+(976)-11-312513
info@legalinstitute.mn
Тусламж
A
A
A
Бүртгүүлэх
Нэвтрэх
en
Нүүр
Эрх зүйн акт
Хүчинтэй эрх зүйн акт
Хүчингүй эрх зүйн акт
Үйлчлэл зогссон эрх зүйн акт
Шинээр нэмэгдсэн акт
Мэдээ
Мэдээ мэдээлэл
Ном
ЭМХЭТГЭЛ
Хуулийн нэр томьёо
Байгууллага
Үндсэн Хууль
Нууц үг сэргээх
Илгээх
Бүртгүүлэх
Овог
Нэр
Нэвтрэх нэр
Имэйл хаяг
Регистрийн дугаар
А
Б
В
Г
Д
Е
Ё
Ж
З
И
Й
К
Л
М
Н
О
Ө
П
Р
С
Т
У
Ү
Ф
Х
Ц
Ч
Ш
Щ
Ъ
Ы
Ь
Э
Ю
Я
А
Б
В
Г
Д
Е
Ё
Ж
З
И
Й
К
Л
М
Н
О
Ө
П
Р
С
Т
У
Ү
Ф
Х
Ц
Ч
Ш
Щ
Ъ
Ы
Ь
Э
Ю
Я
Утасны дугаар
Оршин суугаа хаяг
Нууц үг
Нууц үг баталгаажуулах
Бүртгүүлэх
Нүүр
Монгол Улсын хууль
ИРГЭНИЙ ХУУЛЬ
Шүүлтүүр
Шүүлтүүр
Бүлэг: 756
Бүгд
Бөөнөөр нь хаах
ИРГЭНИЙ ХУУЛЬ
Бүлэг: 1979
МОНГОЛ УЛСЫН ХУУЛЬ
2002 ОНЫ 1 ДҮГЭЭР САРЫН 10-НЫ ӨДӨР
УЛААНБААТАР ХОТ
ИРГЭНИЙ ХУУЛЬ
I ХЭСЭГ
ЕРӨНХИЙ ҮНДЭСЛЭЛ
I ДЭД ХЭСЭГ
ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН ХАРИЛЦАА, ХУУЛЬ ТОГТООМЖ
НЭГДҮГЭЭР БҮЛЭГ
НИЙТЛЭГ ҮНДЭСЛЭЛ
1 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ХУУЛИЙН ЗОРИЛТ
1.1.ЭНЭ ХУУЛИЙН ЗОРИЛТ НЬ ЭРХ ЗҮЙН ЭТГЭЭДИЙН ХООРОНД ҮҮСЭХ ЭДИЙН БОЛОН ЭДИЙН БУС БАЯЛАГТАЙ ХОЛБООТОЙ ХАРИЛЦААГ ЗОХИЦУУЛАХАД ОРШИНО.
1.2.ИРГЭНИЙ ХУУЛЬ ТОГТООМЖ НЬ ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН ХАРИЛЦААНД ОРОЛЦОГЧДЫН ЭРХ ТЭГШ, БИЕ ДААСАН БАЙДАЛ, ӨМЧИЙН ХАЛДАШГҮЙ БАЙДАЛ, ГЭРЭЭНИЙ ЭРХ ЧӨЛӨӨ, ХУВИЙН ХЭРЭГТ ХӨНДЛӨНГӨӨС ОРОЛЦОХГҮЙ БАЙХ, ИРГЭНИЙ ЭРХ ҮҮРГИЙГ ЯМАР НЭГ ХЯЗГААРЛАЛТГҮЙГЭЭР ХЭРЭГЖҮҮЛЭХ, ЗӨРЧИГДСӨН ЭРХИЙГ СЭРГЭЭЛГЭХ, ШҮҮХЭЭР ХАМГААЛУУЛАХ ЗАРЧИМД ҮНДЭСЛЭНЭ.
1.3.ХУУЛЬД ӨӨРӨӨР ЗААГААГҮЙ БОЛ ТАТВАР, ТӨСӨВ, САНХҮҮ ЗЭРЭГ ЗАХИРГААНЫ ХУУЛЬ ТОГТООМЖООР ЗОХИЦУУЛАХ БОЛОН ЗАХИРГААНЫ ТАЛААР НЭГ ЭТГЭЭД НӨГӨӨДӨӨ ЗАХИРАГДАХ ЭДИЙН БОЛОН ЭДИЙН БУС БАЯЛАГТАЙ ХОЛБООТОЙ ХАРИЛЦААНД ЭНЭ ХУУЛЬ ҮЙЛЧЛЭХГҮЙ.
2 ДУГААР ЗҮЙЛ. ИРГЭНИЙ ХУУЛЬ ТОГТООМЖ
2.1.ИРГЭНИЙ ХУУЛЬ ТОГТООМЖ НЬ МОНГОЛ УЛСЫН ҮНДСЭН ХУУЛЬ, ЭНЭ ХУУЛЬ БОЛОН ТЭДГЭЭРТЭЙ НИЙЦҮҮЛЭН ГАРГАСАН ХУУЛЬ ТОГТООМЖИЙН БУСАД АКТААС БҮРДЭНЭ.
2.2.МОНГОЛ УЛСЫН ОЛОН УЛСЫН ГЭРЭЭНД ЭНЭ ХУУЛЬД ЗААСНААС ӨӨРӨӨР ЗААСАН БОЛ ОЛОН УЛСЫН ГЭРЭЭГ ДАГАЖ МӨРДӨНӨ.
3 ДУГААР ЗҮЙЛ. ИРГЭНИЙ ХУУЛЬ ТОГТООМЖИЙГ ХЭРЭГЛЭХ
3.1.МОНГОЛ УЛСЫН ҮНДСЭН ХУУЛИЙГ ЗӨРЧСӨН ХУУЛИЙГ ШҮҮХ ХЭРЭГЛЭХГҮЙ.
3.2.ТУХАЙН АСУУДЛААР ДОТООДЫН ХУУЛЬ ТОГТООМЖ ГАРГАХ ШААРДЛАГАТАЙ ГЭЖ ОЛОН УЛСЫН ГЭРЭЭНД ЗААСНААС БУСАД ТОХИОЛДОЛД ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН ХАРИЛЦААНД МОНГОЛ УЛСЫН ОЛОН УЛСЫН ГЭРЭЭГ ХЭРЭГЛЭНЭ.
3.3.МОНГОЛ УЛСЫН ҮНДСЭН ХУУЛЬ, ЭНЭ ХУУЛИАС БУСАД ХУУЛЬ ХООРОНДОО ЗӨРЧИЛДВӨЛ ТУХАЙН АСУУДЛЫГ ИЛҮҮ НАРИЙВЧЛАН ЗОХИЦУУЛСАН ХУУЛИЙН, ТИЙМ ХУУЛЬ БАЙХГҮЙ БОЛ СҮҮЛД ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БОЛСОН ХУУЛИЙН ЗААЛТЫГ ХЭРЭГЛЭНЭ.
3.4.ХУУЛИЙГ ХҮЧИНГҮЙ БОЛГОХ ТУХАЙ ХУУЛИЙГ ХҮЧИНГҮЙ БОЛГОСНООР ӨМНӨ ХҮЧИНГҮЙ БОЛГОСОН ХУУЛИЙН ҮЙЛЧЛЭЛ СЭРГЭХГҮЙ.
3.5.ХУУЛЬД ЗААСАН ТОХИОЛДОЛД ЗАСГИЙН ГАЗАР ЭНЭ ХУУЛЬД НИЙЦҮҮЛЭН ГАРГАСАН, ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН ХЭМ ХЭМЖЭЭ АГУУЛСАН, НИЙТЭЭР ДАГАЖ МӨРДӨХ ЭРХ ЗҮЙН АКТЫГ ХЭРЭГЛЭЖ БОЛНО.
/ЭНЭ ХЭСГИЙН "...ЭРХ БҮХИЙ ТӨРИЙН БАЙГУУЛЛАГА, АЛБАН ТУШААЛТНЫ..." ГЭСНИЙГ ҮНДСЭН ХУУЛИЙН ЦЭЦИЙН 2003 ОНЫ 2 ДУГААР САРЫН 19-НИЙ ӨДРИЙН 1 ДҮГЭЭР ТОГТООЛООР ХҮЧИНГҮЙ БОЛГОСОН/
3.6.ХЭМ ХЭМЖЭЭ ТОГТООСОН ЭРХ ЗҮЙН АКТЫГ ЗӨВХӨН ХУУЛИЙН ХЭМ ХЭМЖЭЭГ НӨХӨН ЗОХИЦУУЛСАН ТОХИОЛДОЛД ХЭРЭГЛЭНЭ.
3.7.ХУУЛИЙГ МЭДЭХГҮЙ БУЮУ БУРУУ ОЙЛГОСОН НЬ ХУУЛИЙГ ХЭРЭГЛЭХГҮЙ БАЙХ, ХУУЛЬД ЗААСАН ХАРИУЦЛАГААС ЧӨЛӨӨЛӨХ ҮНДЭСЛЭЛ БОЛОХГҮЙ.
4 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ИРГЭНИЙ ХУУЛИЙГ ТӨСӨӨТЭЙ ХЭРЭГЛЭХ
4.1.ИРГЭНИЙ ХУУЛЬД ТУХАЙН ХАРИЛЦААГ ЗОХИЦУУЛСАН ХЭМ ХЭМЖЭЭ БАЙХГҮЙ БОЛ ТҮҮНТЭЙ ТӨСӨӨТЭЙ ХАРИЛЦААГ ЗОХИЦУУЛСАН ХУУЛИЙН ХЭМ ХЭМЖЭЭГ ХЭРЭГЛЭНЭ.
4.2.ТӨСӨӨТЭЙ ХАРИЛЦААГ ЗОХИЦУУЛСАН ХУУЛИЙН ХЭМ ХЭМЖЭЭ БАЙХГҮЙ БОЛ ТУХАЙН ХАРИЛЦААГ ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН АГУУЛГА, ЗАРЧИМ, НИЙТЭЭР ХҮЛЭЭН ЗӨВШӨӨРСӨН ЗАН СУРТАХУУНЫ ХЭМ ХЭМЖЭЭНД НИЙЦҮҮЛЭН ЗОХИЦУУЛНА.
4.3.ТУСГАЙ ХАРИЛЦААГ ТУХАЙЛАН ЗОХИЦУУЛСАН ХЭМ ХЭМЖЭЭГ БУСАД ХАРИЛЦААНД ТӨСӨӨТЭЙ ХЭРЭГЛЭЖ ҮЛ БОЛНО.
5 ДУГААР ЗҮЙЛ. ИРГЭНИЙ ХУУЛЬ ТОГТООМЖИЙГ БУЦААН ХЭРЭГЛЭХ
5.1.ХУУЛЬД ЗААСНААС БУСАД ТОХИОЛДОЛД ИРГЭНИЙ ХУУЛЬ ТОГТООМЖИЙГ БУЦААН ХЭРЭГЛЭХГҮЙ.
5.2.ШИНЭЭР БАТАЛСАН ХУУЛЬ ТОГТООМЖ НЬ ГЭРЭЭНИЙ НЭГ БУЮУ ХОЁР ТАЛЫН ЭРХ, ХУУЛЬ ЁСНЫ АШИГ СОНИРХОЛД ХОХИРОЛ УЧРУУЛАХААР БОЛ ГЭРЭЭНИЙ НӨХЦӨЛ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БАЙНА.
5.3.ГЭРЭЭНИЙ ТАЛУУД ХАРИЛЦАН ХҮЛЭЭН ЗӨВШӨӨРСӨН ТОХИОЛДОЛД ӨМНӨ ҮЙЛЧИЛЖ БАЙСАН ХУУЛЬ ТОГТООМЖООС ИЛҮҮ ТААЛАМЖТАЙ НӨХЦӨЛ ОЛГОЖ БАЙГАА ШИНЭЭР БАТАЛСАН ХУУЛЬ ТОГТООМЖИЙГ ХЭРЭГЛЭЖ БОЛНО.
6 ДУГААР ЗҮЙЛ. ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН ХАРИЛЦААНЫ ОБЪЕКТ
6.1.ХУУЛЬД ЗААСАН ҮНДЭСЛЭЛ, ЖУРМААР ИРГЭНИЙ ГҮЙЛГЭЭНЭЭС ХАСАГДААГҮЙ, МӨНГӨӨР ҮНЭЛЖ БОЛОХ, ЭДИЙН БОЛОН ЭДИЙН БУС БАЯЛАГ ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН ХАРИЛЦААНЫ ОБЪЕКТ БАЙНА.
6.2.ЭДИЙН БОЛОН ЭДИЙН БУС ЭРХ, ҮЙЛДЭЛ, ЭС ҮЙЛДЭХҮЙ, МЭДЭЭЛЭЛ ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН ХАРИЛЦААНЫ ОБЪЕКТ БАЙЖ БОЛНО.
7 ДУГААР ЗҮЙЛ. ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН ХАРИЛЦААНД ОРОЛЦОГЧ
7.1.ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН ХАРИЛЦААНД ОРОЛЦОГЧ НЬ ИРГЭН, ХУУЛИЙН ЭТГЭЭД, ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙН ЭРХГҮЙ БАЙГУУЛЛАГА БАЙНА.
7.2.ИРГЭН ГЭЖ ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН ХАРИЛЦААНД ОРОЛЦОГЧ- МОНГОЛ УЛСЫН ИРГЭН, ГАДААДЫН ИРГЭН, ХАРЬЯАЛАЛГҮЙ ХҮНИЙГ ОЙЛГОНО.
7.3.ТӨР, ЗАСАГ ЗАХИРГАА, НУТАГ ДЭВСГЭРИЙН НЭГЖ БОЛОХ АЙМАГ, СУМ, НИЙСЛЭЛ, ДҮҮРЭГ НЬ ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН ХАРИЛЦААНД ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙН НЭГЭН АДИЛ ОРОЛЦОНО.
ХОЁРДУГААР БҮЛЭГ
ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН ХАРИЛЦАА ҮҮСЭХ ҮНДЭСЛЭЛ, ХАМГААЛАЛТ, ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН ХАРИЛЦААНД ЭРХ, ҮҮРГИЙГ ХЭРЭГЖҮҮЛЭХ
8 ДУГААР ЗҮЙЛ. ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН ХАРИЛЦАА ҮҮСЭХ ҮНДЭСЛЭЛ
8.1.ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН ХАРИЛЦАА ДАРААХЬ ҮНДЭСЛЭЛЭЭР ҮҮСНЭ:
8.1.1.ХУУЛЬД ЗААСАН БУЮУ ЗААГААГҮЙ БОЛОВЧ АГУУЛГЫН ХУВЬД ХУУЛЬД ҮЛ ХАРШЛАХ ХЭЛЦЭЛ;
8.1.2.ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН ХАРИЛЦАА ҮҮСГЭХЭД ЧИГЛЭСЭН ШҮҮХИЙН ШИЙДВЭР;
8.1.3.ХУУЛЬД ЗААСАН БОЛ ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН ХАРИЛЦАА ҮҮСГЭХЭД ЧИГЛЭСЭН ЗАХИРГААНЫ ШИЙДВЭР;
8.1.4.ОЮУНЫ ҮНЭТ ЗҮЙЛ БҮТЭЭХ;
8.1.5.ГЭМ ХОР УЧРУУЛАХ;
8.1.6.ҮНДЭСЛЭЛГҮЙГЭЭР ЭД ЮМС ОЛЖ АВАХ, ЭЗЭМШИХ;
8.1.7.ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН ХАРИЛЦААГ ҮҮСГЭСЭН ХУУЛЬ ЗҮЙН ҮЙЛ ЯВДАЛ БИЙ БОЛОХ;
8.1.8.ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН ХАРИЛЦАА ҮҮСГЭХЭЭР ХУУЛЬД ЗААСАН БУСАД ҮНДЭСЛЭЛ.
9 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН ХАМГААЛАЛТ
9.1.ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН ХАМГААЛАЛТ НЬ ЗӨРЧИГДСӨН ЭРХИЙГ СЭРГЭЭХ ЗОРИЛГОТОЙ БАЙНА.
9.2.ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН ХАРИЛЦААНД ОРОЛЦОГЧ ЭРХЭЭ ХАМГААЛУУЛАХ ЭТГЭЭДИЙГ ХУУЛЬД ЗААСНЫ ДАГУУ СОНГОХ ЭРХТЭЙ.
9.3.ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН ХАМГААЛАЛТЫГ ШҮҮХ, АРБИТР ХУУЛИАР ТОГТООСОН ЖУРАМ, АРГААР ХЭРЭГЖҮҮЛНЭ.
9.4.ИРГЭНИЙ ЭРХИЙГ ДАРААХЬ АРГААР ХАМГААЛНА:
9.4.1.ЭРХИЙГ ХҮЛЭЭН ЗӨВШӨӨРӨХ;
9.4.2.ЭРХ ЗӨРЧСӨН ҮЙЛДЛИЙГ ТАСЛАН ЗОГСООЖ, ЗӨРЧИХӨӨС ӨМНӨХ БАЙДЛЫГ СЭРГЭЭХ;
9.4.3.ХҮЛЭЭСЭН ҮҮРГИЙГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭХ;
9.4.4.УЧРУУЛСАН ХОХИРЛЫГ АРИЛГУУЛАХ;
9.4.5.ЭДИЙН БУС ГЭМ ХОРЫГ АРИЛГУУЛАХ;
9.4.6.ХУУЛЬ БОЛОН ГЭРЭЭНД ЗААСАН АНЗ ТӨЛҮҮЛЭХ;
9.4.7.БУСДЫН ЭРХ ЗӨРЧСӨН ШИЙДВЭРИЙГ ХҮЧИНГҮЙ БОЛГОХ;
9.4.8.ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН ХАРИЛЦААГ ӨӨРЧЛӨХ, ДУУСГАВАР БОЛГОХ;
9.4.9.ӨӨРТӨӨ ТУСЛАХ;
9.4.10.ХУУЛИАР ТОГТООСОН БУСАД АРГА.
10 ДУГААР ЗҮЙЛ. АРГАГҮЙ ХАМГААЛАЛТ
10.1.ХУУЛЬ БУС ХАЛДЛАГААС ӨӨРИЙГӨӨ БОЛОН БУСАД ЭТГЭЭД, ЭД ХӨРӨНГИЙГ ХАМГААЛАХ ЗОРИЛГООР ҮЙЛДСЭН, ЗАЙЛШГҮЙ ШААРДЛАГАТАЙ БӨГӨӨД ТУХАЙН НӨХЦӨЛ БАЙДАЛД НИЙЦСЭН ҮЙЛДЛИЙГ АРГАГҮЙ ХАМГААЛАЛТ ГЭНЭ.
10.2.АРГАГҮЙ ХАМГААЛАЛТААС УЧРУУЛСАН ГЭМ ХОРЫГ УГ ҮЙЛДЭЛ ХИЙСЭН ИРГЭН ХАРИУЦАН АРИЛГАХ ҮҮРЭГ ХҮЛЭЭХГҮЙ.
11 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ГАРЦААГҮЙ БАЙДЛЫН УЛМААС ХИЙСЭН ҮЙЛДЭЛ
11.1.ТУХАЙН НӨХЦӨЛ БАЙДАЛД АЮУЛЫГ ӨӨР АРГА ЗАМААР ЗАЙЛУУЛАХ БОЛОМЖГҮЙ БОЛ ТҮҮНИЙГ ТАСЛАН ЗОГСООХ, СЭРГИЙЛЭХ ЗОРИЛГООР ХИЙСЭН ҮЙЛДЭЛ /ЭС ҮЙЛДЭХҮЙ/-ИЙГ ГАРЦААГҮЙ БАЙДЛЫН УЛМААС ХИЙСЭН ҮЙЛДЭЛ ГЭНЭ.
11.2.ГАРЦААГҮЙ БАЙДАЛД УЧРУУЛСАН ГЭМ ХОР НЬ УЧИРЧ БОЛОХ БАЙСАН ГЭМ ХОРООС БАГА БАЙВАЛ УГ ҮЙЛДЭЛ ХИЙСЭН ЭТГЭЭД ГЭМ ХОРЫГ ХАРИУЦАН АРИЛГАХ ҮҮРЭГ ХҮЛЭЭХГҮЙ.
11.3.УЧРУУЛСАН ГЭМ ХОР НЬ УЧИРЧ БОЛОХ БАЙСАН ГЭМ ХОРООС ИЛТ ИХ БАЙВАЛ ҮЙЛДЭЛ ХИЙСЭН ЭТГЭЭД ХЭТРҮҮЛСЭН ТЭР ХЭМЖЭЭГЭЭР ГЭМ ХОРЫГ АРИЛГАХ ҮҮРЭГ ХҮЛЭЭНЭ.
11.4.ГЭМ ХОР УЧИРСАН БОДИТ НӨХЦӨЛ БАЙДЛЫГ ХАРГАЛЗАН ШҮҮХ ЭРХ, ХУУЛЬ ЁСНЫ АШИГ СОНИРХЛЫНХ НЬ ТӨЛӨӨ ҮЙЛДЭЛ ХИЙГДСЭН ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДЭД УГ ГЭМ ХОРЫГ АРИЛГАХ ҮҮРЭГ ХҮЛЭЭЛГЭХ, ЭСХҮЛ ГЭМ ХОР УЧРУУЛАГЧ БУЮУ ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДИЙГ ДЭЭРХ ҮҮРГЭЭС БҮРЭН БУЮУ ХЭСЭГЧЛЭН ЧӨЛӨӨЛЖ БОЛНО.
11.5.ГАРЦААГҮЙ БАЙДЛЫН УЛМААС ҮЙЛДЭЛ ХИЙСЭН ЭТГЭЭД ТУХАЙН НӨХЦӨЛ БАЙДЛЫГ ӨӨРӨӨ БИЙ БОЛГОСОН БОЛ УЧИРСАН ГЭМ ХОРЫГ АРИЛГАХ ҮҮРЭГТЭЙ.
12 ДУГААР ЗҮЙЛ. ӨӨРТӨӨ ТУСЛАХ
12.1.ЭРХ БҮХИЙ БАЙГУУЛЛАГЫН ТУСЛАМЖИЙГ ШУУРХАЙ АВАХ БОЛОМЖГҮЙ БАЙСАН БОЛОН ЦАГ АЛДАЛГҮЙ АРГА ХЭМЖЭЭ АВАХГҮЙ БОЛ ЭРХЭЭ ХЭРЭГЖҮҮЛЭХ БОЛОМЖГҮЙ БОЛОХ БУЮУ ЭРХЭЭ ХЭРЭГЖҮҮЛЭХЭД НОЦТОЙ ХҮНДРЭЛ УЧРАХААР БАЙВАЛ ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН ХАРИЛЦААНД ОРОЛЦОГЧ ӨӨРИЙНХӨӨ ЭРХ, ХУУЛЬ ЁСНЫ АШИГ СОНИРХЛЫГ ХАМГААЛЖ, ӨӨРТӨӨ ТУСЛАХ ЗОРИЛГООР ЭД ЮМСЫГ ЭЗЭМДЭЖ АВАХ, УСТГАХ БУЮУ ЭВДЭХ, ЭСХҮЛ ЗАЙЛСХИЙЖ БОЛЗОШГҮЙ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧИЙГ СААТУУЛАХ, ҮҮРЭГ БҮХИЙ ЭТГЭЭДЭЭС ГҮЙЦЭТГЭВЭЛ ЗОХИХ ҮЙЛДЛИЙН ЭСРЭГ ҮЙЛДЛИЙГ ТАСЛАН ЗОГСООХООР ТУХАЙН НӨХЦӨЛ БАЙДАЛД ТОХИРУУЛАН ХИЙСЭН ҮЙЛДЛИЙГ ХУУЛЬ БУС ГЭЖ ҮЗЭХГҮЙ.
12.2.ЭНЭ ХУУЛИЙН 12.1-Д ЗААСАН ҮЙЛДЛИЙГ ХИЙСЭН ЭТГЭЭД ЭД ЮМСЫГ БИТҮҮМЖЛЭХ БУЮУ ҮҮРЭГ БҮХИЙ ЭТГЭЭДИЙГ АЛБАДАН СААТУУЛАХААР ЭРХ БҮХИЙ БАЙГУУЛЛАГАД НЭН ДАРУЙ МЭДЭГДЭНЭ.
12.3.ӨӨРТӨӨ ТУСЛАХ ҮЙЛДЭЛ НЬ ТУХАЙН НӨХЦӨЛ БАЙДАЛД ТОХИРСОН ХЭР ХЭМЖЭЭНЭЭС ХЭТЭРЧ БОЛОХГҮЙ.
12.4.ЭНЭ ХУУЛИЙН 12.1-Д ЗААСАН ҮЙЛДЛИЙГ ЭНДҮҮРЧ ХИЙСЭН БУЮУ ХЭР ХЭМЖЭЭНЭЭС ХЭТРҮҮЛСЭН ЭТГЭЭД ҮЙЛДЛИЙНХЭЭ УЛМААС БУСДАД УЧРУУЛСАН ГЭМ ХОРЫГ АРИЛГАХ ҮҮРЭГТЭЙ.
13 ДУГААР ЗҮЙЛ. ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН ХАРИЛЦААНД ЭРХ, ҮҮРГИЙГ ХЭРЭГЖҮҮЛЭХ
13.1.ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН ХАРИЛЦААНД ОРОЛЦОГЧ ХУУЛЬ БУЮУ ГЭРЭЭНД ЗААСАН ЭРХ, ҮҮРГЭЭ ҮНЭНЧ ШУДАРГААР ХЭРЭГЖҮҮЛНЭ.
13.2.ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН ХАРИЛЦААНД ОРОЛЦОГЧ ХУУЛИАР ХОРИГЛООГҮЙ БУЮУ ХУУЛЬД ШУУД ЗААГААГҮЙ ЭРХ, ҮҮРГИЙГ ӨӨРИЙН ХҮСЭЛ ЗОРИГИЙН ДАГУУ ХЭРЭГЖҮҮЛЖ БОЛНО.
13.3.ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН ХАРИЛЦААНД ОРОЛЦОГЧ ЭРХ, ҮҮРГЭЭ ХЭРЭГЖҮҮЛЭХДЭЭ БУСДАД ГЭМ ХОР УЧРУУЛСАН, ЗАХ ЗЭЭЛИЙН ХАРИЛЦААНЫ ЧӨЛӨӨТ БАЙДЛЫГ ҮНДЭСЛЭЛГҮЙГЭЭР ХЯЗГААРЛАСАН, ХУУЛЬ ЁСНЫ ДАВУУ БАЙДЛАА ХУУЛЬ БУСААР АШИГЛАСАН ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА ЯВУУЛЖ БОЛОХГҮЙ БӨГӨӨД ХЭРЭВ ЗӨРЧВӨЛ ХУУЛЬ ТОГТООМЖИД ЗААСАН ХАРИУЦЛАГА ХҮЛЭЭНЭ.
II ДЭД ХЭСЭГ
ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН ХАРИЛЦААНД ОРОЛЦОГЧИД
ГУРАВДУГААР БҮЛЭГ
ИРГЭН
14 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН ЧАДВАР
14.1.ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН ЧАДВАР НЬ ИРГЭНИЙГ ТӨРСӨН ҮЕЭС ЭХЭЛЖ НАС БАРСНААР ДУУСГАВАР БОЛНО.
14.2.ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН ЧАДВАРЫГ ХЯЗГААРЛАХЫГ ХОРИГЛОНО.
15 ДУГААР ЗҮЙЛ. ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН БҮРЭН ЧАДАМЖ
15.1.ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН БҮРЭН ЧАДАМЖ БУЮУ ИРГЭН ӨӨРИЙН ҮЙЛДЛЭЭР ӨӨРТӨӨ ЭРХ ОЛЖ АВАХ, ҮҮРЭГ БИЙ БОЛГОХ ЧАДВАР НАСАНД ХҮРСНЭЭР БУЮУ 18 НАСНААС БИЙ БОЛНО.
15.2.ХУУЛЬД ЗААСАН ҮНДЭСЛЭЛ, ЖУРМЫН ДАГУУ ШҮҮХ 16-ААС 18 ХҮРТЭЛХ НАСНЫ ИРГЭНИЙГ, ТҮҮНИЙ ХҮСЭЛТ, ЭЦЭГ ЭХ, АСРАН ХАМГААЛАГЧ, ХАРГАЛЗАН ДЭМЖИГЧИЙН ЗӨВШӨӨРЛӨӨР ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН БҮРЭН ЧАДАМЖТАЙ ГЭЖ ТООЦОЖ БОЛНО.
15.3.ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН БҮРЭН ЧАДАМЖТАЙ ГЭЖ ТООЦСОН ШҮҮХИЙН ШИЙДВЭРИЙГ ЗОХИХ ҮНДЭСЛЭЛ БАЙВАЛ СОНИРХОГЧ ЭТГЭЭДИЙН ХҮСЭЛТЭЭР ШҮҮХ ХҮЧИНГҮЙ БОЛГОЖ БОЛНО.
16 ДУГААР ЗҮЙЛ. ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН БҮРЭН БУС ЧАДАМЖ
16.1.НАСАНД ХҮРЭЭГҮЙ БУЮУ 14-ӨӨС 18 ХҮРТЭЛХ НАСНЫ ЭТГЭЭД ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН БҮРЭН БУС ЧАДАМЖТАЙ БАЙНА.
16.2.НАСАНД ХҮРЭЭГҮЙ ИРГЭН ХУУЛИАР ЗӨВШӨӨРСНӨӨС БУСАД ХЭЛЦЛИЙГ ХУУЛЬ ЁСНЫ ТӨЛӨӨЛӨГЧ /ЭЦЭГ, ЭХ, ХАРГАЛЗАН ДЭМЖИГЧ/-ИЙН БИЧГЭЭР ОЛГОСОН ЗӨВШӨӨРЛИЙН ҮНДСЭН ДЭЭР ХИЙНЭ.
16.3.НАСАНД ХҮРЭЭГҮЙ ИРГЭН ХУУЛЬ ЁСНЫ ТӨЛӨӨЛӨГЧИЙН ЗӨВШӨӨРӨЛГҮЙГЭЭР ДАРААХЬ ЭРХЭЭ БИЕ ДААН ХЭРЭГЖҮҮЛЖ БОЛНО:
16.3.1.ӨӨРИЙН ХӨДӨЛМӨРИЙН ХӨЛС, ОЮУТНЫ ТЭТГЭЛЭГ, ТЭДГЭЭРТЭЙ АДИЛТГАХ БУСАД ОРЛОГО, ТЭДЭНД ӨӨРИЙН ҮЗЭМЖЭЭР ЗАХИРАН ЗАРЦУУЛАХАД НЬ ЗОРИУЛЖ ШИЛЖҮҮЛСЭН ЭД ХӨРӨНГИЙГ ЗАХИРАН ЗАРЦУУЛАХ;
16.3.2.ӨӨРТӨӨ ХОХИРОЛГҮЙ БӨГӨӨД ХИЙМЭГЦ БИЕЛЭХ АХУЙН ЧАНАРТАЙ ХЭЛЦЭЛ ХИЙХ;
16.3.3.ЭНЭ ХУУЛИЙН 16.3.1-Д ЗААСАН ОРЛОГЫГ БАНК, ЗЭЭЛИЙН БАЙГУУЛЛАГАД ХАДГАЛУУЛАХ.
16.4. 16-ААС 18 ХҮРТЭЛХ НАСНЫ ИРГЭН ХОРШООНЫ ГИШҮҮН БАЙЖ БОЛНО.
17 ДУГААР ЗҮЙЛ. ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН ЗАРИМ ЧАДАМЖ
17.1. 7-ГООС 14 ХҮРТЭЛХ НАСНЫ ЭТГЭЭД ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН ЗАРИМ ЧАДАМЖТАЙ БАЙНА.
17.2. 7-ГООС 14 ХҮРТЭЛХ НАСНЫ ЭТГЭЭДИЙН ХИЙСЭН ӨӨРТӨӨ ХОХИРОЛГҮЙ БӨГӨӨД ХИЙМЭГЦ БИЕЛЭХ, АХУЙН ЧАНАРТАЙ ЖИЖИГ ХЭЛЦЛЭЭС БУСАД ХЭЛЦЛИЙГ ТЭДГЭЭРИЙН НЭРИЙН ӨМНӨӨС ХУУЛЬ ЁСНЫ ТӨЛӨӨЛӨГЧ /ЭЦЭГ, ЭХ, АСРАН ХАМГААЛАГЧ/ ХИЙНЭ.
18 ДУГААР ЗҮЙЛ. ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН ЧАДАМЖГҮЙ ИРГЭН
18.1. 7 ХҮРТЭЛХ НАСНЫ ЭТГЭЭД ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН ЧАДАМЖГҮЙ БАЙНА.
18.2.СЭТГЭЦИЙН ӨВЧНИЙ УЛМААС ӨӨРИЙН ҮЙЛДЛИЙН УЧИР ХОЛБОГДЛЫГ ОЙЛГОХГҮЙ, ӨӨРИЙГӨӨ ЗӨВ УДИРДАЖ ЧАДАХГҮЙ БОЛСОН ЭТГЭЭДИЙГ ШҮҮХ ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН ЧАДАМЖГҮЙ ГЭЖ ТООЦОЖ, ТҮҮНД АСРАН ХАМГААЛАЛТ ТОГТООНО.
18.3.ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН ЧАДАМЖГҮЙ ЭТГЭЭДИЙН НЭРИЙН ӨМНӨӨС ТҮҮНИЙ ХУУЛЬ ЁСНЫ ТӨЛӨӨЛӨГЧ /ЭЦЭГ, ЭХ, АСРАН ХАМГААЛАГЧ/ ХЭЛЦЭЛ ХИЙНЭ.
18.4.ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН ЧАДАМЖГҮЙД ТООЦОХ ҮНДЭСЛЭЛ БОЛСОН НӨХЦӨЛ БАЙДАЛ ҮГҮЙ БОЛСОН ТОХИОЛДОЛД ШҮҮХ ТУХАЙН ЭТГЭЭДИЙГ ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН ЧАДАМЖГҮЙД ТООЦСОН ШИЙДВЭРИЙГ ХҮЧИНГҮЙ БОЛГОНО.
19 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН ЧАДАМЖИЙГ ХЯЗГААРЛАХ
19.1.МАНСУУРУУЛАХ БОЛОН СЭТГЭЦЭД НӨЛӨӨЛӨХ БОДИС, СОГТУУРУУЛАХ УНДАА БАЙНГА ХЭРЭГЛЭЖ, ГЭР БҮЛЭЭ ЭДИЙН ЗАСГИЙН ТАЛААР ХҮНД БАЙДАЛД ОРУУЛСАН НАСАНД ХҮРСЭН ЭТГЭЭДИЙН ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН ЧАДАМЖИЙГ СОНИРХОГЧ ЭТГЭЭДИЙН ХҮСЭЛТЭЭР, ШҮҮХ ХУУЛИАР ТОГТООСОН ЖУРМААР ХЯЗГААРЛАЖ, ХАРГАЛЗАН ДЭМЖИГЧ ТОМИЛЖ БОЛНО.
19.2.ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН ЧАДАМЖИЙГ ХЭЛЦЭЛ ХИЙХ ЗАМААР ХЯЗГААРЛАХЫГ ХОРИГЛОНО.
19.3.ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН ЧАДАМЖ НЬ ХЯЗГААРЛАГДСАН ЭТГЭЭД ХЯЗГААРЛАГДААГҮЙ ЧАДАМЖИЙНХАА ХҮРЭЭНД, ХАРГАЛЗАН ДЭМЖИГЧИЙН ЗӨВШӨӨРЛӨӨР ХЭЛЦЭЛ ХИЙЖ БОЛНО.
19.4.ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН ЧАДАМЖИЙГ ХЯЗГААРЛАХ ҮНДЭСЛЭЛ БОЛСОН НӨХЦӨЛ БАЙДАЛ ҮГҮЙ БОЛСОН БОЛ ТУХАЙН ЭТГЭЭДЭД ТОГТООСОН ХЯЗГААРЛАЛТЫГ ШҮҮХ ХҮЧИНГҮЙ БОЛГОЖ, ХАРГАЛЗАН ДЭМЖИГЧИЙГ ҮҮРГЭЭС НЬ ЧӨЛӨӨЛНӨ.
20 ДУГААР ЗҮЙЛ. ИРГЭНИЙ НЭР
20.1.ИРГЭН ӨӨРИЙН НЭРТЭЙ БАЙНА.
20.2.ИРГЭНИЙ НЭРИЙГ БҮРТГЭХ, ӨӨРЧЛӨХ ЖУРМЫГ ХУУЛИАР ТОГТООНО.
20.3.ИРГЭНИЙ НЭРИЙГ ЭРХ БҮХИЙ БАЙГУУЛЛАГАД БҮРТГҮҮЛНЭ. ИРГЭНИЙ ЭРХ, ҮҮРГИЙГ ИРГЭН ӨӨРИЙН НЭРЭЭР ОЛЖ АВЧ ХЭРЭГЖҮҮЛНЭ. ГАГЦХҮҮ ХУУЛЬД ЗААСАН НӨХЦӨЛ, ЖУРМЫН ДАГУУ ЗОХИОМОЛ НЭР ХЭРЭГЛЭЖ БОЛНО.
20.4.ИРГЭН НЭРЭЭ ӨӨРЧИЛСӨН НЬ ТҮҮНИЙ ӨМНӨХ НЭРЭЭР ОЛЖ АВСАН ЭРХ, ХҮЛЭЭСЭН ҮҮРГИЙГ ӨӨРЧЛӨХ БУЮУ ДУУСГАВАР БОЛГОХ ҮНДЭСЛЭЛ БОЛОХГҮЙ.
20.5.НЭРЭЭ ӨӨРЧИЛСӨН ЭТГЭЭД ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ БОЛОН ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧИД ЭНЭ ТУХАЙ МЭДЭГДЭХ ҮҮРЭГТЭЙ БӨГӨӨД ЭНЭ ҮҮРГЭЭ БИЕЛҮҮЛЭЭГҮЙГЭЭС ГАРСАН ҮР ДАГАВРЫГ ХАРИУЦНА.
21 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ИРГЭНИЙ НЭР, НЭР ТӨР, АЛДАР ХҮНД, АЖИЛ ХЭРГИЙН НЭР ХҮНДИЙГ ХАМГААЛАХ
21.1.ИРГЭНИЙ НЭРИЙГ ХУУЛЬ БУСААР АШИГЛАХЫГ ХОРИГЛОНО.
21.2.ИРГЭНИЙ НЭР, НЭР ТӨР, АЛДАР ХҮНД, АЖИЛ ХЭРГИЙН НЭР ХҮНДИЙГ ГУТААСАН МЭДЭЭ ТАРААСАН ЭТГЭЭД ТҮҮНИЙХЭЭ ҮНЭН ЗӨВИЙГ НОТОЛЖ ЧАДАХГҮЙ БОЛ ЭРХ НЬ ЗӨРЧИГДСӨН ЭТГЭЭДИЙН ШААРДЛАГААР УГ МЭДЭЭГ ТАРААСАН ХЭЛБЭР, ХЭРЭГСЭЛ, ЭСХҮЛ ӨӨР ХЭЛБЭР, ХЭРЭГСЛЭЭР НЯЦААХ ҮҮРЭГ ХҮЛЭЭНЭ.
21.3.БОДИТ БАРИМТЫГ БҮРЭН ГҮЙЦЭД МЭДЭЭЛЭЭГҮЙГЭЭС БУСДЫН НЭР, НЭР ТӨР, АЛДАР ХҮНД, АЖИЛ ХЭРГИЙН НЭР ХҮНДИЙГ ГУТААСАН БОЛ ЭНЭ ХУУЛИЙН 21.2-Т ЗААСАН ЖУРМААР НЯЦААХ ҮҮРЭГ ХҮЛЭЭНЭ.
21.4.ХУУЛИАР ТОГТООСОН ХУВИЙН НУУЦАД ХАМААРАЛТАЙ МЭДЭЭГ ӨӨРИЙНХ НЬ ЗӨВШӨӨРӨЛГҮЙГЭЭР ТАРААСНААС ГЭМ ХОР УЧИРСАН ГЭЖ ҮЗВЭЛ ИРГЭН УГ ГЭМ ХОРЫГ АРИЛГАХЫГ ШААРДАХ ЭРХТЭЙ.
21.5.ИРГЭНИЙ ДҮРСИЙГ ГЭРЭЛ ЗУРАГ, КИНО, ДҮРС БИЧЛЭГИЙН ХАЛЬС, ХӨРӨГ ЗУРАГ БОЛОН БУСАД ХЭЛБЭРЭЭР ӨӨРИЙНХ НЬ ЗӨВШӨӨРӨЛГҮЙГЭЭР НИЙТЭЛСЭН, ОЛОН НИЙТЭД ҮЗҮҮЛСНЭЭС ГЭМ ХОР УЧИРСАН ГЭЖ ҮЗВЭЛ ТУХАЙН ЭТГЭЭД ГЭМ ХОРЫГ АРИЛГАХЫГ ШААРДАХ ЭРХТЭЙ.
21.6.ИРГЭНИЙ НИЙГЭМД ЭЗЛЭХ БАЙР СУУРЬТАЙ ХОЛБОГДУУЛАН ТҮҮНИЙГ СУРТАЛЧЛАХ ЗОРИЛГООР БОЛОН СУРГАЛТ, ЭРДЭМ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ АЖИЛ, АЖИЛ ХЭРГИЙН ХҮРЭЭНД ОЛОН НИЙТИЙГ ХАМАРСАН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ ЯВЦАД УГ ЭТГЭЭДИЙГ ДҮРСЭЛСЭН, ЭСХҮЛ ТУХАЙН ЭТГЭЭД ӨӨРИЙГӨӨ ДҮРСЛҮҮЛСНИЙ ТӨЛӨӨ ХӨЛС, ШАН ХАРАМЖ АВСАН БОЛ ТҮҮНИЙ ЗӨВШӨӨРӨЛ ШААРДАГДАХГҮЙ.
21.7.НАС БАРСАН ЭТГЭЭДИЙН НЭР, НЭР ТӨР, АЛДАР ХҮНДИЙГ ГУТААСАН, ЭСХҮЛ ТҮҮНИЙ ХУВИЙН НУУЦТАЙ ХОЛБООТОЙ МЭДЭЭГ ЭНЭ ХУУЛИЙН 520 ДУГААР ЗҮЙЛД ЗААСАН ӨВЛӨГЧИЙН ЗӨВШӨӨРӨЛГҮЙГЭЭР ОЛОН НИЙТЭД ТАРААСАН БОЛ ЭНЭ ЗҮЙЛД ЗААСАН ЖУРАМ НЭГЭН АДИЛ ҮЙЛЧИЛНЭ.
21.8.ЭНЭ ХУУЛИЙН 21.7-Д ЗААСАН ТОХИОЛДОЛД УЧИРСАН ГЭМ ХОРЫГ ЭДИЙН ХЭЛБЭРЭЭР НӨХӨН ТӨЛҮҮЛЭХИЙГ ШААРДАХ ЭРХГҮЙ.
21.9.ЭНЭ ЗҮЙЛД ЗААСАН ЭРХИЙГ ЗӨРЧСӨН ЭТГЭЭД БУСДАД УЧРУУЛСАН ГЭМ ХОРЫГ ХОХИРОГЧ БУЮУ СОНИРХОГЧ ЭТГЭЭДЭД ЭНЭ ХУУЛИЙН 497, 511 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛД ЗААСАН ЖУРМЫН ДАГУУ АРИЛГАНА.
22 ДУГААР ЗҮЙЛ. ИРГЭНИЙ ОРШИН СУУГАА ГАЗАР
22.1.ИРГЭНИЙ ОРШИН СУУГАА ГАЗРЫГ ХУУЛИЙН ДАГУУ ТҮҮНИЙ ХАРЬЯАЛАГДАН БҮРТГҮҮЛСЭН ЗАСАГ ЗАХИРГАА, НУТАГ ДЭВСГЭРИЙН НЭГЖЭЭР ТОДОРХОЙЛНО.
22.2.ИРГЭН БҮРТГҮҮЛСЭН ГАЗРАА БАЙНГА ОРШИН СУУДАГГҮЙ БОЛ ГОЛ ТӨЛӨВ АМЬДРАН СУУДАГ, ЭСХҮЛ ТУХАЙН ЭТГЭЭДИЙН ЭД ХӨРӨНГИЙН ДИЙЛЭНХ ХЭСЭГ БАЙГАА ГАЗРЫГ ТҮҮНИЙ ОРШИН СУУГАА ГАЗАР ГЭЖ ТОДОРХОЙЛЖ БОЛНО.
22.3.БУСДЫН АСРАН ХАМГААЛАЛТАД БАЙГАА ЭТГЭЭДИЙН ОРШИН СУУГАА ГАЗРЫГ ТЭДГЭЭРИЙН ЭЦЭГ, ЭХ, АСРАН ХАМГААЛАГЧИЙН ОРШИН СУУГАА ГАЗРААР ТОДОРХОЙЛНО.
23 ДУГААР ЗҮЙЛ. ИРГЭНИЙГ СУРАГГҮЙ АЛГА БОЛСОНД ТООЦОХ
23.1.ОРШИН СУУГАА ГАЗРААСАА АЛГА БОЛСНООС ХОЙШ ХОЁР ЖИЛИЙН ХУГАЦААНД ХААНА БАЙГАА НЬ МЭДЭГДЭХГҮЙ, СУРАГ ЧИМЭЭГҮЙ БОЛСОН ИРГЭНИЙГ СОНИРХОГЧ ЭТГЭЭДИЙН ХҮСЭЛТЭЭР, ШҮҮХ СУРАГГҮЙ АЛГА БОЛСОНД ТООЦОЖ БОЛНО.
23.2.СУРАГГҮЙ АЛГА БОЛСОНД ТООЦОГДСОН ЭТГЭЭДИЙН ЭД ХӨРӨНГӨД ШҮҮХЭЭС ЭРХЛЭН ХАМГААЛАЛТ ТОГТООХ БӨГӨӨД ТУХАЙН ЭТГЭЭДИЙН АСРАМЖИД БАЙСАН ХҮМҮҮСИЙГ ТЭЖЭЭН ТЭТГЭХ, ХУУЛИАР ТОГТООСОН ЖУРМЫН ДАГУУ ТАТВАР, ХУРААМЖ ТӨЛӨХ, БУСДЫН ӨМНӨ ХҮЛЭЭСЭН ҮҮРГИЙН ДАГУУ ӨР ТӨЛБӨРИЙГ ТӨЛЖ БАРАГДУУЛАХ ЗЭРЭГ ХУУЛЬ ЁСООР ГҮЙЦЭТГЭВЭЛ ЗОХИХ ҮҮРГИЙГ УГ ЭД ХӨРӨНГӨӨС ГҮЙЦЭТГЭНЭ.
23.3.СУРАГГҮЙ АЛГА БОЛСОНД ТООЦОГДСОН ЭТГЭЭДИЙН БАЙГАА ГАЗАР НЬ ТОГТООГДСОН, ТУХАЙН ЭТГЭЭД ЭРГЭЖ ИРСЭН ТОХИОЛДОЛД ШҮҮХ ШИЙДВЭРЭЭ ХҮЧИНГҮЙ БОЛГОЖ, ЭД ХӨРӨНГӨД НЬ ТОГТООСОН ЭРХЛЭН ХАМГААЛАЛТЫГ ЗОГСООНО.
23.4.ЭРГЭЖ ИРСЭН ЭТГЭЭД НЬ СУРАГГҮЙ АЛГА БОЛСОНД ТООЦОГДСОНООС ХОЙШ ЭНЭ ХУУЛИЙН 23.2-Т ЗААСНААС ӨӨР ҮНДЭСЛЭЛЭЭР БУСДАД ҮНЭ ТӨЛБӨРГҮЙ ШИЛЖСЭН БӨГӨӨД БЭЛЭН БАЙГАА ЭД ХӨРӨНГӨӨ БУЦААН АВАХААР ШААРДАХ ЭРХТЭЙ. УГ ЭД ХӨРӨНГИЙГ АЖ АХУЙН ЗОРИУЛАЛТААР АШИГЛАСНЫ ҮР ДҮНД ОЛСОН АШГИЙГ НӨХӨН ТӨЛҮҮЛЭХЭЭР ШААРДАХ ЭРХГҮЙ.
23.5.СУРАГГҮЙ АЛГА БОЛСОНД ТООЦОГДСОН ЭТГЭЭДИЙН ЭД ХӨРӨНГИЙГ ЭРХЛЭН ХАМГААЛАГЧ НЬ БУСДАД ХУДАЛДСАН БОЛ ТҮҮНИЙ ҮНИЙГ, ҮРЭГДҮҮЛСЭН, ДУТААСАН, ГЭМТЭЭСЭН БОЛ ШҮҮХ ГЭМ БУРУУГИЙН ШИНЖ БАЙДЛЫГ ХАРГАЛЗАН УГ ЭД ХӨРӨНГИЙН ҮНИЙГ БҮРЭН БУЮУ ХЭСЭГЧЛЭН ТӨЛҮҮЛЭХЭЭР ШИЙДВЭРЛЭЖ БОЛНО.
23.6.СУРАГГҮЙ АЛГА БОЛСОНД ТООЦОГДСОН ЭТГЭЭД ЭРГЭЖ ИРСЭН БОЛ ЭД ХӨРӨНГИЙГ ЭРХЛЭН ХАМГААЛАГЧ НЬ УГ ЭД ХӨРӨНГИЙН ХАДГАЛАЛТ, ХАМГААЛАЛТ, АШИГЛАЛТТАЙ ХОЛБОГДОН ГАРСАН ЗАРДАЛ, ХОХИРЛОО ТӨЛҮҮЛЭХЭЭР ШААРДАХ ЭРХТЭЙ.
24 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ИРГЭНИЙГ НАС БАРСАН ГЭЖ ЗАРЛАХ
24.1.ИРГЭН ОРШИН СУУГАА ГАЗРААСАА АЛГА БОЛСНООС ХОЙШ ТАВАН ЖИЛИЙН ХУГАЦААНД ХААНА БАЙГАА НЬ МЭДЭГДЭХГҮЙ СУРАГ ЧИМЭЭГҮЙ БОЛСОН, ЭСХҮЛ АМЬ ҮРЭГДЭЖ БОЛОХ НӨХЦӨЛ БАЙДАЛД АЛГА БОЛСНООС ХОЙШ НЭГ ЖИЛИЙН ТУРШ АМЬД БАЙГАА ЭСЭХ НЬ МЭДЭГДЭХГҮЙ БАЙГАА БОЛ СОНИРХОГЧ ЭТГЭЭДИЙН ХҮСЭЛТЭЭР ШҮҮХ ТҮҮНИЙГ НАС БАРСАН ГЭЖ ЗАРЛАЖ БОЛНО.
24.2.БАЙЛДААНЫ АЖИЛЛАГААНД ОРОЛЦОЖ ЯВААД СУРАГГҮЙ АЛГА БОЛСОН ЭТГЭЭДИЙГ УГ АЖИЛЛАГАА ДУУССАН ӨДРӨӨС ХОЙШ ХОЁР ЖИЛ ӨНГӨРСНИЙ ДАРАА ШҮҮХЭЭС НАС БАРСАН ГЭЖ ЗАРЛАЖ БОЛНО.
24.3.ИРГЭНИЙГ НАС БАРСАНД ТООЦСОН ШҮҮХИЙН ШИЙДВЭР ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БОЛСОН ӨДРИЙГ УГ ЭТГЭЭДИЙН НАС БАРСАН ӨДӨР ГЭЖ ҮЗНЭ.
24.4.АМЬ ҮРЭГДЭЖ БОЛОХ НӨХЦӨЛ БАЙДАЛД АЛГА БОЛСОН ИРГЭНИЙГ НАС БАРСАН ГЭЖ ЗАРЛАСАН БОЛ ШҮҮХ ТҮҮНИЙ НАС БАРСАН БАЙЖ БОЛОХ ӨДРИЙГ УГ ЭТГЭЭДИЙН НАС БАРСАН ӨДӨР ГЭЖ ТООЦОЖ БОЛНО.
24.5.НАС БАРСАН ГЭЖ ЗАРЛАГДСАН ЭТГЭЭДИЙН ХӨРӨНГИЙГ ӨВИЙН ЖУРМААР БУСДАД ШИЛЖҮҮЛНЭ.
24.6.НАС БАРСАН ГЭЖ ЗАРЛАГДСАН ЭТГЭЭД ЭРГЭЖ ИРЭХ БУЮУ БАЙГАА ГАЗАР НЬ ТОГТООГДСОН БОЛ ШҮҮХ УРЬД ГАРГАСАН ШИЙДВЭРИЙГ ХҮЧИНГҮЙ БОЛГОНО.
24.7.НАС БАРСАН ГЭЖ ЗАРЛАГДААД ЭРГЭЖ ИРСЭН ЭТГЭЭД ӨВЛӨХ БОЛОН БУСАД ХЭЛБЭРЭЭР БУСДАД ҮНЭ ТӨЛБӨРГҮЙ ШИЛЖСЭН БЭЛЭН БАЙГАА ЭД ХӨРӨНГӨӨ БУЦААН АВАХААР ШААРДАХ ЭРХТЭЙ. ЭНЭ ЖУРМААР ТӨРИЙН ӨМЧЛӨЛД ШИЛЖСЭН ЭД ХӨРӨНГИЙГ ӨМЧЛӨГЧИД БУЦААН ОЛГОХ БОЛОМЖГҮЙ БОЛ ҮНИЙГ НЬ НӨХӨН ТӨЛНӨ.
24.8.НАС БАРСАН ГЭЖ ЗАРЛАСАН ШҮҮХИЙН ШИЙДВЭР ХҮЧИНГҮЙ БОЛСОН НЬ ТУХАЙН ЭТГЭЭДИЙН ЭХНЭР, НӨХРИЙН ШИНЭЭР ГЭРЛЭСЭН ГЭРЛЭЛТИЙГ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БУС ГЭЖ ТООЦОХ ҮНДЭСЛЭЛ БОЛОХГҮЙ.
ДӨРӨВДҮГЭЭР БҮЛЭГ
ХУУЛИЙН ЭТГЭЭД
НЭГДҮГЭЭР ДЭД БҮЛЭГ
НИЙТЛЭГ ҮНДЭСЛЭЛ
25 ДУГААР ЗҮЙЛ. ХУУЛИЙН ЭТГЭЭД
25.1.ӨМЧЛӨЛДӨӨ БУЮУ ЭЗЭМШИХ, АШИГЛАХ, ЗАХИРАН ЗАРЦУУЛАХ ЭРХДЭЭ ТУСГАЙЛСАН ХӨРӨНГӨТЭЙ, ӨӨРИЙН НЭРЭЭР ЭРХ ОЛЖ, ҮҮРЭГ ХҮЛЭЭДЭГ, ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНААСАА БИЙ БОЛОХ ҮР ДАГАВАРЫГ ЭД ХӨРӨНГӨӨРӨӨ ХАРИУЦДАГ, НЭХЭМЖЛЭГЧ, ХАРИУЦАГЧ БАЙЖ ЧАДАХ, ТОДОРХОЙ ЗОРИЛГО БҮХИЙ, ТОГТВОРТОЙ ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА ЭРХЭЛДЭГ ЗОХИОН БАЙГУУЛАЛТЫН НЭГДЛИЙГ ХУУЛИЙН ЭТГЭЭД ГЭНЭ.
25.2.ХУУЛИЙН ЭТГЭЭД НЬ АШИГ ОЛОХ ЗОРИЛГОТОЙ АШГИЙН ТӨЛӨӨ, ХУУЛЬ БУЮУ ДҮРЭМД ЗААСАН ЗОРИЛГОТОЙ, АШГИЙН ТӨЛӨӨ БУС БАЙЖ БОЛНО.
25.3.ХУУЛИЙН ЭТГЭЭД НЬ НИЙТИЙН, ХУВИЙН, ХОЛИМОГ ӨМЧИЙН БАЙНА.
25.4.ХУУЛЬД ӨӨРӨӨР ЗААГААГҮЙ БОЛ ХЭД ХЭДЭН ХУУЛИЙН ЭТГЭЭД НЬ ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГАА ЗОХИЦУУЛАХ ЗОРИЛГООР НЭГДЭЖ БОЛОХ БӨГӨӨД НЭГДЛИЙН ОРОЛЦОГЧИД ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙН ЭРХЭЭ ХАДГАЛНА.
25.5.ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙН ЭРХ ЗҮЙН БАЙДЛЫГ ХУУЛИАР ТОГТООНО.
26 ДУГААР ЗҮЙЛ. ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙН ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН ЧАДВАР
26.1.ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙН ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН ЧАДВАР УЛСЫН БҮРТГЭЛД БҮРТГҮҮЛСНЭЭР ҮҮСЧ, ХУУЛЬД ЗААСАН ЖУРМЫН ДАГУУ ТАТАН БУУГДАЖ, УЛСЫН БҮРТГЭЛЭЭС ХАСАГДСАНААР ДУУСГАВАР БОЛНО.
26.2.ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙГ УЛСЫН БҮРТГЭЛД БҮРТГЭХ, БҮРТГЭЛЭЭС ХАСАХ ЖУРМЫГ ХУУЛИАР ТОГТООНО.
26.3.НИЙТИЙН ЭРХ ЗҮЙН ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙН ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН ЧАДВАР ХУУЛЬД ЗААСАН ЖУРМААР БАЙГУУЛАГДСАНААР ҮҮСЧ, ТАТАН БУУГДСАНААР ДУУСГАВАР БОЛОХ БӨГӨӨД ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН ХАРИЛЦААНД БУСАД ОРОЛЦОГЧТОЙ АДИЛ ТЭГШ ЭРХТЭЙ ОРОЛЦОНО.
26.4.ХУУЛИЙН ЭТГЭЭД УДИРДАХ БАЙГУУЛЛАГААРАА ДАМЖУУЛАН ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН ХАРИЛЦААНД ОРОЛЦОНО.
26.5.ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙН УДИРДАХ БАЙГУУЛЛАГЫН ЭРХ ЗҮЙН БАЙДЛЫГ ХУУЛЬ БУЮУ ҮҮСГЭН БАЙГУУЛАХ БАРИМТ БИЧГЭЭР ТОДОРХОЙЛНО.
26.6.АШГИЙН ТӨЛӨӨ БУС ХУУЛИЙН ЭТГЭЭД ӨӨРИЙН ДҮРЭМ БОЛОН ҮҮСГЭН БАЙГУУЛСАН БУСАД БАРИМТ БИЧИГТ ЗААСАН ЗОРИЛГОД НИЙЦЭХ ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА ЯВУУЛНА.
26.7.АШГИЙН ТӨЛӨӨ ХУУЛИЙН ЭТГЭЭД НЬ ХУУЛИАР ХОРИГЛООГҮЙ, НИЙТЭЭР ХҮЛЭЭН ЗӨВШӨӨРСӨН ЗАН СУРТАХУУНЫ ХЭМ ХЭМЖЭЭНД ХАРШЛААГҮЙ АЛИВАА ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА ЭРХЛЭХ ЭРХТЭЙ.
26.8.ХУУЛИЙН ЭТГЭЭД ХУУЛЬД ЗААСАН ЗАРИМ ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ ЭРХ БҮХИЙ БАЙГУУЛЛАГААС ОЛГОСОН ЗӨВШӨӨРЛИЙН ҮНДСЭН ДЭЭР ЭРХЭЛНЭ. ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ ЭРХЛЭХ ЭРХ ЗӨВШӨӨРӨЛ АВСАН ӨДРӨӨС ҮҮСНЭ.
26.9.ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙН ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН ЧАДВАРЫГ ГАГЦХҮҮ ХУУЛЬД ЗААСАН ҮНДЭСЛЭЛ, ЖУРМААР ХЯЗГААРЛАНА.
27 ДУГААР ЗҮЙЛ. ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙН НЭР
27.1.ХУУЛИЙН ЭТГЭЭД ӨӨРИЙН НЭРТЭЙ БАЙНА. ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙН НЭР НЬ ТҮҮНИЙ ЗОХИОН БАЙГУУЛАЛТ, ЭРХ ЗҮЙН ХЭЛБЭРИЙГ ТУСГАСАН БАЙНА.
27.2.ХУУЛЬД ЗААСАН БОЛ ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙН ТӨРЛИЙГ ЗААСАН НЭРТЭЙ БАЙНА.
27.3.ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙН НЭР ӨӨР ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙН НЭРТЭЙ ДАВХАРДСАН БУЮУ БУСДЫГ ТӨӨРӨГДҮҮЛЭХЭЭР ИЖИЛ, ТӨСӨӨТЭЙ БАЙЖ БОЛОХГҮЙ.
27.4.ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙН НЭРИЙГ БУСАД ЭТГЭЭД ХУУЛЬ БУСААР АШИГЛАХЫГ ХОРИГЛОНО. ЭНЭ ЗААЛТЫГ ЗӨРЧСӨН ЭТГЭЭД БУСДАД УЧРУУЛСАН ГЭМ ХОРЫГ ЭНЭ ХУУЛИЙН 497 ДУГААР ЗҮЙЛД ЗААСАН ЖУРМЫН ДАГУУ АРИЛГАНА.
27.5.ХУУЛИЙН ЭТГЭЭД НЭРЭЭ ХУУЛЬД ЗААСАН ЖУРМЫН ДАГУУ БҮРТГҮҮЛНЭ.
27.6.ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙН АЖИЛ ХЭРГИЙН НЭР ХҮНДИЙГ ХАМГААЛАХАД ЭНЭ ХУУЛИЙН 21 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛИЙН ЗААЛТ НЭГЭН АДИЛ ХАМААРНА.
28 ДУГААР ЗҮЙЛ. ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙН ОРШИН БАЙГАА ГАЗАР
28.1.ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙН ЕРӨНХИЙ ЗАХИРГАА БАЙРШИН БАЙГАА ГАЗРЫГ ТҮҮНИЙ ОРШИН БАЙГАА ГАЗАР ГЭНЭ.
28.2.ХУУЛИЙН ЭТГЭЭД НЬ ОРШИН БАЙХ НЭГ ГАЗАР БУЮУ ХУУЛЬ ЁСНЫ ХАЯГТАЙ БАЙНА.
29 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙН САЛБАР, ТӨЛӨӨЛӨГЧИЙН ГАЗАР
29.1.ХУУЛЬ БОЛОН ҮҮСГЭН БАЙГУУЛАХ БАРИМТ БИЧИГТ ЗААСАН БОЛ ХУУЛИЙН ЭТГЭЭД ӨӨРИЙН САЛБАР, ТӨЛӨӨЛӨГЧИЙН ГАЗРАА ТОГТООСОН ЖУРМЫН ДАГУУ БАЙГУУЛЖ БОЛНО.
29.2.ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙН ОРШИН БАЙГАА ГАЗРААС ӨӨР ГАЗАР БАЙРЛАЖ, ТҮҮНИЙ ҮНДСЭН ЧИГ ҮҮРГИЙГ БҮХЭЛД НЬ БУЮУ ЗАРИМЫГ НЬ ГҮЙЦЭТГЭДЭГ ТУСГАЙ НЭГЖИЙГ САЛБАР ГЭНЭ.
29.3.ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙН ОРШИН БАЙГАА ГАЗРААС ӨӨР ГАЗАР БАЙРЛАЖ, ТҮҮНИЙ ХУУЛЬ ЁСНЫ АШИГ СОНИРХЛЫГ ХАМГААЛАХ БУЮУ ТҮҮНИЙ НЭРИЙН ӨМНӨӨС ХЭЛЦЭЛ БОЛОН ЭРХ ЗҮЙН БУСАД ҮЙЛДЭЛ ХИЙХ ҮҮРЭГ БҮХИЙ НЭГЖИЙГ ТӨЛӨӨЛӨГЧИЙН ГАЗАР ГЭНЭ.
29.4.САЛБАР, ТӨЛӨӨЛӨГЧИЙН ГАЗРЫН ЭРХ, ҮҮРГИЙГ ТУХАЙН ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙН ДҮРМЭЭР ТОДОРХОЙЛНО.
29.5.САЛБАР, ТӨЛӨӨЛӨГЧИЙН ГАЗРЫН ЭРХ БАРИГЧИД ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГАА ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДЭЭС ОЛГОСОН ИТГЭМЖЛЭЛИЙН ҮНДСЭН ДЭЭР ЯВУУЛНА.
29.6.ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙН САЛБАР, ТӨЛӨӨЛӨГЧИЙН ГАЗАР ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙН ЭРХГҮЙ БАЙНА.
30 ДУГААР ЗҮЙЛ. ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙГ БАЙГУУЛАХ
30.1.ХУУЛЬД ӨӨРӨӨР ЗААГААГҮЙ БОЛ ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙГ ИРГЭН, ХУУЛИЙН ЭТГЭЭД ХУУЛЬД ЗААСАН ЖУРМЫН ДАГУУ ҮҮСГЭН БАЙГУУЛЖ БОЛНО.
30.2.ЧИГ ҮҮРГЭЭ ХЭРЭГЖҮҮЛЭХ БОЛОН НИЙГМИЙН ХЭРЭГЦЭЭГ ХАНГАХ ЗОРИЛГООР ТӨР ӨӨРИЙН ӨМЧӨӨР ДАНГААР БУЮУ ХАМТРАН ХУУЛИЙН ЭТГЭЭД БАЙГУУЛЖ БОЛНО.
31 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙГ ӨӨРЧЛӨН БАЙГУУЛАХ
31.1.ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙН ХӨРӨНГИЙГ ӨМЧЛӨГЧ БУЮУ ТҮҮНЭЭС ЭРХ ОЛГОСОН БАЙГУУЛЛАГА, ТҮҮНЧЛЭН ҮҮСГЭН БАЙГУУЛАХ БАРИМТ БИЧГЭЭР ЭРХ ОЛГОСОН БАЙГУУЛЛАГЫН ШИЙДВЭРЭЭР ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙГ ХУУЛЬД ЗААСАН ЖУРМЫН ДАГУУ НИЙЛҮҮЛЭХ, НЭГТГЭХ, ХУВААХ, ТУСГААРЛАХ, ӨӨРЧЛӨХ ЗАМААР ӨӨРЧЛӨН БАЙГУУЛЖ БОЛНО.
31.2.ХОЁР БУЮУ ХЭД ХЭДЭН ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ ЗОГСООЖ, ТЭДГЭЭРИЙН ЭРХ, ҮҮРЭГ, ХАРИУЦЛАГЫГ ШИНЭЭР БИЙ БОЛСОН ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДЭД ШИЛЖҮҮЛЭХИЙГ ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙГ НИЙЛҮҮЛЭХ ГЭНЭ.
31.3.ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ ЗОГСООЖ, ТҮҮНИЙ ЭРХ, ҮҮРЭГ, ХАРИУЦЛАГЫГ ӨӨР ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДЭД ШИЛЖҮҮЛЭХИЙГ ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙГ НЭГТГЭХ ГЭНЭ.
31.4.ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ ЗОГСООЖ, ТҮҮНИЙ ЭРХ, ҮҮРЭГ, ХАРИУЦЛАГЫГ ШИНЭЭР ҮҮСЭХ ХОЁР БУЮУ ТҮҮНЭЭС ДЭЭШ ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДЭД ШИЛЖҮҮЛЭХИЙГ ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙГ ХУВААХ ГЭНЭ.
31.5.ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ ЗОГСООХГҮЙГЭЭР ТҮҮНИЙ ЗАРИМ ЭРХ, ҮҮРЭГ, ХАРИУЦЛАГЫГ ШИНЭЭР БАЙГУУЛАГДСАН ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДЭД ШИЛЖҮҮЛЭХИЙГ ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙГ ТУСГААРЛАХ ГЭНЭ.
31.6.ХУУЛИЙН ЭТГЭЭД НЬ ЗОХИОН БАЙГУУЛАЛТЫН ТӨРӨЛ, ХЭЛБЭР, ҮНДСЭН ЗОРИЛГОО ӨӨРЧЛӨХ ЗАМААР ЗОХИОН БАЙГУУЛАГДАЖ БОЛНО.
32 ДУГААР ЗҮЙЛ. ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙГ ТАТАН БУУЛГАХ
32.1.ХУУЛЬД ӨӨРӨӨР ЗААГААГҮЙ БОЛ ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙГ ДАРААХЬ ҮНДЭСЛЭЛЭЭР ТАТАН БУУЛГАНА:
/ЭНЭ ХЭСЭГТ 2010 ОНЫ 4 ДҮГЭЭР САРЫН 23-НЫ ӨДРИЙН ХУУЛИАР ӨӨРЧЛӨЛТ ОРУУЛСАН/
32.1.1.ӨМЧЛӨГЧ БУЮУ ТҮҮНЭЭС ЭРХ ОЛГОСОН БАЙГУУЛЛАГЫН ШИЙДВЭР, ТҮҮНЧЛЭН ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙН ҮҮСГЭН БАЙГУУЛАХ БАРИМТ БИЧГЭЭР ЭРХ ОЛГОСОН БАЙГУУЛЛАГЫН ШИЙДВЭР ГАРСАН;
32.1.2.ДАМПУУРСАНД ТООЦСОН, ХУУЛИЙГ УДАА ДАРАА БУЮУ НОЦТОЙ ЗӨРЧСӨН, ХУУЛЬД ЗААСАН БУСАД ҮНДЭСЛЭЛЭЭР ТАТАН БУУЛГАХ ТУХАЙ ШҮҮХИЙН ШИЙДВЭР ГАРСАН;
32.1.3.ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГАА ЯВУУЛАХ ХУГАЦАА ДУУССАН БУЮУ ЗОРИЛГОДОО ХҮРСЭН УЧИР ЦААШИД ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГАА ҮРГЭЛЖЛҮҮЛЭХ ШААРДЛАГАГҮЙ ГЭСЭН ӨӨРИЙНХ НЬ ШИЙДВЭР ГАРСАН;
32.1.4.ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙГ ҮҮСГЭН БАЙГУУЛСАН ЭРХ БҮХИЙ БАЙГУУЛЛАГЫН ШИЙДВЭР ГАРСАН;
32.1.5.ХУУЛЬД ЗААСАН БУСАД ҮНДЭСЛЭЛ.
32.2.ТАТАН БУУЛГАХ АЖЛЫГ ЭНЭ ТУХАЙ ШИЙДВЭР ГАРГАСАН БАЙГУУЛЛАГААС ТОМИЛСОН КОМИСС ЭРХЛЭН ГҮЙЦЭТГЭНЭ.
32.3.ТАТАН БУУЛГАХ КОМИСС НЬ ХУУЛИЙН ЭТГЭЭД ТАТАН БУУГДСАН ТУХАЙ НИЙТЭД МЭДЭЭЛНЭ.
32.4.ТАТАН БУУЛГАХ КОМИССООС НЭХЭМЖЛЭГЧДИЙН ӨРГӨДӨЛ ХҮЛЭЭН АВАХ ХУГАЦАА НЬ ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙГ ТАТАН БУУГДСАН ТУХАЙ НИЙТЭД МЭДЭЭЛСНЭЭС ХОЙШ ХОЁР САРААС БАГАГҮЙ, ЗУРГААН САРААС ИХГҮЙ БАЙНА.
32.5.ХУУЛЬД ӨӨРӨӨР ЗААГААГҮЙ БОЛ ТАТАН БУУГДАЖ БАЙГАА ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДЭД ХОЛБОГДОХ ШААРДЛАГЫГ ДАРААХЬ ДАРААЛЛААР ХАНГАНА:
/ЭНЭ ХЭСЭГТ 2010 ОНЫ 4 ДҮГЭЭР САРЫН 23-НЫ ӨДРИЙН ХУУЛИАР ӨӨРЧЛӨЛТ ОРУУЛСАН/
32.5.1.БУСДЫН АМЬ НАС, ЭРҮҮЛ МЭНДЭД УЧРУУЛСАН ГЭМ ХОРЫГ АРИЛГУУЛАХ, ТАТВАРЫН ӨРИЙГ ХУРААХ БОЛОН ШҮҮХИЙН ШИЙДВЭРЭЭР ГАРГУУЛАХ БУСАД ТӨЛБӨР;
/ЭНЭ ЗААЛТАД 2019 ОНЫ 03 ДУГААР САРЫН 22-НЫ ӨДРИЙН ХУУЛИАР НЭМЭЛТ ОРУУЛСАН./
32.5.2.ХЭРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ БУЮУ ТАТАН БУУЛГАХ КОМИСС, ТЭДГЭЭРТЭЙ АДИЛТГАХ БУСАД ЭТГЭЭДИЙН ЭРХ, ҮҮРГИЙНХЭЭ ХҮРЭЭНД ГҮЙЦЭТГЭСЭН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ ЗАРДАЛ;
32.5.3.ДАМПУУРЛЫН ҮЕД ХАРИУЦАГЧИЙГ ДАХИН ХӨРӨНГӨЖҮҮЛЭХ ЯВЦАД БАЙГУУЛСАН ГЭРЭЭ, ХЭЛЦЛИЙН ДАГУУ ГАРГАСАН ШААРДЛАГА;
32.5.4.ХАДГАЛАМЖИЙН АЛБАН ЖУРМЫН ДААТГАЛЫН НӨХӨН ТӨЛБӨР;
/ЭНЭ ЗААЛТЫГ 2013 ОНЫ 1 ДҮГЭЭР САРЫН 10-НЫ ӨДРИЙН ХУУЛИАР НЭМСЭН/
32.5.5.ХАДГАЛАМЖ ЭЗЭМШИГЧИЙН МӨНГӨН ХӨРӨНГӨ;
/ЭНЭ ЗААЛТЫН ДУГААРТ 2013 ОНЫ 1 ДҮГЭЭР САРЫН 10-НЫ ӨДРИЙН ХУУЛИАР ӨӨРЧЛӨЛТ ОРУУЛСАН/
32.5.6.ХӨДӨЛМӨРИЙН ГЭРЭЭГЭЭР АЖИЛЛАГСДАД ТӨЛӨХ ХӨДӨЛМӨРИЙН ХӨЛС;
/ЭНЭ ЗААЛТЫН ДУГААРТ 2013 ОНЫ 1 ДҮГЭЭР САРЫН 10-НЫ ӨДРИЙН ХУУЛИАР ӨӨРЧЛӨЛТ ОРУУЛСАН/
32.5.7.ХУУЛЬ ТОГТООМЖИД ЗААСНЫ ДАГУУ БУСАД ЭТГЭЭДТЭЙ ХИЙХ ТООЦОО.
