A

A

A

Бүлэг: 1979

МОНГОЛ УЛСЫН ХУУЛЬ

2016 оны 2 дугаар сарын 05-ны өдөр

Улаанбаатар хот

БАРИЛГЫН ТУХАЙ

/Шинэчилсэн найруулга/

НЭГДҮГЭЭР БҮЛЭГ

НИЙТЛЭГ ҮНДЭСЛЭЛ

1 дүгээр зүйл. Хуулийн зорилт

Хэвлэх

1.1.Энэ хуулийн зорилт нь барилгын үйл ажиллагаа эрхлэх, барилгын материал үйлдвэрлэх, барилгын ажил гүйцэтгэх, түүнд хяналт тавих, ашиглалтад оруулахтай холбогдсон харилцааг зохицуулахад оршино.

2 дугаар зүйл. Барилгын тухай хууль тогтоомж

Хэвлэх

2.1.Барилгын тухай хууль тогтоомж нь Монгол Улсын Үндсэн хууль, Иргэний хууль, Газрын тухай хууль, Хот байгуулалтын тухай хууль, Хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, эрүүл ахуйн тухай хууль, энэ хууль болон эдгээр хуультай нийцүүлэн гаргасан хууль тогтоомжийн бусад актаас бүрдэнэ.

2.2.Монгол Улсын олон улсын гэрээнд энэ хуульд зааснаас өөрөөр заасан бол олон улсын гэрээний заалтыг дагаж мөрдөнө.

2.3.Энэ хуулиар зохицуулаагүй барилгын үйл ажиллагаа эрхлэхтэй холбогдсон бусад харилцааг холбогдох салбарын хуулиар зохицуулна.

3 дугаар зүйл. Барилгын салбарт төрийн үйлчилгээ үзүүлэхэд баримтлах зарчим

Хэвлэх

3.1.Барилгын салбарт төрийн үйлчилгээ үзүүлэхэд дараахь зарчмыг баримтална:

3.1.1.барилгын үйл ажиллагааны зохицуулалт, бүртгэл, зөвшөөрлийг олон нийтэд ил тод, нээлттэй, шуурхай зохион байгуулах;

3.1.2.барилгын үйл ажиллагаанд оролцогчдын эрх тэгш, бие даасан байдлыг хангах.

4 дүгээр зүйл. Хуулийн нэр томьёоны тодорхойлолт

Хэвлэх

4.1.Энэ хуульд хэрэглэсэн дараахь нэр томьёог доор дурдсан утгаар ойлгоно:

4.1.1."барилга байгууламж" гэж орон сууц, иргэн, үйлдвэр, эрчим хүч, харилцаа холбоо, ус, нефтийн барилга, ус суваг, далан хаалт зэрэг байгууламж түүний инженерийн шугам сүлжээг;

/Энэ заалтад 2017 оны 5 дугаар сарын 12-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

4.1.2."барилга байгууламжийг ашиглалтад оруулсан гэрчилгээ" гэж барилга байгууламжийг ашиглалтад оруулсныг баталгаажуулан эрх бүхий байгууллагаас олгох баримт бичгийг;

4.1.3."барилга байгууламжийг ашиглалтад зүгшрүүлэх, тохируулах хугацаа" гэж барилга байгууламжийг ашиглалтад оруулж, гэрчилгээ олгосноос хойш захиалагч, гүйцэтгэгч, зураг төсөл зохиогч, зөвлөх үйлчилгээ гүйцэтгэгч болон барилгын үйл ажиллагаанд оролцогч бусад этгээд барилгын хийц, бүтээц, эдлэхүүн, тоног төхөөрөмж, цэвэр, бохир ус, уур, хий, дулаан, цахилгаан, харилцаа холбооны ашиглалтын хэвийн нөхцөлийг хариуцан хангах хугацааг;

4.1.4."барилга байгууламжийн баримт бичиг" гэж барилгын ажлын зөвшөөрөл олгох, барилгын ажлыг гүйцэтгэхэд шаардлагатай энэ хуульд заасны дагуу боловсруулж, баталгаажуулсан техникийн нөхцөлүүд, зураг төсөл, илд далд ажлын акт, талбайн журнал болон холбогдох бусад баримт бичгийг;

4.1.5."барилга байгууламжийг засварлах, тоноглох" гэж ашиглалтын хэвийн нөхцөлийг дээшлүүлэх зорилгоор барилга байгууламжийг бүхэлд нь буюу хэсэгчлэн засварлаж, нэмэлт болон тусгай тоног төхөөрөмж суурилуулах үйл ажиллагааг;

4.1.6."барилга байгууламжийн зураг төсөлд магадлал хийх эксперт" гэж барилга байгууламжийн зураг төсөлд хараат бус, бие даасан, мэргэжлийн түвшинд дүгнэлт гаргах иргэн, хуулийн этгээдийг;

4.1.7."барилга байгууламжийг өргөтгөх, шинэчлэх" гэж барилга байгууламжийн хэмжээг нэмэгдүүлэн үндсэн бүтээц болон инженерийн шугам сүлжээг өөрчлөх, өргөтгөл, шинэчлэлт хийх үйл ажиллагааг;

4.1.8."барилга байгууламжийн техникийн нөхцөл" гэж барилга байгууламжийг дулаан, уур, хий, цэвэр, бохир ус, цахилгаан, харилцаа холбоо, дохиолол зэрэг эх үүсвэрт холбох эрх бүхий хуулийн этгээдээс гаргах шийдвэрийг;

4.1.9."барилга байгууламжийн хамгаалалтын горим" гэж барилгын ажил түр зогсох хугацаанд барилга байгууламжийн чанар, аюулгүй байдлыг хангах, барилгын бүрэлдэхүүн хэсгийг эвдэрч гэмтэхээс хамгаалах, барилгын ажлыг үргэлжлүүлэх нөхцөл бүрдүүлэхийг;

4.1.10."барилга байгууламж шинээр барих" гэж барилга байгууламж барих, эсхүл хуучин барилга байгууламжийг буулгаж барихыг;

4.1.11."барилгын ажил" гэж бүх төрлийн барилга байгууламжийн ажлыг гүйцэтгэх талбайг бэлтгэх, бүрдэл хэсгийг угсрах, шинэчлэн барих, буулгах, засварын ажил гүйцэтгэх, тоног төхөөрөмж суурилуулах үйл ажиллагааг;

4.1.12."барилгын ажил гүйцэтгэгч" гэж захиалагчтай гэрээ байгуулсаны үндсэн дээр барилгын ажлыг гүйцэтгэх эрх бүхий хуулийн этгээдийг;

4.1.13."барилгын ажлын захиалагч" гэж барилга байгууламжийн барилгын ажил гүйцэтгүүлэх сонирхол бүхий иргэн, хуулийн этгээд болон тэдгээрийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчийг;

4.1.14."барилгын ажлын талбай" гэж барилгын ажил гүйцэтгэж байгаа газрыг;

4.1.15."барилгын ажил эхлүүлэх, үргэлжлүүлэх зөвшөөрөл /цаашид "барилгын ажлын зөвшөөрөл" гэх/ гэж энэ хуульд заасны дагуу барилгын ажлыг гүйцэтгэхийг зөвшөөрч, эрх бүхий байгууллагаас гаргасан шийдвэрийг;

4.1.16."барилга байгууламжийн зураг төслийн магадлал" гэж барилга байгууламжийн зураг төсөл, технологи, өргөх байгууламжийн сонголт, хот болон архитектур төлөвлөлт, үндсэн бүтээцийн бат бэхийн шийдэл барилга байгууламжийн норм, нормативын баримт бичгийн шаардлага, хэрэглэгчийн аюулгүй байдлыг хангасан эсэхэд дүгнэлт гаргах хараат бус, бие даасан мэргэжлийн үйл ажиллагааг;

4.1.17."барилгын материал" гэж стандарт, эрүүл ахуй, экологийн шаардлагыг хангасан барилга байгууламжид хэрэглэгдэх эрдэс, түүхий эд, материал, бүтээц, бүтээгдэхүүн, эдлэхүүнийг;

4.1.18."барилга байгууламжийн норм, нормативын баримт бичиг" гэж барилга байгууламжийн техникийн шаардлагыг агуулсан, заавал болон сонгон мөрдөх, барилгын норм, дүрэм, техникийн дүрэм, заавар, цомог, аргачлал, стандартыг;

4.1.19."барилга байгууламжийн техникийн улсын хяналт" гэж барилгын үйл ажиллагаа хууль тогтоомжид нийцэж байгаа эсэхийг тогтоохоор хяналт хэрэгжүүлэх эрх бүхий хуулийн этгээдээс хэрэгжүүлэх үйл ажиллагааг;

4.1.20."барилгын үйл ажиллагаа" гэж барилга байгууламжийн зураг төсөл, баримт бичиг боловсруулах, магадлал хийх, барилгын ажил гүйцэтгэх, үе шатны ажилд хяналт тавих, чанар аюулгүй байдлын шинжилгээ хийх, ашиглалтад оруулж, гэрчилгээжүүлэхийг;

4.1.21.“барилгын үйл ажиллагааны тусгай зөвшөөрөл” гэж Зөвшөөрлийн тухай хуулийн 8.1, 8.2 дугаар зүйлд заасан барилгын чиглэлээр эрх бүхий байгууллагаас олгосон үйл ажиллагаа эрхлэх эрхийг;

/Энэ заалтад 2022 оны 6 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

4.1.22."барилгын хөрөнгө оруулагч" гэж барилга байгууламжийг барихад шаардагдах хөрөнгийг санхүүжүүлсэн иргэн, хуулийн этгээдийг;

4.1.23."бие даасан эх үүсвэр, шугам сүлжээ" гэж тухайн барилга байгууламжийн хэрэгцээг хангахад зориулан барих ус, дулаан, уур, хий, цахилгаан, харилцаа холбоо зэрэг инженерийн хангамжийн шугам сүлжээ, байгууламжийг;

4.1.24."буулгалтын ажил" гэж ашиглалтын шаардлага хангахгүй болсон, хууль тогтоомж, барилга байгууламжийн норм, нормативын баримт бичгийн шаардлагыг ноцтой зөрчиж баригдсан нь эрх бүхий байгууллагаас тогтоогдсон барилга байгууламжийг бүхэлд нь, эсхүл хэсэгчлэн буулгах үйл ажиллагааг;

4.1.25."гадна тохижилтын ажил" гэж барилга байгууламжийн гаднах талбайн ногоон байгууламж, автозам, зогсоол, явган хүний зам, гарц, оршин суугчдын амрах болон хүүхдийн тоглоомын талбай, уран барилгын жижиг хэлбэр, гэрэлтүүлэг зэргийг барьж байгуулах үйл ажиллагааг;

4.1.26."гүйцэтгэлийн зураг" гэж батлагдсан зураг төслийг зохиогчийн зөвшөөрлөөр өөрчилж, эрх бүхий этгээдийн баталгаажуулсан барилгын ажлын зураг төслийг;

4.1.27."загвар зураг" гэж барилга байгууламжийн хэсэгчилсэн ерөнхий төлөвлөгөө, орчны тойм, эзлэхүүн төлөвлөлт, барилгын нүүр тал /фасад/, өнгөний шийдэл, төлөвлөлтийг тодорхойлсон баримт бичгийг;

4.1.28."засварын ажил" гэж барилгын үндсэн хийц, бүтээцийг өөрчлөхгүйгээр барилга байгууламжийг засварлах, түүнд суурилуулсан цэвэр, бохир ус, уур, хий, дулаан, цахилгаан, механик тоног төхөөрөмжийн техникийн үзүүлэлтийг бууруулахгүйгээр ашиглалтын хугацааг уртасгах зорилгоор элэгдэж хуучирсан, эвдэрсэн тоног төхөөрөмжийг солих зэрэг үйл ажиллагааг;

4.1.29."зөвлөх үйлчилгээ" гэж барилгын үе шатны ажил гүйцэтгэх, норм, нормативын баримт бичиг боловсруулах, барилгын материалын үйлдвэрлэлийн технологийн сонголт, механик-автоматжуулалт, тохируулга, зүгшрүүлэх, чанар аюулгүй байдлын түвшин, төлөв байдлыг тогтооход шаардлагатай мэргэжил, тусгай мэдлэг, ур чадварын үндсэн дээр үзүүлж байгаа мэргэжлийн үйлчилгээг;

4.1.30."зураг төсөл" гэж барилга байгууламжийг төлөвлөх, барилгын ажил гүйцэтгэхэд шаардагдах загвар зураг, эх загвар зураг /эскиз/, техник, эдийн засгийн үндэслэл, техникийн болон ажлын зураг, барилгын ажил гүйцэтгэх талбайн болон үйлдвэрлэлийн зохион байгуулалтын төсөл, инженер хайгуулын судалгаа, инженер геологи, геодезийн зураглал, инженерийн тооцоо, өртгийн төсөв зэрэг баримт бичгийн иж бүрдлийг;

4.1.31."зураг төсөл зохиогч" гэж барилга байгууламжийн зураг төсөл боловсруулах эрх бүхий хуулийн этгээдийг;

4.1.32."зураг төсөл зохиогчийн хяналт" гэж барилгын ажил, зураг төсөл, норм, нормативын баримт бичгийн дагуу гүйцэтгэж байгаа эсэхийг зохиогчоос хянаж байгаа үйл ажиллагааг;

4.1.33."инженерийн дэд бүтэц" гэж авто зам, төмөр зам, дүүжин зам, газрын доор, дээр байрлах замын байгууламж, бүх төрлийн инженерийн шугам сүлжээ, гамшиг, ослоос урьдчилан сэргийлэх энгийн болон инженерийн хийц, бүтээц бүхий байгууламжийг;

4.1.34."инженер хайгуулын судалгаа" гэж барилгын ажил гүйцэтгэхээс өмнө тухайн газрын инженер-геологи, геотехник, гидрогеологи, газар хөдлөлт, байгаль, ус цаг уурын нөхцөл, газрын төлөв байдал, орчны архитектур төлөвлөлт, тохижилт, дэд бүтэц, инженерийн шугам сүлжээгээр хангах боломжийг тогтоох мэргэжлийн үйл ажиллагааг;

4.1.35."инженерийн шугам сүлжээ" гэж ус хангамж, цахилгаан, дулаан, ариутгах татуурга, цэвэрлэх байгууламж, газрын тос болон төрөл бүрийн хий дамжуулах хоолой, харилцаа холбооны төвлөрсөн байгууламжийг;

4.1.36."өргөх байгууламж" гэж босоо болон хэвтээ чиглэлд хүн, ачаа өргөх, тээвэрлэх зориулалт бүхий суурин болон хөдөлгөөнт тоног төхөөрөмжийг;

4.1.37."төвлөрсөн бус инженерийн шугам сүлжээ" гэж тодорхой талбай, эсхүл барилга байгууламжид ус, дулаан, уур, хий, цахилгаан, харилцаа холбооны үйлчилгээ нийлүүлэх зориулалт бүхий байгууламжийг;

4.1.38."төвлөрсөн инженерийн шугам сүлжээ" гэж төв суурин газар, түүний тодорхой хэсэгт орших барилга байгууламжийг ус, дулаан, уур, хий, цахилгаан, харилцаа холбооны төвлөрсөн эх үүсвэртэй холбох үндсэн байгууламжийг;

4.1.39."төвөгшил" гэж барилга байгууламжийн бүтээц, технологи, эзлэхүүн төлөвлөлт, инженерийн шийдэл, хийцийн төрлөөс хамаарч зураг төсөл боловсруулах, барилгын ажил гүйцэтгэх төлөв байдлыг;

4.1.40."тэг тэнхлэг" гэж барилга байгууламжийн үндсэн хэмжээ, түвшинг улсын геодезийн сүлжээнд холбосон газар дээрх тэмдэглэгээг;

4.1.41."үе шатны ажил" гэж барилга байгууламжийн зураг төсөл боловсруулах, барилгын ажил гүйцэтгэх, ашиглалтад оруулах үйл ажиллагаа тус бүрийн технологийн дарааллыг;

4.1.42."паспортжуулах" гэж ашиглагдаж байгаа барилга байгууламжийн бат бэх, найдваржилтын төлөв байдалд мэргэжлийн дүгнэлт гаргаж, баталгаажуулахыг;

4.1.43."эх загвар зураг /эскиз/" гэж инженер хайгуулын судалгаанд үндэслэн боловсруулсан барилга байгууламжийн хэсэгчилсэн ерөнхий төлөвлөгөө, тохижилт, гудамжны дэлгээсүүд, орчны барилгуудтай уялдсан байдал, эзлэхүүн төлөвлөлт, бүтээц, инженерийн хангамжийн ерөнхий шийдэл, эрүүл ахуй, галын аюулгүй байдал, нарны тусгал, барилгын давхрын байгуулалт, огтлол, нүүр тал /фасад/, архитектур, өнгөний шийдэл, үзүүлэлтийг тодорхойлсон баримт бичгийг.

5 дугаар зүйл. Барилга байгууламжийн норм, нормативын баримт бичиг

Хэвлэх

5.1.Барилгын үйл ажиллагааг доор дурдсан норм, нормативын баримт бичгээр зохицуулна:

5.1.1.барилгын норм, дүрэм;

5.1.2.барилгын болон техникийн дүрэм, заавар, цомог, аргачлал;

5.1.3.стандарт.

5.2.Барилгын үйл ажиллагаанд энэ хуулийн 5.1.1-д заасан барилгын норм, дүрмийг заавал, 5.1.2-т заасан баримт бичгийг сонгож мөрдөнө.

5.3.Барилга байгууламжийн норм, нормативын баримт бичгээр барилга байгууламжийн техникийн нарийвчилсан нөхцөл, шаардлагыг тогтооно.

5.4.Энэ хуулийн 33.1.20-д заасан гэрээнд энэ хуулийн 5.1.2, 5.1.3-т заасан баримт бичгийг заавал мөрдөхөөр тусгаж болно.

5.5.Энэ хуулийн 5.1-д заасан барилга байгууламжийн норм, нормативын баримт бичиг боловсруулах, батлах, сурталчлах зэрэг үйл ажиллагааны зардлыг улсын төсөв болон Барилга байгууламжийн норм, нормативын сангаас санхүүжүүлнэ.

5.6.Барилга байгууламжийн норм, нормативын сангийн журмыг барилгын асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүн батална.

5.7.Барилга байгууламжийн норм, нормативын сан дараахь эх үүсвэрээс бүрдэнэ:

5.7.1.барилга байгууламжийн төсөвт өртгөөс 0.18 хувиар авсан орлого;

5.7.2.норм, нормативын баримт бичгийн борлуулалтын орлого;

5.7.3.норм, нормативыг боловсронгуй болгох зорилгоор иргэн, хуулийн этгээдээс өгсөн хандивын орлого;

5.7.4.бусад орлого.

5.8.Барилга байгууламжийн норм, нормативын сангийн хөрөнгийг салбарын хууль тогтоомж, норм, нормативын баримт бичгийг боловсруулах, судлах, сурталчлах, хэвлэн олшруулах болон эдгээрийг зохион байгуулахтай холбоотой үйл ажиллагаанд зарцуулна.

5.9.Барилгын материалын үйлдвэрлэлийн болон барилгын үйл ажиллагаанд дагаж мөрдөх стандартыг боловсруулах, батлах, ашиглах, тохирлын гэрчилгээ олгох асуудлыг холбогдох хууль тогтоомжоор зохицуулна.

5.10.Барилга байгууламжийн норм, нормативын баримт бичгийг барилгын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагын зөвшөөрөлгүйгээр хэвлэхийг хориглоно.

6 дугаар зүйл. Олон улсын техникийн дүрэм, стандарт хүлээн зөвшөөрөх

Хэвлэх

6.1.Монгол Улсын барилга байгууламжийн норм, нормативын баримт бичгээр зохицуулаагүй асуудлыг олон улсын байгууллага, гадаадын барилга байгууламжийн норм, дүрэм, стандартаар зохицуулж болно.

6.2.Барилгын үйл ажиллагаанд олон улсын байгууллагын норм, дүрэм, стандартыг энэ хуулийн 6.3-т заасан журмын дагуу бүртгэж, мөрдөнө.

6.3.Барилгын үйл ажиллагаанд олон улсын байгууллага, гадаадын барилга байгууламжийн норм, дүрэм, стандартыг бүртгэх, хэрэглэх журмыг Засгийн газар батална.

6.4.Газрын тос боловсруулах төрийн өмчит үйлдвэр болон түүхий тос дамжуулах хоолой, тэдгээрийн үндсэн технологийн ба дагалдах, туслах байгууламжийн зураг төслийг боловсруулах, баталгаажуулах болон барилгын ажилд ашиглах олон улсын норм, дүрэм, стандартыг Газрын тос боловсруулах үйлдвэрийг дэмжих тухай хуулийн 3.3-т заасан журмын дагуу бүртгэж, мөрдөнө.

/Энэ хэсгийг 2021 оны 01 дүгээр сарын 29-ний өдрийн хуулиар нэмсэн./

7 дугаар зүйл. Нийтийн болон гуравдагч этгээдийн эрх, ашиг сонирхол

Хэвлэх

7.1.Эрх бүхий байгууллага барилгын ажлын зөвшөөрөл олгохдоо доор дурдсан асуудлыг харгалзан үзнэ:

7.1.1.барилгын үйл ажиллагаанаас шалтгаалан үүсэх иргэн, хуулийн этгээдийн өмчлөл, эзэмшил, ашиглалтад байгаа газар, үл хөдлөх эд хөрөнгөтэй холбоотой эрх, ашиг сонирхол;

7.1.2.иргэн, хуулийн этгээдийн эрүүл, аюулгүй орчинд амьдрах, ажиллахтай холбогдон үүсэх эрх, ашиг сонирхол;

7.1.3.энэ хууль болон хот байгуулалтын тухай хууль тогтоомжид заасан зарчимд нийцэж байгаа эсэх.

7.2.Нийтийн болон гуравдагч этгээдийн эрх, ашиг сонирхол зөрчигдөх тохиолдолд энэ хуульд заасан шаардлага, үндэслэлийн дагуу барилгын үйл ажиллагаатай холбоотой хувийн эрх, ашиг сонирхлыг эрх бүхий байгууллагын шийдвэрээр хязгаарлаж болно.

7.3.Барилгын үйл ажиллагааны явцад гуравдагч этгээдийн ажиллаж, амьдрах орчинг болон барилга байгууламж ашиглах эрхийг нь дордуулахгүйгээр хууль тогтоомжид заасан хэмжээгээр өөрчилж болно.

7.4.Барилга байгууламжийн зураг төсөл, байр зүйн дэвсгэр зураг зэрэг мэдээлэл нийтэд нээлттэй, ил тод байна. Mэдээллийн ил тод байдал ба мэдээлэл авах эрхийн тухай хуулийн 18.1-д заасан мэдээлэл үүнд хамаарахгүй.

7.5.Барилгын асуудал эрхэлсэн төрийн болон нутгийн захиргааны байгууллага нь барилгын үйл ажиллагаанд холбогдох норм, нормативын баримт бичгийн хэрэгжилтийг хангах, хяналт тавих замаар хувийн, нийтийн болон гуравдагч этгээдийн ашиг сонирхлыг хамгаалах үүрэг хүлээнэ.

8 дугаар зүйл. Барилгын салбарын даатгал

Хэвлэх

8.1.Барилгын үйл ажиллагаанд оролцогч учирч болзошгүй эрсдлийг даатгуулж болно.

8.2.Барилгын үйл ажиллагаанд оролцогчийн буруутай үйлдэл, эс үйлдэхүйгээс гуравдагч этгээдийн амь нас, эрүүл мэнд, эд хөрөнгөд учирч болзошгүй хохирлыг даатгуулна. Даатгалыг захиалагч, гүйцэтгэгч урьдчилан тохиролцон барилгын ажил гүйцэтгэх гэрээнд тусгана.

