай хууль, Татварын ерөнхий хууль, энэ хууль болон тэдгээртэй нийцүүлэн гаргасан хууль тогтоомжийн бусад актаас бүрдэнэ.

З дугаар зүйл. Газрын төлбөр төлөгч

Хэвлэх

Хууль тогтоомжийн дагуу газар эзэмшүүлэх, ашиглуулахаар шийдвэрлэсний үндсэн дээр газрыг эзэмшиж, ашиглаж байгаа Монгол Улсын иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллага, газар ашиглаж байгаа гадаад улсын дипломат төлөөлөгчийн болон консулын газар, олон улсын байгууллагын төлөөлөгчийн газар, гадаад улсын хуулийн этгээд, гадаадын иргэн, харьяалалгүй хүн газрын төлбөр төлөгч байна.

/Энэ зүйлд 2019 оны 11 дүгээр сарын 13-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

4 дүгээр зүйл. Төлбөр ногдуулах газар

Хэвлэх

Газар эзэмшүүлэх, ашиглуулах эрх бүхий этгээдийн шийдвэрийн дагуу иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллагын эзэмшиж, ашиглаж байгаа, Газрын тухай хуулийн 10 дугаар зүйлд заасан газрын нэгдмэл сангийн үндсэн ангилалд хамаарах болон тусгай хэрэгцээний газарт төлбөр ногдуулна.

/Энэ зүйлд 2019 оны 11 дүгээр сарын 13-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

5 дугаар зүйл. Газрын суурь үнэлгээ, түүнийг тогтоох зарчим

Хэвлэх

1. Газрын суурь үнэлгээг Засгийн газар тогтооно.

2. Газрын суурь үнэлгээг тогтооход дараахь зарчмыг баримтална:

1/ хот, тосгон, бусад суурины газрын үнэлгээг тэдгээрийн зэрэглэл, байршил, инженерийн хангамж, нийгэм, эдийн засгийн болон инженер, геологи, байгаль орчны нөхцөл, ашиглах зориулалтыг харгалзах;

2/ энэ хэсгийн 1-д зааснаас бусад газрын үнэлгээг ашиглах зориулалт, газар зүйн байршил болон газрын үржил шим, өгөөжөөс үүсэх ялгаварт орлого зэргийг харгалзан тойрог бүрээр тогтоох.

3. Газрын нэгдмэл санг байгаль, нутаг дэвсгэрийн цогцолбор нөхцөлөөр хуваасан үнэлгээний тойрог, хот, тосгон, бусад суурины газрын үнэлгээний зэрэглэлийг Засгийн газар тогтооно.

6 дугаар зүйл. Газрын төлбөр тооцох үзүүлэлт, тэдгээрийг тодорхойлох

Хэвлэх

1.Газрын төлбөр тооцох үзүүлэлтийн нэгжийг дараахь байдлаар тооцож тодорхойлно:

1/ бэлчээрийн зориулалтаар эзэмшиж, ашиглаж байгаа газрын төлбөрийг уг бэлчээрийн нэгж талбайн суурь үнэлгээний хувиар хонин толгойд шилжүүлсэн малын толгой тутамд;

2/ Газрын тухай хуулийн 13 дугаар зүйлд заасан зам, шугам сүлжээний газрын километр тутмаас;

3/ энэ хэсгийн 1, 2-т зааснаас бусад газрын төлбөрийг нэг га газрын суурь үнэлгээний хувиар.

2. Бэлчээрийн газраас авах газрын төлбөрийг хонин толгойд шилжүүлсэн малын толгойн тоонд ногдуулахдаа өмнөх жилийн эцэст тоологдсон адууг 6,0, үхрийг 6,0, тэмээг 5,0, ямааг 0,9 гэсэн итгэлцүүрээр тус тус үржүүлж тооцно.

3. Эзэмшиж, ашиглаж байгаа хот, тосгон, бусад суурины газрын суурь үнэлгээнд тогтоосон газрын төлбөрийг инженерийн хангамж, ашиглалтын зориулалт, байршил, байгаль орчинд үзүүлэх нөлөөлөл болон ногоон бүсийг хамгаалах шаардлагыг харгалзан тооцсон итгэлцүүрээр энэ хуулийн 7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн З-т заасан хязгаарт багтаан өсгөж, бууруулж болно. Итгэлцүүрийг хэрэглэх газрын зааг, хязгаар, итгэлцүүрийн тоон утгыг аймаг, нийслэлийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурал тогтооно.

/Энэ хэсэгт 2021 оны 7 дугаар сарын 7-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

4. Газрын төлбөрийг эзэмшил, ашиглалтад олгосон газрынх нь нийт хэмжээгээр тооцно.