/ЭНЭ ЗААЛТЫН ДУГААРТ 2013 ОНЫ 1 ДҮГЭЭР САРЫН 10-НЫ ӨДРИЙН ХУУЛИАР ӨӨРЧЛӨЛТ ОРУУЛСАН/
32.6.ТАТАН БУУГДАЖ БАЙГАА ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДЭД ХОЛБОГДОХ ШААРДЛАГЫГ ХАНГАХДАА ЭХНИЙ ДАРААЛЛЫН ТӨЛБӨРИЙГ БҮРЭН БАРАГДУУЛСНЫ ДАРАА ТҮҮНИЙ ДАРААГИЙН ДАРААЛЛЫН ТӨЛБӨРИЙН ШААРДЛАГЫГ ХАНГАХ ЗАРЧМЫГ БАРИМТАЛНА.
32.7.ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДЭД БАЙГАА МӨНГӨН ХӨРӨНГӨ НЬ ХАРИЛЦАГЧДЫН ШААРДЛАГЫГ ХАНГАХАД ХҮРЭЛЦЭХГҮЙ БОЛ ТАТАН БУУЛГАХ КОМИСС ТҮҮНИЙ БУСАД ЭД ХӨРӨНГИЙГ ХУУЛЬД ЗААСАН ЖУРМЫН ДАГУУ ХУДАЛДАЖ, ТӨЛБӨРИЙГ БАРАГДУУЛЖ БОЛНО.
32.8.ТАТАН БУУГДАЖ БАЙГАА ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙН ЭД ХӨРӨНГӨ ТӨЛБӨР ТӨЛӨХӨД ХҮРЭЛЦЭХГҮЙ БОЛ ТҮҮНИЙ ЭД ХӨРӨНГИЙГ ТӨЛБӨЛ ЗОХИХ ТӨЛБӨРИЙН ХЭМЖЭЭНД ХУВЬ ТЭНЦҮҮЛЭН ЗОХИХ ДАРААЛЛЫН ДАГУУ ХАРИЛЦАГЧДАД ХУВААРИЛНА.
32.9.ХАРИЛЦАГЧДЫН ШААРДЛАГЫГ ХАНГАСНЫ ДАРАА ҮЛДСЭН ЭД ХӨРӨНГИЙГ ХУУЛЬ ЁСНЫ ӨМЧЛӨГЧИД, ХУУЛЬ БУЮУ ДҮРЭМД ЗААСАН БОЛ ЭРХ БҮХИЙ ЭТГЭЭДЭД ШИЛЖҮҮЛНЭ.
32.10.ТАТАН БУУГДАЖ БАЙГАА ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙН ЭД ХӨРӨНГИЙГ ХҮЛЭЭЖ АВАХ ЭТГЭЭД БАЙХГҮЙ БОЛ ТӨРИЙН ӨМЧЛӨЛД ШИЛЖҮҮЛНЭ.
32.11.БҮРТГЭХ БАЙГУУЛЛАГА ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙГ УЛСЫН БҮРТГЭЛЭЭС ХАССАН ТУХАЙ НИЙТЭД МЭДЭЭЛНЭ.
32.12.ХУУЛЬД ӨӨРӨӨР ЗААГААГҮЙ БОЛ ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙГ ТАТАН БУУЛГАХАД ЭНЭ ЗҮЙЛИЙГ БАРИМТАЛНА.
/ЭНЭ ХЭСГИЙГ 2010 ОНЫ 4 ДҮГЭЭР САРЫН 23-НЫ ӨДРИЙН ХУУЛИАР НЭМСЭН/
ХОЁРДУГААР ДЭД БҮЛЭГ
ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙН ТӨРӨЛ
33 ДУГААР ЗҮЙЛ. ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙН ТӨРӨЛ
33.1.АШГИЙН ТӨЛӨӨ ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙГ НӨХӨРЛӨЛ, КОМПАНИЙН ХЭЛБЭРЭЭР БАЙГУУЛНА.
33.2.АШГИЙН ТӨЛӨӨ БУС ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙГ ХОЛБОО, САН, ХОРШООНЫ ХЭЛБЭРЭЭР БАЙГУУЛНА.
34 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. КОМПАНИ
34.1.ХУВЬЦАА ЭЗЭМШИГЧИЙН ОРУУЛСАН ХӨРӨНГӨ НЬ ТОДОРХОЙ ТООНЫ ХУВЬЦААНД ХУВААГДДАГ, ӨӨРИЙН ТУСГАЙЛСАН ХӨРӨНГӨТЭЙ, АШГИЙН ТӨЛӨӨ ҮНДСЭН ЗОРИЛГОТОЙ ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙГ КОМПАНИ ГЭНЭ.
/ЭНЭ ХЭСЭГТ 2011 ОНЫ 10 ДУГААР САРЫН 06-НЫ ӨДРИЙН ХУУЛИАР ӨӨРЧЛӨЛТ ОРУУЛСАН/
34.2.КОМПАНИЙН ЭРХ ЗҮЙН БАЙДЛЫГ ХУУЛИАР ТОГТООНО.
35 ДУГААР ЗҮЙЛ. НӨХӨРЛӨЛ
35.1.ГИШҮҮДИЙН ОРУУЛСАН ХУВЬ ХӨРӨНГӨӨС БҮРДЭХ ЭД ХӨРӨНГӨТЭЙ, ХҮЛЭЭСЭН ҮҮРГЭЭ УГ ЭД ХӨРӨНГӨ БОЛОН ГИШҮҮДИЙН ХУВИЙН ӨМЧИЙН ЭД ХӨРӨНГӨӨР ХУУЛЬД ЗААСНЫ ДАГУУ ХАРИУЦДАГ ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙГ НӨХӨРЛӨЛ ГЭНЭ.
35.2.НӨХӨРЛӨЛИЙН ЭРХ ЗҮЙН БАЙДЛЫГ ХУУЛИАР ТОГТООНО.
36 ДУГААР ЗҮЙЛ. ХОЛБОО, САН, ХОРШОО
36.1.НЭГДМЭЛ, ТОДОРХОЙ ЗОРИЛГО ТАВЬСАН ХЭД ХЭДЭН ЭТГЭЭД САЙН ДУРЫН ҮНДСЭН ДЭЭР НЭГДЭЖ БАЙГУУЛСАН, ГИШҮҮНЧЛЭЛ БҮХИЙ ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙГ ХОЛБОО ГЭНЭ.
36.2.НЭГ БУЮУ ХЭД ХЭДЭН ҮҮСГЭН БАЙГУУЛАГЧ НИЙГЭМД АШИГ ТУСТАЙ, НЭГДМЭЛ ЗОРИЛГОД ХҮРЭХИЙН ТУЛД ЭД ХӨРӨНГӨ ТӨВЛӨРҮҮЛЭХ ЗАМААР БАЙГУУЛСАН ГИШҮҮНЧЛЭЛГҮЙ ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙГ САН ГЭНЭ.
36.3.ХОЛБОО, САНГИЙН ЭРХ ЗҮЙН БАЙДЛЫГ ХУУЛИАР ТОГТООНО.
36.4.ЭДИЙН ЗАСГИЙН БОЛОН НИЙГЭМ, СОЁЛЫН НИЙТЛЭГ ХЭРЭГЦЭЭГЭЭ ХАНГАХ ЗОРИЛГООР ХЭД ХЭДЭН ЭТГЭЭД САЙН ДУРААРАА НЭГДСЭН, ХАМТЫН УДИРДЛАГА, ХЯНАЛТ БҮХИЙ ДУНДЫН ЭД ХӨРӨНГӨ ДЭЭР ҮНДЭСЛЭН ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА ЯВУУЛАХААР БАЙГУУЛСАН ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙГ ХОРШОО ГЭНЭ.
36.5.ХОРШООГ ҮҮСГЭН БАЙГУУЛАХ, БҮРТГЭХ, ХОРШООНЫ ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ ДУУСГАВАР БОЛГОХ, ХОРШООНЫ ГИШҮҮНЧЛЭЛ, ХЯНАЛТ БОЛОН ХОРШООТОЙ ХОЛБООТОЙ БУСАД ХАРИЛЦААГ ХУУЛИАР ЗОХИЦУУЛНА.
36.6.СҮМ ХИЙД ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН ХАРИЛЦААНД ОРОЛЦОХДОО САНГИЙН ЭРХ ЗҮЙН БАЙДЛЫН ТАЛААРХИ ХУУЛИЙН ЗААЛТЫГ МӨРДӨНӨ.
37 ДУГААР ЗҮЙЛ. САНГИЙН ТУСГАЙ ЗОХИЦУУЛАЛТ
37.1.САНГИЙН ЭРХ БАРИХ БАЙГУУЛЛАГА БУЮУ УДИРДАХ ЗӨВЛӨЛ НЬ ХАНДИВЛАГЧ, ДЭМЖИГЧ, ТЭДГЭЭРИЙН ТОМИЛСОН ТӨЛӨӨЛЛӨӨС БҮРДЭНЭ.
37.2.САНГИЙН ЭРХ БАРИХ БАЙГУУЛЛАГА НЬ ГҮЙЦЭТГЭХ УДИРДЛАГА БОЛОН ХЯНАЛТЫН БАЙГУУЛЛАГЫГ ТОМИЛНО.
37.3.САНГИЙН ГҮЙЦЭТГЭХ УДИРДЛАГА САНГИЙН ДҮРЭМД НИЙЦСЭН ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА ЯВУУЛЖ, ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ БОЛОН САНХҮҮГИЙН ТАЙЛАНГ ЭРХ БАРИХ БАЙГУУЛЛАГААРАА ХЭЛЭЛЦҮҮЛЭН ХЭВЛҮҮЛЖ, ОЛОН НИЙТЭД ТҮГЭЭНЭ.
38 ДУГААР ЗҮЙЛ. САНГ ТАТАН БУУЛГАХ ЖУРАМ
38.1.ТАТАН БУУЛГАХ АЖЛЫГ ЭНЭ ТУХАЙ ШИЙДВЭР ГАРГАСАН БАЙГУУЛЛАГААС ТОМИЛОГДСОН ТАТАН БУУЛГАХ КОМИСС ЭРХЛЭНЭ. ОНЦГОЙ ТОХИОЛДОЛД ШҮҮХЭЭС ТАТАН БУУЛГАХ ӨӨР БАЙГУУЛЛАГА ТОМИЛЖ БОЛОХ БӨГӨӨД ТЭРЭЭР ТАТАН БУУЛГАХ КОМИССИЙН ГИШҮҮДИЙН НЭГЭН АДИЛ ХАРИУЦЛАГА ХҮЛЭЭНЭ.
38.2.САНГ ТАТАН БУУЛГАХДАА ӨДӨР ТУТМЫН АЖИЛ ХЭРГИЙГ ЗОГСООЖ, БЭЛЭН БАЙГАА ЭД ХӨРӨНГИЙГ МӨНГӨӨР ҮНЭЛЭН ТОДОРХОЙЛЖ, ХАРИЛЦАГЧИДТАЙ ТООЦОО ХИЙНЭ.
38.3.ЭНЭ ХУУЛИЙН 38.1-Д ЗААСНЫ ДАГУУ ТООЦОО ХИЙСНИЙ ДАРАА ҮЛДСЭН ЭД ХӨРӨНГИЙГ ТАТАН БУУГДСАН САНТАЙ ЗОРИЛГО НЭГ БУЮУ ИЖИЛ ТӨСТЭЙ ЗОРИЛГО БҮХИЙ НЭГ, ЭСХҮЛ ХЭД ХЭДЭН ЭТГЭЭДЭД ШИЛЖҮҮЛЭХ, ТИЙМ БАЙГУУЛЛАГА БАЙХГҮЙ ТОХИОЛДОЛД ТӨРИЙН ӨМЧИД ШИЛЖҮҮЛЭХ ШИЙДВЭР ГАРГАЖ БОЛНО.
III ДЭД ХЭСЭГ
ХЭЛЦЭЛ
ТАВДУГААР БҮЛЭГ
НИЙТЛЭГ ҮНДЭСЛЭЛ
39 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ХЭЛЦЭЛ
39.1.ИРГЭНИЙ ЭРХ, ҮҮРГИЙГ ҮҮСГЭХ, ӨӨРЧЛӨХ, ШИЛЖҮҮЛЭХ, ДУУСГАВАР БОЛГОХ ЗОРИЛГООР ХҮСЭЛ ЗОРИГОО ИЛЭРХИЙЛСЭН ИРГЭН, ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙН ҮЙЛДЭЛ /ЭС ҮЙЛДЭХҮЙ/-Г ХЭЛЦЭЛ ГЭНЭ.
39.2.НЭГ ЭТГЭЭД ХҮСЭЛ ЗОРИГОО ИЛЭРХИЙЛЭН ХЭЛЦЭЛ ХИЙЖ БОЛНО.
40 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ХҮСЭЛ ЗОРИГИЙН ИЛЭРХИЙЛЭЛ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БАЙХ
40.1.ХҮСЭЛ ЗОРИГИЙН ИЛЭРХИЙЛЭЛ НЬ НӨГӨӨ ТАЛ ТҮҮНИЙГ ХҮЛЭЭН АВСНААР ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БОЛНО.
40.2.НӨГӨӨ ТАЛ ХҮСЭЛ ЗОРИГИЙН ИЛЭРХИЙЛЛИЙГ ХҮЛЭЭЖ АВАХААС УРЬДЧИЛАН БУЮУ ШУУД ТАТГАЛЗСАН БОЛ ХҮСЭЛ ЗОРИГИЙН ИЛЭРХИЙЛЛИЙГ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БУС ГЭЖ ТООЦНО.
40.3.ХЭЛЦЭЛ ХИЙСНЭЭС ХОЙШ НАС БАРСАН, ЭСХҮЛ ЭРХ ЗҮЙН БҮРЭН ЧАДАМЖГҮЙ БОЛСОН ЭТГЭЭДИЙН УРЬД НЬ ХИЙСЭН ХЭЛЦЭЛ, ИЛЭРХИЙЛСЭН ХҮСЭЛ ЗОРИГИЙН ИЛЭРХИЙЛЭЛ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР ХЭВЭЭР БАЙНА.
41 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ХҮСЭЛ ЗОРИГИЙГ ТАЙЛБАРЛАХ
41.1.ХҮСЭЛ ЗОРИГИЙН АГУУЛГЫГ ТАЙЛБАРЛАХДАА ҮГИЙН ШУУД УТГЫГ АНХААРНА.
41.2.ХҮСЭЛ ЗОРИГИЙН ИЛЭРХИЙЛЛИЙН УТГА ОЙЛГОМЖГҮЙ БОЛ ХҮСЭЛ ЗОРИГОО ИЛЭРХИЙЛЭГЧИЙН ХЭРЭГЦЭЭ, ШААРДЛАГА, ҮГ БОЛОН ҮЙЛДЭЛ, ЭС ҮЙЛДЭХҮЙ, БУСАД НӨХЦӨЛ, БАЙДАЛД ДҮН ШИНЖИЛГЭЭ ХИЙХ ЗАМААР ТАЙЛБАРЛАНА.
42 ДУГААР ЗҮЙЛ. ХЭЛЦЛИЙН ХЭЛБЭР
42.1.ХЭЛЦЛИЙГ ХУУЛЬД ЗААСАН ХЭЛБЭРЭЭР, ХУУЛЬД ЗААГААГҮЙ БОЛ ТАЛУУД ХЭЛЭЛЦЭН ТОХИРОЛЦОЖ АМААР БУЮУ БИЧГЭЭР ХИЙНЭ.
42.2.ЭНГИЙН ХЭЛБЭРТЭЙ БИЧГИЙН ХЭЛЦЭЛ НЬ ХҮСЭЛ ЗОРИГОО ИЛЭРХИЙЛЭГЧ ЭТГЭЭД ГАРЫН ҮСЭГ ЗУРСНААР ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БОЛНО.
42.3.АЖИЛ ХЭРГИЙН ХҮРЭЭНД ТОГТСОН ЗАНШЛЫН ДАГУУ ТЕХНИКИЙН ХЭРЭГСЛЭЭР ШУУД ХУУЛБАРЛАН БУУЛГАСАН ГАРЫН ҮСГИЙГ ТҮҮНИЙ ЭХТЭЙ АДИЛТГАН ҮЗЭЖ БОЛНО.
42.4.НОТАРИАТААР ГЭРЧЛҮҮЛБЭЛ ЗОХИХ ХЭЛЦЛИЙГ ХИЙХЭД НОТАРИАТ БУЮУ ХУУЛЬД ЗААСАН БУСАД ЭТГЭЭДЭЭР ГЭРЧЛҮҮЛНЭ.
42.5.НОТАРИАТААР ГЭРЧЛҮҮЛБЭЛ ЗОХИХ ХЭЛЦЛИЙГ ГЭРЧЛЭЭГҮЙ БАЙХАД ТАЛУУДЫН АЛЬ НЭГ ҮҮРГЭЭ БҮРЭН БУЮУ ИХЭНХИЙГ НЬ ГҮЙЦЭТГЭСНИЙ ДАРАА НӨГӨӨ ТАЛ ҮҮНИЙГ ХҮЛЭЭН ЗӨВШӨӨРСӨН БОЛОВЧ ХЭЛЦЛИЙГ НОТАРИАТААР ГЭРЧЛҮҮЛЭХЭЭС ТАТГАЛЗВАЛ ҮҮРГЭЭ ГҮЙЦЭТГЭСЭН ТАЛЫН НЭХЭМЖЛЭЛЭЭР ШҮҮХ УГ ХЭЛЦЛИЙГ ХИЙСЭНД ТООЦОЖ БОЛНО.
42.6.ӨВЧИН БОЛОН БИЧИГ ҮСЭГ МЭДЭХГҮЙН УЛМААС ГАРЫН ҮСГЭЭ ӨӨРӨӨ ЗУРЖ ЧАДАХГҮЙ ЭТГЭЭДИЙН ИТГЭМЖЛЭЛЭЭР ӨӨР ЭТГЭЭД ТӨЛӨӨЛӨН ХЭЛЦЭЛД ГАРЫН ҮСЭГ ЗУРЖ БОЛНО. ЭНЭ ТОХИОЛДОЛД ИТГЭМЖЛҮҮЛСЭН ЭТГЭЭДИЙН ГАРЫН ҮСГИЙГ БАТАЛГААЖУУЛСАН БАЙХ БӨГӨӨД ӨӨР ЭТГЭЭДЭЭР ГАРЫН ҮСЭГ ЗУРУУЛАХ БОЛСОН ШАЛТГААНЫГ БИЧНЭ.
42.7.БИЧГЭЭР ХИЙСЭН ХЭЛЦЛИЙГ ХЭД ХЭДЭН ХУВЬ ҮЙЛДСЭН БОЛ ТАЛУУДАД ҮЛДЭХ ХУВЬ ДЭЭР ХАРИЛЦАН ГАРЫН ҮСГЭЭ ЗУРСАН БАЙВАЛ ХЭЛЦЭЛ ХИЙСЭН ГЭЖ ҮЗНЭ.
42.8.ТАЛУУД ГОЛ НӨХЦӨЛИЙН ХУВЬД ӨӨРИЙН ХҮСЭЛ ЗОРИГОО БОДИТ ҮЙЛДЛЭЭР ИЛЭРХИЙЛЖ ХЭЛЦЭЛ ХИЙЖ БОЛНО.
42.9.ХУУЛЬ БУЮУ ГЭРЭЭНД ЗААСАН ТОХИОЛДОЛД ХЭЛЦЭЛ ХИЙХ ТУХАЙ САНАЛД ХАРИУ ӨГӨХГҮЙ БАЙГААГ ХЭЛЦЭЛ ХИЙХЭЭР ХҮЛЭЭН ЗӨВШӨӨРСӨН ГЭЖ ҮЗНЭ.
42.10.ЭНЭ ХУУЛИЙН 42#_1_#.1-Д ЗААСНААС БУСАД ТОХИОЛДОЛД БИЧГЭЭР ХИЙХ ХУУЛИЙН ШААРДЛАГЫГ ХАНГААГҮЙ ХЭЛЦЭЛ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БУС БАЙХ БӨГӨӨД ЭНЭ ТОХИОЛДОЛД ТАЛУУД ХЭЛЦЛЭЭР АВСАН БҮХ ЗҮЙЛЭЭ ХАРИЛЦАН БУЦААЖ ӨГНӨ.
/ЭНЭ ХЭСГИЙГ 2011 ОНЫ 12 ДУГААР САРЫН 15-НЫ ӨДРИЙН ХУУЛИАР ӨӨРЧЛӨН НАЙРУУЛСАН/
42.11.ЭНЭ ХУУЛИЙН 42#_1_#.1-Д ЗААСНААС БУСАД ТОХИОЛДОЛД БИЧГЭЭР ХИЙХ ХУУЛИЙН ШААРДЛАГЫГ ЗӨРЧСӨН ХЭЛЦЛИЙН ТАЛААР МАРГАСАН ТОХИОЛДОЛД ЭНЭ ХУУЛЬД ӨӨРӨӨР ЗААГААГҮЙ БОЛ ТЭДГЭЭР НЬ ГЭРЧЭЭР НОТЛОХ ЭРХЭЭ АЛДАХ БОЛОВЧ НОТОЛГООНЫ БУСАД ХЭРЭГСЛЭЭР НОТОЛЖ БОЛНО.
/ЭНЭ ХЭСГИЙГ 2011 ОНЫ 12 ДУГААР САРЫН 15-НЫ ӨДРИЙН ХУУЛИАР ӨӨРЧЛӨН НАЙРУУЛСАН/
42#_1_#ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ЦАХИМ ХЭЛБЭРЭЭР ХИЙХ ХЭЛЦЭЛ
42#_1_#.1. ХУУЛЬД ЗААСНААР БҮРТГҮҮЛЭХ, НОТАРИАТААР ГЭРЧЛҮҮЛБЭЛ ЗОХИХ БОЛОН БИЧГЭЭР ХИЙХЭЭР ЗААСАН ХЭЛЦЛИЙГ ЦАХИМ ХЭЛБЭРЭЭР ХИЙЖ БОЛНО.
/ЭНЭ ХЭСЭГТ 2018 ОНЫ 6 ДУГААР САРЫН 21-НИЙ ӨДРИЙН ХУУЛИАР ӨӨРЧЛӨЛТ ОРУУЛСАН./
42#_1_#.2.ХУУЛЬД ӨӨРӨӨР ЗААГААГҮЙ БОЛ ЦАХИМ ХЭЛБЭРЭЭР ХИЙХ ХЭЛЦЭЛ НЬ ТАЛУУД ХҮСЭЛ ЗОРИГОО ХАРИЛЦАН ИЛЭРХИЙЛЖ, ЦАХИМ БАРИМТ БИЧИГ ҮЙЛДЭЖ, ТООН ГАРЫН ҮСЭГ ЗУРСНААР, ЭСХҮЛ БУСАД БАЙДЛААР ТЕХНИКИЙН ХЭРЭГСЭЛ, ПРОГРАММ ХАНГАМЖИЙГ АШИГЛАН ХҮСЭЛ ЗОРИГОО ИЛЭРХИЙЛЖ, ХАРИЛЦАН ХҮЛЭЭН ЗӨВШӨӨРЧ, ЦАХИМ ГАРЫН ҮСЭГ ЗУРСНААР ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БОЛНО. /ЭНЭ ЗҮЙЛИЙГ 2011 ОНЫ 12 ДУГААР САРЫН 15-НЫ ӨДРИЙН ХУУЛИАР НЭМСЭН/ /ЭНЭ ХЭСЭГТ 2017 ОНЫ 01 ДҮГЭЭР САРЫН 26-НЫ ӨДРИЙН ХУУЛИАР ӨӨРЧЛӨЛТ ОРУУЛСАН/
43 ДУГААР ЗҮЙЛ. ХЭЛЦЭЛ ХИЙСЭН ГЭЖ ҮЗЭХ
43.1.АМААР ХИЙХ ХЭЛЦЛИЙГ ДАРААХЬ ТОХИОЛДОЛД ХИЙСЭН ГЭЖ ҮЗНЭ:
43.1.1.ХЭЛЦЛИЙН ГОЛ НӨХЦӨЛИЙН ТАЛААР ТАЛУУД ХЭЛЭЛЦЭН ТОХИРОЛЦСОН;
43.1.2.ХЭЛЦЭЛ ХИЙСНИЙГ НОТОЛСОН ПАЙЗ, ТАСАЛБАР ЗЭРЭГ ХЭРЭГЛЭЖ ЗАНШСАН ЗҮЙЛИЙГ ОЛГОСОН;
43.1.3.ХУУЛЬ БУЮУ ГЭРЭЭНД ЗААСАН БОЛ ХЭЛЦЭЛ ХИЙХ ТУХАЙ САНАЛД ХАРИУ ӨГӨӨГҮЙ БӨГӨӨД ИЙНХҮҮ ХАРИУ ӨГӨХ ТОГТООСОН ХУГАЦАА, ЭСХҮЛ ЕРДИЙН БОЛОМЖИТ ХУГАЦАА ӨНГӨРСӨН.
43.2.БИЧГЭЭР ХИЙХ ХЭЛЦЛИЙГ ДАРААХЬ ТОХИОЛДОЛД ХИЙСЭН ГЭЖ ҮЗНЭ:
43.2.1.ТАЛУУД ХҮСЭЛ ЗОРИГОО ИЛЭРХИЙЛСЭН БАРИМТ БИЧИГ ҮЙЛДЭЖ, ГАРЫН ҮСЭГ ЗУРСАН;
43.2.2.ХЭЛЦЭЛ ХИЙХ ТУХАЙ САНАЛЫГ ЗӨВШӨӨРСӨН ТАЛЫН ХҮСЭЛ ЗОРИГИЙГ ИЛЭРХИЙЛСЭН ЗАХИДАЛ, ЦАХИЛГААН, АЛБАН БИЧИГ, ТЕЛЕФАКС, ЭДГЭЭРТЭЙ АДИЛТГАХ БУСАД БАРИМТ БИЧГИЙГ НӨГӨӨ ТАЛ ХҮЛЭЭН АВСАН;
43.2.3.ХУУЛЬД ЗААСНААР БҮРТГҮҮЛЭХ БУЮУ НОТАРИАТААР ГЭРЧЛҮҮЛБЭЛ ЗОХИХ ХЭЛЦЛИЙГ ИЙНХҮҮ БҮРТГҮҮЛСЭН БУЮУ ГЭРЧЛҮҮЛСЭН;
43.2.4.ЦАХИМ ХЭЛБЭРЭЭР ХЭЛЦЭЛ ХИЙХ БОЛ ТАЛУУД ХҮСЭЛ ЗОРИГОО ИЛЭРХИЙЛСЭН ЦАХИМ БАРИМТ БИЧИГ ҮЙЛДЭЖ, ЦАХИМ ГАРЫН ҮСГИЙН ТУХАЙ ХУУЛЬД ЗААСАН ЦАХИМ ГАРЫН ҮСЭГ ЗУРСАН.
/ЭНЭ ЗААЛТЫГ 2011 ОНЫ 12 ДУГААР САРЫН 15-НЫ ӨДРИЙН ХУУЛИАР НЭМСЭН/
43.3.НЭГ ТАЛЫН ХҮСЭЛ ЗОРИГИЙН ИЛЭРХИЙЛЛИЙГ НӨГӨӨ ТАЛ ХҮЛЭЭН АВСНАА ӨӨРИЙН ТОДОРХОЙ ҮЙЛДЛЭЭР ИЛЭРХИЙЛСЭН БОЛ УГ ХЭЛЦЛИЙГ БОДИТ ҮЙЛДЛЭЭР ХИЙГДСЭН ГЭЖ ҮЗНЭ.
43.4.ХЭЛЦЛИЙН АГУУЛГЫГ ТОДОРХОЙЛОХ БОЛОМЖГҮЙ БОЛ УГ ХЭЛЦЛИЙГ ХИЙГДЭЭГҮЙД ТООЦНО.
44 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. БОЛЗОЛ ТАВЬЖ ХИЙСЭН ХЭЛЦЭЛ
44.1.ТОДОРХОЙГҮЙ БАЙГАА ЯМАР НЭГЭН ҮЙЛ ЯВДАЛ БИЙ БОЛСОН НӨХЦӨЛД ХЭЛЦЛИЙГ ХЭРЭГЖҮҮЛЭХ, ЭСХҮЛ ХЭЛЦЛИЙГ ДУУСГАВАР БОЛГОХООР ТОХИРОЛЦОЖ ХИЙСЭН ХЭЛЦЛИЙГ БОЛЗОЛ ТАВЬЖ ХИЙСЭН ХЭЛЦЭЛ ГЭНЭ.
44.2.БИЙ БОЛОХ ЭСЭХ НЬ МЭДЭГДЭХГҮЙ, ЭСХҮЛ НЭГЭНТ БИЙ БОЛСНЫГ НЬ ХЭЛЦЭЛ ХИЙГЧ ТАЛУУД МЭДЭЭГҮЙ БАЙГАА ҮЙЛ ЯВДЛААС ШАЛТГААЛАН ХЭЛЦЭЛД ЗААСАН ЭРХ ҮҮРЭГ НЬ ҮҮСЭХЭЭР ТОХИРОЛЦСОН БОЛ ХОЙШЛУУЛАХ БОЛЗЛООР ХИЙСЭН ХЭЛЦЭЛ ГЭНЭ.
44.3.БИЙ БОЛОХ ЭСЭХ НЬ МЭДЭГДЭХГҮЙ БАЙГАА ҮЙЛ ЯВДАЛ БИЙ БОЛСНООР ХЭЛЦЛИЙГ ДУУСГАВАР БОЛГОХООР ТОХИРОЛЦСОН БОЛ ӨӨРЧЛӨГДӨХ БОЛЗЛООР ХИЙСЭН ХЭЛЦЭЛ ГЭНЭ.
44.4.ҮЙЛ ЯВДАЛ ИРЭЭДҮЙД БИЙ БОЛОХ ЭСЭХ НЬ ХЭЛЦЭЛ ХИЙГЧ ЭТГЭЭДИЙН ХҮСЭЛ ЗОРИГООС ШАЛТГААЛАХААР БАЙВАЛ ЭНЭ ЗҮЙЛИЙН ЗОХИЦУУЛАЛТ ҮЙЛЧЛЭХГҮЙ.
45 ДУГААР ЗҮЙЛ. БОЛЗОЛ ТАВЬЖ ХИЙСЭН ХЭЛЦЭЛ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БУС БАЙХ
45.1.БОЛЗОЛ НЬ ХУУЛИЙН ШААРДЛАГАД НИЙЦЭЭГҮЙ БУЮУ НИЙТЭЭР ХҮЛЭЭН ЗӨВШӨӨРСӨН ЗАН СУРТАХУУНЫ ХЭМ ХЭМЖЭЭНД ХАРШ ЭСХҮЛ ИЛТЭД БИЕЛЭГДЭХ БОЛОМЖГҮЙ БОЛ ХЭЛЦЭЛ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БУС БАЙНА.
46 ДУГААР ЗҮЙЛ. БОЛЗОЛ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БУС БОЛОХ
46.1.ҮЙЛ ЯВДАЛ ТОДОРХОЙ ХУГАЦААНД БИЙ БОЛОХ БОЛЗОЛ ТАВЬЖ ХЭЛЦЭЛ ХИЙСЭН НӨХЦӨЛД УГ ҮЙЛ ЯВДАЛ ДУРДСАН ХУГАЦААНД БОЛООГҮЙ БОЛ БОЛЗОЛ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БУС БОЛНО.
46.2.ТОДОРХОЙ ХУГАЦАА ЗААГААГҮЙ БОЛЗОЛ ХЭДИЙД Ч ХЭРЭГЖИЖ БОЛНО.
46.3.БОЛЗОЛД ЗААСАН ҮЙЛ ЯВДАЛ ХЭЗЭЭ Ч БИЙ БОЛОХГҮЙ НЬ ИЛТ БОЛСОН ТОХИОЛДОЛД БОЛЗОЛ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БУС БОЛНО.
47 ДУГААР ЗҮЙЛ. БОЛЗОЛ ХАНГАГДСАН ГЭЖ ҮЗЭХ
47.1.ҮЙЛ ЯВДАЛ ТОДОРХОЙ ХУГАЦААНД БИЙ БОЛОХГҮЙ ГЭСЭН БОЛЗЛООР ХЭЛЦЭЛ ХИЙСЭН БӨГӨӨД ҮЙЛ ЯВДАЛ БИЙ БОЛОХГҮЙ НЬ ТОГТООСОН ХУГАЦАА ӨНГӨРӨХӨӨС ӨМНӨ ТОДОРХОЙ БОЛСОН БОЛ БОЛЗОЛ ХАНГАГДСАН ГЭЖ ҮЗНЭ.
48 ДУГААР ЗҮЙЛ. БОЛЗОЛ ТАВЬЖ ХЭЛЦЭЛ ХИЙСЭН ЭТГЭЭДИЙН ҮҮРЭГ
48.1.БОЛЗОЛ ТАВЬЖ ХЭЛЦЭЛ ХИЙСЭН ЭТГЭЭД БОЛЗОЛД ЗААСАН ҮЙЛ ЯВДАЛ БИЙ БОЛОХООС ӨМНӨ ЭСРЭГ ТАЛ ҮҮРГЭЭ ГҮЙЦЭТГЭХЭД СААД БОЛОХ ҮЙЛДЭЛ ХИЙХ ЭРХГҮЙ.
48.2.БОЛЗОЛ БИЙ БОЛСНООР ӨӨРТ НЬ АШИГГҮЙ БАЙХ ТАЛ НЬ БОЛЗОЛ БИЙ БОЛОХОД ШУДАРГА БУСААР СААД БОЛСОН БОЛ БОЛЗОЛ БИЙ БОЛСОНД ТООЦНО.
48.3.БОЛЗОЛ БИЙ БОЛСНООР ӨӨРТ НЬ АШИГТАЙ БАЙХ ТАЛ НЬ БОЛЗОЛ БИЙ БОЛОХОД ШУДАРГА БУСААР НӨЛӨӨЛСӨН БОЛ БОЛЗОЛ БИЙ БОЛООГҮЙ ГЭЖ ҮЗНЭ.
48.4.БОЛЗОЛ НЬ ТОДОРХОЙ ХУГАЦААНД БИЙ БОЛОХОД УГ ЭТГЭЭД ЭНЭ ХУУЛИЙН 48.1-Д ЗААСАН ҮЙЛДЛИЙГ НЭГЭНТ ХИЙЧИХСЭН БАЙСАН БОЛ ТҮҮНЭЭС БОЛЖ ЭСРЭГ ТАЛДАА УЧРУУЛСАН ГЭМ ХОРЫГ АРИЛГАХ ҮҮРЭГТЭЙ.
49 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. БИРЖИЙН ХЭЛЦЭЛ
49.1.БИРЖИЙН ГҮЙЛГЭЭНД ОРУУЛАХ ЭД ХӨРӨНГӨ БУЮУ ЭД ХӨРӨНГИЙН ЭРХ /ЭД ХӨРӨНГӨ, ҮНЭТ ЦААС ГЭХ МЭТ/-ЭЭ ХАРИЛЦАН ШИЛЖҮҮЛЭХ ТУХАЙ ХЭЛЦЛИЙГ ХУУЛЬ ТОГТООМЖИД ЗААСАН ЖУРМЫН ДАГУУ БАЙГУУЛЖ, БИРЖИД БҮРТГҮҮЛНЭ.
49.2.ХУУЛЬ, ТУХАЙН ТӨРЛИЙН ХЭЛЦЛИЙН ШИНЖ БАЙДАЛД ХАРШЛАХГҮЙ БОЛ БИРЖИЙН ХЭЛЦЭЛД ТҮҮНИЙ АГУУЛГАД НИЙЦҮҮЛЭН ЗОХИХ ГЭРЭЭ /ХУДАЛДАХ-ХУДАЛДАН АВАХ, КОМИССИЙН ЗЭРЭГ/-НИЙ ЖУРМЫГ ХЭРЭГЛЭЖ БОЛНО.
49.3.ТАЛУУДЫН ХУДАЛДААНЫ НУУЦЫГ АГУУЛСАН, ТЭДНИЙ ЗӨВШӨӨРӨЛГҮЙГЭЭР МЭДЭЭЛЖ БОЛОХГҮЙ НӨХЦӨЛИЙГ БИРЖИЙН ТУХАЙ ХУУЛЬ ТОГТООМЖООР ТОДОРХОЙЛНО.
49.4.БИРЖИЙН ХЭЛЦЭЛ БАЙГУУЛАХ, ТҮҮНЭЭС ҮҮСЭХ ЭРХ, ҮҮРЭГТЭЙ ХОЛБОГДОН ГАРСАН МАРГААНЫГ ЭРХ БҮХИЙ БАЙГУУЛЛАГА ХЯНАН ХЭЛЭЛЦЭЖ ШИЙДВЭРЛЭХ БӨГӨӨД УГ ШИЙДВЭРИЙН ТАЛААР ТАЛУУД ШҮҮХЭД ГОМДОЛ ГАРГАЖ БОЛНО.
50 ДУГААР ЗҮЙЛ. ЗӨВШӨӨРЛӨӨР ХИЙХ ХЭЛЦЭЛ
50.1.ХЭЛЦЭЛ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БАЙХ ЗАЙЛШГҮЙ НӨХЦӨЛ БОЛСОН ЗӨВШӨӨРӨЛ ОЛГОХ ЭРХ, ҮҮРЭГ БҮХИЙ ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭД УГ ЗӨВШӨӨРЛИЙГ ОЛГОСОН БУЮУ ОЛГОХООС ТАТГАЛЗСАН ТУХАЙГАА ХЭЛЦЛИЙН ТАЛУУДАД НЭГЭН АДИЛ МЭДЭЭЛНЭ.
50.2.ЗӨВШӨӨРЛИЙГ ТУХАЙН ХЭЛЦЭЛД БАРИМТЛАХ ХЭЛБЭРЭЭР ХИЙХИЙГ ШААРДАХГҮЙ.
50.3.ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БАЙХ НЬ ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДИЙН ЗӨВШӨӨРЛӨӨС ШАЛТГААЛАХ ХЭЛЦЛИЙГ ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДИЙН ЗӨВШӨӨРЛӨӨР ХИЙСЭН БОЛ ЭНЭ ХУУЛИЙН 54.5-Д ЗААСАН ЖУРАМ НЭГЭН АДИЛ ХАМААРНА.
51 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ЗӨВШӨӨРЛӨӨ ХҮЧИНГҮЙ БОЛГОХ
51.1.ХЭРЭВ ТАЛУУД НЭГЭНТ ОЛГОСОН ЗӨВШӨӨРЛИЙН ҮНДСЭН ДЭЭР ХЭЛЦЭЛ ХИЙХ ЗОРИЛГООР ЯМАР НЭГЭН ҮР ДАГАВАР БИЙ БОЛГООГҮЙ БОЛ ЗӨВШӨӨРӨЛ ОЛГОСОН ЭТГЭЭД УРЬДЧИЛАН ОЛГОСОН ЗӨВШӨӨРЛӨӨ ХЭЛЦЭЛ ХИЙХЭЭС ӨМНӨ ХҮЧИНГҮЙ БОЛГОЖ БОЛНО. ЗӨВШӨӨРЛИЙГ ХҮЧИНГҮЙ БОЛГОСОН ТУХАЙ ТАЛУУДАД МЭДЭГДЭНЭ.
52 ДУГААР ЗҮЙЛ. ЗӨВШӨӨРЛИЙГ БУЦААЖ ХЭРЭГЛЭХГҮЙ БАЙХ НӨХЦӨЛ
52.1.ХЭЛЦЛИЙГ ЗӨВШӨӨРӨЛ ОЛГОХ ЭРХ БҮХИЙ ЭТГЭЭДИЙН ШИЙДВЭРЭЭР ХОЖИМ ДЭМЖИН ЗӨВШӨӨРӨХӨӨС ӨМНӨ БУЮУ АЛБАДАН БИЕЛҮҮЛЭХ ЖУРМААР, ЭСХҮЛ ДАМПУУРЛЫН ХЭРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧЭЭС ЭД ХӨРӨНГИЙГ ЗАХИРАН ЗАРЦУУЛАХТАЙ ХОЛБООТОЙ ХИЙСЭН ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА НЬ ЭНЭ ХУУЛИЙН 42.1-42.3-Т ЗААСНААС ҮЛ ХАМААРАН ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БАЙНА.
53 ДУГААР ЗҮЙЛ. ЭРХ ОЛГОГДООГҮЙ ЭТГЭЭДИЙН ҮЙЛДЭЛ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БАЙХ
53.1.ЭРХ ОЛГОГДООГҮЙ ЭТГЭЭДИЙН ХИЙСЭН ҮЙЛДЛИЙГ БҮРЭН ЭРХ БҮХИЙ ЭТГЭЭД ХОЖИМ ДЭМЖИН ЗӨВШӨӨРСӨН БОЛ УГ ҮЙЛДЛИЙГ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР ГЭЖ ҮЗНЭ.
54 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. НАСАНД ХҮРЭЭГҮЙ БУЮУ 14-ӨӨС 18 ХҮРТЭЛХ НАСНЫ ИРГЭН ЗӨВШӨӨРӨЛГҮЙ ХИЙСЭН ХЭЛЦЭЛ
54.1.НАСАНД ХҮРЭЭГҮЙ ИРГЭНТЭЙ ХЭЛЦЭЛ ХИЙГЧ ЭТГЭЭД УГ ХЭЛЦЛИЙГ ДЭМЖСЭН ЗӨВШӨӨРӨЛ ОЛГОСНОО НОТЛОХЫГ ХУУЛЬ ЁСНЫ ТӨЛӨӨЛӨГЧӨӨС ХҮСВЭЛ ТЭРЭЭР ЗӨВШӨӨРӨХ ЭСЭХЭЭ 14 ХОНОГИЙН ДОТОР БИЧГЭЭР МЭДЭГДЭНЭ. ЭНЭ ТОХИОЛДОЛД ХУУЛЬ ЁСНЫ ТӨЛӨӨЛӨГЧӨӨС НАСАНД ХҮРЭЭГҮЙ ЭТГЭЭДЭД УРЬД ОЛГОСОН ЗӨВШӨӨРӨЛ БУЮУ ТАТГАЛЗАЛ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БУС БОЛНО.
54.2.ЭНЭ ХУУЛИЙН 54.1-Д ЗААСАН ХУГАЦААНД ХАРИУ ӨГӨӨГҮЙ БОЛ ЗӨВШӨӨРӨЛ ОЛГОХООС ТАТГАЛЗСАН ГЭЖ ҮЗНЭ.
54.3.НАСАНД ХҮРЭЭГҮЙ ЭТГЭЭД ХУУЛЬ ЁСНЫ ТӨЛӨӨЛӨГЧИЙН ЗӨВШӨӨРӨЛГҮЙГЭЭР ХЭЛЦЭЛ ХИЙСНЭЭС ХОЙШ НАСАНД ХҮРВЭЛ ХҮСЭЛ ЗОРИГИЙН ИЛЭРХИЙЛЛЭЭ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БАЙЛГАХ ЭСЭХИЙГ ӨӨРӨӨ ШИЙДНЭ.
54.4.НАСАНД ХҮРЭЭГҮЙ ЭТГЭЭДТЭЙ ХЭЛЦЭЛ ХИЙСЭН ЭТГЭЭД НЬ ТҮҮНИЙ ХУУЛЬ ЁСНЫ ТӨЛӨӨЛӨГЧӨӨС УГ ХЭЛЦЛИЙГ ДЭМЖСЭН ЗӨВШӨӨРЛИЙГ АВАХААС ӨМНӨ ХЭЛЦЛЭЭС ТАТГАЛЗАХ ЭРХТЭЙ.
54.5.ХУУЛЬ ЁСНЫ ТӨЛӨӨЛӨГЧ НЬ НАСАНД ХҮРЭЭГҮЙ ЭТГЭЭДЭД ХЭЛЦЭЛ ХИЙХ ЗӨВШӨӨРӨЛ ӨГСӨН БОЛОВЧ ТҮҮНИЙГЭЭ НОТОЛСОН БАРИМТЫГ НӨГӨӨ ТАЛД ӨГӨӨГҮЙ БОЛ ХЭЛЦЭЛ ХИЙГЧ НӨГӨӨ ТАЛ ХЭЛЦЛЭЭС ТАТГАЛЗАХ ЭРХТЭЙ.
55 ДУГААР ЗҮЙЛ. НАСАНД ХҮРЭЭГҮЙ БУЮУ 14-18 ХҮРТЭЛХ НАСНЫ ИРГЭНИЙ БИЕ ДААЖ ХИЙХ ХЭЛЦЭЛ
55.1.ХУУЛЬ ЁСНЫ ТӨЛӨӨЛӨГЧ БУЮУ ТҮҮНИЙ ЗӨВШӨӨРӨЛТЭЙГЭЭР ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДЭЭС НАСАНД ХҮРЭЭГҮЙ ИРГЭНД ӨӨРИЙН ҮЗЭМЖЭЭР ЗАХИРАН ЗАРЦУУЛАХ ЭРХ ОЛГОН ШИЛЖҮҮЛСЭН ХӨРӨНГИЙН ХУВЬД НАСАНД ХҮРЭЭГҮЙ ЭТГЭЭД БИЕ ДААН ХЭЛЦЭЛ ХИЙХ ЭРХТЭЙ.
55.2.НАСАНД ХҮРЭЭГҮЙ ИРГЭН ХИЙХИЙГ ХУУЛИАР ЗӨВШӨӨРСНӨӨС БУСАД НЭГ ТАЛЫН ХЭЛЦЭЛД ЭНЭ ХУУЛИЙН 55.1 ХАМААРАХГҮЙ.
ЗУРГАДУГААР БҮЛЭГ
ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БУС ХЭЛЦЭЛ
56 ДУГААР ЗҮЙЛ. ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БУС БАЙХ ХЭЛЦЭЛ
56.1.ДАРААХЬ ХЭЛЦЭЛ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БУС БАЙНА:
56.1.1.ХУУЛЬ ЗӨРЧСӨН БУЮУ НИЙТЭЭР ХҮЛЭЭН ЗӨВШӨӨРСӨН ЗАН СУРТАХУУНЫ ХЭМ ХЭМЖЭЭНД ХАРШИЛСАН ХЭЛЦЭЛ;
56.1.2.ДҮР ҮЗҮҮЛЭН ХИЙСЭН ХЭЛЦЭЛ;
56.1.3.ӨӨР ХЭЛЦЛИЙГ ХАЛХАВЧЛАХ ЗОРИЛГООР ХИЙСЭН ХЭЛЦЭЛ;
56.1.4.ҮНЭН САНААНААСАА БУС, ХӨНГӨМСГӨӨР ХАНДАЖ, ТҮҮНИЙГЭЭ ИЛЭРНЭ ГЭЖ УРЬДААС ТООЦОЖ, ТОДОРХОЙ ХҮСЭЛ ЗОРИГ ИЛЭРХИЙЛЭН ХИЙСЭН ХЭЛЦЭЛ;
56.1.5.ЭРХ ЗҮЙН ЧАДАМЖГҮЙ ЭТГЭЭДИЙН ХИЙСЭН ХЭЛЦЭЛ;
56.1.6.СЭТГЭЦИЙН ӨВЧНИЙ УЛМААС ӨӨРИЙН ҮЙЛДЛИЙН УЧИР ХОЛБОГДЛЫГ ОЙЛГОХГҮЙ, ӨӨРИЙГӨӨ ЗӨВ УДИРДАЖ ЧАДАХГҮЙ БОЛСОН ИРГЭН ЭРХ ЗҮЙН БҮРЭН ЧАДАМЖГҮЙ ГЭЖ АЛБАН ЁСООР ТООЦОГДООГҮЙ БАЙХДАА ХИЙСЭН ХЭЛЦЭЛ;
56.1.7.ЭРХ ЗҮЙН БҮРЭН ЧАДАМЖТАЙ ЭТГЭЭД ҮЙЛДЛИЙНХЭЭ УЧИР ХОЛБОГДЛЫГ ОЙЛГОХ ЧАДВАРГҮЙ БОЛСОН БУЮУ СЭТГЭЦИЙН ТҮР ЗУУРЫН СААТАЛД ОРСОН ҮЕДЭЭ ИЛЭРХИЙЛСЭН ХЭЛЦЭЛ;
56.1.8.ХУУЛИАР ТОГТООСОН ХЭЛБЭРИЙГ ЗӨРЧСӨН, ХУУЛЬД ЗААСАН ТОХИОЛДОЛД ЗОХИХ ЭТГЭЭДИЙН ЗӨВШӨӨРӨЛГҮЙ ХИЙСЭН ХЭЛЦЭЛ;
56.1.9.ХУУЛИЙН ЭТГЭЭД ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫХАА ҮНДСЭН ЗОРИЛГЫГ ЗӨРЧИЖ ХИЙСЭН ХЭЛЦЭЛ;
56.1.10.ДЭЭР ДУРДСАН ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БУС ХЭЛЦЛИЙН ҮНДСЭН ДЭЭР ХИЙСЭН БУСАД ХЭЛЦЭЛ.
56.2.ЭНЭ ХУУЛИЙН 56.1-Д ЗААСАН ХЭЛЦЛИЙГ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БУС ГЭЖ ТООЦОХ НӨХЦӨЛИЙГ ТАЛУУД ХЭЛЦЭЛ ХИЙСНЭЭС ХОЙШ МЭДСЭН БӨГӨӨД УГ ХЭЛЦЭЛ НЬ ӨӨР ХЭЛЦЛИЙН ШААРДЛАГАД НИЙЦЭЖ БАЙГАА ТОХИОЛДОЛД ТАЛУУД ХҮСВЭЛ ШААРДЛАГАД НИЙЦЭЖ БАЙГАА ХЭЛЦЛИЙГ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР ГЭЖ ҮЗНЭ.
56.3.ЭНЭ ХУУЛИЙН 56.1.2-56.1.4, 56.1.8-Д ЗААСАН ХЭЛЦЛИЙГ ХИЙСЭН ЭТГЭЭД УГ ХЭЛЦЛЭЭР ИЛЭРХИЙЛСЭН ХҮСЭЛ ЗОРИГОО ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БОЛОХЫГ ХОЖИМ ХҮЛЭЭН ЗӨВШӨӨРЧ, ХУУЛЬД ЗААСАН ХЭЛБЭРЭЭР ИЛЭРХИЙЛСЭН БОЛ ШИНЭЭР ХИЙСЭНТЭЙ АДИЛТГАЖ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР ХЭЛЦЭЛ ГЭЖ ҮЗНЭ.
56.4.СОНИРХОГЧ ЭТГЭЭД ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БУС ХЭЛЦЛИЙН ҮР ДАГАВРЫГ АРИЛГУУЛАХААР ШААРДАЖ БОЛНО.
56.5.ЭНЭ ХУУЛИЙН 56.1-Д ЗААСАН ХЭЛЦЭЛ ХИЙСЭН ТАЛУУД НЬ УГ ХЭЛЦЛЭЭР ШИЛЖҮҮЛСЭН БҮХ ЗҮЙЛЭЭ ХАРИЛЦАН БУЦААЖ ӨГӨХ, БОЛОМЖГҮЙ БОЛ ҮНИЙГ ТӨЛӨХ ҮҮРЭГТЭЙ.
56.6.ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БУС ХЭЛЦЭЛ ХИЙСЭН БУРУУТАЙ ЭТГЭЭД НЬ БУСДАД УЧРУУЛСАН ХОХИРЛЫГ НӨХӨН ТӨЛНӨ.
57 ДУГААР ЗҮЙЛ. ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БУС ГЭЖ ТООЦОЖ БОЛОХ ХЭЛЦЭЛ
57.1.ШҮҮХ ХУУЛЬД ЗААСАН ҮНДЭСЛЭЛ, ЖУРМЫН ДАГУУ СОНИРХОГЧ ЭТГЭЭДИЙН НЭХЭМЖЛЭЛЭЭР ХЭЛЦЛИЙГ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БУС ГЭЖ ТООЦОЖ БОЛНО.
57.2.ШҮҮХЭЭС ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БУС ГЭЖ ТООЦСОН ХЭЛЦЭЛ НЬ ХИЙСЭН ҮЕЭСЭЭ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БУС БАЙНА.
57.3.ГЭРЭЭГЭЭР ТОХИРСОН ХЭЛБЭРИЙГ ЗӨРЧСӨН ХЭЛЦЛИЙГ ШҮҮХ СОНИРХОГЧ ЭТГЭЭДИЙН НЭХЭМЖЛЭЛЭЭР ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БУС ГЭЖ ТООЦОЖ БОЛНО.
57.4.ХЭЛЦЭЛ ХИЙГЧ ЭТГЭЭД НЬ ХҮСЭЛ ЗОРИГОО БИЧГЭЭР, ЭСХҮЛ ЦАХИМ ХЭЛБЭРЭЭР ИЛЭРХИЙЛЭХ БУЮУ ТООЦОО ХИЙХДЭЭ ИЛЭРХИЙ АЛДАА ГАРГАСАН НЬ ХЭЛЦЛИЙГ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БУС ГЭЖ ТООЦОХ ҮНДЭСЛЭЛ БОЛОХГҮЙ БӨГӨӨД ИЙМ АЛДАА ГАРГАСАН ЭТГЭЭД ТҮҮНИЙГЭЭ ЗАСАХ ЭРХТЭЙ БАЙНА.
58 ДУГААР ЗҮЙЛ. НОЦТОЙ ТӨӨРӨГДЛИЙН УЛМААС ХИЙСЭН ХЭЛЦЭЛ
58.1.НОЦТОЙ ТӨӨРӨГДЛИЙН ҮНДСЭН ДЭЭР ХҮСЭЛ ЗОРИГОО ИЛЭРХИЙЛЭН ХИЙСЭН ХЭЛЦЛИЙГ ШҮҮХ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БУС ГЭЖ ТООЦОЖ БОЛНО.
58.2.ДАРААХЬ ТОХИОЛДОЛД НОЦТОЙ ТӨӨРӨГДСӨН ГЭЖ ҮЗНЭ:
58.2.1.ХЭЛЦЭЛ ХИЙГЧ ЭТГЭЭД ХЭЛЦЭЛ ХИЙХДЭЭ ХҮССЭН ХЭЛЦЛЭЭСЭЭ ӨӨР ХЭЛЦЛИЙГ ЗӨВШӨӨРӨН ХИЙСЭН;
58.2.2.ХЭЛЦЭЛ ХИЙГЧ ЭТГЭЭД ХҮССЭН ХЭЛЦЛИЙНХЭЭ АГУУЛГЫГ ЭНДҮҮРСЭН.
58.3.ДАРААХЬ ТОХИОЛДОЛД НОЦТОЙ ТӨӨРӨГДСӨН ГЭЖ ҮЗЭЖ БОЛНО:
58.3.1.ХЭЛЦЭЛ ХИЙГЧ НӨГӨӨ ТАЛ БОЛОХ ЭТГЭЭД, ТҮҮНИЙ ХУВИЙН ШИНЖ БАЙДАЛ НЬ ХЭЛЦЭЛ ХИЙХ ГОЛ ҮНДЭСЛЭЛ БОЛСОН БӨГӨӨД ЭНЭ ТАЛААР ТӨӨРӨГДСӨН;
58.3.2.ХЭЛЦЛИЙН ЗҮЙЛИЙН ҮНИЙГ ТОДОРХОЙЛОХОД АЧ ХОЛБОГДОЛ БҮХИЙ ЭД ЗҮЙЛИЙН ШИНЖИЙН ТАЛААР ТӨӨРӨГДСӨН;
58.3.3.ХЭЛЦЭЛ ХИЙХ ГОЛ ҮНДЭСЛЭЛ БОЛСОН ЭРХИЙН ТАЛААР ТӨӨРӨГДСӨН;
58.3.4.ТОХИРОЛЦООНЫ ЗҮЙЛ БАЙСАН СЭДЭЛТИЙН ТАЛААР ТӨӨРӨГДСӨН.
58.4.ТӨЛӨӨЛӨГЧ БУЮУ ЗУУЧЛАГЧ НЬ ТӨЛӨӨЛҮҮЛЭГЧ БУЮУ ҮЙЛЧЛҮҮЛЭГЧИЙНХЭЭ ХҮСЭЛ ЗОРИГИЙН ИЛЭРХИЙЛЛИЙГ БУРУУ ТАШАА МЭДЭЭЛСНИЙ ҮНДСЭН ДЭЭР ХИЙСЭН ХЭЛЦЛИЙГ ЭНЭ ХУУЛИЙН 58.2-Т ХАМААРУУЛЖ БОЛНО.
58.5.ХЭЛЦЭЛ ХИЙГЧ НӨГӨӨ ТАЛ НЬ МАРГАЖ БАЙГАА ТАЛЫН ХҮСЭЛТИЙН ДАГУУ ХЭЛЦЛИЙГ БИЕЛҮҮЛЭХИЙГ ЗӨВШӨӨРСӨН БОЛ ТӨӨРӨГДЛИЙН УЛМААС ХИЙСЭН ХЭЛЦЛИЙГ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БУС ГЭЖ ТООЦОЖ БОЛОХГҮЙ.
58.6.ТӨӨРӨГДЛИЙН УЛМААС ХЭЛЦЭЛ ХИЙСЭН ЭТГЭЭД ТӨӨРӨГДСӨН БОЛОХОО МЭДМЭГЦ НӨГӨӨ ТАЛДАА НЭН ДАРУЙ МЭДЭГДЭХ ҮҮРЭГТЭЙ.
58.7.ХЭЛЦЛИЙН НЭГ ТАЛ ХАЙХРАМЖГҮЙГЭЭС ТӨӨРӨГДСӨН, ЭСХҮЛ ЭНЭ ХУУЛИЙН 58.4-Т ЗААСАН ҮНДЭСЛЭЛЭЭР ХЭЛЦЛИЙГ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БУС ГЭЖ ТООЦУУЛСАН БОЛ ГЭМ БУРУУТАЙ ЭТГЭЭД ХЭЛЦЛИЙН НӨГӨӨ ТАЛ БОЛОН ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДЭД УЧРУУЛСАН ГЭМ ХОРЫГ АРИЛГАХ ҮҮРЭГТЭЙ. ИЙНХҮҮ ТӨӨРӨГДӨЖ БАЙГААГ НӨГӨӨ ТАЛ НЬ МЭДЭЖ БАЙСАН, МЭДЭЭГҮЙ БОЛОВЧ МЭДЭХ ЁСТОЙ, МЭДЭХ БОЛОМЖТОЙ БАЙСАН БОЛ ТҮҮНД УЧИРСАН ГЭМ ХОРЫГ АРИЛГАХ ҮҮРЭГ ҮҮСЭХГҮЙ.
59 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ХУУРАН МЭХЭЛЖ ХИЙСЭН ХЭЛЦЭЛ
59.1.ХЭЛЦЭЛ ХИЙХ ЗОРИЛГООР БУСДЫГ ХУУРАН МЭХЭЛСЭН БОЛ МЭХЛЭГДСЭН ЭТГЭЭД УГ ХЭЛЦЛИЙГ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БУС ГЭЖ ТООЦУУЛАХААР ШААРДАХ ЭРХТЭЙ. ЭНЭ ТОХИОЛДОЛД ХУУРАН МЭХЭЛСЭН ЭТГЭЭД АШИГ ХОНЖОО ОЛОХ, ЭСХҮЛ МЭХЛЭГДСЭН ЭТГЭЭДЭД ГЭМ ХОР УЧРУУЛАХ ЗОРИЛГОТОЙ БАЙСАН ЭСЭХ НЬ ХЭЛЦЛИЙГ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БУС ГЭЖ ТООЦОХОД НӨЛӨӨЛӨХГҮЙ.
59.2.ХЭЛЦЭЛ ХИЙХЭД СААД БОЛОХ НӨХЦӨЛ БАЙДЛЫГ ХЭЛЦЭЛ ХИЙГЧ НЭГ ТАЛ НЬ НУУН ДАРАГДУУЛСНЫГ НӨГӨӨ ТАЛ ХОЖИМ МЭДСЭН БОЛ ХЭЛЦЛИЙГ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БУС ГЭЖ ТООЦУУЛАХААР ШААРДАХ ЭРХТЭЙ.
59.3.ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭД ХУУРАН МЭХЭЛСЭН ТОХИОЛДОЛД УГ ХЭЛЦЛЭЭС АШИГ ОЛЖ БАЙГАА ЭТГЭЭД ИЙНХҮҮ ХУУРАН МЭХЭЛСНИЙГ МЭДЭЖ БАЙСАН БУЮУ МЭДЭХ ЁСТОЙ БАЙСАН БОЛ МЭХЛҮҮЛСЭН ЭТГЭЭД ХЭЛЦЛИЙГ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БУС ГЭЖ ТООЦУУЛАХААР ШААРДАЖ БОЛНО.
59.4.СОНИРХОГЧ ЭТГЭЭД ЭНЭ ЗҮЙЛД ЗААСАН ХЭЛЦЛИЙГ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БУС ГЭЖ ТООЦУУЛАХ ҮНДЭСЛЭЛ БАЙГААГ МЭДСЭНЭЭС ХОЙШ НЭГ ЖИЛИЙН ДОТОР НӨГӨӨ ТАЛДАА ГОМДЛЫН ШААРДЛАГА ГАРГАХ ЭРХТЭЙ.
60 ДУГААР ЗҮЙЛ. ХҮЧ ХЭРЭГЛЭЖ ХИЙСЭН ХЭЛЦЭЛ
60.1.НӨГӨӨ ТАЛ, ЭСХҮЛ ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДИЙН ЗҮГЭЭС ХҮЧ ХЭРЭГЛЭН БУЮУ ХҮЧ ХЭРЭГЛЭХЭЭР ЗАНАЛХИЙЛЭН ХЭЛЦЭЛ ХИЙЛГЭСЭН БОЛ ХЭЛЦЭЛ ХИЙГЧ ЭТГЭЭД УГ ХЭЛЦЛИЙГ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БУС ГЭЖ ТООЦУУЛАХААР ШААРДАХ ЭРХТЭЙ.
60.2.ХЭЛЦЭЛ ХИЙГЧ ЭТГЭЭДЭД ӨӨРТ НЬ БУЮУ ТҮҮНИЙ ГЭР БҮЛИЙН ГИШҮҮД, САДАН ТӨРӨЛ, ОЙР ДОТНЫ БУСАД ЭТГЭЭДЭД, ЭСХҮЛ ТЭДНИЙ ЭД ХӨРӨНГӨД НЬ АЮУЛ УЧИРНА ГЭЖ ИТГҮҮЛЖ ҮНЭМШҮҮЛСНИЙГ ХҮЧ ХЭРЭГЛЭСЭН ГЭЖ ҮЗНЭ.
60.3.ХҮЧ ХЭРЭГЛЭН ХЭЛЦЭЛ ХИЙЛГЭСЭН БОЛ ХЭЛЦЭЛ ХИЙГЧ ЭТГЭЭД НЬ УГ ХЭЛЦЭЛ ХИЙСНЭЭС ХОЙШ НЭГ ЖИЛИЙН ДОТОР НӨГӨӨ ТАЛДАА ГОМДЛЫН ШААРДЛАГА ГАРГАХ ЭРХТЭЙ.
61 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ХЭЛЦЛИЙН ЗАРИМ ХЭСЭГ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БУС БОЛОХ
61.1.ХЭЛЦЛИЙН ЗАРИМ ХЭСЭГ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БУС ГЭЖ ТООЦОГДСОН БОЛОВЧ ҮЛДСЭН ХЭСЭГ НЬ УГ ХЭЛЦЛИЙН ЗОРИЛТЫГ ХАНГАЖ ЧАДАХУЙЦ БАЙВАЛ ХЭЛЦЭЛ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР ХЭВЭЭР ҮЛДЭНЭ.
61.2.ЭНЭ ЗҮЙЛД ЭНЭ ХУУЛИЙН 202.5 НЭГЭН АДИЛ ХАМААРНА.
ДОЛДУГААР БҮЛЭГ
ТӨЛӨӨЛӨЛ
62 ДУГААР ЗҮЙЛ. ХЭЛЦЭЛД ТӨЛӨӨЛӨХ
62.1.ХЭЛЦЛИЙГ ТӨЛӨӨЛӨГЧӨӨР ДАМЖУУЛАН ХИЙЖ БОЛНО.
62.2.ХЭЛЦЛИЙГ ТӨЛӨӨЛӨГЧӨӨР ДАМЖУУЛАН ХИЙХИЙГ ХУУЛИАР ХОРИГЛОСОН, ЭСХҮЛ ХЭЛЦЛИЙН ШИНЖ ЧАНАРААС ШАЛТГААЛАН ХЭЛЦЭЛ ХИЙГЧ ЗААВАЛ БИЕЧЛЭН ХИЙВЭЛ ЗОХИХ ХЭЛЦЛИЙГ ТӨЛӨӨЛӨГЧӨӨР ДАМЖУУЛАН ХИЙЖ БОЛОХГҮЙ.
62.3.ТӨЛӨӨЛӨГЧИЙН БҮРЭН ЭРХ ХУУЛИЙН ДАГУУ БУЮУ ИТГЭМЖЛЭЛИЙН ҮНДСЭН ДЭЭР ҮҮСНЭ.
62.4.ТӨЛӨӨЛӨГЧ ИТГЭМЖЛЭЛЭЭР ЭРХ ОЛГОСОН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ БИЕЧЛЭН ГҮЙЦЭТГЭХ ҮҮРЭГТЭЙ.
62.5.ИТГЭМЖЛЭЛД УГ ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ БУСДААР ГҮЙЦЭТГҮҮЛЖ БОЛОХООР ЗААСАН, ЭСХҮЛ ИТГЭМЖЛЭГЧИЙН АШИГ СОНИРХЛЫН ҮҮДНЭЭС ЗАЙЛШГҮЙ ШААРДЛАГАТАЙ БАЙВАЛ ИТГЭМЖЛЭЛИЙГ ШИЛЖҮҮЛЖ БОЛНО.
62.6.ШИЛЖҮҮЛСЭН ИТГЭМЖЛЭЛИЙН ХУГАЦАА ҮНДСЭН ИТГЭМЖЛЭЛИЙН ХУГАЦААНААС ИХ БАЙЖ БОЛОХГҮЙ. ҮНДСЭН ИТГЭМЖЛЭЛ ДУУСГАВАР БОЛСНООР ШИЛЖҮҮЛСЭН ИТГЭМЖЛЭЛ НЭГ АДИЛ ДУУСГАВАР БОЛНО.
62.7.ТӨЛӨӨЛӨГЧ ЭРХЭЭ БУСДАД ШИЛЖҮҮЛСЭН ТУХАЙ БОЛОН ИТГЭМЖЛЭЛИЙГ ШИЛЖҮҮЛЭН АВСАН ЭТГЭЭДИЙН ТАЛААР ТӨЛӨӨЛҮҮЛЭГЧИД МЭДЭГДЭХ ҮҮРЭГТЭЙ. ЭНЭ ҮҮРГЭЭ БИЕЛҮҮЛЭЭГҮЙ БОЛ ЭРХ ШИЛЖҮҮЛЭН АВСАН ЭТГЭЭДИЙН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНААС БИЙ БОЛОХ ҮР ДАГАВРЫГ ТӨЛӨӨЛӨГЧ ХАРИУЦНА.
63 ДУГААР ЗҮЙЛ. ТӨЛӨӨЛӨГЧ
63.1.ИТГЭМЖЛЭЛЭЭР ТӨЛӨӨЛӨХӨД ТӨЛӨӨЛӨГЧ НЬ ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН БҮРЭН, БҮРЭН БУС, ЭСХҮЛ ХЯЗГААРЛАГДМАЛ ЧАДАМЖТАЙ ИРГЭН БОЛОН ХУУЛИЙН ЭТГЭЭД БАЙЖ БОЛНО.
63.2.ТӨЛӨӨЛӨГЧ ТӨЛӨӨЛҮҮЛЭГЧЭЭС ОЛГОСОН БҮРЭН ЭРХИЙН ХҮРЭЭНД, ТҮҮНИЙ НЭРИЙН ӨМНӨӨС ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДТЭЙ ХЭЛЦЭЛ ХИЙХ БӨГӨӨД УГ ХЭЛЦЛЭЭС ҮҮСЭХ ЭРХ, ҮҮРЭГ НЬ ГАГЦХҮҮ ТӨЛӨӨЛҮҮЛЭГЧИД БИЙ БОЛНО.
63.3.ТӨЛӨӨЛӨГЧ НЬ БҮРЭН ЭРХЭЭ ШУДАРГААР, ТӨЛӨӨЛҮҮЛЭГЧИЙН ЭРХ, ХУУЛЬ ЁСНЫ АШИГ СОНИРХОЛД НИЙЦҮҮЛЭН ХЭРЭГЖҮҮЛЭХ ҮҮРЭГТЭЙ.
63.4.ЭНЭ ХУУЛИЙН 63.3-Т ЗААСАН ҮҮРГЭЭ БИЕЛҮҮЛЭЭГҮЙГЭЭС ТӨЛӨӨЛҮҮЛЭГЧИД УЧИРСАН ГЭМ ХОРЫГ ТӨЛӨӨЛӨГЧ ХАРИУЦАН АРИЛГАХ ҮҮРЭГТЭЙ.
63.5.ХУУЛЬ ЁСНЫ ТӨЛӨӨЛӨГЧИЙНХ НЬ ЗӨВШӨӨРЛИЙГ АВАЛГҮЙГЭЭР ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН БҮРЭН БУС БУЮУ ХЯЗГААРЛАГДМАЛ ЧАДАМЖТАЙ ИРГЭНЭЭР ТӨЛӨӨЛҮҮЛСЭН ЭТГЭЭД НЬ ИЙНХҮҮ ТӨЛӨӨЛҮҮЛСНЭЭС БУСДАД УЧРУУЛСАН ГЭМ ХОРЫГ ӨӨРӨӨ ХАРИУЦНА.
64 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ТӨЛӨӨЛӨХ БҮРЭН ЭРХ
64.1.ТӨЛӨӨЛҮҮЛЭГЧ НЬ ТӨЛӨӨЛӨГЧ БОЛОН ТҮҮНТЭЙ ХЭЛЦЭЛ ХИЙХ ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДЭД ТӨЛӨӨЛҮҮЛЭХ ТУХАЙГАА БОЛОН ТӨЛӨӨЛӨГЧИЙН БҮРЭН ЭРХИЙН ТАЛААР АМААР, ЭСХҮЛ БИЧГЭЭР, ЭСХҮЛ ЦАХИМ ХЭЛБЭРЭЭР МЭДЭГДСЭНЭЭР ТӨЛӨӨЛӨГЧИД БҮРЭН ЭРХ ОЛГОЖ БОЛНО.
64.2.БИЧГЭЭР, ЭСХҮЛ ЦАХИМ ХЭЛБЭРЭЭР ОЛГОСОН ИТГЭМЖЛЭЛ НЬ ДАРААХЬ ШААРДЛАГЫГ ХАНГАСАН БАЙВАЛ ЗОХИНО:
64.2.1.ИТГЭМЖЛЭЛД ТӨЛӨӨЛҮҮЛЭГЧ ГАРЫН ҮСЭГ ЗУРСАН БАЙХ, ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙН ИТГЭМЖЛЭЛД ЭРХ БАРИГЧ ГАРЫН ҮСЭГ ЗУРЖ, ТАМГА, ТЭМДЭГ ДАРСАН БАЙХ;
64.2.2.ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙН ЭД ХӨРӨНГИЙГ ХҮЛЭЭН АВАХ, БУСДАД ШИЛЖҮҮЛЭХ, ЗАХИРАН ЗАРЦУУЛАХ ЭРХ ОЛГОСОН ИТГЭМЖЛЭЛД ЭРХ БАРИГЧААС ГАДНА НЯГТЛАН БОДОГЧ ГАРЫН ҮСЭГ ЗУРСАН БАЙХ;
64.2.3.ОЛГОСОН ОН, САР, ӨДРИЙГ ЗААХ;
64.2.4.ХУУЛЬД ЗААСАН БОЛ НОТАРИАТААР ГЭРЧЛҮҮЛЭХ;
64.2.5.ИТГЭМЖЛЭЛИЙГ ТОДОРХОЙ ХУГАЦААГААР ОЛГОХ БОЛ ХУГАЦААГ ЗААХ.
64.3.ЭНЭ ХУУЛИЙН 64.2-Т ЗААСАН ШААРДЛАГЫГ ХАНГААГҮЙ ИТГЭМЖЛЭЛ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БУС БАЙНА.