8.3.Энэ хуулийн 44.3.2, 44.3.3-т заасан мэргэшлийн зэрэгтэй мэргэжилтэн мэргэжлийн хариуцлагын даатгалд даатгуулна.

8.4.Барилгын ажлын гүйцэтгэгч тухайн барилга байгууламж дээр ажиллах ажилтнуудыг амь насны даатгалд хамруулна.

ХОЁРДУГААР БҮЛЭГ

БАРИЛГЫН АЖИЛ, БАРИЛГА БАЙГУУЛАМЖИЙН АНГИЛАЛ

9 дүгээр зүйл. Барилгын ажлын төрөл

Хэвлэх

9.1.Барилгын ажил нь дараахь төрөлтэй байна:

9.1.1.барилга байгууламж шинээр барих;

9.1.2.барилга байгууламжийг өргөтгөх, шинэчлэх;

9.1.3.барилга байгууламжийг засварлах, тоноглох;

9.1.4.буулгалтын ажил;

9.1.5.гадна талбайн тохижилт.

10 дугаар зүйл. Барилга байгууламжийн ангилал

Хэвлэх

10.1.Барилга байгууламжийг төвөгшлөөр нь дараахь байдлаар ангилна:

10.1.1.барилгын ажлын зөвшөөрөл шаардахгүй барилга байгууламж;

10.1.2.бага төвөгшилтэй барилга байгууламж;

10.1.3.дунд зэргийн төвөгшилтэй барилга байгууламж;

10.1.4.өндөр төвөгшилтэй барилга байгууламж;

10.1.5.онцгой төвөгшилтэй барилга байгууламж.

10.2.Энэ хуулийн 10.1-д заасан ангилалд хамаарах барилга байгууламжийн зориулалт, хүчин чадлыг энэ хуулийн 9.1-д заасан барилгын ажлын төрөлтэй уялдуулан барилгын асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүн тогтооно.

ГУРАВДУГААР БҮЛЭГ

БАРИЛГЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ ҮНДСЭН ШААРДЛАГА

11 дүгээр зүйл. Барилгын үйл ажиллагааны зарчим

Хэвлэх

11.1.Барилгын үйл ажиллагаанд дараахь зарчмыг баримтална:

11.1.1.механик аюулгүй байдлыг хангах: барилга байгууламжийн материал, хийц, бүтээц, эдлэхүүн нь барилгын ажлын болон ашиглалтын үед иргэдийн эрүүл мэнд, амь нас, эд хөрөнгө, хүрээлэн байгаа орчинд аюул учруулахгүй, бат бэх тогтвортой байх;

11.1.2.галын аюулгүй байдлыг хангах: барилга байгууламжийн ашиглалтын явцад галын аюулаас урьдчилан сэргийлэх, галын аюулаас хамгаалах, хор хөнөөлийг хязгаарлах нөхцөлийг зураг төсөлд тусгах;

11.1.3.хүрээлэн байгаа орчны аюулгүй байдлыг хангах: барилга байгууламж хүрээлэн байгаа орчинд сөрөг нөлөө үзүүлэхгүйгээр төлөвлөгдөн баригдаж, хүний эрүүл мэнд, амь нас, эд хөрөнгө болон амьтан, ургамалд аюул учруулахгүй байх;

11.1.4.хүний аюулгүй байдлыг хангах: барилга байгууламж физик, хими, биологи, цацраг, өндөр хэлбэлзлийн долгионы болон бусад хортой бодисын нөлөөллөөс хамгаалагдсан байхаар төлөвлөгдөн баригдсан байх;

11.1.5.барилга байгууламж ашиглагчдын аюулгүй байдлыг хангах: барилга байгууламж ашиглалтын явцад хүний эрүүл мэнд, амь насанд хохирол учруулахгүй, галд тэсвэртэй, цахилгаан хангамж, эрчим хүчний найдвартай эх үүсвэртэй байхаар төлөвлөгдөн баригдсан байх;

11.1.6.хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн эрхийг хангах: барилга байгууламж хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийг зорчих, хөдөлгөөний аюулгүй байдлыг бүрэн хангасан байхаар төлөвлөгдөн баригдсан байх;

11.1.7.барилгын үйл ажиллагаанд ногоон хөгжлийн бодлого, ногоон барилгын шаардлагыг хэрэгжүүлэх: дэвшилтэт техник, технологи нэвтрүүлэх, цахилгаан, дулаан, уур, усны эх үүсвэрийг үр ашигтай төлөвлөх.

11.1.8.шинээр барилга барих, сэргээн засах, түүхийн дурсгалт барилга байгууламжийн эзлэхүүнт орон зай, орчин, нүүр болон шинэ талд үндэсний агуулга, хэлбэр, дүр төрхийг илэрхийлсэн үзэл баримтлал, шинэ санаа, шийдэл гаргах, архитектурын бүтээл туурвиж бий болгох, төлөвлөх.

/Энэ заалтыг 2024 оны 05 дугаар сарын 16-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

12 дугаар зүйл. Барилгын зураг төсөлд тавих шаардлага

Хэвлэх

12.1.Барилгын зураг төсөл дараахь шаардлагыг хангасан байна:

12.1.1.эрх бүхий байгууллагаас олгосон газрын зөвшөөрөл, зургийн даалгавар, норм, нормативын баримт бичиг, стандарт, технологийн даалгавар, тоног төхөөрөмжийн паспорт, техникийн нөхцөл, инженер хайгуулын судалгаанд үндэслэн боловсруулагдсан байх;

12.1.2.эрчим хүч, усан хангамж, ариутгах татуурга, харилцаа холбооны систем нь хэмнэлт, үр ашигтай байхаар төлөвлөгдсөн, сэргээгдэх эрчим хүч, байгалийн гэрэлтүүлэг ашиглах боломжийг хязгаарлахгүй байх, хөргөлт, агааржуулалтын систем нь озон задалдаг бодисыг орлуулах бодис ашигласан байх;

/Энэ заалтад 2022 оны 6 дугаар сарын 03-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан./

12.1.3.барилга байгууламжаас хүрээлэн байгаа орчинд сөрөг нөлөө үзүүлэх дуу чимээ, доргио, утаа, хорт хий, өндөр үелзлэл, хог хаягдал, цацраг идэвхт бодис, хөрсний бохирдол зэргээс хамгаалагдсан байх;

12.1.4.нийтийн эзэмшлийн гудамж, талбай, цэцэрлэгт хүрээлэн зэрэг орон зайг чөлөөтэй ашиглах, авто зогсоол түүний орц гарцыг хөдөлгөөнд саадгүй байхаар төлөвлөсөн байх;

12.1.5.хүний амь нас, эрүүл мэнд, хүрээлэн байгаа орчныг техникийн болон галын аюулаас урьдчилан сэргийлэх, хамгаалах нөхцөлийг бүрдүүлсэн, гамшиг, аюулт үзэгдлийн үед нүүлгэн шилжүүлэх нөхцөлийг хангасан байх;

/Энэ заалтад 2017 оны 02 дугаар сарын 02-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

12.1.6.хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн хэрэгцээ, техникийн шаардлагыг хангасан байх;

12.1.7.барилгын ажилд аюулгүй ажиллагааг хангах хөдөлмөр зохион байгуулалтын зураг боловсруулсан байх;

12.1.8.орчны архитектур төлөвлөлттэй уялдуулж барилгын нүүр тал /фасад/, дээвэр, тагтны хашлага, хаалтыг төлөвлөж байх.

13 дугаар зүйл. Барилгын материал, бүтээгдэхүүнд тавих шаардлага

Хэвлэх

13.1.Барилга байгууламжид ашиглах барилгын материал, бүтээгдэхүүн дараахь шаардлагыг хангасан байна:

13.1.1.барилга байгууламжийн норм, нормативын баримт бичиг, зураг төслийн шаардлагыг бүрэн хангасан байх;

13.1.2.хүний амь нас, эрүүл мэнд, байгаль орчинд сөрөг нөлөөлөлгүй байх;

13.1.3.чанарыг баталгаажуулсан гарал үүслийн гэрчилгээ, лабораторийн батламжтай байх;

13.1.4.чанарын шаардлага хангасан зориулалтын сав, баглаа, боодол, хаяг, шошготой байх.

13.2.Барилгын материал, бүтээгдэхүүнийг барилга байгууламжийн зориулалт, төлөвлөлтийн дагуу сонгож зураг төсөлд тусгана.

13.3.Барилга байгууламжийн зураг төсөлд барилгын материал, бүтээгдэхүүний стандартын шаардлагын тухай мэдээллийг тусгана.

13.4.Барилгын материал, бүтээгдэхүүнийг барилгын ажлын явцад захиалагч, гүйцэтгэгчийн хүсэлтийг үндэслэн зураг төсөл зохиогчийн шийдвэрээр өөрчилнө.

13.5.Барилгын материалын үйлдвэрлэл, олборлолт болон барилгын материал, бүтээгдэхүүнд тавих нарийвчилсан шаардлагыг барилга байгууламжийн норм, нормативын баримт бичгээр зохицуулна.

14 дүгээр зүйл. Барилга байгууламжид тавих шаардлага

Хэвлэх

14.1.Барилга байгууламж дараахь шаардлагыг хангасан байна:

14.1.1.зураг төслийн дагуу баригдсан байх;

14.1.2.барилга байгууламжийн норм, нормативын баримт бичгийн шаардлагыг хангасан байх;

14.1.3.байгаль орчинд сөрөг нөлөөгүй байх;

14.1.4.зэргэлдээ орших барилга байгууламжийн ашиглалтын хэвийн нөхцөлийг алдагдуулахгүй байх.

14.2.Барилга байгууламжийн гадна тохижилтын талбай, ногоон байгууламж хот төлөвлөлтийн норм, нормативын баримт бичигт заасан хэмжээнээс багагүй байна.

14.3.Барилга байгууламжийг ашиглалтад зүгшрүүлэх, тохируулах хугацаа нэг жил байна.

14.4.Энэ хуулийн 14.3-т заасан хугацаа дуусгавар болсон тохиолдолд гүйцэтгэгч, зураг төсөл зохиогч, захиалагч болон ашиглагч тухайн барилга байгууламжид хамтарсан үзлэг хийж, зөрчлийг арилгах талаар тэмдэглэл үйлдэнэ.

14.5.Энэ хуулийн 14.4-т заасны дагуу зөрчлийг арилгаснаар энэ хуулийн 14.3-т заасан хугацаа дуусгавар болсонд тооцно.

14.6.Энэ хуулийн 14.3-т заасан хугацаа дуусгавар болсноос хойш барилга байгууламжийн гадна, дотор засал, бүх төрлийн материал, үндсэн хийц, бүтээц, цэвэр, бохир ус, уур, хий, дулаан, цахилгаан, харилцаа холбооны тоног төхөөрөмж, тоноглолын хэвийн ашиглалтын хугацаа гурваас доошгүй жил байна.

14.7.Энэ хуулийн 14.6-д заасан хугацаанд гарсан зөрчлийг захиалагч, зураг төсөл зохиогч, гүйцэтгэгч, материал ханган нийлүүлэгч, эзэмшигчийн аль буруутай этгээд арилгаж, хохирлыг барагдуулна.

14.8.Улс, орон нутгийн төсөв, гадаадын зээл тусламжийн хөрөнгөөр санхүүжүүлэх барилга байгууламжид энэ хуулийн 14.3-т заасан хугацаанд гүйцэтгэгчээс хүлээсэн үүргийн биелэлтийг баталгаажуулах зорилгоор гэрээний үнийн дүнгийн тодорхой хувийг уг хугацаа дуустал барьцаалах нөхцөлийг Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ажил, үйлчилгээ худалдан авах тухай хуулийн 42.6-д заасны дагуу зохицуулна.

/Энэ хэсэгт 2023 оны 06 дугаар сарын 16-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

14.9.Барилга байгууламжийн эдэлгээний жишиг хугацааг тогтоох дүрмийг барилгын асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүн батална.

14.10.Энэ хуулийн 14.9-т заасан хугацаа дуусгавар болсноор цаашид ашиглах эсэх асуудлыг барилгын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага тогтооно.

/Энэ хэсэгт 2022 оны 11 дүгээр сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

14.11.Барилга байгууламжийн эдэлгээний жишиг хугацаа дуусгавар болсноор захиалагч, зураг төсөл зохиогч, гүйцэтгэгч, барилгын материал ханган нийлүүлэгч, зөвлөх үйлчилгээ үзүүлэгч, экспертийг энэ хуулийн 50 дугаар зүйлд заасан хариуцлагаас чөлөөлөх үндэслэл болно.

14.12.Барилга байгууламжийн эдэлгээний жишиг хугацаа дуусгавар болсны дараа тухайн барилга байгууламжийг энэ хуулийн 14.10-т заасан эрх бүхий байгууллага цаашид ашиглаж болохыг тогтоовол энэ хуулийн 49.2.1-д заасан ашиглалтын гэрчилгээ олгоно.

15 дугаар зүйл. Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдэд зориулсан шаардлага

Хэвлэх

15.1.Барилга байгууламжийн зураг төсөлд хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдэд зориулсан шаардлагыг тусгана.

15.2.Энэ хуулийн 15.1-д заасан шаардлагыг барилгын норм, дүрэм, стандартаар зохицуулна.

16 дугаар зүйл. Барилгын ажлын талбайд тавих шаардлага

Хэвлэх

16.1.Захиалагч, гүйцэтгэгч барилга байгууламжийг барихаар олгогдсон газрын хил хязгаар, хэмжээг дур мэдэн өөрчлөхийг хориглоно.

16.2.Барилга байгууламжийн тэг тэнхлэгийг зураг төсөлд заасны дагуу геодезийн тэмдэглэгээ /улаан шугам/-тэй уялдуулан тухайн барилгын ажлын талбайд барилгын геодези, зураг зүйн ажил эрхлэх эрх бүхий хуулийн этгээд тогтооно.

16.3.Барилга байгууламжийн угсралт, буулгалтын ажлыг гүйцэтгэхдээ барилгын ажлын талбайн болон үйлдвэрлэлийн зохион байгуулалтын зураг төсөл боловсруулна.

16.4.Энэ хуулийн 16.2-т заасан эрх бүхий хуулийн этгээд барилга байгууламжийн тэг тэнхлэгийн тухай мэдээллийг нутгийн захиргааны байгууллагад хүргүүлнэ.

17 дугаар зүйл. Барилгын ажил гүйцэтгэх газарт сервитут тогтоох

Хэвлэх

17.1.Барилгын ажлын талбайд Иргэний хууль болон холбогдох бусад хуульд заасан үндэслэл, журмын дагуу сервитут тогтоож болно.

17.2.Зайлшгүй шаардлагатай тохиолдолд дараахь барилгын ажилд зориулан зэргэлдээ орших газарт, эсхүл үл хөдлөх эд хөрөнгийн өмчлөгч, эзэмшигчийн газар болон үл хөдлөх эд хөрөнгөд сервитут тогтооно:

17.2.1.барилга байгууламж барих, шинэчлэн барих, засварлах;

17.2.2.шугам сүлжээ, дэд бүтцийн байгууламж барих, шинэчлэн барих;

17.2.3.тухайн газар нутагт хөрсний инженерийн хайгуулын судалгаа гүйцэтгэх нөхцөлийг бүрдүүлэх, хамгаалалтад авах;

17.2.4.барилга байгууламжид түр болон байнгын зориулалттай нэвтрэх орц барьж байгуулах.

17.3.Энэ хуулийн 17.2-т заасны дагуу тусгай хэрэгцээний газар, нийтийн эзэмшлийн газар, талбайг барилгын үйл ажиллагаанд түр хугацаагаар ашиглахад аймаг, сум, нийслэл, дүүргийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын шийдвэрээр сервитут тогтоож болно.

/Энэ хэсэгт 2022 оны 4 дүгээр сарын 22-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

ДӨРӨВДҮГЭЭР БҮЛЭГ

БАРИЛГЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ ТУСГАЙ ЗӨВШӨӨРӨЛ, БАРИЛГЫН АЖЛЫН ЗӨВШӨӨРӨЛ

18 дугаар зүйл. Барилгын үйл ажиллагаа эрхлэх

Хэвлэх

18.1.Барилгын үйл ажиллагааг энэ хуульд заасан нөхцөл, журмын дагуу тусгай зөвшөөрөл, барилгын ажлын зөвшөөрөл, бүртгэлийн үндсэн дээр эрхэлнэ.

18.2.Энэ хуулийн 10.1.2, 10.1.3, 10.1.4, 10.1.5-д заасан ангилалд хамаарах барилга байгууламжийн барилгын ажлыг барилгын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагаас олгосон тусгай зөвшөөрөл бүхий хуулийн этгээд эрхэлнэ.

18.3.Энэ хуулийн 10.1.1-д заасан ангилалд хамаарах барилга байгууламжийн барилгын ажлыг гүйцэтгэхэд энэ хуулийн 19.1.2-т заасан тусгай зөвшөөрлийг шаардахгүй.

18.4.Энэ хуулийн 18.2-т заасан барилгын үйл ажиллагааны тусгай зөвшөөрөл олгох, барилгын салбарын хуулийн этгээдийг бүртгэх үйл ажиллагааг төрийн бус, мэргэжлийн байгууллагаар гүйцэтгүүлж болно.

19 дүгээр зүйл. Барилгын үйл ажиллагааны тусгай зөвшөөрөл

Хэвлэх

19.1.Дараахь барилгын үйл ажиллагааг тусгай зөвшөөрлийн үндсэн дээр эрхэлнэ:

19.1.1.энэ хуулийн 10.1.2, 10.1.3, 10.1.4, 10.1.5-д заасан ангилалд хамаарах барилга байгууламжийн зураг төсөл боловсруулах;

19.1.2.энэ хуулийн 10.1.2, 10.1.3, 10.1.4, 10.1.5-д заасан ангилалд хамаарах барилга байгууламжийн барилгын ажил гүйцэтгэх;

19.1.3.өргөх байгууламж, түүний эд ангийн үйлдвэрлэл, угсралт, засвар, үйлчилгээ эрхлэх;

19.1.4.даацын хийц, бүтээц, эдлэхүүн, материал түүний түүхий эд болон шатамхай, химийн хортой, эрчим хүчний хэмнэлттэй бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх.

19.2.Энэ хуулийн 34 дүгээр зүйлд заасан эрх бүхий этгээд барилгын үйл ажиллагааны тусгай зөвшөөрөл бүхий хуулийн этгээдийн бүртгэлийг хөтөлж, мэдээллийг барилгын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага болон энэ хуулийн 35 дугаар зүйлд заасан эрх бүхий байгууллагад хүргүүлнэ.

/Энэ хэсэгт 2022 оны 11 дүгээр сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

19.3.1.энэ хуулийн 33.1.15-д заасан нөхцөл, шаардлагыг хангасан хуулийн этгээдэд бага төвөгшилтэй барилга байгууламжийн зураг төсөл боловсруулах, барилгын ажил гүйцэтгэх, өргөх байгууламжийн угсралт, засвар үйлчилгээ эрхлэх тусгай зөвшөөрлийг;

/Энэ заалтыг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

19.3.2.бага төвөгшилтэй барилга байгууламжийн тусгай зөвшөөрөлтэй, тухайн чиглэлээр нэгээс доошгүй жил үйл ажиллагаа явуулж, гүйцэтгэсэн ажлаа тогтоосон хугацаанд тайлагнадаг хуулийн этгээдэд дунд төвөгшилтэй барилга байгууламжийн зураг төсөл боловсруулах, барилгын ажил гүйцэтгэх, өргөх байгууламжийн угсралт, засвар үйлчилгээ эрхлэх тусгай зөвшөөрлийг;

/Энэ заалтыг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

19.3.3.дунд төвөгшилтэй барилга байгууламжийн тусгай зөвшөөрөлтэй, тухайн чиглэлээр гурваас доошгүй жил үйл ажиллагаа явуулж, гүйцэтгэсэн ажлаа тогтоосон хугацаанд тайлагнадаг хуулийн этгээдэд өндөр төвөгшилтэй барилга байгууламжийн зураг төсөл боловсруулах, барилгын ажил гүйцэтгэх, өргөх байгууламжийн угсралт, засвар үйлчилгээ эрхлэх тусгай зөвшөөрлийг;

/Энэ заалтыг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

19.3.4.өндөр төвөгшилтэй барилга байгууламжийн тусгай зөвшөөрөлтэй хуулийн этгээдийн хүсэлтийн дагуу онцгой төвөгшилтэй барилга байгууламжийн зураг төсөл боловсруулах, барилгын ажил гүйцэтгэх, өргөх байгууламжийн угсралт, засвар үйлчилгээ эрхлэх тусгай зөвшөөрлийг;

/Энэ заалтыг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

19.3.5.хуулийн этгээдийн барилгын материалын үйлдвэрийн бага, дунд, өндөр хүчин чадлыг нь харгалзан энэ хуулийн 19.3-т заасан зарчмын дагуу барилгын материалын үйлдвэрлэл эрхлэх тусгай зөвшөөрлийг;

/Энэ заалтыг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

19.3.6.энэ хуулийн 33.1.15-д заасан нөхцөл, шаардлагыг хангасан хуулийн этгээдэд энэ хуулийн 19.3.1, 19.3.2, 19.3.3, 19.3.4-т зааснаас бусад ангилалд хамаарах барилга байгууламжийн зураг төсөл боловсруулах, барилгын ажил гүйцэтгэх, барилгын материалын үйлдвэрлэл, өргөх байгууламж, түүний эд ангийн үйлдвэрлэл эрхлэх тусгай зөвшөөрлийг.

/Энэ заалтыг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

20 дугаар зүйл. Тусгай зөвшөөрөл олгох

Хэвлэх

20.2.Цамхаг, тулгуур, түшиц хана зэрэг 30 метрээс дээш өндөр, 60 метрээс дээш алгасалтай байгууламж, 16-аас дээш давхартай барилга, ус, дулаан, цахилгаан хангамжийн эх үүсвэрийн барилга байгууламжийн зураг төсөл боловсруулах, барилгын ажил гүйцэтгэх тусгай зөвшөөрлийг зөвхөн тухайн барилга байгууламжийн хувьд олгох бөгөөд барилгын ажил гүйцэтгэж дуусах хүртэл хугацаанд хүчин төгөлдөр байна.

/Энэ хэсэгт 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

20.3.Барилгын үйл ажиллагааны тусгай зөвшөөрөл авахаар хүсэлт гаргасан хуулийн этгээд Зөвшөөрлийн тухай хуулийн 5.1 дүгээр зүйлийн 3-т зааснаас гадна дараахь баримт бичгийг энэ хуулийн  34 дүгээр зүйлд заасан байгууллагад бүрдүүлж өгнө:

/Энэ хэсэгт 2022 оны 6 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

20.3.1.мэргэжилтнүүдийн талаархи мэдээлэл;

20.3.2.багаж, тоног төхөөрөмж, техник хэрэгслийн жагсаалт болон тодорхойлолт, үйлдвэрлэлийн байрны талаархи мэдээлэл;

20.3.3.шаардлагатай тохиолдолд энэ хуулийн 20.3.2-т заасан тоног төхөөрөмж, техник хэрэгслийг бусад хуулийн этгээдээс авч ашиглах тухай гэрээний хуулбар;

20.3.4.энэ хуулийн 20.2-т заасан барилга байгууламжийн хувьд зураг төсөлд хийгдсэн магадлалын дүгнэлт.

20.3.5.барилгын материал үйлдвэрлэгч хуулийн этгээдийн тухайд тохирлын гэрчилгээ.

/Энэ заалтыг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

20.4.Барилгын үйл ажиллагааны тусгай зөвшөөрөл олгохтой холбогдуулан энэ хуулийн 20.3-т зааснаас бусад баримт бичгийг шаардахыг хориглоно.

20.5.Барилгын үйл ажиллагааны тусгай зөвшөөрлийг таван жилийн хугацаагаар олгоно.

