- Нүүр
- Монгол Улсын хууль
- ХҮН ХУДАЛДААЛАХТАЙ ТЭМЦЭХ ТУХАЙ
МОНГОЛ УЛСЫН ХУУЛЬ
2012 оны 01 сарын 19 өдөр
Төрийн ордон,Улаанбаатар хот
ХҮН ХУДАЛДААЛАХТАЙ ТЭМЦЭХ ТУХАЙ
НЭГДҮГЭЭР БҮЛЭГ
НИЙТЛЭГ ҮНДЭСЛЭЛ
1 дүгээр зүйл.Хуулийн зорилт
1.1.Энэ хуулийн зорилт нь хүн худалдаалахаас урьдчилан сэргийлэх, таслан зогсоох, шалтгаан нөхцөлийг нь тогтоон арилгах, хохирогчийн эрхийг хамгаалахтай холбогдсон харилцааг зохицуулахад оршино.
2 дугаар зүйл.Хүн худалдаалахтай тэмцэх тухай хууль тогтоомж
2.1.Хүн худалдаалахтай тэмцэх тухай хууль тогтоомж нь Монгол Улсын Үндсэн хууль, Гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх тухай хууль, энэ хууль болон эдгээр хуультай нийцүүлэн гаргасан хууль тогтоомжийн бусад актаас бүрдэнэ.
/Энэ хэсэгт 2019 оны 06 дугаар сарын 06-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./
2.2.Монгол Улсын олон улсын гэрээнд энэ хуульд зааснаас өөрөөр заасан бол олон улсын гэрээний заалтыг дагаж мөрдөнө.
3 дугаар зүйл.Хуулийн нэр томьёоны тодорхойлолт
3.1.Энэ хуульд хэрэглэсэн дараах нэр томьёог дор дурдсан утгаар ойлгоно:
3.1.1."хүн худалдаалах" гэж хүнийг биеийг нь үнэлүүлэх, бусад хэлбэрээр бэлгийн мөлжлөг, хүчирхийлэлд оруулах, боолчлох, түүнтэй ижил төстэй нөхцөлд байлгах, хууль бусаар албадан хөдөлмөрлүүлэх, эс, эд эрхтнийг нь авч ашиглан мөлжих зорилгоор хүнд хүч хэрэглэх, хүч хэрэглэхээр заналхийлэх, хулгайлах, залилах, хууран мэхлэх, эрх мэдлээ урвуулан ашиглах, эмзэг байдлыг нь далимдуулах, түүнчлэн өөр хүнийг хяналтдаа байлгаж байгаа этгээдийн зөвшөөрлийг авахын тулд төлбөр төлөх, хахуульдах аргаар хүнийг элсүүлсэн, тээвэрлэсэн, нуун далдалсан, дамжуулсан, хүлээн авсан хууль бус үйлдлийг;
/Энэ заалтыг 2018 оны 01 дүгээр сарын 19-ний өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан/
3.1.2."хохирогч" гэж Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасны дагуу эрүүгийн хэрэг үүсгэсэн, хохирогчоор тогтоосон эсэхээс үл шалтгаалан хүн худалдаалахын улмаас эрх, эрх чөлөө, ашиг сонирхол нь зөрчигдсөн хүнийг.
/Энэ заалтад 2017 оны 5 дугаар сарын 18-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/
4 дүгээр зүйл.Хүн худалдаалахтай тэмцэх үйл ажиллагааны зарчим
4.1.Хүн худалдаалахтай тэмцэх үйл ажиллагаанд дараах зарчмыг удирдлага болгоно:
4.1.1.нэгдмэл цогц байх;
4.1.2.хохирогчийн нэр төрийг хүндэтгэх;
4.1.3.ялгаварлан гадуурхахгүй байх;
4.1.4.хохирогчийг үл буруутгах;
4.1.5.хохирогчийн аюулгүй байдлыг хангах;
4.1.6.хүний хувийн мэдээллийг хамгаалах;
/Энэ заалтад 2021 оны 12 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./
4.1.7.олон улсын хамтын ажиллагаа, иргэний нийгмийн оролцоонд түшиглэх.
ХОЁРДУГААР БҮЛЭГ
ХҮН ХУДАЛДААЛАХТАЙ ТЭМЦЭХ ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ ЗОХИОН БАЙГУУЛАЛТ
5 дугаар зүйл.Хүн худалдаалахтай тэмцэх талаарх төрийн байгууллагын бүрэн эрх
5.1.Хүн худалдаалахтай тэмцэх талаар Засгийн газар дараах бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ:
5.1.1.хүн худалдаалахтай тэмцэх үндэсний бодлого, хөтөлбөр хэрэгжүүлэх;
/Энэ заалтад 2021 оны 12 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./
5.1.2.хүн худалдаалах гэмт хэрэгтэй тэмцэх чиглэлээр гадаад улс, олон улсын байгууллагатай хамтран ажиллах;
5.1.3.хүн худалдаалахаас урьдчилан сэргийлэх, тэмцэх чиглэлээр төрийн бус байгууллагатай хамтран ажиллах, зарим чиг үүргийг гэрээгээр гүйцэтгүүлэх.