5. Гадаад улсын дипломат төлөөлөгчийн болон консулын газарт олгосон газрын төлбөрийг тогтоохдоо шаардлагатай гэж үзвэл тухайн оронтой харилцан адил байх зарчим баримтална.

7 дугаар зүйл. Газрын төлбөрийн хувь, хэмжээ

Хэвлэх

1. Газрын төлбөрийг түүний суурь үнэлгээнээс энэ хуулийн 6 дугаар зүйлд заасан үзүүлэлтээр дараахь хязгаарт багтаан хувь, хэмжээгээр тогтооно:

1/ нэг хонин толгойд ногдуулах бэлчээрийн газрын төлбөрийн хязгаар 0,01-0,03 хувь;

2/ эзэмшиж, ашиглаж байгаа нэг га тариалан, хадлангийн газрын төлбөрийн хязгаар 0,01-0,03 хувь;

3/ эзэмшиж, ашиглаж байгаа хот, тосгон, бусад суурины нэг га газрын төлбөрийн хязгаар 0,1-1,0 хувь;

4/ зам, шугам сүлжээний газрын километр тутмын газрын төлбөрийн доод хязгаар 1500 төгрөг, дээд хязгаар 7500 төгрөг;

5/ энэ хэсгийн 1-4-т зааснаас бусад газрын төлбөрийн хязгаар 0.01-0.03 хувь.

2. Газрын төлбөрийн хэмжээг энэ зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан хязгаарт багтаан газрын үнэлгээ, ашиглах зориулалтыг харгалзан хөдөө аж ахуйн газрын үнэлгээний тойрог, хот, тосгон, бусад суурины газрын үнэлгээний зэрэглэл тус бүрээр Засгийн газар тогтооно.

3. Хөдөө аж ахуйн барилга байгууламжийн дэвсгэр газрын төлбөрийг тухайн нутаг дахь хамгийн ойр орших хот, тосгон, бусад суурины газрын төлбөрийн хэмжээг хоёр дахин багасгаж тооцно.

4.Уурхайн эдэлбэрийн ашиглалт явуулж байгаа хэсэгт зохих хууль тогтоомж, гэрээний дагуу үйл ажиллагаа явуулж байгаа иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллагын газрын төлбөрийг ойр орших улс, аймгийн зэрэглэлтэй хотын бүсэд хамааруулан хоёр дахин өсгөж тооцно.

/Энэ хэсгийг 2019 оны 05 дугаар сарын 02-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

5.Ойн сан бүхий газар болон усны сан бүхий газрын хамгаалалтын бүсэд зохих хууль тогтоомж, гэрээний дагуу үйл ажиллагаа явуулж байгаа иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллагын газрын төлбөрийг ойр орших улс, аймгийн зэрэглэлтэй хотын бүсэд хамааруулан хоёр дахин өсгөж тооцно.

/Энэ хэсгийг 2019 оны 05 дугаар сарын 02-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

6. Тусгай хамгаалалттай газар нутагт зохих хууль тогтоомж, гэрээний дагуу үйл ажиллагаа явуулж байгаа иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллагын газрын төлбөрийг уг газар нь хөдөө аж ахуйн газрын үнэлгээний тойрог, хот тосгон, бусад суурины газрын үнэлгээний зэрэглэлийн алинд хамаарч байгааг харгалзан гурав дахин өсгөж тооцно.

7. Аялал, жуулчлалын зориулалтаар ашиглаж байгаа газрын төлбөрийг тухайн тойргийн хамгийн ойр орших хот, тосгон, бусад суурины газрын төлбөрийн хэмжээтэй адилтгаж тооцно.

8. Эрх бүхий байгууллагын албан ёсны шийдвэргүйгээр атаршуулсан болон өнжөөсөн газрын төлбөрийг тухайн тойргийн тариалангийн талбайн төлбөрийн хэмжээгээр тооцно.

9.Тусгай хамгаалалттай газар нутаг, нийслэлийн ногоон бүсэд аж ахуйн зориулалтаар газар эзэмшиж, ашиглаж байгаа иргэн, хуулийн этгээд стандартын шаардлага хангаагүй ариун цэврийн байгууламж барьсан бол газрын төлбөрийг хоёр дахин өсгөж тооцно.