20.6.Барилгын үйл ажиллагааны тусгай зөвшөөрлийг сунгах харилцааг Зөвшөөрлийн тухай хуулийн 5.5 дугаар зүйлд заасан журмаар зохицуулна.

/Энэ хэсгийг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

20.7.Барилгын үйл ажиллагааны тусгай зөвшөөрөл бүхий хуулийн этгээд энэ хуулийн 26 дугаар зүйлд заасан барилгын ажлын зөвшөөрлийн хүрээнд үйл ажиллагаа эрхэлнэ.

20.8.Зөвшөөрлийн тухай хуулийн 6.2 дугаар зүйлд зааснаас гадна дараах тохиолдолд барилгын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага тусгай зөвшөөрлийг хүчингүй болгож, олон нийтэд мэдээлнэ:

/Энэ хэсэгт 2022 оны 11 дүгээр сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

/Энэ хэсгийг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

20.8.1.энэ хуулийн 12, 13, 14 дүгээр зүйлд заасан шаардлагыг зөрчсөнийг барилгын улсын хяналт хэрэгжүүлэх байгууллага, албан тушаалтны дүгнэлтээр тогтоосон;

/Энэ заалтыг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

20.8.2.тусгай зөвшөөрөлд заасан үйл ажиллагааг хоёр жил дараалан эрхлээгүй, эсхүл үйл ажиллагаагаа зогсоосон.

/Энэ заалтыг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

20.9.Тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч үйл ажиллагааны мэдээ, тайланг энэ хуулийн  33.1.17-д заасан барилга байгууламжийн баримт бичгийн дагуу барилгын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага болон чиг үүргийг нийтийн эрх зүйн гэрээний үндсэн дээр шилжүүлэн авсан этгээдэд жил бүр хүргүүлнэ.

/Энэ хэсэгт 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

20.10.Энэ хуулийн 20.2-т заасан барилга байгууламжийн зураг төслийг давтан хэрэглэхэд барилгын үйл ажиллагааны тусгай зөвшөөрөл авахгүй.

20.11.Энэ хуулийн 4.1.24-т заасан ажлыг тухайн барилгын ангиллын тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч хуулийн этгээд гүйцэтгэнэ.

/Энэ хэсгийг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

20.12.Энэ хуулийн 10.1.5, 20.2-т заасан тусгай зөвшөөрлийн өргөдөлд Зөвшөөрлийн тухай хуулийн 5.1 дүгээр зүйлийн 3-т зааснаас гадна дараах баримт бичгийг нэмэлтээр хавсаргана:

/Энэ хэсгийг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

20.12.1.энэ хуулийн 10.1.5, 20.2-т заасан барилга байгууламжийн зураг төсөл боловсруулах даалгаврыг хянан баталгаажуулсан холбогдох мэргэжлийн зөвлөлийн дүгнэлт;

/Энэ заалтыг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

20.12.2.энэ хуулийн 10.1.5, 20.2-т заасан барилга байгууламжийн ажлын зураг төсөлд хийсэн магадлалын дүгнэлт;

/Энэ заалтыг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

20.12.3.өндөр төвөгшилтэй барилга байгууламжийн зураг төсөл боловсруулах, барилгын ажил эрхлэх тусгай зөвшөөрөл.

/Энэ заалтыг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

20.13.Барилгын үйл ажиллагааны тусгай зөвшөөрлийг түдгэлзүүлэх, сэргээхтэй холбогдсон харилцааг Зөвшөөрлийн тухай хуулийн 6.1 дүгээр зүйлд заасан журмаар зохицуулна.

/Энэ хэсгийг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

21 дүгээр зүйл. Барилгын үйл ажиллагаа эрхлэх иргэн, хуулийн этгээдийн бүртгэл

Хэвлэх

21.1.Барилгын инженер хайгуулын судалгаа, геодези зураг зүйн ажил эрхлэх, барилга байгууламжийн зураг төсөл боловсруулах, барилгын ажил гүйцэтгэх, барилгын материал үйлдвэрлэх, барилгын төсвийн тооцоо хийх чиглэлээр үйл ажиллагаа эрхэлж байгаа хуулийн этгээд барилгын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгууллагад энэ хуулийн 21.2-т заасан шаардлагыг хангаж байгааг нотолсон баримт бичгийг бүрдүүлж бүртгэлд хамрагдана. Бүртгэлийг цахим хэлбэрээр хийж болно.

21.2.Энэ хуулийн 21.1-д заасан чиглэлээр үйл ажиллагаа эрхэлж байгаа иргэн, хуулийн этгээдэд энэ хуулийн 10 дугаар зүйлд заасан ангилалын дагуу тавих шаардлага, бүрдүүлэх баримт бичиг, бүртгэх журмыг барилгын асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүн батална.

21.3.Барилгын үйл ажиллагаа эрхэлж байгаа хуулийн этгээд, ажилтан бүртгэл, мэдээллийн санд хамрагдана.

22 дугаар зүйл. Техникийн нөхцөл олгох

Хэвлэх

22.1.Барилга байгууламжийн техникийн нөхцөл авах хүсэлтийг энэ хуулийн 22.2-т заасан инженерийн хангамжийн байгууллагад тавьж шийдвэрлүүлнэ. Хүсэлтэд дараахь баримт бичгийг хавсаргана:

22.1.1.эрх бүхий байгууллагаас олгосон газрын зөвшөөрөл;

22.1.2.барилга барих газрын нэгж талбарын кадастрын зураг, түүний нөхцөл, байдлыг харуулсан гэрэл зураг;

22.1.3.хүсэлт гаргасан этгээдийн иргэний үнэмлэх, хуулийн этгээд бол хуулийн этгээдийн улсын бүртгэлийн гэрчилгээний хуулбар;

22.1.4.өргөдлийг итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчөөр хүргүүлэх тохиолдолд итгэмжлэл;

22.1.5.барилга архитектурын загвар зураг;

22.1.6.техникийн нөхцөл олгоход шаардагдах барилга байгууламжийн хүчин чадал, инженерийн хангамжийн хэрэгцээг тодорхойлсон мэдээлэл.

22.2.Инженерийн хангамжийн байгууллага техникийн нөхцөл олгож, баталгаажуулах ажиллагааг ажлын 10 өдөрт багтаан шийдвэрлэнэ.

22.3.Инженерийн хангамжийн байгууллага техникийн нөхцөл олгохоос татгалзсан нь хүсэлт гаргасан этгээд инженерийн хангамжийн хэрэгцээг өөрийн эх үүсвэрээр хангахад саад болохгүй.

22.4.Хүсэлт гаргасан этгээд инженерийн хангамжийн хэрэгцээг өөрийн эх үүсвэрээр хангах зураг төсөл боловсруулан баталгаажуулсан тохиолдолд барилгын ажлын зөвшөөрөл олгож болно.

23 дугаар зүйл. Барилга байгууламжийн зураг төсөл боловсруулах

Хэвлэх

23.1.Барилга байгууламжийн байршил, загвар зургийг баталгаажуулах эсэх асуудлыг энэ хуулийн 35.1.3-т заасны дагуу ажлын 10 өдөрт багтаан шийдвэрлэнэ.

23.2.Энэ хуулийн 23.1-д заасны дагуу баталгаажуулсан барилга байгууламжийн байршил, загвар зураг, техникийн нөхцөлүүдэд үндэслэн эх загвар зураг /эскиз/, иж бүрэн ажлын зураг төслийг боловсруулна.

23.3.Энэ хуулийн 23.2-т заасан иж бүрэн ажлын зураг төслийг дараахь үе шатаар боловсруулна.

23.3.1.энэ хуулийн 10.1.5-д заасан ангилалын болон цогцолбороор баригдах барилга байгууламжийн зураг төсөл боловсруулах ажлыг "техникийн зураг", "ажлын зураг" гэсэн хоёр үе шатаар;

23.3.2.энэ хуулийн 23.3.1-д зааснаас бусад барилга байгууламжийн зураг төсөл боловсруулах ажлыг "ажлын зураг" гэсэн нэг үе шатаар.

23.4.Барилга байгууламжийн зураг төсөл боловсруулах үе шатыг зураг төслийн байгууллагатай байгуулсан гэрээ болон зургийн даалгаварт тусгана.

23.5.Эрх бүхий гадаад улсын хуулийн этгээдийн боловсруулсан барилга байгууламжийн зураг төслийн баримт бичгийг Монгол Улсын эрх бүхий хуулийн этгээдтэй хамтран баталгаажуулсан байх бөгөөд зураг төслийн баримт бичиг нь англи, монгол хэлээр байна.

23.6.Эрх бүхий гадаад улсын хуулийн этгээдийн боловсруулсан барилга байгууламжийн зураг төслийг баталгаажуулахад тавих шаардлагыг энэ хуулийн 32.1.8-д заасан барилга байгууламжийн зураг төсөл боловсруулах, магадлал хийх дүрэмд тусгана.

23.7.Газрын тос боловсруулах төрийн өмчит үйлдвэр болон түүхий тос дамжуулах хоолой, тэдгээрийн үндсэн технологийн ба дагалдах, туслах байгууламжийн зураг төслийг боловсруулах, баталгаажуулахад Газрын тос боловсруулах үйлдвэрийг дэмжих тухай хуулийн 3.3-т заасан журмаар зохицуулна.

/Энэ хэсгийг 2021 оны 01 дүгээр сарын 29-ний өдрийн хуулиар нэмсэн./

24 дүгээр зүйл. Барилга байгууламжийн төсөв

Хэвлэх

24.1.Барилга байгууламжийн төсвийн тооцоо хийх, төлөвлөх, батлах, хэрэгжүүлэхэд дараахь зарчмыг баримтална:

24.1.1.батлагдсан зураг төсөлд үндэслэсэн байх;

24.1.2.барилга байгууламжийн байршил, байгаль, цаг уурын нөхцөл, газар чөлөөлөх асуудлыг тусгасан байх;

24.1.3.барилгын үнэ бүрдэл, төсвийн норм, нормативын баримт бичиг, дүрэм, заавар, аргачлалыг удирдлага болгосон байх;

24.1.4.хараат бус байх.

24.2.Улс, орон нутгийн төсөв, гадаадын зээл тусламжийн хөрөнгөөр санхүүжүүлэх барилга байгууламжийн төсвийн тооцоог мэргэшлийн зэрэгтэй төсөвчнөөр хийлгэсэн байна.

24.3.Энэ хуулийн 44.3.2, 44.3.3-т заасан мэргэшлийн зэрэгтэй төсөвчид төсөвчний мэргэжлийн байгууллагаар ажлын тайлангаа жил бүр дүгнүүлнэ. Төсөвчний ёс зүйн дүрмийг энэ хуулийн 33.1-д заасан байгууллага баталж, мөрдүүлнэ.

24.4.Барилгын материалын үнэ болон ханшны өөрчлөлт, бусад хүчин зүйлээс хамааран барилга байгууламжийн төсвийн тооцоонд өөрчлөлт оруулах тохиолдолд санхүү, эдийн засгийн болон барилгын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагууд хамтран үндэслэл, тооцоог хянаж, санхүүжүүлэх асуудлыг зохих журмын дагуу шийдвэрлэнэ.

24.5.Барилга байгууламжийн норм, нормативын баримт бичгийн шаардлагын дагуу гүйцэтгэсэн, зохих журмын дагуу баталгаажсан барилгын ажлын гүйцэтгэлийн санхүүжилтийг үндэслэлгүйгээр саатуулахыг хориглоно.

24.6.Барилгын үнэ бүрдлийн дүрэм, төсөв зохиох аргачлалыг барилгын асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүн батална.

25 дугаар зүйл. Барилга байгууламжийн зураг төсөлд магадлал хийх

Хэвлэх

25.1.Барилга байгууламжийн зураг төслийн магадлалыг энэ хуулийн 23.2-т заасан эх загвар зураг /эскиз/ болон ажлын зургийн үе шатуудад ажлын 15 өдөрт багтаан хийнэ.

25.2.Магадлалыг дараахь зураг төсөлд хийнэ:

25.2.1.газар хөдлөлтийн долоо ба түүнээс дээш баллын бүсэд баригдах энэ хуулийн 10.1.2, 10.1.3, 10.1.4, 10.1.5-д заасан ангилалд хамаарах барилга байгууламжийн зураг төсөл, техник, эдийн засгийн үндэслэл, инженерийн тооцоо, өртгийн төсөвт;

25.2.2.газар хөдлөлтийн долоогоос доош баллын бүсэд баригдах энэ хуулийн 10.1.4, 10.1.5-д заасан ангилалд хамаарах барилга байгууламжийн зураг төсөл, техник, эдийн засгийн үндэслэл, инженерийн тооцоо, өртгийн төсөвт;

25.2.3.барилгын ажил гүйцэтгэх талбайн болон үйлдвэрлэлийн зохион байгуулалтын зураг төсөлд;

25.2.4.инженер-геологийн дүгнэлт, геодезийн зураглалд;

25.2.5.энэ хуулийн 10.1.2, 10.1.3-т заасан ангилалд хамаарах улс, орон нутгийн төсөв, гадаадын зээл тусламжийн хөрөнгөөр барих барилга, байгууламжийн төсөв, нэгдсэн төсөв.

25.3.Энэ хуулийн 25.2 дахь хэсэгт гадаад улсын хуулийн этгээдийн боловсруулсан барилга байгууламжийн зураг төсөлд нэгэн адил хамаарна.

25.4.Энэ хуулийн 25.2, 25.3-т заасан зураг төсөлд магадлал хийлгээгүй бол барилгын ажлын зөвшөөрөл олгохыг хориглоно.

25.5.Барилгын ажлын явцад барилга байгууламжийн үндсэн хийц, бүтээцэд өөрчлөлт оруулсан бол тухайн өөрчлөлтийг тусгаж боловсруулсан зураг төсөлд дахин магадлал хийлгэнэ.

25.6.Магадлалын дүгнэлт татгалзсан, зөвшөөрсөн гэсэн хоёр хэлбэртэй байна. Магадлалын татгалзсан дүгнэлт барилгын ажлын зөвшөөрөл олгохоос татгалзах үндэслэл болно.

25.7.Энэ хуулийн 25.6-д заасан магадлалын дүгнэлттэй холбоотой маргаантай асуудлыг холбогдох мэргэжлийн зөвлөлөөр хэлэлцүүлж шийдвэрлүүлж болно.

25.8.Энэ хуулийн 10.1.1-д заасан ангилалд хамаарах барилга байгууламжийн зураг төсөлд захиалагчийн хүсэлтээр магадлал хийж болно.

25.9.Энэ хуулийн 12.1-д заасан шаардлагыг зөрчсөн нь магадлалын татгалзсан дүгнэлт гаргах үндэслэл болно.

26 дугаар зүйл. Барилгын ажлын зөвшөөрөл

Хэвлэх

26.1.Энэ хуулийн 10.1.2, 10.1.3, 10.1.4, 10.1.5-д заасан ангилалд хамаарах барилга байгууламжид дараахь төрлөөр барилгын ажлын зөвшөөрөл олгоно:

26.1.1.барилга байгууламжийг шинээр барих;

26.1.2.барилга байгууламжийг өргөтгөх, шинэчлэн барих;

26.1.3.барилга байгууламжийг буулгах.

26.2.Барилга байгууламжийн үндсэн бүтээцэд болон инженерийн шугам сүлжээний хэмжээ, хүчин чадалд өөрчлөлт оруулсан бол зураг төслийг дахин боловсруулж, барилгын ажлын зөвшөөрөл шинээр авна.

26.3.Барилга байгууламжийг өргөтгөх, шинэчлэн барихад барилгын ажлын зөвшөөрлийг энэ хуулийн 10.1, 23.2, 28.2-т заасны дагуу ангилал, зураг төсөл, баримт бичгийн дагуу олгоно.

26.4.Олгогдсон газарт нэгээс дээш барилга байгууламж барих тохиолдолд төвөгшлийн дээд ангилалаар барилгын ажлын зөвшөөрөл авна.

26.5.Газрын тос боловсруулах төрийн өмчит үйлдвэр болон түүхий тос дамжуулах хоолойн барилгын ажлын зөвшөөрөл олгох харилцааг Газрын тос боловсруулах үйлдвэрийг дэмжих тухай хуулийн 3.3-т заасан журмаар зохицуулна.

/Энэ хэсгийг 2021 оны 01 дүгээр сарын 29-ний өдрийн хуулиар нэмсэн./

27 дугаар зүйл. Барилгын ажлын зөвшөөрөл олгох үйл ажиллагаа

/Энэ зүйлийг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

Хэвлэх

27.1.Барилгын ажлын зөвшөөрлийг дараах эрх бүхий этгээд олгоно:

/Энэ хэсгийг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

27.1.1.энэ хуулийн 32.1.5-д заасан зөвшөөрлийг Засгийн газар;

/Энэ заалтыг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

27.1.2.энэ хуулийн 10.1.5, 20.2-т заасан зөвшөөрлийг барилгын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага;

/Энэ заалтыг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

27.1.3.энэ хуулийн 27.1.1, 27.1.2-т зааснаас бусад зөвшөөрлийг аймаг, нийслэлийн Засаг дарга.

/Энэ заалтыг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

27.2.Барилгын ажлын зөвшөөрлийг энэ хуулийн 28.2-т заасан баримт бичгийг үндэслэн Зөвшөөрлийн тухай хуульд заасан хугацаагаар олгоно.

/Энэ хэсгийг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

27.3.Дараах үндэслэлээр барилгын ажлын зөвшөөрөл олгохоос татгалзана:

/Энэ хэсгийг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

27.3.1.хот байгуулалтын баримт бичигт заасан шаардлагыг хангаагүй;

/Энэ заалтыг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

27.3.2.зураг төсөлд магадлал хийгдээгүй;

/Энэ заалтыг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

27.3.3.энэ хуулийн 7 дугаар зүйлд заасан олон нийтийн болон гуравдагч этгээдийн эрх, ашиг сонирхлыг хангаагүй болохыг эрх бүхий байгууллага тогтоосон.

/Энэ заалтыг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

27.4.Энэ хуулийн 32.1.5-д заасан барилга байгууламжийн барилгын ажлын зөвшөөрлийн хүсэлтийг холбогдох төрийн захиргааны төв байгууллага Зөвшөөрлийн тухай хуульд заасан хугацаанд магадлан шалгаж, холбогдох баримт бичгийг магадлан шалгах ажиллагаа дууссанаас хойш ажлын гурван өдрийн дотор барилгын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагад хүргүүлнэ.

/Энэ хэсгийг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

27.5.Барилгын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага энэ хуулийн 20.1-д заасан хүсэлтийг ажлын таван өдрийн дотор хянаж, холбогдох саналыг Засгийн газарт хүргүүлнэ.

/Энэ хэсгийг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

27.6.Засгийн газар барилгын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагаас ирүүлсэн зөвшөөрөл олгох болон хүчингүй болгох саналыг ажлын 15 өдрийн дотор хэлэлцэж, шийдвэрлэнэ.

/Энэ хэсгийг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

27.7.Энэ хуулийн 32.1.5-д заасан зөвшөөрлийг түдгэлзүүлэх, сэргээх эрх хэмжээг Зөвшөөрлийн тухай хуульд заасан журмын дагуу барилгын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага хэрэгжүүлнэ.

/Энэ хэсгийг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

27.8.Энэ хуулийн 27.1.2, 27.1.3-т заасан зөвшөөрөл олгох, сунгах, түдгэлзүүлэх, сэргээх, хүчингүй болгохтой холбогдсон харилцааг Зөвшөөрлийн тухай хуулиар зохицуулна.

/Энэ хэсгийг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./

28 дугаар зүйл. Барилгын ажлын зөвшөөрлийн гэрчилгээ олгох

Хэвлэх

28.1.Барилгын ажлын зөвшөөрлийг хуулийн этгээдэд олгох бөгөөд энэ хуулийн 27.1-д заасны дагуу барилгын ажлын зөвшөөрлийг гэрчилгээгээр баталгаажуулна.

/Энэ хэсэгт 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

28.2.Барилгын ажлын зөвшөөрөл авах хүсэлтэд дараахь баримт бичгийг хавсаргана:

28.2.1.барилга байгууламжийн байршил, загвар зураг, техникийн нөхцөлийг баталгаажуулсан шийдвэр;

28.2.2.барилга байгууламжийн магадлал хийгдсэн иж бүрэн зураг төсөл, магадлалын дүгнэлт;

28.2.3.зураг төсөл зохиогч хуулийн этгээдийн танилцуулга, улсын бүртгэлийн болон тусгай зөвшөөрлийн гэрчилгээний хуулбар;

28.2.4.байгаль орчны хууль тогтоомжийн дагуу байгаль орчны нөлөөллийн үнэлгээ хийлгэх шаардлагатай барилга байгууламжийн үнэлгээний тайлан;

28.2.5.гэнэтийн ослын болон хариуцлагын даатгалд даатгуулсан бол гэрчилгээг хавсаргах.

28.3.Энэ хуулийн 28.2-т заасан баримт бичгээс гадна зураг төсөл боловсруулсан болон барилгын ажил гүйцэтгэх хуулийн этгээдийн тусгай зөвшөөрлийг хавсаргана.

28.4.Барилгын ажлын зөвшөөрөл авах хүсэлтэд барилгын ажлын үе шатанд тавих хяналтыг хэрхэн хэрэгжүүлэх төлөвлөгөөг хавсаргана.

28.5.Барилгын ажил эхлүүлэх, үргэлжлүүлэх зөвшөөрөл авах хүсэлт гаргасан этгээдийн хүсэлтэд хавсаргасан энэ хуулийн 28.2-т заасан баримт бичгийг хянан шийдвэрлэж, Зөвшөөрлийн тухай хуульд заасан хугацаагаар зөвшөөрөл олгоно.

/Энэ хэсэгт 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан./

28.6.Энэ хуулийн 27.1-д заасан байгууллага энэ хуулийн 28.2, 28.3, 28.4-т зааснаас бусад баримт бичиг шаардахыг хориглоно.

/Энэ хэсэгт 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

28.7.Зөвшөөрөл олгох эрх бүхий этгээд шаардлагатай тохиолдолд энэ хуулийн 28.5-д зааснаас гадна нийтийн болон гуравдагч этгээдийн эрх, ашиг сонирхлыг хөндсөн эсэхийг тогтоох ажиллагаа явуулж болно.

/Энэ хэсгийг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

29 дүгээр зүйл. Барилгын ажлын зөвшөөрлийн гэрчилгээнд тусгах мэдээлэл

Хэвлэх

29.1.Энэ хуулийн 27.1-д заасан байгууллагаас олгосон барилгын ажлын зөвшөөрлийн гэрчилгээнд дараахь мэдээллийг тусгана:

29.1.1.барилга байгууламжийн байршлын талаархи мэдээлэл;

29.1.2.газрын бүртгэлийн мэдээлэл, кадастрын код;

29.1.3.барилгын ажлын зөвшөөрөл олгосон он, сар, өдөр, зөвшөөрлийн дугаар;

29.1.4.барилгын ажлын зөвшөөрлийн хүчинтэй хугацаа;

29.1.5.барилгын ажлын зөвшөөрлийн хугацаа үйлчилж эхлэх он, сар, өдөр;

29.1.6.барилга байгууламжийн зориулалт, хүчин чадлын талаархи мэдээлэл;

29.1.7.барилга байгууламжийн ангилал;

29.1.8.барилгын ажлын захиалагч, гүйцэтгэгчийн талаархи мэдээлэл;

29.1.9.барилгын ажлын зөвшөөрөл олгосон ажилтны албан тушаал, гарын үсэг.

29.2.Энэ хуулийн 29.1-д заасан мэдээлэлд өөрчлөлт орсон тохиолдолд зөвшөөрөл олгох эрх бүхий байгууллага зөвшөөрөл олгох тухай шийдвэр болон барилгын ажлын зөвшөөрлийн гэрчилгээнд холбогдох өөрчлөлтийг оруулах эрхтэй.