64.4.ЦЭРГИЙН АЛБА ХААГЧИЙН ИТГЭМЖЛЭЛИЙГ ТҮҮНИЙ АЛБА ХААЖ БАЙГАА АНГИ, БАЙГУУЛЛАГЫН УДИРДЛАГА, ХОРИГДЛЫН ИТГЭМЖЛЭЛИЙГ ХОРИХ БАЙГУУЛЛАГЫН ДАРГА ГЭРЧИЛЖ БОЛНО.
/ЭНЭ ХЭСЭГТ 2016 ОНЫ 9 ДҮГЭЭР САРЫН 01-НИЙ ӨДРИЙН ХУУЛИАР ӨӨРЧЛӨЛТ ОРУУЛСАН/
64.5.ТОДОРХОЙ ХУГАЦААГААР ОЛГОХ ИТГЭМЖЛЭЛ ГУРВАН ЖИЛЭЭС ИЛҮҮГҮЙ ХУГАЦААГААР, ХУГАЦАА ЗААГААГҮЙ ИТГЭМЖЛЭЛ ОЛГОСОН ӨДРӨӨС ХОЙШ НЭГ ЖИЛ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БАЙНА.
64.6.ХУУЛЬД ӨӨРӨӨР ЗААГААГҮЙ БОЛ ТӨЛӨӨЛӨГЧӨӨР ДАМЖУУЛАН ХИЙХ ХЭЛЦЛИЙН ХЭЛБЭРТ ТАВИГДАХ ШААРДЛАГА ТӨЛӨӨЛҮҮЛЭХ ХҮСЭЛ ЗОРИГОО ИЛЭРХИЙЛЭХЭД ХАМААРАХГҮЙ.
64.7.ЦАХИМ ХЭЛБЭРЭЭР ОЛГОСОН ИТГЭМЖЛЭЛ НЬ ЭНЭ ХУУЛИЙН 64.2-Т ЗААСАН ШААРДЛАГААС ГАДНА ЦАХИМ ГАРЫН ҮСГИЙН ТУХАЙ ХУУЛЬД ЗААСАН ШААРДЛАГЫГ ХАНГАСАН БАЙНА.
65 ДУГААР ЗҮЙЛ. ТӨЛӨӨЛӨХ БҮРЭН ЭРХИЙГ ХҮЛЭЭН ЗӨВШӨӨРӨХ
65.1.НЭГ ЭТГЭЭД ӨӨРИЙГӨӨ ТӨЛӨӨЛӨХ БҮРЭН ЭРХТЭЙ ГЭСЭН ОЙЛГОЛТЫГ НӨГӨӨ ЭТГЭЭДЭД ӨГӨХӨӨР НӨХЦӨЛ БҮРДҮҮЛСНЭЭС НӨГӨӨ ЭТГЭЭД НЬ ТӨЛӨӨЛӨХ БҮРЭН ЭРХТЭЙ ГЭЖ ОЙЛГОН ТҮҮНИЙГ ШУДАРГААР ТӨЛӨӨЛӨН ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДТЭЙ ХЭЛЦЭЛ ХИЙСЭН БОЛ ӨӨРИЙГӨӨ ТӨЛӨӨЛҮҮЛЭХЭЭР ОЙЛГОЛТ ӨГСӨН ЭТГЭЭД ТӨЛӨӨЛСӨН ЭТГЭЭДИЙН БҮРЭН ЭРХГҮЙ БАЙСНЫГ АШИГЛАЖ БОЛОХГҮЙ.
65.2.ТӨЛӨӨЛӨГЧ НЬ БУСДЫГ ТӨЛӨӨЛЖ БАЙГААГАА МЭДЭГДЭЛГҮЙГЭЭР ХЭЛЦЭЛ ХИЙСЭН БОЛ ТҮҮНТЭЙ ХЭЛЦЭЛ ХИЙСЭН ЭТГЭЭД БУСДЫГ ТӨЛӨӨЛЖ БАЙГАА ЭТГЭЭДТЭЙ ХЭЛЦЭЛ ХИЙЖ БАЙГААГАА МЭДЭХ ЁСТОЙ БАЙСАН ТОХИОЛДОЛД ТӨЛӨӨЛҮҮЛЭГЧИД ХЭЛЦЛИЙН ҮР ДАГАВАР ҮҮСНЭ.
65.3.ХЭЛЦЛИЙН НӨГӨӨ ТАЛД ХЭНТЭЙ ХЭЛЦЭЛ ХИЙЖ БАЙГАА НЬ АЧ ХОЛБОГДОЛГҮЙ БАЙСАН БОЛ ЭНЭ ХУУЛИЙН 65.2 НЭГЭН АДИЛ ХАМААРНА.
66 ДУГААР ЗҮЙЛ. ТӨЛӨӨЛҮҮЛЭГЧИЙН ХҮСЭЛ ЗОРИГИЙН ИЛЭРХИЙЛЛИЙН ДАВУУ БАЙДАЛ
66.1.ТӨЛӨӨЛӨГЧ ХҮСЭЛ ЗОРИГИЙГ ХАНГАЛТГҮЙ ИЛЭРХИЙЛЖ, ХҮССЭН ҮР ДАГАВРЫГ БИЙ БОЛГОЖ ЧАДААГҮЙГЭЭС ХЭЛЦЛИЙГ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БУС ГЭЖ ТООЦУУЛАХ БОЛ ТӨЛӨӨЛҮҮЛЭГЧИЙН ХҮСЭЛ ЗОРИГИЙН ИЛЭРХИЙЛЛИЙГ ИЛҮҮ ХАРГАЛЗАН ҮЗНЭ.
66.2.ХЭРЭВ ТӨЛӨӨЛӨГЧ НЬ ТӨЛӨӨЛҮҮЛЭГЧЭЭС ИТГЭМЖЛЭЛЭЭР ОЛГОСОН БҮРЭН ЭРХ, ӨГСӨН ЗААВРЫН ДАГУУ ХЭЛЦЭЛ ХИЙСЭН БОЛ ТӨЛӨӨЛҮҮЛЭГЧ ӨӨРӨӨ САЙН МЭДЭЖ БАЙСАН БУЮУ МЭДЭХ ЁСТОЙ БАЙСАН НӨХЦӨЛ БАЙДЛЫН ТАЛААР ТӨЛӨӨЛӨГЧ МЭДЭЭГҮЙ ГЭХ ҮНДЭСЛЭЛЭЭР ХЭЛЦЛИЙГ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БУС ГЭЖ ТООЦУУЛАХААР ШААРДАХ ЭРХГҮЙ.
67 ДУГААР ЗҮЙЛ. ТӨЛӨӨЛӨЛ ӨӨРЧЛӨГДӨХ, ДУУСГАВАР БОЛОХ
67.1.ТӨЛӨӨЛӨХ БҮРЭН ЭРХ ХҮЧИНГҮЙ БОЛСОН БУЮУ ӨӨРЧЛӨЛТ ОРСОН БОЛ ЭНЭ ТУХАЙ АНХ БҮРЭН ЭРХ ОЛГОСОН ТЭР ХЭЛБЭРЭЭР ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДЭД МЭДЭГДЭНЭ. ЭНЭ ШААРДЛАГЫГ ХАНГААГҮЙ ТОХИОЛДОЛД УГ ӨӨРЧЛӨЛТИЙГ ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДИЙН ХУВЬД ХЭЛЦЭЛ ХИЙХ ҮЕД МЭДЭЖ БАЙСАН, ЭСХҮЛ МЭДЭХ ЁСТОЙ БАЙСНААС БУСАД ТОХИОЛДОЛД ТАЛУУД АШИГЛАХЫГ ХОРИГЛОНО.
67.2.ТӨЛӨӨЛӨЛ ДАРААХЬ ҮНДЭСЛЭЛЭЭР ДУУСГАВАР БОЛНО:
67.2.1.ТӨЛӨӨЛӨГЧ БҮРЭН ЭРХЭЭСЭЭ ТАТГАЛЗСАН;
67.2.2.ТӨЛӨӨЛҮҮЛЭГЧ НЬ ӨӨРИЙН ОЛГОСОН БҮРЭН ЭРХИЙГ ХҮЧИНГҮЙ БОЛГОСОН;
67.2.3.ХУУЛЬ БУЮУ ГЭРЭЭНД ӨӨРӨӨР ЗААГААГҮЙ БОЛ ТӨЛӨӨЛҮҮЛЭГЧ БУЮУ ТӨЛӨӨЛӨГЧ НАС БАРСАН, ЭСХҮЛ ЭРХ ЗҮЙН БҮРЭН ЧАДАМЖГҮЙ БОЛСОН;
67.2.4.ИТГЭМЖЛЭЛ ОЛГОСОН ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙН ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА ДУУСГАВАР БОЛСОН;
67.2.5.БҮРЭН ЭРХИЙГ ХЭРЭГЖҮҮЛСЭН;
67.2.6.БҮРЭН ЭРХ ХЭРЭГЖҮҮЛЭХ ХУГАЦАА ДУУССАН;
67.2.7.ХУУЛИАР ТОГТООСОН ТӨЛӨӨЛҮҮЛЭХ ҮНДЭСЛЭЛ ДУУСГАВАР БОЛСОН БОЛ ХУУЛЬД ЗААСАН ЖУРМААР.
67.3.ХЭДИЙД Ч ТӨЛӨӨЛҮҮЛЭГЧ ИТГЭМЖЛЭЛЭЭ ХҮЧИНГҮЙ БОЛГОХ, ТӨЛӨӨЛӨГЧ ИТГЭМЖЛЭЛЭЭС ТАТГАЛЗАХ ЭРХТЭЙ. ЭНЭ ЭРХИЙГ ЭДЛЭХГҮЙ ГЭЖ ТОХИРСОН ХЭЛЦЭЛ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БУС БАЙНА.
67.4.ТӨЛӨӨЛӨГЧ НЬ БҮРЭН ЭРХ ДУУСГАВАР БОЛСНЫГ МЭДМЭГЦ ИТГЭМЖЛЭЛИЙГ ТӨЛӨӨЛҮҮЛЭГЧИД БУЦААЖ ӨГӨХ ҮҮРЭГТЭЙ.
67.5.ТӨЛӨӨЛҮҮЛЭГЧ НЬ ИТГЭМЖЛЭЛИЙГ ХҮЧИНГҮЙ БОЛГОСОН ТУХАЙ ТӨЛӨӨЛӨГЧ БУЮУ ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДЭД ШУУД, ЭСХҮЛ ТЭДЭНД ХҮРГЭХ БОЛОМЖТОЙ АЛБАН ЁСНЫ МЭДЭЭЛЛИЙН ХЭРЭГСЛЭЭР ДАМЖУУЛАН МЭДЭГДЭНЭ.
67.6.ИТГЭМЖЛЭЛ ДУУСГАВАР БОЛСНЫГ МЭДЭЭГҮЙ БУЮУ МЭДЭХ БОЛОМЖГҮЙ БАЙХДАА ТӨЛӨӨЛӨГЧӨӨС БУСАД ЭТГЭЭДТЭЙ ХИЙСЭН ХЭЛЦЭЛ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР ХЭВЭЭР ҮЛДЭНЭ.
68 ДУГААР ЗҮЙЛ. ТӨЛӨӨЛӨХ БҮРЭН ЭРХГҮЙ ЭТГЭЭДИЙН ХИЙСЭН ХЭЛЦЭЛ
68.1.ТӨЛӨӨЛӨХ БҮРЭН ЭРХГҮЙ ЭТГЭЭД БУСДЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДТЭЙ ДУР МЭДЭН ХЭЛЦЭЛ ХИЙСЭН БОЛ УГ ХЭЛЦЭЛ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БАЙХ ЭСЭХ НЬ ТӨЛӨӨЛҮҮЛСЭН ЭТГЭЭДИЙН ЗӨВШӨӨРЛӨӨС ШАЛТГААЛНА.
68.2.ХЭРЭВ ХЭЛЦЭЛ ХИЙГЧ ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭД НЬ ТӨЛӨӨЛҮҮЛСЭН ЭТГЭЭДЭЭС УГ ХЭЛЦЛИЙГ ДЭМЖСЭН ЗӨВШӨӨРӨЛ ОЛГОХЫГ ХҮСВЭЛ ТҮҮНД ЗӨВШӨӨРӨЛ ОЛГОЖ БОЛНО.
68.3.ЗӨВШӨӨРЛИЙГ 14 ХОНОГИЙН ДОТОР ОЛГОНО. ЭНЭ ХУГАЦААНД ХАРИУ ӨГӨӨГҮЙ БОЛ ЗӨВШӨӨРӨЛ ОЛГОХООС ТАТГАЛЗСАН ГЭЖ ҮЗНЭ.
68.4.ХЭЛЦЭЛ ХИЙГЧ ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭД ХЭЛЦЭЛ ХИЙХ ҮЕДЭЭ ТӨЛӨӨЛӨГЧИЙН БҮРЭН ЭРХГҮЙ БОЛОХЫГ МЭДЭЖ БАЙСНААС БУСАД ТОХИОЛДОЛД ТӨЛӨӨЛҮҮЛСЭН ЭТГЭЭДЭЭС УГ ХЭЛЦЛИЙГ ДЭМЖСЭН ЗӨВШӨӨРЛИЙГ ОЛГОХООС ӨМНӨ ХЭЛЦЛЭЭСЭЭ ТАТГАЛЗАХ ЭРХТЭЙ.
69 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ТӨЛӨӨЛӨХ БҮРЭН ЭРХГҮЙ ЭТГЭЭДИЙН ХАРИУЦЛАГА
69.1.ТӨЛӨӨЛӨГЧ БҮРЭН ЭРХЭЭ НОТОЛЖ ЧАДААГҮЙ, ТӨЛӨӨЛҮҮЛСЭН ЭТГЭЭД УГ ХЭЛЦЛИЙГ ДЭМЖСЭН ЗӨВШӨӨРЛИЙГ ОЛГОХООС ТАТГАЛЗСАН БОЛ ДУР МЭДЭН ХЭЛЦЭЛ ХИЙСЭН ЭТГЭЭД ХЭЛЦЛЭЭР ХҮЛЭЭСЭН ҮҮРГИЙГ ХЭЛЦЛИЙН НӨГӨӨ ТАЛЫН ШААРДЛАГААР БИЕЛҮҮЛЭХ, ЭСХҮЛ НӨГӨӨ ТАЛД УЧИРСАН ГЭМ ХОРЫГ АРИЛГАХ ҮҮРЭГТЭЙ.
69.2.ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭД НЬ ТӨЛӨӨЛӨХ БҮРЭН ЭРХГҮЙ ЭТГЭЭДТЭЙ ХЭЛЦЭЛ ХИЙСНЭЭ МЭДСЭН, ЭСХҮЛ МЭДЭХ ЁСТОЙ БАЙСАН БОЛ ТӨЛӨӨЛӨХ БҮРЭН ЭРХГҮЙ ЭТГЭЭД УГ ХЭЛЦЛЭЭС БИЙ БОЛСОН ҮР ДАГАВРЫГ ХАРИУЦАХГҮЙ.
69.3.ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН ЧАДАМЖ НЬ ХЯЗГААРЛАГДСАН БУЮУ БҮРЭН БУС ЧАДАМЖТАЙ ТӨЛӨӨЛӨГЧ НЬ ХУУЛЬ ЁСНЫ ТӨЛӨӨЛӨГЧИЙН ЗӨВШӨӨРӨЛТЭЙГЭЭР ӨӨР ЭТГЭЭД /ТӨЛӨӨЛҮҮЛЭГЧ/-ИЙГ ТӨЛӨӨЛСНӨӨС БУСАД ТОХИОЛДОЛД ХАРИУЦЛАГА ХҮЛЭЭХГҮЙ.
70 ДУГААР ЗҮЙЛ. ТӨЛӨӨЛӨГЧ ӨӨРТЭЙГЭЭ ХЭЛЦЭЛ ХИЙХГҮЙ БАЙХ
70.1.ТӨЛӨӨЛӨГЧ НЬ ТӨЛӨӨЛҮҮЛЭГЧИЙН НЭРИЙН ӨМНӨӨС ӨӨРТЭЙГӨӨ, ТҮҮНЧЛЭН ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДИЙН НЭРЭЭР ӨӨРӨӨ ТӨЛӨӨЛҮҮЛЭГЧТЭЙ ХЭЛЦЭЛ ХИЙХИЙГ ХОРИГЛОНО.
IV ДЭД ХЭСЭГ
ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙ ДЭХ ХУГАЦАА
НАЙМДУГААР БҮЛЭГ
ХУГАЦААГ ТОДОРХОЙЛОХ, ТООЛОХ
71 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ХУГАЦАА ТОДОРХОЙЛОХ
71.1.ХУУЛЬ, ХЭЛЦЭЛ БУЮУ ШҮҮХИЙН ШИЙДВЭРЭЭР ТОГТООСОН ХУГАЦААГ ХУАНЛИЙН ОН, САР, ӨДӨР, ГАРИГААР БУЮУ ЖИЛ, УЛИРАЛ, САР, ДОЛОО ХОНОГ, ХОНОГ, ЦАГААР ТОДОРХОЙЛНО.
71.2.ХУГАЦААГ ЗАЙЛШГҮЙ БИЙ БОЛОХ ҮЙЛ ЯВДЛААР ТОДОРХОЙЛЖ БОЛНО.
72 ДУГААР ЗҮЙЛ. ХУГАЦАА ТООЛОХ ЖУРАМ
72.1.ХУГАЦААГ ТООЛОХДОО ТОГТООСОН ОН, САР, ӨДРӨӨС, ЭСХҮЛ УУЛ ХУГАЦАА УЛИРАН ӨНГӨРСӨН БУЮУ ҮЙЛ ЯВДАЛ БОЛЖ ӨНГӨРСНИЙ ДАРААХЬ ӨДӨР, ЦАГААС ЭХЛЭН ТООЛНО.
72.2.ТООЛОХ ХУГАЦААНЫ ЭЦСИЙН ӨДӨР АЖЛЫН БУС ӨДӨР БАЙВАЛ ТҮҮНИЙ ДАРААГИЙН АЖЛЫН ӨДӨР УГ ХУГАЦАА ДУУСНА.
72.3.ХУГАЦААГ ЯМАР НЭГЭН ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭХИЙН ТУЛД ТОГТООСОН БӨГӨӨД ХЭЛЦЭЛД ӨӨРӨӨР ЗААГААГҮЙ БОЛ ХУГАЦААНЫ ЭЦСИЙН ӨДРИЙН ХОРИН ДӨРВӨН ЦАГИЙН ДОТОР УГ ҮҮРГИЙГ ГҮЙЦЭТГЭСЭН БАЙНА.
72.4.ҮҮРГИЙГ ЯМАР НЭГЭН БАЙГУУЛЛАГАД ГҮЙЦЭТГЭХ ЁСТОЙ БАЙСАН БОЛ ЗОХИХ ЖУРМААР ТОГТООСОН УГ БАЙГУУЛЛАГЫН АЖЛЫН ӨДӨР БУЮУ ҮЙЛДВЭРЛЭЛИЙН АЖИЛЛАГАА ДУУСАХ ЭЦСИЙН ЦАГИЙН ДОТОР ГҮЙЦЭТГЭНЭ.
72.5.БАРИМТ БИЧГИЙГ ТОГТООСОН ХУГАЦААНЫ ЭЦСИЙН ӨДРИЙН ХОРИН ДӨРВӨН ЦАГИЙН ДОТОР ШУУДАН, ХАРИЛЦАА ХОЛБООНЫ БАЙГУУЛЛАГАД ШИЛЖҮҮЛСЭН БОЛ ТҮҮНИЙГ ХУГАЦААНД НЬ ГҮЙЦЭТГЭСЭН ГЭЖ ҮЗНЭ.
72.6.ЦАГ ХУГАЦААГ ТООЛОХДОО ХУАНЛИЙН ЖИЛИЙГ АРВАН ХОЁР САРААР, ХАГАС ЖИЛИЙГ ЗУРГААН САРААР, УЛИРЛЫГ ГУРВАН САРААР, ХОНОГИЙГ ХОРИН ДӨРВӨН ЦАГААР ТООЛНО.
72.7.ХУГАЦААГ СУНГАХ ТОХИОЛДОЛД ХУГАЦАА ДУУССАН ҮЕЭС ШИНЭ ХУГАЦААГ ТООЛНО.
73 ДУГААР ЗҮЙЛ. ХУГАЦАА ТООЛЖ ДУУСАХ
73.1.ЖИЛ, ХАГАС ЖИЛ, УЛИРАЛ, САРААР ТОГТООСОН ХУГАЦАА НЬ УГ ХУГАЦАА ДУУСАХ САРЫН МӨН ӨДӨР ДУУСНА. ХУГАЦАА ДУУСАХ САРЫН МӨН ӨДӨР БАЙХГҮЙ БОЛ УГ ХУГАЦАА ТУХАЙН САРЫН ЭЦСИЙН ӨДӨР ДУУСНА.
73.2.ХУАНЛИЙН ЖИЛ НЬ НЭГДҮГЭЭР САРЫН НЭГНИЙ ӨДРӨӨС ЭХЭЛЖ АРВАН ХОЁРДУГААР ДУГААР САРЫН ГУЧИН НЭГНИЙ ӨДРӨӨР ДУУСНА.
73.3.ДОЛОО ХОНОГ, ХОНОГООР ТОГТООСОН ХУГАЦАА УГ ХУГАЦАА ДУУСАХ ӨДРИЙН МӨН ЦАГТ ДУУСНА.
73.4.ГАРИГААР ТОГТООСОН ХУГАЦАА ТУХАЙН ТОВЛОСОН ГАРИГ ДУУСАХ ЭЦСИЙН ЦАГТ ДУУСНА.
73.5.ЦАГААР ТОГТООСОН ХУГАЦАА УГ ХУГАЦАА ДУУСАХ ЦАГИЙН МӨН ХОРОМД ДУУСНА.
ЕСДҮГЭЭР БҮЛЭГ
ХӨӨН ХЭЛЭЛЦЭХ ХУГАЦАА
74 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ХӨӨН ХЭЛЭЛЦЭХ ХУГАЦАА ХАМААРАХ ШААРДАХ ЭРХ
74.1.ХУУЛЬД ХӨӨН ХЭЛЭЛЦЭХ ХУГАЦАА ХАМААРАХГҮЙГЭЭР ЗААСНААС БУСАД ТОХИОЛДОЛД ӨӨР ЭТГЭЭДЭЭС ЯМАР НЭГ ҮЙЛДЭЛ ХИЙХ БУЮУ ХИЙХГҮЙ БАЙХЫГ ШААРДАХ ЭРХ ХӨӨН ХЭЛЭЛЦЭХ ХУГАЦААТАЙ БАЙНА.
74.2.ХУУЛЬД ӨӨРӨӨР ЗААГААГҮЙ БОЛ ХӨӨН ХЭЛЭЛЦЭХ ХУГАЦАА ЭДИЙН БУС ХӨРӨНГӨД ХАМААРАХГҮЙ.
74.3.ХУУЛЬД ТУСГАЙЛАН ЗААСАН БОЛ ЭД ХӨРӨНГИЙН ЗАРИМ ЭРХЭД ХӨӨН ХЭЛЭЛЦЭХ ХУГАЦАА ХАМААРАХГҮЙ.
75 ДУГААР ЗҮЙЛ. ХӨӨН ХЭЛЭЛЦЭХ ЕРӨНХИЙ БОЛОН ТУСГАЙ ХУГАЦАА
75.1.ХУУЛЬД ӨӨРӨӨР ЗААГААГҮЙ БОЛ ХӨӨН ХЭЛЭЛЦЭХ ЕРӨНХИЙ ХУГАЦАА АРВАН ЖИЛ БАЙНА.
75.2.ЭНЭ ХУУЛЬД ӨӨРӨӨР ЗААГААГҮЙ БОЛ ДАРААХЬ ТОХИОЛДОЛД ХӨӨН ХЭЛЭЛЦЭХ ТУСГАЙ ХУГАЦАА ҮЙЛЧИЛНЭ:
75.2.1.ГЭРЭЭНИЙ ҮҮРЭГТЭЙ ХОЛБООТОЙ ШААРДЛАГА ГАРГАХ ХӨӨН ХЭЛЭЛЦЭХ ХУГАЦАА ГУРВАН ЖИЛ;
75.2.2.ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГӨТЭЙ ХОЛБООТОЙ ГЭРЭЭНИЙ ҮҮРЭГТ ШААРДЛАГА ГАРГАХ ХӨӨН ХЭЛЭЛЦЭХ ХУГАЦАА ЗУРГААН ЖИЛ;
75.2.3.ТОГТСОН ХУГАЦААНЫ ТУРШИД ГҮЙЦЭТГЭХ ҮҮРЭГТЭЙ ХОЛБОГДОН ШААРДЛАГА ГАРГАХ ХӨӨН ХЭЛЭЛЦЭХ ХУГАЦАА ГУРВАН ЖИЛ;
75.2.4.БУСДЫН ЭД ХӨРӨНГӨД ГЭМ ХОР УЧРУУЛСНААС ҮҮСЭХ ҮҮРЭГТЭЙ ХОЛБООТОЙ ШААРДЛАГА ГАРГАХ ХӨӨН ХЭЛЭЛЦЭХ ХУГАЦАА ТАВАН ЖИЛ.
75.3.ТАЛУУДЫН ХҮСЭЛТЭЭР ШҮҮХ ХӨӨН ХЭЛЭЛЦЭХ ХУГАЦАА, ТҮҮНИЙГ ТООЛОХ ЖУРМЫГ ӨӨРЧИЛЖ БОЛНО.
76 ДУГААР ЗҮЙЛ. ХӨӨН ХЭЛЭЛЦЭХ ХУГАЦААГ ТООЛОХ
76.1.ХӨӨН ХЭЛЭЛЦЭХ ХУГАЦААГ ШААРДАХ ЭРХ ҮҮССЭН ҮЕЭС ЭХЛЭН ТООЛНО.
76.2.ХУУЛЬД ӨӨРӨӨР ЗААГААГҮЙ БОЛ ШААРДАХ ЭРХ НЬ ЭРХ ЗӨРЧИГДСӨН, ЭРХ ЗӨРЧИГДСӨН ТУХАЙ МЭДСЭН, ЭСХҮЛ МЭДЭХ ЁСТОЙ БАЙСАН, ТҮҮНЧЛЭН ГОМДЛЫН ШААРДЛАГА ГАРГАХ БУЮУ БАТАЛГААТ ХУГАЦАА ТОГТООСОН БОЛ ГОМДЛЫН ШААРДЛАГЫН ХАРИУГ АВСАН БУЮУ ЭДГЭЭР ХУГАЦАА ДУУССАН ҮЕЭС ҮҮСНЭ.
76.3.ТОДОРХОЙ ҮЙЛДЭЛ ХИЙХЭЭС ТАТГАЛЗАХ ҮҮРЭГТЭЙ ХОЛБОГДСОН ШААРДЛАГАД ХӨӨН ХЭЛЭЛЦЭХ ХУГАЦААГ УГ ШААРДЛАГА ЗӨРЧИГДСӨН ҮЕЭС ЭХЛЭН ТООЛНО.
76.4.ШААРДАХ ЭРХ НЬ НЭХЭМЖЛЭГЧИЙН ҮЙЛДЛЭЭС ШАЛТГААЛАХ БОЛ ХӨӨН ХЭЛЭЛЦЭХ ХУГАЦААГ НЭХЭМЖЛЭГЧ УГ ҮЙЛДЛИЙГ ХИЙХ ЁСТОЙ БАЙСАН ҮЕЭС ЭХЛЭН ТООЛНО.
76.5.СӨРӨГ ҮҮРГИЙН ХӨӨН ХЭЛЭЛЦЭХ ХУГАЦААГ ҮНДСЭН ҮҮРГИЙГ ГҮЙЦЭТГЭСЭН ҮЕЭС ЭХЛЭН ТООЛНО.
77 ДУГААР ЗҮЙЛ. НЭМЭГДЭЛ ҮҮРГИЙН ХӨӨН ХЭЛЭЛЦЭХ ХУГАЦАА ДУУСГАВАР БОЛОХ
77.1.ҮНДСЭН ҮҮРГИЙН ХӨӨН ХЭЛЭЛЦЭХ ХУГАЦАА ДУУССАНААР НЭМЭГДЭЛ ҮҮРЭГ /АНЗ, БАРЬЦАА, ДЭНЧИН, БАТЛАН ДААЛТ, БАТАЛГАА ЗЭРЭГ/-ИЙН ХӨӨН ХЭЛЭЛЦЭХ ХУГАЦАА НЭГЭН ЗЭРЭГ ДУУСНА.
78 ДУГААР ЗҮЙЛ. ХӨӨН ХЭЛЭЛЦЭХ ХУГАЦАА ТҮР ЗОГСОХ
78.1.ДАРААХЬ ТОХИОЛДОЛД ХӨӨН ХЭЛЭЛЦЭХ ХУГАЦАА ТҮР ЗОГСОНО:
78.1.1.ҮҮРГИЙН ГҮЙЦЭТГЭЛИЙГ ХОЙШЛУУЛСАН БОЛ ИЙНХҮҮ ХОЙШЛУУЛСАН ХУГАЦААНД;
78.1.2.ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ ҮҮРГИЙГ ГҮЙЦЭТГЭХЭЭС ТАТГАЛЗСАНЫГ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ ХҮЛЭЭН ЗӨВШӨӨРСӨН ХУГАЦААНД;
78.1.3.ХӨӨН ХЭЛЭЛЦЭХ ХУГАЦАА ДУУСАХЫН ӨМНӨХ ЗУРГААН САРЫН ДОТОР ГЭНЭТИЙН БУЮУ ДАВАГДАШГҮЙ ХҮЧНИЙ ШИНЖТЭЙ ОНЦГОЙ НӨХЦӨЛ БАЙДЛЫН УЛМААС ЭРХ БҮХИЙ ЭТГЭЭД ШҮҮХЭД ХАНДАХ БОЛОМЖГҮЙ БАЙСАН, ЭСХҮЛ ШҮҮХ ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГАА ХЭВИЙН ЯВУУЛАХ БОЛОМЖГҮЙ БОЛСОН БОЛ ЭНЭХҮҮ НӨХЦӨЛ БАЙДАЛ АРИЛАХ ХҮРТЭЛ ХУГАЦААНД;
78.1.4.ГЭРЛЭГЧДИЙН ХООРОНДЫН ШААРДЛАГА НЬ ГЭРЛЭЛТ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БАЙХ ХУГАЦААНД;
78.1.5.ЭЦЭГ, ЭХ, ХҮҮХДИЙН ХООРОНДЫН ШААРДЛАГЫН ТУХАЙД ХҮҮХДИЙН НАСАНД ХҮРЭХ ХҮРТЭЛ;
78.1.6.АСРАН ХАМГААЛАГЧ, ХАРГАЛЗАН ДЭМЖИГЧ, ТҮҮНИЙ АСРАМЖИНД БАЙГАА ХҮМҮҮСИЙН ХООРОНДЫН ШААРДЛАГА НЬ АСРАН ХАМГААЛАЛТ, ХАРГАЛЗАН ДЭМЖИЛТ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БАЙГАА ХУГАЦААНД;
78.1.7.ТУХАЙН ХАРИЛЦААГ ЗОХИЦУУЛЖ БАЙГАА ЭРХ ЗҮЙН АКТЫН ҮЙЛЧЛЭЛИЙГ ТҮДГЭЛЗҮҮЛСЭН ХУГАЦААНД.
78.2.ЭНЭ ХУУЛИЙН 209 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ ЭНЭ ХУУЛИЙН 78.1.2-Т ХАМААРАХГҮЙ.
78.3.ХӨӨН ХЭЛЭЛЦЭХ ХУГАЦААГ ТҮР ЗОГСООХ НӨХЦӨЛ БАЙДАЛ АРИЛСАН ҮЕЭС ЭХЛЭН ХУГАЦААГ ҮРГЭЛЖЛҮҮЛЭН ТООЛНО. ХЭРЭВ ҮЛДСЭН ХУГАЦАА ГУРВАН САРААС БАГА БОЛ ГУРВАН САР ХҮРТЭЛ, ХӨӨН ХЭЛЭЛЦЭХ ХУГАЦАА НЬ ЗУРГААН САРААС БАГА БОЛ ҮЛДСЭН ХӨӨН ХЭЛЭЛЦЭХ ХУГАЦААГААР ТУС ТУС СУНГАНА.
78.4.ХЭРЭВ ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН ЧАДАМЖГҮЙ БУЮУ БҮРЭН БУС ЧАДАМЖТАЙ ЭТГЭЭДЭД ХУУЛЬ ЁСНЫ ТӨЛӨӨЛӨГЧ БАЙХГҮЙ БӨГӨӨД ХӨӨН ХЭЛЭЛЦЭХ ХУГАЦАА НЬ ТЭДГЭЭРИЙН ХУУЛЬ ЁСНЫ АШИГ СОНИРХОЛД ХАРШЛАХААР БОЛ ТУХАЙН ЭТГЭЭД ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН ЧАДАМЖТАЙ БОЛСОН, ЭСХҮЛ ХУУЛЬ ЁСНЫ ТӨЛӨӨЛӨГЧ ТОМИЛОГДСОНООС ХОЙШ ЗУРГААН САРЫН ДОТОР ХӨӨН ХЭЛЭЛЦЭХ ХУГАЦААГ ТООЛОХГҮЙ.
79 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ХӨӨН ХЭЛЭЛЦЭХ ХУГАЦАА ТАСАЛДАХ
79.1.ТОГТООСОН ЖУРМААР НЭХЭМЖЛЭЛ ГАРГАСАН, ЭСХҮЛ ҮҮРЭГ ХҮЛЭЭСЭН ЭТГЭЭД ЭРХ БҮХИЙ ЭТГЭЭДЭД УРЬДЧИЛГАА ОЛГОХ, ХҮҮ ТӨЛӨХ, БАТАЛГАА ГАРГАХ БУЮУ БУСАД ХЭЛБЭРЭЭР ШААРДЛАГЫГ ХҮЛЭЭН ЗӨВШӨӨРСӨН БОЛ ХӨӨН ХЭЛЭЛЦЭХ ХУГАЦАА ТАСАЛДАНА.
79.2.ШҮҮХЭД НЭХЭМЖЛЭЛ ГАРГАСАН БОЛ ХӨӨН ХЭЛЭЛЦЭХ ХУГАЦААНЫ ТАСАЛДАЛ НЬ ШҮҮХИЙН ШИЙДВЭР ХУУЛИЙН ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БОЛОХ, ЭСХҮЛ ХЭРЭГ ШИЙДВЭРЛЭХ АЖИЛЛАГАА БУСАД ХЭЛБЭРЭЭР ДУУСГАВАР БОЛОХ ХҮРТЭЛ ҮРГЭЛЖИЛНЭ.
79.3.ТАЛУУД ЭВЛЭРСЭН, ЭСХҮЛ ХЭРЭГ ШИЙДВЭРЛЭХ АЖИЛЛАГААГ ЦААШИД ҮРГЭЛЖЛҮҮЛЭХ БОЛОМЖГҮЙ БОЛСОН БОЛ ТАЛУУД БОЛОН ШҮҮХЭЭС ЯВУУЛСАН СҮҮЛИЙН АЖИЛЛАГАА ДУУСГАВАР БОЛСНООР ХӨӨН ХЭЛЭЛЦЭХ ХУГАЦААНЫ ТАСАЛДАЛ ЗОГСОНО.
79.4.ЭНЭ ХУУЛИЙН 79.3-Т ЗААСАН ТОХИОЛДОЛД ХӨӨН ХЭЛЭЛЦЭХ ХУГАЦААГ ШИНЭЭР ЭХЛЭН ТООЛОХ БОЛОВЧ ТАЛУУДЫН АЛЬ НЭГ НЬ ХЭРЭГ ШИЙДВЭРЛЭХ АЖИЛЛАГААГ ҮРГЭЛЖЛҮҮЛЭХЭЭР БОЛ ШААРДЛАГА ГАРГАСНЫ НЭГЭН АДИЛ ҮЗЭЖ ХӨӨН ХЭЛЭЛЦЭХ ХУГАЦАА ДАХИН ТАСАЛДАНА.
79.5.ЭРХ БҮХИЙ ЭТГЭЭД ГАРГАСАН ШААРДЛАГААСАА ТАТГАЛЗСАН БУЮУ ШҮҮХИЙН ШИЙДВЭРЭЭР ШААРДЛАГЫГ ХЭРЭГСЭХГҮЙ БОЛГОСОН БОЛ ХӨӨН ХЭЛЭЛЦЭХ ХУГАЦААГ ТАСАЛДСАН ГЭЖ ҮЗЭХГҮЙ.
79.6.ЭРХ БҮХИЙ ЭТГЭЭД ЗУРГААН САРЫН ДОТОР ШИНЭ НЭХЭМЖЛЭЛ ГАРГАВАЛ АНХНЫ ШААРДЛАГА ГАРГАСАН ӨДРӨӨС ЭХЛЭН ХӨӨН ХЭЛЭЛЦЭХ ХУГАЦААГ ТАСАЛДСАНД ТООЦНО. ЭНЭ ХУГАЦААНД ЭНЭ ХУУЛИЙН 78.1.3, 78.4-Т ЗААСАН ЖУРАМ НЭГЭН АДИЛ ҮЙЛЧИЛНЭ.
79.7.ХӨӨН ХЭЛЭЛЦЭХ ХУГАЦАА ТАСАЛДСАН БОЛ ӨМНӨ ӨНГӨРСӨН ХУГАЦААГ ТООЦОХГҮЙ, ХУГАЦААГ ДАХИН ШИНЭЭР ЭХЛЭН ТООЛНО.
80 ДУГААР ЗҮЙЛ. ХУУЛИЙН ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР ШААРДЛАГЫН ХӨӨН ХЭЛЭЛЦЭХ ХУГАЦАА
80.1.ТУХАЙН ШААРДЛАГАД ХӨӨН ХЭЛЭЛЦЭХ БОГИНОСГОСОН ХУГАЦАА ТОГТООСОН БАЙСАН Ч ШҮҮХИЙН ШИЙДВЭРИЙН ҮНДСЭН ДЭЭР УГ ШААРДЛАГА ХУУЛИЙН ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БОЛ ТҮҮНИЙ ХӨӨН ХЭЛЭЛЦЭХ ХУГАЦАА АРВАН ЖИЛ БАЙНА.
80.2.ХУУЛИЙН ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР ШААРДЛАГА НЬ ДАХИН ДАВТАГДАХ, ИРЭЭДҮЙД ХИЙГДЭХ ҮҮРЭГТ ХАМААРАЛТАЙ БОЛ ТУХАЙН ҮҮРЭГТ ТОГТООГДСОН ХӨӨН ХЭЛЭЛЦЭХ БОГИНОСГОСОН ХУГАЦАА ХУУЛИЙН ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БАЙНА.
81 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ЭРХ ЗАЛГАМЖЛАЛ ДАХЬ ХӨӨН ХЭЛЭЛЦЭХ ХУГАЦАА
81.1.НЭХЭМЖЛЭГДВЭЛ ЗОХИХ ЭД ХӨРӨНГӨ НЬ ЭРХ ЗАЛГАМЖЛАЛЫН ЖУРМААР ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДЭД ШИЛЖСЭН БОЛ ӨМНӨХ ЭЗЭМШИГЧИЙН ЭЗЭМШИЛД БАЙХ ҮЕЭС ХӨӨН ХЭЛЭЛЦЭХ ХУГАЦААГ ҮРГЭЛЖЛҮҮЛЭН ТООЛНО.
82 ДУГААР ЗҮЙЛ. ХӨӨН ХЭЛЭЛЦЭХ ХУГАЦАА ӨНГӨРСНИЙ ҮР ДАГАВАР
82.1.ХӨӨН ХЭЛЭЛЦЭХ ХУГАЦАА ӨНГӨРСӨН БОЛ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭХЭЭС ТАТГАЛЗАХ ЭРХТЭЙ.
82.2.ХӨӨН ХЭЛЭЛЦЭХ ХУГАЦАА ӨНГӨРСНИЙГ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ МЭДЭЭГҮЙ БАЙХДАА ҮҮРГИЙН ГҮЙЦЭТГЭЛИЙГ ХҮЛЭЭН ЗӨВШӨӨРСӨН ТОХИОЛДОЛД ҮҮРГИЙН ГҮЙЦЭТГЭЛЭЭС ТАТГАЛЗАХ ЭРХГҮЙ.
82.3.ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ НЬ ХӨӨН ХЭЛЭЛЦЭХ ХУГАЦАА ӨНГӨРСӨН БОЛОХЫГ МЭДЭЭГҮЙ БАЙХДАА ҮҮРГЭЭ ГҮЙЦЭТГЭСЭН БОЛ ГҮЙЦЭТГЭСЭН ҮҮРГЭЭ БУЦААЖ ШААРДАХ ЭРХГҮЙ.
82.4.ШҮҮХ, АРБИТР ХӨӨН ХЭЛЭЛЦЭХ ХУГАЦАА ӨНГӨРСНИЙГ ХҮНДЭТГЭН ҮЗЭХ ШАЛТГААНТАЙ ГЭЖ ҮЗВЭЛ УГ ХУГАЦААГ СЭРГЭЭЖ, ЗӨРЧИГДСӨН ЭРХИЙГ ХАМГААЛЖ БОЛНО.
V ДЭД ХЭСЭГ
ЭДИЙН БОЛОН ЭДИЙН БУС БАЯЛГИЙН ЭРХ
АРАВДУГААР БҮЛЭГ
ЭДИЙН БОЛОН ЭДИЙН БУС БАЯЛАГ
83 ДУГААР ЗҮЙЛ. ХӨРӨНГӨ
83.1.АЛИВАА ЭТГЭЭД НЬ ХУУЛИАР ХОРИГЛООГҮЙ, НИЙТЭЭР ХҮЛЭЭН ЗӨВШӨӨРСӨН ЗАН СУРТАХУУНЫ ХЭМ ХЭМЖЭЭНД ХАРШЛАХГҮЙГЭЭР ЭДИЙН БАЯЛАГ БОЛОХ ЭД ЮМС БОЛОН ЭДИЙН БУС БАЯЛАГ БОЛОХ ОЮУНЫ ҮНЭТ ЗҮЙЛС, ЭРХИЙГ ОЛЖ АВЧ БОЛОХ БӨГӨӨД ЭНЭ ТОХИОЛДОЛД ДЭЭРХ БАЯЛАГ НЬ ХӨРӨНГӨ БОЛНО.
84 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ЭД ХӨРӨНГӨ БОЛОН ЭДИЙН БУС ХӨРӨНГӨ
84.1.АЛИВАА ЭТГЭЭДИЙН ЭЗЭМШИЛД БАЙГАА ЭД ЮМСЫГ ЭД ХӨРӨНГӨ ГЭНЭ.
84.2.ЭД ХӨРӨНГӨ НЬ ҮЛ ХӨДЛӨХ, ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГӨ БАЙНА.
84.3.ГАЗАР, ТҮҮНЭЭС САЛГАМАГЦ ЗОРИУЛАЛТЫН ДАГУУ АШИГЛАЖ ҮЛ БОЛОХ ЭД ЮМС ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГӨД ХАМААРНА.
84.4.ЭНЭ ХУУЛИЙН 84.3-Т ЗААСНААС БУСАД ЭД ЮМС ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГӨД ХАМААРНА.
84.5.ЭЗЭМШИГЧ ЭТГЭЭДДЭЭ АШИГ ӨГӨХ, ЭСХҮЛ БУСДААС ШААРДАХ ЭРХ ОЛГОХ ЭРХ БУЮУ ШААРДЛАГА, ОЮУНЫ ҮНЭТ ЗҮЙЛ НЬ ЭДИЙН БУС ХӨРӨНГӨД ХАМААРНА.
85 ДУГААР ЗҮЙЛ. ЭД ЮМСЫН БҮРДЭЛ ХЭСЭГ
85.1.УСТГАХ БУЮУ ЗОРИУЛАЛТЫГ НЬ АЛДАГДУУЛАХГҮЙГЭЭР САЛГАЖ ҮЛ БОЛОХ БҮРДЭЛ ХЭСЭГ НЬ ХУУЛЬД ЗААСАН ТОХИОЛДОЛД ИРГЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН ХАРИЛЦААНЫ БИЕ ДААСАН ОБЪЕКТ БОЛНО.
85.2.ТҮР ЗУУРЫН ХЭРЭГЦЭЭ ХАНГАХ ЗОРИЛГООР БУС БАЙНГЫН ЗОРИУЛАЛТТАЙ, ГАЗАРТАЙ САЛШГҮЙ БЭХЛЭГДСЭН БАЙШИН, БАРИЛГА, БАЙГУУЛАМЖ БОЛОН БУСАД ЗҮЙЛ НЬ ГАЗРЫН ҮНДСЭН БҮРДЭЛ ХЭСЭГ БАЙНА.
86 ДУГААР ЗҮЙЛ. ЭД ЮМСЫН ДАГАЛДАХ ЗҮЙЛ
86.1.ЭД ЮМСЫН БҮРДЭЛ ХЭСЭГТ ХАМААРАХГҮЙ БОЛОВЧ, ГОЛ ЭД ЮМСТ ҮЙЛЧЛЭН АЖ АХУЙН НИЙТЛЭГ ЗОРИУЛАЛТЫГ ХАНГАХАД ЧИГЛЭГДСЭН, ТҮҮНТЭЙ ОРОН ЗАЙН ХУВЬД ХАМААРАЛ БҮХИЙ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГӨ НЬ ДАГАЛДАХ ЗҮЙЛ БАЙНА.
86.2.ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГӨТЭЙ ХОЛБООТОЙ, ТҮҮНД ҮЙЛЧИЛДЭГ, ӨӨРИЙН ӨРТГИЙГ АЛДАГДУУЛАХГҮЙГЭЭР БУЮУ НОЦТОЙ ХОХИРОЛ УЧРУУЛАХГҮЙГЭЭР ТҮҮНЭЭС САЛГАН ХЭРЭГЛЭЖ БОЛОХ ЭД ЮМС НЬ МӨН ДАГАЛДАХ ЗҮЙЛ БАЙНА.
86.3.ЭД ЮМСЫГ АЖ АХУЙН ЗОРИУЛАЛТААР ХЭРЭГЛЭХЭД ӨӨР ЭД ЮМСЫГ ТҮР АШИГЛАСАН НЬ ТҮҮНИЙГ ТУХАЙН ЭД ЮМСЫН ДАГАЛДАХ ЗҮЙЛ БОЛГОХГҮЙ.
86.4.ДАГАЛДАХ ЗҮЙЛИЙГ ТҮР ХУГАЦААГААР ГОЛ ЭД ЮМСААС САЛГАСАН НЬ ТҮҮНИЙ ДАГАЛДАХ ЗҮЙЛ БОЛОХ ШИНЖИЙГ АЛДАГДУУЛАХГҮЙ.
87 ДУГААР ЗҮЙЛ. САЛГАЖ ҮЛ БОЛОХ БУЮУ ХЯЗГААРЛАГДМАЛ ЭРХ
87.1.ӨӨР ЭРХТЭЙ САЛШГҮЙ ХОЛБООТОЙ, ТҮҮНГҮЙГЭЭР БИЕ ДААН ХЭРЭГЖИЖ ҮЛ ЧАДАХ ЭРХИЙГ САЛГАЖ ҮЛ БОЛОХ ЭРХ ГЭНЭ.
87.2.ИЛҮҮ ӨРГӨН ХҮРЭЭТЭЙ ЭРХЭЭС УЛАМЖЛАГДСАН, ТУХАЙН ЭРХЭЭР ХЯЗГААРЛАГДСАН ЭРХИЙГ ХЯЗГААРЛАГДМАЛ ЭРХ ГЭНЭ.
88 ДУГААР ЗҮЙЛ. ЭД ЮМС БОЛОН ЭРХИЙН ҮР ШИМ
88.1.ЭД ЮМСЫН ТӨРӨЛХ ШИНЖ ЧАНАРЫН ДАГУУ ШИНЭЭР БИЙ БОЛСОН БУЮУ ЭД ЮМСЫГ ЗОРИУЛАЛТЫН ДАГУУ АШИГЛАСНЫ ҮР ДҮНД ГАРГАЖ АВСАН БҮТЭЭГДЭХҮҮН НЬ ЭД ЮМСЫН ҮР ШИМ БАЙНА.
88.2.ЭРХИЙГ ЗОРИУЛАЛТЫН ДАГУУ АШИГЛАСНААС БИЙ БОЛСОН ОРЛОГЫГ ТУХАЙН ЭРХИЙН ҮР ШИМ ГЭНЭ.
88.3.ХУУЛЬ БУЮУ ГЭРЭЭНД ӨӨРӨӨР ЗААГААГҮЙ БОЛ ЭД ЮМСЫН БОЛОН ЭРХИЙН ҮР ШИМИЙГ ТУХАЙН ЭД ЮМС БОЛОН ЭРХИЙН ХУУЛЬ ЁСНЫ ЭЗЭМШИГЧ ОЛЖ АВАХ ЭРХТЭЙ.
88.4.ТУХАЙН ЭТГЭЭД ҮР ШИМИЙГ БУЦААЖ ӨГӨХ ҮҮРЭГТЭЙ БОЛ АЖ АХУЙН ХЭВИЙН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ ЯВЦАД ҮР ШИМИЙГ БИЙ БОЛГОХОД ЗАРЦУУЛСАН ЗАРДЛЫГ ТУХАЙН ҮР ШИМИЙН ӨРТГӨӨС ХЭТРҮҮЛЭХГҮЙ ХЭМЖЭЭГЭЭР ЭРХ БҮХИЙ ЭТГЭЭДЭЭС ШААРДАХ ЭРХТЭЙ.
АРВАН НЭГДҮГЭЭР БҮЛЭГ
ЭЗЭМШИЛ
89 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ЭЗЭМШИЛ ҮҮСЭХ
89.1.ХҮСЭЛ ЗОРИГИЙН ДАГУУ ЭРХ, ЭД ЮМСЫГ ХУУЛЬ ЁСООР МЭДЭЛДЭЭ АВАХ ЗАМААР ЭЗЭМШИЛ ҮҮСНЭ.
89.2.ӨӨР ЭТГЭЭДЭЭС БҮРЭН ЭРХ ОЛГОГДСОНЫ ДАГУУ ТҮҮНИЙ АШИГ СОНИРХЛЫН ҮҮДНЭЭС ЭД ХӨРӨНГИЙГ ТУХАЙН ҮЕД ӨӨРИЙН МЭДЭЛД БАЙЛГАЖ БАЙГАА ЭТГЭЭДИЙГ ЭЗЭМШИГЧ ГЭЖ ҮЗЭХГҮЙ. ЭНЭ ТОХИОЛДОЛД БҮРЭН ЭРХ ОЛГОСОН ЭТГЭЭД ЭЗЭМШИГЧ БАЙНА.
89.3.ӨӨРИЙН ЭРХ, ХУУЛЬ ЁСНЫ АШИГ СОНИРХЛЫН ДАГУУ ХУУЛЬ БУЮУ ХЭЛЦЛИЙН ҮНДСЭН ДЭЭР ТОДОРХОЙ ХУГАЦААГААР ЭД ХӨРӨНГИЙГ ЭЗЭМШИХ ЭРХ ОЛЖ АВСАН БУЮУ ҮҮРЭГ ХҮЛЭЭСЭН ЭТГЭЭД НЬ ШУУД ЭЗЭМШИГЧ, ЭРХ БУЮУ ҮҮРГЭЭ ШИЛЖҮҮЛСЭН ЭТГЭЭД НЬ ШУУД БУС ЭЗЭМШИГЧ БАЙНА.
89.4.НЭГ ЭД ХӨРӨНГИЙГ ХОЁР БУЮУ ТҮҮНЭЭС ДЭЭШ ЭТГЭЭД ХАМТРАН ЭЗЭМШИЖ БАЙВАЛ ТЭДГЭЭР НЬ ХАМТРАН ЭЗЭМШИГЧ БАЙНА.
89.5.НЭГ ЭД ХӨРӨНГИЙН ТОДОРХОЙ ХЭСГҮҮДИЙГ ХЭД ХЭДЭН ЭТГЭЭД ЭЗЭМШИЖ БАЙВАЛ ТЭДГЭЭР НЬ ТУС БҮРДЭЭ ӨӨРТ ОНОГДОХ ХЭСГИЙН ЭЗЭМШИГЧ БАЙНА.
90 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ШУДАРГА ЭЗЭМШИГЧ
90.1.ХӨРӨНГИЙГ ХУУЛЬ ЁСООР ЭЗЭМШИЖ БАЙГАА БУЮУ ТҮҮНИЙГ ЭЗЭМШИХ ЭРХТЭЙ БОЛОХ НЬ ТОДОРХОЙ БАЙГАА ЭТГЭЭДИЙГ ШУДАРГА ЭЗЭМШИГЧ ГЭНЭ.
90.2.ШУДАРГА ЭЗЭМШИГЧ ӨӨРИЙН ЭЗЭМШЛЭЭС АЛДСАН ЭД ХӨРӨНГӨӨ ГУРВАН ЖИЛИЙН ДОТОР ШИНЭ ЭЗЭМШИГЧЭЭС БУЦААН ШААРДАХ ЭРХТЭЙ.
90.3.ХУУРАН МЭХЛЭХ, ХҮЧ ХЭРЭГЛЭХ ЗАМААР ЭД ХӨРӨНГИЙГ ОЛЖ АВСНААС БУСАД ТОХИОЛДОЛД ШИНЭ ЭЗЭМШИГЧ ТУХАЙН ЭД ХӨРӨНГИЙН ХУВЬД ӨМНӨХ ЭЗЭМШИГЧЭЭС ИЛҮҮ ЭРХТЭЙ БОЛ ЭНЭ ХУУЛИЙН 90.2-Т ЗААСАН ЖУРАМ ҮЙЛЧЛЭХГҮЙ.
91 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ЭД ХӨРӨНГӨ ЭЗЭМШИГЧИЙГ ӨМЧЛӨГЧ ГЭЖ ТООЦОХ
91.1.ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДИЙН ХУВЬД ЭД ХӨРӨНГӨ ЭЗЭМШИГЧ НЬ ТУХАЙН ЭД ХӨРӨНГИЙН ӨМЧЛӨГЧ ГЭЖ ТООЦОГДОНО.
91.2.ДАРААХЬ ТОХИОЛДОЛД ЭНЭ ХУУЛИЙН 91.1 ДЭХ ХЭСЭГ ХАМААРАХГҮЙ:
91.2.1.ЭД ХӨРӨНГИЙГ ӨМЧЛӨХ ЭРХ УЛСЫН БҮРТГЭЛД ҮНДЭСЛЭСЭН БОЛ;
91.2.2.МӨНГӨ, МЭДҮҮЛГИЙН ҮНЭТ ЦААСНААС БУСАД ЭД ХӨРӨНГӨ НЬ ӨМНӨХ ӨМЧЛӨГЧИЙН ХҮСЭЛ ЗОРИГООС ҮЛ ХАМААРАХ /ГЭЭГДҮҮЛЭХ, ХУЛГАЙД АЛДАХ ГЭХ МЭТ/ ҮНДЭСЛЭЛЭЭР ЭЗЭМШЛЭЭС НЬ ГАРСАН БОЛ ӨМНӨХ ӨМЧЛӨГЧИЙН ХУВЬД.
92 ДУГААР ЗҮЙЛ. ЭЗЭМШИХ, АШИГЛАХ ЭРХ ХЭРЭГЖҮҮЛЭХЭД СААД БОЛЖ БАЙГАА ҮЙЛДЛИЙГ ЗОГСООХЫГ ШААРДАХ
92.1.ШУДАРГА ЭЗЭМШИГЧИЙН ЭД ХӨРӨНГӨ ТҮҮНИЙ ЭЗЭМШИЛД НЬ БАЙГАА БОЛОВЧ ЭЗЭМШИХ, АШИГЛАХ ЭРХЭЭ ХЭРЭГЖҮҮЛЭХЭД ХЭН НЭГЭН ЭТГЭЭД СААД БОЛЖ БАЙВАЛ УГ СААДЫГ АРИЛГУУЛАХААР ӨМЧЛӨГЧИЙН НЭГЭН АДИЛ ШААРДАХ ЭРХТЭЙ.
93 ДУГААР ЗҮЙЛ. ХУУЛЬ ЁСНЫ ЭЗЭМШИГЧИЙН ЭРХ
93.1.ЭД ХӨРӨНГИЙГ ХУУЛЬ ЁСНЫ ЭЗЭМШИГЧЭЭС ШААРДАЖ БОЛОХГҮЙ.
93.2.ХУУЛЬ БУЮУ ГЭРЭЭНД ӨӨРӨӨР ЗААГААГҮЙ БОЛ ХУУЛЬ ЁСНЫ ЭЗЭМШИГЧ ЭД ХӨРӨНГИЙГ ЭЗЭМШИЛДЭЭ БАЙЛГАХ ХУГАЦААНД ТУХАЙН ЭД ХӨРӨНГИЙН ҮР ШИМИЙГ ЭЗЭМШИНЭ.
93.3.ШУУД БУЮУ ШУУД БУС ЭЗЭМШИГЧДИЙН ХООРОНДЫН ХАРИЛЦААНД ЭНЭ ЗҮЙЛД ЗААСАН ЖУРАМ НЭГЭН АДИЛ ҮЙЛЧИЛНЭ.
94 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ШУДАРГА ЭЗЭМШИГЧИЙН ЭРХ, ҮҮРЭГ
94.1.ЭД ХӨРӨНГИЙГ ЭЗЭМШИХ ЭРХГҮЙ БУЮУ ЭНЭ ЭРХЭЭ АЛДСАН ШУДАРГА ЭЗЭМШИГЧ НЬ УГ ЭД ХӨРӨНГИЙГ ЭРХ БҮХИЙ ЭТГЭЭДЭД БУЦААН ӨГӨХ ҮҮРЭГТЭЙ.
94.2.ЭРХ БҮХИЙ ЭТГЭЭД ЭД ХӨРӨНГИЙГ БУЦААЖ АВАХ ХҮРТЭЛ ЭД ХӨРӨНГӨ БОЛОН ЭРХИЙН ҮР ШИМ НЬ ӨМНӨХ ЭЗЭМШИГЧИЙНХ БАЙНА.
94.3.ШУДАРГА ЭЗЭМШИГЧ НЬ ЭД ХӨРӨНГИЙГ ШУДАРГААР ЭЗЭМШИЖ БАЙХДАА ТҮҮНИЙГ ХАДГАЛАХ, АРЧЛАХ, ЗАСАН САЙЖРУУЛАХ ЗЭРЭГТ ЗАРЦУУЛСАН ЗАРДЛЫГ ЭРХ БҮХИЙ ЭТГЭЭДЭЭС ШААРДАХ ЭРХТЭЙ.
94.4.ЗАСАН САЙЖРУУЛАЛТЫН УЛМААС ЭД ХӨРӨНГИЙН ҮНЭ НЭМЭГДСЭН БОЛ УГ ЭД ХӨРӨНГИЙГ БУЦААЖ ӨГӨХ ҮЕИЙН ЗАСАН САЙЖРУУЛАЛТЫН ҮНЭЛГЭЭГЭЭР ШААРДЛАГЫН ХЭМЖЭЭГ ТОДОРХОЙЛНО. ЭНЭ ТОХИОЛДОЛД ШААРДЛАГЫН ҮНИЙН ДҮН НЬ ЭД ХӨРӨНГИЙН ҮНИЙН БОЛОН АШГИЙН НИЙЛБЭРЭЭС ХЭТРЭХГҮЙ.
94.5.ШУДАРГА ЭЗЭМШИГЧ ӨӨРИЙН БУРУУГААР ЭД ХӨРӨНГИЙН ҮР ШИМИЙГ ОЛЖ АВЧ ЧАДААГҮЙ БОЛ ОЛЖ АВАХ БАЙСАН ҮР ШИМИЙН ҮНИЙН ДҮНГИЙН ХЭМЖЭЭГЭЭР ТӨЛБӨЛ ЗОХИХ ТӨЛБӨРИЙГ ХАСЧ ТООЦНО.
94.6.ШУДАРГА ЭЗЭМШИГЧ, ӨӨРИЙН ШААРДЛАГА ХАНГАГДАХ ХҮРТЭЛ ЭД ХӨРӨНГИЙГ ЭРХ БҮХИЙ ЭТГЭЭДЭД БУЦААЖ ӨГӨХӨӨС ТАТГАЛЗАХ ЭРХТЭЙ.
95 ДУГААР ЗҮЙЛ. ШУДАРГА БУС ЭЗЭМШИГЧИЙН ЭРХ, ҮҮРЭГ
95.1.ШУДАРГА БУС ЭЗЭМШИГЧ НЬ ЭРХ БҮХИЙ ЭТГЭЭДЭД ЭД ХӨРӨНГӨ, ЭСХҮЛ ЭРХИЙН ҮР ШИМИЙГ БУЦААЖ ӨГӨХ, ХЭРЭВ ӨӨРИЙН БУРУУГААР ҮР ШИМИЙГ ОЛЖ АВЧ ЧАДААГҮЙ БОЛ ОЛОХ ЁСТОЙ БАЙСАН ҮР ШИМИЙГ НӨХӨН ТӨЛӨХ ҮҮРЭГТЭЙ.
95.2.ШУДАРГА БУС ЭЗЭМШИГЧ ЭД ХӨРӨНГИЙГ ХАДГАЛАХ, АРЧЛАХ, ЗАСАН САЙЖРУУЛАХАД ЗОРИУЛЖ ГАРГАСАН ЗАРДАЛ НЬ ЭРХ БҮХИЙ ЭТГЭЭДЭД ОРОХ АШГИЙГ НЭМЭГДҮҮЛСЭН ТОХИОЛДОЛД ДЭЭРХ ЗАРДЛЫГ ЭРХ БҮХИЙ ЭТГЭЭДЭЭС ШААРДАХ ЭРХТЭЙ. ЭНЭХҮҮ ШААРДЛАГЫН ҮНИЙН ДҮН НЬ ЭД ХӨРӨНГИЙН ҮНЭ БОЛОН АШГИЙН НИЙЛБЭРЭЭС ХЭТРЭХГҮЙ БАЙНА.
96 ДУГААР ЗҮЙЛ. ЭЗЭМШИЛ ДУУСГАВАР БОЛОХ
96.1.ЭЗЭМШИГЧ ЭЗЭМШЛЭЭСЭЭ БҮРМӨСӨН ТАТГАЛЗСАН, ЭСХҮЛ ӨМЧЛӨГЧ БУЮУ ХУУЛЬ ЁСНЫ ЭЗЭМШИГЧ ӨӨР ХЭЛБЭРЭЭР ЭД ХӨРӨНГИЙГ МЭДЭЛДЭЭ БАЙЛГАХ ЭРХЭЭ БУСДАД АЛДСАН БОЛ ЭЗЭМШИЛ ДУУСГАВАР БОЛНО.
96.2.ӨВИЙН ЖУРМААР ШИЛЖИХ ЭЗЭМШИЛ ӨВЛҮҮЛЭГЧИД БАЙСАН ХЭМЖЭЭГЭЭР ӨВЛӨГЧИД ШИЛЖИНЭ.
96.3.ӨМЧЛӨГЧ БУЮУ ХУУЛЬ ЁСНЫ ЭЗЭМШИГЧ НЬ ҮНДЭСЛЭЛ БҮХИЙ ШААРДЛАГЫГ ЭД ХӨРӨНГӨ ЭЗЭМШИГЧИД ГАРГАСНААР ЭД ХӨРӨНГӨ ЭЗЭМШИГЧИЙН ЭЗЭМШИЛ ДУУСГАВАР БОЛНО.
97 ДУГААР ЗҮЙЛ. ЭЗЭМШИЛД БАЙХ ХУГАЦАА ТАСАЛДАХ
97.1.ЭЗЭМШИХ ЭРХЭЭ АЛДСАН БОЛ ЭНЭ ХУУЛИЙН 104.1, 104.2-Т ЗААСАН ЭЗЭМШИЛД БАЙХ ХУГАЦАА ТАСАЛДАХ БӨГӨӨД ИЙНХҮҮ ТАСАЛДСАНЫ ДАРАА ЭЗЭМШИЛД БАЙХ ЭРХИЙГ СЭРГЭЭН ХЭРЭГЖҮҮЛЭХЭД ӨМНӨ ӨНГӨРСӨН ХУГАЦААГ ОРУУЛАХГҮЙГЭЭР ЭЗЭМШИЛД БАЙХ ХУГАЦААГ ТАСАЛДСАН ҮЕЭС ШИНЭЭР ЭХЛЭН ТООЛНО.
97.2.ЭЗЭМШИГЧ ӨӨРИЙН ХҮСЭЛ ЗОРИГООС ГАДУУР БУЮУ ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДИЙН НЭХЭМЖЛЭЛИЙН ҮНДСЭН ДЭЭР ЭЗЭМШИХ ЭРХЭЭ АЛДСАНААС ХОЙШ 1 ЖИЛИЙН ДОТОР УГ ЭРХЭЭ БУЦААЖ ОЛЖ АВСАН БОЛ ЭЗЭМШИЛД БАЙХ ХУГАЦААГ ТАСАЛДСАН ГЭЖ ҮЗЭХГҮЙ.
98 ДУГААР ЗҮЙЛ. ОЮУНЫ ҮНЭТ ЗҮЙЛ, ЭРХИЙГ ЭЗЭМШИЛДЭЭ АВАХ
98.1.ОЮУНЫ ҮНЭТ ЗҮЙЛ, ЭРХИЙГ ЭЗЭМШИЛДЭЭ АВАХАД ЭНЭ ХУУЛИЙН 89-94 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛИЙН ХОЛБОГДОХ ХЭСЭГ, ЗААЛТ НЭГЭН АДИЛ ХАМААРНА.
АРВАН ХОЁРДУГААР БҮЛЭГ
ӨМЧ
НЭГДҮГЭЭР ДЭД БҮЛЭГ
НИЙТЛЭГ ҮНДЭСЛЭЛ
99 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ӨМЧИЙН ТӨРӨЛ, ХЭЛБЭР
99.1.МОНГОЛ УЛСАД НИЙТИЙН БОЛОН ХУВИЙН ӨМЧ БАЙНА.
99.2.НИЙТИЙН ӨМЧ НЬ ТӨРИЙН, ОРОН НУТГИЙН, ШАШНЫ, ОЛОН НИЙТИЙН ГЭСЭН ХЭЛБЭРТЭЙ БАЙНА.
99.3.ХУВИЙН ӨМЧ НЬ ИРГЭНИЙ БОЛОН ДУНДЫН ГЭСЭН ХЭЛБЭРТЭЙ БАЙНА.
99.4.НИЙТИЙН БОЛОН ХУВИЙН ӨМЧ НЬ ХОЛИМОГ ХЭЛБЭРЭЭР БАЙЖ БОЛНО
100 ДУГААР ЗҮЙЛ. ӨМЧЛӨГЧ
100.1.ХУУЛЬД ӨӨРӨӨР ЗААГААГҮЙ БОЛ ТӨР, АЙМАГ, СУМ, НИЙСЛЭЛ, ДҮҮРЭГ, ИРГЭН БОЛОН ХУУЛИЙН ЭТГЭЭД ӨМЧЛӨГЧ БАЙНА.
101 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ӨМЧЛӨХ ЭРХ
101.1.ӨМЧЛӨГЧ НЬ БУСАД ЭТГЭЭДЭД ХУУЛЬ БУЮУ ГЭРЭЭГЭЭР ОЛГОГДСОН ЭРХИЙГ ЗӨРЧИХГҮЙГЭЭР, ХУУЛИАР ТОГТООСОН ХЭМЖЭЭ, ХЯЗГААРЫН ДОТОР ӨМЧЛӨЛИЙН ЗҮЙЛЭЭ ӨӨРИЙН ҮЗЭМЖЭЭР ЧӨЛӨӨТЭЙ ЭЗЭМШИЖ, АШИГЛАЖ, ЗАХИРАН ЗАРЦУУЛАХ БӨГӨӨД АЛИВАА ХАЛДЛАГААС ХАМГААЛАХ ЭРХТЭЙ.
101.2.ӨМЧЛӨГЧ БУСДАД ГЭМ ХОР УЧРУУЛАХ ЗАМААР ӨМЧЛӨХ ЭРХЭЭ УРВУУЛАН АШИГЛАХЫГ ХОРИГЛОНО. ХАРИН АШИГ СОНИРХЛОО ХАМГААЛАХЫН ТУЛД ЗАЙЛШГҮЙ ШААРДЛАГААР ХИЙСЭН ТҮҮНИЙ ҮЙЛДЭЛ ХУУЛЬ ЁСНЫ БОЛОХ НЬ ТОГТООГДСОН БОЛ ЭРХЭЭ УРВУУЛАН АШИГЛАСАН ГЭЖ ҮЗЭХГҮЙ.
101.3.МАЛ, АМЬТАН ӨМЧЛӨГЧ НЬ ӨМЧЛӨХ ЭРХЭЭ ХЭРЭГЖҮҮЛЭХДЭЭ МАЛ, АМЬТАН, БАЙГАЛЬ ОРЧНЫГ ХАМГААЛАХ, ЭРҮҮЛ АХУЙН ШААРДЛАГА, БУСДЫН АЮУЛГҮЙ БАЙДЛЫГ ХАНГАХ ТАЛААР ТОГТООСОН ХЭМ ХЭМЖЭЭГ САХИН БИЕЛҮҮЛЭХ ҮҮРЭГТЭЙ.
101.4.ӨМЧЛӨГЧ НЬ ӨМЧЛӨЛИЙН ЗҮЙЛЭЭ ЗОХИХ ЁСООР АШИГЛАЖ, АРЧЛАН ХАМГААЛЖ, ХАДГАЛАХГҮЙ БАЙГАА НЬ НИЙТИЙН АШИГ СОНИРХОЛД ХАРШЛАХААР БОЛ ӨМЧЛӨЛИЙН ЗҮЙЛЭЭ ЗОХИХ ЁСООР АШИГЛАХ, АРЧЛАН ХАМГААЛАХ, ХАДГАЛАХ ҮҮРГИЙГ ӨӨРТ НЬ ДААЛГАХ БУЮУ БУСДААР ЗОХИХ ХӨЛС, ШАН ХАРАМЖТАЙГААР ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭХ ҮҮРГИЙГ ШҮҮХ ӨМЧЛӨГЧИД ХҮЛЭЭЛГЭЖ БОЛНО.
101.5.ЭД ХӨРӨНГӨ ӨМЧЛӨХ ЭРХ ТУХАЙН ЭД ХӨРӨНГИЙН БҮРДЭЛ ХЭСЭГТ НЭГЭН АДИЛ ХАМААРНА.
101.6.ӨМЧЛӨГЧ ЭНЭ ЗҮЙЛД ЗААСАН ЭРХЭЭ БУСДАД ШИЛЖҮҮЛЖ БОЛОХ БӨГӨӨД ЭРХ ШИЛЖҮҮЛЭН АВСАН ЭТГЭЭД ЭД ЮМСЫГ ӨМЧЛӨГЧИЙН ЗӨВШӨӨРСӨН ЗОРИУЛАЛТ, ӨӨРИЙН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ ЗОРИЛГО, ДҮРМИЙН ДАГУУ ЭЗЭМШИХ, АШИГЛАХ, ЗАХИРАН ЗАРЦУУЛАХ ЭРХТЭЙ.
101.7.ГЭРЭЭНД ӨӨРӨӨР ЗААГААГҮЙ БОЛ ГЭНЭТИЙН БУЮУ ДАВАГДАШГҮЙ ХҮЧНИЙ ШИНЖТЭЙ НӨХЦӨЛ БАЙДЛЫН УЛМААС ӨМЧЛӨЛИЙН ЗҮЙЛ, ТҮҮНИЙ ҮР ТӨЛ, ҮР ШИМ УСТСАН, ГЭМТСЭНИЙ ЭРСДЛИЙГ ӨМЧЛӨГЧ ХАРИУЦНА.
102 ДУГААР ЗҮЙЛ. ГАЗАР ӨМЧЛӨХ
102.1.МОНГОЛ УЛСЫН ИРГЭДЭД ӨМЧЛҮҮЛСНЭЭС БУСАД ГАЗАР ТӨРИЙН ӨМЧИД БАЙНА.
102.2.ГАЗАР ӨМЧЛӨГЧ ЭРХЭЭ ХЭРЭГЖҮҮЛЭХДЭЭ ХҮРЭЭЛЭН БАЙГАА ОРЧИНД ХОХИРОЛ УЧРУУЛЖ, БУСАД ЭТГЭЭДИЙН ЭРХ, ХУУЛЬ ЁСНЫ АШИГ СОНИРХЛЫГ ЗӨРЧИЖ БОЛОХГҮЙ.
102.3.ГАЗАР ӨМЧЛӨГЧ ӨМЧЛӨЛИЙН ГАЗРАА БУСДАД АШИГЛУУЛАХДАА ТҮҮНИЙ ЗОРИУЛАЛТЫГ ЗААНА. ИЙНХҮҮ ТОДОРХОЙ ЗОРИУЛАЛТААР ОЛГОСОН ГАЗРЫГ ӨӨР ЗОРИУЛАЛТААР АШИГЛАХЫГ ХОРИГЛОНО.