/Энэ хэсгийг 2021 оны 7 дугаар сарын 7-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

8 дугаар зүйл. Газрын төлбөрөөс чөлөөлөх

Хэвлэх

1. Дараахь төлбөр төлөгчийг дор дурдсан газрыг эзэмшиж, ашигласны төлбөрөөс чөлөөлнө:

1/ малчин өрхийг бэлчээр, хадлангийн газрын;

2/ Монгол Улсын иргэнийг ахуйн зориулалтаар эзэмшиж, ашиглаж буй 0,07 га хүртэлх хэмжээний газрынх нь төлбөрийн 90 хувиар;

3/ Монгол Улсын иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллагыг хилийн зурвас газрын;

4/хамгаалалтын бүс тогтоосон түүх, соёлын дурсгалт газар, өмчийн хэлбэр харгалзахгүйгээр бүх төрлийн соёлын байгууллагыг болон иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллагыг байгаль, түүх, соёлын дурсгалт зүйл, түүх, соёлын үл хөдлөх дурсгалыг хадгалах, хамгаалахад зориулан эзэмшиж, ашиглаж байгаа газрынх нь;

/Энэ заалтыг 2021 оны 7 дугаар сарын 2-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

5/ төрийн болон орон нутгийн өмчийн асрамжийн болон бүх шатны боловсролын байгууллагыг улсын тусгай хамгаалалттай газраас бусад газар дахь эзэмшиж, ашиглаж буй газрынх нь;

/Энэ хэсэгт 2021 оны 7 дугаар сарын 7-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

/Энэ заалтыг 2006 оны 12 дугаар сарын 8-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

/Энэ заалтад 2019 оны 05 дугаар сарын 02-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан./

6/ иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллагыг хөрсний бүтцийг сайжруулах, бэлчээрт шилжүүлэх зорилгоор олон наст болон буурцагт ургамал тариалсан талбайг эзэмшиж, ашигласны төлбөрөөс эхний 5 жил хүртэлх хугацаанд;

7/ иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллагыг шинээр тариалсан олон наст ургамал, жимс, жимсгэний талбай эзэмшиж, ашигласны төлбөрөөс анхны ургац өгөх хүртэлх хугацаанд;

8/ сууц өмчлөгчдийн холбоог түүнд гэрээгээр ашиглуулж байгаа орчны газрын.

/Энэ заалтыг 2005 оны 7 дугаар сарын 1-ний өдрийн хуулиар нэмсэн/

9/үйлдвэрлэл, технологийн паркийн зориулалтаар эзэмшиж, ашиглаж байгаа газрыг эхний 10 жилд газрын төлбөрөөс чөлөөлнө.

/Энэ заалтыг 2022 оны 7 дугаар сарын 05-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

/Энэ заалтыг 2009 оны 12 дугаар сарын 24-ний өдрийн хуулиар нэмсэн/

10/ алслагдсан суурин газар, орон нутагт өндөр технологийн үйлдвэрлэл явуулах иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллагыг газар эзэмшиж, ашигласны төлбөрөөс эхний таван жилд 100 хувь, дараагийн таван жилд 50 хувиар.

/Энэ заалтыг 2012 оны 5 дугаар сарын 22-ны өдрийн хуулиар нэмсэн/

11/худалдаа, аялал жуулчлал, зочид буудлын үйлчилгээ эрхэлж байгаа аж ахуйн нэгжийг үйл ажиллагаагаа эхэлсэн өдрөөс чөлөөт бүсэд эзэмшиж, ашиглаж байгаа газрын төлбөрөөс эхний таван жилд 100 хувь, дараагийн гурван жилд 50 хувиар;

/Энэ заалтыг 2015 оны 02 дугаар сарын 12-ны өдрийн хуулиар нэмсэн/

12/ чөлөөт бүс, нийслэл хотын эдийн засгийн тусгай бүсэд эрчим хүч, дулааны эх үүсвэр, шугам сүлжээ, цэвэр усан хангамж, ариутгах, цэвэрлэх байгууламж, авто зам, төмөр зам, нисэх онгоцны буудал, харилцаа холбооны үндсэн сүлжээ зэрэг дэд бүтэц болон үйлдвэрлэл эрхэлж байгаа аж ахуйн нэгж, түүний салбарыг үйл ажиллагаагаа эхэлсэн өдрөөс чөлөөт бүс, нийслэл хотын эдийн засгийн тусгай бүсэд эзэмшиж, ашиглаж байгаа газрын төлбөрөөс эхний 10 жилд 100 хувиар.

/Энэ хэсэгт 2021 оны 7 дугаар сарын 7-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

/Энэ заалтыг 2015 оны 02 дугаар сарын 12-ны өдрийн хуулиар нэмсэн/

13.Монгол Улсын нийслэл Улаанбаатар хотын эрх зүйн байдлын тухай хуулийн 39.1-д заасан чиглэлээр үйлчилгээ эрхэлж байгаа аж ахуйн нэгжийг үйл ажиллагаагаа эхэлсэн өдрөөс нийслэл хотын эдийн засгийн тусгай бүсэд эзэмшиж, ашиглаж байгаа газрын төлбөрөөс эхний таван жилд 100 хувь, дараагийн гурван жилд 50 хувиар.