30 дугаар зүйл. Барилгын ажлын зөвшөөрлийн хугацаа

Хэвлэх

30.1.Барилгын ажлын зөвшөөрлийг барилгын ажил гүйцэтгэх талбайн болон үйлдвэрлэлийн зохион байгуулалтын зураг төсөлд заасан хугацаагаар олгоно. Хугацааг барилгын ажил эхлүүлэхээр заасан өдрөөс эхлэн тооцно.

30.2.Барилгын ажил энэ хуулийн 30.1-д заасан хугацаанд дуусаагүй бол захиалагч зөвшөөрлийн хугацаа дуусахаас 30 хоногийн өмнө сунгуулах хүсэлтийг энэ хуулийн 27.1-д заасан байгууллагад гаргаж, дуусаагүй ажлыг гүйцэтгэх бодит хугацааг тусгасан төлөвлөгөөг хавсаргана.

30.3.Энэ хуулийн 27.1-д заасан байгууллага энэ хуулийн 30.2-т заасан хүсэлтийг хүлээн авснаас хойш ажлын таван өдөрт багтаан асуудлыг шийдвэрлэж, барилгын ажлын зөвшөөрлийн гэрчилгээнд нэмэлт, өөрчлөлт оруулна.

30.4.Энэ хуулийн 30.2-т заасны дагуу хүсэлт гаргаагүй, барилгын ажлын зөвшөөрлийн хугацаа дууссан бол энэ хуулийн 27.2, 28.2-т заасны дагуу барилгын ажлын зөвшөөрлийг шинээр авна.

30.5.Энэ хуулийн 27.1.2-т заасан байгууллага барилга байгууламжийн барилгын ажил эхлүүлэх, үргэлжлүүлэх зөвшөөрөл олгох явцад энэ хуулийн 27.3-т заасан үндэслэл тогтоогдсон бол холбогдох эрх бүхий байгууллагаас олгосон архитектур төлөвлөлтийн даалгавар, зураг төслийн магадлалын дүгнэлт, барилгын үйл ажиллагааны тусгай зөвшөөрлийг хүчингүй болгох үндэслэл болно.

/Энэ хэсгийг 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

ТАВДУГААР БҮЛЭГ

БАРИЛГЫН САЛБАРЫН УДИРДЛАГА, ЗОХИЦУУЛАЛТ

31 дүгээр зүйл. Улсын Их Хурлын бүрэн эрх

Хэвлэх

31.1.Улсын Их Хурал барилгын салбарыг хөгжүүлэх талаар төрөөс баримтлах бодлогыг тодорхойлж, барилгын хууль тогтоомжийг батлан, хэрэгжилтэд хяналт тавина.

32 дугаар зүйл. Засгийн газрын бүрэн эрх

Хэвлэх

32.1.Засгийн газар барилгын талаар дараахь бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ:

32.1.1.барилгын хууль тогтоомжийн хэрэгжилтийг зохион байгуулах;

32.1.2.барилгын салбарын төсөв, хөрөнгө оруулалт, хөгжлийн бодлогыг боловсруулж, Улсын Их Хуралд өргөн мэдүүлэх;

32.1.3.барилга байгууламжийн норм, нормативын баримт бичгийн ерөнхий тогтолцоог батлах;

32.1.4.нутагшил, суурьшил, бүсчлэлийн нийт нутаг дэвсгэр дэх харилцаа холбооны болон инженерийн шугам сүлжээний барилга байгууламжийг суурилуулах трасс, техникийн нөхцөл, зарчим, дарааллыг тодорхойлох;

32.1.5.цөмийн болон дулааны цахилгаан станц, усан цахилгаан станц, нисэх онгоцны буудал, метро, улс дамнасан нефть болон хийн хоолой, газрын тос боловсруулах үйлдвэр, түүхий тос дамжуулах хоолой зэрэг улсын чанартай барилга байгууламжид барилгын ажлын зөвшөөрөл олгох, ашиглалтад оруулах асуудлыг шийдвэрлэх

/Энэ хэсэгт 2021 оны 01 дүгээр сарын 29-ний өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан./

/Энэ заалтад 2022 оны 4 дүгээр сарын 22-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан./

/Энэ заалтаас "төмөр зам," гэснийг 2023 оны 07 дугаар сарын 07-ны өдрийн хуулиар хассан бөгөөд 2025 оны 01 дүгээр сарын 01-ний өдрөөс эхлэн дагаж мөрдөнө./

32.1.6.барилга байгууламжийн ашиглалтын дүрмийг батлах;

32.1.7.барилга байгууламжийг ашиглалтад оруулах дүрмийг батлах;

32.1.8.барилга байгууламжийн зураг төсөл боловсруулах, магадлал хийх дүрмийг батлах;

32.1.9.барилгын ажлын захиалагчийн дүрмийг батлах;

32.1.10.барилгын ажлыг эхлүүлэх, үргэлжлүүлэх зөвшөөрөл олгох дүрмийг батлах;

32.1.11.зураг төсөлгүй барилга байгууламжийг улсын төсвийн хөрөнгө оруулалтын төлөвлөгөөнд тусгуулахгүй байх;

32.1.12.тусгай хэрэгцээний газар нутагт түгээмэл тархацтай ашигт малтмал, түүхий эдийг барилгын материалын үйлдвэрлэлд ашиглах асуудлыг хууль тогтоомжийн хүрээнд шийдвэрлэх;

32.1.13.хууль тогтоомжид заасан бусад эрх.

33 дугаар зүйл. Барилгын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагын бүрэн эрх

Хэвлэх

33.1.Барилгын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага барилгын үйл ажиллагааны талаар дараахь бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ:

33.1.1.барилгын талаархи төрийн бодлого, хууль тогтоомж, Засгийн газрын шийдвэрийн хэрэгжилтийг зохион байгуулж, биелэлтэд хяналт шинжилгээ хийж, үнэлгээ өгөх;

33.1.2.энэ хуулийн 5.1.1, 5.1.2-т заасан барилга байгууламжийн норм, нормативын баримт бичгийг батлах;

33.1.3.барилга байгууламжийн зураг төсөлд магадлал хийх экспертэд тавих шаардлага, түүнийг өрсөлдөөний журмаар сонгон шалгаруулж, эрх олгох журам батлах;

33.1.4.инженерийн дэд бүтцийг хөгжүүлэх, барилга техникийн нэгдсэн бодлогыг тодорхойлж зохицуулалтаар хангах;

33.1.5.барилгын салбарын нэгдсэн бүртгэл, мэдээллийн сангийн журам батлах;

33.1.6.нутгийн захиргааны барилгын асуудал эрхэлсэн байгууллагыг мэргэжил, арга зүйн удирдлагаар хангах;

33.1.7.барилгын салбарын шинжлэх ухаан, техник технологийн бодлогыг боловсруулж хэрэгжүүлэх;

/Энэ заалтад 2021 оны 12 дугаар сарын 16-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

33.1.8.барилгын салбарын шинжлэх ухаан, техник технологийн зөвлөлийн ажиллах журам батлах;

33.1.9.барилгын салбарын ажилтны давтан сургалт, мэргэшлийн зэрэг олгох дүрэм батлах;

33.1.10.санхүү, эдийн засгийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагатай зөвшилцөн барилга байгууламжийн нэгж хүчин чадлын жишиг үнэлгээ, үнийн индекс барилгын ажилтны тарифт цалинг батлах;

33.1.11.туршилт, шинжилгээ судалгааны ажил эрхлэх нэгдсэн лабораторийн дүрмийг батлан, удирдлага зохион байгуулалтаар хангаж, хяналт тавих;

33.1.12.архитектор, инженерийн орон тооны бус мэргэжлийн зөвлөлийн ажиллах журам батлах;

33.1.13.барилга байгууламжийн цахим тооцооллын программ хангамжийг баталгаажуулж, хэрэглэх журмыг батлах;

33.1.14.барилгын салбарын мэргэжилтэн болон хуулийн этгээдийн бүртгэл хөтлөх, шинэчлэх, мэдээллийг мэдээллийн санд байршуулах, мэдээллээр хангах ажлыг зохион байгуулах журам батлах;

33.1.15.барилга байгууламжийн зураг төсөл боловсруулах, барилгын ажил гүйцэтгэх, барилгын материалын үйлдвэрлэл, өргөх байгууламж, түүний эд ангийн үйлдвэрлэл, угсралт, засвар үйлчилгээ эрхлэх хуулийн этгээдэд тавих нөхцөл, шаардлага болон үйлчилгээний хөлс тогтоох, хяналт тавих журмыг батлах;

/Энэ заалтад 2023 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

33.1.16.хот, тосгоны хөгжлийн ерөнхий төлөвлөгөөний хэрэгжилт, газрын зөвшөөрөл, техникийн нөхцөл олголт, барилга байгууламжийн чанар, паспортжуулалт, ашиглалт, бүртгэлийн асуудлаар аймаг, нийслэлийн Засаг даргын тайланг хэлэлцэх;

33.1.17.улсын хэмжээнд барилгын талаар нэгтгэж гаргах салбарын бүртгэл, мэдээллийн маягтыг Бүртгэл, статистикийн үндэсний хороотой хамтран батлах;

33.1.18.барилга байгууламжийн хувийн хэрэг хөтлөх журмыг батлах;

33.1.19.экспорт, импортын барилгын материал, тоног төхөөрөмж, машин механизм, түүхий эдийн бүртгэлийн "Барааг тодорхойлох, кодлох уялдуулсан систем"-ийг жил бүр холбогдох байгууллагатай хамтран өргөтгөн боловсронгуй болгох;

33.1.20.барилгын үйл ажиллагаанд мөрдөх гэрээний загвар батлах;

33.1.21.барилгын ажилд зураг төсөл зохиогчийн хяналт тавих дүрэм батлах;

33.1.22.барилгын үйл ажиллагаанд холбогдсон зөвшөөрөл олгох хүсэлтийг цахимаар хүлээн авч шийдвэрлэх болон барилгын салбарт нэг цэгийн үйлчилгээ үзүүлэх нийтлэг журам батлах;

33.1.23.энэ хуулийн 20.2-т заасан барилга байгууламжийг барих барилгын ажлын зөвшөөрлийг олгох, ашиглалтад оруулах;

/Энэ заалтыг 2022 оны 4 дүгээр сарын 22-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

33.1.24.барилгын салбарт Төр, хувийн хэвшлийн түншлэлийн тухай хуульд заасны дагуу төр, хувийн хэвшлийн түншлэлээр хэрэгжүүлэх төслийг төлөвлөх, төслийн санал гаргах, төр, хувийн хэвшлийн түншлэлийн гэрээний хэрэгжилтийг хангах, хяналт тавих;

/Энэ заалтыг 2022 оны 12 дугаар сарын 09-ний өдрийн хуулиар нэмсэн./

33.1.25.барилга байгууламж ашиглалтад оруулах комиссын ажиллах зардлын жишиг хэмжээг барилга байгууламжийн төвөгшил, хэмжээг харгалзан тогтоох.

/Энэ заалтыг 2023 оны 12 дугаар сарын 07-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

33.1.26.хууль тогтоомжид заасан бусад эрх.

/Энэ заалтын дугаарт 2022 оны 4 дүгээр сарын 22-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

/Энэ заалтын дугаарт 2022 оны 12 дугаар сарын 09-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

/Энэ заалтын дугаарт 2023 оны 12 дугаар сарын 07-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

34 дүгээр зүйл. Барилгын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгууллагын чиг үүрэг

Хэвлэх

34.1.Барилгын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгууллага дараахь чиг үүргийг хэрэгжүүлнэ:

34.1.1.барилгын тухай хууль тогтоомж, Засгийн газрын шийдвэрийн хэрэгжилтийг хангах;

34.1.2.барилга байгууламжийн норм, нормативын баримт бичиг, стандарт боловсруулах ажлыг зохион байгуулах;

34.1.3.барилгын салбарын ажилтныг давтан сургах, мэргэжил дээшлүүлэх, мэргэшлийн зэрэг олгох ажлыг зохион байгуулах;

34.1.4.барилга байгууламжийн зураг төсөлд магадлал хийх ажлыг зохион байгуулах;

34.1.5.барилгын салбарын шинжлэх ухаан, техник технологийн бодлогыг хэрэгжүүлэх;

34.1.6.барилга байгууламжийн норм, нормативын баримт бичгийг сурталчлах, нэвтрүүлэх, хэрэгжилтийг хангах ажлыг зохион байгуулах;

34.1.7.барилгын салбарын ажилтан, хуулийн этгээдийн нэгдсэн бүртгэл хөтлөх, шинэчлэх, мэдээллийг мэдээллийн санд байршуулах, мэдээллээр хангах ажлыг зохион байгуулах;

34.1.8.барилга байгууламжийн нэгж хүчин чадлын жишиг үнэлгээ, үнийн индексийг боловсруулах;

34.1.9.улсын төсвийн хөрөнгө оруулалтаар баригдах барилгын ажлын гүйцэтгэгчийг сонгон шалгаруулах ажиллагаанд тусгай зөвшөөрөл олгогчийг төлөөлөн оролцох;

34.1.10.барилга байгууламжийн зураг төсөлд магадлал хийх иргэн, хуулийн этгээдийг өрсөлдөөний журмаар сонгон шалгаруулж, экспертийн эрх олгох;

34.1.11.зөвлөх үйлчилгээ үзүүлэх иргэн, хуулийн этгээдийн нэгдсэн бүртгэл хөтлөх;

34.1.12.барилга байгууламжийн норм, нормативын сан бүрдүүлэх, зарцуулах үйл ажиллагааг зохион байгуулах;

34.1.13.архитектор, инженерийн мэргэжлийн зөвлөл байгуулан, үйл ажиллагааг нь зохион байгуулах;

34.1.14.барилга байгууламжийн зураг төсөл боловсруулах, барилгын ажил гүйцэтгэх, барилгын материалын үйлдвэрлэл, өргөх байгууламж, түүний эд ангийн үйлдвэрлэл, угсралт, засвар үйлчилгээ эрхлэх хуулийн этгээдэд тусгай зөвшөөрөл олгох үйл ажиллагааг нэг цэгийн үйлчилгээгээр зохион байгуулах;

34.1.15.барилгын материалын үйлдвэрлэлийн технологийн зааврыг хянаж, баталгаажуулах ажлыг зохион байгуулах;

34.1.16.хууль тогтоомжид заасан бусад эрх.

34.2.Энэ хуулийн 34.1.2, 34.1.3, 34.1.4, 34.1.6, 34.1.7, 34.1.8, 34.1.9, 34.1.10, 34.1.11, 34.1.13, 34.1.14, 34.1.15-д заасан чиг үүргийг эрх бүхий байгууллагын шийдвэрийн үндсэн дээр төрийн бус, мэргэжлийн байгууллагаар гэрээгээр гүйцэтгүүлж болно.

35 дугаар зүйл. Аймаг, нийслэлийн Засаг даргын бүрэн эрх

Хэвлэх

35.1.Аймаг, нийслэлийн Засаг дарга барилгын талаар дараахь бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ:

35.1.1.нутаг дэвсгэртээ барилгын салбарт баримтлах төрийн бодлого, хууль тогтоомж, Засгийн газрын шийдвэрийн хэрэгжилтийг зохион байгуулж, хяналт тавих;

35.1.2.барилгын үйл ажиллагаанд барилга байгууламжийн норм, нормативын баримт бичгийг мөрдүүлэх;

35.1.3.барилга байгууламжийн байршил тогтоох, газар олголт, загвар зураг батлах болон техникийн нөхцөл олгох үйл ажиллагааг зохион байгуулж, нэгдсэн бүртгэл хөтлөх, хадгалах, мэдээлэл түүний аюулгүй байдлыг хангах, мэдээллийн сангийн байнгын үйл ажиллагааг эрхлэх, хяналт тавих;

35.1.4.тухайн нутаг дэвсгэрт байрлах барилга байгууламжийн ашиглалтад хяналт тавьж, бүртгэх, паспортжуулах;

35.1.5.барилгын ажлын аюулгүй ажиллагааны журам батлах, хэрэгжилтийг хангах;

35.1.6.Энэ хуулийн 32.1.5, 33.1.23-т зааснаас бусад барилгын ажлын зөвшөөрөл олгож, барилга байгууламжийг ашиглалтад оруулах;

/Энэ заалтад 2022 оны 4 дүгээр сарын 22-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан./

35.1.7.барилга байгууламжийн баримт бичгийн шаардлагад нийцээгүй барилга байгууламжийг улсын хяналт хэрэгжүүлэгч байгууллагын ерөнхий байцаагчийн дүгнэлт болон шүүхийн шийдвэрийг үндэслэн албадан буулгах арга хэмжээг авч, холбогдох зардлыг буруутай этгээдээр төлүүлэх;

35.1.8.энэ хуулийн 35.1.3, 35.1.4, 35.1.6-д заасан үйл ажиллагаатай холбоотой хүсэлтийг цахимаар хүлээн авч шийдвэрлэн, нэг цэгийн үйлчилгээгээр зохион байгуулах.

ЗУРГАДУГААР БҮЛЭГ

БАРИЛГЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНД ОРОЛЦОГЧ

36 дугаар зүйл. Иргэн, төрийн бус байгууллагын оролцоо

Хэвлэх

36.1.Төрөөс үзүүлж байгаа үйлчилгээний чанар, хүртээмжийг дээшлүүлэх зорилгоор барилга, хот байгуулалтын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагаас энэ хуулийн 18.4, 34.2, 44.7-д заасны дагуу шилжүүлсэн чиг үүргийг төрийн бус, мэргэжлийн байгууллагаар гэрээний үндсэн дээр шилжүүлэн гүйцэтгүүлж болно.

36.2.Барилгын үйл ажиллагаанд хууль тогтоомж, норм, нормативын баримт бичгийн шаардлага болон иргэний эрүүл, аюулгүй, тав тухтай орчинд амьдрах эрхийг зөрчиж байгаа талаар хуульд заасны дагуу эрх бүхий байгууллагад санал, хүсэлт, гомдол гаргах эрхтэй.

36.3.Иргэн, төрийн бус байгууллага барилга байгууламжийн норм, нормативын баримт бичигт санал өгч болно.

37 дугаар зүйл. Захиалагчийн чиг үүрэг

Хэвлэх

37.1.Барилгын ажлын захиалагч дараахь чиг үүргийг хэрэгжүүлнэ:

37.1.1.барилга байгууламжийн баримт бичгийг холбогдох хууль тогтоомж, норм, нормативын баримт бичгийн шаардлагын дагуу бүрдүүлэх;

37.1.2.Нийтийн мэдээллийн ил тод байдлын тухай хуулийн 8.6.10, 8.6.11-д заасны дагуу барилга байгууламж болон үйл ажиллагааныхаа талаархи иж бүрэн мэдээллийг тухайн нутаг дэвсгэрт нийтэд ил тод байрлуулах;

/Энэ заалтад 2021 оны 12 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

37.1.3.барилга байгууламжийн техникийн нөхцөл, зураг төсөл боловсруулах, барилгын ажлын зөвшөөрлийг энэ хуулийн 22, 23, 26 дугаар зүйлд заасны дагуу авч, түүнд заасан нөхцөлийг биелүүлэх;

37.1.4.барилгын үе шатны ажилд хяналтыг хэрэгжүүлэхдээ энэ хуулийн 33.1.20-д заасан гэрээг байгуулж ажиллах;

37.1.5.барилгын ажлын үе шат бүрд зохиогчийн хяналт хийлгэж, хөндлөнгийн лабораторийн шинжилгээгээр материал, хийц, бүтээц, эдлэхүүний чанар, аюулгүй байдлын техникийн үзүүлэлтүүдийг тодорхойлуулж, холбогдох зардлыг хариуцах;

37.1.6.энэ хуулийн 48.1-д заасны дагуу барилга байгууламжийг ашиглалтад оруулах ажлыг зохион байгуулах;

37.1.7.энэ хуулийн 41 дүгээр зүйлд заасны дагуу барилгын ажлыг түр зогсоосон бол тогтоосон хугацаанд хамгаалалтын горимыг хангаж ажиллах;

37.1.8.барилгын үе шатны ажилд эрх бүхий байгууллагаас өгсөн шаардлага, зааварчилгааг биелүүлэх;

37.1.9.барилгын үйл ажиллагаанд холбогдох барилга байгууламжийн норм, нормативын баримт бичгийг баримтлан, эрүүл ахуй, хөдөлмөрийн аюулгүй байдлын нөхцөлийг хангах арга хэмжээг хэрэгжүүлж холбогдох зардлыг хариуцах;

37.1.10.барилга байгууламжийн зураг төсөлд магадлал хийлгэж, холбогдох зардлыг хариуцах;

37.1.11.түүх, археологийн мэргэжлийн байгууллагаар урьдчилсан хайгуул, судалгаа хийлгэх, түүх, соёлын үл хөдлөх дурсгалыг хамгаалах;

37.1.12.барилгын үйл ажиллагааны хөрөнгө оруулалтын асуудлыг хариуцан зохицуулж, санхүүжилтийг тогтоосон хугацаанд хийх;

37.1.13.барилгын үйл ажиллагааг хэрэгжүүлэхэд өөрийн буруутай үйлдэл, эс үйлдэхүйг гарах эрсдэл, хохирлыг хариуцах;

37.1.14.барилга байгууламжийг ашиглалтад зүгшрүүлэх, тохируулах хугацаанд өөрийн буруутай үйлдэл, эс үйлдэхүйн улмаас гарсан хохирлыг хариуцах;

37.1.15.барилга байгууламжийн баримт бичгийг ашиглалтын хугацаанд хадгалж, баяжуулалт хийх;

37.1.16.барилга байгууламжийн баримт бичгийн үнэн зөвийг хариуцах;

37.1.17.барилгын үйл ажиллагааны явцад орчны тохижилт, эзлэхүүн төлөвлөлт, инженерийн дэд бүтцийн талаархи зурагт болон бусад сурталчилгаа бодит байдалд нийцсэн байх ба хэрэглэгчийн өмнө тэдгээр мэдээллийн үнэн зөв байдлын хариуцлагыг хүлээх;

37.1.18.энэ хуулийн 37.1.17-д заасан зурагт сурталчилгаа болон холбогдох материалыг хэрэглэгчтэй байгуулах гэрээнд хавсаргах;

37.1.19.барилгын ажлын гүйцэтгэлд хяналт тавьж, фото зургаар баримтжуулан, ил, далд ажлын актыг баталгаажуулах;

37.1.20.барилга байгууламж барих талбайг чөлөөлөх, ашиглалтад оруулах болон ашиглалтад оруулах комиссын ажиллах зардлыг хариуцах.

/Энэ заалтад 2023 оны 12 дугаар сарын 07-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

37.2.Захиалагч барилгын үйл ажиллагаанд оролцох өөрийн чиг үүргийг гэрээний үндсэн дээр зөвлөх үйлчилгээ үзүүлэх мэргэжилтэн, мэргэжлийн хуулийн этгээдээр төлөөлүүлэн хэрэгжүүлж болно.

37.3.Барилгын үйл ажиллагаанд захиалагч тодорхой байна. Захиалагч тодорхой бус тохиолдолд тухайн барилга байгууламжийн эзэмшигч буюу өмчлөгчийг захиалагчид тооцно. Барилга байгууламжийн эзэмшигч, өмчлөгч тодорхой бус бол тухайн газрын эзэмшигч буюу өмчлөгчийг захиалагчид тооцно.

37.4.Захиалагч барилга байгууламжийн зураг төслийг зохиогчийн зөвшөөрөлгүйгээр өөрчлөхийг хориглоно.

37.5.Газрын зөвшөөрөл, техникийн нөхцөл олгоогүй, зураг төсөл нь боловсруулагдаж дуусаагүй орон сууцны барилгад иргэдээс хөрөнгө төвлөрүүлэхийг хориглоно.

37.6.Дуусаагүй, дууссан боловч ашиглалтад оруулаагүй барилга байгууламжийг ашиглахыг хориглоно.