102.4.МОНГОЛ УЛСЫН ИРГЭДЭД ГАЗАР ӨМЧЛҮҮЛЭХ ЖУРМЫГ ХУУЛИАР ТОГТООХ ХҮРТЭЛ ЭНЭ ХУУЛЬД ЗААСАН "ГАЗАР ӨМЧЛӨГЧ" ГЭСНИЙГ "ТӨР" ГЭЖ ОЙЛГОНО.
102.5.ТӨРИЙН ӨМЧИЙН ГАЗРЫГ ХУВЬЧЛАХ, ЭЗЭМШИХ, АШИГЛАХТАЙ ХОЛБООТОЙ ХАРИЛЦААГ ХУУЛИАР ЗОХИЦУУЛНА.
103 ДУГААР ЗҮЙЛ. ӨМЧЛӨГЧИЙН ЭРХИЙГ ХЯЗГААРЛАХ
103.1.ӨМЧЛӨГЧИЙН ЭРХИЙГ ГАГЦХҮҮ ХУУЛЬД ЗААСАН ҮНДЭСЛЭЛЭЭР ХЯЗГААРЛАНА.
104 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ЭЗЭМШИЛД БАЙХ ХУГАЦААНААС ШАЛТГААЛЖ ӨМЧЛӨХ ЭРХ ОЛЖ АВАХ
104.1.ЭЗЭНГҮЙ ЭД ЮМСЫГ ИЛЭЭР, ШУДАРГА АРГААР ОЛЖ АВСНААС ХОЙШ ӨӨРИЙН ӨМЧЛӨЛИЙН ЗҮЙЛИЙН АДИЛ 5 ЖИЛ ТАСРАЛТГҮЙ ИЛЭЭР ЭЗЭМШСЭН ЭТГЭЭД ТУХАЙН ЭД ХӨРӨНГИЙГ ӨМЧЛӨХ ЭРХИЙГ ОЛЖ АВНА.
104.2.ХУУЛЬД ӨӨРӨӨР ЗААГААГҮЙ БОЛ ЭЗЭНГҮЙ ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГИЙГ ОЛЖ АВСАН ӨМЧЛӨГЧ БУС ЭТГЭЭД УГ ЭД ХӨРӨНГИЙН ӨМЧЛӨГЧӨӨР УЛСЫН БҮРТГЭЛД БҮРТГҮҮЛСНЭЭС ХОЙШ 15 ЖИЛИЙН ХУГАЦААНД УГ ЭД ХӨРӨНГИЙГ ӨМЧЛӨГЧИЙН АДИЛ ЭЗЭМШИЖ БАЙСАН БОЛ ДЭЭРХ ХУГАЦАА ДУУССАНААР УГ ЭТГЭЭД ӨМЧЛӨХ ЭРХИЙГ ОЛЖ АВНА.
104.3.ЭД ХӨРӨНГИЙГ ШУДАРГА БУСААР ОЛЖ АВСАН, ЭСХҮЛ ЭНЭ ХУУЛИЙН 104.1, 104.2-Т ЗААСАН ХУГАЦААНЫ ДОТОР ХУУЛЬ ЁСНЫ ӨМЧЛӨГЧ НЬ ТОДОРХОЙ БОЛСОН БОЛ ЭД ЮМСЫГ ОЛЖ АВСАН ЭТГЭЭДЭД ӨМЧЛӨХ ЭРХ ҮҮСЭХГҮЙ.
104.4.ЭНЭ ХУУЛИЙН 104.1, 104.2-Т ЗААСНЫ ДАГУУ ОЛЖ АВСАН ЭД ХӨРӨНГӨ ЭРХ ЗАЛГАМЖЛАЛЫН ҮНДСЭН ДЭЭР ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДЭД ШИЛЖСЭН БОЛ ӨМНӨХ ЭЗЭМШИГЧИЙН ЭЗЭМШИЛД БАЙСАН ХУГАЦАА НЬ ЭРХ ЗАЛГАМЖЛАГЧИЙН ХУВЬД ҮРГЭЛЖЛҮҮЛЭН ТООЛОГДОНО.
104.5.ЭНЭ ХУУЛИЙН 104.1, 104.2-Т ЗААСАН ХУГАЦААНААС ӨМНӨ ӨМЧЛӨГЧ НЬ ЭД ХӨРӨНГӨ ОЛЖ АВСАН ЭТГЭЭДЭД ШААРДЛАГА ГАРГАСАН ТОХИОЛДОЛД УГ ХУГАЦАА ТАСАЛДАНА.
105 ДУГААР ЗҮЙЛ. ЭД ХӨРӨНГӨ ӨМЧЛӨХ ЭРХИЙГ ОЛЖ АВАХ ДАВУУ ЭРХ
105.1.ХУУЛЬ БОЛОН ГЭРЭЭНД ӨӨРӨӨР ЗААГААГҮЙ БОЛ ЭД ХӨРӨНГИЙГ АРАВ БУЮУ ТҮҮНЭЭС ДЭЭШ ЖИЛИЙН ТУРШ ХУУЛЬ ЁСООР ЭЗЭМШИЖ, АШИГЛАЖ БАЙСАН ЭЗЭМШИГЧ УГ ЭД ХӨРӨНГИЙГ ӨМЧЛӨХ ЭРХИЙГ ТЭРГҮҮН ЭЭЛЖИНД ОЛЖ АВАХ ДАВУУ ЭРХТЭЙ БАЙНА.
106 ДУГААР ЗҮЙЛ. ӨМЧЛӨГЧИЙН ШААРДАХ ЭРХ
106.1.ӨМЧЛӨГЧ ХӨРӨНГӨӨ БУСДЫН ХУУЛЬ БУС ЭЗЭМШЛЭЭС ШААРДАХ ЭРХТЭЙ.
106.2.ӨМЧЛӨГЧ ӨМЧЛӨЛИЙН ЗҮЙЛЭЭ ЭЗЭМШИХТЭЙ ХОЛБООГҮЙ БОЛОВЧ ӨМЧЛӨХ ЭРХ НЬ ЯМАР НЭГЭН БАЙДЛААР ЗӨРЧИГДСӨН ГЭЖ ҮЗВЭЛ УГ ЗӨРЧЛИЙГ АРИЛГУУЛАХ, ЭСХҮЛ ӨМЧЛӨХ ЭРХЭЭ ХЭРЭГЖҮҮЛЭХЭД СААД БОЛЖ БАЙГАА ҮЙЛДЛИЙГ ЗОГСООХЫГ ЭРХ ЗӨРЧИГЧӨӨС ШААРДАХ ЭРХТЭЙ.
106.3.ЭНЭ ХУУЛИЙН 106.1, 106.2-Т ЗААСАН ШААРДЛАГА ГАРГАСНААС ХОЙШ ЭРХ НЬ ЗӨРЧИГДСӨН ХЭВЭЭР БАЙВАЛ, ӨМЧЛӨГЧ АРБИТРЫН ХЭЛЭЛЦЭЭРТЭЙ БОЛ АРБИТРЫН ЖУРМААР, БУСАД ТОХИОЛДОЛД ШҮҮХЭД НЭХЭМЖЛЭЛ ГАРГАЖ ЗӨРЧИГДСӨН ЭРХЭЭ ХАМГААЛУУЛНА.
/ЭНЭ ХЭСЭГТ 2017 ОНЫ 1 ДҮГЭЭР САРЫН 26-НЫ ӨДРИЙН ХУУЛИАР НЭМЭЛТ ОРУУЛСАН/
106.4.ЭНЭ ХУУЛИЙН 106.2, 106.3 НЬ ХУУЛЬ ЁСНЫ ЭЗЭМШИГЧИД НЭГЭН АДИЛ ХАМААРНА.
107 ДУГААР ЗҮЙЛ. ҮНЭТ ЦААСААР ГЭРЧЛЭГДСЭН ЗӨРЧИГДСӨН ЭРХИЙГ СЭРГЭЭХ
107.1.МЭДҮҮЛГИЙН БОЛОН ЗӨВШӨӨРЛИЙН ҮНЭТ ЦААСААР ГЭРЧЛЭГДСЭН ЗӨРЧИГДСӨН ЭРХИЙГ ХУУЛЬД ЗААСАН ЖУРМЫН ДАГУУ ШҮҮХ СЭРГЭЭНЭ.
107.2.НЭРИЙН ҮНЭТ ЦААСААР ГЭРЧЛЭГДСЭН ЗӨРЧИГДСӨН ЭРХИЙГ ҮНЭТ ЦААСНЫ ЗАХ ЗЭЭЛИЙГ ЗОХИЦУУЛАХ, ХЯНАХ ЭРХ БҮХИЙ БАЙГУУЛЛАГА СЭРГЭЭНЭ.
108 ДУГААР ЗҮЙЛ. ДУНДЫН ӨМЧ
108.1.ХУУЛЬД ЗААСНААР, ЭСХҮЛ ХЭЛЦЛИЙН ҮНДСЭН ДЭЭР ХОЁР БУЮУ ТҮҮНЭЭС ДЭЭШ ЭТГЭЭД ХӨРӨНГИЙГ ДУНДАА ХЭСГЭЭР БУЮУ ХАМТРАН ӨМЧИЛЖ БОЛНО.
108.2.ДУНДАА ӨМЧЛӨГЧ ТУС БҮР БУСАД ӨМЧЛӨГЧИЙН ЭРХ, ХУУЛЬ ЁСНЫ АШИГ СОНИРХОЛД ХАРШЛАХГҮЙГЭЭР ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДИЙН ЭЗЭМШЛЭЭС ӨМЧЛӨЛИЙН ЗҮЙЛЭЭ БҮХЭЛД НЬ ШААРДАХ ЭРХТЭЙ.
108.3.ДУНДАА ХЭСГЭЭР ӨМЧЛӨГЧ БҮР НОГДОХ ХЭСГЭЭ БУСДЫН ӨМЧЛӨЛД ШИЛЖҮҮЛЭХ БУЮУ ӨӨР БАЙДЛААР ЗАХИРАН ЗАРЦУУЛАХ ЭРХТЭЙ БӨГӨӨД ИЙНХҮҮ ЗАХИРАН ЗАРЦУУЛАХДАА ХЭСГЭЭР ӨМЧЛӨГЧ БУСАД ӨМЧЛӨГЧДӨД МЭДЭГДЭХ ҮҮРЭГТЭЙ.
108.4.ДУНДАА ХАМТРАН ӨМЧЛӨГЧ НЬ ӨМЧЛӨЛИЙН ЗҮЙЛЭЭ БУСАД БҮХ ЭТГЭЭДИЙН ЗӨВШӨӨРӨЛТЭЙГЭЭР ТЭДГЭЭРИЙН ХЭН НЭГНИЙ ЭРХ, ХУУЛЬ ЁСНЫ АШИГ СОНИРХЛЫН ҮҮДНЭЭС БУСДАД ШИЛЖҮҮЛЭХ БУЮУ ӨӨР ХЭЛБЭРЭЭР ЗАХИРАН ЗАРЦУУЛЖ БОЛНО.
108.5.ХУУЛЬ БУЮУ ГЭРЭЭНД ӨӨРӨӨР ЗААГААГҮЙ БОЛ ДУНДЫН ӨМЧЛӨЛИЙН ЗҮЙЛИЙГ АРЧЛАН ХАМГААЛАХ, ХАДГАЛАХТАЙ ХОЛБОГДСОН ЗАРДАЛ, ТАТВАР, ХУРААМЖ, БУСАД ҮҮРГИЙГ ДУНДАА ХЭСГЭЭР ӨМЧЛӨГЧИД НЬ ӨӨРТ НОГДОХ ХЭСГЭЭР ХУВЬ ТЭНЦҮҮЛЭН, ДУНДАА ХАМТРАН ӨМЧЛӨГЧИД НЬ ТЭНЦҮҮ ХЭМЖЭЭГЭЭР ХАРИУЦАХ ДУНДЫН ӨМЧЛӨЛИЙН ЗҮЙЛИЙГ АШИГЛАСНААС ОЛСОН ҮР ШИМИЙГ ДЭЭР ДУРДСАН ХУВЬ ХЭМЖЭЭГЭЭР ХУВААНА.
108.6.ДУНДАА ХЭСГЭЭР ӨМЧЛӨГЧ НЬ ДУНДЫН ӨМЧЛӨЛИЙН ЗҮЙЛИЙН ТОДОРХОЙ ХЭСГИЙГ ТЭРГҮҮН ЭЭЛЖИНД ХУДАЛДАН АВАХ ДАВУУ ЭРХТЭЙ БАЙНА.
108.7.ДУНДАА ХЭСГЭЭР ӨМЧЛӨГЧ НЬ ДУНДЫН ӨМЧЛӨЛИЙН ЗҮЙЛИЙН ӨӨРТ НОГДОХ ХЭСГЭЭ ХУДАЛДАХ БОЛОН ҮНИЙН ТУХАЙ БУСАД ӨМЧЛӨГЧДӨД МЭДЭГДСЭНЭЭС ХОЙШ 1 САРЫН ДОТОР ТЭДГЭЭР НЬ ХАРИУ ӨГӨӨГҮЙ БОЛ ӨӨРТ НОГДОХ ХЭСГЭЭ БУСАД ӨМЧЛӨГЧДӨД САНАЛ БОЛГОСНООС БАГАГҮЙ ҮНЭЭР ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДЭД ХУДАЛДАХ ЭРХТЭЙ.
108.8.ДУНДАА ХЭСГЭЭР ӨМЧЛӨГЧ ДУНДЫН ӨМЧЛӨЛИЙН ЗҮЙЛЭЭС ӨӨРТ НОГДОХ ХЭСГЭЭ САЛГАЖ АВАХ, ИЙНХҮҮ САЛГАХАД УГ ӨМЧЛӨЛИЙН ЗҮЙЛИЙН ЗОРИУЛАЛТ, ИЖ БҮРДЭЛ, БУСАД ЧАНАР АЛДАГДАХААР БОЛ НОГДОХ ХЭСГИЙНХЭЭ ҮНИЙГ ГАРГУУЛАХААР ШААРДАХ ЭРХТЭЙ.
ХОЁРДУГААР ДЭД БҮЛЭГ
ӨМЧЛӨХ ЭРХ ҮҮСЭХ, ДУУСГАВАР БОЛОХ
109 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГӨ ӨМЧЛӨХ ЭРХИЙГ ШИЛЖҮҮЛЭХ
109.1.ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГӨ ӨМЧЛӨХ ЭРХИЙГ БУСДАД ШИЛЖҮҮЛЭХ, ЭНЭ ТУХАЙ УЛСЫН БҮРТГЭЛД БҮРТГҮҮЛЭХ ТУХАЙ ХҮСЭЛТИЙГ ЭРХЭЭ ШИЛЖҮҮЛЖ БАЙГАА БОЛОН УГ ЭРХИЙГ ОЛЖ АВЧ БАЙГАА ЭТГЭЭДИЙН ХЭН НЬ Ч ГАРГАХ ЭРХТЭЙ.
109.2.ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГИЙГ ШИЛЖҮҮЛЭХ ХЭЛЦЭЛ, ХОЛБОГДОХ БУСАД БАРИМТ БИЧИГТ ӨМЧЛӨХ ЭРХ ШИЛЖҮҮЛЭХ БОЛСОН ҮНДЭСЛЭЛИЙГ ТОДОРХОЙ ЗААЖ НОТАРИАТААР ГЭРЧЛҮҮЛЭХ БӨГӨӨД ХЭРЭВ ТАЛУУДЫН АЛЬ НЭГ НЬ ТӨЛӨӨЛӨГЧӨӨР ДАМЖУУЛАН УГ ХАРИЛЦААНД ОРОЛЦОЖ БАЙВАЛ ТӨЛӨӨЛӨГЧ БОЛОН ТҮҮНИЙ ИТГЭМЖЛЭЛИЙГ ДЭЭРХ БАРИМТ БИЧИГТ ТЭМДЭГЛЭХ БУЮУ ХАВСАРГАНА.
109.3.ЭРХ ШИЛЖҮҮЛЭГЧ НЬ ӨМЧЛӨГЧ БУС ЭТГЭЭД БАЙСАН Ч УЛСЫН БҮРТГЭЛД ӨМЧЛӨГЧӨӨР БҮРТГҮҮЛСЭН БОЛ ӨМЧЛӨХ ЭРХ ОЛЖ АВЧ БАЙГАА ЭТГЭЭДИЙН ХУВЬД УГ ЭРХИЙГ ШИЛЖҮҮЛЖ БАЙГАА ЭТГЭЭД ТУХАЙН ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГИЙН ӨМЧЛӨГЧ БАЙХ БОЛОВЧ ӨМЧЛӨХ ЭРХ ОЛЖ АВЧ БАЙГАА ЭТГЭЭД НЬ УГ ЭРХИЙГ ШИЛЖҮҮЛЖ БАЙГАА ЭТГЭЭД ӨМЧЛӨГЧ БИШ БОЛОХЫГ МЭДЭЖ БАЙСАН БОЛ ЭНЭ ЗААЛТ ХАМААРАХГҮЙ.
110 ДУГААР ЗҮЙЛ. ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГӨ ӨМЧЛӨХ ЭРХ ДУУСГАВАР БОЛОХ
110.1.ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГӨ ӨМЧЛӨХ ЭРХ ХЭЛЦЛИЙН ҮНДСЭН ДЭЭР НЭГ ЭТГЭЭДЭЭС НӨГӨӨД ШИЛЖИЖ БАЙГАА БОЛ УГ ХЭЛЦЛИЙГ ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГИЙН БҮРТГЭЛИЙН ГАЗАР БҮРТГҮҮЛСНЭЭР ӨМЧЛӨХ ЭРХ ШИНЭ ӨМЧЛӨГЧИД ҮҮСЭЖ, ӨМНӨХ ӨМЧЛӨГЧИЙН ӨМЧЛӨХ ЭРХ ДУУСГАВАР БОЛНО.
111 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГӨ ӨМЧЛӨХ ЭРХИЙГ ШИЛЖҮҮЛЭХ
111.1.ХУУЛЬ БУЮУ ГЭРЭЭНД ӨӨРӨӨР ЗААГААГҮЙ БОЛ ӨМЧЛӨХ ЭРХ ОЛЖ АВЧ БАЙГАА ЭТГЭЭДИЙН ЗОХИХ ЖУРМЫН ДАГУУ ТАВЬСАН ШААРДЛАГААР ТҮҮНИЙ ЭЗЭМШИЛД ТУХАЙН ЭД ХӨРӨНГИЙГ ШИЛЖҮҮЛСНЭЭР ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГӨ ӨМЧЛӨХ ЭРХ ШИНЭ ӨМЧЛӨГЧИД ҮҮСЭЖ, ӨМНӨХ ӨМЧЛӨГЧИЙН ӨМЧЛӨХ ЭРХ ДУУСГАВАР БОЛНО.
111.2.ДАРААХЬ ТОХИОЛДОЛД ЭД ХӨРӨНГИЙГ ШИЛЖҮҮЛСЭН ГЭЖ ҮЗНЭ:
111.2.1.ӨМЧЛӨХ ЭРХ ОЛЖ АВЧ БАЙГАА ЭТГЭЭДИЙН ЭЗЭМШИЛД ШИЛЖҮҮЛСНЭЭР;
111.2.2.ӨМЧЛӨХ ЭРХ ОЛЖ АВЧ БАЙГАА ЭТГЭЭДИЙН ЭЗЭМШИЛД ТУХАЙН ЭД ХӨРӨНГӨ БАЙГАА БОЛ ӨМЧЛӨХ ЭРХ ШИЛЖҮҮЛЭХ ТУХАЙ ГЭРЭЭ БАЙГУУЛСНААР;
111.2.3.ЭД ХӨРӨНГӨ НЬ ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДИЙН ЭЗЭМШИЛД БАЙВАЛ ӨМЧЛӨГЧ ШААРДАХ ЭРХЭЭ ӨМЧЛӨХ ЭРХИЙГ ОЛЖ АВЧ БАЙГАА ЭТГЭЭДЭД ШИЛЖҮҮЛСЭН ГЭРЭЭ БАЙГУУЛСНААР.
112 ДУГААР ЗҮЙЛ. ЭД ХӨРӨНГИЙН ҮНИЙГ ТӨЛСНӨӨР ӨМЧЛӨХ ЭРХ ШИЛЖИХ
112.1.ТАЛУУД ШИЛЖҮҮЛЖ БАЙГАА ЭД ХӨРӨНГИЙН ҮНИЙГ БҮРЭН ТӨЛСНӨӨР ТУХАЙН ЭД ХӨРӨНГИЙГ ӨМЧЛӨХ ЭРХ ШИЛЖИНЭ ГЭЖ ТОХИРОЛЦСОН БОЛ ИЙНХҮҮ ҮНИЙГ БҮРЭН ТӨЛСНӨӨР ӨМЧЛӨХ ЭРХ ШИНЭ ӨМЧЛӨГЧИД ШИЛЖИНЭ.
112.2.ӨМЧЛӨХ ЭРХ ОЛЖ АВЧ БАЙГАА ЭТГЭЭД ЭД ХӨРӨНГИЙН ҮНИЙГ ХУГАЦААНД НЬ ТӨЛӨӨГҮЙ БАЙХАД ӨМЧЛӨХ ЭРХЭЭ ШИЛЖҮҮЛЖ БАЙГАА ЭТГЭЭД ГЭРЭЭНЭЭСЭЭ ТАТГАЛЗВАЛ ҮҮРЭГ ЁСООР ТАЛУУД ӨМНӨ НЬ ШИЛЖҮҮЛСЭН БҮХ ЗҮЙЛЭЭ ХАРИЛЦАН БУЦААЖ ӨГӨХ ҮҮРЭГТЭЙ. ЭНЭ ТОХИОЛДОЛД ТУХАЙН ЭД ХӨРӨНГИЙГ ӨМЧЛӨГЧ НЬ ЕРДИЙН ЭЛЭГДЭЛ, ХОРОГДЛЫГ ЭС ТООЦОН ӨӨРТ УЧИРСАН БОДИТ ХОХИРОЛ, АЛДАГДЛАА НӨХӨН ТӨЛҮҮЛЭХЭЭР ҮҮРГЭЭ БИЕЛҮҮЛЭЭГҮЙ ТАЛААС ШААРДАХ ЭРХТЭЙ.
113 ДУГААР ЗҮЙЛ. ҮНЭТ ЦААС БУЮУ ДАГАЛДАХ БАРИМТ БИЧГИЙГ ШИЛЖҮҮЛСНЭЭР ӨМЧЛӨХ ЭРХ ШИЛЖИХ
113.1.ХУУЛЬ БУЮУ ГЭРЭЭНД ЗААСАН БОЛ ЭД ХӨРӨНГИЙН ДАГАЛДАХ БАРИМТ БИЧИГ БУЮУ ҮНЭТ ЦААСЫГ ШИЛЖҮҮЛСНЭЭР ТУХАЙН ЭД ХӨРӨНГИЙГ ӨМЧЛӨХ ЭРХ ШИЛЖСЭНД ТООЦНО.
113.2.ЗӨВШӨӨРЛИЙН ҮНЭТ ЦААСААР ГЭРЧЛЭГДЭХ ЭРХИЙН ӨМЧЛӨХ ЭРХ УГ ҮНЭТ ЦААСАНД БИЧИЛТ ХИЙСНЭЭР ШИЛЖИНЭ.
113.3.МЭДҮҮЛГИЙН ҮНЭТ ЦААСААР ГЭРЧЛЭГДСЭН ЭРХИЙГ УГ ҮНЭТ ЦААСЫГ БУСДАД ГАРДУУЛАХ ЗАМААР ШИЛЖҮҮЛНЭ.
113.4.НЭРИЙН ҮНЭТ ЦААСААР ГЭРЧЛЭГДСЭН ЭРХИЙГ ШИЛЖҮҮЛЭХДЭЭ ХОЛБОГДОХ ХУУЛЬ ТОГТООМЖИЙГ БАРИМТАЛНА.
113.5.НЭРИЙН ҮНЭТ ЦААСЫГ ШИЛЖҮҮЛЭГЧ НЬ ТҮҮНИЙ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БАЙДЛЫГ ХАРИУЦНА. ХАРИН ЭРХ ШИЛЖҮҮЛЭХ ЯВДЛЫГ ХАРИУЦАХГҮЙ.
113.6.ҮНЭТ ЦААСЫГ ӨӨР ЭТГЭЭДЭД ШИЛЖҮҮЛСНЭЭР ТҮҮГЭЭР ГЭРЧЛЭГДЭЖ БАЙГАА ЭРХ БҮХЭЛДЭЭ ШИЛЖИНЭ.
113.7.ЗӨВШӨӨРЛИЙН ҮНЭТ ЦААСЫГ ШИЛЖҮҮЛЖ БАЙГАА ЭТГЭЭД ТҮҮНИЙ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БАЙДАЛ БОЛОН ЭРХ ШИЛЖҮҮЛЭХИЙГ ХАРИУЦНА.
114 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ӨМЧЛӨХ ЭРХИЙГ ШУДАРГААР ОЛЖ АВАХ
114.1.ЭД ХӨРӨНГӨ ШИЛЖҮҮЛЖ БАЙГАА ЭТГЭЭД НЬ ӨМЧЛӨГЧ БИШ БОЛОХЫГ ӨМЧЛӨХ ЭРХ ОЛЖ АВЧ БАЙГАА ЭТГЭЭД МЭДЭЭГҮЙ БӨГӨӨД МЭДЭХ БОЛОМЖГҮЙ БАЙСАН БОЛ ТҮҮНИЙГ ӨМЧЛӨХ ЭРХИЙГ ШУДАРГААР ОЛЖ АВСАН ГЭЖ ТООЦНО. ХАРИН ЭРХЭЭ ШИЛЖҮҮЛЖ БАЙГАА ЭТГЭЭД ӨМЧЛӨГЧ БИШ БОЛОХЫГ ТУХАЙН ҮЕД МЭДЭЖ БАЙСАН БУЮУ МЭДЭХ ЁСТОЙ БУЮУ МЭДЭХ БОЛОМЖТОЙ БАЙСАН БОЛ ӨМЧЛӨХ ЭРХИЙГ ШУДАРГААР ОЛЖ АВСАН ГЭЖ ҮЗЭХГҮЙ.
115 ДУГААР ЗҮЙЛ. ЭЗЭНГҮЙ ЭД ЮМСЫГ ОЛЖ АВАХ
115.1.ӨМЧЛӨГЧГҮЙ, ЭСХҮЛ ӨМЧЛӨГЧ НЬ ӨМЧЛӨХ ЭРХЭЭ ДУУСГАВАР БОЛГОХ ЗОРИЛГООР ЭЗЭМШЛЭЭСЭЭ ТАТГАЛЗСАН ЭД ХӨРӨНГИЙГ ЭЗЭНГҮЙ ЭД ЮМС ГЭЖ ҮЗНЭ.
115.2.ЭЗЭНГҮЙ ЭД ЮМСЫГ ХУУЛИАР ХОРИГЛООГҮЙ АРГААР ОЛЖ АВСАН, ЭСХҮЛ ТУХАЙН ЭД ЮМСЫГ ОЛЖ АВАХДАА ЭРХ БҮХИЙ ЭТГЭЭДИЙН ЭРХИЙГ ЗӨРЧӨӨГҮЙ БОЛ ЭЗЭНГҮЙ ЭД ЮМСЫГ ОЛЖ АВСАН ЭТГЭЭД ЭНЭ ХУУЛИЙН 104.1, 104.2-Т ЗААСНЫ ДАГУУ ТҮҮНИЙГ ӨӨРИЙН ЭЗЭМШИЛДЭЭ АВЧ, ӨМЧЛӨХ ЭРХТЭЙ.
115.3.ХУУЛЬД ӨӨРӨӨР ЗААГААГҮЙ БОЛ АЛДУУЛ МАЛ, ТЭЖЭЭВЭР БОЛОН БУСАД АМЬТДЫГ ОЛЖ АВАХ, ЭЗЭМШИХ, ӨМЧЛӨХӨД ЭНЭ ЗҮЙЛД ЗААСАН ЖУРМЫГ БАРИМТАЛЖ БОЛНО.
116 ДУГААР ЗҮЙЛ. ГЭЭГДЭЛ ЭД ХӨРӨНГӨ
116.1.ГЭЭГДЭЛ ЭД ХӨРӨНГӨ ОЛСОН ЭТГЭЭД ТУХАЙН ЭД ХӨРӨНГИЙН ӨМЧЛӨГЧ БУЮУ ШААРДАХ ЭРХ БҮХИЙ ЭТГЭЭДЭД НЭН ДАРУЙ МЭДЭГДЭЖ, ХҮЛЭЭЛГЭН ӨГӨХ ҮҮРЭГТЭЙ. ХЭРЭВ ТИЙМ ЭТГЭЭД БАЙХГҮЙ БОЛ ОРОН НУТГИЙН ЗАХИРГААНЫ БУЮУ ЦАГДААГИЙН БАЙГУУЛЛАГАД МЭДЭГДЭЖ, ТУХАЙН ЭД ХӨРӨНГИЙГ ХАДГАЛЖ ХАМГААЛАХ, ЭСХҮЛ ТЭДГЭЭР БАЙГУУЛЛАГАД ШИЛЖҮҮЛЭХ ҮҮРЭГТЭЙ.
116.2.ЭНЭ ХУУЛИЙН 116.1-Д ЗААСНЫ ДАГУУ ЭРХ БҮХИЙ БАЙГУУЛЛАГАД МЭДЭГДСЭНЭЭС ХОЙШ НЭГ ЖИЛИЙН ДОТОР ӨМЧЛӨГЧ БУЮУ ЭРХ БҮХИЙ ЭТГЭЭД НЬ ТОГТООГДООГҮЙ БОЛ ТУХАЙН ЭД ХӨРӨНГИЙГ ОЛСОН ЭТГЭЭД ӨМЧЛӨХ ЭРХТЭЙ. ЭД ХӨРӨНГИЙГ ОЛСОН ЭТГЭЭД ӨМЧЛӨХӨӨС ТАТГАЛЗВАЛ ТУХАЙН ЭД ХӨРӨНГИЙГ ОРОН НУТГИЙН ӨМЧЛӨЛД ШИЛЖҮҮЛНЭ.
116.3.ГЭЭГДЭЛ ЭД ХӨРӨНГИЙГ ОЛСОН ЭТГЭЭД ӨМЧЛӨГЧ БУЮУ ЭРХ БҮХИЙ ЭТГЭЭД, ЭСХҮЛ ОРОН НУТГИЙН ЗАХИРГААНЫ ЗОХИХ БАЙГУУЛЛАГААС ШАГНАЛ АВАХ, ТУХАЙН ЭД ХӨРӨНГИЙГ ХАДГАЛАХ, ХАМГААЛАХ, ЭЗНИЙГ НЬ ОЛОХТОЙ ХОЛБОГДСОН ЗАРДЛАА НӨХӨН ТӨЛҮҮЛЭХЭЭР ШААРДАХ ЭРХТЭЙ.
116.4.ШАГНАЛЫН ХЭМЖЭЭГ ТАЛУУД ТОХИРОЛЦОЖ ТОГТООХ БӨГӨӨД ХЭРЭВ ТОХИРОЛЦОЖ ЧАДААГҮЙ БОЛ ШАГНАЛЫН ХЭМЖЭЭ НЬ ГЭЭГДЭЛ ЭД ХӨРӨНГИЙН ҮНИЙН ДҮНГИЙН АРВАН ХУВЬТАЙ ТЭНЦҮҮ БАЙНА.
116.5.ГЭЭГДЭЛ ЭД ХӨРӨНГӨ НЬ АМАРХАН МУУДАЖ БОЛОХ, ЭСХҮЛ ТҮҮНИЙГ ХАДГАЛАХ, ХАМГААЛАХТАЙ ХОЛБОГДОН ГАРАХ ЗАРДАЛ НЬ ТУХАЙН ЭД ХӨРӨНГИЙН ҮНЭЭС ҮЛЭМЖ ИЛҮҮ БАЙВАЛ ТҮҮНИЙГ ОЛСОН ЭТГЭЭД НЬ ЭНЭ ХУУЛИЙН 116.1-Д ЗААСАН ЭРХ БҮХИЙ БАЙГУУЛЛАГЫН ЗӨВШӨӨРЛӨӨР НИЙТИЙН ХУДАЛДААНЫ ЦЭГЭЭР ДАМЖУУЛАН ХУДАЛДАХ ЭРХТЭЙ БӨГӨӨД ЭНЭ ТОХИОЛДОЛД ТУХАЙН ЭД ХӨРӨНГИЙГ БОРЛУУЛСНЫ ОРЛОГЫГ ГЭЭГДЭЛ ЭД ХӨРӨНГӨ ГЭЖ ТООЦНО.
116.6.ОЛОН НИЙТИЙН ГАЗАР, АЛБАН ТАСАЛГАА, НИЙТИЙН ТЭЭВРИЙН ХЭРЭГСЛЭЭС ГЭЭГДЭЛ ЭД ХӨРӨНГӨ ОЛСОН ЭТГЭЭД ТҮҮНИЙГ ТУХАЙН БАЙГУУЛЛАГЫН ЗАХИРГААНД ХҮЛЭЭЛГЭН ӨГНӨ.
116.7.ЭНЭ ХУУЛИЙН 116.6-Д ЗААСАН БАЙГУУЛЛАГЫН ЗАХИРГАА НЬ ГЭЭГДЭЛ ЭД ХӨРӨНГИЙН ТУХАЙ НИЙТЭД МЭДЭЭЛЭХ, БҮРЭН БҮТЭН БАЙДЛЫГ ХАНГАХ, ЭСХҮЛ ЭНЭ ХУУЛИЙН 116.1-Д ЗААСАН ЭРХ БҮХИЙ БАЙГУУЛЛАГАД ШИЛЖҮҮЛЭХ ҮҮРЭГТЭЙ. ЭНЭ ТОХИОЛДОЛД ЭНЭ ХУУЛИЙН 116.4-Т ЗААСАН ШАГНАЛЫГ ГЭЭГДЭЛ ЭД ХӨРӨНГӨ ОЛСОН ЭТГЭЭД БОЛОН ОЛДСОН БАЙГУУЛЛАГА ТЭНЦҮҮ ХЭМЖЭЭГЭЭР, ХОЛБОГДОХ ЗАРДЛЫГ БОДИТ ХЭМЖЭЭГЭЭР ТУС ТУС ШААРДАХ ЭРХТЭЙ.
116.8.ЭНЭ ХУУЛИЙН 116.5 ДАХЬ ХЭСЭГ НЬ 116.6-Д ЗААСАН ЭД ХӨРӨНГӨД НЭГЭН АДИЛ ХАМААРАХ БӨГӨӨД ХАРИН ӨМЧЛӨГЧ БУЮУ ЭЗЭМШИГЧ НЬ ЭНЭ ХУУЛИЙН 116.2-Т ЗААСАН ХУГАЦААНД ТОГТООГДООГҮЙ БОЛ ГЭЭГДЭЛ ЭД ХӨРӨНГӨ ОЛДСОН БАЙГУУЛЛАГА НЬ ТУХАЙН ЭД ХӨРӨНГИЙН ӨМЧЛӨГЧ БОЛНО.
117 ДУГААР ЗҮЙЛ. АЛДУУЛ МАЛ
117.1.АЛДУУЛ МАЛ ОЛСОН ЭТГЭЭД НЬ ЭНЭ ТУХАЙ ОРОН НУТГИЙН ЗАХИРГААНЫ БУЮУ ЦАГДААГИЙН БАЙГУУЛЛАГАД МЭДЭГДЭЖ МАЛЫН ЭЗНИЙГ ТОГТООХ ХҮРТЭЛ ӨӨРИЙН ЭЗЭМШИЛД БАЙЛГАН МАЛЛАХ БУЮУ ОРОН НУТГИЙН ЗАХИРГААНЫ БУЮУ ЦАГДААГИЙН БАЙГУУЛЛАГАД ШИЛЖҮҮЛЭХ ҮҮРЭГТЭЙ.
117.2.АЛДУУЛ МАЛЫН ТАЛААР НИЙТЭД МЭДЭЭЛСНЭЭС ХОЙШ НЭГ ЖИЛИЙН ДОТОР ЭЗЭН НЬ ТОГТООГДВОЛ МАЛЫГ ҮР ТӨЛИЙН ХАМТ БУЦААЖ ӨГӨХ БӨГӨӨД ЭЗЭН ТОГТООГДООГҮЙ БОЛ ОЛСОН ЭТГЭЭДИЙН ӨМЧЛӨЛД, УГ ЭТГЭЭД ТАТГАЛЗВАЛ ОРОН НУТГИЙН ӨМЧЛӨЛД ШИЛЖҮҮЛНЭ.
117.3.АЛДУУЛ МАЛ ОЛСОН ЭТГЭЭД ЭНЭ ХУУЛИЙН 116.3, 116.4-Т ЗААСНЫ ДАГУУ ЗАРДАЛ, ШАГНАЛАА ШААРДАХ ЭРХТЭЙ.
118 ДУГААР ЗҮЙЛ. ДАРАГДМАЛ ҮНЭТ ЗҮЙЛ
118.1.ХУУЛЬД ӨӨРӨӨР ЗААГААГҮЙ БОЛ ӨМЧЛӨГЧИЙГ БУЮУ ЭРХ БҮХИЙ ЭТГЭЭДИЙГ ТОГТООХ БОЛОМЖГҮЙ БОЛТОЛ УДААН ХУГАЦААГААР ГАЗАРТ БУЛАГДСАН, ЭСХҮЛ ДАРАГДАЖ ОРХИГДСОН ҮНЭТ ЗҮЙЛ /ДАРАГДМАЛ ҮНЭТ ЗҮЙЛ/ ОЛДСОН БОЛ ТҮҮНИЙГ ОЛСОН БОЛОН ТУХАЙН ЗҮЙЛ ОЛДСОН ГАЗАР БУЮУ ЭД ХӨРӨНГИЙН ӨМЧЛӨГЧ НАР ХООРОНДОО ӨӨРӨӨР ТОХИРОЛЦООГҮЙ БОЛ ТЭНЦҮҮ ХЭМЖЭЭГЭЭР ХУВААЖ ӨМЧЛӨХ ЭРХТЭЙ.
118.2.ДАРАГДМАЛ ҮНЭТ ЗҮЙЛ ОЛДСОН ГАЗАР БУЮУ ЭД ХӨРӨНГИЙН ӨМЧЛӨГЧИЙН ЗӨВШӨӨРӨЛГҮЙГЭЭР, ДАРАГДМАЛ ҮНЭТ ЗҮЙЛИЙГ ОЛОХ ЗОРИЛГООР ЭРЭЛ ХАЙГУУЛ ХИЙЖ ТҮҮНИЙГ ОЛСОН БОЛ ТУХАЙН ҮНЭТ ЗҮЙЛ НЬ УГ ҮНЭТ ЗҮЙЛ ОЛДСОН ГАЗРЫН БУЮУ ЭД ХӨРӨНГИЙН ӨМЧЛӨГЧИД БҮРЭН ХЭМЖЭЭГЭЭР ШИЛЖИНЭ.
118.3.ДАРАГДМАЛ ҮНЭТ ЗҮЙЛС ДОТОР ТҮҮХ, СОЁЛЫН ДУРСГАЛТ ЗҮЙЛ БАЙВАЛ ТЭДГЭЭРИЙГ ТӨРИЙН ӨМЧЛӨЛД ШИЛЖҮҮЛНЭ. ЭНЭ ТОХИОЛДОЛД ДАРАГДМАЛ ҮНЭТ ЗҮЙЛ ОЛДСОН ГАЗРЫН БУЮУ ЭД ХӨРӨНГИЙН ӨМЧЛӨГЧ БОЛОН ЭД ЮМСЫГ ОЛСОН ЭТГЭЭДЭД ТҮҮНИЙ ҮНИЙН ДҮНГИЙН 50 ХУВЬТАЙ ТЭНЦЭХ МӨНГӨН ШАГНАЛЫГ ТЭНЦҮҮ ХУВААЖ ОЛГОНО.
118.4.ХАЙГУУЛ, МАЛТАЛТ ХИЙХ АЛБАН ҮҮРЭГ БҮХИЙ ЭТГЭЭД УГ ҮҮРГЭЭ ГҮЙЦЭТГЭХ ЯВЦДАА ИЛРҮҮЛСЭН ДАРАГДМАЛ ҮНЭТ ЗҮЙЛС, АРХЕОЛОГИЙН БОЛОН ПАЛЕНТОЛОГИЙН ОЛДВОРТ ЭНЭ ЗҮЙЛД ЗААСАН ЖУРАМ ХАМААРАХГҮЙ.
119 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ЭД ХӨРӨНГӨ НИЙЛЭХ, ХОЛИЛДОХ
119.1.ЭНЭ ХУУЛИЙН 85.2-Т ЗААСНЫ ДАГУУ ЭЗЭМШИЛ ГАЗРЫН ГОЛ БҮРДЭЛ ХЭСЭГ БОЛЖ ТҮҮНТЭЙ ХОЛБОГДСОН ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГӨ НЬ ХУУЛЬ БУЮУ ГЭРЭЭНД ӨӨРӨӨР ЗААГААГҮЙ БОЛ ТУХАЙН ЭЗЭМШИЛ ГАЗРЫН ӨМЧЛӨГЧИЙН ӨМЧ БАЙНА.
119.2.ХОЁР БУЮУ ТҮҮНЭЭС ДЭЭШ ЭТГЭЭДИЙН ТУС ТУСЫН ӨМЧЛӨЛИЙН ЗҮЙЛ БОЛОХ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГӨ НИЙЛСЭН, ХОЛИЛДСОНЫ ҮР ДҮНД САЛГАХ БОЛОМЖГҮЙ ЭД ХӨРӨНГӨ ШИНЭЭР БИЙ БОЛСОН БОЛ ТЭДГЭЭР ӨМЧЛӨГЧИД НЬ ШИНЭЭР БИЙ БОЛСОН ЭД ХӨРӨНГИЙН ХАМТРАН ӨМЧЛӨГЧ БАЙНА.
119.3.ЭНЭ ХУУЛИЙН 119.2-Т ЗААСНЫ ДАГУУ БИЙ БОЛСОН ЭД ХӨРӨНГИЙГ ӨМЧЛӨХ ЭРХИЙН ТАЛААР МАРГААН ГАРВАЛ ЭД ХӨРӨНГӨ НИЙЛЭХ, ХОЛИЛДОХООС ӨМНӨ ГОЛ, ЭСХҮЛ ИХЭНХ ХЭСГИЙГ ӨМЧИЛЖ БАЙСАН ЭТГЭЭД ШИНЭЭР БИЙ БОЛСОН ЭД ХӨРӨНГИЙН ӨМЧЛӨГЧ БАЙХ БӨГӨӨД НӨГӨӨ ЭТГЭЭД ӨӨРТ УЧИРСАН ХОХИРЛЫГ АРИЛГУУЛАХ ЭРХТЭЙ БОЛОВЧ ЭД ХӨРӨНГИЙГ АНХНЫ БАЙДАЛД БУЦААН ОРУУЛАХЫГ ШААРДАХ ЭРХГҮЙ.
120 ДУГААР ЗҮЙЛ. ЭД ХӨРӨНГИЙГ ДАХИН БОЛОВСРУУЛАХ
120.1.ХУУЛЬ БУЮУ ГЭРЭЭНД ӨӨРӨӨР ЗААГААГҮЙ БОЛ БУСДЫН ЭД ХӨРӨНГИЙГ ЗАСАН САЙЖРУУЛАХ, ДАХИН БОЛОВСРУУЛАХ ЗАМААР ШИНЭ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГӨ БИЙ БОЛГОСОН БОЛ УГ ЭТГЭЭД БОЛОН ЭД ХӨРӨНГИЙН ӨМЧЛӨГЧ ШИНЭЭР БИЙ БОЛСОН ЭД ХӨРӨНГИЙГ ДУНДАА ХЭСГЭЭР ӨМЧЛӨХ БӨГӨӨД ТЭДЭНД НОГДОХ ХЭСГИЙГ МАТЕРИАЛЫН ӨРТӨГ, ҮЙЛДВЭРЛЭЛИЙН ЗАРДАЛТАЙ ХУВЬ ТЭНЦҮҮЛЭН ТОДОРХОЙЛНО.
120.2.ЭНЭ ЗҮЙЛД ЗААСАН ТАЛУУД ӨМЧЛӨХ ЭРХИЙН ТАЛААР МАРГАВАЛ ИЛҮҮ ХӨРӨНГӨ, ЭСХҮЛ ИЛҮҮ ХӨДӨЛМӨР ЗАРЦУУЛСАН ТАЛ НЬ ШИНЭЭР БИЙ БОЛСОН ЭД ХӨРӨНГИЙН ӨМЧЛӨГЧ БАЙХ БӨГӨӨД НӨГӨӨ ТАЛ НЬ ӨӨРТ УЧИРСАН ХОХИРЛЫГ АРИЛГУУЛАХ ЭРХТЭЙ БОЛОВЧ ЭД ХӨРӨНГИЙГ АНХНЫ БАЙДАЛД БУЦААН ОРУУЛАХЫГ ШААРДАХ ЭРХГҮЙ.
121 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ӨМЧЛӨХ ЭРХ ШИЛЖСЭНЭЭР БУСДЫН ЭРХ ДУУСГАВАР БОЛОХ
121.1.ХУУЛЬД ӨӨРӨӨР ЗААГААГҮЙ БОЛ ЭНЭ ХУУЛИЙН 119, 120 ДУГААР ЗҮЙЛД ЗААСНЫ ДАГУУ ӨМЧЛӨХ ЭРХ ШИЛЖСЭН БОЛ БУСАД ЭТГЭЭДИЙН ТУХАЙН ЭД ХӨРӨНГИЙН ХУВЬД ЭДЛЭХ АЛИВАА ЭРХ ДУУСГАВАР БОЛНО.
/ЭНЭ ХЭСЭГТ 2015 ОНЫ 7 ДУГААР САРЫН 02-НЫ ӨДРИЙН ХУУЛИАР ӨӨРЧЛӨЛТ ОРУУЛСАН/
122 ДУГААР ЗҮЙЛ. ЭДИЙН БУС ХӨРӨНГӨ ӨМЧЛӨХ ЭРХ ОЛЖ АВАХ
122.1.ХУУЛЬД ӨӨРӨӨР ЗААГААГҮЙ БОЛ ОЮУНЫ ӨМЧИД ХАМААРАХ ОЮУНЫ ҮНЭТ ЗҮЙЛИЙГ БҮТЭЭСЭН ЭТГЭЭДИЙН ӨМЧЛӨХ ЭРХ УГ ЗҮЙЛИЙГ БҮТЭЭСЭН ҮЕЭС ҮҮСНЭ.
122.2.ЭРХ БУЮУ ШААРДАХ ЭРХ ЭЗЭМШИГЧ НЬ УУЛ ЭРХИЙГ ЭЗЭМШИЖ БАЙСАН ХЭМЖЭЭГЭЭРЭЭ ӨӨР ЭТГЭЭДИЙН ӨМЧЛӨЛД ШИЛЖҮҮЛЖ БОЛНО.
122.3.ӨМНӨХ ЭЗЭМШИГЧ НЬ ТУХАЙН ЭРХ, ШААРДАХ ЭРХТЭЙ ХОЛБОГДСОН БҮХ БАРИМТ БИЧИГ, ТЭДГЭЭР ЭРХИЙГ АШИГЛАХАД ШААРДАГДАХ АЛИВАА МЭДЭЭЛЛИЙГ ШИНЭ ЭЗЭМШИГЧИД ӨГӨХ, ШИНЭ ЭЗЭМШИГЧ ШААРДВАЛ ДЭЭРХ ЭРХЭЭ ШИЛЖҮҮЛСЭН ТУХАЙ НОТАРИАТААР ГЭРЧЛҮҮЛСЭН БАРИМТЫГ ШИЛЖҮҮЛЭХ БӨГӨӨД ХОЛБОГДОХ ЗАРДЛЫГ ШИНЭ ЭЗЭМШИГЧ ХАРИУЦНА.
123 ДУГААР ЗҮЙЛ. ШААРДАХ ЭРХЭЭ ШИЛЖҮҮЛЭХ
123.1.ШААРДАХ ЭРХ ШИЛЖИХ ТУХАЙ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧИД МЭДЭГДЭХ ХҮРТЭЛ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ АНХНЫ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИЙН ӨМНӨ ГЭРЭЭГЭЭР ХҮЛЭЭСЭН ҮҮРГЭЭ ГҮЙЦЭТГЭНЭ.
123.2.ХУУЛЬ, ГЭРЭЭ БУЮУ ҮҮРГИЙН МӨН ЧАНАРТ ХАРШЛАХГҮЙ БОЛ ШААРДАХ ЭРХ ЭЗЭМШИГЧ НЬ ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДТЭЙ БАЙГУУЛСАН ГЭРЭЭНИЙ ҮНДСЭН ДЭЭР ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧИЙН ЗӨВШӨӨРӨЛГҮЙГЭЭР ШААРДАХ ЭРХЭЭ ШИЛЖҮҮЛЖ БОЛНО.
123.3.ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧИЙН ЭРХ, ХУУЛЬ ЁСНЫ АШИГ СОНИРХОЛ ХӨНДӨГДӨХӨӨР БОЛ ШААРДАХ ЭРХ ШИЛЖҮҮЛЭХИЙГ ГЭРЭЭГЭЭР ХЯЗГААРЛАЖ БОЛНО.
123.4.ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ НЬ ШААРДАХ ЭРХ ШИЛЖИХ ТУХАЙ МЭДЭГДЭЛ ХҮЛЭЭН АВАХ ҮЕИЙН БҮХ ТАТГАЛЗАЛ, ХАРИУ ШААРДЛАГЫГ ШИНЭ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИД ГАРГАХ ЭРХТЭЙ.
123.5.ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ НЬ ҮҮРГИЙГ ГҮЙЦЭТГЭСНЭЭР ТООЦОХ ТУХАЙ ШААРДЛАГЫГ ШААРДАХ ЭРХ ШИЛЖИХЭЭС ӨМНӨ АНХНЫ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИД ГАРГАЖ БАЙСАН БОЛ ЭНЭХҮҮ ШААРДЛАГАА ШИНЭ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИД ГАРГАЖ БОЛНО.
123.6.ШААРДАХ ЭРХИЙГ ШИНЭ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИД ШИЛЖҮҮЛСНЭЭР ТҮҮНТЭЙ ХОЛБООТОЙ БУСАД ЭРХ БОЛОН ТҮҮНИЙГ ХАНГАХ АРГА НЭГЭН ЗЭРЭГ ШИЛЖИНЭ.
123.7.ШААРДАХ ЭРХ БҮХИЙ ЭТГЭЭД УГ ЭРХЭЭ ШИЛЖҮҮЛЭХЭЭР ХЭД ХЭДЭН ЭТГЭЭДТЭЙ ХЭЛЭЛЦЭН ТОХИРСОН БОЛ ШААРДАХ ЭРХ ЭЗЭМШИГЧТЭЙ ХАМГИЙН ТҮРҮҮНД ХЭЛЭЛЦЭН ТОХИРСОН ЭТГЭЭД ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧИЙН ӨМНӨ ШААРДАХ БҮРЭН ЭРХТЭЙ БАЙНА. ТҮРҮҮЛЖ ТОХИРСОН ЭТГЭЭДИЙГ ТОГТООХ БОЛОМЖГҮЙ БОЛ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧИД ТҮРҮҮЛЖ МЭДЭГДСЭН ЭТГЭЭДЭД ШААРДАХ ЭРХ ШИЛЖСЭН ГЭЖ ҮЗНЭ.
123.8.ХУУЛЬ БУЮУ ГЭРЭЭНД ЗААСАН ХЭЛБЭРЭЭР ХИЙХ ХЭЛЦЛИЙН ХУВЬД ШААРДАХ ЭРХИЙГ ШИЛЖҮҮЛЭХДЭЭ УГ ХЭЛЦЛИЙГ ХИЙСЭН ХЭЛБЭРЭЭР ШИЛЖҮҮЛНЭ.
123.9.ХУУЛЬД ЗААСНААР БУЮУ ТӨРИЙН ЭРХ БҮХИЙ БАЙГУУЛЛАГА, ШҮҮХИЙН ШИЙДВЭРИЙН ҮНДСЭН ДЭЭР ШААРДАХ ЭРХЭЭ ШИЛЖҮҮЛЭХЭД ЭНЭ ЗҮЙЛД ЗААСАН ЖУРАМ НЭГЭН АДИЛ ХАМААРНА.
124 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ӨР ШИЛЖИХ
124.1.ЭЗЭМШИГЧТЭЙ НЬ ТОХИРОЛЦСОНООР ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧИЙН ӨРИЙГ ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭД ШААРДАХ ЭРХИЙГ ӨӨРТӨӨ ШИЛЖҮҮЛЭН АВЧ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭЖ БОЛОХ БӨГӨӨД ЭНЭ ТОХИОЛДОЛД ЭНЭ ХУУЛИЙН 123.8-Д ЗААСАН ЖУРАМ НЭГЭН АДИЛ ҮЙЛЧИЛНЭ.
124.2.ШААРДАХ ЭРХ ЭЗЭМШИГЧ, ӨМНӨХ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧИЙН ХООРОНДЫН ХАРИЛЦААНААС БИЙ БОЛОХ БҮХИЙ Л ХАРИУ ШААРДЛАГЫГ ШИНЭ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ ШААРДАХ ЭРХ ЭЗЭМШИГЧИД ТАВИХ ЭРХТЭЙ.
124.3.ӨРИЙГ ШИЛЖҮҮЛСНЭЭР БАТЛАН ДААГЧ БОЛОН БАРЬЦААЛУУЛАГЧ ХАРИЛЦААГАА ҮРГЭЛЖЛҮҮЛЭХЭЭС ТАТГАЛЗСАН БОЛ ШААРДЛАГЫГ ХАНГАХАД ЧИГЛЭГДСЭН БАРЬЦАА, БАТЛАН ДААЛТ, БАТАЛГАА, БАНКНЫ БАТАЛГАА ДУУСГАВАР БОЛНО.
ГУРАВДУГААР ДЭД БҮЛЭГ
ГЭР БҮЛИЙН ХӨРӨНГИЙН ЭРХ
125 ДУГААР ЗҮЙЛ. ГЭР БҮЛИЙН ХӨРӨНГӨ, ТҮҮНИЙ ЗОХИЦУУЛАЛТ
125.1.ГЭР БҮЛИЙН ХӨРӨНГӨ НЬ ГЭРЛЭГЧДИЙН, ГЭР БҮЛИЙН БУСАД ГИШҮҮДИЙН ХӨРӨНГӨӨС БҮРДЭНЭ.
125.2.ГЭРЛЭГЧДИЙН ХӨРӨНГИЙН ЭРХИЙН ЗАРИМ ХАРИЛЦААГ ГЭРЭЭГЭЭР ЗОХИЦУУЛЖ БОЛНО.
126 ДУГААР ЗҮЙЛ. ГЭР БҮЛИЙН ГИШҮҮДИЙН ХАМТРАН ӨМЧЛӨХ ДУНДЫН ХӨРӨНГӨ
126.1.ГЭРЛЭСНЭЭС ХОЙШ ХАМТРАН АМЬДАРСАН ХУГАЦААНД БИЙ БОЛСОН ГЭР БҮЛИЙН ГИШҮҮДИЙН ХУВААРЬТ ХӨРӨНГӨӨС БУСАД ХӨРӨНГӨ НЬ ГЭР БҮЛИЙН ГИШҮҮДИЙН ХАМТРАН ӨМЧЛӨХ ДУНДЫН ӨМЧ МӨН.
126.2.ГЭР БҮЛИЙН ГИШҮҮДИЙН ХАМТРАН ӨМЧЛӨХ ДУНДЫН ӨМЧИД ДАРААХЬ ХӨРӨНГӨ ХАМААРНА:
126.2.1.ГЭРЛЭГЧИД, ГЭР БҮЛИЙН БУСАД ГИШҮҮН БОЛОН ТЭДГЭЭРИЙН ХАМТЫН ХӨДӨЛМӨР, АЖ АХУЙН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНААС ОЛСОН БОЛОН БУСАД ОРЛОГО, МӨНГӨН ХУРИМТЛАЛ, ШИНЭЭР БИЙ БОЛСОН ХӨРӨНГӨ;
126.2.2.ГЭР БҮЛИЙН ГИШҮҮДИЙН ХАМТРАН ӨМЧЛӨХ ДУНДЫН ХӨРӨНГИЙН ОРЛОГООР ОЛЖ АВСАН ҮЛ ХӨДЛӨХ, ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГӨ;
126.2.3.НОГДОЛ ХУВЬ, ҮНЭТ ЦААС;
126.2.4.ГЭРЛЭГЧИД, ГЭР БҮЛИЙН БУСАД ГИШҮҮНИЙ ХЭН НЭГНИЙ НЭР ДЭЭР БАЙГААГААС ҮЛ ШАЛТГААЛАН ГЭРЛЭСНЭЭС ХОЙШ БИЙ БОЛСОН БУСАД ХӨРӨНГӨ;
126.2.5.ГЭР БҮЛИЙН ГИШҮҮН ӨӨРИЙН ХУВААРЬТ ХӨРӨНГӨӨС ДУНДАА ХАМТРАН ӨМЧЛӨХӨД ЗОРИУЛЖ ШИЛЖҮҮЛСЭН ХӨРӨНГӨ, МӨНГӨН ХУРИМТЛАЛ.
126.3.ГЭР БҮЛИЙН ГИШҮҮНИЙ ХУВААРЬТ ЭД ХӨРӨНГИЙГ ГЭР БҮЛИЙН БУСАД ГИШҮҮД ИХ ЗАСВАР ХИЙСЭН, ШИНЭЧИЛСЭН, ӨӨРЧЛӨН ТОНОГЛОСНЫ УЛМААС ҮНЭ НЬ ҮЛЭМЖ НЭМЭГДСЭН, ЭСХҮЛ АНХ ГЭР БҮЛ БОЛОХОД НЬ ЗОРИУЛАГДСАН /ОРОН СУУЦ, ГЭР, ХАШАА, БАЙШИН ЗЭРЭГ/ БОЛ ХАМТРАН ӨМЧЛӨХ ДУНДЫН ЭД ХӨРӨНГӨ БОЛГОН ТОГТООЖ БОЛНО.
126.4.ГЭРЛЭСНЭЭС ХОЙШ ГЭР АХУЙН АЖИЛ ЭРХЭЛСЭН, ХҮҮХЭД АСАРСАН, ӨВЧТЭЙ БАЙСАН БОЛОН ХҮНДЭТГЭН ҮЗЭХ БУСАД ШАЛТГААНААР ОРЛОГО ОЛООГҮЙ БАЙСАН ЭХНЭР, НӨХӨР, ГЭР БҮЛИЙН БУСАД ГИШҮҮН ХӨРӨНГӨӨ ХАМТРАН ӨМЧЛӨХ ЭРХ ЭДЭЛНЭ.
127 ДУГААР ЗҮЙЛ. ГЭР БҮЛИЙН ГИШҮҮНИЙ ХУВААРЬТ ХӨРӨНГӨ
127.1.ГЭР БҮЛИЙН ГИШҮҮНИЙ ДАРААХЬ ХӨРӨНГИЙГ ХАМТРАН ӨМЧЛӨХ ДУНДЫН ӨМЧЛӨЛД ШИЛЖҮҮЛЭХЭЭР ТОХИРОЛЦООГҮЙ БОЛ ХУВААРЬТ ХӨРӨНГӨД ХАМААРНА:
127.1.1.ГЭРЛЭХИЙН ӨМНӨ ОЛЖ АВСАН ЭД ХӨРӨНГӨ, МӨНГӨН ХУРИМТЛАЛ, ЭД ХӨРӨНГИЙН ЭРХ;
127.1.2.ӨВ, БЭЛЭГЛЭЛИЙН ЖУРМААР ШИЛЖҮҮЛЭН АВСАН МӨНГӨН ХУРИМТЛАЛ, ЭД ХӨРӨНГӨ, ЭД ХӨРӨНГИЙН ЭРХ, ТЭДГЭЭРИЙГ ХУДАЛДСАН, АРИЛЖСАНЫ ҮР ДҮНД ОЛЖ АВСАН ЭД ХӨРӨНГӨ, МӨНГӨ;
127.1.3.АМИН ХУВИЙН ХЭРЭГЦЭЭГ ХАНГАХАД ЗОРИУЛСАН ЭД ХӨРӨНГӨ;
127.1.4.ОЮУНЫ ӨМЧЛӨЛИЙН ЗҮЙЛИЙН ҮНЭ БУЮУ ЗОХИОГЧИЙН ШАГНАЛ;
127.1.5.ХУВИЙН АВЪЯАС, ЧАДВАР, ОЛОЛТ АМЖИЛТЫГ САЙШААН ШАГНАСНЫ ОРЛОГО;
127.1.6.ХУВААРЬТ ЭД ХӨРӨНГӨӨРӨӨ ОЛЖ АВСАН, МЭРГЭЖЛИЙН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГАА ЯВУУЛАХАД ШААРДАГДАХ ХӨРӨНГӨ, МӨНГӨ.
127.2.ГЭР БҮЛИЙН ГИШҮҮН ХУВААРЬТ ЭД ХӨРӨНГӨӨ ӨӨРИЙН ҮЗЭМЖЭЭР ЭЗЭМШИЖ, АШИГЛАЖ, ЗАХИРАН ЗАРЦУУЛАХ ЭРХТЭЙ.
127.3.ГЭР БҮЛИЙН ГИШҮҮД ӨӨРӨӨР ТОХИРОЛЦООГҮЙ БОЛ ТЭДГЭЭР НЬ ХУВИЙН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААТАЙ ХОЛБОГДСОН ҮҮРГЭЭ ӨӨРИЙН ХУВААРЬТ ЭД ХӨРӨНГӨӨРӨӨ ХАРИУЦНА.
128 ДУГААР ЗҮЙЛ. ХАМТРАН ӨМЧЛӨХ ДУНДЫН ЭД ХӨРӨНГИЙГ ЭЗЭМШИХ, АШИГЛАХ, ЗАХИРАН ЗАРЦУУЛАХ
128.1.ГЭР БҮЛИЙН ГИШҮҮД НЬ ХАМТРАН ӨМЧЛӨХ ДУНДЫН ЭД ХӨРӨНГӨӨ ЭЗЭМШИХ, АШИГЛАХ, ЗАХИРАН ЗАРЦУУЛАХ АДИЛ ЭРХ ЭДЭЛЖ, ХАРИЛЦАН ТОХИРОЛЦСОНЫ ҮНДСЭН ДЭЭР ЭД ХӨРӨНГӨӨ ЭЗЭМШИЖ, АШИГЛАЖ, ЗАХИРАН ЗАРЦУУЛНА.
128.2.ГЭР БҮЛИЙН ГИШҮҮДИЙН ХЭН НЭГ НЬ ХАМТРАН ӨМЧЛӨХ ДУНДЫН ӨМЧИЙН ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГӨӨ ЗАХИРАН ЗАРЦУУЛАХДАА ГЭР БҮЛИЙН НАСАНД ХҮРСЭН ГИШҮҮНИЙ БИЧГЭЭР ГАРГАЖ, НОТАРИАТААР ГЭРЧЛҮҮЛСЭН ЗӨВШӨӨРЛИЙГ АВНА.
128.3.ХУУЛЬД ӨӨРӨӨР ЗААГААГҮЙ БОЛ ЭНЭ ХУУЛИЙН 128.2-Т ЗААСНЫ ДАГУУ ЗӨВШӨӨРӨЛ АВААГҮЙ ХИЙСЭН ХЭЛЦЭЛ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БУС БАЙНА.
128.4.ГЭРЛЭСНЭЭС ХОЙШ ГЭР БҮЛИЙН ГИШҮҮНИЙ ХЭН НЭГ НЬ ЭД ХӨРӨНГӨӨ ДУР МЭДЭН БУСДАД ШИЛЖҮҮЛСЭН, ОЛСОН АШИГ, ОРЛОГОО САНААТАЙГААР НУУН ДАРАГДУУЛСАН НЬ ТОГТООГДСОН БОЛ ЭРХ НЬ ЗӨРЧИГДСӨН ГЭР БҮЛИЙН ГИШҮҮН ЗӨРЧИГДСӨН ЭРХЭЭ СЭРГЭЭЛГЭХ ЭРХТЭЙ.
129 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ГЭР БҮЛИЙН ДУНДАА ХАМТРАН ӨМЧЛӨХ ЭД ХӨРӨНГӨӨС ГИШҮҮНД НОГДОХ ХЭСГИЙГ ТОДОРХОЙЛОХ
129.1.ГЭР БҮЛИЙН ХАМТРАН ӨМЧЛӨХ ДУНДЫН ЭД ХӨРӨНГӨӨС ГИШҮҮНД НОГДОХ ХЭСГИЙГ ДАРААХЬ ТОХИОЛДОЛД ТОДОРХОЙЛНО:
129.1.1.ГЭР БҮЛИЙН ГИШҮҮН ГЭР БҮЛИЙН БҮРЭЛДЭХҮҮНЭЭС ГАРАХАД НОГДОХ ХЭСГИЙН ТАЛААР МАРГАВАЛ;
129.1.2.ГЭРЛЭГЧДЭЭС ТӨЛБӨР ГАРГУУЛАХАД ТЭДГЭЭРИЙН ХУВААРЬТ ЭД ХӨРӨНГӨ ХҮРЭЛЦЭХГҮЙ БОЛ;
129.1.3.ГЭР БҮЛИЙН БУСАД ГИШҮҮНЭЭС ТӨЛБӨР ГАРГУУЛБАЛ;
129.1.4.ГЭР БҮЛИЙН ГИШҮҮН НАС БАРСНААР ӨВ НЭЭГДСЭН БОЛ.
129.2.ГЭР БҮЛИЙН НЭГ ГИШҮҮНД НОГДОХ ЭД ХӨРӨНГИЙН ХЭМЖЭЭ НЬ НАСАНД ХҮРЭЭГҮЙ, ХӨДӨЛМӨРИЙН ЧАДВАРГҮЙ БҮХ ГИШҮҮНИЙГ ОРОЛЦУУЛАН НИЙТ ГИШҮҮДЭД АДИЛ БАЙНА.
129.3.ГЭРЛЭЛТ ЦУЦАЛСАН БУЮУ ГЭРЛЭЛТИЙГ ХҮЧИНГҮЙД ТООЦСОНООС ГЭР БҮЛИЙН НЭГ ГИШҮҮНД НОГДОХ ЭД ХӨРӨНГИЙН ХЭСГИЙГ ТОДОРХОЙЛОХДОО ГЭРЛЭГЧДИЙН ЭРҮҮЛ МЭНДИЙН БАЙДАЛ, ХҮҮХДИЙН АШИГ СОНИРХЛЫГ ХАРГАЛЗАН ШҮҮХ ӨӨРӨӨР ТОГТООЖ БОЛНО.
129.4.ЭНЭ ХУУЛИЙН 129.3-Т ЗААСНААС БУСАД ГЭР БҮЛИЙН ГИШҮҮНД НОГДОХ ЭД ХӨРӨНГИЙН ХЭСГИЙГ ТОДОРХОЙЛОХДОО ГЭР БҮЛИЙН ХАМТРАН ӨМЧЛӨХ ДУНДЫН ЭД ХӨРӨНГӨ БИЙ БОЛГОХОД ОРУУЛСАН ТҮҮНИЙ ХӨДӨЛМӨРИЙН ОРОЛЦОО, ХӨРӨНГИЙН ХЭМЖЭЭГ ХАРГАЛЗАН БАГАСГАХ, ЭСХҮЛ ОЛГОХГҮЙ БАЙХААР ШҮҮХ ШИЙДВЭРЛЭЖ БОЛНО.
129.5.ГЭР БҮЛИЙН ГИШҮҮН НЬ ЦЭРГИЙН ЖИНХЭНЭ АЛБА ХААХ, СУРГУУЛЬД СУРАЛЦАХ, УДААН ХУГАЦААГААР ӨВЧЛӨХ ЗЭРЭГ ХҮНДЭТГЭН ҮЗЭХ ШАЛТГААНААР ХАМТРАН ӨМЧЛӨХ ДУНДЫН ЭД ХӨРӨНГӨ БҮРЭЛДЭХЭД ХӨДӨЛМӨРӨӨР БУЮУ ХӨРӨНГӨӨРӨӨ ОРОЛЦОЖ ЧАДААГҮЙ БОЛ ЭНЭ ХУУЛИЙН 129.4 ДЭХ ХЭСЭГ ХАМААРАХГҮЙ.
129.6.ГЭР БҮЛИЙН ХАМТРАН ӨМЧЛӨХ ДУНДЫН ЭД ХӨРӨНГӨӨС ГИШҮҮНД НОГДОХ ХЭСГИЙГ ТОДОРХОЙЛОХ ТАЛААР ГАРСАН МАРГААНЫГ ШҮҮХ ШИЙДВЭРЛЭНЭ.
129.7.ГЭР БҮЛИЙН ГИШҮҮДИЙН ХАМТРАН ОЛСОН, ЭСХҮЛ ГЭР БҮЛИЙН ГИШҮҮНИЙ ХЭН НЭГНИЙ ХҮЛЭЭХ ҮҮРГИЙН ДАГУУ ОЛСОН АШИГ ОРЛОГЫГ ГЭР БҮЛИЙН ХЭРЭГЦЭЭНД АШИГЛАСАН НЬ НОТЛОГДСОН БОЛ ГЭР БҮЛИЙН ГИШҮҮДИЙН ХАМТРАН ӨМЧЛӨХ ДУНДЫН ЭД ХӨРӨНГӨӨС ТӨЛБӨР ГАРГУУЛЖ БОЛОХ БӨГӨӨД УГ ЭД ХӨРӨНГӨ ХҮРЭЛЦЭХГҮЙ БОЛ ГЭР БҮЛИЙН ГИШҮҮНИЙ ХУВААРЬТ ЭД ХӨРӨНГӨӨС ГАРГУУЛНА.
129.8.БУСДАД УЧРУУЛСАН ХОХИРЛЫГ НӨХӨН ТӨЛӨХӨӨС ЗАЙЛСХИЙХ ЗОРИЛГООР, ЭСХҮЛ ХУУЛЬ БУС ҮЙЛДЛЭЭ ХАЛХАВЧЛАХ ҮҮДНЭЭС, ОЛСОН АШИГ ОРЛОГОО ГЭР БҮЛИЙН БУСАД ГИШҮҮДИЙН ХУВААРЬТ ЭД ХӨРӨНГӨД, ЭСХҮЛ ХАМТРАН ӨМЧЛӨХ ДУНДЫН ЭД ХӨРӨНГӨД ШИЛЖҮҮЛСЭН НЬ НОТЛОГДСОН БОЛ ТЭР ХЭМЖЭЭГЭЭР УГ ЭД ХӨРӨНГӨӨС ТӨЛБӨР ГАРГУУЛЖ БОЛНО.
130 ДУГААР ЗҮЙЛ. ГЭР БҮЛИЙН ГИШҮҮДИЙН ХАМТРАН ӨМЧЛӨХ ДУНДЫН ЭД ХӨРӨНГИЙГ ХУВААХ
130.1.ГЭР БҮЛИЙН ГИШҮҮДИЙН ХАМТРАН ӨМЧЛӨХ ДУНДЫН ЭД ХӨРӨНГИЙГ ГЭРЛЭГЧДИЙН ХЭН НЭГНИЙ БУЮУ ГЭР БҮЛИЙН НАСАНД ХҮРСЭН БУСАД ГИШҮҮНИЙ ШААРДЛАГААР ГЭРЛЭЛТ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БАЙХ ХУГАЦААНД, ГЭРЛЭЛТ ЦУЦАЛСНЫ ДАРАА, ЭСХҮЛ ГЭР БҮЛИЙН ГИШҮҮН ХЭН НЭГНИЙ НЬ ХУВААРЬТ ЭД ХӨРӨНГӨ ТӨЛБӨР ГАРГУУЛАХАД ХҮРЭЛЦЭХГҮЙ БОЛ НЭХЭМЖЛЭГЧИЙН ШААРДЛАГААР ХУВААЖ БОЛНО.
130.2.ГЭР БҮЛИЙН ГИШҮҮД НЬ ХАМТРАН ӨМЧЛӨХ ДУНДЫН ЭД ХӨРӨНГӨӨ ХАРИЛЦАН ТОХИРОЛЦОХ ЖУРМААР ХУВААЖ БОЛНО.
130.3.МАРГААН ГАРСАН ТОХИОЛДОЛД ГЭР БҮЛИЙН ГИШҮҮДИЙН ХАМТРАН ӨМЧЛӨХ ДУНДЫН ХӨРӨНГӨӨС ГЭР БҮЛИЙН ГИШҮҮНД НОГДОХ ХЭСГИЙГ ШҮҮХ ТОГТООХ БӨГӨӨД ЭНЭ НӨХЦӨЛД ГЭР БҮЛИЙН ГИШҮҮНИЙ ХЭНД НЬ ЯМАР ХӨРӨНГӨ ШИЛЖИХИЙГ ТОДОРХОЙЛЖ АЛЬ НЭГ ГИШҮҮНД ШИЛЖҮҮЛСЭН ХӨРӨНГИЙН ҮНЭ НЬ ТҮҮНД НОГДОХ ХЭСГЭЭС ДАВСАН БОЛ ҮНИЙН ЗӨРҮҮГ БУСДАД НЬ ОЛГОЖ БОЛНО.