/Энэ заалтыг 2021 оны 7 дугаар сарын 7-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

2. Газрыг хамгаалах, нөхөн сэргээхэд чиглэсэн болон байгаль орчинд ивээлтэй технологиор ашиглаж байгаа иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллагад газрын төлбөрийн хөнгөлөлт үзүүлэх асуудлыг Засгийн газар шийдвэрлэнэ.

3.Үйлдвэрлэл, технологийн паркийн нутаг дэвсгэрийн газарт хохирол учруулсан тохиолдолд гэм буруутай этгээд өөрийн хөрөнгөөр нөхөн сэргээсэн талаар холбогдох байгууллагаас дүгнэлт гаргасан нөхцөлд газрын төлбөрөөс чөлөөлнө.

/Энэ хэсгийг 2009 оны 12 дугаар сарын 24-ний өдрийн хуулиар нэмсэн/

4.Нийслэлийн нутаг дэвсгэр дэх ногоон бүсэд газар эзэмшиж, ашиглаж буй иргэн энэ зүйлийн 1 дэх хэсгийн 2 дахь заалтад заасан газрын төлбөрийн хөнгөлөлтийг эдлэхдээ стандартын шаардлагад нийцээгүй нүхэн жорлонгүй байх нөхцөлийг хангасан байна.

/Энэ хэсгийг 2021 оны 7 дугаар сарын 7-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

5.Газрын төлбөрөөс хөнгөлөгдөж, чөлөөлөгдсөн иргэн, хуулийн этгээд газрыг зориулалтын дагуу эзэмшиж, ашиглаагүй нь тогтоогдвол хөнгөлж, чөлөөлсөн газрын төлбөрийг төсөвт нөхөн төлүүлнэ.

/Энэ хэсгийг 2021 оны 7 дугаар сарын 7-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

9 дүгээр зүйл.Газрын төлбөр ногдуулах

Хэвлэх

/Энэ зүйлийг 2019 оны 11 дүгээр сарын 13-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

1.Газрын төлбөрийг газар эзэмших, ашиглах эрхийг улсын бүртгэлд бүртгэгдсэн буюу Улсын бүртгэлийн ерөнхий хуулийн 9.11-д заасан дундын мэдээллийн санд улсын бүртгэлийн дугаарыг оруулсан өдрөөс эхлэн тооцно.

2.Газрын төлбөрийн асуудал эрхэлсэн байгууллага /албан тушаалтан/ энэ хуулийн 4 дүгээр зүйлд заасан газрын жилийн төлбөрийг ногдуулж тухайн оны 02 дугаар сарын 10-ны дотор татварын албанд хүргүүлнэ.

3.Эрхийн улсын бүртгэлд газар эзэмших, ашиглах эрх шинээр бүртгэгдсэн бол газрын төлбөрийн асуудал эрхэлсэн байгууллага /албан тушаалтан/ тухайн жилд ногдох газрын төлбөрийн хэмжээг хувь тэнцүүлэн ногдуулж 10 хоногийн дотор татварын албанд хүргүүлнэ.

4.Газрын төлбөрийн асуудал эрхэлсэн байгууллага /албан тушаалтан/ газрын суурь үнэлгээ, газрын үнэлгээний тойрог, зэрэглэл, бүс, газар эзэмших, ашиглах зориулалтын итгэлцүүр, төлбөрийн хувь, хэмжээ өөрчлөгдсөн тухай бүр уг өөрчлөлттэй холбогдуулан газрын төлбөрийг шинэчлэн ногдуулж 30 хоногийн дотор татварын албанд хүргүүлнэ.

5.Татварын алба энэ зүйлийн 2, 3, 4 дэх хэсэгт заасан газрын төлбөрийн ногдуулалтын талаарх мэдээллийг газар эзэмшигч, ашиглагч этгээдэд цахим, бусад хэлбэрээр мэдэгдэнэ.

6.Газрын нэгж талбарын дугаар, газрын эзэмшил, ашиглалтын төрөл, газрын суурь үнэлгээний тойрог, зэрэглэл, бүс, талбайн хэмжээ, газрын суурь үнэлгээ, төлбөр төлөгч, төлбөрийн хувь хэмжээ, ногдуулалт, төлөлт болон холбогдох бусад мэдээллийг цахим, бусад хэлбэрээр харилцан солилцох журмыг болон татварын асуудал хариуцсан төрийн захиргааны байгууллагууд хамтран батална.