37.7.Барилга байгууламж барих, шинэчлэх, засварлахдаа гудамж, зам, талбай сэтлэх, эвдэж сүйтгэх, шугам сүлжээ шилжүүлэх, мод, цэцэрлэгжүүлэлтийг түр зайлуулбал тэдгээрийг нөхөн сэргээж, зардлыг хариуцна.

37.8.Энэ хуулийн 16.3-т заасан зураг төслийг үндэслэн барилга байгууламжийн буулгалтын ажлыг гүйцэтгэнэ.

37.9.Доорхи барилга байгууламжийн зураг төслийн даалгавар, норм, нормативын баримт бичгийн техникийн даалгаврыг холбогдох мэргэжлийн зөвлөлөөр хянуулсан байна:

37.9.1.энэ хуулийн 5.1-д заасан заавал мөрдөх норм, нормативын баримт бичиг;

37.9.2.энэ хуулийн 4.1.18-д заасан цомог;

37.9.3.энэ хуулийн 10.1.2, 10.1.3, 10.1.4, 10.1.5-д заасан барилга байгууламжийн нэг маягийн зураг;

37.9.4.энэ хуулийн 10.1.4, 10.1.5-д заасан барилга байгууламжийн зураг төсөл.

38 дугаар зүйл. Зураг төсөл зохиогчийн чиг үүрэг

Хэвлэх

38.1.Зураг төсөл зохиогч дараахь чиг үүрэгтэй:

38.1.1.барилга байгууламжийн зураг төслийг холбогдох хууль тогтоомж, норм, нормативын баримт бичгийн шаардлагад нийцүүлэн хөрөнгө оруулалтын үр ашиг болон техникийн тооцоонд тулгуурлан боловсруулах;

38.1.2.барилга байгууламжийн зураг төслийн холбогдох хэсгийг боловсруулсан зохиогч тухайн зураг төслийг баталгаажуулан, мэргэжлийн хариуцлага хүлээх;

38.1.3.зураг төсөл зохиогч хуулийн этгээд барилга байгууламжийн зураг төслийг хууль тогтоомж, норм, нормативын баримт бичгийн шаардлагад нийцсэн эсэхэд хяналт хийж баталгаажуулан, хариуцлага хүлээх;

38.1.4.зохиогчийн техникийн хяналтыг барилгын ажлын үе шатанд гэрээний үндсэн дээр гүйцэтгэх;

38.1.5.барилга байгууламжийг ашиглалтад оруулах ажиллагаанд оролцох;

38.1.6.барилга байгууламжийн зураг төсөлд өөрчлөлт оруулах захиалагчийн санал барилга байгууламжийн норм, нормативын баримт бичигт тавих чанар, аюулгүй байдлын шаардлагад нийцсэн тохиолдолд зөвшөөрч, баталгаажуулах;

38.1.7.энэ хуулийн 16.3-т заасан зураг төслийг боловсруулах;

38.1.8.барилгын ажилд зохиогчийн хяналтыг хэрэгжүүлэхэд шаардлагатай арга хэмжээг авахыг захиалагчаас шаардах;

38.1.9.барилга байгууламжийн хийц, бүтээц, материал, эдлэхүүнд хөндлөнгийн лабораторийн шинжилгээ хийлгэж баталгаажуулахыг захиалагчаас шаардах;

38.1.10.барилгын ажлыг зураг төсөл болон барилга байгууламжийн норм, нормативын баримт бичигт тавьсан шаардлагад нийцүүлэн гүйцэтгээгүй тохиолдолд дүгнэлт гаргаж, барилгын улсын хяналт хэрэгжүүлэх байгууллагад мэдэгдэж, холбогдох арга хэмжээг авхуулах.

38.2.Зураг төсөл зохиогч барилга байгууламжийг ашиглалтад зүгшрүүлэх, тохируулах хугацаанд өөрийн буруутай үйлдэл, эс үйлдэхүйн улмаас гаргасан хохирлыг хариуцна.

38.3.Зураг төсөл зохиогч өөрийн боловсруулсан зураг төсөлд магадлал хийхийг хориглоно.

39 дүгээр зүйл. Барилга байгууламжийн зураг төсөлд магадлал хийх эксперт

Хэвлэх

39.1.Барилга байгууламжийн зураг төсөлд хийх магадлалыг барилгын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгууллага энэ хуулийн 34.1.10-т заасны дагуу эрх олгосон иргэн, хуулийн этгээдээр гэрээний үндсэн дээр гүйцэтгүүлнэ.

39.2.Экспертийн эрх бүхий иргэн нь магадлал хийх эрх бүхий хоёроос дээшгүй хуулийн этгээдийн бүрэлдэхүүнд ажиллаж болно.

39.3.Энэ хуулийн 39.2-т заасныг зөрчсөн экспертийн магадлал хийх эрхийг энэ хуулийн 33.1.3-т заасан журмын дагуу эрх бүхий этгээд хүчингүй болгоно.

39.4.Эксперт барилга байгууламжийн зураг төслийн холбогдох хэсэгт магадлалын дүгнэлт гаргаж, мэргэжлийн хариуцлага хүлээнэ.

39.5.Экспертийн эрх бүхий хуулийн этгээд барилга байгууламжийн зураг төслийг хууль тогтоомж, норм, нормативын баримт бичгийн шаардлагад нийцсэнийг нотолж, техникийн шийдлийн талаархи дүгнэлт гаргаж, хариуцлага хүлээнэ.

40 дүгээр зүйл. Барилгын ажил гүйцэтгэгчийн чиг үүрэг

Хэвлэх

40.1.Барилгын ажил гүйцэтгэгч дараахь чиг үүрэгтэй:

40.1.1.барилгын ажлыг зөвшөөрөл, магадлал хийгдэж, баталгаажсан зураг төсөл, норм, нормативын баримт бичгийн шаардлагын дагуу гүйцэтгэх, хяналт тавих;

40.1.2.барилгын ажлын ил, далд ажлын актыг баталгаажуулах, үе шатны ажлын гүйцэтгэлийн тэмдэглэл хөтлөх, барилгын улсын хяналт хэрэгжүүлэх эрх бүхий байгууллага, зураг төсөл зохиогч, захиалагчаас тавьсан хууль ёсны шаардлагыг биелүүлэх;

40.1.3.барилга байгууламжийг давагдашгүй хүчин зүйл, гэнэтийн аюулаас урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээг авах;

40.1.4.барилгын ажлын талбайд гал, хөдөлмөрийн эрүүл ахуй, аюулгүй ажиллагааны горимыг мөрдөж, байгаль орчин, түүх, соёлын үл хөдлөх дурсгалыг хамгаалах;

40.1.5.барилгын ажлын талбайн орчны хөдөлмөр хамгааллын дэглэмийг сахиулж, гуравдагч этгээдийг барилгын ажлаас шалтгаалсан болзошгүй аюулаас урьдчилан сэргийлэх, хамгаалах арга хэмжээг авах;

40.1.6.энэ хуулийн 7 дугаар зүйлд заасан гуравдагч этгээдийн амьдрах, ажил үүргээ хэвийн гүйцэтгэх нөхцөлийг зөрчихгүй, саад учруулахгүй байх;

40.1.7.барилга байгууламжийн үйл ажиллагаанд оролцогчдын төлөөллийг барилгын талбайд чөлөөтэй нэвтрүүлэх, барилгын ажил, барилга байгууламжийн баримт бичигтэй танилцуулах;

40.1.8.барилга байгууламжийн ашиглалтын зүгшрүүлэх, тохируулах хугацаанд өөрийн буруутай үйлдэл, эс үйлдэхүйн улмаас гарсан хохирлыг хариуцах;

40.1.9.барилга байгууламжийн суурь, хана, хучилт, шат, араг бүтээц, дээврийн ажлуудыг бие даан гүйцэтгэх;

40.1.10.барилга байгууламж барих, шинэчлэх, засварлахдаа гудамж, зам, талбай сэтлэх, эвдэж сүйтгэх, шугам сүлжээ шилжүүлэх, мод, цэцэрлэгжүүлэлтийг түр зайлуулбал тэдгээрийг нөхөн сэргээх;

40.1.11.барилга байгууламжид хэрэглэгдсэн материал, тоног төхөөрөмж, зураг төсөлд заасан техникийн үзүүлэлтийг хангаж байгааг нотлох, шаардлагатай тохиолдолд лабораторийн шинжилгээ хийлгэж, дүгнэлт гаргуулан баталгаажуулах;

40.1.12.барилга байгууламжийн хийц, бүтээцийн даацын бат бэхийг барилгын ажлын үе шат бүрд лабораторийн шинжилгээ хийлгэж дүгнэлт гаргуулан баталгаажуулах;

40.1.13.барилгын ажил гүйцэтгэх технологи, үйлдвэрлэл, техникийн ослоос сэргийлсэн хөдөлмөрийн эрүүл ахуй, аюулгүй ажиллагааны нөхцөлийг бүрдүүлэх арга хэмжээний зохион байгуулалтын зургийг боловсруулж, түүний дагуу гүйцэтгэх;

40.1.14.Хог хаягдлын тухай хуулийн 9.2-т заасныг хэрэгжүүлэх;

40.1.15.энэ хуулийн 5.8-д заасан зардлыг барилгын төсөвт өртөгт тусган, энэ хуулийн 5.7-д заасан санд төвлөрүүлэх;

40.1.16.барилгын ажлыг эрх бүхий байгууллагын зөвшөөрөлгүйгээр гүйцэтгэхгүй байх;

40.1.17.барилгын ажлын явцад зураг төсөл өөрчлөгдсөн бол гүйцэтгэлийн зураг төсөл боловсруулж баталгаажуулах;

40.1.18.барилгын ажил гүйцэтгэгч туслан гүйцэтгэгчийг ажиллуулж, ерөнхий гүйцэтгэгчийн чиг үүргийг хэрэгжүүлэх тохиолдолд туслан гүйцэтгэгчийн ажлын үр дүн, эрсдэлийг захиалагчийн өмнө хариуцах;

40.1.19.энэ хуулийн 16.3-т заасан зураг төслийг үндэслэн барилга байгууламжийн буулгалтын ажлыг гүйцэтгэх;

40.1.20.гарал үүсэл, тохирлын гэрчилгээтэй барилгын материал хэрэглэх;

40.1.21.энэ хуулийн 8 дугаар зүйлд заасны дагуу даатгалд хамрагдсан байх;

40.1.22.захиалагчтай байгуулсан гэрээнд өөрөөр заагаагүй бол туслан гүйцэтгэгчийг сонгож, гэрээний үндсэн дээр ажиллуулах;

40.1.23.гүйцэтгэгч барилгын ажлын захиалагчийн үүргийг хэрэгжүүлсэн тохиолдолд энэ хуулийн 37 дугаар зүйлд заасан чиг үүргийг хэрэгжүүлэх;

40.1.24.энэ хуулийн 10.1.1-д заасан ангилалд хамаарах барилгын ажлыг холбогдох зөвшөөрөлгүйгээр иргэн, хуулийн этгээд гүйцэтгэж болно. Энэ тохиолдолд барилга байгууламжийн норм, нормативын баримт бичгийн шаардлагыг дагаж мөрдөх.

40.2.Барилгын ажлыг зураг төсөлгүйгээр гүйцэтгэхийг хориглоно.

40.3.Барилга байгууламж барих, шинэчлэх, өргөтгөх, засварлах ажилд олон улсын болон үндэсний стандартын шаардлага хангаагүй, гарал үүсэл, тохирлын гэрчилгээгүй материал, бүтээгдэхүүн, эдлэхүүн болон барилгын хэв хашмалын тулаасанд мод хэрэглэхийг хориглоно.

41 дүгээр зүйл. Барилга байгууламжийн хамгаалалтын горим

Хэвлэх

41.1.Барилгын ажлыг долоон сараас дээш хугацаагаар түр зогсоосон бол захиалагч барилга байгууламжийг хамгаалалтын горимд оруулж, энэ талаар барилгын улсын хяналт хэрэгжүүлэх эрх бүхий байгууллагад мэдэгдэж, холбогдох шийдвэрийг гаргуулна. Барилга байгууламжийг хамгаалалтын горимд оруулах шийдвэрт хамгаалалтын горимын хугацаа, нөхцөлийг тусгана.

41.2.Барилга байгууламжийн хамгаалалтын горимыг дараахь байдлаар хэрэгжүүлнэ:

41.2.1.барилга байгууламжийн технологийн нөхцөл, барилгын ажлын зөвшөөрөлд заасныг харгалзан барилгын ажлыг түр зогсоох;

41.2.2.барилга байгууламжийн хамгаалалтын горимд шилжих нөхцөлийг хангаж, шаардлагатай арга хэмжээг авах;

41.2.3.барилгын ажлын талбайд аюулгүй байдлыг хангах зорилгоор захиалагч байнгын хяналт тавьж, шалгалт хийх.

41.3.Барилга байгууламжийн хамгаалалтын горимыг техникийн норм, нормативын баримт бичигт заасны дагуу гүйцэтгэнэ.

41.4.Барилга байгууламжийг хамгаалалтын горимд шилжүүлэхэд тэмдэглэл хөтөлж, захиалагч болон барилгын улсын хяналт хэрэгжүүлэх эрх бүхий байгууллагын байцаагч гарын үсэг зурж баталгаажуулна.

41.5.Энэ хуулийн 41.4-т заасан тэмдэглэлийг барилгын улсын хяналт хэрэгжүүлэх эрх бүхий байгууллагад хүргүүлсэн өдрөөс эхлэн барилгын ажлын зөвшөөрлийн хугацааг түр түдгэлзүүлж, барилгын ажлыг зогсооно.

41.6.Барилга байгууламжийн хамгаалалтын горимын хугацаа хоёр жил байна. Шаардлагатай тохиолдолд хугацааг сунгах хүсэлтийг захиалагч гаргаж болно.

41.7.Энэ хуулийн 41.6-д заасан хугацаа дуусгавар болмогц захиалагч тухайн барилга байгууламжийн барилгын ажлыг үргэлжлүүлэх, эсхүл чанар аюулгүйн шаардлага хангахгүй нь тогтоогдсон барилга байгууламжийг буулгах арга хэмжээг авна.

41.8.Барилга байгууламжийг хамгаалалтын горимоос гаргасан тохиолдолд захиалагч барилгын ажлыг үргэлжлүүлэхдээ барилгын улсын хяналт хэрэгжүүлэх эрх бүхий байгууллагад мэдэгдэнэ.

41.9.Энэ хуулийн 41.1, 41.6-д заасан хугацаа барилга байгууламжийг буулгах тухай барилгын улсын хяналт хэрэгжүүлэх эрх бүхий байгууллага болон шүүхийн шийдвэрт хамаарахгүй.

42 дугаар зүйл. Зөвлөх үйлчилгээ

Хэвлэх

42.1.Барилгын салбарын мэргэжлийн зөвлөх үйлчилгээг дараахь чиглэлээр үзүүлнэ:

42.1.1.инженер-хайгуулын судалгаа;

42.1.2.хөрөнгө оруулалтын судалгаа;

42.1.3.барилга байгууламжийн зураг төсөл боловсруулах, норм, нормативын баримт бичиг боловсруулалтын түвшинг тогтоох;

42.1.4.барилгын материалын үйлдвэрлэлийн техник, эдийн засгийн үндэслэл, түүхий эд болон үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүний чанар, технологийн хяналт, зөвлөгөө, дүгнэлт гаргах, тоног төхөөрөмжийн угсралт, лабораторийн болон үйлдвэрлэлийн туршилт хийх, технологийн горим тогтоох;

42.1.5.барилгын ажлын механикжуулалт, өргөх байгууламж, түүний эд ангийн үйлдвэрлэл, угсралт, оношилгоо, засвар, техникийн үйлчилгээ, тохируулга, зүгшрүүлэлт хийх ажлын технологи, аргачлал тогтоох;

42.1.6.барилгын ажлын үе шатанд хяналт тавих, барилга байгууламжийн ашиглалтын үеийн чанар, аюулгүй байдлын төлөвт дүгнэлт гаргах;

42.1.7.төслийн удирдлага, зохион байгуулалт, технологийн түвшин;

42.1.8.барилга байгууламжийн захиалагчийн чиг үүргийг хэрэгжүүлэх;

42.1.9.энэ хуулийн 42.1.1, 42.1.2, 42.1.3, 42.1.4, 42.1.5, 42.1.6, 42.1.7, 42.1.8-д заасан ажлыг иж бүрэн гүйцэтгэх.

42.2.Энэ хуулийн 10.1.4, 10.1.5-д заасан ангилалд хамаарах барилга байгууламжийн үйл ажиллагаанд зөвлөх үйлчилгээг заавал авна.

42.3.Зөвлөх үйлчилгээ үзүүлэх иргэн, хуулийн этгээд энэ хуулийн 34.1.11-д заасан байгууллагад бүртгүүлнэ.

42.4.Зөвлөх үйлчилгээ үзүүлэх иргэн, хуулийн этгээдэд тавих шаардлага, бүртгэх журмыг Засгийн газар батална.

43 дугаар зүйл. Барилгын материал үйлдвэрлэгч, ханган нийлүүлэгчийн чиг үүрэг

Хэвлэх

43.1.Барилгын материал үйлдвэрлэх тусгай зөвшөөрөл бүхий хуулийн этгээд бусад хууль тогтоомжид зааснаас гадна дараахь чиг үүрэгтэй:

43.1.1.Ашигт малтмалын тухай болон Түгээмэл тархацтай ашигт малтмалын тухай хуульд заасан журмын дагуу барилгын материалын үйлдвэрлэлд хэрэглэх түгээмэл тархацтай ашигт малтмалыг олборлох, боловсруулах;

43.1.2.хууль тогтоомжид заасны дагуу орд газрын ашигласан талбайд нөхөн сэргээлт хийх;

43.1.3.үйлдвэрлэсэн барилгын материал, бүтээгдэхүүнийхээ чанарт баталгаа өгөх;

43.1.4.барилгын материал, түүхий эд, бүтээгдэхүүнийг итгэмжлэгдсэн лабораторийн сорилт туршилтад тогтмол хамруулан технологийн заавар батлуулах, тохирлын гэрчилгээ авах;

43.1.5.үйлдвэрлэсэн барилгын материал, бүтээгдэхүүнийхээ чанарын үндсэн үзүүлэлтийг тодорхойлох лабораторитой байх, хяналт тавих;

43.1.6.итгэмжлэгдсэн лабораторийн дүгнэлтийг үндэслэн барилгын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагаас эрх олгосны дагуу шинэ материал, хийц, бүтээц, эдлэхүүн, бүтээгдэхүүнийг үйлдвэрлэж, туршилтын журмаар хэрэглэх;

43.1.7.лабораторийн хэмжих хэрэгсэл, тоног төхөөрөмжийг баталгаажуулах.

44 дүгээр зүйл. Барилгын салбарын ажилтан

Хэвлэх

44.1.Барилгын салбарын ажилтан энэ хуульд заасны дагуу бүртгэлд хамрагдана.

44.2.Барилгын салбарын ажилтны тасралтгүй мэргэжил дээшлүүлэх, мэргэшлийн зэрэг олгох, сунгах, хүчингүй болгох асуудлыг төрийн захиргааны байгууллагын дэргэдэх мэргэжил дээшлүүлэх, мэргэшлийн зэрэг олгох орон тооны бус зөвлөл хариуцна. Зөвлөлийн дүрмийг барилгын асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүн батална.

44.3.Барилгын салбарын мэргэжилтэн дараахь мэргэшлийн зэрэгтэй байна:

44.3.1.инженер, архитектор;

44.3.2.мэргэшсэн инженер, мэргэшсэн архитектор, мэргэшсэн төсөвчин;

44.3.3.зөвлөх инженер, зөвлөх архитектор, тэргүүлэх төсөвчин.

44.4.Мэргэжилтэй ажилчны мэргэжлийн түвшинг нэгээс зургаан зэргээр стандартын дагуу тодорхойлно.

44.5.Мэргэжилтний үйл ажиллагааны хүрээ, түүнд тавих шаардлага, мэргэшлийн зэрэг, гэрчилгээ олгох хугацааг энэ хуулийн 33.1.9-т заасан дүрмээр нарийвчлан тогтооно.

44.6.Энэ хуулийн 44.3.3-т заасан зураг төсөл боловсруулах зөвлөх мэргэжилтэн барилга байгууламжийн зураг төсөлд магадлал хийх экспертийн эрхийн сонгон шалгаруулалтад орох эрхтэй.

44.7.Барилгын салбарын ажилтны мэргэжил дээшлүүлэх, мэргэшлийн зэрэг олгох асуудлыг гэрээний үндсэн дээр төрийн бус, мэргэжлийн байгууллагаар гүйцэтгүүлж болно.

45 дугаар зүйл. Барилгын салбарт ажиллах гадаадын иргэн, хуулийн этгээд

Хэвлэх

45.1.Барилгын үйл ажиллагаанд оролцох хүсэлт гаргасан гадаадын иргэн мэргэжлээрээ ажилласан туршлагатай, хууль тогтоомжийн дагуу ажиллах зөвшөөрөл авсан байна.

45.2.Барилгын үйл ажиллагаа эрхлэх гадаадын хуулийн этгээд энэ хуулийн 19, 20 дугаар зүйлд заасан тусгай зөвшөөрөл авсан байна.

45.3.Монгол Улсын хууль тогтоомжид өөрөөр заагаагүй бол улс, орон нутгийн төсөв, гадаадын зээл тусламжийн хөрөнгөөр санхүүжүүлэх барилгын үйл ажиллагааг гадаадын хуулийн этгээд энэ хуульд заасан эрх бүхий Монгол Улсын хуулийн этгээдтэй хамтран гэрээ байгуулж, эрхэлнэ.

45.4.Гадаадын хөрөнгө оруулалттай хуулийн этгээд энэ хуулийн 19, 20 дугаар зүйлд заасан тусгай зөвшөөрөл авах хүсэлтэд тухайн орны эрх бүхий байгууллагаас олгосон тусгай зөвшөөрлийн гэрчилгээг хавсаргана.

45.5.Барилгын үйл ажиллагаа эрхлэх гадаадын иргэн, хуулийн этгээд энэ хуулийн 21 дүгээр зүйлд заасны дагуу бүртгүүлнэ.

46 дугаар зүйл. Барилга байгууламжийг өмчлөгч, эзэмшигчийн үүрэг

Хэвлэх

46.1.Барилга байгууламжийн ашиглалтын явцад өмчлөгч, эзэмшигч дараахь үүргийг хүлээнэ:

46.1.1.хууль тогтоомж, норм, нормативын баримт бичигт заасан шаардлагыг дагаж мөрдөх;

46.1.2.энэ хуулийн 33.1.18-д заасан журмын дагуу барилга байгууламжийн хувийн хэрэг хөтлөх;

46.1.3.барилга байгууламжийн үндсэн хийц, бүтээцийг арчлан хамгаалах, зориулалтыг өөрчлөхгүй байх;

46.1.4.барилга байгууламжийн инженерийн хангамжийн системийг арчлан хамгаалах;

46.1.5.барилга байгууламжийг галын аюулаас урьдчилан сэргийлэх, ариун цэвэр, эрүүл ахуйн болон экологийн шаардлагыг хангуулах;

46.1.6.байгаль орчин, түүх, соёлын үл хөдлөх дурсгалыг хамгаалах;

46.1.7.барилга байгууламжийн орчны тохижилтын засвар арчлалтыг тогтмол хийж, авто болон явган хүний зам, талбайн хөдөлгөөнийг хааж бусдад саад учруулахгүй байх;

46.1.8.барилгын дээвэр, адрын хучилт болон бусад бүтээц дээр бороо, цас, мөс, хог, шороо, тоосонцор болон бусад эд зүйлс хуримтлагдан даац хэтэрч осол гарахаас урьдчилан сэргийлэх;

46.1.9.барилгын даацын хийц, бүтээц болон дотор, гадна инженерийн шугам сүлжээнд байнгын хяналт тавих;

46.1.10.барилга байгууламжид мэдээлэл, харилцаа холбооны тоног төхөөрөмж, сурталчилгааны болон гэрлэн чимэглэл байрлуулах ажлын зураг төсөл, түүний угсралт, бэхэлгээг эрх бүхий байгууллагаар гүйцэтгүүлж, барилгын хийц, бүтээцэд эвдрэл, гэмтэл гарахаас урьдчилан сэргийлэх;

46.1.11.барилгын хийц, бүтээцэд ан цав, цууралт үүсэх зэрэг ноцтой эвдрэл, гэмтэл гарсан тохиолдолд барилгын улсын хяналтын асуудал эрхэлсэн байгууллагад хандаж дүгнэлт гаргуулан, холбогдох арга хэмжээг авах;

46.1.12.барилгын ашиглалтын хугацаанд барилга байгууламжийн баримт бичгийг баяжуулж, хадгалах;

46.1.13.барилгын нүүр талыг өөрчлөх тохиолдолд аймаг, нийслэлийн ерөнхий архитектортой зөвшилцөх;

46.1.14.барилга байгууламжийн ашиглалтын хугацааны 15 жил тутамд барилга байгууламжийн төлөв байдалд барилгын улсын хяналтын асуудал эрхэлсэн байгууллагаар дүгнэлт гаргуулж, холбогдох арга хэмжээг авах.