131 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ГЭР БҮЛИЙН ГИШҮҮН ГЭР БҮЛИЙН БҮРЭЛДЭХҮҮНЭЭС ГАРАХ
131.1.ГЭР БҮЛИЙН НЭГ БУЮУ ХЭД ХЭДЭН ГИШҮҮН ГЭР БҮЛИЙН БҮРЭЛДЭХҮҮНЭЭС ГАРВАЛ ХАМТРАН ӨМЧЛӨХ ДУНДЫН ХӨРӨНГӨӨС НОГДОХ ХЭСГЭЭ АВАХ БОЛОВЧ ГЭР БҮЛИЙН АЖ АХУЙГ ЦААШИД ЯВУУЛАХАД ЗАЙЛШГҮЙ ШААРДАГДАХ ХӨРӨНГИЙГ АВАХ ЭРХГҮЙ.
131.2.НОГДОХ ХЭСГИЙГ ЭД ХӨРӨНГӨӨР ӨГӨХ БОЛОМЖГҮЙ БОЛ ҮНИЙГ НЬ ТӨЛНӨ.
132 ДУГААР ЗҮЙЛ. ГЭРЛЭГЧИД ХӨРӨНГИЙН ЭРХЭЭ ГЭРЭЭГЭЭР ЗОХИЦУУЛАХ
132.1.ГЭРЛЭГЧИД ГЭРЛЭГЧ ТУС БҮРЭЭС ӨРХИЙН ТӨСӨВ, ЗАРДЛЫГ ХАРИУЦАХ ЖУРАМ, ГЭРЛЭЛТИЙГ ЦУЦАЛСАН НӨХЦӨЛД НОГДОХ ХӨРӨНГИЙГ ТОДОРХОЙЛОХ, ХӨРӨНГИЙН ЭРХТЭЙ ХОЛБОГДСОН БУСАД НӨХЦӨЛИЙГ ЭНЭ ХУУЛЬД НИЙЦҮҮЛЭН БАЙГУУЛСАН ГЭРЭЭНИЙ ҮНДСЭН ДЭЭР ЗОХИЦУУЛЖ БОЛНО.
132.2.ГЭРЛЭГЧИД ХӨРӨНГИЙН ЭРХТЭЙ ХОЛБОГДСОН ГЭРЭЭГ БИЧГЭЭР БАЙГУУЛЖ, НОТАРИАТААР ГЭРЧЛҮҮЛЭХ БӨГӨӨД ЭНЭ ШААРДЛАГЫГ ХАНГААГҮЙ ГЭРЭЭ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БУС БАЙНА.
132.3.ГЭРЛЭГЧИД ХӨРӨНГИЙН ЭРХТЭЙ ХОЛБОГДСОН ГЭРЭЭГ ГЭРЛЭЛТЭЭ БҮРТГҮҮЛЭХИЙН ӨМНӨ БОЛОН ГЭРЛЭСНИЙ ДАРАА ХЭДИЙД Ч БАЙГУУЛЖ БОЛНО.
132.4.ГЭРЛЭЛТЭЭ БҮРТГҮҮЛЭХИЙН ӨМНӨ БАЙГУУЛСАН ГЭРЭЭ ГЭРЛЭЛТИЙГ БҮРТГҮҮЛСЭН ӨДРӨӨС ЭХЛЭН ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БОЛНО.
132.5.ГЭРЛЭГЧИД ГЭРЭЭНДЭЭ ХӨРӨНГИЙН БУС ХАРИЛЦААГ ЗОХИЦУУЛСАН, ГЭРЛЭГЧДИЙН ХЭН НЭГНИЙ ЭРХ, ХУУЛЬ ЁСНЫ АШИГ СОНИРХЛЫГ ИЛТЭД ДОРОЙТУУЛСАН, ЭРХИЙН ЧАДАМЖИЙГ ХЯЗГААРЛАСАН НӨХЦӨЛ ТУСГАХЫГ ХОРИГЛОНО.
133 ДУГААР ЗҮЙЛ. ГЭРЭЭГ ӨӨРЧЛӨХ, ЦУЦЛАХ
133.1.ГЭРЛЭГЧДИЙН ТОХИРОЛЦСОНООР, ЭСХҮЛ ЭХНЭР, НӨХРИЙН АЛЬ НЭГНИЙ ШААРДСАНЫ ДАГУУ ШҮҮХИЙН ШИЙДВЭРЭЭР ГЭРЭЭГ ЦУЦАЛЖ БОЛОХ БӨГӨӨД ГЭРЭЭГ ӨӨРЧЛӨХ, ЦУЦЛАХ ТУХАЙ ТОХИРОЛЦООГ АНХНЫ ГЭРЭЭТЭЙ АДИЛ ХЭЛБЭРЭЭР ХИЙНЭ.
ДӨРӨВДҮГЭЭР ДЭД БҮЛЭГ
ХӨРШИЙН ЭРХ
134 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ХӨРШ ЗАЛГАА ЭД ХӨРӨНГӨ
134.1.ХОЁР ТАЛААСАА ХАРИЛЦАН НӨЛӨӨЛЖ БОЛОХ ХИЛ ЗАЛГАА ЭЗЭМШИЛ ГАЗАР БОЛОН БУСАД ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГИЙГ ХӨРШ ЗАЛГАА ЭД ХӨРӨНГӨ ГЭЖ ҮЗНЭ.
134.2.ХӨРШ ЗАЛГАА ЭД ХӨРӨНГӨ ӨМЧЛӨГЧ БУЮУ ЭЗЭМШИГЧ НЬ ХУУЛИАР ТОГТООСОН ЭРХ, ҮҮРГЭЭ ХЭРЭГЖҮҮЛЭХЭЭС БУСАД ТОХИОЛДОЛД НӨГӨӨ ТАЛЫНХАА ЭРХИЙГ ХАРИЛЦАН ХҮНДЭТГЭХ ҮҮРЭГТЭЙ.
135 ДУГААР ЗҮЙЛ. ХӨРШИЙН НӨЛӨӨЛЛИЙГ ХОРИГЛОН ХЯЗГААРЛАХ БУЮУ ХОРИГЛОН ХЯЗГААРЛАЖ ҮЛ БОЛОХ
135.1.ХӨРШ ЗАЛГАА ЭД ХӨРӨНГИЙН НЭГ ТАЛЫН ӨМЧЛӨГЧ БУЮУ ЭЗЭМШИГЧ НЬ ӨӨРИЙН ЭД ХӨРӨНГӨӨ АШИГЛАХАД СААД БОЛОХООРГҮЙ НӨГӨӨ ТАЛЫН ЗАЙЛШГҮЙ ШААРДЛАГАТАЙ НӨЛӨӨЛЛИЙГ ХОРИГЛОН ХЯЗГААРЛАЖ БОЛОХГҮЙ.
135.2.НӨЛӨӨЛӨЛ НЬ НОЦТОЙ БОЛОВЧ НӨГӨӨ ТАЛ НЬ ӨӨРИЙН ЭД ХӨРӨНГӨӨ АЖ АХУЙН ЕРДИЙН ЗОРИУЛАЛТААР АШИГЛАХ ЗАЙЛШГҮЙ ШААРДЛАГААР ИЙНХҮҮ НӨЛӨӨЛЖ БАЙВАЛ ЭНЭ ХУУЛИЙН 135.1-Д ЗААСАН ЖУРАМ НЭГЭН АДИЛ ҮЙЛЧЛЭХ БӨГӨӨД ХЭРЭВ ЭНЭ НӨЛӨӨЛӨЛ НЬ ЕРДИЙН АШИГЛАЛТЫН ҮЕД БАЙЖ БОЛОХ ХЭВИЙН ХЭМЖЭЭНЭЭС ХЭТЭРСЭН ГЭЖ ҮЗВЭЛ НӨГӨӨ ТАЛ НЬ ИЙНХҮҮ НӨЛӨӨЛЖ БАЙГАА ТАЛААС МӨНГӨН ХЭЛБЭРЭЭР НӨХӨН ТӨЛБӨР ШААРДАХ ЭРХТЭЙ.
135.3.ХӨРШ ЗАЛГАА ГАЗРЫГ ЭЗЭМШИГЧ НЬ ӨӨРИЙН ЭРХ, ХУУЛЬ ЁСНЫ АШИГ СОНИРХЛЫГ НОЦТОЙ ХОХИРООЖ БОЛОХ БАРИЛГА БАЙГУУЛАМЖИЙГ ГАЗАР ДЭЭР БУЮУ ДООР БАРИХ, АШИГЛАХЫГ ХОРИГЛОН НӨГӨӨ ТАЛЫН ӨМЧЛӨГЧ БУЮУ ЭЗЭМШИГЧЭЭС ЭРХ ЗӨРЧСӨН ҮЙЛДЛЭЭ ЗОГСООХЫГ ШААРДАХ ЭРХТЭЙ.
135.4.ЭНЭ ХУУЛИЙН 135.3-Т ЗААСАН БАРИЛГА, БАЙГУУЛАМЖ НЬ ХУУЛЬД ЗААСАН ҮНДЭСЛЭЛ, ЖУРМЫН ДАГУУ ХӨРШ ЗАЛГАА ГАЗРЫН ТОГТООСОН ХИЛ ХЯЗГААРААС ГАДАГШ БАРИГДСАН БОЛОВЧ НӨГӨӨ ТАЛЫН ӨМЧЛӨГЧ БУЮУ ЭЗЭМШИГЧИЙН ЭРХ, ХУУЛЬ ЁСНЫ АШИГ СОНИРХОЛД ИЛТЭД ХАРШИЛЖ БАЙВАЛ ТҮҮНИЙГ БУУЛГАХ БУЮУ ЗАЙЛУУЛАХЫГ ШААРДАХ ЭРХТЭЙ.
135.5.ХӨРШ ЗАЛГАА ГАЗАР ДЭЭРХ БАРИЛГА БАЙГУУЛАМЖ НУРЖ НӨГӨӨ ТАЛЫН ЭЗЭМШИЛ ГАЗАРТ УНАХ АЮУЛ ТУЛГАРВАЛ УГ АЮУЛЫГ ЗАЙЛУУЛАХ БҮХИЙ Л АРГА ХЭМЖЭЭ АВАХЫГ ХӨРШ НЬ УГ БАРИЛГА БАЙГУУЛАМЖИЙН ӨМЧЛӨГЧ БУЮУ ЭЗЭМШИГЧЭЭС ШААРДАХ ЭРХТЭЙ.
136 ДУГААР ЗҮЙЛ. УРСГАЛ УСЫГ АШИГЛАХ
136.1.ХЭД ХЭДЭН ЭЗЭМШИЛ ГАЗРААР ДАМЖИН УРСДАГ, ГАЗРЫН ГҮНЭЭС ГАРДАГ ЦЭВЭР УС БОЛОН ХАЯГДАЛ УСНЫ ЧИГЛЭЛИЙГ ӨӨРЧЛӨХ, БУСАД ЭЗЭМШИЛ ГАЗАРТ ОЧИХ УСНЫ ХЭМЖЭЭГ БАГАСГАХ, ЧАНАРЫГ НЬ МУУТГАХ, УРСГАЛ БОЛОН ГАЗРЫН ГҮНИЙ ЦЭВЭР УСЫГ БУСДЫН ХЭРЭГЦЭЭГ ХЯЗГААРЛАХ БАЙДЛААР АШИГЛАХЫГ ХОРИГЛОНО.
136.2.ХУУЛЬД ЗААСНААС БУСАД ТОХИОЛДОЛД ГОЛЫН БАЙГАЛИЙН УРСГАЛЫН ЧИГЛЭЛИЙГ ӨӨРЧИЛЖ БОЛОХГҮЙ.
137 ДУГААР ЗҮЙЛ. ХӨРШИЙН ХИЛ ЗӨРЧСӨН ҮЙЛДЛИЙГ ХҮЛЭЭН ЗӨВШӨӨРӨХ
137.1.ГАЗАР ЭЗЭМШИГЧ НЬ ХӨРШИЙН ЗӨВШӨӨРӨЛГҮЙГЭЭР ХИЛ ЗӨРЧИН БАРИЛГА БАЙГУУЛАМЖ БАРЬСАН БӨГӨӨД ХӨРШ НЬ ИЙНХҮҮ ХИЛ ЗӨРЧИХӨӨС ӨМНӨ БУЮУ ХИЛ ЗӨРЧСӨН ҮЙЛДЭЛ ЭХЭЛСЭН ДАРУЙ ТУХАЙН ЭЗЭМШИГЧИД УГ ҮЙЛДЛЭЭ ЗОГСООХ ШААРДЛАГА ГАРГААГҮЙ БОЛ ЗӨРЧЛИЙГ ХҮЛЭЭН ЗӨВШӨӨРӨХ ҮҮРЭГТЭЙ.
137.2.ИЙНХҮҮ ХӨРШИЙН ЭРХ ЗӨРЧСӨН ТАЛ НЬ ХӨРШИД ЖИЛ БҮР МӨНГӨН ХЭЛБЭРЭЭР НӨХӨН ТӨЛБӨР ТӨЛӨХ БӨГӨӨД ТУХАЙН ЖИЛИЙН ТӨЛБӨРИЙГ ӨМНӨХ ЖИЛД БАГТААН УРЬДЧИЛАН ТӨЛӨХ ҮҮРЭГТЭЙ.
138 ДУГААР ЗҮЙЛ. ХӨРШИЙН ГАЗРААР ДАМЖИН ӨНГӨРӨХ ЗАМ, ШУГАМ ХООЛОЙ БАРЬЖ БАЙГУУЛАХ
138.1.ЭЗЭМШИЛ ГАЗАР НЬ БУСДЫН ГАЗРААР ХҮРЭЭЛЭГДСЭН, НИЙТИЙН АШИГЛАЛТЫН ЗАМД ХҮРЭХ ГАРЦГҮЙ БУЮУ ЦАХИЛГААН, ХИЙ, УСАН ХАНГАМЖИЙН НИЙТИЙН ШУГАМ АШИГЛАХ БОЛОМЖГҮЙ БОЛ ГАЗАР ЭЗЭМШИГЧ НЬ ХӨРШИЙН ГАЗРААР ДАМЖИН ӨНГӨРӨХ ДЭЭРХ ЦЭГҮҮДТЭЙ ХОЛБОГДОХ ЗАМ, ШУГАМ ХООЛОЙГ ТАВИХ, БАЙРЛУУЛАХ ЭРХТЭЙ.
138.2.ЭНЭ ХУУЛИЙН 138.1-Д ЗААСАН ТОХИОЛДОЛД ХӨРШ НЬ ЗОХИХ ЗӨВШӨӨРӨЛ ОЛГОХ, ЗАМ, ШУГАМ, ХООЛОЙ БАРЬЖ БАЙГУУЛЖ БАЙГАА ТАЛ НЬ ХӨРШИЙН ШААРДСАНААР ТҮҮНТЭЙ ХЭЛЭЛЦЭН ТОХИРОЛЦОЖ НЭГ УДААГИЙН НӨХӨН ТӨЛБӨР ТӨЛӨХ БӨГӨӨД ТҮҮНИЙ ХЭМЖЭЭГ ТАЛУУД ТОХИРОЛЦОН ТОГТООЖ ЧАДАХГҮЙ БОЛ ШҮҮХ ШИЙДВЭРЛЭНЭ.
138.3.ӨМНӨ НЬ АШИГЛАГДАЖ БАЙСАН ЗАМ, ШУГАМ, ХООЛОЙГ ХӨРШИЙН ЗӨВШӨӨРӨЛГҮЙГЭЭР ӨӨРЧИЛСӨН, ЭСХҮЛ АШИГЛАЛТГҮЙ БОЛГОСОН ГАЗАР ЭЗЭМШИГЧ ЭНЭ ХУУЛИЙН 138.1-Д ЗААСАН ЭРХЭЭ АЛДАНА.
138.4.ЭЗЭМШИГЧ ӨӨРИЙН ЭЗЭМШИЛ ГАЗРЫН НИЙТИЙН АШИГЛАЛТЫН ЗАМ, ШУГАМ, ХООЛОЙТОЙ ХОЛБОГДСОН ХЭСГИЙГ ӨӨР ЭТГЭЭДИЙН ЭЗЭМШИЛД ШИЛЖҮҮЛСЭН БӨГӨӨД ЭЗЭМШИЛ ГАЗРЫН ҮЛДСЭН ХЭСЭГ НЬ НИЙТИЙН АШИГЛАЛТЫН ЗАМ, ШУГАМ, ХООЛОЙД ХОЛБОГДОХ ШААРДЛАГАТАЙ БОЛ ШИНЭ ЭЗЭМШИГЧ НЬ ӨӨРИЙН ГАЗАР ДЭЭГҮҮР ДАМЖИН ӨНГӨРӨХ ЗАМ, ШУГАМ ХООЛОЙ ТАВИХ, БАЙРЛУУЛАХ ЗӨВШӨӨРӨЛ ОЛГОХ ҮҮРЭГТЭЙ.
139 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ХӨРШИЙН ХИЛИЙН ЗААГ ТОГТООХ
139.1.ГАЗАР ЭЗЭМШИГЧ НЬ ХӨРШ ЗАЛГАА ГАЗРЫН ХИЛИЙН ЗААГ ТОГТООСОН БАЙГУУЛАМЖИЙГ БАРИХ, ЭСХҮЛ ӨМНӨ БАРИГДСАН БАЙГУУЛАМЖИЙГ СЭРГЭЭХ, ЗАСВАРЛАХАД ОРОЛЦОХЫГ ХӨРШ ГАЗАР ЭЗЭМШИГЧЭЭС ШААРДАХ ЭРХТЭЙ БӨГӨӨД ТАЛУУД ӨӨРӨӨР ТОХИРОЛЦООГҮЙ БОЛ ХОЛБОГДОХ ЗАРДЛЫГ ТЭНЦҮҮ ХЭМЖЭЭГЭЭР ХАРИУЦНА.
139.2.ХИЛИЙН ЗААГИЙГ НАРИЙН ТОГТООХ БОЛОМЖГҮЙ БОЛ ХӨРШҮҮДИЙН ЭЗЭМШИЛД БОДИТОЙ БАЙГАА ТАЛБАЙН ХЭМЖЭЭГ ХАРГАЛЗАН ҮЗЭХ БӨГӨӨД ХЭРЭВ УГ ХЭМЖЭЭГ ТОГТООХ БОЛОМЖГҮЙ БОЛ МАРГААНТАЙ БАЙГАА ХЭСГИЙГ ТАЛУУД ТЭНЦҮҮ ХУВААЖ ЭЗЭМШИХ БУЮУ ТОХИРОЛЦОЖ ЧАДАХГҮЙ БОЛ МАРГААНЫГ ШҮҮХ ШИЙДВЭРЛЭНЭ.
140 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ХӨРШИЙН ХИЛИЙН ЗААГИЙН БАЙГУУЛАМЖИЙГ ДУНДАА АШИГЛАХ
140.1.ХӨРШ ЗАЛГАА ЭЗЭМШИЛ ГАЗРЫН ХИЛИЙН ЗААГ БОЛОН ХОЁР ТАЛААСАА НЭГЭН ЗЭРЭГ АШИГЛАГДАЖ БАЙГАА ХАШАА БУЮУ БУСАД БАЙГУУЛАМЖИЙГ ХӨРШҮҮД ТЭГШ ЭРХТЭЙ АШИГЛАХ БӨГӨӨД ЭНЭ ЭРХЭЭ ХЭРЭГЖҮҮЛЭХДЭЭ НӨГӨӨ ТАЛЫНХАА ГАЗАР АШИГЛАХ ЭРХЭД СААД БОЛОХГҮЙ БАЙХ ҮҮРЭГТЭЙ.
140.2.ХАШАА, БУСАД БАЙГУУЛАМЖИЙГ АШИГЛАЖ АРЧЛАН ХАМГААЛАХТАЙ ХОЛБОГДСОН ЗАРДЛЫГ ТАЛУУД ТЭНЦҮҮ ХЭМЖЭЭГЭЭР ХАРИУЦНА.
140.3.ХИЛИЙН ЗААГИЙГ ТОДОРХОЙЛСОН БАЙГУУЛАМЖИЙГ НЭГ ХӨРШ НЬ НӨГӨӨ ХӨРШИЙНХӨӨ ЗӨВШӨӨРӨЛГҮЙГЭЭР БУУЛГАХ БУЮУ ӨӨРЧИЛЖ БОЛОХГҮЙ.
140.4.ХӨРШ ЗАЛГАА ЭЗЭМШИЛ ГАЗРЫН АЛЬ НЭГ ТАЛЫН ӨМЧЛӨЛ БУЮУ ЭЗЭМШИЛД БАЙГАА БАРИЛГЫН БҮРЭЛДЭХҮҮН ХЭСЭГ БОЛОХ ХАНА НЬ ХИЛИЙН ЗААГИЙГ ТОДОРХОЙЛЖ БАЙВАЛ ЭНЭ ХУУЛИЙН 140.1-140.3-Т ЗААСАН ЖУРАМ ҮЙЛЧЛЭХГҮЙ.
141 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ХӨРШИЙН ЭРХЭД ХӨӨН ХЭЛЭЛЦЭХ ХУГАЦАА ХАМААРАХГҮЙ БАЙХ
141.1.ЭНЭ ХУУЛИЙН 135.3-135.5, 138.1, 138.4, 139.1, 139.2-Т ЗААСАН ШААРДЛАГАД ХӨӨН ХЭЛЭЛЦЭХ ХУГАЦАА ХАМААРАХГҮЙ.
ТАВДУГААР ДЭД БҮЛЭГ
НИЙТИЙН ЗОРИУЛАЛТТАЙ ОРОН СУУЦ ӨМЧЛӨХ ЭРХ
142 ДУГААР ЗҮЙЛ. НИЙТИЙН ЗОРИУЛАЛТТАЙ ОРОН СУУЦ ӨМЧЛӨХ
142.1.НИЙТИЙН ЗОРИУЛАЛТТАЙ ОРОН СУУЦНЫ БАРИЛГЫН ДОТОРХИ СУУЦ /ӨРӨӨ/ БОЛОН ДУНДЫН ӨМЧЛӨЛИЙН ЗҮЙЛД ХАМААРАХГҮЙ СУУЦНЫ БУС ЗОРИУЛАЛТТАЙ ТАЛБАЙН ХЭСГИЙГ ДАНГААР ӨМЧИЛЖ БОЛНО.
142.2.ДАНГААР ӨМЧЛӨХ ӨМЧЛӨЛИЙН ЗҮЙЛД ХАМААРАХГҮЙ ОРОН СУУЦНЫ БАРИЛГА, БАЙГУУЛАМЖ, ТӨХӨӨРӨМЖИЙН ХЭСЭГ НЬ ОРОН СУУЦ ӨМЧЛӨГЧДИЙН ДУНДЫН ӨМЧЛӨЛД БАЙНА.
142.3.ДУНДЫН ӨМЧЛӨЛИЙН ЭД ХӨРӨНГӨӨС ОРОН СУУЦ ӨМЧЛӨГЧИД НОГДОХ ХЭСЭГ НЬ ТЭДГЭЭРИЙН ТУС ТУСЫН ӨМЧЛӨЛД БАЙГАА ОРОН СУУЦНЫ ТАЛБАЙН ХЭМЖЭЭ, НИЙТ ТАЛБАЙН ХАРЬЦААГААР ТОДОРХОЙЛОГДОНО.
142.4.ДАНГААР ӨМЧЛӨХ ӨМЧЛӨЛД ГАГЦХҮҮ ТОДОРХОЙ ХИЛ ХЯЗГААР БҮХИЙ ТУСГААРЛАГДСАН СУУЦНЫ БАЙР /СУУЦ, ӨРӨӨ/ БОЛОН БАРИЛГЫН ТУСГААРЛАГДСАН БУСАД БАЙГУУЛАМЖ ХАМААРНА.
143 ДУГААР ЗҮЙЛ. СУУЦ ӨМЧЛӨГЧДИЙН ХОЛБОО
143.1.НИЙТИЙН ЗОРИУЛАЛТТАЙ ОРОН СУУЦНЫ НЭГ БАЙШИНД ХОЁР БУЮУ ТҮҮНЭЭС ДЭЭШ ӨРХ СУУЦ ӨМЧЛӨГЧ БОЛСОН ТОХИОЛДОЛД ДУНДЫН ӨМЧЛӨЛИЙН ЭД ХӨРӨНГИЙГ ДУНДАА ӨМЧЛӨХ ЭРХИЙГ ХЭРЭГЖҮҮЛЭХ, ОРОН СУУЦНЫ АШИГЛАЛТЫН ХЭВИЙН БАЙДЛЫГ ХАНГАХ, СУУЦ ӨМЧЛӨГЧДИЙН ЭРХ, АШИГ СОНИРХЛЫГ ХАМГААЛАХ ЗОРИЛГООР СУУЦ ӨМЧЛӨГЧДИЙН ХОЛБОО /ЦААШИД "ХОЛБОО" ГЭХ/-Г БАЙГУУЛНА.
143.2.ЗЭРЭГЦЭН ОРШИХ ХЭД ХЭДЭН ОРОН СУУЦНЫ БАРИЛГАД СУУЦ ӨМЧЛӨГЧИД НЭГДЭН НЭГ ХОЛБОО БАЙГУУЛЖ БОЛНО.
143.3.СУУЦ ӨМЧЛӨГЧДИЙН ХОЛБОО ХУУЛИЙН ЭТГЭЭДИЙН ЭРХГҮЙ БАЙНА.
143.4.ОРОН СУУЦАНД ОРШИН СУУГАА СУУЦ ӨМЧЛӨГЧ БУСАД ЭТГЭЭД ЗААВАЛ ТУХАЙН ХОЛБООНЫ ГИШҮҮН БАЙНА.
143.5.ОРОН СУУЦНЫ БҮРЭЛДЭХҮҮНД ТӨРИЙН БОЛОН ОРОН НУТГИЙН ӨМЧИЙН СУУЦ БАЙГАА БОЛ ӨМЧЛӨГЧИЙН ЭРХ БҮХИЙ БАЙГУУЛЛАГААС ТОМИЛСОН ТӨЛӨӨЛӨГЧ ХОЛБООНЫ ГИШҮҮН БАЙНА.
143.6.СУУЦ ӨМЧЛӨГЧДИЙН ХОЛБООНЫ АСУУДЛЫГ ХУУЛИАР ЗОХИЦУУЛНА.
144 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ХОЛБООГ ТАТАН БУУЛГАХ
144.1.ОРОН СУУЦ БОЛОН БУСАД ЭД ХӨРӨНГИЙН ДИЙЛЭНХ ХЭСЭГ НЬ УСТАЖ, ГЭМТСЭН ТОХИОЛДОЛД ЭВДРЭЛ ХОХИРЛЫГ ДААТГАЛААР БУЮУ БУСАД АРГААР АРИЛГАХ БОЛОМЖГҮЙ БОЛ СУУЦ ӨМЧЛӨГЧИД ХОЛБООГ ТАТАН БУУЛГАЖ БОЛНО.
145 ДУГААР ЗҮЙЛ. ОРОН СУУЦ ДАНГААР ӨМЧЛӨХ ЭРХ ҮҮСЭХ, ДУУСГАВАР БОЛОХ
145.1.ОРОН СУУЦЫГ ДАНГААР ӨМЧЛӨХ ЭРХ ХУУЛЬ БУЮУ ХЭЛЦЛИЙН ҮНДСЭН ДЭЭР ҮҮСНЭ.
145.2.ОРОН СУУЦ ДАНГААР ӨМЧЛӨХ ЭРХ ҮҮСГЭХ ХЭЛЦЛИЙГ НОТАРИАТААР ГЭРЧЛҮҮЛЭН УЛСЫН БҮРТГЭЛД БҮРТГҮҮЛНЭ.
145.3.ӨМЧЛӨГЧ ТУС БҮР ДАНГААР ӨМЧЛӨХ ӨМЧЛӨЛИЙН ЗҮЙЛ БОЛОХ ӨӨРИЙН СУУЦ /ӨРӨӨ/ БОЛОН БУСАД ТАЛБАЙГ ХУУЛЬД ЗААСАН ЖУРМЫН ДАГУУ ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГИЙН БҮРТГЭЛИЙН ГАЗАР БҮРТГҮҮЛЭХ ЭРХТЭЙ.
146 ДУГААР ЗҮЙЛ. ОРОН СУУЦНЫ ДАНГААР ӨМЧЛӨХ БОЛОН ДУНДЫН ӨМЧЛӨЛИЙН ЗҮЙЛ
146.1.ДАНГААР ӨМЧЛӨХ ӨМЧЛӨЛИЙН ЗҮЙЛД ЭНЭ ХУУЛИЙН 142 ДУГААР ЗҮЙЛД ЗААСАН ТАЛБАЙ, ТҮҮНЧЛЭН ДУНДАА БУЮУ ДАНГААР ӨМЧЛӨГЧ ӨӨР ЭТГЭЭДИЙН ЭРХИЙГ ЗӨРЧИХӨӨРГҮЙ, ЭСХҮЛ БАРИЛГЫН ГАДААД ТӨРХ БАЙДЛЫГ АЛДУУЛАХГҮЙГЭЭР ӨӨРЧИЛЖ, ТУСГААРЛАЖ, НЭМЖ САЙЖРУУЛЖ БОЛОХ ТҮҮНИЙ БҮРДЭЛ ХЭСЭГ ХАМААРНА.
146.2.ДАНГААР ӨМЧЛӨХ ТАЛБАЙД БАЙРЛАЖ БАЙГАА БОЛОВЧ БАРИЛГЫН БАТ БЭХ ЧАНАР, АЮУЛГҮЙ БАЙДЛЫГ ХАНГАХАД ШААРДАГДАХ ТЭР ХЭСЭГ, МӨН ӨМЧЛӨГЧДИЙН ДУНДЫН АШИГЛАЛТАД БАЙГАА БАЙГУУЛАМЖ БОЛОН БУСАД ТӨХӨӨРӨМЖ ДАНГААР ӨМЧЛӨХ ӨМЧЛӨЛИЙН ЗҮЙЛ БОЛОХГҮЙ.
146.3.ОРОН СУУЦ ӨМЧЛӨГЧИД НЬ ДАНГААР ӨМЧЛӨХ ӨМЧЛӨЛИЙН ЗҮЙЛД ХАМААРАХ ТАЛБАЙН ЗАРИМ ХЭСГИЙГ ДУНДАА ӨМЧЛӨХ ТАЛААР ХЭЛЭЛЦЭН ТОХИРОЛЦОЖ БОЛНО.
146.4.ДАНГААР ӨМЧЛӨХ СУУЦНЫ ЗОРИУЛАЛТТАЙ ХЭСГИЙГ ДУНДЫН ӨМЧИЙН ОНОГДОХ ХЭСГИЙГ ОРОЛЦУУЛАХГҮЙГЭЭР БУСДАД ХУДАЛДАХ, БАРЬЦААЛАХ, ӨӨР БУСАД ХЭЛБЭРЭЭР БУСДЫН ӨМЧЛӨЛД ШИЛЖҮҮЛЭХИЙГ ХОРИГЛОНО. ДАНГААР ӨМЧЛӨХ СУУЦНЫ БУС ЗОРИУЛАЛТТАЙ ХЭСЭГ ЭНД ХАМААРАХГҮЙ.
147 ДУГААР ЗҮЙЛ. ОРОН СУУЦНЫ ДУНДЫН ӨМЧЛӨЛИЙН ЗҮЙЛИЙН ТӨЛБӨР, ЗАРДЛЫГ ХУВААРИЛАХ
147.1.СУУЦ ӨМЧЛӨГЧ НЬ ӨӨРИЙН ӨМЧЛӨЛД БАЙГАА СУУЦ БОЛОН СУУЦНЫ БУС ЗОРИУЛАЛТТАЙ ХЭСГИЙН ХАЛААЛТ, ХАЛУУН, ЦЭВЭР, БОХИР УС, АРИУТГАЛ, ХОГ, ЦАХИЛГААН, ХОЛБОО ЗЭРЭГ АШИГЛАЛТЫН ТӨЛБӨРИЙГ ЭРХ БҮХИЙ БАЙГУУЛЛАГАД, ДУНДЫН ӨМЧЛӨЛИЙН ЗҮЙЛИЙН АШИГЛАЛТ, ЗАСВАР ҮЙЛЧИЛГЭЭТЭЙ ХОЛБОГДСОН ЗАРДЛЫГ СУУЦ ӨМЧЛӨГЧДИЙН ХОЛБООНД ТУС ТУС ТӨЛНӨ.
147.2.ОРОН СУУЦНЫ ЦАХИЛГААН БОЛОН ЯВГАН ШАТ, ШАТНЫ ХОНГИЛ, СУУЦ ХООРОНДЫН ТАЛБАЙ БОЛОН ТАГТ, СУУЦНЫ ДОТОРХ ДУНДЫН АШИГЛАЛТЫН ТАЛБАЙ, ОРЦНЫ ХААЛГА, ДОВЖОО, ЦОНХ, ХОГ ЗАЙЛУУЛАХ ХООЛОЙН ЗАСВАР ҮЙЛЧИЛГЭЭТЭЙ ХОЛБОГДСОН, ТҮҮНЧЛЭН ӨӨР НИЙТЛЭГ ЗАРДЛЫГ САНХҮҮЖҮҮЛЭХЭД СУУЦ ӨМЧЛӨГЧДИЙН ОРОЛЦОХ ХЭМЖЭЭГ ТОДОРХОЙЛОХДОО УГ ЗАРДЛЫГ ТУХАЙН ОРОН СУУЦНЫ НИЙТ СУУЦНЫ ТООНД ХУВААНА.
147.3.ОРОН СУУЦНЫ ДЭЭВЭР, ДООД ХОНГИЛ, ХАЛААЛТ БОЛОН ХАЛУУН, ХҮЙТЭН УСНЫ УДИРДАХ ЗАНГИЛААНЫ АНХНЫ ХААЛТ ХҮРТЭЛ, ЦАХИЛГААН ОРОЛТЫН САМБАР ХҮРТЭЛ ХОЛБООНЫ ШУГАМЫН ДАВХРЫН ХОЛБОЛТЫН ХАЙРЦАГ ХҮРТЭЛ, ШАЛНЫ +0.00 ТЭМДЭГТЭЭС ДЭЭШХИ БОХИР УСНЫ ШУГАМ СҮЛЖЭЭ, ТУХАЙН ОРОН СУУЦНЫ ДЭЭРХ БОЛОН ДООРХ НИЙТИЙН ЗОРИУЛАЛТТАЙ УСАН САН, МАШИНЫ ЗОГСООЛ, ТЭДГЭЭРТЭЙ АДИЛТГАХ БАЙГУУЛАМЖ ЗЭРЭГ ДУНДЫН ӨМЧЛӨЛИЙН ЗҮЙЛИЙН ЗАСВАР ҮЙЛЧИЛГЭЭ, ДААТГАЛ БОЛОН ХОЛБОГДОХ БУСАД ЗАЙЛШГҮЙ ЗАРДЛЫГ САНХҮҮЖҮҮЛЭХЭД СУУЦ ӨМЧЛӨГЧИЙН ОРОЛЦОХ ХЭМЖЭЭГ ТОДОРХОЙЛОХДОО СУУЦ ЭЗЭМШИГЧИЙН ДАНГААР ӨМЧЛӨХ ТАЛБАЙГ, ТУХАЙН ОРОН СУУЦНЫ БАЙШИНГИЙН ДАНГААР ӨМЧЛӨХ ӨМЧЛӨЛД БАЙГАА НИЙТ ТАЛБАЙД ХАРЬЦУУЛАН ГАРГАНА.
147.4.ДАНГААР ӨМЧЛӨХ ТАЛБАЙН ХЭМЖЭЭГ ТОДОРХОЙЛОХДОО, СУУЦ ӨМЧЛӨГЧИЙН СУУЦНЫ ТАЛБАЙ ДЭЭР ДАНГААР ӨМЧЛӨХ СУУЦНЫ БУС ЗОРИУЛАЛТТАЙ ТАЛБАЙН ГУРАВНЫ НЭГИЙГ НЭМНЭ.
147.5.ОРОН СУУЦНЫ АШИГЛАЛТЫН ХЭВИЙН, АЮУЛГҮЙ БАЙДЛЫГ ХАНГАХ, УРСГАЛ ЗАСВАР ХИЙЛГЭХЭЭС БУСАД АСУУДЛААР САНАЛ ӨГӨӨГҮЙ ӨМЧЛӨГЧ УГ АСУУДЛЫГ ХЭРЭГЖҮҮЛЭХТЭЙ ХОЛБОГДСОН ЗАРДЛЫГ НӨХӨН ТӨЛӨХ ҮҮРЭГ ХҮЛЭЭХГҮЙ БӨГӨӨД ЭНЭ ТОХИОЛДОЛД ТУХАЙН ЭТГЭЭД УГ АРГА ХЭМЖЭЭГ ХЭРЭГЖҮҮЛСНИЙ ҮР ДҮНД БИЙ БОЛСОН ЗҮЙЛИЙГ АШИГЛАХААР ШААРДАХ ЭРХГҮЙ.
147.6.ОРОН СУУЦ ӨМЧЛӨГЧДИЙН ХОЛБОО НЬ ДУНДЫН ӨМЧЛӨЛИЙН ЗҮЙЛИЙН ЗАСВАР ҮЙЛЧИЛГЭЭГ ГЭРЭЭНИЙ ҮНДСЭН ДЭЭР МЭРГЭЖЛИЙН БАЙГУУЛЛАГААР ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭХ БӨГӨӨД ГЭРЭЭНИЙ ҮҮРЭГТЭЙ ХОЛБООТОЙ БУСДАД УЧРУУЛСАН ГЭМ ХОРЫГ ХОЛБООНЫ ДҮРЭМ, СУУЦ ӨМЧЛӨГЧТЭЙ БАЙГУУЛСАН ГЭРЭЭНД ӨӨРӨӨР ЗААГААГҮЙ БОЛ ЭНЭ ХУУЛИЙН 147.2, 147.3-Т ЗААСАН ЖУРМЫН ДАГУУ АРИЛГАНА.
148 ДУГААР ЗҮЙЛ. ОРОН СУУЦ ӨМЧЛӨГЧИЙН ЭРХ, ҮҮРЭГ
148.1.ОРОН СУУЦ ӨМЧЛӨГЧ НЬ ДАРААХЬ ЭРХ ЭДЭЛНЭ:
148.1.1.ХУУЛЬД ӨӨРӨӨР ЗААГААГҮЙ БОЛ ДАНГААР ӨМЧЛӨХ ӨМЧЛӨЛИЙН ЗҮЙЛЭЭ ӨӨРИЙН ҮЗЭМЖЭЭР ЭЗЭМШИЖ, АШИГЛАЖ, ЗАХИРАН ЗАРЦУУЛАХ;
148.1.2.ДУНДЫН ӨМЧЛӨЛИЙН ЗҮЙЛСИЙГ ЗОРИУЛАЛТЫН ДАГУУ АШИГЛАХ;
148.1.3.ДУНДЫН ӨМЧЛӨЛИЙН ЗҮЙЛСИЙГ АШИГЛАХ, ЗАХИРАН ЗАРЦУУЛАХАД ӨӨРТ ОНОГДОХ ХЭСГЭЭР САНАЛЫН ЭРХТЭЙ ОРОЛЦОХ;
148.1.4.ДУНДЫН ӨМЧЛӨЛИЙН ЗҮЙЛД УЧИРЧ БОЛОХ ГЭМ ХОРЫГ АРИЛГАХ ШААРДЛАГАТАЙ АРГА ХЭМЖЭЭГ БУСАД ӨМЧЛӨГЧДИЙН ЗӨВШӨӨРӨЛГҮЙГЭЭР АВАХ, ГАРСАН ЗАЙЛШГҮЙ ЗАРДЛАА НӨХӨН ТӨЛҮҮЛЭХЭЭР ШААРДАХ;
148.1.5.ХУУЛЬД ЗААСАН БУСАД ЭРХ.
148.2.ОРОН СУУЦ ӨМЧЛӨГЧ НЬ ДАРААХЬ ҮҮРЭГ ХҮЛЭЭНЭ:
148.2.1.ДАНГААР ӨМЧЛӨХ ӨМЧЛӨЛИЙН ЗҮЙЛЭЭ ЭЗЭМШИЖ, АШИГЛАЖ, ХАДГАЛЖ ХАМГААЛАХДАА БУСАД ӨМЧЛӨГЧИЙН ХАМТЫН АЖ БАЙДЛЫН ХЭВ ЖУРМЫГ ЗӨРЧИХГҮЙ БАЙХ;
148.2.2.СУУЦ, СУУЦНЫ БУС ЗОРИУЛАЛТТАЙ ХЭСГИЙГ АШИГЛАХ, ТҮҮНД ЗАСВАР ӨӨРЧЛӨЛТ, ШИНЭЧЛЭЛ ХИЙХДЭЭ ХУУЛЬ ТОГТООМЖ, НОРМ, СТАНДАРТАД ЗААСАН ШААРДЛАГЫГ САХИН БИЕЛҮҮЛЭХ, БУСАД ӨМЧЛӨГЧДИЙН ЭД ЮМСАД ХОХИРОЛ УЧРУУЛАХГҮЙ, ХУУЛЬ ЁСНЫ БУСАД ЭРХ, АШИГ СОНИРХЛЫГ ЗӨРЧИХГҮЙ БАЙХ;
148.2.3.ДУНДЫН ӨМЧЛӨЛИЙН ЗҮЙЛИЙН АШИГЛАЛТ, ЗАСВАР, ҮЙЛЧИЛГЭЭТЭЙ ХОЛБОГДСОН БОЛОН БУСАД НИЙТЛЭГ ЗАРДЛЫГ САНХҮҮЖҮҮЛЭХЭД ТОГТООСОН ХЭМЖЭЭГЭЭР ОРОЛЦОХ;
148.2.4.ДАНГААР ӨМЧЛӨХ ХЭСЭГТ БАЙГАА ДУНДЫН ӨМЧЛӨЛИЙН ЗҮЙЛИЙН ХЭВИЙН БАЙДЛЫГ ХАНГАХ, ЗАСВАР ҮЙЛЧИЛГЭЭ ХИЙХ ЗОРИЛГООР НЭВТРЭН ОРОХЫГ ЗӨВШӨӨРӨХ;
148.2.5.ХОЛБОО, ХАНГАМЖИЙН ШУГАМ СҮЛЖЭЭГ БАЙРЛУУЛАХТАЙ ХОЛБОГДСОН ЗАЙЛШГҮЙ АРГА ХЭМЖЭЭГ ХҮЛЭЭН ЗӨВШӨӨРӨХ;
148.2.6.ДАНГААР ӨМЧЛӨХ БОЛОН ДУНДЫН ӨМЧЛӨЛИЙН ЗҮЙЛИЙГ БУСАД ЭТГЭЭДИЙН АШИГЛАЛТАД ШИЛЖҮҮЛСЭН ТОХИОЛДОЛД ТУХАЙН ЭТГЭЭДЭЭС ЭНЭ ХУУЛИЙН 148.2.1-148.2.3-Т ЗААСАН ҮҮРГИЙГ БИЕЛҮҮЛЭЭГҮЙГЭЭС ҮҮСЭХ ҮҮРГИЙГ ХАМТРАН ХАРИУЦАХ;
148.2.7.ЭНЭ ХУУЛИЙН 148.2.4, 148.2.5-Д ЗААСАН ҮҮРГЭЭ БИЕЛҮҮЛЭЭГҮЙГЭЭС БУСДАД УЧРУУЛСАН ГЭМ ХОРЫГ АРИЛГАХ.
148.3.ӨМЧЛӨГЧ ДАНГААР ӨМЧЛӨХ БОЛОН ДУНДЫН ӨМЧЛӨЛИЙН ЗҮЙЛИЙГ АШИГЛААГҮЙ БУЮУ АШИГЛАХААС ТАТГАЛЗСАН НЬ ТҮҮНИЙГ ДУНДЫН ӨМЧЛӨЛИЙН ЗҮЙЛИЙН АШИГЛАЛТ, ЗАСВАР, ҮЙЛЧИЛГЭЭТЭЙ ХОЛБОГДСОН ЗАРДЛААС БҮРЭН БУЮУ ХЭСЭГЧЛЭН ЧӨЛӨӨЛӨХ ҮНДЭСЛЭЛ БОЛОХГҮЙ.
149 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ОРОН СУУЦ ӨМЧЛӨГЧДИЙН ШААРДАХ ЭРХ
149.1.ДАРААХЬ ЗӨРЧИЛ ГАРГАСАН СУУЦ ӨМЧЛӨГЧИЙГ БУСАД ӨМЧЛӨГЧИД НЬ ХОЛБООНЫ ГИШҮҮНЭЭС ГАРГАХ, СУУЦ ӨМЧЛӨХ ЭРХЭЭ БУСДАД ШИЛЖҮҮЛЭХИЙГ ШААРДАХ ЭРХТЭЙ:
149.1.1.ЭНЭ ХУУЛИЙН 148.2.1, 148.2.2, 148.2.6-Д ЗААСАН ҮҮРГЭЭ НОЦТОЙ БУЮУ УДАА ДАРАА ЗӨРЧИЖ, ТҮҮНД ХОЛБООНООС БИЧГЭЭР САНУУЛСААР БАЙХАД ГУРВАН САРЫН ДОТОР УГ ЗӨРЧЛИЙГ ТАСЛАН ЗОГСООЖ, АРИЛГАХ АРГА ХЭМЖЭЭ АВААГҮЙ БОЛ;
149.1.2.ЭНЭ ХУУЛИЙН 148.2.3-Т ЗААСАН ҮҮРГЭЭ ЗУРГААН САРЫН ТУРШ БИЕЛҮҮЛЭЭГҮЙ БУЮУ ТӨЛБӨЛ ЗОХИХ ТӨЛБӨР НЬ ДАНГААР ӨМЧЛӨХ СУУЦНЫ ҮНИЙН ХОРИН ХУВИАС ХЭТЭРВЭЛ;
149.1.3.ХУУЛЬД ЗААСАН БУСАД ҮНДЭСЛЭЛ.
149.2.ЭНЭ ХУУЛИЙН 149.1-Т ЗААСАН ШААРДЛАГЫГ СУУЦ ӨМЧЛӨГЧ САЙН ДУРААР БИЕЛҮҮЛЭХГҮЙ БОЛ ОРОН СУУЦ ӨМЧЛӨГЧДИЙН ХОЛБОО ӨӨРИЙН ТӨЛӨӨЛӨГЧӨӨРӨӨ ДАМЖУУЛАН ШҮҮХЭД НЭХЭМЖЛЭЛ ГАРГАХ ЭРХТЭЙ.
ЗУРГАДУГААР ДЭД БҮЛЭГ
ЭРХЭЭ ХЭРЭГЖҮҮЛЭХ ЗОРИЛГООР БУСДЫН ӨМЧЛӨХ ЭРХИЙГ ХЯЗГААРЛАХ
150 ДУГААР ЗҮЙЛ. БУСДЫН ГАЗАР ДЭЭР БАРИЛГА, БАЙГУУЛАМЖ БАРИХ ЭРХ
150.1.БУСДЫН ӨМЧИЙН ГАЗАР ДЭЭР БАРИЛГА, БАЙГУУЛАМЖ БАРИХ ЭРХ ОЛЖ АВСАН ЭТГЭЭД УГ ЭРХЭЭ ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДЭД ӨВЛҮҮЛЭХ, БАРЬЦААЛАХ, ХУДАЛДАХ БОЛОН БУСАД ХЭЛБЭРЭЭР ЗАХИРАН ЗАРЦУУЛАХ ЭРХТЭЙГЭЭР ТУХАЙН ГАЗРЫГ ӨӨРИЙН ЭЗЭМШИЛД ШИЛЖҮҮЛЭН АВНА.
150.2.ГАЗАР ӨМЧЛӨГЧ НЬ БАРИЛГА, БАЙГУУЛАМЖ БАРИХАД ЗАЙЛШГҮЙ ШААРДЛАГАТАЙ БУС БОЛОВЧ ТЭДГЭЭРИЙГ ИЛҮҮ ЗОХИСТОЙ АШИГЛАХ БОЛОМЖ ОЛГОЖ БАЙГАА ГАЗРЫГ БАРИЛГА БАЙГУУЛАМЖ БАРИХ ЭРХ ОЛЖ АВЧ БАЙГАА ЭТГЭЭДИЙН ШААРДЛАГААР ТҮҮНИЙ ЭЗЭМШИЛД ШИЛЖҮҮЛЭХ ҮҮРЭГТЭЙ.
150.3.БАРИЛГА, БАЙГУУЛАМЖ БАРИХ ЭРХ НЬ ЗААВАЛ ТОДОРХОЙ ХУГАЦААТАЙ БАЙХ БӨГӨӨД ЭНЭ ХУГАЦАА НЬ 99 ЖИЛЭЭС ХЭТРЭХГҮЙ. УГ ЭРХИЙГ ХУГАЦААНААС ӨМНӨ ДУУСГАВАР БОЛГОХ БОЛЗОЛ ТАВЬСАН ХЭЛЦЭЛ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БУС БАЙНА.
150.4.ЭНЭ ХУУЛИЙН 150.7-Д ЗААСНААС БУСАД ТОХИОЛДОЛД БАРИЛГА БАЙГУУЛАМЖ БАРИХ ЭРХИЙГ НЭГ ТАЛЫН САНААЧИЛГААР ДУУСГАВАР БОЛГОХЫГ ХОРИГЛОНО.
150.5.БАРИЛГА, БАЙГУУЛАМЖ БАРИХ ЭРХИЙН ҮНДСЭН ДЭЭР БАРИГДСАН БАРИЛГА, БАЙГУУЛАМЖ НЬ ТУХАЙН ЭРХИЙН ГОЛ БҮРЭЛДЭХҮҮН ХЭСЭГ БАЙХ БӨГӨӨД БАРИЛГА БАЙГУУЛАМЖ НУРСАН, ЭВДЭРСЭН ЯВДАЛ НЬ УГ ЭРХ ДУУСГАВАР БОЛОХ ҮНДЭСЛЭЛ БОЛОХГҮЙ.
150.6.БАРИЛГА БАЙГУУЛАМЖ БАРИХ ЭРХИЙГ БУСДАД ХУДАЛДАХ, БАРЬЦААЛАХ БОЛОН БУСАД ХЭЛБЭРЭЭР ЗАХИРАН ЗАРЦУУЛАХАД ГАЗАР ӨМЧЛӨГЧИЙН ЗӨВШӨӨРЛИЙГ АВАХ ШААРДЛАГАТАЙ БОЛ ӨМЧЛӨГЧ НЬ ӨӨРИЙН ЭРХ, ХУУЛЬ ЁСНЫ АШИГ СОНИРХОЛ НОЦТОЙГООР ЗӨРЧИГДӨХӨӨС БУСАД ТОХИОЛДОЛД ЗӨВШӨӨРӨЛ ӨГӨХӨӨС ТАТГАЛЗАХ ЭРХГҮЙ.
150.7.ГЭРЭЭНД ӨӨРӨӨР ЗААГААГҮЙ БОЛ БАРИЛГА, БАЙГУУЛАМЖ БАРИХ ЭРХ ОЛЖ АВСАН ЭТГЭЭД УГ ЭРХИЙГ ЭЗЭМШСЭНИЙ ТӨЛБӨРИЙГ ЭНЭ ХУУЛИЙН 137.2-Т ЗААСАН ЖУРМЫН ДАГУУ ГАЗАР ӨМЧЛӨГЧИД ТӨЛНӨ. УГ ТӨЛБӨРИЙГ ХОЁР ЖИЛИЙН ТУРШ ТӨЛӨӨГҮЙ ТОХИОЛДОЛД ГАЗАР ӨМЧЛӨГЧ НЬ ГЭРЭЭГ НЭГ ТАЛЫН САНААЧИЛГААР ЦУЦЛАХ ЭРХТЭЙ.
150.8.ЭНЭ ХУУЛИЙН 150.7-Д ЗААСАН ТӨЛБӨРИЙН ХЭМЖЭЭГ АРВАН ЖИЛ ТУТАМ ШИНЭЧЛЭН ТОГТООХООР ТАЛУУД ТОХИРОЛЦОЖ БОЛНО.
150.9.ХУУЛЬ БУЮУ ГЭРЭЭНД ӨӨРӨӨР ЗААГААГҮЙ БОЛ БАРИЛГА, БАЙГУУЛАМЖ БАРИХ ЗОРИУЛАЛТААР ОЛГОСОН ГАЗАР ЭЗЭМШИХ ЭРХ ДУУСГАВАР БОЛОХОД ГАЗАР ӨМЧЛӨГЧ НЬ ТУХАЙН БАРИЛГА, БАЙГУУЛАМЖИЙН ҮНИЙГ УГ ЭРХИЙГ ЭЗЭМШИЖ БАЙСАН ЭТГЭЭДЭД НӨХӨН ТӨЛӨХ ҮҮРЭГТЭЙ.
150.10.ГАЗАР ӨМЧЛӨГЧ НЬ ЭНЭ ХУУЛИЙН 150.9-Т ЗААСАН НӨХӨН ТӨЛБӨРИЙН ОРОНД ТУХАЙН БАРИЛГА, БАЙГУУЛАМЖ ОРШИН БАЙХ ЕРДИЙН БОЛОМЖИТ ХУГАЦААГААР БАРИЛГА, БАЙГУУЛАМЖ БАРИХ ЗОРИУЛАЛТААР ОЛГОСОН ГАЗАР ЭЗЭМШҮҮЛЭХ ЭРХИЙН ХУГАЦААГ СУНГАЖ БОЛНО.
150.11.БАРИЛГА, БАЙГУУЛАМЖ БАРИХ ЗОРИУЛАЛТААР ГАЗАР ЭЗЭМШИЖ БАЙСАН ЭТГЭЭД ЭНЭ ХУУЛИЙН 150.10-Т ЗААСНААР ХУГАЦААГ СУНГАХААС ТАТГАЛЗВАЛ НӨХӨН ТӨЛБӨР ШААРДАХ ЭРХЭЭ АЛДАНА.
150.12.ХУУЛЬ БУЮУ ГЭРЭЭНД ӨӨРӨӨР ЗААГААГҮЙ БОЛ БАРИЛГА, БАЙГУУЛАМЖ БАРИХ ЗОРИУЛАЛТААР ГАЗАР ЭЗЭМШИЖ БАЙСАН ЭТГЭЭД УГ ЭРХИЙН ХУГАЦАА ДУУСГАВАР БОЛОХОД ТУХАЙН ГАЗАР ДЭЭР БАРЬСАН БАРИЛГА, БАЙГУУЛАМЖ БОЛОН ТҮҮНИЙ БҮРЭЛДЭХҮҮН ХЭСГИЙГ САЛГАЖ АВЧ ЯВАХ ЭРХГҮЙ.
150.13.БАРИЛГА, БАЙГУУЛАМЖ БАРИХ ЭРХИЙГ УЛСЫН БҮРТГЭЛД БҮРТГҮҮЛНЭ.
150.14.ЭНЭ ХУУЛИЙН 150.9-Т ЗААСНЫ ДАГУУ НӨХӨН ТӨЛБӨР ШААРДАХ ЭРХ НЬ БАРИЛГА, БАЙГУУЛАМЖ БАРИХ ЭРХТЭЙ ИЖИЛ ДАРААЛЛААР ХАНГАГДАХ БӨГӨӨД ЭНЭ ДАРААЛЛЫГ ТАЛУУД ХЭЛЭЛЦЭН ТОХИРОЛЦОЖ ӨӨРЧЛӨХ ЭРХГҮЙ.
150.15.БАРИЛГА, БАЙГУУЛАМЖ БАРИХ ЭРХИЙН ХУГАЦАА ДУУСАХ ҮЕД УГ ЭРХ НЬ БАРЬЦААНД БАЙГАА БОЛ БАРЬЦААЛАГЧ НЬ БАРЬЦААГААР ХАНГАГДАХ ҮҮРГИЙН ГҮЙЦЭТГЭЛИЙГ ШААРДАХ ЭРХТЭЙ.
150.16.БАРИЛГА, БАЙГУУЛАМЖ БАРИХ ЗОРИУЛАЛТААР ГАЗАР ЭЗЭМШИХ ЭРХ ДУУСГАВАР БОЛОХОД ГАЗАР ӨМЧЛӨГЧ НЬ БАРИЛГА БАЙГУУЛАМЖ БАРИХ ЭРХТЭЙ БАЙСАН ЭТГЭЭДИЙН ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДТЭЙ БАЙГУУЛСАН ХӨЛСЛӨХ, ТҮРЭЭСЛЭХ ГЭРЭЭНИЙ ОРОЛЦОГЧ БОЛНО.
150.17.БАРИЛГА, БАЙГУУЛАМЖ БАРИХ ЭРХ ҮҮСЭХ, УГ ЭРХИЙГ ОЛЖ АВАХТАЙ ХОЛБОГДСОН ХАРИЛЦААНД ЭНЭ ХУУЛЬД ЗААСАН ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГӨ ОЛЖ АВАХ ЖУРМЫН ХОЛБОГДОХ ХЭСЭГ НЭГЭН АДИЛ ХАМААРНА.
151 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГӨ ӨМЧЛӨГЧИЙН ЭРХИЙГ ХЯЗГААРЛАХ ЭРХ /СЕРВИТУТ/
151.1.ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГИЙН ӨМЧЛӨГЧ НЬ ӨМЧЛӨХ ЭРХЭЭ ХЭРЭГЖҮҮЛЭХ ЗОРИЛГООР ӨӨР ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГИЙН ӨМЧЛӨГЧИЙН ЭРХИЙГ ДАРААХЬ ЗАМААР ХЯЗГААРЛАХ ЭРХТЭЙ /ЦААШИД "СЕРВИТУТ" ГЭХ/:
151.1.1.ХУУЛЬ БУЮУ ГЭРЭЭНД ЗААСАН ТОХИОЛДОЛД БУСДЫН ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГИЙГ ТЭРГҮҮН ЭЭЛЖИНД ХЯЗГААРТАЙ АШИГЛАХ;
151.1.2.ӨМЧЛӨХ ЭРХЭЭ ХЭРЭГЖҮҮЛЭХДЭЭ ӨӨРИЙНХ НЬ ЭРХ, ХУУЛЬ ЁСНЫ АШИГ СОНИРХОЛД ХАРШИЛСАН ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА ЯВУУЛАХГҮЙ БАЙХЫГ БУСАД ӨМЧЛӨГЧДӨД ДААЛГАХ;
151.1.3.СЕРВИТУТААР ЭРХ НЬ ХЯЗГААРЛАГДСАН ӨМЧЛӨГЧӨӨС СЕРВИТУТ БҮХИЙ ТАЛЫН ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГИЙН ХУВЬД ЗАРИМ ЭРХ ХЭРЭГЖҮҮЛЭХИЙГ ХЯЗГААРЛАХ.
151.2.ЭРХ БҮХИЙ ЭТГЭЭД НЬ СЕРВИТУТИЙГ ХЭРЭГЖҮҮЛЭХДЭЭ ТУХАЙН ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГИЙН ӨМЧЛӨГЧИЙН ХУУЛЬ ЁСНЫ АШИГ СОНИРХЛЫГ ЗӨРЧИХГҮЙ БАЙХ ҮҮРЭГТЭЙ.
151.3.ТАЛУУД ХЭЛЭЛЦЭН ТОХИРОЛЦСОН БОЛ СЕРВИТУТ БҮХИЙ ТАЛ НЬ ЗОХИХ ТӨЛБӨР, ШАГНАЛЫГ ЭРХ НЬ ХЯЗГААРЛАГДСАН ТАЛД ТОГТООСОН ХУГАЦААНД ТОГТМОЛ ТӨЛНӨ.
151.4.БАРИЛГА, БАЙГУУЛАМЖИЙН ХУВЬД СЕРВИТУТ БҮХИЙ ЭТГЭЭД НЬ ТҮҮНИЙГ БҮРЭН БҮТЭН БАЙЛГАХ, ЗОХИХ ЁСООР АШИГЛАХ ҮҮРЭГТЭЙ БӨГӨӨД ҮҮНТЭЙ ХОЛБОГДСОН ЗАРДЛЫГ ЭРХ НЬ ХЯЗГААРЛАГДСАН ТАЛ ДАНГААР БУЮУ ХЭСЭГЧЛЭН ХАРИУЦАХААР ТАЛУУД ТОХИРОЛЦОЖ БОЛНО.
151.5.СЕРВИТУТ БҮХИЙ ЭТГЭЭДИЙН ЭЗЭМШИЛ ГАЗАР БУЮУ БУСАД ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГӨ НЬ ХУВААГДАН ХЭД ХЭДЭН ЭТГЭЭДИЙН ӨМЧЛӨЛД ШИЛЖСЭН ТОХИОЛДОЛД СЕРВИТУТААР ЭРХ НЬ ХЯЗГААРЛАГДСАН ӨМЧЛӨГЧИЙН ЭРХ ДОРДОХООРГҮЙ БАЙВАЛ ТЭДГЭЭР ӨМЧЛӨГЧ ТУС БҮРД СЕРВИТУТ ХЭВЭЭР ХАДГАЛАГДАНА. СЕРВИТУТ НЬ ХУВААГДСАН ГАЗАР БУЮУ БУСАД ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГИЙН АЛЬ НЭГ ХЭСЭГТ НЬ ХАМААРАХ БАЙСАН БОЛ БУСАД ХЭСГИЙН СЕРВИТУТ ДУУСГАВАР БОЛНО.
151.6.СЕРВИТУТААР ЭРХ НЬ ХЯЗГААРЛАГДСАН ӨМЧЛӨГЧИЙН ЭЗЭМШИЛ ГАЗАР НЬ ХУВААГДАН ХЭД ХЭДЭН ЭТГЭЭДЭД ШИЛЖСЭН ТОХИОЛДОЛД ӨМНӨ НЬ СЕРВИТУТААР ХЯЗГААРЛАГДАЖ БАЙСНААС БУСАД ГАЗАР ЭРХИЙН ХЯЗГААРЛАЛТААС ЧӨЛӨӨЛӨГДӨНӨ.
151.7.СЕРВИТУТ БҮХИЙ ЭТГЭЭД ЭРХЭЭ ХЭРЭГЖҮҮЛЭХЭД ХЭН НЭГЭН ЭТГЭЭД СААД УЧРУУЛЖ БАЙВАЛ УГ СААДЫГ АРИЛГАХЫГ ШААРДАХ ЭРХТЭЙ.
151.8.ӨМЧЛӨГЧ БУС ЭТГЭЭД ХУУЛЬ БУЮУ ГЭРЭЭНД ЗААСАН ҮНДЭСЛЭЛЭЭР АХУЙН ХЭРЭГЦЭЭГЭЭ ХАНГАХ ЗОРИЛГООР СЕРВИТУТ БҮХИЙ ЭТГЭЭДИЙН АДИЛ СЕРВИТУТИЙН ЭРХИЙГ ЭДЭЛЖ БОЛОХ БӨГӨӨД ЭНЭ ТОХИОЛДОЛД УГ ЭТГЭЭД НЬ СЕРВИТУТИЙГ БУСДАД ШИЛЖҮҮЛЭХ ЭРХГҮЙ.
151.9.ЭРХ БҮХИЙ ЭТГЭЭДЭЭС СЕРВИТУТАА ХЭРЭГЖҮҮЛЭХЭД НОЦТОЙ ХҮНДРЭЛ УЧРУУЛАХААРГҮЙ БАЙВАЛ ЭРХ НЬ ХЯЗГААРЛАГДСАН ӨМЧЛӨГЧ СЕРВИТУТИЙГ ӨӨРИЙН ЭЗЭМШИЛ ГАЗРЫН ӨӨР ХЭСЭГТ ШИЛЖҮҮЛЭХ ЭРХТЭЙ. ЭНЭ ЭРХИЙГ ХЯЗГААРЛАСАН АЛИВАА ХЭЛЦЭЛ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БУС БАЙНА.
151.10.ЭНЭ ХУУЛИЙН 151.9-Т ЗААСНААР СЕРВИТУТИЙГ ШИЛЖҮҮЛЭХТЭЙ ХОЛБОГДСОН ЗАРДЛЫГ ЭРХ НЬ ХЯЗГААРЛАГДСАН ӨМЧЛӨГЧ ХАРИУЦНА.
151.11.ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГӨ ӨМЧЛӨГЧИЙН ЭРХИЙГ ХЯЗГААРЛАХ ЭРХ /СЕРВИТУТ/-ИЙГ ЭРХИЙН УЛСЫН БҮРТГЭЛД БҮРТГҮҮЛНЭ.
/ЭНЭ ХЭСГИЙГ 2018 ОНЫ 6 ДУГААР САРЫН 21-НИЙ ӨДРИЙН ХУУЛИАР НЭМСЭН./
152 ДУГААР ЗҮЙЛ. БУСДЫН ЭД ХӨРӨНГИЙГ ХЯЗГААРТАЙГААР ЭЗЭМШИХ, АШИГЛАХ ЭРХ /УЗУФРУКТ/
152.1.ҮР ШИМИЙГ ХҮРТЭХ, АШИГ ОЛОХ ЗОРИЛГООР БУСДЫН ЭД ХӨРӨНГИЙГ ХЯЗГААРТАЙ ЭЗЭМШИЖ, АШИГЛАХ ЭРХИЙГ УЗУФРУКТ ГЭНЭ. ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГИЙГ ХЯЗГААРТАЙГААР ЭЗЭМШИХ, АШИГЛАХ ЭРХИЙГ ЭРХИЙН УЛСЫН БҮРТГЭЛД БҮРТГҮҮЛНЭ.
/ЭНЭ ХЭСЭГТ 2018 ОНЫ 6 ДУГААР САРЫН 21-НИЙ ӨДРИЙН ХУУЛИАР НЭМЭЛТ ОРУУЛСАН./
152.2.УЗУФРУКТ ЭЗЭМШИГЧ НЬ ГАГЦХҮҮ ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДИЙН ӨМЧЛӨЛД БҮРМӨСӨН ШИЛЖҮҮЛЭХ ЗАМААР ЗАХИРАН ЗАРЦУУЛАХААС БУСДААР УГ ЭД ХӨРӨНГИЙГ ӨМЧЛӨГЧИЙН НЭГЭН АДИЛ ЭЗЭМШИЖ, АШИГЛАХ ЭРХТЭЙ БӨГӨӨД ХАРИН ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДЭД УГ ЭД ХӨРӨНГИЙГ БАРЬЦААЛАХ, ТҮРЭЭСЛЭХ ТОХИОЛДОЛД ӨМЧЛӨГЧИЙН ЗӨВШӨӨРЛИЙГ ЗААВАЛ АВНА.
152.3.УЗУФРУКТ ДУУСГАВАР БОЛОХОД ТУХАЙН ЭД ХӨРӨНГИЙН ӨМЧЛӨГЧ НЬ УЗУФРУКТ ЭЗЭМШИГЧИЙН ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДТЭЙ БАЙГУУЛСАН ГЭРЭЭНИЙ ОРОЛЦОГЧ БОЛНО.
152.4.УЗУФРУКТИЙГ ОЛЖ АВАХАД ТУХАЙН ТӨРЛИЙН ХӨДЛӨХ, ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГИЙГ ОЛЖ АВАХ ТАЛААР ЭНЭ ХУУЛЬД ЗААСАН ЖУРАМ НЭГЭН АДИЛ ҮЙЛЧИЛНЭ.
152.5.УЗУФРУКТИЙГ ХАРИУ ТӨЛБӨРТЭЙ БУЮУ ТӨЛБӨРГҮЙ, ТОДОРХОЙ БУЮУ ТОДОРХОЙ БУС ХУГАЦААГААР, ЭСХҮЛ УЗУФРУКТ ЭЗЭМШИГЧИЙН БҮХ НАСААР ТОГТООЖ БОЛНО.
152.6.УЗУФРУКТ НЬ ДАРААХЬ ҮНДЭСЛЭЛЭЭР ДУУСГАВАР БОЛНО:
152.6.1.УЗУФРУКТ ЭЗЭМШИГЧ ИРГЭН НАС БАРСАН, ХУУЛИЙН ЭТГЭЭД ТАТАН БУУГДСАН;
152.6.2.УЗУФРУКТ ЭЗЭМШИГЧ БОЛОН ӨМЧЛӨГЧ НЬ НЭГ ЭТГЭЭД БОЛСОН;
152.6.3.УЗУФРУКТИЙН ХУГАЦАА ДУУССАН.
152.7.ЭНЭ ХУУЛИЙН 236-240 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛД ЗААСАН ҮНДЭСЛЭЛЭЭР УЗУФРУКТ ДУУСГАВАР БОЛОХОД УЗУФРУКТ ЭЗЭМШИГЧ ТУХАЙН ЭД ХӨРӨНГИЙГ ӨМЧЛӨГЧИД НЬ ШИЛЖҮҮЛЭХ ҮҮРЭГТЭЙ.
152.8.УЗУФРУКТ ЭЗЭМШИГЧ НЬ ӨМЧЛӨГЧИЙН ЗӨВШӨӨРӨЛГҮЙГЭЭР УЗУФРУКТИЙН ЗҮЙЛИЙГ БОЛОН ТҮҮНИЙ АШИГЛАЛТЫН ЗОРИУЛАЛТЫГ ӨӨРЧИЛЖ БОЛОХГҮЙ.
152.9.ЭЗЭМШИЛ ГАЗРЫН ХУВЬД УЗУФРУКТ ЭЗЭМШИГЧ НЬ ТУХАЙН ГАЗРЫН АЖ АХУЙН ЗОРИУЛАЛТЫГ НОЦТОЙ ӨӨРЧЛӨХГҮЙГЭЭР ОЛБОРЛОХ БОЛОН БУСАД ЗАЙЛШГҮЙ ШААРДЛАГАТАЙ БАЙГУУЛАМЖИЙГ БАРИХ, ТОНОГ ТӨХӨӨРӨМЖИЙГ СУУРИЛУУЛАХ ЭРХТЭЙ.
152.10.ТАЛУУД НЬ УЗУФРУКТИЙН ЗҮЙЛИЙН ТУХАЙН БАЙДЛЫГ ТОДОРХОЙЛУУЛАХААР ӨӨРИЙН ЗАРДЛААР ШИНЖЭЭЧ ТОМИЛЖ БОЛНО.
152.11.УЗУФРУКТИЙН ЗҮЙЛ НЬ ЭД ЮМСЫН ЦОГЦОЛБОР БАЙВАЛ ТҮҮНИЙ ЖАГСААЛТЫГ ГАРГАЖ ТАЛУУД УГ ЖАГСААЛТАД ГАРЫН ҮСЭГ ЗУРЖ БАТАЛГААЖУУЛАХ БӨГӨӨД АЛЬ НЭГ ТАЛЫН ШААРДЛАГА, ЗАРДЛААР ЭРХ БҮХИЙ ЭТГЭЭДЭЭР ГЭРЧЛҮҮЛЭХ БУЮУ УГ АСУУДЛЫГ ЭРХЭЛСЭН ЗОХИХ БАЙГУУЛЛАГА, МЭРГЭЖИЛТНЭЭР ДЭЭРХ ЖАГСААЛТЫГ ГАРГУУЛЖ БОЛНО.
152.12.ХУУЛЬ БУЮУ ГЭРЭЭНД ӨӨРӨӨР ЗААГААГҮЙ БОЛ УЗУФРУКТ ЭЗЭМШИГЧ НЬ БҮРЭН ЭРХИЙНХЭЭ ХУГАЦААНД УЗУФРУКТИЙН ЗҮЙЛИЙН УРСГАЛ ЗАСВАР, АЖ АХУЙН ХЭВИЙН БАЙДЛЫГ ХАНГАХ БОЛОН ТҮҮНИЙ АРЧИЛГААТАЙ ХОЛБОГДСОН ЗАРДАЛ, ХОЛБОГДОХ ТАТВАР, ТӨЛБӨРИЙГ ХАРИУЦАН, УЗУФРУКТИЙН ЗҮЙЛИЙГ ӨӨРИЙН ЭД ХӨРӨНГӨӨР ДААТГУУЛАХ ҮҮРЭГ ХҮЛЭЭХ БОЛОВЧ УЗУФРУКТИЙН ЗҮЙЛИЙН АШИГЛАЛТЫН ЕРДИЙН ЭЛЭГДЭЛ ХОРОГДЛЫГ ХАРИУЦАХГҮЙ.
152.13.ДААТГАЛЫН ТОХИОЛДОЛ БИЙ БОЛСОН НӨХЦӨЛД ТУХАЙН ЭД ХӨРӨНГИЙН ӨМЧЛӨГЧ НЬ УЗУФРУКТ ЭЗЭМШИГЧИЙН НЭГЭН АДИЛ ДААТГАЛЫН НӨХӨН ТӨЛБӨРИЙГ ДААТГАГЧААС ШААРДАХ ЭРХТЭЙ.
152.14.УЗУФРУКТИЙН ЗҮЙЛ УСТСАН, ГЭМТСЭН, ЭСХҮЛ ТҮҮНИЙ БҮРЭН БҮТЭН БАЙДЛЫГ ХАНГАХАД УРЬДЧИЛАН ТӨЛӨВЛӨӨГҮЙ ИХ ХЭМЖЭЭНИЙ ЗАРДАЛ ШААРДАГДСАН, ТҮҮНЧЛЭН ТУХАЙН ЗҮЙЛИЙН ХУВЬД ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭД ЯМАР НЭГЭН ШААРДЛАГА ГАРГАСАН БОЛ УЗУФРУКТ ЭЗЭМШИГЧ НЬ ӨМЧЛӨГЧИД НЭН ДАРУЙ МЭДЭГДЭХ ҮҮРЭГТЭЙ. ӨМЧЛӨГЧ ДЭЭРХ НӨХЦӨЛ БАЙДЛЫГ АРИЛГАХТАЙ ХОЛБОГДСОН ЗАЙЛШГҮЙ ШААРДЛАГАТАЙ АРГА ХЭМЖЭЭ АВАХАД УЗУФРУКТ ЭЗЭМШИГЧ ТАТГАЛЗАХ ЭРХГҮЙ.