/Энэ хэсэгт 2023 оны 11 дүгаар сарын 10-ны өдрийн хуулиар "төлбөрийн болон татварын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагын дарга" гэснийг "болон татварын асуудал хариуцсан төрийн захиргааны байгууллагууд" гэж өөрчилсөн бөгөөд 2024 оны 01 дүгээр сарын 01-ний өдрөөс дагаж мөрдөнө./

7.Энэ хуулийн 7 дугаар зүйлийн 9 дэх хэсэгт заасан газрын төлбөрийг хоёр дахин нэмэгдүүлж ногдуулах, 8 дугаар зүйлийн 4 дэх заалтад заасан газрын төлбөрийн хөнгөлөлт эдлүүлэх журмыг Нийслэлийн Засаг дарга, газрын асуудал хариуцсан төрийн захиргааны байгууллагын болон татварын асуудал хариуцсан төрийн захиргааны байгууллагын дарга нар хамтран батална.

/Энэ хэсгийг 2021 оны 7 дугаар сарын 7-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

10 дугаар зүйл. Газрын төлбөрийг төлөх, тайлагнах

Хэвлэх

1. Газрын төлбөрийн орлогыг аймаг, сум, нийслэл, дүүргийн төсөвт оруулна.

/Энэ хэсэгт 2022 оны 4 дүгээр сарын 22-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

2. Газрын төлбөрийн орлогын зохих хувийг иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллагын эзэмшил, ашиглалтад байгаагаас бусад төрийн өмчийн газрыг хамгаалах, нөхөн сэргээх, газар зохион байгуулалтын арга хэмжээнд зориулан зарцуулна. Тухайн жилд авч хэрэгжүүлэх арга хэмжээ, газрын төлбөрөөс орох орлогыг харгалзан газар хамгаалах, нөхөн сэргээх, газар зохион байгуулалтын арга хэмжээнд зориулан зарцуулах хөрөнгийн хувь хэмжээг Засгийн газар жил бүр тогтооно.

3.Газрын төлбөрийн асуудал эрхэлсэн байгууллага /албан тушаалтан/ газрын төлбөрийн ногдуулалтын жилийн тайланг дараа оны 02 дугаар сарын 10-ны дотор харьяалах татварын албанд тушааж, ногдуулалтын эцсийн тооцоог хийнэ.

/Энэ хэсгийг 2019 оны 11 дүгээр сарын 13-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

4.Татварын алба Татварын ерөнхий хуулийн дагуу газрын төлбөрийн ногдуулалт, төлөлтөд хяналт тавина.

/Энэ хэсэгт 2019 оны 11 дүгээр сарын 13-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт./

5.Газрын төлбөр төлөгч жилийн төлбөрийг тэнцүү хэмжээгээр хуваан улиралд ногдох төлбөрийг дараа сарын 20-ны өдрийн дотор төлөх бөгөөд дараа улирлуудын төлбөрийг урьдчилан төлж болно.

/Энэ хэсгийг 2019 оны 11 дүгээр сарын 13-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

6.Нийслэл хотын дагуул хотын эдэлбэр газар бусад засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгжийн нутаг дэвсгэрт хамаарч байгаа тохиолдолд тухайн эдэлбэр газарт холбогдох газрын төлбөрийг оршин байгаа засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгжийн төсөвт төлнө.

/Энэ хэсгийг 2021 оны 7 дугаар сарын 7-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

11 дүгээр зүйл. Газрын төлбөртэй холбогдсон маргааныг хянан шийдвэрлэх

Хэвлэх

1. Газрын төлбөртэй холбогдон үүссэн дараахь маргааныг дор дурдсан байгууллага, албан тушаалтан хянан шийдвэрлэнэ:

1/ төлбөр төлөгч болон газрын асуудал эрхэлсэн албаны холбогдох албан тушаалтны хооронд үүссэн маргааныг тухайн албан тушаалтны дээд шатны байгууллага, албан тушаалтан;

2/ төлбөр төлөгч болон Засаг даргын хооронд үүссэн маргааныг тухайн Засаг даргын дээд шатны байгууллага, албан тушаалтан;

3/ төлбөр төлөгч болон татварын албаны холбогдох албан тушаалтны хооронд үүссэн маргааныг Татварын ерөнхий хуулийн 81 дүгээр зүйлийн 81.1 дэх хэсэгт заасан этгээд.

/Энэ хэсэгт 2019 оны 11 дүгээр сарын 13-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

2. Төлбөр төлөгч газрын төлбөртэй холбогдсон маргааны талаар энэ зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан байгууллага, албан тушаалтны шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл уг маргааныг шүүх шийдвэрлэнэ.