46.1.15.гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх зорилгоор хүний халдашгүй, чөлөөтэй байх эрхэд илтэд халдах байршлаас бусад нийтийн зориулалттай орон сууцны орох, гарах нийтийн хэсэг болон дундын эзэмшлийн талбайд оршин суугчдын аюулгүй байдлыг хамгаалах, дундын эзэмшлийн эд хөрөнгийн бүрэн бүтэн байдлыг хангах үүднээс нийтийн эзэмшлийн гудамж, талбай бүхий барилга байгууламжийн орчинд дүрс бичлэгийн техникийг байршуулах, ашиглалт, хамгаалалтад байнгын хяналт тавих.

/Энэ заалтыг 2022 оны 4 дүгээр сарын 22-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./

46.2.Гамшиг, аюулт үзэгдлийн улмаас барилга байгууламжид учирсан хохирлыг үнэлэхдээ барилга байгууламжийн ашиглалтын нөхцөлийг хангах эсэхийг харгалзан үзнэ.

/Энэ хэсэгт 2017 оны 02 дугаар сарын 02-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/

46.3.Хөрөнгө оруулагч, захиалагч ашиглалтад оруулсан барилга байгууламжийн газрын зөвшөөрөл, тэг тэнхлэг таталтын акт, зураг төсөл, ил, далд ажлын акт, гадна шугам сүлжээний гүйцэтгэлийн зураг, барилгын ажлын явцад захиалагч, зохиогч, барилгын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагын чанар, аюулгүй байдлын талаар гаргасан дүгнэлт, ашиглалтад оруулсан баримт бичгийг тухайн барилга байгууламжийг ашиглалтад оруулснаас хойш 30 өдөрт багтаан холбогдох төрийн архивт шилжүүлнэ.

/Энэ хэсэгт 2022 оны 11 дүгээр сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

/Энэ хэсэгт 2020 оны 04 дүгээр сарын 24-ний өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан./

46.4.Өмчлөгч, эзэмшигч барилга байгууламжид эвдрэл, гэмтэл учруулах, зохих мэргэжлийн байгууллагын зөвшөөрөлгүйгээр үндсэн хийц, бүтээц, төлөвлөлт, зориулалтыг өөрчлөх, тухайн барилга байгууламжид байгаль орчин, хүний амь нас, эрүүл мэндэд сөрөг нөлөө үзүүлж ашиглалтын хэвийн нөхцөлийг алдагдуулж болзошгүй үйл ажиллагаа эрхлэхийг хориглоно.

46.5.Ашиглалтын явцад барилга байгууламжид эвдрэл, гэмтэл учрах, нурах тохиолдолд гүйцэтгэгч, зураг төсөл зохиогч, өмчлөгч, эзэмшигч, материал үйлдвэрлэгч, ханган нийлүүлэгч, зөвлөх үйлчилгээ үзүүлэгчийн аль буруутай нь хариуцлага хүлээнэ.

46.6.Барилга байгууламжийн өмчлөгч, эзэмшигч хуулиар хүлээсэн үүргээ биелүүлээгүй бол хууль тогтоомжид заасан хариуцлага хүлээнэ.

ДОЛДУГААР БҮЛЭГ

ТЕХНИКИЙН УЛСЫН ХЯНАЛТ

47 дугаар зүйл. Барилга байгууламжийн техникийн улсын хяналт

Хэвлэх

47.1.Барилга байгууламжийн техникийн улсын хяналтыг барилгын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага хэрэгжүүлнэ.

/Энэ хэсэгт 2022 оны 11 дүгээр сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

47.2.Барилгын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага Төрийн хяналт шалгалтын тухай хуульд заасан чиг үүргээс гадна дараахь хяналт шалгалтыг хэрэгжүүлнэ:

/Энэ хэсэгт 2022 оны 11 дүгээр сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

47.2.1.барилга байгууламжийг барих, тэдгээрийн шинэчлэл, их засварын ажлын чанарт;

47.2.2.барилгын материал, түүхий эд, эдлэхүүн, бүтээгдэхүүний чанарт;

47.2.3.барилга байгууламжийн зураг төслийн хэрэгжилтэд;

47.2.4.барилга байгууламжийн ашиглалтад;

47.2.5.өргөх байгууламжийн угсралт, ашиглалтын үеийн аюулгүй ажиллагаанд;

47.2.6.барилга байгууламжийн зураг төсөл, инженер-геологийн судалгааны ажлын чанарт;

47.2.7.барилга байгууламжийн нуралт, эвдрэл, өргөх байгууламжид гарсан ослын шалтгаанд;

47.2.8.өргөх байгууламжийн улсын бүртгэлд;

47.2.9.барилгын ажлын гүйцэтгэлийн чанарт;

47.2.10.зураг төсөл боловсруулах, магадлал хийх, барилгын ажил гүйцэтгэх, барилгын материал үйлдвэрлэхтэй холбогдсон үйл ажиллагаанд;

47.2.11.барилга байгууламжийн зүгшрүүлэх, тохируулах болон эдэлгээний хугацаанд гарсан зөрчилд;

47.2.12.дуусаагүй болон түр зогссон барилга байгууламжийн хамгаалалтын горимын хэрэгжилтэд;

47.2.13.барилга байгууламжийн төсөвт өртөг, үнэ бүрдэлд.

47.3.Барилгын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага зураг төсөл зохиогч, барилгын материал үйлдвэрлэгч, гүйцэтгэгчийн техникийн дотоод хяналтын үйл ажиллагааны хэрэгжилтэд хяналт тавина.

/Энэ хэсэгт 2022 оны 11 дүгээр сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

47.4.Барилга байгууламж баримт бичгийн дагуу баригдсан эсэхийг тодруулах зорилгоор эрх бүхий улсын хяналтын байцаагч барилга байгууламжид тухайн чиглэлээр нэмэлт шалгалт хийж болно.

НАЙМДУГААР БҮЛЭГ

БАРИЛГА БАЙГУУЛАМЖИЙН ГЭРЧИЛГЭЭ

48 дугаар зүйл. Барилга байгууламж ашиглалтад оруулах

Хэвлэх

48.1.Барилгын ажлын зөвшөөрөлд заасан нөхцөл, зураг төслийн дагуу гүйцэтгэснийг баталгаажуулан энэ хуулийн 35 дугаар зүйлд заасан эрх бүхий байгууллага барилга байгууламжийг ашиглалтад оруулна.

48.2.Барилга байгууламжийг барилгын ажлын явцад шаардагдах цахилгаан, дулаан, халуун, хүйтэн усаар түр хангах бөгөөд байнгын ашиглалтад оруулаагүй барилга байгууламжийг цахилгаан, харилцаа холбоо, дулаан, халуун, хүйтэн усаар хангахыг хориглоно.

48.3.Гэрчилгээ олгогдоогүй, дуусаагүй барилга байгууламжид үйл ажиллагаа эрхлэхийг хориглоно.

48.4.Цогцолбор барилга байгууламжийн технологийн хувьд нэгдмэл бус бүрдэл хэсгийг хэсэгчлэн энэ хуулийн 48.1-д зааснаар ашиглалтад оруулж болно.

48.5.Захиалагч энэ хуулийн 35 дугаар зүйлд заасан эрх бүхий байгууллагад барилга байгууламжийг ашиглалтад оруулахаар хүсэлт гаргах бөгөөд түүнд дараахь баримт бичгийг хавсаргана:

48.5.1.барилгын үе шатны ажлын гүйцэтгэлийн тэмдэглэл;

48.5.2.барилгын ажлын ил, далд ажлын акт;

48.5.3.зураг төсөл зохиогчийн хяналтын нэгдсэн дүгнэлт;

48.5.4.захиалагчийн барилгын техникийн хяналтын нэгдсэн дүгнэлт;

48.5.5.барилга байгууламжийн инженерийн шугам сүлжээний холболтыг техникийн нөхцөлийн дагуу гүйцэтгэсэн, эсхүл өөр эх үүсвэр ашигласныг баталгаажуулсан тэмдэглэл, холбогдох мэдээлэл;

48.5.6.барилга байгууламжийн өөрчлөлтийн зураг төсөл;

48.5.7.тоног төхөөрөмж угсарсан актууд, холбогдох байгууллагаар баталгаажуулсан тоног төхөөрөмжийн туршилтын баримт бичиг, тоног төхөөрөмжийг зааврын дагуу суурилсан эсэхэд хийсэн туршилтын дүгнэлт.

48.6.Энэ хуулийн 35 дугаар зүйлд заасан эрх бүхий байгууллага барилга байгууламжийг ашиглалтад оруулах хүсэлт, энэ хуулийн 48.5-д заасан баримт бичгийг хянаж, ажлын 10 өдрийн дотор ашиглалтад оруулах комисс ажиллуулна.

48.7.Барилга байгууламжийг дараахь тохиолдолд ашиглалтад оруулахаас татгалзана:

48.7.1.энэ хуулийн 48.5-д заасан баримт бичгийг бүрдүүлээгүй;

48.7.2.захиалагч, эсхүл түүний итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч энэ хуулийн 47.2, 47.5-д заасан хяналт шалгалт хийхэд саад учруулсан, татгалзсан;

48.7.3.энэ хуулийн 26 дугаар зүйлд заасан зөвшөөрлийн нөхцөлүүдийг зөрчсөн.

48.8.Энэ хуулийн 48.5-д заасан баримт бичгийн үнэн зөвийг захиалагч хариуцна.

49 дүгээр зүйл. Барилга байгууламжийн ашиглалтын гэрчилгээ, паспортжуулалт

Хэвлэх

49.1.Энэ хуулийн 48.1-д заасны дагуу ашиглалтад оруулсан барилга байгууламжид барилгын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага ашиглалтад оруулах комиссын дүгнэлтийг үндэслэж, ажлын долоон өдрийн дотор ашиглалтын гэрчилгээ олгоно.

/Энэ хэсэгт 2022 оны 11 дүгээр сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

49.2.Барилга байгууламжийн ашиглалтын гэрчилгээ чанар, аюулгүй байдлын түвшингээр дараахь төрөлтэй байна:

49.2.1.шинээр баригдаж ашиглалтад орсон ашиглалтын шаардлага хангасан барилга байгууламжид ногоон өнгийн;

49.2.2.засвар, шинэчлэлт хийгдэж, ашиглалтын шаардлага хангах боломжтой нь паспортжуулалтаар тогтоогдсон ашиглагдаж байгаа барилга байгууламжид шар өнгийн;

49.2.3.ашиглалтын шаардлага хангахгүй болсон нь паспортжуулалтаар тогтоогдсон ашиглагдаж байгаа барилга байгууламжид улаан өнгийн;

49.3.Ашиглагдаж байгаа барилга байгууламжийн бат бэх, найдвартай ажиллагааны түвшинг энэ хуулийн 49.5-д заасан журмын дагуу энэ хуулийн 35 дугаар зүйлд заасан эрх бүхий байгууллага паспортжуулж, энэ хуулийн 49.2-т заасан тохирох гэрчилгээг энэ хуулийн 49.1-д заасан эрх бүхий этгээд олгоно.

49.4.Энэ хуулийн 49.2.2-т заасан барилга байгууламжид засвар, шинэчлэлт хийж, ашиглалтын шаардлага хангасан бол энэ хуулийн 35 дугаар зүйлд заасан эрх бүхий байгууллага ашиглалтад оруулж, энэ хуулийн 49.1-д заасны дагуу ногоон өнгийн гэрчилгээ олгоно.

49.5.Энэ хуулийн 49.1-д заасан барилга байгууламжийн ашиглалтын гэрчилгээ олгох, паспортжуулах журмыг барилгын асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүн батална.

/Энэ хэсэгт 2022 оны 11 дүгээр сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./

ЕСДҮГЭЭР БҮЛЭГ

БУСАД ЗҮЙЛ

50 дугаар зүйл.Хууль тогтоомж зөрчигчид хүлээлгэх хариуцлага

Хэвлэх

50.1.Энэ хуулийг зөрчсөн албан тушаалтны үйлдэл нь гэмт хэргийн шинжгүй бол Төрийн албаны тухай хуульд заасан хариуцлага хүлээлгэнэ.

50.2.Энэ хуулийг зөрчсөн хүн, хуулийн этгээдэд Эрүүгийн хууль, эсхүл Зөрчлийн тухай хуульд заасан хариуцлага хүлээлгэнэ.

50.3.Барилгын тухай хууль зөрчигчид торгууль оногдуулсан нь тухайн зөрчлийг арилгах, зөрчлийн улмаас бусдад учруулсан хохирлыг нөхөн төлөх хариуцлагаас чөлөөлөх үндэслэл болохгүй.

/Энэ зүйлийг 2017 оны 5 дугаар сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/

МОНГОЛ УЛСЫН ИХ ХУРЛЫН ДАРГА З.ЭНХБОЛД

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(2022.12.07-ны өдрийн орчуулгын хяналт)                                    Unofficial translation

 

LAW OF MONGOLIA

February 5, 2016                                        Ulaanbaatar city

 

ON CONSTRUCTION

/Revised edition/

 

CHAPTER ONE

GENERAL PROVISIONS

Article 1.Purpose of the law

1.1.The purpose of this Law is to regulate the relations in connection with the conducting construction operation, producing construction/building materials, performing construction work, and supervising and commissioning thereof.

Article 2.Legislation on construction

2.1.Legislation on construction consists of the Constitution of Mongolia, the Civil code, the Law on Land, the Law on Urban development, the Law on Labor safety and health, this Law, and other legislative acts adopted in conformity therewith.

2.2.If an international treaty, to which Mongolia is a party, provides otherwise than this Law, then the provisions of the international treaty shall prevail.

2.3.Other relations with respect to conducting construction activities not regulated under this Law shall be regulated by the relevant sector laws.

Article 3.The principles to be adhered to provide public services in the construction sector

3.1.The following principles shall be adhered to provide public services in the construction sector:

3.1.1.to ensure that the regulation, registration and licensing of construction operation are transparent, open and efficient for the public;

3.1.2.to ensure equality and independence of participants in the construction business.

Article 4.Definition of the terms of the Law

4.1.The following terms used in this Law shall be interpreted as follows:

4.1.1."buildings and facilities" shall mean facilities such as residential, civil, industrial, energy, communication, water, and petroleum buildings, water supply, dams, including its engineering system;

/This sub-paragraph was amended by the law as of May 12, 2017/

4.1.2."certificate of building and facility commission" shall mean a document issued by competent authorities certifying that the building or facility has been completed for commission;

4.1.3."period of improvement and adjustment of building and facility for operation" shall mean that the time when the client, contractors, designers, consultants, and other construction business entities are responsible to ensure smooth operation of building design, structure, materials, equipment, water and wastewater, steam, gas, heating, electricity and communications after the building or facility has been commissioned and certificate has been issued;

4.1.4."construction documents" shall mean technical conditions, design drawings, concealed and non-concealed work acts, site journal, and other relevant documents developed and certified in accordance with the provisions of this Law, which are required to issue construction permit and carry out construction work;

4.1.5."repair and equip the buildings and facilities" shall mean complete or partial repair of buildings and facilities with the purpose of improving its smooth use and installation of additional and special equipment;

4.1.6."expert to certify the design of buildings and facilities" shall mean a citizen or legal entity to provide independent and professional assessment of the design of buildings and facilities;

4.1.7."expansion and renovation of buildings and facilities" shall mean modification, expansion and renovation of basic structure and utilities system by increasing dimension of the building and facility;

4.1.8."technical condition of buildings and facilities" shall mean a decision made by an authorized legal entity to connect buildings and facilities to heating, steam, gas, drinking and waste water supply, electricity, communications, and alarm;

4.1.9."procedures for building and facility protection" shall mean protection of building components from damages and ensuring building and facility quality and safety as well as continuation of construction work during the time of the construction work is suspended;

4.1.10."new construction of buildings and facilities" shall mean construction of buildings and facilities or demolishing old buildings and facilities to build new ones;

4.1.11."construction work" shall mean performance of all types of construction work including preparation of sites, assembly of components, re-building, dismantling, performance of repair work, and equipment installation;

4.1.12."contractor" shall mean a legal entity authorized to perform construction work under an agreement made with the client;

4.1.13."construction client" shall mean a citizen, legal entity and their agent interested in contracting out construction work;

4.1.14."construction site" shall mean a plot of land where construction work is undergoing;

4.1.15."permit to commence or continue construction work" (hereinafter referred to as "construction work permit") shall mean a decision by competent authorities permitting performance of construction work as stated in this Law;

4.1.16."construction design drawing review/certification/verification" shall mean independent and autonomous professional activity to certify/assess whether building and facility design, technology, selection of lifting mechanisms, urban and architecture planning, basic structural integrity solution meets regulatory documents' requirements and ensures consumer safety;

4.1.17."construction materials" shall mean minerals, raw materials, structures, products and articles used in buildings and facilities that meet standards, health and ecological requirements;

4.1.18."regulatory documents for buildings and facilities" shall mean mandatory or optional regulatory documents, rules, technical regulations, instructions, guidelines, methodologies and standards that contain technical requirements for buildings and facilities;

4.1.19."state technical inspection of buildings and facilities" shall mean activity to be implemented by regulatory authority in order to verify if the construction process complies with laws or not;

4.1.20."construction process" shall mean development of construction design and documents, assurance, contracting, supervision of stages, safety and quality testing, commissioning and certification;

4.1.21."construction license" shall mean a right granted by competent authority in the construction industry stated in Articles 8.1 and 8.2 of the Law on Permits;

/This sub-paragraph was amended by the law as of June 17, 2022/

4.1.22."construction investor" shall mean a citizen or legal entity who provides funds required to build buildings and facilities;

4.1.23."independent source and piping/utilities" mean utilities such as water, heating, steam, gas, electricity, communications provided to meet needs of the building and facility;

4.1.24."demolition work" shall mean complete or partial demolition of buildings and facilities found by competent authority to have failed occupancy requirements and have been built in breach of legislation and requirements of regulatory documents;

4.1.25."landscaping work" shall mean construction of green space outside buildings and facilities, roads, parking lot, pavement, crosswalk, recreational area for residents, playground, small architectural design/form, and lighting;

4.1.26."as-built drawing" shall mean a shop drawing that has been modified by a designer of the approved design drawing and approved by a competent authority;

4.1.27."model drawing" shall mean a document that sets forth general localized building layout, surrounding overview, space planning, facade, color solution and planning;

4.1.28."renovation" shall mean repair of buildings and facilities without modifying basic building design and structure, replacement of worn or damaged equipment with the purpose of extending the life without compromising the technical specifications of water, wastewater, steam, gas, heating, electricity and mechanic equipment installed therein;

4.1.29."consulting services" shall mean professional services provided based on qualifications, special knowledge and skills required for construction work performance, regulatory documents development, construction material production technology selection, and determination of mechanic-automation, configuration, adjustment, and quality and safety level and status;

4.1.30."design drawing" shall mean a set of documents such as model drawing required to plan buildings and facilities and perform construction work, original model drawing /blueprint/, feasibility study, technical and working drawings, construction site and production coordination draft, engineering survey, geological and geodetic mapping, technical estimates; and cost budget;

4.1.31."designer" shall mean a legal entity authorized to develop building and facility designs;

4.1.32."designer's supervision" shall mean oversight by the author to check whether it is being built as per construction drawings and regulatory documents;

4.1.33."engineering infrastructure" shall mean facilities including roads, railway, suspension roads, roads above or underground, all types of utilities, ordinary or engineering structures to prevent disasters and accidents;

4.1.34."engineering survey" shall mean professional activities to find out feasibility of engineering geology, geotechnics, hydrogeology, earthquake, environmental and weather conditions, landscape, architectural planning, amenities, infrastructure, and provision of utilities system of that particular site before undergoing construction work;

4.1.35."utilities/pipeline system" shall mean central facilities including water supply, electricity, sewerage, treatment plant, oil and various gas pipelines, and wireless communications;

4.1.36."lifting mechanism" shall mean fixed and mobile equipment designed to lift or transport people and goods vertically or horizontally;

4.1.37."decentralized utilities system" shall mean a facility designed to provide water, heat, steam, gas, electricity, communications services to a certain area or building and facility;

4.1.38."centralized utilities system" shall mean a primary facility to connect urban areas and buildings and facilities located in a certain urban area to central source of water, heat, steam, gas, electricity, and communications;

4.1.39."complexity" shall mean status of the design and construction processes depending on building and facility structures, technology, spatial planning, engineering solution and type of design;

4.1.40."zero axis" shall mean markings on a site that connects basic building and facility dimensions and levels to the state geodetic network;

4.1.41."division" shall mean sequence of technology for development of construction design, contracting, and building commissioning each;

4.1.42."accreditation" shall mean the process of issuing professional conclusion on and approving the strength and reliability of a building or a facility that is being used;

4.1.43."original model drawing/blueprint" shall mean a document developed based on engineering survey that describes general clustered layout, landscaping, street overview, coherence with the surrounding buildings and facilities, spatial planning, structure, general solution for utilities supply, health and safety, sun light, building floor plan, section, facade, architecture, color selection, and specifications.

Article 5.Building and facility regulatory documents

5.1.Construction operation shall be regulated by the following regulatory documents:

5.1.1.Building norms and regulations;

5.1.2.Building regulations or technical rules, instructions, album and methods;

5.1.3.Standard.

5.2.The building norms and regulations referred to in Article 5.1.1 of this Law shall be adhered to mandatorily whereas the building norms and regulations stated in 5.1.2 will be adhered to optionally.

5.3.The building and facility norms and regulations, building rules and standards shall stipulate detailed technical conditions and requirements for buildings and facilities.

5.4.It can be stated in contracts that the documents referred to in Articles 5.1.2 and 5.1.3 of this Law are mandatory to be adhered to.

5.5.Costs to develop, approve and publicize the building and facility regulatory documents stipulated in Article 5.1 of this Law shall be covered from the state budget and the Building and facility regulation fund.

5.6.The Cabinet member in charge of construction issues shall approve the procedures on functions of the Building and facility regulation fund, its expenditure, oversight and reporting.

5.7.The Building and facility regulation fund shall consist of the following sources:

5.7.1.revenues obtained at 0.18 percent from estimated cost of the building and facility;

5.7.2.sales revenues from the building regulatory documents;

5.7.3.donations made by citizens and legal entities with the purpose of streamlining the standards;

5.7.4.other revenues.

5.8.Funds of the Building and facility regulation fund shall be spent to develop, study, publicize and publish the regulatory documents and coordinate these activities.

5.9.Development, approval, use of standards for construction material production and business, and issue of certificate of conformity shall be regulated under respective legislation.