152.15.УЗУФРУКТ ЭЗЭМШИГЧ НЬ ӨМЧЛӨГЧИД УРЬДЧИЛАН МЭДЭГДЭЖ ЭНЭ ХУУЛИЙН 152.14-Т ЗААСАН ЗАЙЛШГҮЙ АРГА ХЭМЖЭЭГ ӨӨРИЙН ЗАРДЛААР АВСАН БОЛ УЗУФРУКТ ДУУСГАВАР БОЛОХОД САЛГАЖ БОЛОХ ЗАСВАР, ЗАСАН САЙЖРУУЛАЛТЫГ САЛГАЖ АВАХ БУЮУ ТҮҮНИЙ ҮНИЙГ ТӨЛҮҮЛЭХЭЭР ӨМЧЛӨГЧӨӨС ШААРДАХ ЭРХТЭЙ.
152.16.УЗУФРУКТ ЭЗЭМШИГЧ ТУХАЙН ЭД ХӨРӨНГИЙН ЗАРИМ ЭД АНГИ, ХЭСГИЙГ ЗАСАН САЙЖРУУЛАХ ЗОРИЛГООР ШИНЭ ЭД АНГИ, ЗҮЙЛЭЭР СОЛЬСОН БОЛ УЗУФРУКТ ДУУСГАВАР БОЛОХОД ХУУЧИН ЭД АНГИ, ЗҮЙЛИЙН ОРОНД ОРЛУУЛСАН ЗҮЙЛИЙГ ӨМЧЛӨГЧИД ШИЛЖҮҮЛНЭ.
152.17.УЗУФРУКТ ЭЗЭМШИГЧ НЬ АЖ АХУЙН ХЭВИЙН АШИГЛАЛТААС ГАДУУР БУЮУ ЕРДИЙНХӨӨС ХЭТЭРСЭН ХЭМЖЭЭГЭЭР ОЛЖ АВСАН ҮР ШИМ, АШГИЙНХАА ӨМЧЛӨГЧ БОЛОХ БОЛОВЧ ҮҮНТЭЙ ХОЛБООТОЙГООР УЗУФРУКТИЙН ЗҮЙЛД УЧИРСАН ГЭМТЛИЙГ ӨМЧЛӨГЧИД НӨХӨН ТӨЛӨХ ҮҮРЭГТЭЙ.
152.18.УЗУФРУКТИЙГ ӨМЧЛӨГЧИЙН ЗӨВШӨӨРӨЛГҮЙГЭЭР ШИЛЖҮҮЛЖ, ТҮҮНД ДАВХАР УЗУФРУКТ ТОГТООХЫГ ХОРИГЛОНО.
152.19.УЗУФРУКТИЙН ЗҮЙЛ НЬ ЭРХ БАЙВАЛ ГАГЦХҮҮ УЗУФРУКТ ЭЗЭМШИГЧИЙН ЗӨВШӨӨРЛӨӨР ХЭЛЦЛИЙН ҮНДСЭН ДЭЭР УГ ЭРХИЙГ ӨӨРЧИЛЖ, ХҮЧИНГҮЙ БОЛГОЖ БОЛНО.
АРВАН ГУРАВДУГААР БҮЛЭГ
БАРЬЦААНЫ ЭРХ
НЭГДҮГЭЭР ДЭД БҮЛЭГ
БАРЬЦААНЫ НИЙТЛЭГ ЗОХИЦУУЛАЛТ
153 ДУГААР ЗҮЙЛ. БАРЬЦАА
153.1.ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ БАРЬЦААГААР ХАНГАГДСАН ҮҮРГИЙГ ХУУЛЬ БУЮУ ГЭРЭЭНД ЗААСНЫ ДАГУУ ГҮЙЦЭТГЭЭГҮЙ БУЮУ ЗОХИХ ЁСООР ГҮЙЦЭТГЭЭГҮЙ БОЛ БАРЬЦААЛАГЧ БУЮУ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ НЬ БУСАД ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧДЭЭС ТЭРГҮҮН ЭЭЛЖИНД БАРЬЦААНЫ ЗҮЙЛИЙН ҮНЭЭС ШААРДЛАГАА ХАНГУУЛАХ ЭРХТЭЙ.
/ЭНЭ ХЭСЭГТ 2009 ОНЫ 7 ДУГААР САРЫН 09-НИЙ ӨДРИЙН ХУУЛИАР НЭМЭЛТ ОРУУЛСАН/
153.2.БАРЬЦААНЫ ЭРХ ҮҮССЭНЭЭР ТУХАЙН ЭТГЭЭД ҮҮРГИЙН ГҮЙЦЭТГЭЛИЙГ ШААРДАХ ДАВУУ ЭРХ ЭДЭЛНЭ.
153.3.БАРЬЦАА ҮҮСЭХ ҮЕД ТОДОРХОЙЛЖ БОЛОХ ИРЭЭДҮЙД БИЙ БОЛОХ, БОЛЗОЛ ТАВЬСАН ШААРДЛАГЫГ, ЭСХҮЛ ТАЛУУДЫН ХАРИЛЦАН ТОХИРОЛЦСОН АЛИВАА ҮҮРГИЙГ ХАНГАХАД БАРЬЦААГ ХЭРЭГЛЭЖ БОЛНО.
/ЭНЭ ХЭСЭГТ 2015 ОНЫ 7 ДУГААР САРЫН 02-НЫ ӨДРИЙН ХУУЛИАР НЭМЭЛТ ОРУУЛСАН/
153.4.БАРЬЦААНЫ ЭРХ НЬ ҮНДСЭН ШААРДЛАГА, ТҮҮНТЭЙ ХОЛБООТОЙ БУСАД ДАГАЛДАХ ЭРХ БОЛОН ЭНЭ ХУУЛИЙН 88 ДУГААР ЗҮЙЛД ЗААСАН ҮР ШИМД НЭГЭН АДИЛ ХАМААРНА.
154 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. БАРЬЦААНЫ ЗҮЙЛ
154.1.ХӨДЛӨХ БОЛОН ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГӨ, БУСДЫН ӨМЧЛӨЛД ШИЛЖҮҮЛЖ БОЛОХ ЭД ХӨРӨНГИЙН ЭРХ БАРЬЦААНЫ ЗҮЙЛ БАЙНА.
154.2.ХУУЛЬ БОЛОН БАРЬЦААНЫ ГЭРЭЭНД ӨӨРӨӨР ЗААГААГҮЙ БОЛ БАРЬЦААНЫ ЗҮЙЛ НЬ ШААРДАХ ЭРХ БАЙСАН БӨГӨӨД ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ ҮҮРГЭЭ ХУГАЦААНААС ӨМНӨ ГҮЙЦЭТГЭСЭН БОЛ ЭНЭХҮҮ ГҮЙЦЭТГЭЛ НЬ БАРЬЦААНЫ ЗҮЙЛ БОЛНО.
/ЭНЭ ХЭСЭГТ 2015 ОНЫ 7 ДУГААР САРЫН 02-НЫ ӨДРИЙН ХУУЛИАР ӨӨРЧЛӨЛТ ОРУУЛСАН/
154.3.БАРЬЦААНЫ ЗҮЙЛ НЬ БУСДЫН ӨМЧЛӨЛИЙН ХӨРӨНГӨ БАЙЖ БОЛНО. ЭНЭ ТОХИОЛДОЛД ТУХАЙН ХӨРӨНГӨ БАРЬЦААЛУУЛАГЧИЙН ӨМЧЛӨЛД ШИЛЖСЭНЭЭР БАРЬЦААГААР ХАНГАГДАХ ШААРДЛАГА ҮҮСНЭ.
/ЭНЭ ХЭСГИЙГ 2005 ОНЫ 7 ДУГААР САРЫН 07-НЫ ӨДРИЙН ХУУЛИАР НЭМСЭН, ЭНЭ ХЭСГИЙН 2 ДАХ ӨГҮҮЛБЭРИЙГ YНДСЭН ХУУЛИЙН ЦЭЦИЙН 2006 ОНЫ 6 ДУГААР САРЫН 15-НЫ ӨДРИЙН 02 ДУГААР ТОГТООЛООР ХҮЧИНГҮЙ БОЛГОСОН/
154.4.БАРЬЦААНЫ ЗҮЙЛ НЬ ИРЭЭДҮЙД БИЙ БОЛОХ ХӨРӨНГӨ БАЙЖ БОЛНО. ЭНЭ ТОХИОЛДОЛД ТУХАЙН ХӨРӨНГӨ БИЙ БОЛЖ, БАРЬЦААЛУУЛАГЧИЙН ӨМЧЛӨЛД ШИЛЖСЭНЭЭР БАРЬЦААГААР ХАНГАГДАХ ШААРДЛАГА ҮҮСНЭ.
/ЭНЭ ХЭСГИЙГ 2005 ОНЫ 7 ДУГААР САРЫН 07-НЫ ӨДРИЙН ХУУЛИАР НЭМСЭН/
154.5.ЭНЭ ХУУЛЬД ЗААСАН ТОХИОЛДОЛД БАРЬЦААНЫ НЭГ ЗҮЙЛИЙГ ХЭД ХЭДЭН ЭТГЭЭДЭД БАРЬЦААЛЖ БОЛОХ БӨГӨӨД ЭНЭ ТОХИОЛДОЛД ШААРДЛАГЫГ БАРЬЦААНЫ ГЭРЭЭГ БАЙГУУЛСАН ДАРААЛЛААР ХАНГАНА.
/ЭНЭ ХЭСГИЙН ДУГААРТ 2005 ОНЫ 7 ДУГААР САРЫН 07-НЫ ӨДРИЙН ХУУЛИАР ӨӨРЧЛӨЛТ ОРУУЛСАН/
154.6.ТУХАЙН ХӨРӨНГИЙГ ЭЗЭМШИЖ БАЙСАН БОЛОВЧ БАРЬЦААЛАХ ЭРХГҮЙ ЭТГЭЭД НЬ ЭЗЭМШИХ ЭРХИЙГ ГЭРЧИЛСЭН БАРИМТ БИЧГИЙГ ШИЛЖҮҮЛЭХ ЗАМААР ТУХАЙН ХӨРӨНГИЙГ БАРЬЦААЛУУЛСАН ТОХИОЛДОЛД БАРЬЦААЛАГЧ НЬ БАРЬЦААЛУУЛАГЧИЙН БАРЬЦААЛАХ ЭРХГҮЙ БОЛОХЫГ МЭДЭЭГҮЙ, МЭДЭХ БОЛОМЖГҮЙ БАЙСАН БОЛ БАРЬЦААЛАГЧИЙГ ШУДАРГА ЭЗЭМШИГЧ ГЭЖ ҮЗНЭ.
/ЭНЭ ХЭСГИЙН ДУГААРТ 2005 ОНЫ 7 ДУГААР САРЫН 07-НЫ ӨДРИЙН ХУУЛИАР ӨӨРЧЛӨЛТ ОРУУЛСАН/
154.7.ЭНЭ ХУУЛИЙН 154.4-Т ЗААСАН БАРЬЦААЛАГЧ НЬ ШУДАРГА ЭЗЭМШИГЧИЙН ХУВЬД БУСАД ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДЭЭС ДАВУУ ЭРХТЭЙ БАЙНА.
/ЭНЭ ХЭСГИЙН ДУГААРТ 2005 ОНЫ 7 ДУГААР САРЫН 07-НЫ ӨДРИЙН ХУУЛИАР ӨӨРЧЛӨЛТ ОРУУЛСАН/
154.8.БАРЬЦААНЫ ЗҮЙЛИЙГ СОЛИХ ЗОРИЛГООР БАРЬЦААНЫ ГЭРЭЭГ ТАЛУУД ТОХИРОЛЦОН ӨӨРЧИЛЖ БОЛНО.
/ЭНЭ ХЭСГИЙН ДУГААРТ 2005 ОНЫ 7 ДУГААР САРЫН 07-НЫ ӨДРИЙН ХУУЛИАР ӨӨРЧЛӨЛТ ОРУУЛСАН/
155 ДУГААР ЗҮЙЛ. БАРЬЦААНЫ ЭРХИЙГ ШИЛЖҮҮЛЭХ
155.1.ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ БАРЬЦААГААР ХАНГАГДАХ ШААРДЛАГЫГ ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДЭД ШИЛЖҮҮЛЭХЭД БАРЬЦААНЫ ЭРХ ШИНЭ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИД ШИЛЖИНЭ.
155.2.ХӨРӨНГӨ, БУСДАД ШИЛЖҮҮЛЖ БОЛОХ ҮНЭТ ЦААС, ТҮҮНЧЛЭН ЭД ХӨРӨНГИЙН ЭРХИЙГ ШИЛЖҮҮЛЭХЭД ТЭДГЭЭРИЙГ ОЛЖ АВАХ ЖУРАМ НЭГЭН АДИЛ ХЭРЭГЛЭГДЭНЭ.
155.3.БАРЬЦААНЫ ЗҮЙЛИЙГ БУСДАД ШИЛЖҮҮЛЭХ НЬ ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДИЙН ЭРХИЙГ ХӨНДӨХӨӨР БАЙВАЛ ТУХАЙН ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭД ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИЙН ШААРДЛАГЫГ ХАНГАХ ЗАМААР БАРЬЦААНЫ ЭРХИЙГ ӨӨРТӨӨ ШИЛЖҮҮЛЭН АВЧ БОЛНО.
156 ДУГААР ЗҮЙЛ. БАРЬЦААНЫ ГЭРЭЭ
156.1.БАРЬЦААНЫ ГЭРЭЭГ БИЧГЭЭР БАЙГУУЛНА.
156.2.ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГИЙН БАРЬЦААНЫ ГЭРЭЭГ, УЛСЫН БҮРТГЭЛД БҮРТГҮҮЛЭХ БӨГӨӨД ГЭРЭЭНД ТАЛУУДЫН НЭР, ОРШИН СУУГАА /ОРШИН БАЙГАА/ ГАЗАР, БАРЬЦААГААР ХАНГАГДАХ ШААРДЛАГА, ТҮҮНИЙ ХЭМЖЭЭ, ҮҮРГИЙГ ХАНГАХ ХУГАЦАА, БАРЬЦААНЫ ЗҮЙЛ, ТҮҮНИЙ БАЙГАА ГАЗАР, ҮНИЙГ ЗААНА.
/ЭНЭ ХЭСЭГТ 2009 ОНЫ 7 ДУГААР САРЫН 09-НИЙ ӨДРИЙН ХУУЛИАР ӨӨРЧЛӨЛТ ОРУУЛСАН/
156.3.ЭНЭ ХУУЛИЙН 156.1, 156.2-Т ЗААСАН ШААРДЛАГЫГ ХАНГААГҮЙ ГЭРЭЭ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БУС БАЙНА.
156.4.ХУУЛЬД ӨӨРӨӨР ЗААГААГҮЙ БОЛ ТАЛУУДЫН АЛЬ НЭГ НЬ ХҮСВЭЛ ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГИЙН БАРЬЦААНЫ ГЭРЭЭГ НОТАРИАТААР ГЭРЧЛҮҮЛЭХ, БАРЬЦААНЫ ГЭРЭЭГ НОТАРИАТААР ГЭРЧЛҮҮЛЖ БОЛНО.
/ЭНЭ ХЭСЭГТ 2009 ОНЫ 7 ДУГААР САРЫН 09-НИЙ ӨДРИЙН ХУУЛИАР НЭМЭЛТ, 2015 ОНЫ 7 ДУГААР САРЫН 02-НЫ ӨДРИЙН ХУУЛЬ, 2015 ОНЫ 7 ДУГААР САРЫН 02-НЫ ӨДРИЙН ХУУЛИАР ТУС ТУС ӨӨРЧЛӨЛТ ОРУУЛСАН/
157 ДУГААР ЗҮЙЛ. БАРЬЦААНЫ ЗҮЙЛИЙН ТАЛААР ТАЛУУДЫН ЭДЛЭХ ЭРХ, ХҮЛЭЭХ ҮҮРЭГ
157.1.БАРЬЦААЛАГЧ ДАРААХЬ ЭРХ ЭДЭЛНЭ:
157.1.1.БАРЬЦААГААР ХАНГАГДАХ ШААРДЛАГЫН ХЭМЖЭЭНД БАРЬЦААНЫ ЗҮЙЛИЙН ҮР ШИМИЙГ ОЛЖ АВАХ;
157.1.2.БАРЬЦААНЫ ЗҮЙЛИЙГ ХУДАЛДСАН ҮНИЙН ДҮНГЭЭС ӨӨРИЙН ШААРДЛАГЫГ БУСАД ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧЭЭС ТЭРГҮҮН ЭЭЛЖИНД ХАНГУУЛАХ;
157.1.3.ЭНЭ ХУУЛИЙН 157.2.2-Т ЗААСАН ХУГАЦААНД БАРЬЦААЛУУЛАГЧ ШААРДЛАГЫГ ХАНГАХ ӨӨР АРГА СОНГОХ БУЮУ ӨӨР ЗҮЙЛ БАРЬЦААНД БАРИУЛААГҮЙ БОЛ БАРЬЦААНЫ ЗҮЙЛИЙГ ХУУЛЬ, ГЭРЭЭНД ЗААСАН ЖУРМЫН ДАГУУ ХУДАЛДАХ;
/ЭНЭ ЗААЛТАД 2015 ОНЫ 7 ДУГААР САРЫН 02-НЫ ӨДРИЙН ХУУЛИАР ӨӨРЧЛӨЛТ ОРУУЛСАН/
157.1.4.БАРЬЦААЛУУЛАГЧ ЭНЭ ХУУЛИЙН 157.6.1-Д ЗААСАН ҮҮРГЭЭ ЗОХИХ ЁСООР БИЕЛҮҮЛЭХГҮЙ БАЙНА ГЭЖ ҮЗВЭЛ БАРЬЦААНЫ ЗҮЙЛИЙГ ӨӨРИЙН ЭЗЭМШИЛД ШИЛЖҮҮЛЭХИЙГ ШААРДАХ;
157.1.5.БАРЬЦААНЫ ЗҮЙЛИЙГ ЭЗЭМШИЛДЭЭ ШИЛЖҮҮЛЭН АВСАН БОЛ ТҮҮНИЙ БҮРЭН БҮТЭН БАЙДЛЫГ ХАНГАЖ ҮҮНТЭЙ ХОЛБОГДОН ГАРСАН ЗАЙЛШГҮЙ ЗАРДЛАА БАРЬЦААЛУУЛАГЧААС ШААРДАХ.
157.2.БАРЬЦААЛАГЧ ДАРААХЬ ҮҮРЭГ ХҮЛЭЭНЭ:
157.2.1.ӨӨРИЙН ЭЗЭМШИЛД АВСАН БАРЬЦААНЫ ЗҮЙЛ УСТАХ, ҮНЭ НЬ ИХЭЭХЭН БУУРАХ БОДИТ НӨХЦӨЛ БИЙ БОЛСОН БОЛ БАРЬЦААЛУУЛАГЧИД НЭН ДАРУЙ МЭДЭГДЭХ;
157.2.2.ЭНЭ ХУУЛИЙН 157.2.1-Т ЗААСАН ТОХИОЛДОЛД, БАРЬЦААЛУУЛАГЧИД ШААРДЛАГА ХАНГАХ ӨӨР АРГА СОНГОХ БУЮУ БАРЬЦААНД ӨӨР ЗҮЙЛИЙГ БАРИУЛАХ БОЛОМЖИТ ХУГАЦАА ЗААЖ ӨГӨХ;
157.2.3.ЭНЭ ХУУЛИЙН 157.1.3-Т ЗААСНЫ ДАГУУ БАРЬЦААНЫ ЗҮЙЛИЙГ ХУДАЛДСАНААС ОЛСОН МӨНГИЙГ БАРЬЦААНЫ ХУГАЦАА ДУУСТАЛ ХАДГАЛАХ.
157.3.ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИЙН ШААРДЛАГЫГ ХАНГАХ ЗОРИЛГООР ХЭД ХЭДЭН ЗҮЙЛИЙГ БАРЬЦААЛСАН ТОХИОЛДОЛД ГЭРЭЭНД ӨӨРӨӨР ЗААГААГҮЙ БОЛ БАРЬЦААЛАГЧ НЬ ШААРДЛАГАА ХАНГАХ БАРЬЦААНЫ ЗҮЙЛИЙГ СОНГОХ ЭРХТЭЙ БОЛОВЧ ЭНЭ НЬ ТУХАЙН ШААРДЛАГЫГ ХАНГАХАД ШААРДАГДАХ ТОО, ХЭМЖЭЭНЭЭС ХЭТЭРЧ БОЛОХГҮЙ.
157.4.БАРЬЦААНЫ ЭРХЭЭ ХЭРЭГЖҮҮЛЭХЭД СААД УЧРУУЛСАН НӨХЦӨЛ БАЙДАЛ БИЙ БОЛСОН ТОХИОЛДОЛД БАРЬЦААЛАГЧ НЬ ЭНЭ ХУУЛИЙН 92 ДУГААР ЗҮЙЛД ЗААСАН ЭРХИЙГ ЭДЭЛНЭ.
157.5.БАРЬЦААЛУУЛАГЧ ДАРААХЬ ЭРХ ЭДЭЛНЭ:
157.5.1.БАРЬЦААНЫ ЗҮЙЛИЙГ ЭЗЭМШИЛДЭЭ БАЙЛГАХ ХУГАЦААНД ТҮҮНИЙ ҮР ШИМИЙГ ОЛЖ АВАХ;
157.5.2.ЭНЭ ХУУЛИЙН 157.2.1-Д ЗААСАН НӨХЦӨЛ БАЙДАЛ БИЙ БОЛСОН БОЛ БАРЬЦААНЫ ЗҮЙЛИЙГ БУЦААН АВАХААР ШААРДАЖ БАРЬЦААЛАГЧИЙН ШААРДЛАГЫГ ХАНГАХ ӨӨР АРГА САНАЛ БОЛГОХ;
157.5.3.БАРЬЦААЛАГЧ ЭНЭ ХУУЛИЙН 157.1.5-Д ЗААСАН ҮҮРГЭЭ ЗОХИХ ЁСООР БИЕЛҮҮЛЭХГҮЙ БАЙНА ГЭЖ ҮЗВЭЛ БАРЬЦААНЫ ЗҮЙЛИЙГ БҮРЭН БҮТЭН БАЙЛГАЖ ЧАДАХ ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДЭД ШИЛЖҮҮЛЭХИЙГ ШААРДАХ;
157.5.4.БАРЬЦААНЫ ЗҮЙЛИЙГ ДУУДЛАГА ХУДАЛДААГААР ХУДАЛДСАНААС ОЛСОН ОРЛОГООС ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИЙН ШААРДЛАГА, ДУУДЛАГА ХУДАЛДАА ЯВУУЛАХТАЙ ХОЛБОГДСОН БОЛОН БУСАД ЗАЙЛШГҮЙ ЗАРДЛЫГ ХАСААД ҮЛДСЭН ХЭСГИЙГ ӨӨРТӨӨ ШИЛЖҮҮЛЭХИЙГ ШААРДАХ.
157.6.БАРЬЦААЛУУЛАГЧ ДАРААХЬ ҮҮРЭГ ХҮЛЭЭНЭ:
157.6.1.ӨӨРИЙНХӨӨ ЭЗЭМШИЛД БАЙГАА БАРЬЦААНЫ ЗҮЙЛИЙН БҮРЭН БҮТЭН БАЙДЛЫГ ХАНГАХ;
157.6.2.БАРЬЦААНЫ ГЭРЭЭ БАЙГУУЛАХ ҮЕД БАРЬЦААЛАХ ХӨРӨНГИЙН ХУВЬД ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДИЙН ШААРДЛАГА БАЙГАА БОЛ ТҮҮНД БАРЬЦААНЫ ЭРХ ҮҮССЭН ТУХАЙ МЭДЭГДЭХ.
157.7.БАРЬЦААГААР ХАНГАГДАХ ШААРДЛАГАД БАРЬЦААЛУУЛАГЧ НЬ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ БИШ БОЛ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧЭЭС ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИД ГАРГАЖ БОЛОХ ХАРИУ ШААРДЛАГЫГ БАРЬЦААЛУУЛАГЧ ГАРГАХ ЭРХТЭЙ.
157.8.БАРЬЦААГААР ХАНГАГДАХ ШААРДЛАГЫГ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ БОЛОН ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭД /БАРЬЦААЛУУЛАГЧ/-ИЙН ХӨРӨНГӨӨР НЭГЭН ЗЭРЭГ ХАНГАХААР БОЛ УУЛ ШААРДЛАГЫГ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧИЙН ХӨРӨНГӨӨР ЭХЭЛЖ ХАНГУУЛАХ ШААРДЛАГЫГ БАРЬЦААЛУУЛАГЧ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИД ТАВИХ ЭРХТЭЙ.
158 ДУГААР ЗҮЙЛ. БАРЬЦААЛАГЧИЙН ШААРДЛАГЫГ ХАНГАХ
158.1.ШААРДАХ ЭРХ ҮҮССЭН БУЮУ ҮҮРГИЙН ГҮЙЦЭТГЭЛИЙГ ХАНГАХ ХУГАЦАА ӨНГӨРСӨН ТОХИОЛДОЛД БАРЬЦААНЫ ЗҮЙЛИЙГ ХУДАЛДАХ, БУСАД ХЭЛБЭРЭЭР БОРЛУУЛАХ ЗАМААР БАРЬЦААЛАГЧИЙН ШААРДЛАГЫГ ХАНГАНА.
158.2.ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИД ЗОХИХ ТӨЛБӨР ХИЙСНЭЭР БАРЬЦААЛАГЧИЙН ШААРДЛАГЫГ ХАНГАСАН ГЭЖ ҮЗНЭ.
158.3.ХЭРЭВ БАРЬЦААГААР ХАНГАХ ҮҮРГИЙГ ГҮЙЦЭТГЭХ ХУГАЦАА БОЛСОН, ЭСХҮЛ БАРЬЦААНЫ ГЭРЭЭНД ЗААСНЫ ДАГУУ ГҮЙЦЭТГЭЭГҮЙ БОЛ БАРЬЦААЛАГЧ НЬ БАРЬЦААНЫ ЭРХЭЭ ХЭРЭГЖҮҮЛЭХЭЭР ШААРДАХ ЭРХТЭЙ.
/ЭНЭ ХЭСГИЙГ 2015 ОНЫ 7 ДУГААР САРЫН 02-НЫ ӨДРИЙН ХУУЛИАР ӨӨРЧЛӨН НАЙРУУЛСАН/
158.4.БАРЬЦААГААР ХАНГАГДАХ ШААРДЛАГЫГ ХАНГАХЫН ТУЛД ХУУЛЬ ЗҮЙН АЧ ХОЛБОГДОЛТОЙ ЯМАР НЭГЭН ҮЙЛДЭЛ ХИЙХ ЗАЙЛШГҮЙ ШААРДЛАГАТАЙ БОЛ БАРЬЦААЛАГЧ УГ ҮЙЛДЛИЙГ ХИЙХИЙГ БАРЬЦААЛУУЛАГЧААС ШААРДАХ ЭРХТЭЙ БӨГӨӨД БАРЬЦААЛУУЛАГЧ АРВАН ДӨРӨВ ХОНОГИЙН ДОТОР ЭНЭ ҮЙЛДЛИЙГ ХИЙГЭЭГҮЙ БОЛ БАРЬЦААЛАГЧ БАРЬЦААЛУУЛАГЧИЙН НЭРИЙН ӨМНӨӨС ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДТЭЙ ЭНЭ ҮЙЛДЛИЙГ ХИЙЖ БОЛНО.
158.5.БАРЬЦААНЫ ЗҮЙЛ НЬ ХЭД ХЭДЭН ЭТГЭЭДЭД БАРЬЦААЛАГДСАН БОЛ ХАМГИЙН ТҮРҮҮНД ТҮҮНИЙГ БАРЬЦААЛСАН ЭТГЭЭД УГ ЗҮЙЛИЙГ БОРЛУУЛАХЫГ ШААРДАХ ЭРХТЭЙ БӨГӨӨД УГ ЭТГЭЭД ЭНЭ ЭРХЭЭ ХЭРЭГЖҮҮЛЭХЭЭС ТАТГАЛЗСАН БОЛ ДАРААГИЙН БАРЬЦААЛАГЧ ШААРДАХ ЭРХЭЭ ХЭРЭГЖҮҮЛНЭ.
159 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. БАРЬЦААНЫ ЗҮЙЛИЙГ ХУДАЛДАХ
159.1.ХУУЛЬ БУЮУ ГЭРЭЭНД ӨӨРӨӨР ЗААГААГҮЙ БОЛ БАРЬЦААНЫ ЗҮЙЛИЙГ ЭНЭ ХУУЛЬД ЗААСАН ЖУРМЫН ДАГУУ ДУУДЛАГА ХУДАЛДААГААР ХУДАЛДАНА.
159.2.БАРЬЦААЛУУЛАГЧ ШААРДСАН БОЛ БАРЬЦААНЫ ЗҮЙЛИЙГ ХУДАЛДАХЫН ӨМНӨ ТҮҮНИЙ ҮНЭЛГЭЭГ ШИНЖЭЭЧЭЭР ТОГТООЛГОЖ БОЛОХ БӨГӨӨД ХОЛБОГДОХ ЗАРДЛЫГ БАРЬЦААЛУУЛАГЧ ХАРИУЦНА.
159.3.БАРЬЦААНЫ ЗҮЙЛИЙГ ХУДАЛДАХ АЖИЛЛАГААНД БАРЬЦААНЫ ЗҮЙЛИЙН ӨМЧЛӨГЧ ОРОЛЦОЖ, УГ ЗҮЙЛЭЭ ХУДАЛДАН АВАХ САНАЛ ГАРГАЖ БОЛНО.
159.4.БАРЬЦААНЫ ЗҮЙЛИЙН ҮНИЙГ ТӨЛӨӨГҮЙ ТОХИОЛДОЛД ХУДАЛДАН АВАХ ЭРХЭЭ АЛДАХЫГ ДУУДЛАГА ХУДАЛДААНД ОРОЛЦОГЧДОД ТАЙЛБАРЛАСАН БАЙВАЛ ЗОХИНО.
159.5.БАРЬЦААНЫ ЗҮЙЛИЙГ ХУУЛЬ ЁСООР, ШУДАРГААР ОЛЖ АВСАН ЭТГЭЭДЭД БАРЬЦААНЫ ЗҮЙЛ ЭРХИЙН ХЯЗГААРЛАЛТГҮЙГЭЭР ШИЛЖИНЭ.
160 ДУГААР ЗҮЙЛ. БАРЬЦААНЫ ЭРХ ДУУСГАВАР БОЛОХ
160.1.ДАРААХЬ ТОХИОЛДОЛД БАРЬЦААНЫ ЭРХ ДУУСГАВАР БОЛНО:
160.1.1.БАРЬЦААГААР ХАНГАГДАХ ШААРДЛАГА ДУУСГАВАР БОЛСОН;
160.1.2.БАРЬЦААЛАГЧ БАРЬЦААНЫ ЗҮЙЛЭЭС ТАТГАЛЗСАН ТУХАЙ БАРЬЦААЛУУЛАГЧ БУЮУ ӨМЧЛӨГЧИД МЭДЭГДСЭН;
160.1.3.БАРЬЦААЛАГЧ ЭЗЭМШИЛДЭЭ БАЙСАН БАРЬЦААНЫ ЗҮЙЛИЙГ БАРЬЦААЛУУЛАГЧИД БУЦААН ӨГСӨН;
160.1.4.БАРЬЦААНЫ ЗҮЙЛИЙГ ӨМЧЛӨХ ЭРХ БАРЬЦААЛАГЧИД ШИЛЖСЭН;
160.1.5.БАРЬЦААНЫ ЗҮЙЛ УСТАЖ ҮГҮЙ БОЛСОН;
160.1.6.ХУУЛЬД ЗААСАН БУСАД ҮНДЭСЛЭЛ.
160.2.ЭНЭ ХУУЛИЙН 160.1.3-Т ЗААСАН ТОХИОЛДОЛД ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДИЙН ХУВЬД БАРЬЦААГААР ХАНГАГДАХ ШААРДЛАГА ХЭВЭЭР БАЙГАА БОЛ БАРЬЦААНЫ ЭРХ ДУУСГАВАР БОЛОХГҮЙ.
160.3.ЭНЭ ХУУЛИЙН 160.1.4, 160.1.5-Д ЗААСНААС БУСАД ҮНДЭСЛЭЛЭЭР БАРЬЦААНЫ ЭРХ ДУУСГАВАР БОЛСОН БОЛ БАРЬЦААЛАГЧ БАРЬЦААНЫ ЗҮЙЛИЙГ БАРЬЦААЛУУЛАГЧ БУЮУ ӨМЧЛӨГЧИД БУЦААН ӨГӨХ ҮҮРЭГТЭЙ.
ХОЁРДУГААР ДЭД БҮЛЭГ
ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГИЙН БОЛОН ЭРХИЙН БАРЬЦААНЫ ТУСГАЙ ЗОХИЦУУЛАЛТ
161 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. БАРЬЦААГААР ХАНГАГДАХ ШААРДЛАГЫГ ШИЛЖҮҮЛЭХ
161.1.ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ БАРЬЦААГААР ХАНГАГДАХ ШААРДЛАГЫГ ШИЛЖҮҮЛЭХ ЗАМААР БАРЬЦААНЫ ЭРХЭЭ БУСДАД ШИЛЖҮҮЛЖ БОЛНО.
161.2.ХЭРЭВ ШААРДЛАГЫГ ШИЛЖҮҮЛЭХЭД БАРЬЦААНЫ ЗҮЙЛИЙГ ШИЛЖҮҮЛЭХ БОЛОМЖГҮЙ БОЛ БАРЬЦААНЫ ЭРХ ҮҮСЭХГҮЙ.
162 ДУГААР ЗҮЙЛ. ЗӨВШӨӨРӨЛ АВАХ
162.1.ХУУЛЬ БУЮУ ГЭРЭЭНД ӨӨРӨӨР ЗААГААГҮЙ БОЛ ДАРААХЬ ТОХИОЛДОЛД БАРЬЦААЛАГЧ, БАРЬЦААЛУУЛАГЧ НЬ ХАРИЛЦАН ЗӨВШӨӨРӨЛ АВАХ ҮҮРЭГТЭЙ:
162.1.1.БАРЬЦААЛАГЧ НЬ БАРЬЦААНЫ ЗҮЙЛИЙГ БАРЬЦААЛАХ БОЛ БАРЬЦААЛУУЛАГЧААС;
162.1.2.БАРЬЦААЛУУЛАГЧ НЬ БАРЬЦААНЫ ЗҮЙЛИЙН ХУВЬД ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДТЭЙ ХЭЛЦЭЛ ХИЙХ БОЛ БАРЬЦААЛАГЧААС.
/ЭНЭ ЗҮЙЛИЙГ 2015 ОНЫ 7 ДУГААР САРЫН 02-НЫ ӨДРИЙН ХУУЛИАР ХҮЧИНГҮЙ БОЛСОНД ТООЦСОН/
163 ДУГААР ЗҮЙЛ. ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГӨ БОЛОН ЭРХИЙГ ХУДАЛДАХ
163.1.ХЭРЭВ БАРЬЦААНЫ ЗҮЙЛИЙН БИРЖИЙН БУЮУ ЗАХ ЗЭЭЛИЙН ҮНЭ ТОДОРХОЙ БАЙВАЛ БАРЬЦААЛАГЧ НЬ УГ ЗҮЙЛИЙГ ХУДАЛДААНЫ ТУСГАЙ БАЙГУУЛЛАГААР ДАМЖУУЛАН ХУДАЛДАХААР ИТГЭМЖИЛЖ БОЛНО.
163.2.БАРЬЦААЛАГЧ НЬ БАРЬЦААНЫ ЗҮЙЛИЙГ ХУДАЛДАХ БОЛСОН ТУХАЙ БОЛОН ХУДАЛДАХ ҮНИЙН ТУХАЙ ӨМЧЛӨГЧИД УРЬДЧИЛАН МЭДЭГДЭХ ҮҮРЭГТЭЙ. ИЙНХҮҮ МЭДЭГДСЭНЭЭС ХОЙШ АРВАН ДӨРӨВ ХОНОГИЙН ДОТОР БАРЬЦААНЫ ЗҮЙЛИЙГ ХУДАЛДАЖ БОЛОХГҮЙ.
/ЭНЭ ЗҮЙЛИЙГ 2015 ОНЫ 7 ДУГААР САРЫН 02-НЫ ӨДРИЙН ХУУЛИАР ХҮЧИНГҮЙ БОЛСОНД ТООЦСОН/
164 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ЭРХ БАРЬЦААЛАХ
164.1.ЭРХ БАРЬЦААЛАХАД ЭНЭ ХУУЛИЙН 153-160 ДУГААР ЗҮЙЛИЙН ХОЛБОГДОХ ЗААЛТУУД НЭГЭН АДИЛ ХАМААРНА.
ГУРАВДУГААР ДЭД БҮЛЭГ
ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГИЙН БАРЬЦАА /ИПОТЕК/
165 ДУГААР ЗҮЙЛ. ИПОТЕК
165.1.БУСАД ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧДЭЭС ТЭРГҮҮН ЭЭЛЖИНД ӨӨРИЙН ШААРДЛАГАА ХАНГУУЛАХААР ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ ТОДОРХОЙ ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГӨ БАРЬЦААЛАХЫГ ИПОТЕК ГЭНЭ.
165.2.ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГӨӨС ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИЙН ШААРДЛАГЫГ ХАНГАЖ БОЛОХ ҮНИЙН ДҮНГИЙН ДЭЭД ХЯЗГААРЫГ ТОДОРХОЙЛЖ УЛСЫН БҮРТГЭЛД ТЭМДЭГЛҮҮЛСЭН БАЙВАЛ ЗОХИНО.
/ЭНЭ ХЭСГИЙГ 2009 ОНЫ 7 ДУГААР САРЫН 09-НИЙ ӨДРИЙН ХУУЛИАР ХҮЧИНГҮЙ БОЛСОНД ТООЦСОН/
165.3.ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГИЙН ӨМЧЛӨГЧ, ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ НАР ХАРИЛЦАН ТОХИРОЛЦОЖ ИПОТЕКООР ХАНГАГДАХ ШААРДЛАГЫГ ӨӨР ШААРДЛАГААР СОЛЬЖ БОЛОХ БӨГӨӨД ӨӨРЧЛӨЛТИЙГ УЛСЫН БҮРТГЭЛД БҮРТГҮҮЛНЭ.
165.4.ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИЙН ШААРДЛАГА НЬ ХЭД ХЭДЭН ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГИЙН ИПОТЕКООР ХАНГАГДАХААР БАЙВАЛ ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГӨ ТУС БҮРИЙГ ТУХАЙН ШААРДЛАГЫГ БҮХЭЛД НЬ ХАНГАХАД АШИГЛАХ БӨГӨӨД ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ ШААРДЛАГАА ХАНГУУЛАХДАА АЛЬ НЭГЭН ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГИЙГ СОНГОЖ БОЛНО.
165.5.ХЭВИЙН БУС АЖ АХУЙН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГААР ОЛЖ АВСАН, ЭСХҮЛ АЖ АХУЙН ХЭВИЙН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГААР ОЛЖ АВСАН БОЛОВЧ БУСДЫН ӨМЧЛӨЛД ШИЛЖЭЭГҮЙ БАЙГАА ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГИЙН БҮРДЭЛ ХЭСЭГ, ҮР ШИМД ИПОТЕК НЭГЭН АДИЛ ХАМААРНА.
165.6.ГЭРЭЭНД ӨӨРӨӨР ЗААГААГҮЙ БОЛ ИПОТЕКИЙН ЗҮЙЛ БОЛОХ ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГИЙН ҮНЭЭС ҮНДСЭН ҮҮРГЭЭС ГАДНА ХҮҮ, АНЗ, ХОХИРОЛ БОЛОН ШҮҮХИЙН ЗАРДЛЫГ ГАРГУУЛНА.
166 ДУГААР ЗҮЙЛ. ИПОТЕКИЙН БҮРТГЭЛ
166.1.ИПОТЕК НЬ УЛСЫН БҮРТГЭЛД БҮРТГҮҮЛСНЭЭР ҮҮСНЭ.
166.2.ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГИЙН ӨМЧЛӨГЧ, ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ, ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ НЬ ИПОТЕКООР ХАНГАГДАХ ШААРДЛАГЫН ХЭМЖЭЭ, ТҮҮНИЙ ХҮҮ, ШААРДЛАГЫГ БИЕЛҮҮЛЭХ ХУГАЦАА ЗЭРГИЙГ ХАМТРАН ТОДОРХОЙЛСОН БАРИМТ БИЧИГ ҮЙЛДЭЖ ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГИЙН ӨМЧЛӨГЧ БОЛОН ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ ХУУЛЬД ЗААСАН ЖУРМЫН ДАГУУ ИПОТЕКИЙГ БҮРТГҮҮЛНЭ.
167 ДУГААР ЗҮЙЛ. БАТАЛГААТ ИПОТЕК
167.1.ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ ИПОТЕКИЙН ЭРХИЙН БҮРТГЭЛИЙГ НОТОЛГОО БОЛГОХГҮЙГЭЭР ЗӨВХӨН ӨӨРИЙН ШААРДЛАГЫГ НОТЛОХ ЗАМААР ИПОТЕКИЙН ЭРХЭЭ ХАНГУУЛАХААР ХЭЛЭЛЦЭН ТОХИРОЛЦОЖ БОЛОХ БӨГӨӨД УГ ИПОТЕКИЙГ УЛСЫН БҮРТГЭЛД БАТАЛГААТ ИПОТЕК ГЭЖ БҮРТГЭНЭ.
167.2.МЭДҮҮЛГИЙН БОЛОН ЗӨВШӨӨРЛИЙН ҮНЭТ ЦААСНЫ ТӨЛБӨРИЙН ҮҮРЭГТЭЙ ХОЛБООТОЙ ШААРДЛАГЫН ХУВЬД БАТАЛГААТ ИПОТЕК ТОГТООЖ БОЛОХ БӨГӨӨД ЭНЭ ТОХИОЛДОЛД БАТАЛГААТ ИПОТЕКИЙГ БҮРТГҮҮЛЭХ ШААРДЛАГАГҮЙ.
168 ДУГААР ЗҮЙЛ. ИПОТЕК ӨМЧЛӨГЧИД ШИЛЖИХ
168.1.ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИЙН ШААРДЛАГА ДУУСГАВАР БОЛСОН, ЭСХҮЛ ТЭРЭЭР ШААРДЛАГААСАА ТАТГАЛЗСАН БОЛ ИПОТЕК ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГИЙН ӨМЧЛӨГЧИД ШИЛЖИНЭ.
168.2.ЭНЭ ХУУЛИЙН 168.1-Д ЗААСАН ТОХИОЛДОЛД ӨМЧЛӨГЧ ИПОТЕКИЙГ ДУУСГАВАР БОЛГОЖ УЛСЫН БҮРТГЭЛЭЭС ХАСУУЛАХ БУЮУ БҮРТГҮҮЛСЭН ДАРААЛЛЫГ ХЭВЭЭР ХАДГАЛЖ ӨӨР ЭТГЭЭДЭД ШИЛЖҮҮЛЖ БОЛНО.
168.3.ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГИЙН ӨМЧЛӨГЧ ИПОТЕКИЙГ ДУУСГАВАР БОЛГОХООР ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДИЙН ӨМНӨ ҮҮРЭГ ХҮЛЭЭСЭН, ЭСХҮЛ ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГӨ БОЛОН ИПОТЕК НЭГ ЭТГЭЭДЭД ШИЛЖИХЭЭР БОЛ ЭНЭ ТУХАЙ УЛСЫН БҮРТГЭЛД УРЬДЧИЛАН ТЭМДЭГЛҮҮЛЖ БОЛНО.
168.4.ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГИЙН ӨМЧЛӨГЧ НЬ БАРЬЦААЛАГЧИЙН ӨМНӨ ӨӨРИЙН БИЕЭР ҮҮРЭГ ХҮЛЭЭГЭЭГҮЙ БОЛ ӨӨРИЙН БИЕЭР ҮҮРЭГ ХҮЛЭЭСЭН ЭТГЭЭДТЭЙ НЭГЭН АДИЛ ЭРХ ЭДЛЭХ БӨГӨӨД ШААРДЛАГЫГ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БУС ГЭЖ ТООЦУУЛАХ БУЮУ ТҮҮНИЙ ХЭМЖЭЭГ БУУРУУЛАХ ТАЛААР ХҮСЭЛТ ГАРГАХ ЭРХТЭЙ.
169 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИЙН ШААРДЛАГЫГ ХАНГАХ
169.1.ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИЙН ШААРДЛАГЫГ ХАНГАХ ХУГАЦАА БОЛСОН, ЭСХҮЛ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ ҮҮРГИЙГ ГҮЙЦЭТГЭХ ЭРХТЭЙ БОЛСОН ҮЕЭС БУЮУ ХУУЛЬД ЗААСАН БУСАД ТОХИОЛДОЛД ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГИЙГ ӨМЧЛӨГЧ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИЙН ШААРДЛАГЫГ ХАНГАХ ҮҮРЭГТЭЙ.
/ЭНЭ ХЭСЭГТ 2009 ОНЫ 7 ДУГААР САРЫН 09-НИЙ ӨДРИЙН ХУУЛИАР НЭМЭЛТ ОРУУЛСАН/
169.2.ӨМЧЛӨГЧ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИЙН ШААРДЛАГЫГ ХАНГАСАН БОЛ УЛСЫН БҮРТГЭЛД ӨӨРЧЛӨЛТ ОРУУЛАХ БУЮУ ИПОТЕКИЙГ ДУУСГАВАР БОЛГОХОД ШААРДАГДАХ БАРИМТ БИЧГИЙГ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧЭЭС ШААРДАН АВАХ ЭРХТЭЙ.
169.3.ӨМЧЛӨГЧ НЬ ӨӨРИЙН БИЕЭР ҮҮРЭГ ХҮЛЭЭГЭЭГҮЙ БОЛ БАРЬЦААЛАГЧИЙН ЗӨВШӨӨРСНӨӨР ТУХАЙН ҮҮРГИЙГ ГҮЙЦЭТГЭХЭЭР ҮҮРЭГ ХҮЛЭЭСЭН ЭТГЭЭДЭЭС ҮҮРГИЙГ ӨӨРТӨӨ ШИЛЖҮҮЛЭН АВЧ БОЛНО.
170 ДУГААР ЗҮЙЛ. ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИЙН ЭРХИЙГ ХАМГААЛАХ
170.1.ӨМЧЛӨГЧ НЬ ИПОТЕКИЙН ЗҮЙЛ БОЛОХ ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГИЙН ҮНЭЛГЭЭГ БОДИТОЙ ТОГТООЛГОХ ҮҮРЭГТЭЙ.
170.2.ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГӨД АЮУЛ УЧРАХ БОДИТ НӨХЦӨЛ БИЙ БОЛСОН БОЛ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ НЬ ӨМЧЛӨГЧИД УГ АЮУЛЫГ ЗАЙЛУУЛАХ БОЛОМЖИЙН ХУГАЦААГ ТОГТООН ӨГЧ БОЛНО. УГ ХУГАЦАА ДУУСАХАД ӨМЧЛӨГЧ АЮУЛЫГ ЗАЙЛУУЛАХ АРГА ХЭМЖЭЭ АВААГҮЙ БОЛ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ ТУХАЙН ЭД ХӨРӨНГӨӨС ӨӨРИЙН ШААРДЛАГЫГ НЭН ДАРУЙ ХАНГУУЛАХ ЭРХТЭЙ.
170.3.ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГИЙГ ДААТГУУЛСАН БОЛ ДААТГАЛЫН ТОХИОЛДОЛ БИЙ БОЛОХОД ДААТГАГЧ ЭНЭ ТУХАЙ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИД МЭДЭГДСЭНИЙ ДАРАА ДААТГАЛЫН НӨХӨН ТӨЛБӨРИЙГ ДААТГУУЛАГЧИД ОЛГОХ ҮҮРЭГТЭЙ.
170.4.ТУХАЙН ЭД ХӨРӨНГИЙГ СЭРГЭЭН ЗАСВАРЛАХАД ДААТГАЛЫН НӨХӨН ТӨЛБӨРИЙГ АШИГЛАХГҮЙ ГЭЖ ҮЗЭХ ҮНДЭСЛЭЛ БАЙВАЛ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ ДААТГАЛЫН ТӨЛБӨРИЙГ ДААТГУУЛАГЧИД ОЛГУУЛАХГҮЙ БАЙХ ШААРДЛАГАТАЙ АРГА ХЭМЖЭЭ АВАХ ЭРХТЭЙ.
170.5.ӨМЧЛӨГЧ НЬ ИПОТЕКИЙН ЗҮЙЛ БОЛОХ ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГИЙН БҮРЭН БҮТЭН БАЙДЛЫГ ХАНГАХ ТАЛААР ХҮЛЭЭСЭН ҮҮРГЭЭ ЗОХИХ ЁСООР ГҮЙЦЭТГЭЖ ЧАДАХГҮЙ БАЙГАА НЬ ТОГТООГДВОЛ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГИЙГ ӨӨРИЙН ЭЗЭМШИЛД ШИЛЖҮҮЛЭХИЙГ ШААРДАХ ЭРХТЭЙ.
170.6.ӨМЧЛӨГЧ НЬ ИПОТЕКИЙН ЗҮЙЛ БОЛОХ ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГИЙН ӨМЧЛӨХ ЭРХЭЭ ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДЭД ШИЛЖҮҮЛЭХ ХЭЛЦЭЛ ХИЙХ БОЛ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧЭЭС ЗӨВШӨӨРӨЛ АВАХ ҮҮРЭГТЭЙ.
/ЭНЭ ХЭСГИЙГ 2016 ОНЫ 1 ДҮГЭЭР САРЫН 19-НЫ ӨДРИЙН ХУУЛИАР НЭМСЭН/
/ЭНЭ ХЭСГИЙГ ҮНДСЭН ХУУЛИЙН ЦЭЦИЙН 2017 ОНЫ 12 ДУГААР САРЫН 06-НЫ ӨДРИЙН 01 ДҮГЭЭР ТОГТООЛООР ХҮЧИНГҮЙ БОЛГОСОН/
171 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ӨМЧЛӨГЧИЙН ХЭЛЦЭЛ ХИЙХ ЭРХИЙГ ҮЛ ХЯЗГААРЛАХ
171.1.ИПОТЕКИЙН ЗҮЙЛ БОЛОХ ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГИЙГ АШИГЛАХГҮЙ, БУСДЫН ӨМЧЛӨЛД ШИЛЖҮҮЛЭХГҮЙ, ӨӨР БАЙДЛААР ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДЭД ЭРХ ОЛГОХГҮЙ БАЙХ ҮҮРГИЙГ ӨМЧЛӨГЧИД ХҮЛЭЭЛГЭСЭН ХЭЛЦЭЛ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БУС БАЙНА.
171.2.ИПОТЕКИЙН ЗҮЙЛИЙГ ӨМЧЛӨГЧИЙН ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДТЭЙ БАЙГУУЛСАН ХЭЛЦЭЛ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БАЙХ ЭСЭХ НЬ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИЙН ЗӨВШӨӨРЛӨӨС ХАМААРНА.
/ЭНЭ ХЭСГИЙГ ҮНДСЭН ХУУЛИЙН ЦЭЦИЙН 2015 ОНЫ 12 ДУГААР САРЫН 09-НИЙ ӨДРИЙН 11 ДҮГЭЭР ТОГТООЛООР ХҮЧИНГҮЙ БОЛГОСОН/
171.3.ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИЙН ШААРДЛАГЫГ БҮРЭН БУЮУ ХЭСЭГЧЛЭН ХАНГААГҮЙ БОЛ ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГӨ ӨМЧЛӨХ ЭРХ ТҮҮНД ШИЛЖИНЭ ГЭЖ ТОХИРСОН ХЭЛЦЭЛ ХУУЛЬД ӨӨРӨӨР ЗААГААГҮЙ БОЛ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БУС БАЙНА.
/ЭНЭ ХЭСЭГТ 2005 ОНЫ 7 ДУГААР САРЫН 07-НЫ ӨДРИЙН ХУУЛИАР НЭМЭЛТ ОРСОН/
172 ДУГААР ЗҮЙЛ. ИПОТЕК БОЛОН ШААРДЛАГА ШИЛЖИХ
172.1.ИПОТЕК БОЛОН ТҮҮНИЙ ҮНДЭСЛЭЛ БОЛЖ БАЙГАА ШААРДЛАГА НЬ ГАГЦХҮҮ ЭНЭ ХУУЛИЙН 87.1-Д ЗААСНЫ ДАГУУ ӨӨР ЭТГЭЭДЭД НЭГЭН ЗЭРЭГ ХАМТДАА ШИЛЖИЖ БОЛНО.
172.2.ШИНЭ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИД ИПОТЕКИЙН БАРИМТ БИЧГИЙГ ШИЛЖҮҮЛЖ, ТҮҮНИЙГ ШИНЭ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ ГЭЖ УЛСЫН БҮРТГЭЛД БҮРТГЭСЭН НӨХЦӨЛД ШААРДЛАГА ШИЛЖСЭН ГЭЖ ҮЗНЭ.
/ЭНЭ ХЭСЭГТ 2009 ОНЫ 7 ДУГААР САРЫН 09-НИЙ ӨДРИЙН ХУУЛИАР ӨӨРЧЛӨЛТ ОРУУЛСАН/
172.3.ШААРДЛАГА ШИНЭ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИД ШИЛЖСЭНИЙ ДАРАА ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ НЬ ХУУЧИН ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИЙН ӨМНӨ ХҮЛЭЭСЭН ҮҮРГЭЭ ГҮЙЦЭТГЭСЭН БӨГӨӨД ИЙНХҮҮ ШААРДЛАГА ШИЛЖСЭН ТУХАЙ МЭДЭЭГҮЙ БАЙСАН БОЛ ХУУЧИН ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ НЬ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧИЙН ГҮЙЦЭТГЭСЭН ҮҮРГИЙН ХЭМЖЭЭГЭЭР ШИНЭ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИЙН ӨМНӨ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭНЭ.
172.4.ИПОТЕК БОЛОН ШААРДЛАГА НЬ ӨМНӨХ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИД БАЙСАН ХЭМЖЭЭГЭЭР ШИНЭ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИД ШИЛЖИНЭ.
172.5.ШИНЭ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИД ИПОТЕКИЙГ ШИЛЖҮҮЛСЭН ТУХАЙ УЛСЫН БҮРТГЭЛД БҮРТГҮҮЛСЭН БАРИМТ ҮНЭН ЗӨВ ГЭЖ ТООЦОГДОХ БӨГӨӨД ТҮҮНИЙ ТАЛААР ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ ШААРДЛАГА ГАРГАХ ЭРХГҮЙ, ХАРИН БҮРТГЭЛИЙГ БУРУУ ХИЙСНИЙГ ШИНЭ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ МЭДЭЖ БАЙСАН БОЛ ЭНЭ ЖУРАМ ХАМААРАХГҮЙ.
172.6.ИПОТЕКИЙН ҮР ДҮНД ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДИЙН ЭРХ, ХУУЛЬ ЁСНЫ АШИГ СОНИРХОЛ ХОХИРСОН БОЛ ТУХАЙН ЭТГЭЭД ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИЙН ШААРДЛАГЫГ ХАНГАЖ, ИПОТЕКИЙГ ӨӨРТӨӨ ШИЛЖҮҮЛЭН АВАХ ЭРХТЭЙ.
172.7.ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭД ЭНЭ ХУУЛИЙН 172.6-Д ЗААСНЫ ДАГУУ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИЙН ШААРДЛАГЫГ ХАНГАСАН БОЛ ХОЛБОГДОХ БАРИМТ БОЛОН БҮРТГЭЛИЙГ ӨӨРИЙН НЭР ДЭЭР ШИЛЖҮҮЛЭХИЙГ ШААРДАХ ЭРХТЭЙ.
172.8.ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИЙН ШААРДЛАГЫГ ЭНЭ ХУУЛИЙН 172.6-Д ЗААСНЫ ДАГУУ ХАНГАСАН ЭТГЭЭДЭД ИПОТЕК ШИЛЖСЭН БОЛ ТЭРЭЭР ӨМЧЛӨГЧӨӨС УЧРУУЛСАН ХОХИРЛЫГ НӨХӨН ТӨЛҮҮЛЭХЭЭР ШААРДАХ ЭРХТЭЙ.
172.9.ШААРДАХ ЭРХ ЭДЭЛЖ БАЙГАА ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ НЬ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧИЙН ӨМНӨ АДИЛ ХЭМЖЭЭНИЙ ҮҮРЭГ ХҮЛЭЭСЭН БОЛ ТЭДГЭЭРИЙН ШААРДЛАГА ХАРИЛЦАН ХАНГАГДСАНД ТООЦОЖ БОЛНО.
173 ДУГААР ЗҮЙЛ. ИПОТЕК БОЛОН ШААРДАХ ЭРХЭЭС ТАТГАЛЗАХ
173.1.ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ ШААРДЛАГА БУЮУ ИПОТЕКООС ТАТГАЛЗАЖ, ЭНЭ ТУХАЙ ЗОХИХ ЖУРМЫН ДАГУУ УЛСЫН БҮРТГЭЛД БҮРТГҮҮЛСЭН БОЛ ИПОТЕК ТУХАЙН ЭД ХӨРӨНГИЙН ӨМЧЛӨГЧИД ШИЛЖИНЭ.
173.2.ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ ИПОТЕКООС ТАТГАЛЗАЖ, ШААРДЛАГАА ХЭВЭЭР ҮЛДЭЭСЭН БОЛ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ НЬ ИПОТЕКООС УЧИРСАН ХОХИРЛЫГ НӨХӨН ТӨЛСӨН ХЭМЖЭЭГЭЭР ҮҮРГЭЭС ЧӨЛӨӨЛӨГДӨНӨ.
173.3.ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГИЙН ӨМЧЛӨГЧ МАРГАХ ЭРХТЭЙ БОЛСНООР ИПОТЕКИЙГ УДААН ХУГАЦААГААР АШИГЛАХ БОЛОМЖГҮЙ БОЛСОН ТОХИОЛДОЛД ӨМЧЛӨГЧ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧЭЭС ИПОТЕКООС ТАТГАЛЗАХЫГ ШААРДАХ ЭРХТЭЙ.
174 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГИЙГ ХУДАЛДАХЫГ ШААРДАХ
174.1.ИПОТЕКИЙН ШААРДЛАГЫГ ХАНГАХ ХУГАЦААГ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ ХЭТРҮҮЛСЭН ТОХИОЛДОЛД ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ НЬ ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГИЙГ ХУДАЛДАХЫГ ШААРДАХ ЭРХТЭЙ.
174.2./ЭНЭ ХЭСГИЙГ 2009 ОНЫ 7 ДУГААР САРЫН 09-НИЙ ӨДРИЙН ХУУЛИАР ХҮЧИНГҮЙ БОЛСОНД ТООЦСОН/
174.3./ЭНЭ ХЭСГИЙГ 2005 ОНЫ 7 ДУГААР САРЫН 07-НЫ ӨДРИЙН ХУУЛИАР НЭМСЭН,YНДСЭН ХУУЛИЙН ЦЭЦИЙН 2006 ОНЫ 6 ДУГААР САРЫН 15-НЫ ӨДРИЙН 02 ДУГААР ТОГТООЛООР ХҮЧИНГҮЙ БОЛГОСОН/
174.4.ИПОТЕКИЙН ЗҮЙЛИЙГ ШҮҮХИЙН БУС ЖУРМААР ХУДАЛДАН БОРЛУУЛАХ ЖУРМЫГ ХУУЛИАР ТОГТООНО.
/ЭНЭ ХЭСГИЙГ 2005 ОНЫ 7 ДУГААР САРЫН 07-НЫ ӨДРИЙН ХУУЛИАР НЭМСЭН/
175 ДУГААР ЗҮЙЛ. ШҮҮХИЙН ШИЙДВЭРИЙН ҮНДСЭН ДЭЭР БАРЬЦААНЫ ЗҮЙЛИЙГ АЛБАДАН ХУДАЛДАХ
175.1.ХУУЛЬД ӨӨРӨӨР ЗААГААГҮЙ БОЛ ЭНЭ ХУУЛИЙН 174 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛД ЗААСНЫ ДАГУУ ШААРДЛАГА ГАРГАСАН БОЛОВЧ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ ҮҮРГЭЭ ГҮЙЦЭТГЭЭГҮЙ БУЮУ ЗОХИХ ЁСООР ГҮЙЦЭТГЭЭГҮЙ ТОХИОЛДОЛД ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИЙН ХҮСЭЛТИЙГ ҮНДЭСЛЭН ИПОТЕКИЙН ЗҮЙЛ БОЛОХ ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГИЙГ ШҮҮХИЙН ШИЙДВЭРИЙН ДАГУУ АЛБАДАН ХУДАЛДАНА.
/ЭНЭ ХЭСЭГТ 2009 ОНЫ 7 ДУГААР САРЫН 09-НИЙ ӨДРИЙН ХУУЛИАР НЭМЭЛТ ОРУУЛСАН/
175.2.ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГИЙН ӨМЧЛӨГЧ, ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИЙН ХАМТРАН ГАРГАСАН ӨРГӨДӨЛ, ТУХАЙН ЗҮЙЛИЙН ТАЛААР ЭД ХӨРӨНГИЙН ЭРХ БҮХИЙ ТАЛУУДЫН САНАЛЫГ ХАРГАЛЗАН ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГИЙГ ХУДАЛДАХ ӨӨР ХЭЛБЭРИЙГ ШҮҮХ ТОГТООЖ БОЛНО.
175.3.ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ, ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ, ӨМЧЛӨГЧ ДУУДЛАГА ХУДАЛДААНД ОРОЛЦОХ ЭРХТЭЙ.
175.4.ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГИЙГ ДУУДЛАГА ХУДАЛДААГААР ХУДАЛДАХ ШИЙДВЭР ГАРСНААР ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ УГ ЭД ХӨРӨНГИЙН ҮР ШИМИЙГ ӨӨРТӨӨ ҮЛДЭЭХ ЭРХЭЭ АЛДАНА.
175.5.ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ ИПОТЕКИЙН ЗҮЙЛ БОЛОХ БАЙШИН, ЭСХҮЛ ТҮҮНИЙ ТОДОРХОЙ ХЭСЭГТ ӨӨРӨӨ БУЮУ ГЭР БҮЛИЙН ГИШҮҮДИЙН ХАМТ ОРШИН СУУЖ БАЙГАА БОЛ ИПОТЕКИЙН ЗҮЙЛИЙГ АЛБАДАН ХУДАЛДАХ ТУХАЙ ШҮҮХИЙН ШИЙДВЭР ГАРСАН ҮЕЭС ХӨЛСЛӨГЧ БОЛЖ, ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИД ОРОН СУУЦ ХӨЛСӨЛСНИЙ ХӨЛСИЙГ, ТУХАЙН ҮЕИЙН ХАНШААР ТӨЛӨХ ҮҮРЭГТЭЙ.
175.6.ДУУДЛАГА ХУДАЛДАА ЯВУУЛАХААР ШҮҮХЭЭС ТОМИЛОГДСОН ЭТГЭЭД, ДУУДЛАГА ХУДАЛДААГ ШҮҮХИЙН ШИЙДВЭР ГАРСАН ӨДРӨӨС ХОЙШ 30 ХОНОГИЙН ДОТОР ЯВУУЛНА.
175.7.ДУУДЛАГА ХУДАЛДАА ЯВУУЛАХААР ШҮҮХЭЭС ТОМИЛОГДСОН ЭТГЭЭД ДУУДЛАГА ХУДАЛДАА ЭХЛЭХЭЭС 14 ХОНОГИЙН ӨМНӨ ХЭВЛЭЛ МЭДЭЭЛЛИЙН ХЭРЭГСЛЭЭР НИЙТЭД МЭДЭЭЛНЭ.
176 ДУГААР ЗҮЙЛ. ДУУДЛАГА ХУДАЛДААГ ЗОГСООХ, ТҮР ХОЙШЛУУЛАХ
176.1.ДУУДЛАГА ХУДАЛДАА ЯВУУЛСНААР ЭРХ, ХУУЛЬ ЁСНЫ АШИГ СОНИРХОЛ НЬ ХӨНДӨГДӨЖ БОЛОХ ӨМЧЛӨГЧ БУЮУ ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭД ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИЙН ШААРДЛАГЫГ УРЬДЧИЛАН ХАНГАСАН ТОХИОЛДОЛД ДУУДЛАГА ХУДАЛДАА ЯВУУЛАХЫГ ЗОГСООЖ БОЛНО.
176.2.ШҮҮХ ӨМЧЛӨГЧИЙН ХҮСЭЛТИЙГ ҮНДЭСЛЭН, ЭД ХӨРӨНГИЙН ЭРХ БҮХИЙ ТАЛУУДЫН САНАЛЫГ ХАРГАЛЗАН ДАРААХЬ ТОХИОЛДОЛД ДУУДЛАГА ХУДАЛДАА ЯВУУЛАХ АЖИЛЛАГААГ 6 САР ХҮРТЭЛ ХУГАЦААГААР ТҮР ХОЙШЛУУЛЖ БОЛНО:
176.2.1.ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧИЙН ТӨЛБӨЛ ЗОХИХ ӨРИЙН ШИНЖ ЧАНАРААС ШАЛТГААЛАН ДУУДЛАГА ХУДАЛДААГ ТҮР ХОЙШЛУУЛАХ БОЛОМЖТОЙ БОЛ;
176.2.2.ӨМЧЛӨГЧИЙН ХУВИЙН БОЛОН ЭДИЙН ЗАСГИЙН ХАРИЛЦАА ХОЛБООГ ХАРГАЛЗАН ҮЗЭХ ШААРДЛАГАТАЙ БОЛ;
176.2.3.ХУУЛЬД ЗААСАН БУСАД ҮНДЭСЛЭЛ.
/ЭНЭ ЗААЛТЫГ 2009 ОНЫ 7 САРЫН 09-НИЙ ӨДРИЙН ХУУЛИАР НЭМСЭН/
176.3.ЭНЭ ХУУЛИЙН 176.2-Т ЗААСНААР ДУУДЛАГА ХУДАЛДАА ЯВУУЛАХЫГ ТҮР ХОЙШЛУУЛАХ НЬ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИД ИЛТЭД СӨРӨГ ҮР ДАГАВАР БИЙ БОЛГОНО ГЭЖ ШҮҮХ ҮЗВЭЛ ӨМЧЛӨГЧИЙН ГАРГАСАН ХҮСЭЛТИЙГ ХАНГАХГҮЙ БАЙЖ БОЛНО.
177 ДУГААР ЗҮЙЛ. ДУУДЛАГА ХУДАЛДАА ЯВУУЛАХ ҮЕИЙН ҮНЭ
177.1.ДУУДЛАГА ХУДАЛДААГААР ХУДАЛДАХ ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГИЙН САНАЛ БОЛГОХ ДООД ҮНИЙГ ДУУДЛАГА ХУДАЛДАА ЯВУУЛАХААС ӨМНӨ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ, ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ, ӨМЧЛӨГЧ ХАРИЛЦАН ТОХИРОЛЦОЖ ТОГТООСОН ҮНИЙН, ХЭРЭВ ТОХИРОЛЦООГҮЙ БОЛ ҮНЭЛГЭЭЧНИЙ ТОГТООСОН ЗАХ ЗЭЭЛИЙН ҮНИЙН 70 ХУВИАР ТООЦОН ТОГТООНО. ҮНЭЛГЭЭЧНИЙГ ДУУДЛАГА ХУДАЛДАА ЯВУУЛАХ ЭРХ БҮХИЙ ЭТГЭЭД ТОМИЛНО.
/ЭНЭ ХЭСЭГТ 2009 ОНЫ 7 ДУГААР САРЫН 09-НИЙ ӨДРИЙН ХУУЛИАР ӨӨРЧЛӨЛТ ОРУУЛСАН, ЭНЭ ХЭСГИЙГ 2014 ОНЫ 12 ДУГААР САРЫН 05-НЫ ӨДРИЙН ХУУЛИАР ӨӨРЧЛӨН НАЙРУУЛСАН/
177.2.АНХНЫ ДУУДЛАГА ХУДАЛДААГААР САНАЛ БОЛГОСОН ҮНЭД ХҮРЭХ САНАЛ ГАРААГҮЙ БУЮУ ДУУДЛАГА ХУДАЛДААНД ХЭН Ч ОРОЛЦООГҮЙ БОЛ ХОЁР ДАХЬ ДУУДЛАГА ХУДАЛДААГ ЯВУУЛНА.
177.3.ХОЁР ДАХЬ ДУУДЛАГА ХУДАЛДААГ ЭХНИЙ ДУУДЛАГА ХУДАЛДАА ЯВУУЛСНААС ХОЙШ 30 ХОНОГИЙН ДОТОР ЯВУУЛНА. ДУУДЛАГА ХУДАЛДААГ ХОЁР ДАХЬ УДАА ЯВУУЛЖ БАЙГАА ТУХАЙ ХУУЛЬД ЗААСАН ЖУРМААР НИЙТЭД МЭДЭЭЛНЭ.
177.4.ХОЁР ДАХЬ ДУУДЛАГА ХУДАЛДААНЫ ДООД ҮНИЙГ ХАРИЛЦАН ТОХИРОЛЦОЖ ТОГТООСОН, ЭСХҮЛ ҮНЭЛГЭЭЧНИЙ ТОГТООСОН ЗАХ ЗЭЭЛИЙН ҮНИЙН 50 ХУВИАР ТООЦОН ТОГТООНО.
/ЭНЭ ХЭСГИЙГ 2014 ОНЫ 12 ДУГААР САРЫН 05-НЫ ӨДРИЙН ХУУЛИАР ӨӨРЧЛӨН НАЙРУУЛСАН/
177.5.ДУУДЛАГА ХУДАЛДААТАЙ ХОЛБОГДСОН ЗАРДЛЫГ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ ХАРИУЦНА.
/ЭНЭ ХЭСГИЙГ 2014 ОНЫ 12 ДУГААР САРЫН 05-НЫ ӨДРИЙН ХУУЛИАР НЭМСЭН/
178 ДУГААР ЗҮЙЛ. ДУУДЛАГА ХУДАЛДААНЫ ЗҮЙЛИЙГ ӨМЧЛӨХ ЭРХ ҮҮСЭХ
178.1.ХАМГИЙН ӨНДӨР ҮНЭ АМЛАСАН ХУДАЛДАН АВАГЧ АЛБАДАН ДУУДЛАГА ХУДАЛДАА ЯВУУЛЖ БАЙГАА БҮРЭН ЭРХ БҮХИЙ ЭТГЭЭДЭД ҮНИЙГ ШИЛЖҮҮЛЭХ ҮҮРЭГТЭЙ БӨГӨӨД УГ ҮНЭЭС ДУУДЛАГА ХУДАЛДАА ЯВУУЛАХТАЙ ХОЛБОГДСОН ЗАРДЛЫГ ГАРГУУЛНА.
178.2.ДУУДЛАГА ХУДАЛДААГААР ХУДАЛДСАН ЗҮЙЛИЙН ҮНИЙГ БҮРЭН ТӨЛСӨН ҮЕЭС ХУДАЛДАН АВАГЧ ТУХАЙН ЗҮЙЛИЙН ӨМЧЛӨГЧ БОЛНО.
178.3.ӨМЧЛӨХ ЭРХ ШИЛЖСЭНЭЭР ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИЙН АЛБАДАН ГҮЙЦЭТГҮҮЛЖ БАЙГАА ИПОТЕКООС ХОЙШ БҮРТГҮҮЛСЭН БУСАД ИПОТЕК БОЛОН ТУХАЙН ХӨРӨНГИЙН ХУВЬД ХЯЗГААРЛАСАН ЭД ХӨРӨНГИЙН БҮХ ЭРХ ДУУСГАВАР БОЛНО.
178.4.ХАРИН ТУХАЙН ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГИЙН ХУВЬД ЭДЛЭХ БУСАД ХЯЗГААРЛАГДМАЛ ЭРХ ХЭВЭЭР ХАДГАЛАГДАНА.
178.5.ДУУДЛАГА ХУДАЛДААГААР ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГИЙГ ХУДАЛДАН АВСАН ШИНЭ ӨМЧЛӨГЧ НЬ ӨМЧЛӨХ ЭРХ ШИЛЖИХ ҮЕД ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР ҮЙЛЧИЛЖ БАЙСАН ХӨЛСЛӨХ, ТҮРЭЭСЛЭХ ГЭРЭЭНИЙ ТАЛ БОЛНО.