12 дугаар зүйл.Газрын төлбөрийн тухай хууль тогтоомж зөрчсөн этгээдэд хүлээлгэх хариуцлага

Хэвлэх

/Энэ зүйлийг 2019 оны 11 дүгээр сарын 13-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

Газрын төлбөрийн тухай хууль тогтоомж зөрчсөн этгээдэд Газрын тухай хууль, Татварын ерөнхий хууль, Тусгай хамгаалалттай газар нутгийн тухай хууль болон Зөрчлийн тухай хуульд заасны дагуу хариуцлага хүлээлгэнэ.

13 дугаар зүйл. Хууль хүчин төгөлдөр болох

Хэвлэх

Энэ хуулийг 1997 оны 7 дүгээр сарын 1-ний өдрөөс дагаж мөрдөнө.

МОНГОЛ УЛСЫН ИХ ХУРЛЫН ДАРГА Р.ГОНЧИГДОРЖ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(2022.12.15-ны өдрийн орчуулгын хяналт)                                     Unofficial translation

LAW OF MONGOLIA

April 24, 1997          Ulaanbaatar

ON LAND FEES

Article 1.Purpose of this law

The purpose of this law is to regulate the relations arising from charging citizens, business entities, and organizations with fees for possessing and/or using state-owned land, and paying the fees to the state budget.

Article 2.Legislation on land fees

The legislation on land fees shall consist of the Land Law, General Law on Taxation, this Law and other legislative acts issued in conformity with these laws.

Article 3.Land fee payer

Mongolian citizens, business entities, or organizations possessing or using land based on the decision for land possession and use in accordance with legislation, and foreign diplomatic missions and consular offices, representative agencies of international organizations, foreign legal entities and citizens, and stateless persons that use land shall be land fee payers.

/This Article was amended by the law as of November 13, 2019/

Article 4.Land subject to be charged fees

Fees shall be charged for land falling under the main classification of the unified land territory specified in the Article 10 of the Land law and special usage land and for land possessed or used by citizens, business entities, or organizations according to decision made by competent authority, which have power to decide to let someone possess or use land.

/This Article was amended by the law as of November 13, 2019/

Article 5.Fair value of land and principle to set it

1.The fair value of land shall be set by the Government.

2.The following principles shall be followed in setting the fair value of land:

1/for the land value of cities, villages, and other settled places shall be set considering their rank, location, engineering facilities, social, economic, engineering, geological and environmental conditions and their utilization purpose;

2/for the rates of land except those referred in 1st of this paragraph shall be set differently for each zone considering their purpose of use, geographical location, and as well as distinctive income caused by the land fertility and yield.

3.Rating zones, which divide unified land territories by their integrated natural and territorial conditions and the land value ratings of cities, villages, and other settled places shall be set by the Government.

Article 6.Indicators used in estimating land fees and determining the indicators

1.The units of indicators used to set land fees shall be determined as follows:

1/the land fees possessed or used for the purpose of pastureland is to be estimated per head of livestock animal converted to sheep head equivalent by a percentage of the fair value of the unit square of that pastureland;

2/to be charged for each km of land under roads or networks specified in the Article 13 of the Land law;

3/For land other than those specified in 1 and 2 of this paragraph, to be charged at a percentage of the fair value of one hectare land.

2.In order to impose pastureland fees of the number of livestock heads converted into sheep heads, the number of horses counted at the end of the previous year shall be multiplied by quotient as 6.0, cattle by 6.0, camels by 5.0, and goats by 0.9 in each.

3.Land fees set for the fair value of possessed and used land in cities, villages and other settled places maybe increased or decreased by quotient concerning their engineering supplies, purpose of use, location, environmental impact, and the needs to protect the green zone within the ranges specified in 3 of the 1st paragraph 1 of the Article 7 of this law. The boundary and frontier of land in which quotient to be applied and the quotient quantity shall be determined by the Citizens' representatives khural of province and capital city.

/This paragraph was amended by the law as of July 7, 2021/

4.Land fees shall be estimated according to the overall land area granted into possession and/or utilization.

5.In order to determine fees for land allocated to foreign diplomatic missions and consular offices, if it is considered necessary the principle of reciprocity with that country shall be followed.

Article 7.Rate and percentage of land fees

1.Land fees shall be determined by the indicators stated in the Article 6 of this law as rate and percentage of fair value of land within the following range:

1/range of pastureland fees to be imposed per head of sheep shall be 0,01-0,03 percent;

2/range of land fees for per hectare possessed and/or used land allocated for cultivation and haymaking shall be 0,01-0,03 percent;

3/range of land fees for per hectare possessed and/or used land in cities, villages, and other settled places shall be 0,1-1,0 percent;

4/the minimum land fees for per km land of roads and networks shall be 1500 Togrogs, and the maximum shall be 7500 Togrogs;

5/range of land fees other than stated from 1 to 4 in this paragraph shall be 0.01-0.03 percent.