5.2.Хүн худалдаалахтай тэмцэх талаар хууль зүйн асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүн дараах бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ:
/Энэ хэсэгт 2012 оны 8 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/
5.2.1.хүн худалдаалахтай тэмцэх, урьдчилан сэргийлэх ажлыг Гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх тухай хуулийн 26 дугаар зүйлд заасан бүрэн эрхийнхээ хүрээнд зохион байгуулах;
/Энэ заалтад 2019 оны 06 дугаар сарын 06-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./
5.2.2.хүн худалдаалах асуудлаар мэдээллийн сан бүрдүүлэх, түүнийг баяжуулах;
5.2.3.Улсын ерөнхий прокурортой хамтран хохирогчийн нэр төр, аюулгүй байдлыг хангах журам батлах.
5.2.4.хүүхэд, гэр бүлийн хөгжлийн асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүнтэй хамтран хүн худалдаалах гэмт хэргийн хохирогч хүүхдэд хүүхэд хамгааллын үйлчилгээ үзүүлэх журмыг батлах;
/Энэ заалтыг 2024 оны 01 дүгээр сарын 17-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./
5.2.5.хүн худалдаалах гэмт хэргийн хохирогч хүүхдэд үйлчилгээ үзүүлэх салбар дундын хамтарсан багийг байгуулж, ажиллах журмыг батлах.
/Энэ заалтыг 2024 оны 01 дүгээр сарын 17-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./
5.3.Хүн худалдаалахтай тэмцэх талаар гадаад харилцааны асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага дараах бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ:
5.3.1.хүн худалдаалахтай тэмцэх, урьдчилан сэргийлэх чиглэлээр гарсан олон улсын гэрээнд нэгдэн орох санал боловсруулах, энэ талаар гадаад улс, олон улсын байгууллагатай гэрээ, хэлэлцээр хийх, нэгдэн орсон олон улсын гэрээний хэрэгжилтийг зохион байгуулах, тайлагнах;
5.3.2.гадаад улсад хохирогч болсон Монгол Улсын иргэний эрх ашгийг хамгаалах, түүнд туслалцаа үзүүлэх;
5.3.3.энэ хуулийн 12.1.5-д заасан үйлчилгээ үзүүлэх журмыг хэрэгжүүлэх ажлыг зохион байгуулах, биелэлтэд хяналт тавих;
5.3.4.гадаад улсын иргэнд үрчлэгдсэн Монгол Улсын насанд хүрээгүй иргэний эрх, ашиг сонирхлыг хамгаалах.
5.4.Хүн худалдаалахтай тэмцэх талаар нийгмийн хамгаалал, хөдөлмөрийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага дараах бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ:
5.4.1.энэ хуулийн 12.1.3-т заасан үйлчилгээ үзүүлэх журмыг хэрэгжүүлэх ажлыг зохион байгуулах, биелэлтэд хяналт тавих;
5.4.2.хохирогчийг хамгаалах, халамж, үйлчилгээ үзүүлэх чиг үүрэг бүхий төрийн бус байгууллагын үйл ажиллагааг дэмжих, туслалцаа үзүүлэх.
5.5.Хүн худалдаалахтай тэмцэх талаар эрүүл мэндийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага дараах бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ:
5.5.1.энэ хуулийн 12.1.1, 12.1.2-т заасан үйлчилгээ үзүүлэх журмыг хэрэгжүүлэх ажлыг зохион байгуулах, биелэлтэд хяналт тавих;
5.5.2.хохирогчид үйлчилгээ үзүүлэх асуудлаар эмнэлгийн байгууллагын ажилтанд сургалт явуулах.
5.6.Хүн худалдаалахтай тэмцэх талаар боловсрол, шинжлэх ухааны асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага дараах бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ:
/Энэ хэсэгт 2020 оны 07 дугаар сарын 07-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./
5.6.1.боловсролын байгууллага, оюутан, сурагчдын дунд хүн худалдаалахаас урьдчилан сэргийлэх ажлыг холбогдох байгууллагатай хамтран зохион байгуулах;
5.6.2.хүн худалдаалахын хор уршиг, түүнтэй тэмцэх, урьдчилан сэргийлэх, тайлбарлан таниулах талаар ерөнхий боловсролын сургуулийн дунд, ахлах ангийн сургалтын хөтөлбөр, стандартад тусгах.