179 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ДУУДЛАГА ХУДАЛДААНААС ОРСОН ОРЛОГЫГ ХУВААРИЛАХ
179.1.ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ НЬ УЛСЫН БҮРТГЭЛД ИПОТЕКИЙН ЭРХ БҮХИЙ ЦОРЫН ГАНЦ ЭТГЭЭДЭЭР БҮРТГЭГДСЭН, ЭСХҮЛ ДУУДЛАГА ХУДАЛДААНААС ОРСОН ОРЛОГООС ТҮҮНИЙГ ЗОХИОН БАЙГУУЛСАНТАЙ ХОЛБОГДСОН ЗАРДЛЫГ ТӨЛӨӨД ҮЛДСЭН ХЭСЭГ НЬ БҮХ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧДИЙН ШААРДЛАГЫГ ХАНГАХАД ХҮРЭЛЦЭХҮЙЦ БАЙВАЛ УГ ХУДАЛДААГ ЗОХИОН БАЙГУУЛСАН ЭРХ БҮХИЙ ЭТГЭЭД ЗАРДЛЫГ ТООЦСОНЫ ДАРАА ҮЛДСЭН ОРЛОГЫГ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ НАРТ ЗОХИХ ДАРААЛАЛ, ЖУРМЫН ДАГУУ ХУВААРИЛЖ, ҮЛДЭГДЛИЙГ ЭД ХӨРӨНГӨ НЬ ДУУДЛАГА ХУДАЛДААНД ОРСОН ӨМЧЛӨГЧИД ШИЛЖҮҮЛНЭ.
179.2.ХЭРЭВ ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГИЙГ ХУДАЛДСАН ҮНЭ НЬ ИПОТЕКИЙН ЭРХ БҮХИЙ БҮХ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧДИЙН ШААРДЛАГЫГ ХАНГАХАД ХҮРЭЛЦЭХГҮЙ БАЙВАЛ ДУУДЛАГЫН ХУДАЛДААГ ЗОХИОН БАЙГУУЛСАН ЭРХ БҮХИЙ ЭТГЭЭД ДУУДЛАГА ХУДАЛДАА ЗОХИОН БАЙГУУЛАХТАЙ ХОЛБОГДОН ГАРСАН ЗАРДЛЫГ ХАСАЖ, ҮЛДСЭН МӨНГИЙГ ТУСГАЙ ДАНСАНД ХИЙЖ, УЛСЫН БҮРТГЭЛД БҮРТГҮҮЛСЭН ДАРААЛЛЫН ДАГУУ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧДЭД ХУВААРИЛНА.
180 ДУГААР ЗҮЙЛ. ДУУДЛАГА ХУДАЛДАА ЗОХИОН БАЙГУУЛАХ ЭРХ БҮХИЙ ЭТГЭЭДИЙН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНААС ҮҮСЭХ ХАРИУЦЛАГА
180.1.ДУУДЛАГА ХУДАЛДАА ЗОХИОН БАЙГУУЛАХААР ТОМИЛОГДСОН БҮРЭН ЭРХ БҮХИЙ ЭТГЭЭД УГ ҮҮРГЭЭ ЗОХИХ ЁСООР БИЕЛҮҮЛЖ ЧАДААГҮЙГЭЭС БУСДАД ГЭМ ХОР УЧРУУЛСАН БОЛ ХОХИРЛЫГ ЭНЭ ХУУЛИЙН 497 ДУГААР ЗҮЙЛД ЗААСНЫ ДАГУУ ХАРИУЦНА.
181 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГИЙГ БУСДЫН УДИРДЛАГАД ШИЛЖҮҮЛЭХ
181.1.ИПОТЕКИЙН ШААРДАХ ЭРХ БҮХИЙ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИЙН ӨРГӨДЛИЙГ ҮНДЭСЛЭН ШҮҮХ ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГИЙГ ДУУДЛАГА ХУДАЛДААГААР АЛБАДАН ХУДАЛДАХЫН ОРОНД БУСДЫН УДИРДЛАГАД АЛБАДАН ШИЛЖҮҮЛЭХЭЭР ШИЙДВЭРЛЭЖ БОЛОХ БӨГӨӨД ЭНЭ ТОХИОЛДОЛД ШҮҮХ ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГИЙН УДИРДЛАГЫГ ХЭРЭГЖҮҮЛЭХ ЭРХ БҮХИЙ ЭТГЭЭДИЙГ ТОМИЛОХ БУЮУ ЭНЭ ҮҮРГИЙГ ӨМЧЛӨГЧИД ШИЛЖҮҮЛЖ БОЛНО.
181.2.ШҮҮХ ЭНЭ ХУУЛИЙН 181.1-Д ЗААСАН ШИЙДВЭРИЙГ ГАРГАХЫН ӨМНӨ ИЙНХҮҮ ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГИЙГ БУСДЫН УДИРДЛАГАД АЛБАДАН ШИЛЖҮҮЛСНЭЭР ЭРХ, ХУУЛЬ ЁСНЫ АШИГ СОНИРХОЛ НЬ ХОХИРЧ БОЛОХ, УЛСЫН БҮРТГЭЛД БҮРТГҮҮЛСЭН БҮХ ЭТГЭЭДИЙН САНАЛЫГ СОНСОХ ҮҮРЭГТЭЙ.
181.3.ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГИЙГ БУСДЫН УДИРДЛАГАД АЛБАДАН ШИЛЖҮҮЛСНЭЭР ТУХАЙН ЭД ХӨРӨНГӨӨС ОЛОХ ОРЛОГО НЬ ТҮҮНИЙГ УДИРДСАНТАЙ ХОЛБОГДСОН ЗАРДЛААС ГАГЦХҮҮ ИХ БАЙХ НӨХЦӨЛД ШҮҮХ ЭНЭ ХУУЛИЙН 181.1-Д ЗААСАН ШИЙДВЭРИЙГ ГАРГАНА.
181.4.ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ НЬ ӨӨРӨӨ БУЮУ ГЭР БҮЛИЙН ГИШҮҮДИЙН ХАМТ БУСДЫН УДИРДЛАГАД АЛБАДАН ШИЛЖҮҮЛСЭН БАРИЛГА БУЮУ ТҮҮНИЙ ХЭСЭГТ ОРШИН СУУДАГ БОЛ ОРОН СУУЦ АШИГЛАСНЫ ХӨЛСИЙГ ТУХАЙН ҮЕИЙН ХАНШААР ТӨЛӨХ ҮҮРЭГТЭЙ.
181.5.ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГИЙН АЛБАДАН УДИРДЛАГЫГ ХЭРЭГЖҮҮЛЭХ ЭРХ БҮХИЙ ЭТГЭЭД НЬ ТУХАЙН ЭД ХӨРӨНГИЙН ҮР ШИМИЙГ АВЧ, ӨӨРИЙН БОЛОВСРУУЛЖ ШҮҮХЭЭР БАТЛУУЛСАН САНАЛЫН ДАГУУ ТУХАЙН ЭД ХӨРӨНГИЙГ ЭРХЛЭН ХӨТӨЛСНИЙ БОЛОН ХОЛБОГДОХ БУСАД БҮХ ЗАРДЛЫГ СУУТГАН, ҮЛДЭГДЛИЙГ ОНЫ ЭЦЭСТ ХУВААРИЛНА.
181.6.ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИЙН ШААРДЛАГЫГ ХАНГАСАН БОЛ ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГИЙН АЛБАДАН УДИРДЛАГЫГ ХЭРЭГЖҮҮЛЖ БАЙГАА ЭРХ БҮХИЙ ЭТГЭЭД ТУХАЙН ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГИЙГ ӨМЧЛӨГЧИД НЬ ШИЛЖҮҮЛНЭ.
181.7.АЛБАДАН УДИРДСАНААР ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИЙН ШААРДЛАГЫГ ХАНГАХ БОЛОМЖГҮЙ БОЛОХ НЬ ИЛТ БОЛСОН БОЛ АЛБАДАН УДИРДЛАГЫГ ДУУСГАВАР БОЛГОЖ ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГИЙГ ДУУДЛАГА ХУДАЛДААГААР ХУДАЛДАНА.
ДӨРӨВДҮГЭЭР ДЭД БҮЛЭГ
УЛСЫН БҮРТГЭЛ
182 ДУГААР ЗҮЙЛ. УЛСЫН БҮРТГЭЛД БҮРТГҮҮЛЭХ ЭРХ
182.1.УЛСЫН БҮРТГЭЛД ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГИЙН ӨМЧЛӨХ ЭРХ БОЛОН ТҮҮНТЭЙ ХОЛБООТОЙ ЭД ХӨРӨНГИЙН БУСАД ЭРХИЙГ БҮРТГҮҮЛНЭ.
182.2.ХУУЛЬ БУЮУ ГЭРЭЭНД ЗААСАН ТОХИОЛДОЛД ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГӨ БОЛОН ТҮҮНТЭЙ ХОЛБООТОЙ ЭРХ БОЛОН МЭДЭГДЛИЙГ УЛСЫН БҮРТГЭЛД БҮРТГҮҮЛНЭ.
/ЭНЭ ХЭСЭГТ 2015 ОНЫ 7 ДУГААР САРЫН 02-НЫ ӨДРИЙН ХУУЛИАР ӨӨРЧЛӨЛТ ОРУУЛСАН/
182.3.ЭНЭ ЗҮЙЛД ЗААСАН ЭРХ БОЛОН МЭДЭГДЛИЙГ БҮРТГЭХ ЖУРМЫГ ХУУЛИАР ЗОХИЦУУЛНА.
/ЭНЭ ХЭСЭГТ 2015 ОНЫ 7 ДУГААР САРЫН 02-НЫ ӨДРИЙН ХУУЛИАР ӨӨРЧЛӨЛТ ОРУУЛСАН/
182.4.ЭДИЙН БОЛОН ЭДИЙН БУС ХӨДЛӨХ ХӨРӨНГИЙН БАРЬЦААНЫ ЭРХИЙГ ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДИЙН ӨМНӨ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨРТ ТООЦУУЛАН БАТАЛГААЖУУЛАХ ЗОРИЛГООР ХУУЛЬД ЗААСАН ЖУРМЫН ДАГУУ БАРЬЦААНЫ ЭРХИЙН МЭДЭГДЛИЙГ БҮРТГҮҮЛЖ БОЛНО.
/ЭНЭ ХЭСГИЙГ 2015 ОНЫ 7 ДУГААР САРЫН 02-НЫ ӨДРИЙН ХУУЛИАР НЭМСЭН/
183 ДУГААР ЗҮЙЛ. УЛСЫН БҮРТГЭЛД БИЧИГДСЭН ТЭМДЭГЛЭЛ ҮНЭН ЗӨВ БАЙХ
183.1.ЭРХ ШИЛЖҮҮЛЖ БАЙГАА ЭТГЭЭДИЙН НЭР ДЭЭР УЛСЫН БҮРТГЭЛД БҮРТГҮҮЛСЭН ЭРХИЙГ ХЭЛЦЛИЙН ҮНДСЭН ДЭЭР ОЛЖ АВЧ БАЙГАА ЭТГЭЭД УЛСЫН БҮРТГЭЛД БИЧИГДСЭН ТЭМДЭГЛЭЛИЙГ БУРУУ ТАШАА БОЛОХЫГ МЭДЭЖ БАЙСАН, ЭСХҮЛ УГ БҮРТГЭЛИЙГ БУРУУ ТАШАА ГЭЖ ЭСЭРГҮҮЦСЭНЭЭС БУСАД ТОХИОЛДОЛД ҮНЭН ЗӨВ ГЭЖ ТООЦНО.
183.2.ХЭРЭВ БҮРТГЭЛИЙГ БҮРТГҮҮЛЭХ ЭРХГҮЙ ЭТГЭЭДИЙН НЭРЭЭР ХИЙЛГЭСЭН БОЛ ЭНЭХҮҮ БҮРТГЭЛИЙН ҮР ДҮНД ЭРХ БОЛОН ЭРХ ЗҮЙН БАЙДЛЫН ХУВЬД ХОХИРЧ БАЙГАА ЭТГЭЭД БҮРТГЭЛД НЭР НЬ БАЙГАА ЭТГЭЭДЭЭС БҮРТГЭЛИЙН ТЭМДЭГЛЭЛД ӨӨРЧЛӨЛТ ОРУУЛАХЫГ ШААРДАЖ БОЛНО.
183.3.УЛСЫН БҮРТГЭЛД БҮРТГЭЛТЭЙ ЭРХИЙН ЖИНХЭНЭ ЭЗЭМШИГЧИЙГ ҮНЭН ЗӨВ ТОГТООХЫН ТУЛД УЛСЫН БҮРТГЭЛД БИЧИГДСЭН ТЭМДЭГЛЭЛ БУРУУ, ТАШАА БОЛОХ ТУХАЙ ӨРГӨДЛИЙГ ЭРХ НЬ ЗӨРЧИГДӨЖ БАЙГАА ЭТГЭЭД БҮРТГЭЛИЙН БАЙГУУЛЛАГАД ГАРГАХ ЭРХТЭЙ.
184 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. УЛСЫН БҮРТГЭЛД БҮРТГЭЛТЭЙ ЭРХИЙН ДАРААЛАЛ
184.1.УЛСЫН БҮРТГЭЛД БҮРТГЭЛТЭЙ ЭРХИЙН ДАРААЛАЛ НЬ БҮРТГЭЛД БҮРТГҮҮЛЭХЭЭР ӨРГӨДӨЛ ГАРГАСАН ДАРААЛЛААР ТОДОРХОЙЛОГДОНО.
184.2.ДАРААЛЛАА СОЛИЛЦОЖ БАЙГАА ТАЛУУДЫН ЗӨВШӨӨРЛИЙН ҮНДСЭН ДЭЭР ДАРААЛЛЫГ ХОЖИМ ӨӨРЧИЛЖ БОЛОХ БӨГӨӨД УЛСЫН БҮРТГЭЛД УГ ӨӨРЧЛӨЛТИЙГ БҮРТГҮҮЛНЭ.
184.3.ЯМАР НЭГЭН ЭРХИЙГ БҮРТГҮҮЛЭХИЙН ТУЛД ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГИЙН ӨМЧЛӨГЧ НЬ АЛЬ НЭГЭН ЭРХИЙГ НӨГӨӨ ЭРХИЙН ӨМНӨ БҮРТГҮҮЛЭХ БОЛЗОЛ ТАВЬЖ БОЛОХ БӨГӨӨД ЭНЭХҮҮ БОЛЗЛЫГ УЛСЫН БҮРТГЭЛД ТЭМДЭГЛҮҮЛНЭ.
185 ДУГААР ЗҮЙЛ. УЛСЫН БҮРТГЭЛД УРЬДЧИЛСАН ТЭМДЭГЛЭЛ ХИЙХ
185.1.ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГИЙН ЭРХИЙГ БҮРТГҮҮЛЭХ ТУХАЙ ШААРДЛАГЫГ ХАНГАХЫН ТУЛД УЛСЫН БҮРТГЭЛД УРЬДЧИЛСАН ТЭМДЭГЛЭЛ ХИЙЖ БОЛНО.
185.2.ЭНЭ ХУУЛИЙН 185.1-Д ЗААСАН ТЭМДЭГЛЭЛИЙГ ИРЭЭДҮЙД БИЙ БОЛОХ БУЮУ БОЛЗОЛ ТАВЬСАН ШААРДЛАГЫГ ХАНГАХЫН ТУЛД ХИЙЖ БОЛНО.
185.3.УРЬДЧИЛСАН ТЭМДЭГЛЭЛ ХИЙГДСЭНИЙ ДАРАА ХИЙХ БҮРТГЭЛ НЬ УРЬДЧИЛСАН ТЭМДЭГЛЭЛЭЭР ЭРХЭЭ ХАМГААЛУУЛСАН ЭТГЭЭДИЙН ШААРДАХ ЭРХИЙГ ДУУСГАВАР БОЛГОХ БУЮУ ХОХИРООХГҮЙ БОЛ ТҮҮНД ЯМАР НЭГЭН НӨЛӨӨ ҮЗҮҮЛЭХГҮЙ.
185.4.УРЬДЧИЛСАН ТЭМДЭГЛЭЛИЙГ ЭРХ ЭЗЭМШИГЧИЙГ ТОГТООХ ЗОРИЛГООР, ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГИЙН ЭЗЭМШИГЧИЙН ЗӨВШӨӨРЛӨӨР ХИЙНЭ.
185.5.УРЬДЧИЛСАН ТЭМДЭГЛЭЛ ХИЙЛГЭСНЭЭР УДААН ХУГАЦААНЫ ТУРШ ЭД ХӨРӨНГӨӨ АШИГЛАХ БОЛОМЖИЙГ АЛДАХААР БАЙВАЛ ЭД ХӨРӨНГИЙН ЭЗЭМШИГЧ НЬ ТЭМДЭГЛЭЛ ХИЙЛГЭСЭН ЭТГЭЭДЭЭС УРЬДЧИЛСАН ТЭМДЭГЛЭЛИЙГ ХҮЧИНГҮЙ БОЛГУУЛАХЫГ ШААРДАХ ЭРХТЭЙ.
185.6.УРЬДЧИЛСАН ТЭМДЭГЛЭЛ ХИЙЛГЭСЭН ЭТГЭЭДИЙН ХУВЬД ЯМАР НЭГЭН ЭРХ ОЛЖ АВСАН НЬ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БУС БАЙВАЛ ТУХАЙН ЭТГЭЭД УРЬДЧИЛСАН ТЭМДЭГЛЭЛЭЭР ХАНГАГДАХ ШААРДЛАГЫГ ХЭРЭГЖҮҮЛЭХЭД ШААРДЛАГАТАЙ БҮРТГЭЛ ХИЙЛГЭХ ЗӨВШӨӨРӨЛ ОЛГОХЫГ ЭД ХӨРӨНГӨ ЭЗЭМШИГЧЭЭС ШААРДАХ ЭРХТЭЙ.
II ХЭСЭГ
ҮҮРЭГ
I ДЭД ХЭСЭГ
НИЙТЛЭГ ҮНДЭСЛЭЛ
АРВАН ДӨРӨВДҮГЭЭР БҮЛЭГ
ЕРӨНХИЙ ҮНДЭСЛЭЛ
186 ДУГААР ЗҮЙЛ. ҮҮРГИЙН ХАРИЛЦАА
186.1.ХУУЛЬ БУЮУ ГЭРЭЭГЭЭР ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ НЬ ЯМАР НЭГЭН ҮЙЛДЭЛ ХИЙХ, ЭСХҮЛ ТОДОРХОЙ ҮЙЛДЭЛ ХИЙХЭЭС ТАТГАЛЗАХ ҮҮРГИЙГ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИЙН ӨМНӨ ХҮЛЭЭХ БӨГӨӨД ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ НЬ ТҮҮНЭЭС УГ ҮҮРГЭЭ ГҮЙЦЭТГЭХИЙГ ШААРДАХ ЭРХТЭЙ.
186.2.ҮҮРГИЙН АГУУЛГА, ШИНЖ ЧАНАРЫГ ХАРГАЛЗАН ТАЛУУДЫН АЛИНД Ч НӨГӨӨ ТАЛЫН ЭРХ, ЭД ХӨРӨНГИЙН ХУВЬД ОНЦГОЙ ҮҮРЭГ НОГДУУЛЖ БОЛНО.
187 ДУГААР ЗҮЙЛ. ҮҮРЭГ ҮҮСЭХ ҮНДЭСЛЭЛ
187.1.ҮҮРЭГ НЬ ЭНЭ ХУУЛИЙН 8 ДУГААР ЗҮЙЛД ЗААСАН ҮНДЭСЛЭЛЭЭР ҮҮСНЭ.
187.2.ГЭРЭЭ БАЙГУУЛАХ БЭЛТГЭЛ ҮЕ ШАТАНД ЭНЭ ХУУЛИЙН 186 ДУГААР ЗҮЙЛД ЗААСАН ҮҮРЭГ ҮҮСЧ БОЛНО.
187.3.ХЭЛЭЛЦЭЭНИЙ ЯВЦАД АЛЬ НЭГ ТАЛЫН ХАЙХРАМЖГҮЙ ҮЙЛДЛЭЭС БОЛЖ ГЭРЭЭГ БАЙГУУЛААГҮЙ БОЛ ХЭЛЭЛЦЭЭ ХИЙХТЭЙ ХОЛБОГДОН ГАРСАН ЗАРДЛЫГ ХАЙХРАМЖГҮЙ ХАНДСАН ТАЛ НӨГӨӨ ТАЛД НӨХӨН ТӨЛӨХ ҮҮРЭГ ҮҮСЧ БОЛНО.
188 ДУГААР ЗҮЙЛ. МЭДЭЭЛЭЛ ӨГӨХ ҮҮРЭГ
188.1.ҮҮРЭГ НЬ ЯМАР НЭГЭН МЭДЭЭЛЭЛ ОЛЖ АВАХ ЭРХИЙГ АЛЬ НЭГ ТАЛД БИЙ БОЛГОЖ БОЛНО.
188.2.ҮҮРГИЙН АГУУЛГЫГ ТОДОРХОЙЛОХОД ШААРДЛАГАТАЙ МЭДЭЭЛЛИЙГ ТҮҮНИЙГ ЭЗЭМШИГЧ ТАЛ НЬ ӨӨРИЙН ЭРХ, АШИГ СОНИРХЛЫГ ХОХИРООХГҮЙГЭЭР ӨГӨХ БОЛОМЖТОЙ ТОХИОЛДОЛД НӨГӨӨ ТАЛ НЬ МЭДЭЭЛЭЛ АВАХ ЭРХТЭЙ.
188.3.МЭДЭЭЛЭЛ ӨГӨХТЭЙ ХОЛБОГДОН ГАРСАН ЗАРДЛЫГ ТҮҮНИЙГ ХҮЛЭЭН АВАГЧ ТАЛ НӨГӨӨ ТАЛДАА НӨХӨН ТӨЛӨХ ҮҮРЭГТЭЙ.
АРВАН ТАВДУГААР БҮЛЭГ
ГЭРЭЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙ
НЭГДҮГЭЭР ДЭД БҮЛЭГ
НИЙТЛЭГ ҮНДЭСЛЭЛ
189 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ГЭРЭЭНИЙ ТАЛУУДЫН ЧӨЛӨӨТ БАЙДАЛ
189.1.ГЭРЭЭНИЙ ТАЛУУД ХУУЛИЙН ХҮРЭЭНД ГЭРЭЭГ ЧӨЛӨӨТЭЙ БАЙГУУЛАХ, ТҮҮНИЙ АГУУЛГЫГ ӨӨРСДӨӨ ТОДОРХОЙЛОХ ЭРХТЭЙ.
189.2.НИЙГЭМ, ХУВЬ ХҮНИЙ АШИГ СОНИРХЛЫГ ХАМГААЛАХ ЗОРИЛГООР ЗАРИМ ТӨРЛИЙН ГЭРЭЭГ ГАГЦХҮҮ ТӨРИЙН ЭРХ БҮХИЙ БАЙГУУЛЛАГААС ОЛГОСОН ЗӨВШӨӨРЛИЙН ҮНДСЭН ДЭЭР БАЙГУУЛЖ БОЛНО. ЗӨВШӨӨРӨЛ ОЛГОХ ЖУРМЫГ ХУУЛИАР ТОГТООНО.
189.3.ЗӨВШӨӨРЛИЙН ҮНДСЭН ДЭЭР БАЙГУУЛСАН ГЭРЭЭ НЬ ЭРХ БҮХИЙ БАЙГУУЛЛАГААС ЗӨВШӨӨРЛИЙГ АВСНААР ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БОЛНО.
189.4.ТОДОРХОЙ НЭР ТӨРЛИЙН БҮТЭЭГДЭХҮҮН ҮЙЛДВЭРЛЭХ, АЖИЛ, ҮЙЛЧИЛГЭЭ ЭРХЛЭХ ТАЛААР ТУХАЙН ЗАХ ЗЭЭЛД ДАВАМГАЙЛЖ БАЙГАА ЭТГЭЭД ЭНЭХҮҮ ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ ХҮРЭЭНД ТҮҮНД ХАНДСАН ЭТГЭЭДТЭЙ ГЭРЭЭ БАЙГУУЛАХ ҮҮРЭГТЭЙ БӨГӨӨД НӨГӨӨ ТАЛДАА ТЭГШ БУС НӨХЦӨЛ ТУЛГАН САНАЛ ТАВИХ БУЮУ ГЭРЭЭ БАЙГУУЛАХААС ТАТГАЛЗАХ ЭРХГҮЙ.
189.5.ЭНЭ ХУУЛИАР ЗОХИЦУУЛААГҮЙ, ШУУД НЭРЛЭГДЭЭГҮЙ БОЛОВЧ ГЭРЭЭНИЙ ҮНДСЭН ШИНЖ, ХЭЛБЭРИЙГ ИЛЭРХИЙЛСЭН ӨВӨРМӨЦ АГУУЛГА БҮХИЙ ГЭРЭЭГ НЭРЛЭГДЭЭГҮЙ ГЭРЭЭ ГЭНЭ. НЭРЛЭГДЭЭГҮЙ ГЭРЭЭНД ЭНЭ ХУУЛИЙН ҮҮРГИЙН ТУХАЙ НИЙТЛЭГ ҮНДЭСЛЭЛ ХАМААРНА.
190 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ИРЭЭДҮЙД БИЙ БОЛОХ БУЮУ БЭЛЭН БАЙГАА ЭД ХӨРӨНГИЙН ХУВЬД ХИЙХ ГЭРЭЭ
190.1.ХУУЛЬД ӨӨРӨӨР ЗААГААГҮЙ БОЛ ГЭРЭЭНИЙ НЭГ ТАЛ НЬ ИРЭЭДҮЙД БИЙ БОЛОХ ӨӨРИЙН БҮХ ЭД ХӨРӨНГИЙГ НӨГӨӨ ТАЛЫН ӨМЧЛӨЛД ШИЛЖҮҮЛЭХ, ЭСХҮЛ ХЯЗГААРТАЙГААР ЭЗЭМШҮҮЛЖ, АШИГЛУУЛАХ /УЗУФРУКТ/-ААР ҮҮРЭГ ХҮЛЭЭСЭН ГЭРЭЭ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БУС БАЙНА.
/ЭНЭ ХЭСЭГТ 2015 ОНЫ 7 ДУГААР САРЫН 02-НЫ ӨДРИЙН ХУУЛИАР ӨӨРЧЛӨЛТ ОРУУЛСАН/
190.2.НЭГ ТАЛ НЬ ӨӨРТ БЭЛЭН БАЙГАА БҮХ ЭД ХӨРӨНГӨ БУЮУ ТҮҮНИЙ ХЭСГИЙГ НӨГӨӨ ТАЛЫН ӨМЧЛӨЛД ШИЛЖҮҮЛЭХ, ЭСХҮЛ ХЯЗГААРТАЙГААР ЭЗЭМШҮҮЛЖ, АШИГЛУУЛАХ /УЗУФРУКТ/-ААР ҮҮРЭГ ХҮЛЭЭСЭН ГЭРЭЭГ НОТАРИАТААР ЗААВАЛ ГЭРЧЛҮҮЛНЭ.
190.3.ХУВИЙН БОЛОН ГЭР БҮЛИЙН ХЭРЭГЦЭЭНИЙ ЗОРИЛГООР ӨӨРТ БЭЛЭН БАЙГАА БҮХ ЭД ХӨРӨНГӨ, ЭСХҮЛ ИРЭЭДҮЙД БИЙ БОЛОХ БҮХ ЭД ХӨРӨНГӨӨ БАРЬЦААЛУУЛАХААР ҮҮРЭГ ХҮЛЭЭСЭН ГЭРЭЭ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БУС БАЙНА.
/ЭНЭ ХЭСГИЙГ 2015 ОНЫ 7 ДУГААР САРЫН 02-НЫ ӨДРИЙН ХУУЛИАР НЭМСЭН/
191 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ӨВЛӨГДӨХ ЭД ХӨРӨНГИЙН ТАЛААР БАЙГУУЛАХ ГЭРЭЭ
191.1.ИРГЭНД ӨВЛӨГДӨХ ХӨРӨНГИЙН ТАЛААР ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДИЙН ХООРОНД БАЙГУУЛСАН ГЭРЭЭ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БУС БАЙНА.
191.2.ӨВЛӨГДӨХ ХӨРӨНГӨӨС ИРГЭНД ЗААВАЛ НОГДОХ ХЭСЭГ, ТҮҮНЧЛЭН ӨВЛҮҮЛЭГЧИЙН ГЭРЭЭСЛЭЛЭЭР ТОГТООСОН ХЯЗГААРЛАЛТЫН ТАЛААР ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДИЙН ХООРОНД БАЙГУУЛСАН ГЭРЭЭНД ЭНЭ ХУУЛИЙН 191.1 НЭГЭН АДИЛ ХАМААРНА.
191.3.ӨВЛӨГДӨХ ХӨРӨНГӨӨС НОГДОХ ХЭСГИЙН ТАЛААР ХУУЛЬ ЁСНЫ ӨВЛӨГЧДИЙН ХООРОНД БАЙГУУЛСАН ГЭРЭЭНД ЭНЭ ХУУЛИЙН 191.1 ХАМААРАХГҮЙ.
192 ДУГААР ЗҮЙЛ. ЭД ХӨРӨНГИЙН ДАГАЛДАХ ЗҮЙЛД ҮҮРЭГ ХАМААРАХ
192.1.НЭГ ТАЛ ЭД ХӨРӨНГӨӨ НӨГӨӨ ТАЛЫН ӨМЧЛӨЛД ШИЛЖҮҮЛЭХ, ХЯЗГААРТАЙГААР ЭЗЭМШҮҮЛЖ, АШИГЛУУЛАХААР ШИЛЖҮҮЛЭХ ҮҮРЭГ ХҮЛЭЭСЭН ТОХИОЛДОЛД ГЭРЭЭНД ӨӨРӨӨР ЗААГААГҮЙ БОЛ УГ ҮҮРЭГ ТУХАЙН ЭД ХӨРӨНГИЙН ДАГАЛДАХ ЗҮЙЛД НЭГЭН АДИЛ ХАМААРНА.
193 ДУГААР ЗҮЙЛ. ҮҮРГИЙН ГҮЙЦЭТГЭЛИЙГ ТОДОРХОЙЛОХ
193.1.ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭХ АРГА, ХЭЛБЭР, ЖУРМЫГ ГЭРЭЭНИЙ АЛЬ НЭГ ТАЛ БУЮУ ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭД ТОДОРХОЙЛСОН НЬ НӨГӨӨ ТАЛД БУЮУ ТАЛУУДАД ЭРГЭЛЗЭЭ ТӨРҮҮЛЭХЭЭР БОЛ ШУДАРГА ЁСНЫ ЗАРЧИМД НИЙЦҮҮЛЭН ХАРИЛЦАН ХҮСЭЛ ЗОРИГОО ИЛЭРХИЙЛЭХ ЗАМААР ШИЙДВЭРЛЭНЭ.
193.2.ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭХ АРГА, ХЭЛБЭР, ЖУРМЫГ ТОДОРХОЙЛСОН НЬ ШУДАРГА ЁСНЫ ЗАРЧИМД НИЙЦЭЭГҮЙ, ЭСХҮЛ ҮҮРГИЙН ГҮЙЦЭТГЭЛИЙГ ТОДОРХОЙЛОХЫГ ХЭТ УДААШРУУЛЖ БАЙНА ГЭЖ АЛЬ НЭГ ТАЛ НЬ ҮЗВЭЛ АРБИТРЫН ХЭЛЭЛЦЭЭРТЭЙ БОЛ АРБИТРЫН ЖУРМААР, БУСАД ТОХИОЛДОЛД ШҮҮХЭЭР ШИЙДВЭРЛҮҮЛЭХЭЭР ХАНДАХ ЭРХТЭЙ.
/ЭНЭ ХЭСЭГТ 2017 ОНЫ 1 ДҮГЭЭР САРЫН 26-НЫ ӨДРИЙН ХУУЛИАР НЭМЭЛТ ОРУУЛСАН/
194 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ГЭРЭЭНИЙ БУС ҮҮРЭГТ ХАМААРАХ ЖУРАМ
194.1.ҮҮРГИЙН ШИНЖ ЧАНАРТ ХАРШЛАХГҮЙ БОЛ ГЭРЭЭНИЙ БУС ҮҮРГИЙН ХАРИЛЦААНД ГЭРЭЭНИЙ ҮҮРГИЙН ХОЛБОГДОХ ЖУРМЫГ ХЭРЭГЛЭЖ БОЛНО.
ХОЁРДУГААР ДЭД БҮЛЭГ
ГЭРЭЭ БАЙГУУЛАХ
195 ДУГААР ЗҮЙЛ. ГЭРЭЭ БАЙГУУЛАХ САНАЛ
195.1.НЭГ ЭТГЭЭД ӨӨРИЙН ХҮСЭЛ ЗОРИГИЙГ ХҮЛЭЭН ЗӨВШӨӨРСӨН ЭТГЭЭДТЭЙ ЭРХ ҮҮРГИЙН ХУВЬД ХОЛБОГДОХООР НЭГ БУЮУ ХЭД ХЭДЭН ТОДОРХОЙ ЭТГЭЭДЭД ХАНДАН ХҮСЭЛ ЗОРИГОО БОДИТОЙГООР, ХАНГАЛТТАЙ ТОДОРХОЙ ИЛЭРХИЙЛСЭН ИЛЭРХИЙЛЛИЙГ ГЭРЭЭ БАЙГУУЛАХ САНАЛ ГЭНЭ.
195.2.ГЭРЭЭ БАЙГУУЛАХ САНАЛД ГЭРЭЭНИЙ ГОЛ НӨХЦӨЛ БУЮУ ТҮҮНИЙГ ТОДОРХОЙЛОХ ЖУРМЫГ ЗААСАН БАЙНА.
195.3.ХУУЛЬД ЗААСАН БУЮУ ГЭРЭЭНД ЗАЙЛШГҮЙ ТУСГАВАЛ ЗОХИХ, ТҮҮНЧЛЭН НЭГ ТАЛЫН ХҮССЭНИЙ ДАГУУ НӨГӨӨ ТАЛ НЬ ЗӨВШӨӨРСӨН НӨХЦӨЛИЙГ ГЭРЭЭНИЙ ГОЛ НӨХЦӨЛ ГЭНЭ.
195.4.ТОДОРХОЙ БУС ЭТГЭЭДҮҮДЭД ХАНДСАН ХҮСЭЛ ЗОРИГИЙН ИЛЭРХИЙЛЭЛД ГЭРЭЭ БАЙГУУЛАХ САНАЛ БОЛОХЫГ ШУУД ЗААГААГҮЙ БОЛ ТҮҮНИЙГ САНАЛ ГАРГАХ ДУУДЛАГА ГЭНЭ.
195.5.ГЭРЭЭ БАЙГУУЛАХ САНАЛ ГАРГАСАН ТАЛ ХУУЛЬ, ГЭРЭЭ, ЭСХҮЛ САНАЛД ЗААСАН ХУГАЦААНД САНАЛААСАА ТАТГАЛЗАХ ЭРХГҮЙ.
195.6.ГЭРЭЭ БАЙГУУЛАХ САНАЛААС ӨӨР НӨХЦӨЛӨӨР ГЭРЭЭ БАЙГУУЛАХЫГ ЗӨВШӨӨРСӨН ХАРИУГ ГЭРЭЭ БАЙГУУЛАХ ТУХАЙ ШИНЭ САНАЛ ГЭЖ ҮЗНЭ.
195.7.ГЭРЭЭ БАЙГУУЛАХ САНАЛ ИЛГЭЭСЭН ТАЛ САНАЛЫН ХАРИУГ ХУГАЦАА ХОЖИМДУУЛАН ХҮЛЭЭН АВСАН БӨГӨӨД ЭНЭ ТУХАЙ НӨГӨӨ ТАЛДАА НЭН ДАРУЙ МЭДЭГДСЭН БОЛ ХУГАЦАА ХОЖИМДОЖ ИРСЭН ХАРИУГ ГЭРЭЭ БАЙГУУЛАХ ТУХАЙ ШИНЭ САНАЛ ГЭЖ ҮЗНЭ.
196 ДУГААР ЗҮЙЛ. ГЭРЭЭГ БАЙГУУЛСАНД ТООЦОХ
196.1.ДАРААХЬ ҮНДЭСЛЭЛЭЭР ГЭРЭЭГ БАЙГУУЛСАНД ТООЦНО:
196.1.1.ЭД ХӨРӨНГӨ ШИЛЖҮҮЛСНЭЭР ГЭРЭЭ БАЙГУУЛАХААР ХУУЛЬД ЗААСАН БОЛ ГЭРЭЭНИЙ ГОЛ НӨХЦӨЛИЙН ТАЛААР ТАЛУУД ТОХИРОЛЦОЖ, ТУХАЙН ЭД ХӨРӨНГИЙГ ШИЛЖҮҮЛСНЭЭР;
196.1.2.ГЭРЭЭГ БИЧГЭЭР БАЙГУУЛАХААР ХУУЛЬД ЗААСАН БУЮУ ТАЛУУД ТОХИРОЛЦСОН БОЛ ТАЛУУД НЭГ БАРИМТ БИЧИГ ҮЙЛДЭЖ, ГАРЫН ҮСЭГ ЗУРАХ БУЮУ ГЭРЭЭНИЙ САНАЛЫГ ЗӨВШӨӨРСНӨӨ ИЛЭРХИЙЛСЭН ТАЛ ГАРЫН ҮСГЭЭ ЗУРСАН ЗАХИДАЛ, АЛБАН БИЧИГ, ТЕЛЕФАКС ЭДГЭЭРТЭЙ АДИЛТГАХ БАРИМТ БИЧГИЙГ НӨГӨӨ ТАЛ ХҮЛЭЭН АВСНААР;
196.1.3.ГЭРЭЭНИЙ САНАЛЫГ ХАРИУ ИРҮҮЛЭХ ХУГАЦААТАЙГААР ИЛГЭЭСЭН БӨГӨӨД ДУРДСАН ХУГАЦААНД НӨГӨӨ ТАЛААС ЗӨВШӨӨРСӨН ХАРИУ АВСАН;
196.1.4.ГЭРЭЭНИЙ САНАЛЫГ ХАРИУ ИРҮҮЛЭХ ХУГАЦАА ЗААЛГҮЙ БИЧГЭЭР, ЭСХҮЛ ЦАХИМ ХЭЛБЭРЭЭР ИЛГЭЭСЭН БӨГӨӨД ТҮҮНИЙГ ЗӨВШӨӨРСӨН ТУХАЙ ХАРИУГ ЕРДИЙН БОЛОМЖИТ ХУГАЦААНД ХҮЛЭЭН АВСАН;
196.1.5.НҮҮР ТУЛАН АМААР ГАРГАСАН САНАЛД ТЭР ДАРУЙ ЗӨВШӨӨРСӨН ХАРИУ ӨГСӨН;
196.1.6.ГЭРЭЭ БАЙГУУЛАХ САНАЛЫГ ХҮЛЭЭН АВСАН ТАЛ ЗӨВШӨӨРСӨН ХАРИУГ ХУГАЦААНД НЬ ИЛГЭЭСЭН БОЛОВЧ УГ ХАРИУ ХОЖИМДОЖ ИРСЭН УЧИР ГЭРЭЭГ БАЙГУУЛАХГҮЙ ГЭЖ НӨГӨӨ ТАЛ НЬ ХАРИУ ИЛГЭЭСЭН ТАЛД НЭН ДАРУЙ МЭДЭГДЭЭГҮЙ;
196.1.7.АЖИЛ ХЭРГИЙН ХҮРЭЭНД ТОГТСОН ЗАНШИЛ ЁСООР САНАЛ ГАРГАГЧ ТАЛЫГ ХҮЛЭЭН ЗӨВШӨӨРНӨ ГЭЖ ҮЗЭЭД САНАЛ ХҮЛЭЭН АВАГЧ ТАЛ НЬ САНАЛД ДУРДСАНААС ӨӨР НӨХЦӨЛӨӨР ГЭРЭЭ БАЙГУУЛАХААР ХАРИУ ИЛГЭЭСЭН ТОХИОЛДОЛД САНАЛ ГАРГАГЧ ТАТГАЛЗСАН ТУХАЙГАА НЭН ДАРУЙ МЭДЭГДЭЭГҮЙ;
196.1.8.ЦАХИМ ХЭЛБЭРЭЭР ГЭРЭЭ ХИЙХ БОЛ ТАЛУУД ХҮСЭЛ ЗОРИГОО ХАРИЛЦАН ИЛЭРХИЙЛЖ ЦАХИМ БАРИМТ БИЧИГ ҮЙЛДЭЖ, ТООН ГАРЫН ҮСЭГ ЗУРСНААР, ЭСХҮЛ БУСАД БАЙДЛААР ТЕХНИКИЙН ХЭРЭГСЭЛ, ПРОГРАММ ХАНГАМЖИЙГ АШИГЛАН ХҮСЭЛ ЗОРИГОО ИЛЭРХИЙЛСНИЙГ ХАРИЛЦАН ХҮЛЭЭН ЗӨВШӨӨРЧ ЦАХИМ ГАРЫН ҮСЭГ ЗУРСНААР. /ЭНЭ ЗААЛТЫГ 2011 ОНЫ 12 ДУГААР САРЫН 15-НЫ ӨДРИЙН ХУУЛИАР НЭМСЭН/
196.2.БУСДАД ҮЙЛЧИЛГЭЭ ҮЗҮҮЛЭХ АЖ АХУЙ ЭРХЛЭГЧ НЬ АЖИЛ ТӨРЛИЙН БАЙНГЫН ХОЛБОО БҮХИЙ ЭТГЭЭДЭЭС ТУХАЙН ТӨРЛИЙН ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭХ ТУХАЙ САНАЛЫГ ХҮЛЭЭН АВСАН БОЛ ЕРДИЙН БОЛОМЖИТ ХУГАЦААНЫ ДОТОР ХАРИУ ЯВУУЛАХ ҮҮРЭГТЭЙ. ЭНЭ ҮҮРГЭЭ БИЕЛҮҮЛЭЭГҮЙ БОЛ ТҮҮНИЙГ ГЭРЭЭ БАЙГУУЛАХААР ДУУГҮЙ ХҮЛЭЭН ЗӨВШӨӨРСӨН ГЭЖ ҮЗНЭ.
196.3.САНАЛ ХҮЛЭЭН АВСАН ТАЛ ТАТГАЛЗСАН ХАРИУГ ЕРДИЙН БОЛОМЖИТ ХУГАЦААНЫ ДОТОР ИЛГЭЭСЭН БОЛОВЧ САНАЛ ГАРГАГЧ ТАЛ ТҮҮНИЙГ МЭДЭЭГҮЙН УЛМААС САНАЛД ДУРДСАН ҮҮРЭГ ЁСООР БАРАА ИЛГЭЭСЭН ТОХИОЛДОЛД САНАЛ ХҮЛЭЭН АВСАН ТАЛ УГ БАРААНД УЧИРЧ БОЛОХ ХОХИРЛЫГ ЗАЙЛУУЛАХ БУЮУ БАГАСГАХ ЗОРИЛГООР БАРААГ ХҮЛЭЭН АВЧ ХАДГАЛАХ БУЮУ ГЭМТЭЭХГҮЙ, МУУТГАХГҮЙ, ҮРЭГДҮҮЛЭХГҮЙ БАЙХ ТАЛААР ӨӨРӨӨС ШАЛТГААЛАХ БҮХИЙ Л АРГА ХЭМЖЭЭГ АВАХ ҮҮРЭГТЭЙ БӨГӨӨД ГАРСАН ЗАРДЛЫГ САНАЛ ГАРГАГЧААС ШААРДАХ ЭРХТЭЙ.
197 ДУГААР ЗҮЙЛ. ҮНЭ ХАЯЛЦУУЛАХ АЖИЛЛАГАА
197.1.ҮНЭ ХАЯЛЦУУЛАХ ЗАМААР ГЭРЭЭ БАЙГУУЛЖ БОЛНО.
197.2.ХУУЛЬД ӨӨРӨӨР ЗААГААГҮЙ БОЛ ГЭРЭЭГ ҮНЭ ХАЯЛЦАЖ ЯЛСАН ЭТГЭЭДТЭЙ БАЙГУУЛНА.
197.3.ҮНЭ ХАЯЛЦУУЛАХ АЖИЛЛАГААГ ЗОХИОН БАЙГУУЛАГЧ НЬ ӨМЧЛӨГЧ БУЮУ ЭРХ ЭЗЭМШИГЧ, ЭСХҮЛ ЭРХ ОЛГОГДСОН ЭТГЭЭД БАЙЖ БОЛНО.
197.4.ЭРХ ОЛГОГДСОН БАЙГУУЛЛАГА ӨМЧЛӨГЧ БУЮУ ЭРХ ЭЗЭМШИГЧТЭЙ БАЙГУУЛСАН ГЭРЭЭНИЙ ҮНДСЭН ДЭЭР ТЭДГЭЭРИЙН НЭРИЙН ӨМНӨӨС, ЭСХҮЛ ӨӨРИЙН НЭРИЙН ӨМНӨӨС ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА ЯВУУЛНА.
197.5.ЭД ХӨРӨНГӨ БУЮУ ЭД ХӨРӨНГИЙН ЭРХИЙГ ХУДАЛДАХ ГЭРЭЭГ ГАГЦХҮҮ ХУУЛЬД ЗААСАН БОЛ ҮНЭ ХАЯЛЦУУЛАХ ЗАМААР БАЙГУУЛНА.
197.6.ҮНЭ ХАЯЛЦУУЛАХ АЖИЛЛАГААГ ДУУДЛАГА ХУДАЛДАА БУЮУ УРАЛДААНЫ ХЭЛБЭРЭЭР ЯВУУЛНА.
197.7.ДУУДЛАГА ХУДАЛДААГААР ҮНЭ ХАЯЛЦАН ЯЛАГЧ НЬ ХАМГИЙН ӨНДӨР ҮНЭ САНАЛ БОЛГОСОН ЭТГЭЭД БАЙНА.
197.8.УРАЛДААНД ЯЛАГЧ НЬ УРАЛДААНЫГ ЗОХИОН БАЙГУУЛАХ КОМИССООС УРЬДЧИЛАН ТОДОРХОЙЛСНООР ХАМГИЙН САЙН НӨХЦӨЛИЙГ ХАНГАСАН ЭТГЭЭД БАЙХ БӨГӨӨД ХУУЛЬД ӨӨРӨӨР ЗААГААГҮЙ БОЛ ҮНЭ ХАЯЛЦУУЛАХ АЖИЛЛАГААНЫ ХЭЛБЭРИЙГ УГ ЭД ХӨРӨНГИЙН ӨМЧЛӨГЧ БУЮУ ЭД ХӨРӨНГИЙН ЭРХ ЭЗЭМШИГЧ ТОГТООНО.
197.9.НЭГ ЭТГЭЭД ОРОЛЦСОН БОЛ ДУУДЛАГА ХУДАЛДАА, УРАЛДААН ЯВАГДААГҮЙ ГЭЖ ҮЗНЭ.
197.10.ДУУДЛАГА ХУДАЛДАА БУЮУ УРАЛДААНЫГ НЭЭЛТТЭЙ БУЮУ ХААЛТТАЙ ЯВУУЛЖ БОЛНО.
197.11.НЭЭЛТТЭЙ ДУУДЛАГА ХУДАЛДАА, УРАЛДААНД ЯМАР Ч ЭТГЭЭД ОРОЛЦОЖ БОЛНО.
197.12.ХААЛТТАЙ ДУУДЛАГА ХУДАЛДАА, УРАЛДААНД ЭНЭ ЗОРИЛГООР ТУСГАЙЛАН УРИГДСАН ЭТГЭЭД ОРОЛЦОНО.
197.13.ХУУЛЬД ӨӨРӨӨР ЗААГААГҮЙ БОЛ ЗОХИОН БАЙГУУЛАГЧ НЬ ЗАРЫГ ҮНЭ ХАЯЛЦУУЛАХ АЖИЛЛАГАА ЯВУУЛАХААС ГУЧААС ДООШГҮЙ ХОНОГИЙН ӨМНӨ ГАРГАХ БӨГӨӨД ТҮҮНД АЖИЛЛАГАА ЯВУУЛАХ ХЭЛБЭР, ГАЗАР, ХУГАЦАА, ГЭРЭЭНИЙ ЗҮЙЛ, АНХНЫ ҮНЭ, ОРОЛЦОГЧДЫГ БҮРТГЭХ, ЯЛСАН ЭТГЭЭДИЙГ ТОГТООХ ЖУРАМ БОЛОН БУСАД МЭДЭЭЛЛИЙГ ТУСГАНА. ГЭРЭЭНИЙ ЗҮЙЛ НЬ ГЭРЭЭ БАЙГУУЛАХ ЭРХ БОЛ ГЭРЭЭ БАЙГУУЛАХ ХУГАЦААГ ЗААНА.
197.14.ХУУЛЬ БУЮУ ЗАРД ӨӨРӨӨР ЗААГААГҮЙ БОЛ НЭЭЛТТЭЙ ДУУДЛАГА ХУДАЛДАА, УРАЛДААН ЗОХИОН БАЙГУУЛАГЧ ТЭДГЭЭРИЙГ ЯВУУЛАХААС ТАТГАЛЗАХ ЭРХТЭЙ. ГЭХДЭЭ ДУУДЛАГА ХУДАЛДАА ЯВУУЛАХААР ТОВЛОН ЗАРЛАСАН ӨДРӨӨС ГУРВААС ДООШГҮЙ ХОНОГИЙН, УРАЛДААН ЯВУУЛАХААР ЗАРЛАСАН ӨДРӨӨС ГУЧААС ДООШГҮЙ ХОНОГИЙН ӨМНӨ ИЙНХҮҮ ТАТГАЛЗАЖ БОЛНО.
197.15.ЭНЭ ХУУЛИЙН 197.14-Т ЗААСАН ХУГАЦААГ ЗӨРЧИЖ ДУУДЛАГА ХУДАЛДАА ХИЙХ БУЮУ УРАЛДААН ЯВУУЛАХААС ТАТГАЛЗСАН ЗОХИОН БАЙГУУЛАГЧ ОРОЛЦОГЧДОД УЧИРСАН ШУУД ХОХИРЛЫГ НӨХӨН ТӨЛӨХ ҮҮРЭГТЭЙ.
197.16.ХААЛТТАЙ ДУУДЛАГА ХУДАЛДАА, УРАЛДААН ЗОХИОН БАЙГУУЛАГЧ НЬ ТҮҮНД УРИГДСАН ОРОЛЦОГЧДОД УЧИРСАН ХОХИРЛЫГ ЯМАР ХУГАЦААНД ДУУДЛАГА ХУДАЛДАА, УРАЛДААН ЯВУУЛАХААС ТАТГАЛЗСАНААС ҮЛ ХАМААРАН НӨХӨН ТӨЛӨХ ҮҮРЭГТЭЙ.
197.17.ҮНЭ ХАЯЛЦУУЛАХ АЖИЛЛАГААНД ОРОЛЦОГЧ ЗАРД ЗААСАН ХЭМЖЭЭ, ЖУРМААР, ЗААСАН ХУГАЦААНД ДЭНЧИН ТАВИНА.
197.18.ҮНЭ ХАЯЛЦУУЛАХ АЖИЛЛАГААГ ЯВУУЛААГҮЙ, ТҮҮНД ОРОЛЦООГҮЙ, ЭСХҮЛ ОРОЛЦСОН БОЛОВЧ ЯЛААГҮЙ ЭТГЭЭДЭД ДЭНЧИНГ БУЦААН ОЛГОНО.
197.19.ЯЛСАН ЭТГЭЭДТЭЙ ГЭРЭЭ БАЙГУУЛАХДАА ДЭНЧИНГ ГЭРЭЭНИЙ ҮҮРГИЙН ГҮЙЦЭТГЭЛД ОРУУЛАН ТООЦНО.
197.20.ҮНЭ ХАЯЛЦУУЛАХ АЖИЛЛАГААНД ЯЛСАН ЭТГЭЭД БОЛОН АЖИЛЛАГАА ЗОХИОН БАЙГУУЛАГЧ ДУУДЛАГА ХУДАЛДАА, УРАЛДААНЫ ҮР ДҮНГИЙН ТУХАЙ ТЭМДЭГЛЭЛД ЯВУУЛСАН ӨДӨРТ НЬ ГАРЫН ҮСЭГ ЗУРАХ БӨГӨӨД ЭНЭ ТЭМДЭГЛЭЛ ГЭРЭЭНИЙ АДИЛ ХҮЧИНТЭЙ БАЙНА.
197.21.ЯЛСАН ЭТГЭЭД ТЭМДЭГЛЭЛД ГАРЫН ҮСЭГ ЗУРАХААС ЗАЙЛСХИЙВЭЛ ТАВЬСАН ДЭНЧИНГЭЭ АЛДАНА.
197.22.ЗОХИОН БАЙГУУЛАГЧ ТЭМДЭГЛЭЛД ГАРЫН ҮСЭГ ЗУРАХААС ЗАЙЛСХИЙВЭЛ НӨГӨӨ ТАЛЫН ТАВЬСАН ДЭНЧИНГ БУЦААЖ ӨГӨХИЙН ЗЭРЭГЦЭЭ АЖИЛЛАГААНД ОРОЛЦСОНООС УЧИРСАН ХОХИРЛЫГ ДЭНЧИНГЭЭС ДАВСАН ХЭМЖЭЭГЭЭР НӨХӨН ТӨЛӨХ ҮҮРЭГТЭЙ.
197.23.ҮНЭ ХАЯЛЦУУЛАХ АЖИЛЛАГААГ ГЭРЭЭ БАЙГУУЛАХ ЭРХ ОЛЖ АВАХ НӨХЦӨЛТЭЙГӨӨР ЯВУУЛСАН БОЛ УГ АЖИЛЛАГААГ ЯВУУЛЖ ДУУСААД ТЭМДЭГЛЭЛ ҮЙЛДСЭНЭЭС ХОЙШ ХОРЬ ХОНОГИЙН ДОТОР, ЭСХҮЛ ЗАРД ДУРДСАН ХУГАЦААНД ТАЛУУД ГЭРЭЭНД ГАРЫН ҮСЭГ ЗУРНА. ТАЛУУДЫН НЭГ НЬ ГЭРЭЭ БАЙГУУЛАХААС ЗАЙЛСХИЙВЭЛ НӨГӨӨ ТАЛ НЬ ГЭРЭЭГ БАЙГУУЛСАНД ТООЦОЖ, ҮҮРГИЙН ГҮЙЦЭТГЭЛИЙГ ХАНГУУЛАХ, УЧИРСАН ХОХИРЛОО НӨХӨН ТӨЛҮҮЛЭХЭЭР ШААРДАХ ЭРХТЭЙ.
197.24.ХУУЛИАР ТОГТООСОН ЖУРАМ ЗӨРЧИЖ ЯВУУЛСАН ҮНЭ ХАЯЛЦУУЛАХ АЖИЛЛАГАА ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БУС БАЙНА.
197.25.ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БУС ҮНЭ ХАЯЛЦУУЛАХ АЖИЛЛАГААНД ЯЛСАН ЭТГЭЭДТЭЙ БАЙГУУЛСАН ГЭРЭЭ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БУС БАЙНА.
197.26.ЭНЭ ЗҮЙЛД ЗААСАН ЖУРАМ ШҮҮХИЙН ШИЙДВЭР ГҮЙЦЭТГЭЛИЙН ЖУРМААР ЯВУУЛАХ ДУУДЛАГА ХУДАЛДААНД НЭГЭН АДИЛ ХАМААРНА.
198 ДУГААР ЗҮЙЛ. ГЭРЭЭГ ТАЙЛБАРЛАХ
198.1.ГЭРЭЭГ ТАЙЛБАРЛАХДАА ТҮҮНИЙ ҮГИЙН ШУУД УТГЫГ АНХААРНА.
198.2.ГЭРЭЭНИЙ АЛЬ НЭГ НӨХЦӨЛИЙН УТГА НЬ ОЙЛГОМЖГҮЙ БОЛ ТҮҮНИЙ АГУУЛГЫГ БУСАД НӨХЦӨЛ БОЛОН ГЭРЭЭНИЙ ЕРӨНХИЙ АГУУЛГАТАЙ ХАРЬЦУУЛАХ ЗАМААР ТОДОРХОЙЛНО.
198.3.ГЭРЭЭНИЙ ЗАРИМ ҮГ ХЭЛЛЭГИЙГ НУТГИЙН ОНЦЛОГООС ШАЛТГААЛАН ӨӨР ӨӨР АГУУЛГААР ТАЙЛБАРЛАЖ БОЛОХООР БАЙВАЛ ГЭРЭЭ БАЙГУУЛСАН ТАЛУУДЫН ОРШИН СУУГАА ГАЗАРТ ХЭРЭГЛЭЖ ЗАНШСАН АГУУЛГААР, ТАЛУУД НЬ ӨӨР ӨӨР ГАЗАР ОРШИН СУУДАГ БОЛ ГЭРЭЭ БАЙГУУЛАХ САНАЛЫГ ХҮЛЭЭН ЗӨВШӨӨРСӨН ТАЛЫН ОРШИН СУУГАА ГАЗАРТ ХЭРЭГЛЭЖ ЗАНШСАН АГУУЛГААР ТАЙЛБАРЛАНА.
198.4.ХООРОНДОО ЗӨРЧИЛТЭЙ БУЮУ ОЛОН УТГА САНААГ АГУУЛСАН ҮГ ХЭЛЛЭГ БАЙВАЛ ГЭРЭЭНИЙ АГУУЛГАД ИЛҮҮ ТОХИРСОН УТГА САНААГААР ТАЙЛБАРЛАНА.
198.5.ХОЛИМОГ ГЭРЭЭНИЙ АГУУЛГЫГ ТАЙЛБАРЛАХДАА ГЭРЭЭНИЙ ГҮЙЦЭТГЭЛД ИЛҮҮ ТӨСӨӨТЭЙ ТУХАЙН ТӨРЛИЙН ГЭРЭЭГ ЗОХИЦУУЛСАН ХУУЛИЙН ХЭМ ХЭМЖЭЭГ АНХААРНА.
198.6.ЭНЭ ХУУЛИЙН 198.1-198.5-Д ЗААСАН ЖУРМААР ГЭРЭЭНИЙ АГУУЛГЫГ ТОДОРХОЙЛОХ БОЛОМЖГҮЙ БОЛ ГЭРЭЭНИЙ ЗОРИЛГЫГ ХАРГАЛЗАН ТАЛУУДЫН НЭГДМЭЛ САНААГ ТОДРУУЛАХ БӨГӨӨД ҮҮНИЙ ТУЛД ГЭРЭЭ БАЙГУУЛАХААС ӨМНӨ ХИЙСЭН ХЭЛЭЛЦЭЭ, ХАРИЛЦАН ИЛГЭЭСЭН БАРИМТ БИЧИГ, ТАЛУУДЫН ХООРОНД ТОГТСОН ПРАКТИК, АЖИЛ ХЭРГИЙН ХҮРЭЭНД ТОГТСОН ЗАНШИЛ ЗЭРЭГ НӨХЦӨЛ БАЙДЛЫГ ХАРГАЛЗАН ҮЗНЭ.
199 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ХҮЛЭЭН ЗӨВШӨӨРСНӨӨР ГЭРЭЭ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БОЛОХ
199.1.НЭГЭНТ ҮҮССЭН ҮҮРГИЙН ХАРИЛЦААГ ГЭРЧЛЭХ ГЭРЭЭГ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР ГЭЖ ТООЦОХОД ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ НЬ ҮҮРГИЙГ ХҮЛЭЭН ЗӨВШӨӨРСӨН ТУХАЙ БИЧГЭЭР, ЭСХҮЛ ЦАХИМ ХЭЛБЭРЭЭР МЭДЭГДСЭН БАЙВАЛ ЗОХИНО.
199.2.ХЭЛЭЛЦЭН ТОХИРСОН ХЭЛБЭРЭЭР ҮҮРГИЙН ХАРИЛЦАА ҮҮСЭХЭД ГЭРЭЭГ ТОХИРСОН ХЭЛБЭРЭЭР БАЙГУУЛСАН БАЙВАЛ ЗОХИНО.
199.3.ТӨЛБӨР ГҮЙЦЭТГЭСНЭЭР ӨРИЙГ ХҮЛЭЭН ЗӨВШӨӨРСӨН БУЮУ ТАЛУУД ХЭЛЭЛЦЭН ТОХИРОЛЦСОН БОЛ ХУУЛЬД ЗААСАН ТОДОРХОЙ ХЭЛБЭРЭЭР ГЭРЭЭ ХИЙХИЙГ ШААРДАХГҮЙ.
ГУРАВДУГААР ДЭД БҮЛЭГ
ГЭРЭЭНИЙ СТАНДАРТ НӨХЦӨЛ
200 ДУГААР ЗҮЙЛ. СТАНДАРТ НӨХЦӨЛ ГЭРЭЭНИЙ САЛШГҮЙ ХЭСЭГ БОЛОХ
200.1.ГЭРЭЭНИЙ НЭГ ТАЛ НЬ НӨГӨӨДӨӨ САНАЛ БОЛГОЖ БАЙГАА, ХУУЛИАР ТОДОРХОЙЛООГҮЙ БУЮУ ХУУЛИЙН ЗААЛТЫГ ТОДОТГОСОН ЖУРАМ ТОГТООСОН, БАЙНГА ХЭРЭГЛЭГДЭХ, УРЬДЧИЛАН ТОГТООСОН НӨХЦӨЛИЙГ ГЭРЭЭНИЙ СТАНДАРТ НӨХЦӨЛ ГЭНЭ.
200.2.ТАЛУУД НЭГ БҮРЧЛЭН ТОХИРОЛЦОЖ ТОГТООСОН НӨХЦӨЛИЙГ ГЭРЭЭНИЙ СТАНДАРТ НӨХЦӨЛ ГЭЖ ҮЗЭХГҮЙ.
200.3.ДАРААХЬ НӨХЦӨЛ БҮРДСЭН ТОХИОЛДОЛД СТАНДАРТ НӨХЦӨЛ НЬ ТАЛУУДЫН ХООРОНД БАЙГУУЛСАН ГЭРЭЭНИЙ САЛШГҮЙ ХЭСЭГ БОЛНО:
200.3.1.САНАЛ ГАРГАГЧ ТАЛ НЬ ГЭРЭЭ БАЙГУУЛЖ БАЙГАА ГАЗАРТ СТАНДАРТ НӨХЦӨЛИЙГ ИЛ ТОД ХАРАГДАХААР БИЧИЖ ЭНЭ НӨХЦӨЛИЙГ ХҮЛЭЭН ЗӨВШӨӨРСӨН ЭТГЭЭДТЭЙ ГЭРЭЭГ БАЙГУУЛАХААР ЗААСАН БОЛ;
200.3.2.НӨГӨӨ ТАЛ НЬ ДЭЭРХ НӨХЦӨЛТЭЙ ТАНИЛЦАХ БОЛОМЖТОЙ БАЙСАН БӨГӨӨД УГ НӨХЦӨЛИЙГ ЗӨВШӨӨРСӨН БОЛ.
200.4.САНАЛ ХҮЛЭЭН АВАГЧ ТАЛ НЬ АЖ АХУЙ ЭРХЛЭГЧ ЭТГЭЭД БӨГӨӨД АЖИЛ ХЭРГИЙН ОНЦЛОГООС ХАМААРЧ СТАНДАРТ НӨХЦӨЛИЙГ УРЬДЧИЛАН МЭДЭХ ЁСТОЙ, МЭДЭХ БОЛОМЖТОЙ БАЙСАН БОЛ СТАНДАРТ НӨХЦӨЛ НЬ ГЭРЭЭНИЙ САЛШГҮЙ ХЭСЭГ БОЛНО.
200.5.СТАНДАРТ НӨХЦӨЛИЙГ ИЛЭРХИЙЛСЭН ГАДААД НӨХЦӨЛ НЬ ХЭВШСЭН ХЭЛБЭРЭЭС ӨӨР БАЙСАН УЧИР НӨГӨӨ ТАЛ НЬ ТҮҮНИЙГ УРЬДЧИЛАН МЭДЭХ БОЛОМЖГҮЙ БАЙСАН БОЛ СТАНДАРТ НӨХЦӨЛ НЬ ГЭРЭЭНИЙ САЛШГҮЙ ХЭСЭГ БОЛОХГҮЙ.
201 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. СТАНДАРТ НӨХЦӨЛИЙГ ТАЙЛБАРЛАХ
201.1.СТАНДАРТ НӨХЦӨЛИЙГ ИЛЭРХИЙЛСЭН ҮГ ХЭЛЛЭГИЙН УТГА САНАА ОЙЛГОМЖГҮЙ БОЛ ТҮҮНИЙГ САНАЛ ХҮЛЭЭН АВАГЧ ТАЛД АШИГТАЙГААР ТАЙЛБАРЛАНА.
202 ДУГААР ЗҮЙЛ. СТАНДАРТ НӨХЦӨЛ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БУС БАЙХ
202.1.СТАНДАРТ НӨХЦӨЛИЙГ ГЭРЭЭНД ТУСГАСАН Ч ТЭР НЬ ХАРИЛЦАН ИТГЭЛЦЭЛ, ШУДАРГА ЁСНЫ ЗАРЧИМД ХАРШ, УГ НӨХЦӨЛИЙГ ХҮЛЭЭН ЗӨВШӨӨРӨГЧ НӨГӨӨ ТАЛДАА ХОХИРОЛТОЙ БОЛ УГ НӨХЦӨЛ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БУС БАЙНА. ЭНЭ ТОХИОЛДОЛД СТАНДАРТ НӨХЦӨЛИЙГ ГЭРЭЭНД ТУСГАХ БОЛСОН НӨХЦӨЛ БАЙДАЛ, ТАЛУУДЫН АШИГ СОНИРХОЛ БОЛОН БУСАД НӨХЦӨЛ БАЙДЛЫГ ХАРГАЛЗАН ҮЗНЭ.
202.2.АЖ АХУЙН ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА ЭРХЭЛДЭГГҮЙ ИРГЭНТЭЙ ГЭРЭЭ БАЙГУУЛАХААР САНАЛ ГАРГАЖ БАЙГАА ТАЛ НЬ ДАРААХЬ НӨХЦӨЛҮҮДИЙГ ГЭРЭЭНИЙ СТАНДАРТ НӨХЦӨЛД ТУСГАСАН БОЛ ТЭДГЭЭР НЬ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БУС БАЙНА:
202.2.1.САНАЛЫГ ХҮЛЭЭН АВАХ, ТҮҮНЭЭС ТАТГАЛЗАХ ЗЭРЭГТ ХЭТ УРТ БУЮУ ТОДОРХОЙ БУС ХУГАЦАА ТОГТООСОН;
202.2.2.ҮҮРГЭЭ ГҮЙЦЭТГЭХЭД ХЭТ УРТ БУЮУ ТОДОРХОЙ БУС, ХУУЛЬД ҮЛ НИЙЦЭХ ХУГАЦАА ТОГТООСОН;
202.2.3.ГЭРЭЭНД ЗААГААГҮЙ БӨГӨӨД ТОДОРХОЙ ҮНДЭСЛЭЛГҮЙГЭЭР ГЭРЭЭГ ЦУЦЛАХ ЭРХТЭЙ БАЙХААР ЗААСАН;
202.2.4.ГЭРЭЭГЭЭР НЭГЭНТ ТОГТООСОН ҮҮРГЭЭ НӨГӨӨ ТАЛЫН ХУУЛЬ ЁСНЫ АШИГ СОНИРХОЛД ҮЛ НИЙЦЭХ БАЙДЛААР ӨӨРЧЛӨХ БУЮУ ТАТГАЛЗАХ ЭРХТЭЙ БАЙХААР ЗААСАН;
202.2.5.ГАРГАСАН ЗАРДЛЫГ ХЭТ ӨНДРӨӨР БУЮУ НЭМЭГДҮҮЛЭН ТООЦОЖ ШААРДАХ ЭРХИЙГ ӨӨРТӨӨ ОЛГОСОН;
202.2.6.ОНЦГОЙ АЧ ХОЛБОГДОЛ БҮХИЙ ТАЙЛБАРЫГ НӨГӨӨ ТАЛД ГАРГАСАНД ТООЦОХООР ЗААСАН;
202.2.7.УРТ ХУГАЦААТАЙ ҮҮРГИЙН ХАРИЛЦААНД ҮНИЙГ ҮНДЭСЛЭЛГҮЙГЭЭР ХЭТ БОГИНО ХУГАЦААНД ОГЦОМ ӨСГӨХӨӨР ЗААСАН;
202.2.8.НӨГӨӨ ТАЛЫН ҮҮРГЭЭ ГҮЙЦЭТГЭХ, ЭРХЭЭ ХЭРЭГЖҮҮЛЭХЭЭС ТАТГАЛЗАХ ХУУЛИАР ОЛГОГДСОН ЭРХИЙГ ХЯЗГААРЛАСАН БУЮУ ҮГҮЙСГЭСЭН;
202.2.9.НӨГӨӨ ТАЛДАА ҮҮРГЭЭ ГҮЙЦЭТГЭХИЙГ УРЬДЧИЛАН САНУУЛАХ БУЮУ ҮҮРГЭЭ ГҮЙЦЭТГЭХ БОЛОМЖИЙН ХУГАЦАА ОЛГОХ ХУУЛИАР ТОГТООСОН ҮҮРГЭЭС САНАЛ ГАРГАГЧ ТАЛЫГ ЧӨЛӨӨЛСӨН;
202.2.10.САНАЛ ГАРГАГЧ ТАЛ НЬ ӨӨРТ УЧИРСАН БОДИТ ХОХИРЛООС ХЭТ ДАВСАН ХЭМЖЭЭНИЙ НӨХӨН ТӨЛБӨР ШААРДАХААР ТОГТООСОН;
202.2.11.САНАЛ ГАРГАГЧ, ТҮҮНИЙ ХУУЛЬ ЁСНЫ ТӨЛӨӨЛӨГЧ ЗЭРЭГ ЭТГЭЭДИЙН САНААТАЙ БУЮУ ХЭТ БОЛГООМЖГҮЙ ҮЙЛДЛИЙН УЛМААС УЧИРСАН ХОХИРЛЫГ ХАРИУЦАХЫГ ҮГҮЙСГЭСЭН БУЮУ ХЯЗГААРЛАСАН;
202.2.12.ҮҮРГЭЭ ЗӨРЧСӨНӨӨС УЧИРСАН ХОХИРЛЫГ НӨХӨН ТӨЛҮҮЛЭХЭЭР ШААРДАХ НӨГӨӨ ТАЛЫН ЭРХИЙГ ХЯЗГААРЛАСАН;
202.2.13.САНАЛ ГАРГАГЧ ТАЛ НЬ ҮҮРГЭЭ ХЭСЭГЧЛЭН ГҮЙЦЭТГЭСНЭЭС НӨГӨӨ ТАЛЫН ХУУЛЬ ЁСНЫ АШИГ СОНИРХОЛ ХОХИРОХ ТОХИОЛДОЛД ГЭРЭЭНЭЭС ТАТГАЛЗАХ, ГЭРЭЭГЭЭ ЦУЦАЛЖ, ҮҮРГЭЭ ГҮЙЦЭТГЭЭГҮЙГЭЭС УЧИРСАН ХОХИРЛЫГ БҮХЭЛД НЬ ШААРДАХ ЭРХИЙГ ҮГҮЙСГЭСЭН;
202.2.14.САНАЛ ГАРГАГЧ ТАЛЫН БЭЛТГЭН НИЙЛҮҮЛСЭН БАРАА, ГҮЙЦЭТГЭСЭН АЖИЛ, ҮЙЛЧИЛГЭЭНИЙ ДУТАГДЛЫН ТАЛААР ХҮЛЭЭХ ХАРИУЦЛАГЫГ ХУУЛЬД ЗААСНААС БАГА ХЭМЖЭЭГЭЭР ТОГТООСОН;
202.2.15.САНАЛ ГАРГАГЧ ТАЛ ХҮЛЭЭСЭН ҮҮРГЭЭ ГҮЙЦЭТГЭЭГҮЙ БУЮУ ЗОХИХ ЁСООР ГҮЙЦЭТГЭЭГҮЙГЭЭС НӨГӨӨ ТАЛ ГЭРЭЭГ ЦУЦАЛСАН БОЛ САНАЛ ГАРГАГЧ ТАЛД АНЗ ТӨЛӨХӨӨР ЗААСАН.
202.3.БАРАА БҮТЭЭГДЭХҮҮН ТОГТМОЛ НИЙЛҮҮЛЭХ БУЮУ АЖИЛ, ҮЙЛЧИЛГЭЭ ТОГТМОЛ ЯВУУЛАХ ТУХАЙ ГЭРЭЭНИЙ СТАНДАРТ НӨХЦӨЛД ДАРААХЬ НӨХЦӨЛИЙГ ТУСГАСАН БОЛ ТЭДГЭЭР НӨХЦӨЛ НЬ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БУС БАЙНА:
202.3.1.НӨГӨӨ ТАЛД ХОЁРООС ИЛҮҮ ЖИЛИЙН ХУГАЦААГААР ҮҮРЭГ ХҮЛЭЭЛГЭЖ БАЙГАА;
202.3.2.АЛЬ НЭГ ТАЛ НЬ ГЭРЭЭГ ЦУЦЛАХ САНАЛ ГАРГААГҮЙ ТОХИОЛДОЛД ГЭРЭЭГ ТУХАЙ БҮР НЭГ ЖИЛЭЭС УРТ ХУГАЦААГААР СУНГАСАНД ТООЦОХООР ТОГТООСОН;
202.3.3.ГЭРЭЭГ ЦУЦЛАХ ХУГАЦАА НЬ ГЭРЭЭГ СУНГАСАНД ТООЦОХ ХУГАЦААНААС ГУРВАН САРААС ИЛҮҮ БАЙХААР ЗААСАН НЬ НӨГӨӨ ТАЛЫН ХУУЛЬ ЁСНЫ АШИГ СОНИРХОЛД ҮЛ НИЙЦЭХЭЭР БОЛ.