2.The amount of land fees shall be determined by the Government, within the ranges specified in paragraph 1 of this Article, for each agricultural land zone and land rate of city, village, and other settled places considering land value and its utilization purpose.

3.The fees of land under agricultural buildings and facilities shall be estimated reducing two times the land fee of the nearest city, village, and other settled places in the land.

4.The land fees for citizens, business entities and organizations operating in accordance with respective legislation and agreement in the land of mine exploitation area shall be estimated increasing two times that including to the nearest city zone of country or aimag level.

/This paragraph was modified by the law as of May 2, 2019/

5.The land fees for citizens, business entities and organizations operating in accordance with respective legislation and agreement in the land of forest or water reservoirs shall be estimated increasing two times that of the nearest city zone of country or aimag level.

/This paragraph was modified by the law as of May 2, 2019/

6.The land fees for citizens, business entities and organizations operating in accordance with respective legislation and agreement in the territory of specially protected areas shall be increased three times considering the land in which value rate of agricultural land rate zone, or city, village, or other settled place belong to.

7.The fees of land used for travel and tourism purpose shall be estimated similarly to land fees of the nearest city, village, or other settled place in that zone.

8.The fees of land left fallow or uncultivated for a year without an official decision of authorities shall be estimated similarly to the fees for crop land in that zone.

9.If land possessing and/or using citizens or business entities in the special protected area and green zone of the capital city, construct toilet, which does not meet standards, land fees shall be estimated increasing two times.

/This paragraph was added by the law as of July 7, 2021/

Article 8.Exemption from land fees

1.The following payers shall be exempt from land fees for possessing and/or using the below mentioned land:

1/pastureland and hay fields for herder families;

2/for Mongolian citizens, by up to 90 percent of the fees for up to 0.07 hectare land possessed and used by him or her for residential use;

3/border strips for Mongolian citizens, business entities, and organizations;

4/historical and monumental area under protection despite of their ownership for all types of cultural organizations and possessing and using land for the purpose of protecting and reserving natural, historical and cultural monuments and historical and cultural immovable monuments by citizens, business entities, and organizations;

/This subparagraph was modified by the law as of July 7, 2021/

5/Possessing and using land by state and local owned orphanage and educational organizations of all levels in other than state specially protected areas;

/This paragraph was amended by the law as of July 7, 2021/

/This subparagraph was modified by the law as of December 8, 2006/

/This subparagraph was added by the law as of May 2, 2019/

6/Citizens, business entities, and organizations –from land fees, for up to first 5 years, for possessing and using land planted with perennial and leguminous plants in order to improve soil structure and/or to transplant to pastureland;

7/Citizens, business entities, and organizations –from land fees, until the first harvest, for possessing and using land planted anew with perennial plants, fruits and berries;

8/Fees for surrounding land used for union of apartment owners under contracts;

/This subparagraph was added the law as of July 1, 2005/

9/possessing land by managers and units of industrial and technological park for the purpose of industrial and technological park;

/This subparagraph was modified by the law as of July 5, 2022/

/This subparagraph was added by the law as of December 24, 2009/

10/citizens, legal entities, and organizations operating high technology industry in distant rural settled places and local areas shall be exempted 100 percent from land possession or use fees for the first five years and 50 percent for the next five years.

/This subparagraph was added by the law as of May 22, 2012/

11/citizens, legal entities and organizations operating trade, tourism and hotel services in free zone shall be exempted 100 percent from land possession or use fees for the first five years from the date of commencement of operations and 50 percent for the next three years.

/This subparagraph was added by the law as of February 12, 2015/

12/business entities and their branches conducting infrastructure and industry as energy, heat sources, networks, clean water supply, sewerage and treatment facilities, roads, railways, airports and main communication networks in the free zone and economic special zone of the capital city shall be exempted 100 percent from land possession or use fees for the first 10 years from the date of commencement of operations.

/This paragraph was amended by the law as of July 7, 2021/

/This subparagraph was added by the law as of February 12, 2015/

13/Business entities conducting activities specified in the Article 39.1 of the Law on Legal status of Ulaanbaatar, capital city of Mongolia, shall be exempted 100 percent from possessed and used land fees in economic special zone of the capital city for the first five years from the date of commencement of operations and 50 percent for the next three years.

/This subparagraph was added by the law as of July 7, 2021/

2.The Government shall decide whether to provide land fee allowance to citizens, business entities, and organizations, who use technologies to protect or rehabilitate land or environmental friendly technologies.

3.In case industrial and technological park area caused damage and a respective organization issued a conclusion that is was rehabilitated by guilty person at his/ or her own costs, land fees shall be exempted.