5.10.It shall be prohibited to duplicate the building and facility regulatory documents without permission of the state central administrative body in charge construction issues.

Article 6.Acceptance of international technical rules and standards

6.1.Issues that are not regulated under the building and facility regulatory documents of Mongolia may be regulated under building and facility norms, regulations, and standards of international organizations and foreign countries.

6.2.Building and facility norms, regulations and standards of international organizations shall be registered and adhered to in construction activities in accordance with Article 6.3 of this Law.

6.3.The Cabinet shall approve procedures on use of building and facility norms, regulations, and standards of international organizations and foreign countries.

6.4.International norms, rules and standards, which to be used in the development of design drawing, certification and construction of state-owned oil refineries and crude oil pipelines, their main technological and auxiliary facilities shall be registered and enforced in accordance with regulation specified in Article 3.3 of the Law on Supporting Petroleum Refineries.

/This paragraph was added by the law as of January 29, 2021/

Article 7.Public and third-party rights and interests

7.1.Authorities shall consider the following issues to issue construction work license:

7.1.1.rights and interests arising out of construction operation and concerning land, immovable property owned, used or occupied by citizens or legal entities;

7.1.2.rights and interests of citizens and legal entities to live and work in a healthy and safe environment;

7.1.3.compliance with the principles set forth in this Law and legislation on the urban development.

7.2.In case public and third-party rights and interests are violated, personal rights and interests may be restricted at the decision of authorities on the grounds and requirements set forth in this Law.

7.3.Living and working environment of third parties and their right to use buildings and facilities may be modified to an extent stated in legislation during construction process without subjecting it to deterioration.

7.4.Design drawings and topographical map of buildings and facilities shall be open and transparent to the public. Information referred to in Article 18.1 of the Law on Information transparency and access shall not apply here.

7.5.State and local administrative authorities in charge of construction issues shall be responsible to protect the interests of third parties through enforcement and implementation of relevant regulatory documents in construction process, and oversight.

Article 8.Construction industry insurance

8.1.Participants in construction business may be insured against potential risks. 

8.2.Potential damages to life, health and property of third parties due to wrongful acts or omissions of construction business participants shall be insured. The insurance shall be negotiated by the client and contractor in advance and specified in the contracting agreement.

8.3.Professionals with the qualifications stated in Articles 44.3.2 and 44.3.2 of this Law shall obtain professional liability insurance.

8.4.The construction contractor shall ensure life insurance coverage are provided for its workers to work at the building and facility.

CHAPTER TWO

CLASSIFICATION OF CONSTRUCTION WORK AND BUILDINGS AND FACILITIES

Article 9.Types of construction work

9.1.There shall be the following types of construction work:

9.1.1.build new buildings and facilities;

9.1.2.expand and renovate buildings and facilities;

9.1.3.repair and equip buildings and facilities;

9.1.4.demolition;

9.1.5.outdoor landscaping.

Article 10.Classification of buildings and facilities

10.1.The buildings and facilities shall be classified into the following categories depending on complexity:

10.1.1.buildings and facilities that don't require construction work permits;

10.1.2.buildings and facilities of low complexity;

10.1.3.buildings and facilities of medium complexity;

10.1.4.highly complex buildings and facilities;

10.1.5.exclusively complex buildings and facilities.

10.2.The Cabinet member in charge of construction affairs shall determine the purpose and capacity of buildings and facilities subject to the classifications set forth in Article 10.1 of this Law in alignment with the type of construction work set forth in Article 9.1 of this Law.

CHAPTER THREE

BASIC REQUIREMENTS FOR CONSTRUCTION OPERATION

Article 11.Construction operation principles

11.1.The following principles shall be adhered to in construction operation:

11.1.1.ensure mechanical safety: Ensure that construction materials, designs, structures and articles don't cause hazards to health, life, property of citizens and the environment, are durable and firm;

11.1.2.ensure fire safety: Ensure that the design drawings contain fire prevention, protection and damage restriction tools during occupancy of building and facility;

11.1.3.ensure environmental safety: Ensure that buildings and facilities are designed and built without negative impact on the environment and are safe for human health, lives, property, animals and plants;

11.1.4.ensure safety for humans: Ensure that buildings and facilities are designed and built in a manner that is protected physical, chemical, biological, and radiation effects, high frequency wave and other harmful substance impacts;

11.1.5.ensure safety of building and facility occupants; Ensure that buildings and facilities are designed and built in a manner that it doesn't cause damages to human health and lives during occupancy, it is fire resistant, and has reliable power supply and electricity source;

11.1.6.ensure that buildings and facilities are designed and built to ensure rights of disabled people, and their transportation and safety of their movement;

11.1.7.implement green development policy and eco-building requirements in construction operations, introduce innovative technologies and plan efficient use of electricity, heat, steam and water sources.

Article 12.Requirements for building design

12.1.The following requirements shall be met for the building design:

12.1.1.ensure that it is developed based on land permit issued by authority, drawing specifications, regulatory documents, technological specifications, equipment maintenance files, technical conditions and engineering survey;

12.1.2.ensure that energy, water supply, sewerage and communications system are being designed to be efficient, and doesn't restrict use of renewable energy and natural lighting, the cooling and ventilation system must have used substances that replace ozone depleting substances;

/This sub-paragraph was amended by the law of June 03, 2022/

12.1.3.ensure that buildings and facilities are protected from noise, vibration, smoke, toxic gases, high frequency, waste, radioactive substances and soil contamination that have adverse effects on the environment;

12.1.4.ensure that it is designed in a manner that streets, areas and public parks can be used freely and doesn't hinder parking area, its entry and exits;

12.1.5.ensure to prevent and protect from technical and fire hazards to human lives, health and environment, and it has access to evacuation during natural disasters and dangerous phenomenon accidents;

/This sub-paragraph was amended by the law of February 02, 2017/

12.1.6.ensure that it meets needs and technical requirements of disabled people;

12.1.7.ensure that job coordination maps are developed to ensure safety in construction work;

12.1.8.design and build facade, roof and patio railing and enclosures in line with the surrounding architecture and layout.

Article 13.Requirements for building materials and products

13.1.The building materials and products used in buildings and facilities shall meet the following requirements:

13.1.1.meets fully requirements of the building and facility regulatory documents and design;

13.1.2.free of negative impacts on human lives, health and the environment;

13.1.3.has certificate of origin and laboratory certificate that proves quality;

13.1.4.has containers, packaging and labels that meet quality requirements.

13.2.The building materials and products shall be selected and reflected in the design according to the building and facility purpose and planning.

13.3.Information on requirements of the standards of building materials and products shall be described in the building and facility design.

13.4.The building materials and products shall be modified at the designer's decision only during the construction process at the request of the client and contractor.

13.5.Detailed requirements for the building material production, extraction and building materials and products shall be regulated under the building and facility regulatory documents.

Article 14.Requirements for buildings and facilities

14.1.The buildings and facilities shall meet the following requirements.

14.1.1.ensure that it is built as per the design;

14.1.2.ensure that it meets requirements of the regulatory documents for buildings and facilities;

14.1.3.ensure that it is free of adverse impacts on the environment;

14.1.4.ensure that it doesn't endanger smooth occupancy of the adjacent buildings and facilities.

14.2.The landscaping area and green space outside buildings and facilities shall not be less than what is stipulated in the urban development regulatory documents.

14.3.The building and facility occupancy improvement and adjustment period shall be one year.

14.4.In case the period stated in 14.3 of this Law expires, the contractor, designer and client shall inspect the building and facility together and make notes to rectify the discrepancies.

14.5.As the discrepancies are rectified in accordance with Article 14.4 of this Law, the violations set forth in 14.3 of this Law shall be deemed as expired.

14.6.The life of exterior and interior decoration of the building and facility, all types of materials, basic structure, drinking and sewage water, steam, gas, heat, electricity and communications equipment and fittings shall be no less than three years from the expiry of the period stated in Article 14.3 of this Law.

14.7.Whether it is the client, designer, contractor, material supplier or user, whoever at fault shall rectify the discrepancies occurred during the period specified in Article 14.6 of this Law and indemnify for damages.

14.8.For buildings and facilities funded by the state and local budgets as well as foreign aids and investments, the terms and conditions of retaining certain percentage of the contract value as security deposit with the purpose of guaranteeing fulfillment of the obligations of the contractor within the period specified in 14.3 of this Law shall be regulated according to Article 43.6 of the Law on Procurement of Goods and Services with State and Local Funds.

14.9.The Cabinet member in charge of construction affairs shall enact the regulation on determining the standard life of buildings and facilities.

14.10.Issue of continued use beyond the expiration of the term stated in Article 14.9 of this Law shall be determined by the state central administrative body in charge of construction issues.

/In this paragraph, the term "competent inspection authority" was amended to "state central administrative in charge of the issue" by the law as of November 11, 2022 and shall entry into forced from January 1, 2023/

14.11.Expiration of the standard life of buildings and facilities shall be the ground to release the client, designers, contractors, construction material suppliers, consultants and experts from the liability stated in Article 50 of this Law.

14.12.After the expiration of the standard life of buildings and facilities, if the authority stated in Article 14.10 of this Law finds that the building and facility is usable, a certificate of occupancy stated in Article 49.2.1 of this Law shall be issued.

Article 15.Requirements for the benefit of disabled citizens

15.1.Building and facility drawings shall address requirements for disabled citizens.

15.2.Requirements stated in Article 15.1 of this Law shall be regulated under building regulatory documents and standards.

Article 16.Requirements for construction sites

16.1.It shall be prohibited for the client or contractor to modify arbitrarily boundary and size of the site granted for construction.

16.2.Legal entity licensed to provide geodetic and cartographic services shall determine the zero cycle in line with geodetic marks /red line/ as described in the design.

16.3.Construction site and production management design drawings shall be developed to perform building and facility erection and demolition.

16.4.Competent legal entity referred to in Article 16.2 of this Law shall submit the zero- cycle information of the building and facility to the local administrative authority.

Article 17.Subject to servitude on the construction site

17.1.A construction site may be subjected to servitude as stipulated in the Civil Code and the grounds and procedures under other relevant laws.

17.2.In case it is essential, adjacent areas or plot of land of immovable property owner and user and immovable property shall be subject to servitude.

17.2.1.build buildings and facilities, rebuild or repair;

17.2.2.build or rebuild utilities and infrastructure facilities;

17.2.3.enable engineering survey for the soil in the area and protect it;

17.2.4.erect temporary or permanent shelter to access the building and facility.

17.3.Servitude may be subjected in accordance with Article 17.2 of this Law for the temporary use of public special purpose lands and sites for construction activities by the decision of the Citizens' Representatives' Khural of aimag, soum, capital or district.

/This paragraph was amended by the law as of  April 22, 2022/

CHAPTER FOUR

CONSTRUCTION LICENSE AND CONSTRUCTION WORK PERMIT

Article 18.Operation of construction business

18.1.Construction business shall be operated based on the licenses and construction work permits and records in accordance with the conditions and procedures set forth in this Law.

18.2.Construction work for the buildings and facilities that fall under the classifications specified in Articles 10.1.2, 10.1.3, 10.1.4 and 10.1.5 of this Law shall be operated by legal entities who hold the license issued by the State central public administration body in charge of construction issues.

18.3.For carrying out the construction of buildings and facilities that fall under the classifications specified in Article 10.1.1 of this Law, the license stipulated in Article 19.1.2 of this Law is not required.

18.4.Issuance of the construction license and registration of construction industry legal entities specified in Article 19.2 of this Law may be carried out by professional non-governmental organizations.

Article 19.Construction license

19.1.The following construction activities shall be carried out on the basis of license.

19.1.1.develop design for the buildings and facilities that fall under the categories specified in Articles 10.1.2, 10.1.3, 10.1.4 and 10.1.5 of this Law;

19.1.2.perform the construction work for the buildings and facilities falling under the categories specified in Articles 10.1.2, 10.1.3, 10.1.4 and 10.1.5 of this Law;

19.1.3.manufacturing, installation, service and maintenance of lifting mechanisms and its parts;

19.1.4.manufacturing of load-bearing design, structures, articles, materials, and their raw materials, flammable, toxic, and energy-saving products.

19.2.The competent entity specified in Article 34 of this Law shall keep the records of construction business license holders and shall submit the information to the state central administrative body in charge of construction issue and competent authority specified in Article 35 of this Law.

/In this paragraph, the term "component inspection authority" was amended "state central administrative in charge of the issue" by the law as of November 11, 2022 and shall be entry into forced from January 1, 2023/

Article 20.Issuance of license

20.1.The construction business license shall be issued within 10 working days after the receipt of application.

20.2.License to develop designs and perform construction work for more than 30-meter-high facilities such as towers, supporting or basic walls or buildings and facilities with more than 16 floors and those that supply water, heating and power shall be issued only for the particular facility.

20.3.A legal entity applying for construction business license shall submit the documents specified in the paragraph 3 of Articles 5.1 of the Law on Permits as well as the following documents to the authority specified in Article 34 of this Law.

/This paragraph was amended by the law as of June 17, 2022/

20.3.1.information on the personnel;

20.3.2.list and description of tools, equipment and machinery Information on the production premises;

20.3.3.a copy of the contract on leasing the equipment and machinery specified in Article 20.3.2 of this Law from other legal entities, if necessary;

20.3.4.findings of the certification of the design concerning the building and facility specified in Article 20.2 of this Law.

20.4.It shall be prohibited to require documents other than those specified in Article 20.3 of this Law concerning the issuance of the construction business license.

20.5.The construction business license shall be issued for a period of five years.

20.6.The construction business license may be extended for the period specified in Article 20.5 of this Law.

20.7.The legal entity that holds a construction business license shall operate business within the framework of the construction work permit specified in Article 26 of this Law.

20.8.The State central administrative body in charge of construction issues shall revoke the license and publicly announce based on the findings of the state building and facility inspection authority in the following cases.

/In this paragraph, the term "state central administrative body in charge of construction issues based on the findings of the state inspection authority" was amended by the law as of "member of the Government in charge of the issue" by the law as of November 11, 2022, and shall be entry into forced from January 1, 2023/

20.8.1.violation of the requirements specified in Articles 12, 13, 14, 15, and 16 of this Law;

20.8.2.failure to engage in the activities specified in the license for three consecutive years.

20.9.The license holder shall submit business operation reports as per the construction documents specified in Article 33.1.17 of this Law to the central public administration body in charge of construction issues.

20.10.Construction business license shall not be obtained to reuse the design of the design of buildings and facilities specified in Article 20.2 of this Law.

Article 21.Registration of citizen, legal entities operating construction business

21.1.Legal entities engaged in construction scoping, geodetic and cartographic services, building and facility design development, construction material manufacturing, construction cost estimation shall submit a document evidencing their compliance of the requirements specified in Article 21.2 of this Law and be registered. Registration can be carried out electronically.

21.2.The Cabinet member in charge of construction issues shall approve the requirements, documents and registration procedures that apply to the citizen and legal entities engaged in the business fields specified in Article 21.1 of this Law as per the categories specified in Article 10 of this Law.

21.3.Legal entities and personnel engaged in a construction business shall be recorded into unified registry and database.

Article 22.Issuance of technical specifications

22.1.Application for technical specifications of buildings and facilities shall be submitted to the utility supplier specified in Article 22.2 of this Law for processing. The following documents shall be attached to the application.

22.1.1.permit issued by competent authority;

22.1.2.cadastre drawing of the unit area of the plot of land where the building is to be built and photographs showing its conditions;

22.1.3.a copy of the civil identification card of the applicant, or a copy of the state registration certificate if the applicant is a legal entity;

22.1.4.in case the application is to be delivered by proxy, power of attorney;

22.1.5.architectural model drawing;

22.1.6.information that describes capacity and utility supply needs of the building and facility that requires technical specifications.

22.2.The engineering provider shall process the issuance of technical conditions and approval within 10 working days.

22.3.Refusal by the utility supplier to issue the technical specifications shall not deter the applicant to meet its utility needs from its own sources. In case the applicant develops and certifies a design to meet utility supply needs from own sources, the construction work permit may be issued.

22.4.Construction work permit can be issued in case the applicant developed and obtained approval for design drawings where its engineering demand is addressed at its own sources.

Article 23.Development of building and facility designs

23.1.The issue of whether to certify building and facility location and model drawings shall be resolved within 10 working days in accordance with Article 35.1.3 of this Law.

23.2.Original model drawing /sketch/ and comprehensive working design shall be developed based on the location, model drawing and technical specifications of the certified building and facility specified in Article 23.1 of this Law.

23.3.The comprehensive working design drawings specified in Article 23.2 of this Law shall be developed in the following stages.

23.3.1.development of design drawings for the buildings and facilities to be built according to the categories specified in Article 10.1.5 of this Law or as complex shall be in two stages - "technical drawing" and "working drawing";

23.3.2.development of design drawings for buildings and facilities except under Article 23.3.1 of this Law shall be in one stage - "working drawing".

23.4.The client shall specify the design development stages in the contract made with the design company and in the drawing task.

23.5.Design documents developed by competent foreign legal entity shall be certified together with a competent legal entity of Mongolia and the design documents shall be in English and Mongolian languages.

23.6.The requirements to certify the building and facility design developed by the competent foreign legal entity shall be described in the building and facility design development and certification rules specified in Article 32.1.8 of this Law.

23.7.The development of design drawings and certification of state-owned oil refineries and crude oil pipelines, their main technological and ancillary facilities shall be regulated by the procedure set forth in Article 3.3 of the Law on Supporting Petroleum Refineries.

/This paragraph was added by the law as of January 29, 2021/

Article 24.Construction cost estimate

24.1.The following principles shall apply for construction costing, planning, approval and implementation, including:

24.1.1.be based on the approved design;

24.1.2.reflect building and facility location, environmental conditions, and release of land;

24.1.3.be guided by building and facility cost component, budgeting guidelines, regulatory documents, rules, instructions and methodologies;

24.1.4.be independent.

24.2.Cost estimates for buildings and facilities to be funded with public funds or foreign loans or aid should be developed by a Budgeter/Estimator with professional qualifications.

24.3.The budgeters with professional qualifications specified in Articles 44.3.2 and 44.3.3 of this Law shall have their work reports reviewed by a professional budgeting body. The budgeter's code of conduct shall be approved and enforced by a body specified in Article 33.1 of this Law.

24.4.In case of modifying cost estimates for the buildings and facilities depending on changes to construction materials prices and rates, the state central administrative bodies shall jointly review the grounds and estimates and decide funding in accordance with relevant procedures.

24.5.It shall be prohibited to unreasonably with hold construction performance funding for buildings that have been built according to the requirements of the building and facility regulatory documents and certified in accordance with applicable procedures.

24.6.The Cabinet member in charge of construction affair shall approve the construction cost component rules and cost estimation methodology.

Article 25.Certification of building and facility designs

25.1.Certification of building and facility designs shall be completed within 15 working days for the original model drawing /sketch/ and working drawing stages specified in Article 23.2 of this Law.

25.2.The certification shall be performed on the following designs.

25.2.1.design, feasibility study, engineering calculations and cost estimate for buildings and facilities that fall under the categories specified in Articles 10.1.2, 10.1.3, 10.1.4 and 10.1.5 of this Law and to be built in an area of seismic magnitude of seven or more;

25.2.2.design, feasibility study, engineering calculations and cost estimate for buildings and facilities that fall under the categories specified in Articles 10.1.4 and 10.1.5 of this Law and to be built in an area of seismic magnitude of less than seven;

25.2.3.construction site and production management design;

25.2.4.engineering and geological findings and geodetic maps;

25.2.5.cost estimate and integrated budget for buildings and facilities under the categories specified in Articles 10.1.2 and 10.1.3 of this Law and to be constructed with public funds or foreign loans and aid.

25.3.The building and facility design developed by a foreign legal entity shall be subject to Article 25.2 of this Law, too.

25.4.If the design specified in Articles 25.2 and 25.3 of this Law hasn't been certified, it shall be prohibited to issue a construction work permit.

25.5.If modifications have been made in the main design and structure of the building and facility during construction process, the modified design shall be re-certified.

25.6.The certification finding shall be in two forms - refusal and acceptance. The refusal of the certification finding shall be the ground to refuse to issue the construction work permit.

25.7.Disputes concerning the certification finding specified in Article 25.6 of this Law may be discussed and resolved by relevant professional council.

25.8.The design of building and facility that fall under the categories specified in Article 10.1.1 of this Law may be certified at the request of the client.

25.9.Violation of the requirement under Article 12.1 of this Law shall constitute the grounds to certification rejection.

Article 26.Construction work permit

26.1.The construction work permit shall be issued for the buildings and facilities that fall under the categories specified in Articles 10.1.2, 10.1.3, 10.1.4 and 10.1.5 of this Law.

26.1.1.new construction of buildings and facilities;

26.1.2.expand or rebuild buildings and facilities;

26.1.3.demolition of buildings and facilities.

26.2.If the basic building and facility structure and size and capacity of utilities have been modified, the design shall be re-developed and the construction work permit shall be re-obtained.

26.3.The construction work permit shall be issued according to the category, design documents as specified in Article 10.1, 23.2 and 28.2 of this Law for expansion and rebuilding of buildings and facilities.

26.4.Where more than one building and facility is to be constructed at the granted land, the construction work permit shall be obtained for the maximum level of complexity.

26.5.The relations on issuing a permit for the construction of a state-owned oil refinery and a crude oil pipeline shall be regulated by the procedure set forth in Article 3.3 of the Law on Supporting Petroleum Refineries.

/This paragraph was added by the law as of January 29, 2021/

Article 27.Process of issuance of construction work permit

27.1.The authority specified in Article 35.1 of this Law shall issue the construction work permit.

27.2.The authority specified in Article 28.2 of this Law shall issue the construction work permit within 10 working days based on the documents referred to in Article 27.1 of this Law.

27.3.If the authority specified in Article 27.1 of this Law refuses to issue the construction work permit, it shall deliver reasonable explanation to the applicant.

Article 28.Issue of certificate of construction work permit

28.1.The construction work permit shall be accompanied by the certificate in accordance with Article 27.1 of this Law.

28.2.The following documents shall be attached to the application for construction work permit.

28.2.1.decision that certifies location, model drawing and technical specifications of the building and facility;

28.2.2.certified comprehensive design of the building and facility and certification findings;

28.2.3.information on the building and facility designer /registry number, identity card for professional association member, address, phone number, e-mail address; certificate of state registration and company brochure for legal entities/;

28.2.4.building and facility assessment report if environmental impact assessment is required for the building and facility according to the environmental laws;

28.2.5.attach the certificate if insured against accident or liability.

28.3.Apart from the documents referred to in Article 28.2 of this Law, the licenses of the designer and contractor shall be attached.

28.4.The application for construction work permit shall be accompanied by a plan on how to implement supervision during the construction work stages.

28.5.The documents referred to in Article 28.2 of this Law and attached to the application of the applicant for starting or continuing construction work shall be reviewed in order to issue the permit.

28.6.The authority specified in Article 35.1 of this Law shall be prohibited to require documents other than those specified in Articles 28.2, 28.3 and 28.4 of this Law.

Article 29.Information to be included in the certificate of construction work permit.

29.1.The following information shall be included in the certificate of construction work permit issued by the authority specified in Article 27.1 of this Law.

29.1.1.information on the location of the building and facility;

29.1.2.land registration information and cadastre norm;

29.1.3.date of the construction work permit and number of the permit;

29.1.4.validity of the construction work permit;

29.1.5.date of commencement of the term of the construction work permit;

29.1.6.information on the building and facility purpose and capacity;

29.1.7.category of the building and facility;

29.1.8.information on the building client and contractor;

29.1.9.position and signature of the official who issued the construction work permit.

29.2.In case there are changes to the information specified in Article 29.1 of this Law, the licensing authority holds the right to make relevant changes to the licensing decision and certificate of the construction work permit.

Article 30.Term of the construction work permit

30.1.The construction work permit shall be issued for the period of construction work site as well as the production management drawings. The term shall be counted from the day specified for start of the construction work.