202.4.ДОР ДУРДСАНААС БУСАД ТОХИОЛДОЛД ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭД САНАЛ ГАРГАГЧ ТАЛЫН ОРОНД ТҮҮНТЭЙ АДИЛ ЭРХТЭЙГЭЭР ТУХАЙН ГЭРЭЭНИЙ ХАРИЛЦААНД ОРОЛЦОХООР ЗААСАН БУЮУ ОРОЛЦОХ БОЛОЛЦООТОЙ БАЙХААР ТОГТООСОН БОЛ СТАНДАРТ НӨХЦӨЛ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БУС БАЙНА:
202.4.1.ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДИЙГ НЭРЭЭР НЬ ЗААСАН;
202.4.2.НӨГӨӨ ТАЛД ДАНГААР ГЭРЭЭГ ЦУЦЛАХ ЭРХ ОЛГОСОН.
202.5.ГЭРЭЭНИЙ СТАНДАРТ НӨХЦӨЛД ХАМААРАХ ХЭСГҮҮДИЙН АЛЬ НЭГ НЬ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БУС БАЙХ, ЭСХҮЛ ГЭРЭЭНИЙ ГОЛ БУС НӨХЦӨЛ БОЛСОН ТОХИОЛДОЛД ГЭРЭЭ БҮХЭЛДЭЭ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БАЙНА.
ДӨРӨВДҮГЭЭР ДЭД БҮЛЭГ
ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДЭД АШИГТАЙ ГЭРЭЭ
203 ДУГААР ЗҮЙЛ. ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДЭД АШИГТАЙ ГЭРЭЭНИЙ ШААРДАХ ЭРХ
203.1.ХУУЛЬ БУЮУ ГЭРЭЭНД ӨӨРӨӨР ЗААГААГҮЙ, ЭСХҮЛ ҮҮРГИЙН МӨН ЧАНАРТ ХАРШЛАХГҮЙ БОЛ ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДЭД АШИГТАЙ ГЭРЭЭНИЙ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ, ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДИЙН АЛЬ НЬ Ч ҮҮРГИЙН ГҮЙЦЭТГЭЛИЙГ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧЭЭС ШААРДАХ ЭРХТЭЙ.
203.2.ГЭРЭЭНД ТУСГАЙЛАН ЗААГААГҮЙ БОЛ ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭД БИЕ ДААН ШААРДАХ ЭРХТЭЙ ЭСЭХ, ЭНЭ ЭРХ НЬ ШУУД, ЭСХҮЛ УРЬДЧИЛСАН ТОДОРХОЙ НӨХЦӨЛ БҮРДСЭНЭЭР ҮҮСЭХ, ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДИЙН ЗӨВШӨӨРӨЛГҮЙГЭЭР ГЭРЭЭ БАЙГУУЛСАН ТАЛУУД ТҮҮНИЙ ЭРХИЙГ ӨӨРЧЛӨХ БУЮУ ДУУСГАВАР БОЛГОХ ЭРХТЭЙ ЭСЭХИЙГ ГЭРЭЭНИЙ АГУУЛГА, ТҮҮНИЙ ЗОРИЛГООС ТОДОРХОЙЛНО.
203.3.ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДЭД АШИГТАЙ ГЭРЭЭНД ЭНЭ ХУУЛИЙН 203.2-Т ЗААСАН ЭРХ ҮҮРГИЙН ТАЛААР ТУСГАЙЛСАН НӨХЦӨЛИЙГ ГЭРЭЭНД ТУСГАСАН ТАЛ НЬ НӨГӨӨ ТАЛЫН ЗӨВШӨӨРЛӨӨС ҮЛ ШАЛТГААЛАН ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДИЙГ ОРЛОХ ЭРХТЭЙ.
203.4.ГЭРЭЭНД ӨӨРӨӨР ЗААГААГҮЙ БУЮУ ҮҮРГИЙН МӨН ЧАНАРТ ХАРШЛАХГҮЙ БОЛ ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭД ГЭРЭЭНД ЗААСАН ЭРХЭЭСЭЭ ТАТГАЛЗВАЛ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ ҮҮРГИЙН ГҮЙЦЭТГЭЛИЙГ ШААРДАЖ БОЛНО.
ТАВДУГААР ДЭД БҮЛЭГ
ГЭРЭЭНЭЭС ТАТГАЛЗАХ
204 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ГЭРЭЭНЭЭС ТАТГАЛЗАХ ЖУРАМ
204.1.АЛЬ НЭГ ТАЛ НЬ ГЭРЭЭНЭЭС ТАТГАЛЗАХ БОЛ ЭНЭ ТУХАЙ НӨГӨӨ ТАЛДАА МЭДЭГДЭНЭ.
204.2.ХУУЛЬ БУЮУ ГЭРЭЭНД ӨӨРӨӨР ЗААГААГҮЙ БОЛ ГЭРЭЭНЭЭС ТАТГАЛЗАХ ХУГАЦААГ ТАТГАЛЗАХ САНАЛ ГАРГААГҮЙ ТАЛ НЬ ТОГТООНО. ЭНЭ ХУГАЦААНД ГЭРЭЭНЭЭС ТАТГАЛЗАЖ БАЙГАА ТУХАЙ НӨГӨӨ ТАЛД ДАХИН МЭДЭГДЭЭГҮЙ БОЛ ГЭРЭЭНЭЭС ТАТГАЛЗАХ ЭРХЭЭ АЛДАНА.
204.3.ГЭРЭЭНИЙ АЛЬ НЭГ БУЮУ ХОЁР ТАЛД ХЭД ХЭДЭН ЭТГЭЭД ОРОЛЦОЖ БАЙГАА БОЛ ГЭРЭЭНЭЭС ХАМТРАН ТАТГАЛЗАНА. ТЭДНИЙ ХЭН НЭГ НЬ ГЭРЭЭНЭЭС ТАТГАЛЗАХ ЭРХЭЭ АЛДВАЛ БУСАД НЬ МӨН АДИЛ ГЭРЭЭНЭЭС ТАТГАЛЗАХ ЭРХЭЭ АЛДАНА.
204.4.ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ ХҮЛЭЭСЭН ҮҮРГЭЭ ГҮЙЦЭТГЭЭГҮЙ ТОХИОЛДОЛД ГЭРЭЭНЭЭС ТАТГАЛЗАХ ЭРХЭЭ АЛДАХ БОЛЗОЛТОЙГООР ГЭРЭЭ БАЙГУУЛСАН БОЛ УГ БОЛЗОЛ БИЙ БОЛСОН ТОХИОЛДОЛД ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ ГЭРЭЭНЭЭС ТАТГАЛЗАХ ЭРХТЭЙ.
204.5.ГЭРЭЭНИЙ АЛЬ НЭГ ТАЛ ҮҮРГЭЭ ГҮЙЦЭТГЭЭГҮЙ БОЛ НӨГӨӨ ТАЛ НЬ ГЭРЭЭНЭЭС ТАТГАЛЗАХ ЭРХТЭЙ БАЙХААР ГЭРЭЭ БАЙГУУЛСАН БОЛОВЧ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ ТАЛ НЬ ХАРИЛЦАН ШААРДЛАГА БҮХИЙ ҮҮРГЭЭ ТООЦОЖ ДУУСГАВАР БОЛГОХ ЭРХТЭЙ БАЙСАН БӨГӨӨД ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ ГЭРЭЭНЭЭС ТАТГАЛЗСАНЫ ДАРАА ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ НЬ ҮҮРГИЙГ ТООЦСОН ТУХАЙ НЭН ДАРУЙ МЭДЭГДСЭН БОЛ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИЙН ТАТГАЛЗАЛ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БУС БАЙНА.
205 ДУГААР ЗҮЙЛ. ГЭРЭЭНИЙ АЛЬ НЭГ ТАЛ НЬ ГЭРЭЭНЭЭС ТАТГАЛЗСАНААС ҮҮСЭХ ҮР ДАГАВАР
205.1.ХУУЛЬ БУЮУ ГЭРЭЭНД ЗААСНЫ ДАГУУ АЛЬ НЭГ ТАЛ НЬ ГЭРЭЭНЭЭС ТАТГАЛЗСАН БОЛ ТАЛУУД ГЭРЭЭНИЙ ГҮЙЦЭТГЭЛИЙГ БИЕТ БАЙДЛААР НЬ, ТҮҮНЧЛЭН ГЭРЭЭ БИЕЛСЭНЭЭС ОЛСОН АШГИЙГ ХАРИЛЦАН БУЦААЖ ӨГӨХ ҮҮРЭГТЭЙ.
205.2.ДАРААХЬ ТОХИОЛДОЛД ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ ҮҮРГИЙН ГҮЙЦЭТГЭЛИЙГ БИЕТ БАЙДЛААР БУС МӨНГӨӨР НӨХӨН ТӨЛНӨ:
205.2.1.ГҮЙЦЭТГЭСЭН ҮҮРГИЙН ШИНЖ ЧАНАРААС ШАЛТГААЛАН БИЕТ БАЙДЛААР ЭРГҮҮЛЖ ӨГӨХ БОЛОМЖГҮЙ;
205.2.2.ҮҮРГИЙН ГҮЙЦЭТГЭЛИЙГ ХҮЛЭЭН АВСАН ТАЛ НЬ ТҮҮНИЙГ АШИГЛАЖ БАЙГАА БУЮУ БУСДЫН ӨМЧЛӨЛД ШИЛЖҮҮЛСЭН, ЭСХҮЛ БУСДЫН ЭРХЭЭР ХЯЗГААРЛАСАН, ТҮҮНЧЛЭН ТҮҮНИЙГ БОЛОВСРУУЛАХ, ДАХИН БОЛОВСРУУЛАХ ЗАМААР ӨӨРЧИЛСӨН;
205.2.3.ҮҮРГИЙН ЗҮЙЛИЙГ ЕРДИЙН ЭЛЭГДЭЛ, ХОРОГДЛООС ГАДУУР ГЭМТЭЭСЭН, МУУТГАСАН, ДУТААСАН, УСТГАСАН.
205.3.ХЭРЭВ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ НЬ ГЭРЭЭ ЁСООР ХАРИУ ЯМАР НЭГЭН ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭСЭН БОЛ МӨНГӨН ТӨЛБӨРИЙН ОРОНД ХАРИУ ГҮЙЦЭТГЭСЭН ҮҮРГИЙГ ОРЛУУЛЖ БОЛНО.
205.4.ДАРААХЬ ТОХИОЛДОЛД ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ НӨХӨН ТӨЛБӨР ТӨЛӨХГҮЙ:
205.4.1.ГЭРЭЭГЭЭР ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИЙН ШИЛЖҮҮЛСЭН ЗҮЙЛИЙН ЧАНАРЫН ДОГОЛДОЛ НЬ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ ГЭРЭЭНЭЭС ТАТГАЛЗАХ ҮНДЭСЛЭЛ БОЛСОН БӨГӨӨД ТЭРЭЭР ГЭРЭЭНИЙ ЗҮЙЛИЙГ БОЛОВСРУУЛАХ, ДАХИН БОЛОВСРУУЛАХ ЯВЦДАА ЭНЭХҮҮ ДОГОЛДЛЫГ ИЛРҮҮЛСЭН;
205.4.2.ГЭРЭЭНИЙ ЗҮЙЛ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИЙН БУРУУГААС ГЭМТСЭН, МУУДСАН, ДУТСАН, УСТСАН;
205.4.3.ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ ГЭРЭЭНИЙ ЗҮЙЛИЙГ ЗОХИХ ЁСООР ХАДГАЛЖ, АРЧИЛЖ, ХАМГААЛСААР БАЙХАД ТЭР НЬ МУУДСАН, ГЭМТСЭН, УСТСАН. ЭНЭ ТОХИОЛДОЛД ГЭРЭЭНИЙ ЗҮЙЛЭЭС ҮЛДСЭНИЙГ НЬ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИД БУЦААЖ ӨГНӨ.
205.5.ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ ҮҮРГИЙН ЗҮЙЛИЙГ АШИГЛАХ ЖУРАМ ЗӨРЧСӨНӨӨС ОЛОХ ЁСТОЙ БАЙСАН АШГИЙГ ОЛЖ ЧАДААГҮЙ БОЛ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИД УЧРУУЛСАН ГЭМ ХОРЫГ АРИЛГАХ ҮҮРЭГТЭЙ.
205.6.ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИД ГЭРЭЭНИЙ ЗҮЙЛИЙГ БУЦААЖ ӨГСӨН, ҮНИЙГ НЬ ТӨЛСӨН, ЭСХҮЛ ЭНЭ ХУУЛИЙН 205.4.1, 205.4.2-Т ЗААСНЫ ДАГУУ ГЭРЭЭНИЙ ЗҮЙЛИЙГ БУЦААЖ ӨГӨХ БУЮУ ХОХИРОЛ НӨХӨН ТӨЛӨХ ШААРДЛАГА ҮҮСЭЭГҮЙ БОЛ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧИД ЗАЙЛШГҮЙ ЗАРДЛЫГ НӨХӨН ТӨЛӨХ ҮҮРЭГТЭЙ. БУСАД ЗАРДЛЫГ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ ГАГЦХҮҮ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИД ОРУУЛСАН АШГИЙН ХЭМЖЭЭГЭЭР НӨХӨН ТӨЛНӨ.
205.7.ЭНЭ ХУУЛИЙН 205.1-Д ЗААСАН ҮҮРГИЙГ ГЭРЭЭНИЙ ТАЛУУД БИЕЧЛЭН, НЭГЭН ЗЭРЭГ ГҮЙЦЭТГЭХ ҮҮРЭГТЭЙ.
АРВАН ЗУРГАДУГААР БҮЛЭГ
ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭХ
НЭГДҮГЭЭР ДЭД БҮЛЭГ
НИЙТЛЭГ ҮНДЭСЛЭЛ
206 ДУГААР ЗҮЙЛ. ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭХ ЗАРЧИМ
206.1.ҮҮРГИЙГ ТОГТООСОН ГАЗАР, ХУГАЦААНД НЬ, ЗОХИХ ЁСООР, ШУДАРГААР ГҮЙЦЭТГЭНЭ.
207 ДУГААР ЗҮЙЛ. ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭХ ГАЗАР
207.1.ХУУЛЬ БУЮУ ГЭРЭЭНД ӨӨРӨӨР ЗААГААГҮЙ, ҮҮРГИЙН МӨН ЧАНАРТ ХАРШЛАХГҮЙ БОЛ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭХ ГАЗРЫГ ДАРААХЬ БАЙДЛААР ТОДОРХОЙЛНО:
207.1.1.ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГӨТЭЙ ХОЛБОГДСОН ҮҮРГИЙГ ТУХАЙН ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГӨ БАЙГАА ГАЗАРТ;
207.1.2.ЭД ХӨРӨНГӨ ТЭЭВЭРЛЭХ ҮҮРГИЙГ УУЛ ЭД ХӨРӨНГИЙГ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ БУЮУ ЭРХ БҮХИЙ ЭТГЭЭДЭД ХҮРГҮҮЛЭХЭЭР АНХНЫ ТЭЭВЭРЛЭГЧИД ХҮЛЭЭЛГЭН ӨГСӨН ГАЗАР;
207.1.3.МӨНГӨН ТӨЛБӨРИЙН ҮҮРГИЙГ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИЙН ОРШИН СУУГАА /ОРШИН БАЙГАА/ ГАЗАР, ХАРИН ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ ДЭЭРХ ГАЗРАА ӨӨРЧИЛСӨН ТУХАЙ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧИД МЭДЭГДСЭН БОЛ ТҮҮНИЙ ШИНЭЭР ОРШИН СУУГАА /ОРШИН БАЙГАА/ ГАЗАР;
207.1.4.БУСАД БҮХ ҮҮРГИЙГ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧИЙН ОРШИН СУУГАА /ОРШИН БАЙГАА/ ГАЗАР.
207.2.ЭНЭ ХУУЛИЙН 207.1.3-Т ЗААСАН ТОХИОЛДОЛД ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИЙН ОРШИН СУУГАА /ОРШИН БАЙГАА/ ГАЗРЫН ХАЯГААР МӨНГИЙГ ИЛГЭЭХЭЭР БАНК, ТҮҮНТЭЙ АДИЛТГАХ БУСАД БАЙГУУЛЛАГАД ШИЛЖҮҮЛСНЭЭР ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ ҮҮРГЭЭ ГҮЙЦЭТГЭСЭНД ТООЦНО.
207.3.ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭХЭЭС ӨМНӨ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ, ЭСХҮЛ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ ОРШИН СУУГАА /ОРШИН БАЙГАА/ ГАЗРАА ӨӨРЧИЛСӨН ТУХАЙ НӨГӨӨ ТАЛДАА МЭДЭГДЭХ ҮҮРЭГТЭЙ БАЙСАН ТОХИОЛДОЛД ШИНЭ ГАЗАР ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭХ БУЮУ ҮҮРГИЙН ГҮЙЦЭТГЭЛИЙГ ХҮЛЭЭН АВАХТАЙ ХОЛБОГДОН ГАРСАН ЗАРДЛЫГ ШИЛЖСЭН ТАЛ НЬ НӨХӨН ТӨЛЖ, ЭРСДЭЛИЙГ ХАРИУЦНА.
208 ДУГААР ЗҮЙЛ. ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭХ ХУГАЦАА
208.1.ҮҮРГИЙГ ХУУЛЬ БУЮУ ГЭРЭЭНД ЗААСАН ХУГАЦААНД ГҮЙЦЭТГЭНЭ.
208.2.ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭХ ХУГАЦАА ТОГТООГООГҮЙ БУЮУ БОЛЗОЛ ТАВИАГҮЙ, ҮҮРГИЙН ШИНЖ ЧАНАРААС ШАЛТГААЛАН ТҮҮНИЙГ ТОДОРХОЙЛОХ БОЛОМЖГҮЙ БОЛ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ ҮҮРГИЙН ГҮЙЦЭТГЭЛИЙГ ХЭДИЙД Ч ШААРДАХ ЭРХТЭЙ, ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ НЭН ДАРУЙ ГҮЙЦЭТГЭХ ҮҮРЭГТЭЙ БАЙНА.
208.3.ХУУЛЬ БУЮУ ГЭРЭЭНД ӨӨРӨӨР ЗААГААГҮЙ БОЛ ҮҮРГИЙН ШИНЖ ЧАНАРААС ШАЛТГААЛАН ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ ҮҮРГИЙН ГҮЙЦЭТГЭЛИЙГ ШААРДСАНААС ХОЙШ АРАВ ХОНОГИЙН ДОТОР ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ ҮҮРГЭЭ ГҮЙЦЭТГЭХ ҮҮРЭГТЭЙ.
208.4.ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭХ ХУГАЦААГ ХУУЛЬ БУЮУ ГЭРЭЭГЭЭР ТОГТООСОН БОЛ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ ХУГАЦААНААС ӨМНӨ ҮҮРГИЙН ГҮЙЦЭТГЭЛИЙГ ШААРДАХ ЭРХГҮЙ.
208.5.ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ ТАТГАЛЗААГҮЙ БОЛ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ ҮҮРГЭЭ ХУГАЦААНААС НЬ ӨМНӨ ГҮЙЦЭТГЭХ ЭРХТЭЙ.
208.6.ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ ТӨЛБӨРИЙН ЧАДВАРГҮЙ БОЛСОН БУЮУ ҮҮРГИЙН ГҮЙЦЭТГЭЛИЙГ ХАНГАХ ЭД ХӨРӨНГИЙН ХЭМЖЭЭ БАГАССАН, ЭСХҮЛ ЭД ХӨРӨНГӨГҮЙ БОЛСОН БОЛ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ НЬ ЭНЭ ХУУЛИЙН 208.4-Т ЗААСАН ХУГАЦААНААС ӨМНӨ ҮҮРГЭЭ НЭН ДАРУЙ ГҮЙЦЭТГЭХИЙГ ТҮҮНЭЭС ШААРДАХ ЭРХТЭЙ.
208.7.БОЛЗОЛ ТАВЬЖ ХИЙСЭН ХЭЛЦЛИЙН ТУХАЙД ҮҮРГИЙГ УУЛ БОЛЗОЛ БИЙ БОЛСНЫ ДАРААГИЙН ӨДРӨӨС ГҮЙЦЭТГЭНЭ.
209 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭХЭЭС ТАТГАЛЗАХ
209.1.ХОЁР ТАЛЫН ГЭРЭЭГЭЭР ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ НЭГ ТАЛ НӨГӨӨ ТАЛЫНХАА ӨМНӨ ҮҮРГЭЭ ЭХЛЭН ГҮЙЦЭТГЭХЭЭС БУСАД ТОХИОЛДОЛД НӨГӨӨ ТАЛ ХАРИУ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭХЭЭС ӨМНӨ ҮҮРГЭЭ ГҮЙЦЭТГЭХЭЭС ТАТГАЛЗАЖ БОЛНО.
210 ДУГААР ЗҮЙЛ. ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДЭЭР ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭХ
210.1.ХУУЛЬ БУЮУ ГЭРЭЭНД ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ ҮҮРГЭЭ ЗААВАЛ БИЕЧЛЭН ГҮЙЦЭТГЭХЭЭР ЗААГААГҮЙ БУЮУ ҮҮРГИЙН ШИНЖ ЧАНАРТ ХАРШЛАХГҮЙ БОЛ ҮҮРГИЙГ ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДЭЭР ГҮЙЦЭТГҮҮЛЖ БОЛНО.
210.2.ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ НЬ ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДИЙН ҮҮРГИЙН ГҮЙЦЭТГЭЛЭЭС ТАТГАЛЗВАЛ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ ҮҮРГИЙН ГҮЙЦЭТГЭЛИЙГ ХҮЛЭЭЖ АВАХГҮЙ БАЙХ ЭРХТЭЙ.
210.3.ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭД ХАРИУЦЛАГА ХҮЛЭЭХЭЭР ХУУЛЬД ЗААГААГҮЙ БОЛ ТҮҮНИЙ ГҮЙЦЭТГЭЭГҮЙ БУЮУ ЗОХИХ ЁСООР ГҮЙЦЭТГЭЭГҮЙ ҮҮРГИЙН ХАРИУЦЛАГЫГ ҮНДСЭН ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ ХАРИУЦНА.
210.4.ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧИЙН ЭД ХӨРӨНГӨӨС ҮҮРГИЙГ АЛБАДАН ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭХЭЭР БОЛ ТУХАЙН ЭД ХӨРӨНГИЙН ХУВЬД ЭРХЭЭ АЛДАЖ БОЛЗОШГҮЙ ГЭЖ ҮЗСЭН ЭТГЭЭД НЬ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИЙН ШААРДЛАГЫГ ХАНГАХ ЭРХТЭЙ. ЭНЭ ТОХИОЛДОЛД ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИЙН ШААРДАХ ЭРХ ҮҮРГИЙН ГҮЙЦЭТГЭЛИЙГ ХАНГАСАН ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДЭД ШИЛЖИНЭ.
211 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ҮҮРГИЙН ГҮЙЦЭТГЭЛИЙГ ХҮЛЭЭЛГЭН ӨГӨХ
211.1.ҮҮРГИЙН ГҮЙЦЭТГЭЛИЙГ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИД, ЭСХҮЛ ХУУЛЬ, ГЭРЭЭ БУЮУ ШҮҮХ, АРБИТРЫН ШИЙДВЭРТ ЗААСАН ЭРХ БҮХИЙ ЭТГЭЭДЭД ХҮЛЭЭЛГЭЖ ӨГНӨ.
/ЭНЭ ХЭСЭГТ 2017 ОНЫ 1 ДҮГЭЭР САРЫН 26-НЫ ӨДРИЙН ХУУЛИАР ӨӨРЧЛӨЛТ ОРУУЛСАН/
211.2.ҮҮРГИЙН ГҮЙЦЭТГЭЛИЙГ ХҮЛЭЭН АВАХ ЭРХГҮЙ ЭТГЭЭДЭД ХҮЛЭЭЛГЭН ӨГСӨН БОЛ ГАГЦХҮҮ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ ЗӨВШӨӨРСӨН БУЮУ ИЙНХҮҮ ГҮЙЦЭТГЭСНЭЭР ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ АШИГ ОЛСОН НӨХЦӨЛД УУЛ ҮҮРГИЙГ ГҮЙЦЭТГЭСЭНД ТООЦНО.
212 ДУГААР ЗҮЙЛ. СОНГОХ ҮҮРЭГ
212.1.ХУУЛЬ БУЮУ ГЭРЭЭНД ӨӨРӨӨР ЗААГААГҮЙ, ЭСХҮЛ ҮҮРГИЙН МӨН ЧАНАРТ ХАРШЛАХГҮЙ БОЛ ХЭД ХЭДЭН ҮҮРГЭЭС АЛЬ НЭГИЙГ НЬ СОНГОЖ ГҮЙЦЭТГЭХ ЭРХИЙГ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ ЭДЭЛНЭ.
212.2.ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ ГҮЙЦЭТГЭВЭЛ ЗОХИХ ХЭД ХЭДЭН ҮЙЛДЛИЙН АЛЬ НЭГЭЭС ТАТГАЛЗАХ ЭРХТЭЙ БОЛ ТАТГАЛЗСАН ТОХИОЛДОЛД ҮЛДСЭН ҮЙЛДЛИЙГ ГҮЙЦЭТГЭХ ҮҮРЭГ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР ХЭВЭЭР БАЙНА.
212.3.ЭНЭ ХУУЛИЙН 212.1-Д ЗААСАН СОНГОЛТ ХИЙХДЭЭ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ ЭНЭ ТУХАЙ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИД МЭДЭГДЭНЭ.
213 ДУГААР ЗҮЙЛ. ҮҮРГИЙГ ХЭСЭГЧЛЭН ГҮЙЦЭТГЭХ
213.1.ГЭРЭЭНД ЗААСАН, ЭСХҮЛ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ ЗӨВШӨӨРСӨН БОЛ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ ҮҮРГЭЭ ХЭСЭГЧЛЭН ГҮЙЦЭТГЭХ ЭРХТЭЙ.
213.2.ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ ГЭРЭЭНД ЗААСНААС ӨӨР ГҮЙЦЭТГЭЛИЙГ ХҮЛЭЭН АВАХААС ТАТГАЛЗАХ ЭРХТЭЙ. ҮҮРГИЙН ГҮЙЦЭТГЭЛ НЬ ЗАРДАЛ ИХТЭЙ БАЙСАН Ч ЭНЭ ЖУРАМ НЭГЭН АДИЛ ҮЙЛЧИЛНЭ.
214 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ҮҮРГИЙН ГҮЙЦЭТГЭЛИЙН ЧАНАР
214.1.ҮҮРГИЙН ГҮЙЦЭТГЭЛИЙН ЧАНАРЫН ТАЛААР ГЭРЭЭНД ТОДОРХОЙ ЗААГААГҮЙ БОЛ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ НЬ ЕРДИЙН ШААРДЛАГАД НИЙЦҮҮЛЭН ҮҮРГЭЭ ГҮЙЦЭТГЭЖ, ДУНДААС ДООШГҮЙ ЧАНАРЫН ЭД ХӨРӨНГӨ ШИЛЖҮҮЛЭХ ҮҮРЭГТЭЙ.
215 ДУГААР ЗҮЙЛ. ҮҮРГИЙН ГҮЙЦЭТГЭЛИЙГ СААТУУЛАХ ЭРХ
215.1.ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ ХҮЛЭЭСЭН ҮҮРГЭЭ БИЕЛҮҮЛЖ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭХ БОЛОМЖ БҮРДҮҮЛЭХ ХҮРТЭЛ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ НЬ МӨНГӨН ТӨЛБӨРИЙНХӨӨС БУСАД ҮҮРГИЙН ГҮЙЦЭТГЭЛИЙГ СААТУУЛЖ БОЛНО.
215.2.ҮҮРГИЙН ЗҮЙЛ НЬ ТӨРЛИЙН ШИНЖЭЭР ТОДОРХОЙЛОГДОХ ЭД ХӨРӨНГӨ БАЙВАЛ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ ҮҮРГЭЭ ЯМАР Ч НӨХЦӨЛД БИЕЛҮҮЛЭХ ҮҮРЭГТЭЙ.
216 ДУГААР ЗҮЙЛ. ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭХ ДАРААЛАЛ
216.1.ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ НЬ ИЖИЛ ТӨРЛИЙН ХЭД ХЭДЭН ҮҮРГИЙН ГҮЙЦЭТГЭЛИЙГ ХАНГАХ ҮҮРЭГТЭЙ БӨГӨӨД ҮҮРГИЙН ГҮЙЦЭТГЭЛ НЬ БҮХ ӨРИЙГ ТӨЛӨХӨД ХҮРЭЛЦЭХГҮЙ БОЛ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ АЛЬ НЭГ ҮҮРГИЙГ СОНГОЖ ГҮЙЦЭТГЭХ ЭРХТЭЙ. ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ ИЙМ СОНГОЛТ ХИЙГЭЭГҮЙ БОЛ ТӨЛБӨРИЙН ХУГАЦАА БОЛСОН ӨРИЙГ ТЭРГҮҮН ЭЭЛЖИНД ТӨЛҮҮЛНЭ.
216.2.ХЭД ХЭДЭН ӨРИЙГ ТӨЛӨХ ХУГАЦАА НЭГЭН ЗЭРЭГ БОЛСОН ТОХИОЛДОЛД ГҮЙЦЭТГЭХЭД ИЛҮҮ ХҮНД НӨХЦӨЛТЭЙ ШААРДЛАГЫГ ТЭРГҮҮН ЭЭЛЖИНД ГҮЙЦЭТГЭНЭ.
216.3.ШААРДЛАГУУД НЬ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧИЙН ХУВЬД ИЖИЛ НӨХЦӨЛТЭЙ БОЛ БИЕЛЭХ БОЛОМЖ БАГАТАЙ ҮҮРГИЙГ ТЭРГҮҮН ЭЭЛЖИНД ГҮЙЦЭТГЭНЭ.
216.4.ҮҮРГИЙН ГҮЙЦЭТГЭЛ НЬ ТӨЛӨХ ХУГАЦАА БОЛСОН БҮХ ӨРИЙГ ТӨЛӨХӨД ХҮРЭЛЦЭХГҮЙ БОЛ ТЭРГҮҮН ЭЭЛЖИНД ШҮҮХИЙН ЗАРДАЛ, ДАРАА НЬ ҮНДСЭН ҮҮРЭГ, ЭЦЭСТ НЬ ХҮҮГ ТӨЛҮҮЛНЭ.
ХОЁРДУГААР ДЭД БҮЛЭГ
МӨНГӨН ТӨЛБӨРИЙН ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭХ
217 ДУГААР ЗҮЙЛ. ТӨЛБӨР ГҮЙЦЭТГЭХ МӨНГӨН ТЭМДЭГТ
217.1.МӨНГӨН ТӨЛБӨРИЙН ҮҮРГИЙГ МОНГОЛ УЛСЫН МӨНГӨН ТЭМДЭГТ ТӨГРӨГӨӨР ГҮЙЦЭТГЭНЭ.
217.2.ХУУЛИАР ХОРИГЛООГҮЙ БОЛ ТАЛУУД МӨНГӨН ТӨЛБӨРИЙН ҮҮРГИЙГ ГАДААДЫН МӨНГӨН ТЭМДЭГТЭЭР ГҮЙЦЭТГЭЖ БОЛНО.
218 ДУГААР ЗҮЙЛ. ТӨЛБӨР ГҮЙЦЭТГЭХ МӨНГӨНИЙ ХАНШ
218.1.ТӨЛБӨР ГҮЙЦЭТГЭХ ХУГАЦАА БОЛОХООС ӨМНӨ МӨНГӨНИЙ ХАНШ ӨССӨН, БУУРСАН БОЛ ҮҮРЭГ ҮҮСЭХ ҮЕИЙН ХАНШААР ТООЦОЖ ТӨЛБӨРИЙГ ТӨЛНӨ.
218.2.ХУУЛЬД ӨӨРӨӨР ЗААГААГҮЙ БОЛ МӨНГӨН ТЭМДЭГТИЙН ТӨРӨЛ ӨӨРЧЛӨГДСӨН БОЛ МӨНГӨН ТЭМДЭГТ ӨӨРЧЛӨГДСӨН ӨДӨР МӨРДӨЖ БАЙСАН ХАНШААР ТООЦОЖ ТӨЛБӨРИЙГ ТӨЛНӨ.
/ЭНЭ ХЭСЭГТ 2009 ОНЫ 7 ДУГААР САРЫН 09-НИЙ ӨДРИЙН ХУУЛИАР ӨӨРЧЛӨЛТ ОРУУЛСАН/
АРВАН ДОЛДУГААР БҮЛЭГ
ҮҮРГИЙН ГҮЙЦЭТГЭЛД СААД БОЛОХ НӨХЦӨЛ БАЙДАЛ
НЭГДҮГЭЭР ДЭД БҮЛЭГ
НИЙТЛЭГ ҮНДЭСЛЭЛ
219 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧИЙН БУРУУГААС ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭХ БОЛОМЖГҮЙ БОЛОХ
219.1.ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ ХҮЛЭЭСЭН ҮҮРГЭЭ ЗӨРЧСӨН ТОХИОЛДОЛД ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ УЧИРСАН ХОХИРЛОО АРИЛГУУЛАХААР ШААРДАХ ЭРХТЭЙ.
219.2.ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭХ ХУГАЦАА ХЭТРҮҮЛСЭН БОЛ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ ТҮҮНД ҮҮРГЭЭ БИЕЛҮҮЛЭХ НЭМЭЛТ ХУГАЦАА ЗААЖ БОЛНО. ЭНЭ ХУГАЦААНД ҮҮРГЭЭ ДАХИН БИЕЛҮҮЛЭХГҮЙ БОЛ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ УЧИРСАН ХОХИРЛОО АРИЛГУУЛАХААР ШААРДАХ ЭРХТЭЙ.
219.3.НЭМЭЛТ ХУГАЦАА ТОГТООСНООР ЯМАР НЭГЭН ҮР ДҮНД ХҮРЧ ЧАДАХГҮЙ НЬ ТОДОРХОЙ, ЭСХҮЛ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ УЧИРСАН ГЭМ ХОРЫГ АРИЛГУУЛАХААР ШААРДАХ ЭРХЭЭ ХЭРЭГЖҮҮЛЭХ НЬ ТАЛУУДЫН АШИГ СОНИРХОЛД ИЛҮҮ НИЙЦЭХЭЭР БАЙВАЛ НЭМЭЛТ ХУГАЦАА ОЛГОХГҮЙ БАЙЖ БОЛНО.
219.4.ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ САНААТАЙГААР ҮҮРГЭЭ ЗӨРЧСӨН ТОХИОЛДОЛД УЧИРСАН ХОХИРЛЫГ АРИЛГАХ ҮҮРГЭЭС ТҮҮНИЙГ ЧӨЛӨӨЛӨХӨӨР УРЬДЧИЛАН ТОХИРОЛЦОЖ БОЛОХГҮЙ.
219.5.ХУУЛЬ ЁСНЫ ТӨЛӨӨЛӨГЧ БУЮУ БУСАД ЭТГЭЭДЭЭР ҮҮРГЭЭ ГҮЙЦЭТГҮҮЛСЭН ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ ТЭДГЭЭРИЙН ҮЙЛДЛИЙН УЛМААС ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИД УЧИРСАН ХОХИРЛЫГ БҮРЭН ХЭМЖЭЭГЭЭР ХАРИУЦНА.
219.6.ГЭРЭЭНД ӨӨРӨӨР ЗААГААГҮЙ, ЭСХҮЛ ҮҮРГИЙН МӨН ЧАНАРТ ХАРШЛАХГҮЙ БОЛ ҮҮРГИЙН ЗҮЙЛИЙГ ӨӨР ЭТГЭЭДЭЭС ХҮЛЭЭН АВАХ ЁСТОЙ БАЙСАН ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ ТҮҮНИЙГЭЭ АВЧ ЧАДААГҮЙГЭЭС ҮҮРЭГ БИЕЛЭЭГҮЙ БОЛ ҮҮНЭЭС ҮҮДЭН ГАРАХ ХАРИУЦЛАГЫГ ӨӨРӨӨ ХҮЛЭЭНЭ.
220 ДУГААР ЗҮЙЛ. НӨХЦӨЛ БАЙДАЛ ӨӨРЧЛӨГДСӨНӨӨС ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭХ БОЛОМЖГҮЙ БОЛОХ
220.1.ГЭРЭЭ БАЙГУУЛАХ ҮНДЭСЛЭЛ БОЛСОН НӨХЦӨЛ БАЙДАЛ ГЭРЭЭ БАЙГУУЛСНЫ ДАРАА ИЛТЭД ӨӨРЧЛӨГДСӨН, ИЙНХҮҮ ӨӨРЧЛӨГДӨХИЙГ ТАЛУУД УРЬДЧИЛАН МЭДЭЖ БАЙСАН БӨГӨӨД ГЭРЭЭГ БАЙГУУЛАХГҮЙ БАЙХ БУЮУ ӨӨР АГУУЛГААР БАЙГУУЛАХ БОЛОМЖТОЙ БАЙСАН БОЛ ГЭРЭЭГ ӨӨРЧЛӨГДСӨН НӨХЦӨЛ БАЙДАЛД НИЙЦҮҮЛЭХИЙГ ТАЛУУД ХАРИЛЦАН ШААРДАХ ЭРХТЭЙ.
220.2.ГЭРЭЭ БАЙГУУЛАХ ҮНДЭСЛЭЛИЙН ТАЛААР ТАЛУУДЫН ТӨСӨӨЛӨЛ БУРУУ БАЙСАН БОЛ ТҮҮНИЙГ ГЭРЭЭ БАЙГУУЛАХ НӨХЦӨЛ БАЙДАЛ ӨӨРЧЛӨГДСӨНТЭЙ АДИЛТГАЖ ҮЗНЭ.
220.3.ТАЛУУД ӨӨРЧЛӨГДСӨН НӨХЦӨЛ БАЙДАЛД ГЭРЭЭГ ЗОХИЦУУЛАХ АРГА ХЭМЖЭЭГ ТЭРГҮҮН ЭЭЛЖИНД АВАХ ҮҮРЭГТЭЙ.
220.4.ГЭРЭЭГ ӨӨРЧЛӨГДСӨН НӨХЦӨЛ БАЙДАЛД ЗОХИЦУУЛАХ БОЛОМЖГҮЙ, ЭСХҮЛ НӨГӨӨ ТАЛ НЬ ЗӨВШӨӨРӨӨГҮЙ БОЛ ЭРХ АШИГ НЬ ХӨНДӨГДСӨН ТАЛ ГЭРЭЭНЭЭС ТАТГАЛЗАХ ЭРХТЭЙ.
221 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ХҮНДЭТГЭН ҮЗЭХ ҮНДЭСЛЭЛЭЭР ТАЛУУД ГЭРЭЭНЭЭС ТАТГАЛЗАХ
221.1.ХҮНДЭТГЭН ҮЗЭХ ҮНДЭСЛЭЛ БАЙВАЛ УРТ ХУГАЦААТАЙ ГЭРЭЭНИЙ ТАЛУУД ГЭРЭЭ ДУУСГАВАР БОЛОХ ХУГАЦААГ ХАРГАЛЗАХГҮЙГЭЭР ГЭРЭЭНЭЭС ТАТГАЛЗАЖ БОЛНО.
221.2.ГЭНЭТИЙН БУЮУ ДАВАГДАШГҮЙ ХҮЧНИЙ ШИНЖТЭЙ ОНЦГОЙ НӨХЦӨЛ БАЙДАЛ, ЭСХҮЛ ТАЛУУДЫН ЭРХ, ХУУЛЬ ЁСНЫ АШИГ СОНИРХЛЫГ ХАМГААЛАХ ҮҮДНЭЭС ГЭРЭЭНИЙ ХУГАЦААГ ҮРГЭЛЖЛҮҮЛЭХ, СУНГАХЫГ ШААРДАХ БОЛОМЖГҮЙ НӨХЦӨЛ БАЙДЛЫГ ХҮНДЭТГЭН ҮЗЭХ ҮНДЭСЛЭЛ ГЭЖ ҮЗНЭ.
221.3.ГЭРЭЭНИЙ ҮҮРГИЙГ ЗӨРЧСӨН НЬ ТҮҮНИЙГ ЦУЦЛАХ ҮНДЭСЛЭЛ БОЛЖ БАЙВАЛ ЗӨВХӨН ЭНЭ ХУУЛИЙН 219.3, 225.2-Т ЗААСАН ЗӨРЧЛИЙГ АРИЛГАХ БУЮУ УРЬДЧИЛАН САНУУЛАХ ХУГАЦААНД ГЭРЭЭГ ЦУЦАЛЖ БОЛНО.
221.4.ЭРХ БҮХИЙ ЭТГЭЭД ГЭРЭЭ ЦУЦЛАХ ҮНДЭСЛЭЛ БАЙГААГ МЭДСЭНЭЭС ХОЙШ ЕРДИЙН БОЛОМЖИТ ХУГАЦААНЫ ДОТОР ГЭРЭЭНЭЭС ТАТГАЛЗАЖ БОЛНО.
221.5.ГЭРЭЭГ ЦУЦАЛСНААР ӨМНӨ ГҮЙЦЭТГЭСЭН ҮҮРГИЙН ГҮЙЦЭТГЭЛ АЧ ХОЛБОГДЛОО АЛДВАЛ ТҮҮНИЙГ НЭГЭН АДИЛ ЦУЦЛАНА. ИЙНХҮҮ ЦУЦЛАХАД ЭНЭ ХУУЛИЙН 205 ДУГААР ЗҮЙЛД ЗААСАН ЖУРАМ НЭГЭН АДИЛ ҮЙЛЧИЛНЭ.
221.6.ХОХИРЛЫГ АРИЛГАХТАЙ ХОЛБОГДСОН ШААРДЛАГАД ЭНЭ ХУУЛИЙН 227 ДУГААР ЗҮЙЛ НЭГЭН АДИЛ ХАМААРНА.
ХОЁРДУГААР ДЭД БҮЛЭГ
ХУГАЦАА ХЭТРҮҮЛСНЭЭС ҮҮСЭХ ҮР ДАГАВАР
222 ДУГААР ЗҮЙЛ. ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ ХУГАЦАА ХЭТРҮҮЛЭХ
222.1.ДАРААХЬ ТОХИОЛДОЛД ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ ХУГАЦАА ХЭТРҮҮЛСЭН ГЭЖ ҮЗНЭ:
222.1.1.ҮҮРГЭЭ ХУГАЦААНД НЬ БИЕЛҮҮЛЭЭГҮЙ БОЛ;
222.1.2.ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭХ ХУГАЦАА БОЛСНЫГ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ САНУУЛСНААС ХОЙШ ҮҮРГЭЭ БИЕЛҮҮЛЭЭГҮЙ БОЛ.
222.2.ХУГАЦАА ХЭТРЭХЭД ХҮРГЭСЭН НӨХЦӨЛ БАЙДАЛ НЬ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧИЙН ГЭМ БУРУУГААС БОЛООГҮЙ БОЛ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧИЙГ ХУГАЦАА ХЭТРҮҮЛСЭН ГЭЖ ҮЗЭХГҮЙ.
222.3.ХУГАЦАА ХЭТРҮҮЛСЭН ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ АЛИВАА БОЛГООМЖГҮЙ ҮЙЛДЭЛ /ЭС ҮЙЛДЭХҮЙ/-ИЙН ХАРИУЦЛАГЫГ ХҮЛЭЭНЭ.
222.4.ХУГАЦАА ХЭТРҮҮЛСЭН ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ НЬ ТҮҮНД ЯМАР НЭГ ТОХИОЛДОЛ НӨЛӨӨЛСӨН ЭСЭХИЙГ ХАРГАЛЗАХГҮЙГЭЭР ХОХИРЛЫГ ХАРИУЦНА. ХАРИН ҮҮРГИЙГ ХУГАЦААНД НЬ ГҮЙЦЭТГЭСЭН Ч ТОХИОЛДОХ БАЙСАН ТОХИОЛДЛЫН УЛМААС ҮҮССЭН ХОХИРЛЫГ ХАРИУЦАХГҮЙ.
222.5.МӨНГӨН ТӨЛБӨРИЙН ҮҮРГЭЭ ХУГАЦААНД НЬ ГҮЙЦЭТГЭЭГҮЙ БОЛ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ ХЭТРҮҮЛСЭН ХУГАЦААНД ТОХИРСОН ХҮҮ ТӨЛӨХ ҮҮРЭГТЭЙ.
222.6.ХҮҮГЭЭС АНЗ ТООЦОХГҮЙ.
222.7.ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ ХУГАЦАА ХЭТРҮҮЛСНЭЭС УЧИРСАН ХОХИРЛЫГ АРИЛГУУЛАХААР ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ ШААРДАХ ЭРХТЭЙ.
222.8.ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ НЬ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИЙН ЗӨВШӨӨРӨЛГҮЙГЭЭР ҮҮРГЭЭ ХУГАЦААНААС НЬ ӨМНӨ ГҮЙЦЭТГЭСЭН БОЛ ХУГАЦАА ХЭТРҮҮЛСЭНТЭЙ АДИЛТГАЖ ҮЗНЭ.
223 ДУГААР ЗҮЙЛ. ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ ХУГАЦАА ХЭТРҮҮЛЭХ
223.1.ХУГАЦААНД НЬ ГҮЙЦЭТГЭСЭН ҮҮРГИЙН ГҮЙЦЭТГЭЛИЙГ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ ХҮЛЭЭЖ АВААГҮЙ БОЛ ТҮҮНИЙГ ХУГАЦАА ХЭТРҮҮЛСЭН ГЭЖ ҮЗНЭ.
223.2.ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭХ НӨХЦӨЛИЙГ БҮРДҮҮЛЭХИЙН ТУЛД ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ ЯМАР НЭГЭН ҮЙЛДЭЛ ХИЙХ ЁСТОЙ БАЙСАН БОЛОВЧ ТҮҮНИЙГ ГҮЙЦЭТГЭЭГҮЙГЭЭС ХУГАЦАА ХЭТЭРСЭН БОЛ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ ХУГАЦАА ХЭТРҮҮЛСЭН ГЭЖ ҮЗНЭ.
224 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ ХУГАЦАА ХЭТРҮҮЛСНЭЭС ҮҮСЭХ ҮҮРЭГ
224.1.ЭНЭ ХУУЛИЙН 223 ДУГААР ЗҮЙЛД ЗААСНААР ХУГАЦАА ХЭТРҮҮЛСЭН ГЭМ БУРУУТАЙ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ ИЙНХҮҮ ХУГАЦАА ХЭТРҮҮЛСНЭЭС ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧИД УЧРУУЛСАН ХОХИРЛЫГ АРИЛГАХ ҮҮРЭГТЭЙ.
224.2.ХУГАЦАА ХЭТРҮҮЛСЭН ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ ГЭМ БУРУУТАЙ ЭСЭХЭЭС ҮЛ ХАМААРАН ТҮҮНД ДАРААХЬ ҮҮРЭГ, ҮР ДАГАВАР ҮҮСНЭ:
224.2.1.ГЭРЭЭНИЙ ЗҮЙЛИЙГ ХАДГАЛСАНТАЙ ХОЛБОГДОЖ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧЭЭС ГАРСАН НЭМЭЛТ ЗАРДЛЫГ НӨХӨН ТӨЛӨХ;
224.2.2.ГЭРЭЭНИЙ ЗҮЙЛ ТОХИОЛДЛООР УСТАЖ, ГЭМТСЭНИЙ ЭРСДЛИЙГ ХҮЛЭЭХ;
224.2.3.МӨНГӨН ТӨЛБӨРИЙН ҮҮРЭГ ЁСООР ХҮҮ, АНЗ АВАХ ЭРХЭЭ АЛДАХ.
ГУРАВДУГААР ДЭД БҮЛЭГ
ХОЁР ТАЛЫН ГЭРЭЭНД ҮҮРЭГ ЗӨРЧИХ
225 ДУГААР ЗҮЙЛ. ҮҮРЭГ ЗӨРЧСӨНӨӨС ТАЛУУД ГЭРЭЭНЭЭС ТАТГАЛЗАХ
225.1.ТАЛУУДЫН АЛЬ НЭГ НЬ ГЭРЭЭГЭЭР ХҮЛЭЭСЭН ҮҮРГЭЭ ЗӨРЧСӨН БӨГӨӨД ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭХ НЭМЭЛТ ХУГАЦАА ТОГТООСОН БОЛОВЧ ҮР ДҮН ГАРААГҮЙ БОЛ НӨГӨӨ ТАЛ ГЭРЭЭНЭЭС ТАТГАЛЗАХ ЭРХТЭЙ.
225.2.ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ НЭМЭЛТ ХУГАЦАА ТОГТООЖ ӨГӨӨГҮЙ БОЛОВЧ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭХИЙГ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧИД УРЬДЧИЛАН САНУУЛСАН БОЛ НЭМЭЛТ ХУГАЦАА ТОГТООСОНТОЙ АДИЛТГАЖ ҮЗНЭ.
225.3.ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ ҮҮРГИЙН ЗАРИМ ХЭСГИЙГ ЗӨРЧСӨН БОЛОВЧ ҮЛДЭХ ХЭСГИЙГ ГҮЙЦЭТГЭХ НЬ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИД АШИГГҮЙ БОЛСОН БОЛ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ ГЭРЭЭНЭЭС ТАТГАЛЗАЖ БОЛНО.
225.4.ДАРААХЬ ТОХИОЛДОЛД ТАЛУУД ГЭРЭЭНЭЭС ТАТГАЛЗАЖ БОЛОХГҮЙ:
225.4.1.ҮҮРГИЙГ ЯЛИМГҮЙ ЗӨРЧСӨН;
225.4.2.ЭНЭ ХУУЛИЙН 186.2-Т ЗААСАН ШААРДЛАГЫГ ЗӨРЧСӨН БОЛОВЧ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ ГЭРЭЭГ ХҮЧИН ТӨГӨЛДӨР БАЙЛГАХЫГ ШААРДАХ ЭРХТЭЙ БАЙВАЛ;
225.4.3.ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ ҮҮРГЭЭ ЗӨРЧСӨН ЯВДАЛД БҮХЭЛД НЬ БУЮУ ИХЭНХ ХЭСЭГТ НЬ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ ӨӨРӨӨ БУРУУТАЙ;
225.4.4.ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ ГЭРЭЭНЭЭС ТАТГАЛЗАХААС ӨМНӨ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ ХАРИУ ШААРДЛАГА ГАРГАСАН, ЭСХҮЛ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ ГЭРЭЭНЭЭС ТАТГАЛЗСАНЫ ДАРАА ХАРИУ ШААРДЛАГА НЭН ДАРУЙ ГАРГАХ БОЛОМЖТОЙ БОЛ.
225.5.ГЭРЭЭНЭЭС ТАТГАЛЗАХ ҮНДЭСЛЭЛ ИРЭЭДҮЙД БИЙ БОЛОХ НЬ ГАРЦААГҮЙ, ИЛТ БАЙВАЛ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭХ ХУГАЦАА БОЛОХООС ӨМНӨ ГЭРЭЭНЭЭС ТАТГАЛЗАХ ЭРХТЭЙ.
225.6.ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ ГЭРЭЭНЭЭС ТАТГАЛЗАХ ХУГАЦААГ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ ТОГТООЖ БОЛНО.
225.7.ЭНЭ ХУУЛИЙН 225.6-Д ЗААСАН ХУГАЦААНД ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ ГЭРЭЭНЭЭС ТАТГАЛЗАХ ЭРХЭЭ ЭДЛЭЭГҮЙ БОЛОВЧ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ НЬ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭХ НЭМЭЛТ БУЮУ УРЬДЧИЛСАН САНУУЛГЫН ХУГАЦААНД ГЭРЭЭГ БИЕЛҮҮЛЭЭГҮЙ БОЛ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ ГЭРЭЭНЭЭС ТАТГАЛЗАЖ БОЛНО.
226 ДУГААР ЗҮЙЛ. НЭМЭЛТ ХУГАЦАА ТОГТООХ, УРЬДЧИЛАН САНУУЛАХ ШААРДЛАГАГҮЙ НӨХЦӨЛ БАЙДАЛ
226.1.ДАРААХЬ НӨХЦӨЛ БАЙДАЛ БАЙВАЛ ЭНЭ ХУУЛИЙН 204.2, 219.2-Т ЗААСНААР ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭХ НЭМЭЛТ ХУГАЦАА ТОГТООХ БУЮУ УРЬДЧИЛАН САНУУЛАХ ШААРДЛАГАГҮЙ:
226.1.1.ЯМАР НЭГЭН ҮР ДҮН ГАРАХГҮЙ БОЛОХ НЬ ИЛТ БОЛ;
226.1.2.ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ ГЭРЭЭГЭЭР ТОГТООСОН ХУГАЦААНД ҮҮРГЭЭ ГҮЙЦЭТГЭЭГҮЙ, ХАРИН НЭМЭЛТ ХУГАЦААНД ҮҮРГЭЭ ГҮЙЦЭТГЭСЭН ТОХИОЛДОЛД ГЭРЭЭНИЙ ХАРИЛЦАА ҮРГЭЛЖЛЭХ ЁСТОЙ БОЛ;
226.1.3.ХОЁР ТАЛЫН АШИГ СОНИРХЛЫН ҮҮДНЭЭС ОНЦГОЙ ҮНДЭСЛЭЛЭЭР ГЭРЭЭГ НЭН ДАРУЙ ЦУЦЛАХ ШААРДЛАГАТАЙ БОЛ.
227 ДУГААР ЗҮЙЛ. ҮҮРЭГ ЗӨРЧСӨНӨӨС ҮҮСЭХ ХАРИУЦЛАГА
227.1.ГЭРЭЭНИЙ НЭГ ТАЛ ҮҮРГЭЭ ЗӨРЧСӨН БОЛ НӨГӨӨ ТАЛ НЬ ГЭРЭЭНЭЭС ТАТГАЛЗСАНТАЙ ХОЛБОГДОН УЧИРСАН ХОХИРЛЫГ АРИЛГУУЛАХААР ШААРДАХ ЭРХТЭЙ.
227.2.НЭГ ТАЛ НЬ ГЭРЭЭНЭЭС ТАТГАЛЗСАН ЯВДАЛД НӨГӨӨ ТАЛ НЬ БУРУУГҮЙ БОЛ ЭНЭ ХУУЛИЙН 227.1-Д ЗААСАН ҮНДЭСЛЭЛ ХАМААРАХГҮЙ.
227.3.ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧЭЭС ГАРСАН ЗАРДАЛ, ЭД ХӨРӨНГИЙН АЛДАГДАЛ БУЮУ ГЭМТЭЛ, ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ ҮҮРГЭЭ ГҮЙЦЭТГЭСЭН БОЛ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИД ЗАЙЛШГҮЙ ОРОХ БАЙСАН ОРЛОГЫГ ХОХИРОЛД ТООЦНО.
227.4.ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ ТОДОРХОЙ ЭД ХӨРӨНГИЙГ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИЙН ӨМЧЛӨЛ БУЮУ ЭЗЭМШИХ, АШИГЛАХ, ЗАХИРАН ЗАРЦУУЛАХ ЭРХЭД ШИЛЖҮҮЛЭХ ҮҮРГЭЭ ГҮЙЦЭТГЭЭГҮЙ БОЛ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ НЬ УГ ЭД ХӨРӨНГИЙГ ӨӨРТӨӨ ШИЛЖҮҮЛЭХ, УЧИРСАН ХОХИРЛОО АРИЛГАХЫГ ШААРДАХ ЭРХТЭЙ.
227.5.ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ ТОДОРХОЙ АЖИЛ ГҮЙЦЭТГЭХ, ТУСЛАЛЦАА ҮЗҮҮЛЭХ ҮҮРГЭЭ ГҮЙЦЭТГЭЭГҮЙ, ХУУЛЬ БУЮУ ГЭРЭЭНД ӨӨРӨӨР ЗААГААГҮЙ БОЛ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ УГ ҮҮРГИЙГ ӨӨРӨӨ ГҮЙЦЭТГЭХ БУЮУ ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭДЭЭР ГҮЙЦЭТГҮҮЛЖ, УЧИРСАН ХОХИРЛЫГ АРИЛГАХЫГ ШААРДАХ ЭРХТЭЙ.
АРВАН НАЙМДУГААР БҮЛЭГ
ГЭМ ХОРЫГ АРИЛГАХ
228 ДУГААР ЗҮЙЛ. ГЭМ ХОРЫГ АРИЛГУУЛАХ ЭРХ
228.1.ГЭМ ХОРЫГ АРИЛГАХ ҮҮРЭГ БҮХИЙ ЭТГЭЭД НӨГӨӨ ТАЛЫН ЗӨРЧИГДСӨН ЭРХИЙГ ГЭМ ХОР УЧРУУЛАХААС ӨМНӨХ БАЙДАЛД СЭРГЭЭХ ҮҮРЭГТЭЙ. ЗӨРЧИГДСӨН ЭРХИЙГ СЭРГЭЭХ БОЛОМЖГҮЙ, ЭСХҮЛ ХАРЬЦАНГУЙ ИХ ЗАРДАЛ ГАРАХААР БОЛ ГЭМ ХОРЫГ МӨНГӨӨР НӨХӨН ТӨЛЖ БОЛНО.
228.2.ХОХИРОГЧ ЭРХЭЭ СЭРГЭЭЛГЭХЭЭР ГЭМ ХОРЫГ АРИЛГАХ ҮҮРЭГ БҮХИЙ ЭТГЭЭДЭД ТОДОРХОЙ ХУГАЦАА ТОГТООЖ БОЛОХ БӨГӨӨД ЭНЭ ХУГАЦААНД ҮҮРГЭЭ ГҮЙЦЭТГЭЭГҮЙ БОЛ МӨНГӨӨР ГҮЙЦЭТГЭХИЙГ ШААРДАЖ БОЛНО.
228.3.ЭРҮҮЛ МЭНДИЙГ ХОХИРООСНООС ХОХИРОГЧ ХӨДӨЛМӨРИЙН ЧАДВАРАА АЛДСАН БУЮУ ХӨДӨЛМӨРИЙН ЧАДВАР НЬ БУУРСАН, ЭСХҮЛ ХЭРЭГЛЭЭ ЗАРДАЛ НЬ НЭМЭГДСЭН БОЛ ГЭМ ХОРЫГ АРИЛГАХ ҮҮРЭГ БҮХИЙ ЭТГЭЭД ХОХИРОГЧИД САР ТУТАМ МӨНГӨ /ТЭЖЭЭН ТЭТГЭХТЭЙ ХОЛБОГДСОН ТЭТГЭЛЭГ/ ТӨЛӨХ ЗАМААР ГЭМ ХОРЫГ АРИЛГАХ ҮҮРЭГТЭЙ.
228.4.ХОХИРОГЧ ЭМЧИЛГЭЭНИЙ ЗАЙЛШГҮЙ ЗАРДЛЫГ УРЬДЧИЛАН ТӨЛҮҮЛЭХЭЭР ГЭМ ХОРЫГ АРИЛГАХ ҮҮРЭГ БҮХИЙ ЭТГЭЭДЭЭС ШААРДАХ ЭРХТЭЙ.
228.5.ХОХИРОГЧ МЭРГЭЖЛИЙН ХӨДӨЛМӨРИЙН ЧАДВАРАА АЛДСАН ТОХИОЛДОЛД ДАХИН МЭРГЭЖИЛ ЭЗЭМШИХ ЗАЙЛШГҮЙ ШААРДЛАГАТАЙ БОЛ ҮҮНТЭЙ ХОЛБОГДСОН ЗАРДЛЫГ НӨХӨН ТӨЛӨХӨД ЭНЭ ЖУРАМ НЭГЭН АДИЛ ХАМААРНА.
228.6.ХҮНДЭТГЭН ҮЗЭХ ШАЛТГААН БАЙВАЛ ХОХИРОГЧ ЭНЭ ХУУЛИЙН 228.3-Т ЗААСАН САР ТУТМЫН МӨНГӨН ТӨЛБӨРИЙН ОРОНД НЭГ УДААГИЙН НӨХӨН ТӨЛБӨР АВАХААР ШААРДАЖ БОЛНО.
229 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ГЭМ ХОРЫГ АРИЛГАХ ХЭМЖЭЭ
229.1.ҮҮРЭГ БҮХИЙ ЭТГЭЭД НЬ ГЭМ ХОРЫГ АРИЛГАХДАА ЭД ХӨРӨНГӨД УЧРУУЛСАН БОДИТ ХОХИРОЛ БОЛОН ОЛОХ ЁСТОЙ БАЙСАН ОРЛОГЫГ НӨХӨН ТӨЛӨХ ҮҮРЭГТЭЙ.
229.2.ГЭМ ХОРЫН ХЭМЖЭЭГ ТОДОРХОЙЛОХДОО ХОХИРОГЧИЙН АШИГ СОНИРХОЛ, ГЭМ ХОР УЧИРСАН НӨХЦӨЛ БАЙДАЛ, ГЭМ ХОР УЧРУУЛАГЧИЙН ГЭМ БУРУУГИЙН ХЭР ХЭМЖЭЭГ ХАРГАЛЗАН ҮЗНЭ.
230 ДУГААР ЗҮЙЛ. ЭДИЙН БУС ГЭМ ХОРЫГ АРИЛГАХ
230.1.ЭДИЙН БУС ГЭМ ХОРЫГ АРИЛГУУЛАХААР ХОХИРОГЧ ШААРДАХ ЭРХТЭЙ.
230.2.СЭТГЭЦЭД УЧИРСАН ХОР УРШГИЙГ МӨНГӨН ХЭЛБЭРЭЭР АРИЛГАХ БӨГӨӨД БУСАД ЭДИЙН БУС ГЭМ ХОРЫГ ГАГЦХҮҮ ХУУЛЬД ТУСГАЙЛАН ЗААСАН ТОХИОЛДОЛД МӨНГӨН ХЭЛБЭРЭЭР АРИЛГАНА.
230.3.ГЭМ ХОР УЧРАХ БУЮУ ТҮҮНЭЭС УРЬДЧИЛАН СЭРГИЙЛЭХ, УЧИРСАН ГЭМ ХОРООС ҮҮДЭН ГАРАХ ХОХИРЛЫН ХЭМЖЭЭ НЭМЭГДЭХЭД ХОХИРОГЧИЙН БУЮУ ЭРХ БҮХИЙ ЭТГЭЭДИЙН ҮЙЛДЭЛ /ЭС ҮЙЛДЭХҮЙ/ НӨЛӨӨЛСӨН БОЛ ГЭМ ХОРЫГ АРИЛГАХ ҮҮРЭГ БОЛОН ТҮҮНИЙ ХЭМЖЭЭГ ТОДОРХОЙЛОХДОО ТЭДГЭЭРИЙН ГЭМ БУРУУГИЙН ХЭМЖЭЭГ ХАРГАЛЗАНА.
АРВАН ЕСДҮГЭЭР БҮЛЭГ
ҮҮРГИЙН ГҮЙЦЭТГЭЛИЙГ ХАНГАХ АРГА
231 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. ҮҮРГИЙН ГҮЙЦЭТГЭЛИЙГ ХАНГАХ АРГА
231.1.ҮҮРГИЙН ГҮЙЦЭТГЭЛИЙГ ДАРААХЬ АРГААР ХАНГАНА:
231.1.1.АНЗ;
231.1.2.ДЭНЧИН;
231.1.3.БАТАЛГАА;
231.1.4.БАРЬЦАА;
231.1.5.БАТЛАН ДААЛТ;
231.1.6.ҮҮРГИЙН ГҮЙЦЭТГЭЛИЙГ ХАНГУУЛАХААР ЭД ХӨРӨНГӨ ӨМЧЛӨЛД ШИЛЖҮҮЛЭХ ГЭРЭЭ /ФИДУЦИ/;
231.1.7.ХУУЛЬД ЗААСАН БУСАД АРГА.
232 ДУГААР ЗҮЙЛ. АНЗ
232.1.ХҮЛЭЭСЭН ҮҮРГЭЭ ГҮЙЦЭТГЭЭГҮЙ БУЮУ ЗОХИХ ЁСООР ГҮЙЦЭТГЭЭГҮЙ ТАЛ ХУУЛЬ БОЛОН ГЭРЭЭНД ЗААСНААР НӨГӨӨ ТАЛДАА ТӨЛӨХ ЁСТОЙ МӨНГӨН ТӨЛБӨРИЙГ АНЗ ГЭНЭ.
232.2.ДЭНЧИНГИЙН ҮҮРГЭЭ БИЕЛҮҮЛЭЭГҮЙ ТОХИОЛДОЛД АНЗЫГ НЭГЭН АДИЛ ХЭРЭГЛЭЖ БОЛНО.
232.3.ХУУЛЬД ӨӨРӨӨР ЗААГААГҮЙ БОЛ АНЗЫН ГЭРЭЭГ БИЧГЭЭР ХИЙНЭ.
/ЭНЭ ХЭСЭГТ 2011 ОНЫ 12 ДУГААР САРЫН 15-НЫ ӨДРИЙН ХУУЛИАР ӨӨРЧЛӨЛТ ОРУУЛСАН/
232.4.АНЗ НЬ ТОРГУУЛЬ, АЛДАНГИ ГЭСЭН ТӨРӨЛТЭЙ БАЙНА. АНЗЫН НИЙТ ДҮН ГҮЙЦЭТГЭЭГҮЙ ҮҮРГИЙН ҮНИЙН ДҮНГИЙН 50 ХУВИАС ХЭТЭРЧ БОЛОХГҮЙ.
232.5.ҮҮРГЭЭ ГҮЙЦЭТГЭЭГҮЙ БУЮУ ЗОХИХ ЁСООР ГҮЙЦЭТГЭЭГҮЙ ТАЛ НЬ ТӨЛӨХӨӨР ХУУЛЬ БОЛОН ГЭРЭЭНД УРЬДЧИЛАН ТОДОРХОЙ ХЭМЖЭЭГЭЭР ЗААСАН, ЭСХҮЛ ГҮЙЦЭТГЭЭГҮЙ БУЮУ ЗОХИХ ЁСООР ГҮЙЦЭТГЭЭГҮЙ ҮҮРГИЙН ҮНИЙН ДҮНГИЙН ТОДОРХОЙ ХУВИАР ТОГТООСОН АНЗЫГ ТОРГУУЛЬ ГЭНЭ.
232.6.ХУУЛЬ БОЛОН ГЭРЭЭНД ЗААСАН ХУГАЦАА ХЭТРҮҮЛСЭН ТАЛ НЬ ХОНОГ ТУТАМД ГҮЙЦЭТГЭЭГҮЙ ҮҮРГИЙН ҮНИЙН ДҮНГИЙН 0,5 ХУВИАС ХЭТРЭХГҮЙ ХЭМЖЭЭГЭЭР ТӨЛӨХӨӨР ТОГТООСОН АНЗЫГ АЛДАНГИ ГЭНЭ.
232.7.ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ ҮҮРГЭЭ ХУГАЦААНД НЬ БИЕЛҮҮЛЭЭГҮЙ ТОХИОЛДОЛД АНЗ ТӨЛӨХӨӨР ГЭРЭЭНД ЗААГААГҮЙ БОЛ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ АНЗ ШААРДАХ ЭРХГҮЙ БӨГӨӨД ХАРИН УЧИРСАН ХОХИРЛОО АРИЛГУУЛАХЫГ ШААРДАХ ЭРХТЭЙ.
232.8.АНЗЫН ХЭМЖЭЭ ИЛТ ИХ БАЙВАЛ ХЭРГИЙН НӨХЦӨЛ БАЙДЛЫГ ХАРГАЛЗАН ШҮҮХ ТҮҮНИЙГ БАГАСГАЖ БОЛНО.
233 ДУГААР ЗҮЙЛ. ДЭНЧИН
233.1.ГЭРЭЭНД ОРОЛЦОГЧ НЭГ ТАЛ НЬ ГЭРЭЭ БАЙГУУЛСНЫ НОТОЛГОО БОЛГОН НӨГӨӨ ТАЛДАА ТӨЛБӨЛ ЗОХИХ ТӨЛБӨРТ ОРОЛЦУУЛАН УРЬДЧИЛАН ӨГСӨН МӨНГИЙГ ДЭНЧИН ГЭНЭ.
233.2.ГЭРЭЭГ ЦУЦАЛСАН, ЭСХҮЛ ДЭНЧИН ТАВИГЧ ТАЛ НЬ ҮҮРГЭЭ ГҮЙЦЭТГЭХДЭЭ ҮҮРГИЙН ГҮЙЦЭТГЭЛД ДЭНЧИНГ ОРОЛЦУУЛААГҮЙ БОЛ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭЖ ДУУССАНЫ ДАРАА ДЭНЧИН АВСАН ТАЛ НЬ ДЭНЧИНГ БУЦААЖ ӨГНӨ.
233.3.ДЭНЧИН ТАВЬСАН ЭТГЭЭД ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭЭГҮЙГЭЭС ХАРИУЦЛАГА ХҮЛЭЭХЭЭР БАЙВАЛ ДЭНЧИНГ ДЭНЧИН АВСАН ЭТГЭЭДЭД ҮЛДЭЭНЭ. ЭНЭ ТОХИОЛДОЛД ДЭНЧИН АВАГЧИД УЧИРСАН ХОХИРЛЫГ ТӨЛӨХДӨӨ ДЭНЧИНГ ОРОЛЦУУЛАН ТООЦНО.
233.4.ДЭНЧИН АВСАН ЭТГЭЭД ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭЭГҮЙГЭЭС ХАРИУЦЛАГА ХҮЛЭЭХЭЭР БАЙВАЛ ДЭНЧИНГ ТАВЬСАН ЭТГЭЭДЭД БУЦААЖ ӨГНӨ. ЭНЭ ТОХИОЛДОЛД ДЭНЧИН ТАВЬСАН ЭТГЭЭД УЧИРСАН ГЭМ ХОРЫГ АРИЛГУУЛАХААР ШААРДАХ ЭРХТЭЙ.
234 ДҮГЭЭР ЗҮЙЛ. БАТАЛГАА
234.1.ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧИЙН ХҮЛЭЭСЭН ҮҮРГИЙН ГҮЙЦЭТГЭЛИЙГ ХАНГУУЛАХААР ГУРАВДАГЧ ЭТГЭЭД ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИД БАТАЛГАА ГАРГАЖ БОЛНО.
234.2.ХУУЛЬД ӨӨРӨӨР ЗААГААГҮЙ БОЛ БАТАЛГААНЫ ГЭРЭЭГ БИЧГЭЭР ХИЙНЭ.
/ЭНЭ ХЭСЭГТ 2011 ОНЫ 12 ДУГААР САРЫН 15-НЫ ӨДРИЙН ХУУЛИАР ӨӨРЧЛӨЛТ ОРУУЛСАН/
234.3.ГЭРЭЭНД ӨӨРӨӨР ЗААГААГҮЙ БОЛ БАТАЛГАА ГАРГАГЧ НЭГ ТАЛЫН САНААЧИЛГААР ГЭРЭЭГ ЦУЦАЛЖ БОЛОХГҮЙ.
234.4.ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧ ҮҮРГЭЭ ГҮЙЦЭТГЭЭГҮЙ БОЛ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧ ҮҮРГИЙН ГҮЙЦЭТГЭЛИЙГ БАТАЛГАА ГАРГАГЧААС ҮЛ МАРГАХ ЖУРМААР ШААРДАНА.
234.5.ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГҮҮЛЭГЧИЙН ӨМНӨ ҮҮРЭГ ХҮЛЭЭСЭН БАТАЛГАА ГАРГАГЧ ҮҮРГИЙН ГҮЙЦЭТГЭЛИЙГ ҮҮРЭГ ГҮЙЦЭТГЭГЧЭЭС ШААРДАХ ЭРХГҮЙ.
234.6.БАНКНЫ БАТАЛГААГ ЭНЭ ХУУЛИЙН 457 ДУГААР ЗҮЙЛД ЗААСАН ЖУРМААР ЗОХИЦУУЛНА.
235 ДУГААР ЗҮЙЛ. ҮҮРГИЙН ГҮЙЦЭТГЭЛИЙГ ХАНГУУЛАХААР ЭД ХӨРӨНГӨ ӨМЧЛӨЛД ШИЛЖҮҮЛЭХ ГЭРЭЭ /ФИДУЦИ/
235.1.ҮҮРГИЙН ГҮЙЦЭТГЭЛИЙГ ХАНГУУЛАХААР ЭД ХӨРӨНГӨ ӨМЧЛӨЛД ШИЛЖҮҮЛЭХ ГЭРЭЭГЭЭР /ЦААШИД "ФИДУЦИ" ГЭХ/ ҮҮРЭГ ХҮЛЭЭГЧ НЬ МӨНГӨ ТӨЛӨХ ҮНДСЭН ҮҮРГИЙН ГҮЙЦЭТГЭЛИЙГ ХАНГАХ ЗОРИЛГООР ХӨДЛӨХ ЭД ХӨРӨНГИЙГ
Нүүр