/This paragraph was added by the law as of December 24, 2009/

4.For the land fee allowance, specified in the subparagraph 2 of the paragraph 1 of this Article, citizens possessing and using land in the green zone in territory of the capital city shall meet condition not having an earth toilet.

/This paragraph was added by the law as of July 7, 2021/

5.In case it is detected that citizens and legal entities has not possessed or used land for the purpose, who exempted from land fees or taken allowance, exempted or allowanced land fees shall be indemnified to the budget.

/This paragraph was added by the law as of July 7, 2021/

Article 9.Imposition of land fees

/This Article was modified by the law as of November 13, 2019/

1.Land fees shall be calculated from the date of registration of the land possession and land use rights or inserting the state registration number into the shared database specified in the Article 9.11 of the General Law on State Registration.

2.The authority /official/ in charge of land fees shall impose the annual land fees specified in the Article 4 of this law and submit it to the tax authority by February 10 of the existing year.

3.In case the land possession or land use right is newly registered in the state registration of rights, the authority /official/ in charge of land fees shall impose land fee rate proportionally for the existing year and submit it to the tax authority within 10 days.

4.The authority /official/ in charge of land fees shall newly impose updated land fees in case of every changes of fair value of land, land valuation circle, level, region, zone, land possession and land use quotient and fee rate and percent in connection with that changes and submit it to the tax authority within 30 days.

5.The tax authority shall notify the land possessor and user in electronic or other forms in regards with imposition of land fees specified in paragraphs 2, 3 and 4 of this Article.

6.The heads of the state central administrative bodies in charge of land fees and tax matters shall jointly approve a regulation for exchanging information on land parcel number, type of land possession and land use, circle of land fair value, level, zone, area size, fair value of land, payer, fee rate and percent, imposition and payment and related other information in electronic and other forms.

7.Governor of the capital city and heads of the state central administrative body in charge of land and tax matters shall jointly approve regulations to impose land fees increasing two times specified in paragraph 9 of the Article 7 of this law and to provide allowance of land fees specified in subparagraph 4 of the Article 8 of this law.

/This paragraph was added by the law as of July 7, 2021/

Article 10.Paying and reporting land fees

1.Land fee revenue shall be injected to the aimag, soum, capital city and district budgets.

/This paragraph was amended by the law as of July 7, 2021/

2.An appropriate percentage of land fee revenue shall be expended on protection, rehabilitation of, or land organization measures for state-owned land other than possessed and used land by citizens, business entities, and organizations. The Government shall establish amount of funds to be expended for land protection, rehabilitation, and land organization measures in every year in consideration of the measures to be taken and land fee revenue in that year.

3.The authority /official/ in charge of land fees shall submit the annual report on the imposition of land fees to the relevant tax authority by February 10 of the following year and make the final settlement of the imposition.

/This paragraph was modified by the law as of November 13, 2019/

4.The tax authority shall supervise on imposition and payment of the land fees according to the General Law on Taxation.

/This paragraph was amended by the law as of November 13, 2019/

5.The land fee payer shall pay the annual fees in equal installments on a quarterly basis by the 20th of the following month and may pay the fees for the subsequent quarters in advance.

/This paragraph was added by the law as of November 13, 2019/

6.In case land possessed by a satellite city of the capital city belongs to other administrative and territorial units, land fees concerned to the land shall be paid to the budgets of those settling administrative and territorial units.

/This paragraph was added by the law as of July 7, 2021/

Article 11.Resolving disputes on land fees

1.Disputes arising in connection with land fees shall be resolved by the following organizations and/or officials:

1/disputes between a land fee payer and a relevant official of an agency in charge of land issues shall be resolved by superior level organization or official of that official;

2/disputes between a land fee payer and a Governor shall be resolved by the superior level organization or official of that Governor;

3/disputes between a land fee payer and a relevant official of the tax authority shall be resolved by the  official specified in paragraph 81.1 of the Article 81 of the General Law on Taxation.

/This paragraph was amended by the law as of November 13, 2019/

2.In case a land fee payer does not accept the decision of organizations or officials specified in paragraph 1 of this Article with regard to the land fee dispute, a court shall resolve it.

Article 12.Liability for violation of Law on Land Fees

/This Article was modified by the law as of November 13, 2019/

A person, who violated the legislation on Land Fees, shall bear responsibility as stated in the Land Law, General Law on Taxation, Law on Special Protected Areas and Law on Petty Offense.

Article 13.Entry int oforce of the law

This law shall be entry into force from July 1, 1997.

 

CHAIRMAN OF THE STATE GREAT KHURAL OF MONGOLIA GONCHIGDORJ.R