30.2.If the construction work didn't end within the period specified in 30.1 of this Law, the client shall apply for extension 30 days before the expiration of the term of the permit to the authority specified in 27.1 of this Law and attach a plan that states the actual period when the unfinished work shall be completed.

30.3.The authority specified in Article 27.1 of this Law shall resolve the issue within five working days of receipt of the application specified in Article 30.2 of this Law, and shall make amendments to the certificate of construction work permit.

30.4.If the application has not been submitted according to 30.2 of this Law and the term of the construction work permit has expired; the construction work permit shall be obtained again in accordance with 27.2 and 28.2 of this Law.

CHAPTER FIVE

CONSTRUCTION SECTOR MANAGEMENT AND REGULATION

Article 31.Powers of the State Great Khural

31.1.The State Great Khural shall determine state policy on the development of the construction sector, approve construction legislation and oversee its implementation.

Article 32.Powers of the Cabinet

32.1.The Cabinet shall exercise the following powers: 

32.1.1.organize the implementation of the construction legislation;

32.1.2.develop policies on the construction industry budgets, investment and development, and present to the State Great Khural;

32.1.3.approve general framework of the regulatory documents for buildings and facilities;

32.1.4.determine the route, technical conditions, principles and sequence to install communications and utilities facilities in total distribution, settlement and zoning territory;

32.1.5.resolve the matters on issuing construction work permits and commission state-level buildings and facilities such as nuclear and thermal power plants, hydropower plants, railways, airports, subways, transnational oil and gas pipelines, oil refineries and crude oil pipelines;

/This sub-paragraph was amended according to the law as January 29, 2021/

/This sub-paragraph was amended according to the law as of April 04, 2022/

32.1.6.approve the rules of building and facility occupancy;

32.1.7.approve the rules of building and facility commissioning;

32.1.8.approve the rules of building and facility design development and certification;

32.1.9.approve the rules for construction clients;

32.1.10.approve licensing rules for start and continuation of construction work;

32.1.11.prohibit buildings and facilities that do not have design drawings to be included in the public investment plan;

32.1.12.within the legal frameworks, resolve the matters with respect to the use of common minerals and raw materials in construction material production at special purpose territories;

32.1.13.other powers stated in laws.

Article 33.Powers of the state central administrative body

33.1.The state central administrative body in charge of construction issues shall exercise the following powers:

33.1.1.ensure implementation of the government construction policies, laws, and Cabinet decisions, and monitor and evaluate its enforcement;

33.1.2.approve the building and facility regulatory documents stated in Articles 5.1.1 and 5.1.2 of this Law;

33.1.3.approve a procedure of competitive selection and licensing of building and facility design certification experts;

33.1.4.determine the unified policy on engineering infrastructure development and construction and coordinate;

33.1.5.approve the integrated registry and database of the construction sector;

33.1.6.provide professional and technical guidance to local government authorities in charge of construction affairs;

33.1.7.develop and enforce policies on construction sector science and technology;

/This sub-paragraph was amended by the law as of December 16, 2021/

33.1.8.approve procedures on the construction sector science and technology council;

33.1.9.approve the rules for re-training and professional qualification of construction sector professionals;

33.1.10.approve and publish standard rates for unit capacity of buildings and facilities, price index and construction worker's rate in consultation with the state central administrative body in charge of financial and economic issues;

33.1.11.approve the rules for general testing and research laboratory, provide its management and organizational structure and oversee its operation;

33.1.12.approve the rules for ad hoc professional and experts' council by type of engineers and architects;

33.1.13.approve the procedures on verification and use of building and facility electronic computing software;

33.1.14.approve the procedures on management of maintaining and updating records of construction industry professionals and legal entities, uploading information in the database, and provision of information;

33.1.15.approve the procedure for issuing license to legal entities engaged in building and facility design, building contracting, building materials production, installation, service and repair of lifting mechanisms and its parts, as well as setting service fees and overseeing these activities;

33.1.16.review the report of the aimag or capital city Governor concerning implementation of the general city and village development plans, land permits, issuance of technical specifications, quality of buildings and facilities, certification, and registration of occupancy;

33.1.17.approve the template of building records and information to be compiled nationwide in cooperation with the National Statistical Office;

33.1.18.approve the procedure on maintaining profiles on buildings and facilities;

33.1.19.expand and update the "Coordinated Goods Description and Coding system" on the registration of exported or imported construction materials, equipment, machinery and raw materials in cooperation with relevant authorities;

33.1.20.approve the contract template for construction business;

33.1.21.approve the rules on Designer's supervision on construction work;

33.1.22.approve the common procedure for electronically receiving and resolving the applications for construction permits and providing a one-stop service in the construction industry;

33.1.23.issue construction work permits and commission buildings and facilities specified in Article 20.2 of this Law and commissioning them;

/This sub-paragraph was added by the law as of April 22, 2022/

33.1.24.other powers stated in laws.

/The numbering of this sub-paragraph was amended by the law as of April 22, 2022/

Article 34.Function of the central administrative body in charge of construction matter

34.1.The state central administrative body in charge of construction issues shall perform the following functions:

34.1.1.ensure implementation of the construction laws and Cabinet decisions;

34.1.2.arrange the development of building and facility regulatory documents and standards;

34.1.3.arrange retraining, qualification renovate and certification of qualification levels for construction sector personnel;

34.1.4.arrange certification of building and facility design;

34.1.5.implement policies on construction sector science and technology;

34.1.6.manage promotion, introduction and enforcement of the building and facility regulatory documents;

34.1.7.manage keeping and updating unified records of construction sector personnel and legal entities, uploading information in the database, and provision of information;

34.1.8.develop standard rates for unit capacity of buildings and facilities and price index;

34.1.9.participate in the bidding process for selection of contractor for buildings to be built with public funds on behalf of the license issuer;

34.1.10.select citizens and legal entities engaged in certification of building and facility design through a competitive selection procedure, and grant license for experts;

34.1.11.maintain an integrated registry of citizens and legal entities that provide consulting services;

34.1.12.manage activities to source and expend building and facility regulation funds;

34.1.13.establish a professional council of engineers and architects and manage its functions;

34.1.14.manage the activities of building and facility design, building contracting, building materials production, installation, service and repair of lifting mechanisms and its parts in a one-stop service;

34.1.15.organize the review and approval of the technological instruction of construction materials production;

34.1.16.other powers stated in laws.

34.2.Functions specified in Articles 34.1.2, 34.1.3, 34.1.4, 34.1.6, 34.1.7, 34.1.8, 34.1.9, 34.1.10, 34.1.11, 34.1.13, 34.1.14, 34.1.15 of this Law may be delegated to non-governmental professional organizations under contract based on the decision by a competent authority.

Article 35.Powers of the aimag or capital city Governor

35.1.Aimag or capital city Governor shall exercise the following powers concerning construction.

35.1.1.ensure and oversee the implementation of the government policies, laws and Cabinet decisions in their respective territories;

35.1.2.enforce building and facility regulatory documents in construction operation;

35.1.3.ensure location identification and issuance of land for buildings and facilities, approval of model drawings, and issuance of technical conditions, maintain and store integrated records, ensure information safety, and maintain and oversee regular database operation;

35.1.4.oversee the occupancy of buildings and facilities located within their territory, register and issue passports;

35.1.5.approve the procedure on construction work safety and ensure its implementation;

35.1.6.issue construction work permits and commission buildings and facilities other than those specified in Articles 32.1.5 and 33.1.23 of this Law;

/This sub-paragraph was amended according to the law dated 22 April, 2022/

35.1.7.take measures to forcibly demolish buildings and facilities that do not meet the requirements of regulatory documents and ensure relevant costs are covered by the liable/faulty entity, based on conclusion by the general inspector of state inspection implementing authority and on court order;

35.1.8.receive and resolve requests with regards to activities specified in Articles 35.1.3, 35.1.4 and 35.1.6 of this Law, and manage them through a one-stop service.

CHAPTER SIX

PARTICIPANTS IN CONSTRUCTION OPERATION

Article 36.Participation of citizen, non-governmental organizations

36.1.The state central administrative body in charge of construction issues may transfer, under contract, some of its functions to non-governmental professional organizations and private entities in accordance with Articles 18.4, 34.2 and 44.7 with the purpose of increasing public service quality and access.

36.2.Citizens may file complaints and comments concerning violations of requirements under laws and regulatory documents as well as their rights to live in a safe, healthy and comfortable environment to authorities as stated in laws.

36.3.Citizens and non-governmental organizations may submit their comments on building and facility regulatory documents.

Article 37.Obligations of the client

37.1.The client for construction work shall perform the following obligations.

37.1.1.submit construction documents in accordance with the requirements under relevant laws and regulatory documents;

37.1.2.publicly post comprehensive information on buildings and facilities and its operations in the particular territory in accordance with Articles 8.6.10 and 8.6.11 of the Law on Transparency of Public Information;

/This sub-paragraph was amended by the law as of December 17, 2021/

37.1.3.obtain technical specifications, design development and construction work permits of the building and facility pursuant to Articles 22, 23, and 26 of this Law and comply with the conditions specified therein;

37.1.4.enter into an agreement pursuant to Article 33.1.20 of this Law for implementing oversight of the relevant stages of construction work;

37.1.5.ensure Designer's supervision is conducted and have independent laboratories determine quality and safety specifications of materials, structures and articles for each stage of construction work, and bear relevant costs;

37.1.6.arrange commissioning of buildings and facilities pursuant to 48.1 of this Law;

37.1.7.pursuant to Article 41 of this Law, initiate the protection mode during the set period if construction work is suspended;

37.1.8.comply with the instructions and requirements provided by authorities for construction division; 

37.1.9.adhere to the building and facility regulatory documents for construction operation, implement measures to ensure occupational safety and health, and bear relevant costs;

37.1.10.have the building and facility design certified and bear relevant costs;

37.1.11.ensure historical or archaeological professional organizations conduct preliminary prospecting and studies and protect immovable cultural heritage articles;

37.1.12.manage construction investment issues and ensure financing is provided within the specified timeframe;

37.1.13.bear risks and damages arising out of its own wrongful acts or omissions during operation of its construction operation;

37.1.14.bear risks and damages arising out of its own wrongful acts or omissions during building and facility occupancy adjustment and improvement period;

37.1.15.maintain and update building and facility documents during its occupancy;

37.1.16.ensure the accuracy of building and facility documents;

37.1.17.ensure that pictorial and other advertising on landscaping, spatial planning and engineering infrastructure reflect the actual circumstances and bear responsibility to customers for accuracy of that information;

37.1.18.attach pictorial advertising and other relevant materials specified in 37.1.17 of this Law to the contract made with customers;

37.1.19.oversee construction work performance, document it with photographs and verify surface and underground work act;

37.1.20.cover the costs of releasing and commissioning of the area for construction.

37.2.The client may delegate its functions to participate in the construction operation to consultants and professional legal entities under the contract.

37.3.The client shall be definite in construction operation. If the client is not definite, the building and facility user or owner shall be deemed to be the client. If the building and facility user or owner is not definite, the land possessor or owner shall be deemed to be the client.

37.4.The client shall be prohibited to modify the building and facility design without permission of the author.

37.5.It shall be prohibited to collect funds from citizens for residential buildings that haven't received land permit or technical specifications and its design has not been developed yet.

37.6.It shall be prohibited to occupy unfinished or un-commissioned buildings and facilities although having been constructed.

37.7.If streets are divided or damaged, utilities are moved and trees and gardens are temporarily removed during construction, renovate or repair, rehabilitate and bear costs.

37.8.Perform demolition of buildings and facilities based on the design specified in 16.3 of this Law.

37.9.The following building and facility design tasks and technical tasks under regulatory documents shall be reviewed by the relevant professional council:

37.9.1.mandatory regulatory documents specified in Article 5.1 of this Law;

37.9.2.portfolio specified in Article 4.1.18 of this Law;

37.9.3.design of buildings and facilities specified in Articles 10.1.2, 10.1.3, 10.1.4 and 10.1.5 of this Law;

37.9.4.design drawings of buildings and facilities, stated in Articles 10.1.4 and 10.1.5.

Article 38.Obligations of the designer

38.1.The designer shall perform the following obligations:

38.1.1.develop building and facility designs in compliance with laws and requirements of the regulatory documents and based on return on investment and technical calculations;

38.1.2.the designer who developed relevant part of the building and facility design shall verify the particular design and be held professionally liable;

38.1.3.the designer legal entity shall review and verify whether the building and facility design complies with the requirements of regulatory documents and shall be held responsible;

38.1.4.perform author's technical supervision during construction work stages under contract;

38.1.5.participate in the building and facility commissioning process;

38.1.6.accept and verify if proposals of the client to modify the building and facility design comply with the quality and safety requirements on the building and facility regulatory documents;

38.1.7.develop the designs specified in 16.3 of this Law; 

38.1.8.demand the client to take measures required to implement the author's supervision;

38.1.9.require the client to perform independent laboratory tests on building and facility structure, materials and articles for assurance;

38.1.10.develop findings, notify the state building and facility inspection authority and ensure that relevant measures are taken if the construction work has not been performed in compliance with the requirements described in the building and facility regulatory documents.

38.2.The designer shall be liable for damages arising out of its own wrongful acts or omissions that occurred during building and facility occupancy adjustment and improvement period.

38.3.The designer shall be prohibited to certify the design developed by himself or herself.

Article 39.Experts to review/certify the building and facility design

39.1.The state administrative body in charge of construction issues shall contract citizens and legal entities authorized pursuant to Article 34.1.10 of this Law to certify building and facility design.

39.2.Citizens who hold license of an expert may become part of a team of no more than two legal entities licensed to certify.

39.3.The competent authority specified in Article 33.1.3 of this Law shall revoke the certification license of an expert who violated the provision specified in Article 39.2 of this Law.

39.4.The expert shall issue certification conclusion for relevant part of the building and facility design and be subject to professional liability.

39.5.A legal entity licensed to certify shall prove whether the building and facility design complies with laws and requirements of the regulatory documents, issue a conclusion concerning technical solutions and be subject to liability.

Article 40.Functions of the building contractor

40.1.The building contractor shall exercise the following functions:

40.1.1.ensure and oversee the performance of the construction work pursuant to permit, certified and acknowledged design, and requirements of the regulatory documents;

40.1.2.comply with the legal requirements by competent authorities, designer and client to verify surface and underground work acts, keep notes of division, implement state building inspection;

40.1.3.take measures to prevent buildings and facilities from force majeure and accidental hazards;

40.1.4.comply with fire, occupational health and safety procedures at the construction site and protect immovable articles of environmental, historical and cultural value;

40.1.5.enforce the occupational safety regime at the construction site and take measures to prevent and protect third parties from potential construction hazards;

40.1.6.refrain from violation and interference with rights of third parties specified in Article 7 of this Law to live and perform their duties smoothly;

40.1.7.allow unhindered access to the construction site for representatives of the construction process participants and present the construction work and building and facility documents;

40.1.8.bear damages arising out of its own wrongful acts or omissions that occurred during building and facility occupancy adjustment and improvement period;

40.1.9.personally perform building and facility foundation, paving, roofing, stairs, framed structures, and roofing; 

40.1.10.perform rehabilitation if streets are divided or damaged, utilities are transferred/relocated and trees and gardens are temporarily removed during construction, renovation or repair;

40.1.11.prove that materials and equipment used in buildings and facilities meet the technical specifications described in the design, and have laboratory tests carried out for verification, if necessary;

40.1.12.have laboratory tests carried out on strength of the building and facility structure for each construction work stage for certification, and have it verified;

40.1.13.develop and implement a drawing that organizes measures to ensure occupational health and safety conditions to prevent construction technology, production and equipment accidents;

40.1.14.implement the provisions of Article 9.2 of the Law on Waste;

40.1.15.include the costs specified in Article 5.8 of this Law in the building cost estimate and transfer to the fund specified in Article 5.7 of this Law;

40.1.16.Refrain from performing construction work without permission of competent authorities;

40.1.17.develop and verify as-built drawing if the design has been modified during the construction work;

40.1.18.be responsible to the client for performance and risks of the subcontractor in the event contractor hires a subcontractor and implement functions of the main contractor;

40.1.19.perform demolition of buildings and facilities based on the design specified in 16.3 of this Law;

40.1.20.use construction materials that have certificates of origin and conformity;

40.1.21.have insurance as specified in Article 8 of this Law;

40.1.22.select and hire a subcontractor under contract unless the contract made with the client states otherwise;

40.1.23.in the event the contractor implements the client's obligations, exercise the functions set forth in Article 37 of this Law;

40.1.24.citizens and legal entities may perform construction work that falls under the categories specified in Article 10.1.1 of this Law without relevant permission. In such case, the requirements of the building and facility regulatory documents must be complied with.

40.2.Performing construction work without design drawing shall be prohibited.

40.3.It shall be prohibited to use materials, products, articles that don't meet requirements of international or national standards and don't have certificates of origin and conformity in construction, renovation, expansion and repair of buildings and facilities, and use wood for formwork stanchions.

Article 41.Building and facility protection mode

41.1.If the construction work is suspended for more than 7 months, the client shall initiate protection mode for the building and facility and notify the building inspection authorities for relevant decisions. Duration and terms and conditions of the building and facility protection mode shall be described in the decision on initiation of building and facility protection mode.

41.2.The building and facility protection mode shall be implemented as follows:

41.2.1.suspension of the construction work subject to the building and facility construction technology conditions and provisions of the license for construction;

41.2.2.ensure that the building and facility is ready to protection mode transfer and take necessary measures;

41.2.3.regular supervision by the client to ensure safety at the construction site.

41.3.The building and facility protection mode shall be implemented in accordance with provisions of the technical regulatory documents.

41.4.Records of the transfer of the building and facility to protection mode shall be kept and signed by the client and inspector of the competent building inspection authority for approval.

41.5.Construction work license shall be suspended and construction work shall be terminated from the date of submission of the records stated in Article 41.4 of this Law to the building inspection authority.

41.6.Duration of the building and facility protection mode shall be 2 years. The client may request an extension of the duration of the mode, if necessary. 

41.7.Upon expiry of the period specified in Article 41.6 of this Law, the client shall take measures to continue the construction of the building and facility or demolish if quality and safety requirements are not met.

41.8.If the building and facility has been released from protection mode, the client shall notify the building inspection authority for continuation of the construction work.

41.9.The period specified in Articles 41.1 and 41.6 of this Law shall not apply to the decision made by the building inspection authority or the court concerning demolition of the building and facility.

Article 42.Consulting services

42.1.Professional consulting services in the construction sector shall be provided in the following areas:

42.1.1.engineering prospecting;

42.1.2.investment scoping;

42.1.3.develop building and facility design, and define levels of development of regulatory documents; 

42.1.4.provide feasibility study for construction material production, review, consulting and conclusion on the quality and technology of raw materials and manufactured products, conduct equipment installation and laboratory and industrial testing, and determine technological regime;

42.1.5.determine technology and methods of mechanization of construction work, manufacture, installation, diagnosis, repair, maintenance, adjustment and improvement of lifting mechanisms and its parts;

42.1.6.supervise construction work stages and develop findings concerning quality and safety of during occupancy of buildings and facilities;

42.1.7.project management, coordination and technology level;

42.1.8.implement the building and facility client's functions;

42.1.9.perform the works specified in Article 42.1.1 through 42.1.8 of this Law as a complete. 

42.2.Consulting services for buildings and facilities under the categories specified in Articles 10.1.4 and 10.1.5 of this Law shall be obtained mandatorily.

42.3.Citizens and legal entities that provide consulting services shall be registered with the authority specified in Article 34.1.11 of this Law.

42.4.Requirements for the citizens and legal entities providing consulting services and procedures on its registration shall be approved by the Cabinet.

Article 43.Functions of construction material manufacturers and suppliers

43.1.Legal entities licensed to manufacture construction materials shall have the following functions except otherwise specified in other laws.

43.1.1.extract and process commonly distributed minerals to be used in construction materials manufacture pursuant to the procedure specified in the Minerals Law and the Law on Common Minerals;

43.1.2.conduct reclamation on mined areas of the deposit pursuant to laws;

43.1.3.provide warranty for quality of their manufactured construction materials and products;

43.1.4.undergo accredited laboratory tests regularly for construction materials, raw materials and products, obtain approval on technology guidelines and certificate of conformity;

43.1.5.maintain and control a laboratory to determine basic quality indicators of the manufactured construction materials and products;

43.1.6.manufacture new materials, structures, articles and products and use as prototype as per the license issued by the state central administrative body in charge of construction issues based on accredited laboratory findings;

43.1.7.calibrate laboratory measuring instruments and devices.

Article 44.Construction industry personnel

44.1.The construction industry personnel shall be subject to registration in accordance with laws.

44.2.Ad hoc council in charge of qualification renew and certification of qualification levels under the state administrative body shall be responsible for continuous professional development and certification of qualification levels for personnel. The Cabinet member in charge of construction issues shall approve the rules of the council.

44.3.Construction professional shall have the following qualifications:

44.3.1.engineer and architect;

44.3.2.certified engineer, certified architect and certified budgeter;

44.3.3.consulting engineer, consulting architect and consulting budgeter.

44.4.Qualification levels of trades shall be determined as one to six in accordance with standards.

44.5.Scope of services provided by professionals, its requirements and term of qualification level and professional license shall be determined in the rules specified in Article 33.1.9 of this Law.

44.6.The consulting professional who develops the designs specified in Article 43.3.3 of this Law shall be entitled to participate in the licensing process for building and facility design certification experts.

44.7.Qualification renovate and certification of qualification levels of construction industry personnel may be performed by professional non-government organizations under contract.

Article 45.Foreign citizens and legal entities working in the construction industry

45.1.A foreign citizen who has applied for participation in construction business shall have experience in the field and hold a work permit according to laws.

45.2.A foreign legal entity engaged in construction business shall obtain the license specified in Articles 19 and 20 of this Law.

45.3.Except otherwise stated in Mongolian laws and legislation, foreign legal entities shall have a joint venture/collaborate with a competent legal entity of Mongolia specified in this Law to perform construction of buildings and facilities that are funded by state and local budgets or foreign loan and aid.

45.4.A foreign invested legal entity shall attach the certificate of construction license issued by the competent authority of the country to its application for license specified in Articles 19 and 20 of this Law.

45.5.Foreign citizens and legal entities engaged in construction business shall be registered in accordance with Article 21 of this Law.

Article 46.Obligations of the building and facility owner and user

46.1.The building and facility owner or user shall have the following obligations during the building and facility occupancy, including:

46.1.1.comply with the requirements specified in laws and regulatory documents;

46.1.2.maintain profiles on the building and facility in accordance with the procedure under Article 33.1.18 of this Law;

46.1.3.maintain the basic design and structure of the building and facility and refrain from modification;

46.1.4.maintain utility supply system of the building and facility;

46.1.5.prevent building and facility from fire hazards and ensure sanitation, hygiene, and ecological requirements are met;

46.1.6.protect the environment and historical and cultural heritage articles;

46.1.7.regularly maintain the building and facility landscape and amenities and refrain from causing inconvenience to others by blocking the roads, sidewalks and site traffic;

46.1.8.Prevent accidents caused by overloading due to accumulation of rain, snow, ice, waste, dirt, dust and other items on the building roof, attic floor and other structures;

46.1.9.regularly monitor the building's load bearing structures, and internal and external utilities system;

46.1.10.ensure that professional contractors are hired to design, install and fasten information and communication equipment and promotional or lighting decorations on the building and facility and prevent damages to the building structure;

46.1.11.notify the building inspection authority for findings and take relevant action if serious damage is identified including cracks and crack formations in the building design;

46.1.12.update and store the building and facility documents during occupancy of the building;

46.1.13.consult the aimag or capital city chief architect in case to modify the building facade;

46.1.14.seek assessment by the state building and facility inspection authority concerning the building and facility condition every 15 years of the occupancy and take relevant action;

46.1.15.place video recording equipment in the entrance and exit areas of public housing and in common areas, except for locations where there is an