/Энэ заалтыг 2023 оны 07 дугаар сарын 07-ны өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон./
5.7.Цагдаагийн болон тагнуулын байгууллага нь хүн худалдаалах үйлдлийг илрүүлэх, таслан зогсоох чиг үүргийг хэрэгжүүлж, хүн худалдаалахтай холбоотой зар сурталчилгаанд хяналт тавина.
5.8.Хүн худалдаалахтай тэмцэх талаар улсын хил хамгаалах байгууллага дараах чиг үүргийг хэрэгжүүлнэ:
/Энэ хэсэгт 2013 оны 12 дугаар сарын 26-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/
/Энэ хэсэгт 2016 оны 07 дугаар сарын 21-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/
/Энэ хэсэгт 2016 оны 12 дугаар сарын 28-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/
5.8.1.Монгол Улсын хилээр нэвтэрч байгаа хүүхдийн биеийн байцаалтыг тодруулах, итгэмжлэлийн үндсэн дээр бусдын хүүхдийг харгалзан яваа этгээдийн биеийн байцаалт, ямар зорилгоор хүүхдийг дагуулан явж байгаа, тухайн хүүхэдтэй ямар холбоотой болох, хүлээн авагч гадаад улс, иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллагын талаарх дэлгэрэнгүй мэдээллийг шалгаж нягтлах;
5.8.2.итгэмжлэлийн үндсэн дээр гадаад улсад зорчиж байгаа хүүхэд тухайн улсад удаан хугацаагаар сурах, амьдрах тохиолдолд хүлээн авах этгээдийн талаарх мэдээллийг нягтлах;
5.8.3.улсын хилээр хамт гарсан насанд хүрээгүй хүнийг хилийн гадна үлдээсэн тохиолдолд эргэж ирээгүй шалтгааныг нь тодруулах, шаардлагатай гэж үзвэл тухайн асуудлыг цагдаагийн байгууллагад шалгуулахаар шилжүүлэх.
5.9.Хөдөлмөрийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага нь аж ахуйн нэгж, байгууллагад ажиллагсадыг албадан хөдөлмөр, боолчлол, боолчлолтой ижил төстэй нөхцөлд ажиллуулж, байлгаж байгаа эсэхэд өөрийн бүрэн эрхийнхээ хүрээнд хяналт тавина.
/Энэ хэсэгт 2022 оны 11 дүгээр сарын 11-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./
5.10.Гадаадын иргэн, харьяалалгүй хүн Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт хүн худалдаалах гэмт хэрэгт өртөхөөс урьдчилан сэргийлэх, хяналт тавих бүрэн эрхийг гадаадын иргэн, харьяатын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгууллага хэрэгжүүлнэ.
/Энэ хэсэгт 2016 оны 7 дугаар сарын 21-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/
/Энэ хэсгийг 2024 оны 01 дүгээр сарын 17-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан./
5.12.Бүх шатны нутгийн өөрөө удирдах болон нутгийн захиргааны байгууллага дараах бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ:
5.12.1.нутаг дэвсгэртээ хүн худалдаалахтай тэмцэх, шалтгаан нөхцөлийг нь тогтоож арилгах арга хэмжээ авах;
5.12.2.хохирогчид үзүүлэх халамж, үйлчилгээг зохион байгуулахад дэмжлэг үзүүлэх;
5.12.3.хүн худалдаалахтай тэмцэх чиглэлээр сургалт, сурталчилгаа явуулах;
5.12.4.хүн худалдаалахтай холбоотой байж болзошгүй зар сурталчилгаанд харьяалах нутаг дэвсгэрийнхээ хэмжээнд хяналт тавих.
6 дугаар зүйл.Дэд зөвлөл, түүний бүрэн эрх
6.1.Хүн худалдаалахтай тэмцэх, урьдчилан сэргийлэх ажлыг зохицуулах, мэргэжлийн удирдлагаар хангах, энэ хуулийн хэрэгжилтэд хяналт тавих чиг үүрэг бүхий Дэд зөвлөл /цаашид "Дэд зөвлөл" гэх/ Гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх ажлыг зохицуулах зөвлөлийн дэргэд ажиллана.
6.2.Дэд зөвлөлийн бүрэлдэхүүн, ажиллах журмыг хууль зүйн асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүн батална.
/Энэ хэсэгт 2012 оны 8 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/
6.3.Дэд зөвлөлийн бүрэлдэхүүнд холбогдох төрийн байгууллагын төлөөллөөс гадна хүн худалдаалахын эсрэг үйл ажиллагаа явуулдаг төрийн бус байгууллагын төлөөллийг оруулна.
6.4.Дэд зөвлөлийн ажлын албаны үүргийг Гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх ажлыг зохицуулах зөвлөлийн ажлын алба гүйцэтгэнэ.
6.5.Дэд зөвлөлийн үйл ажиллагааны зардлыг улсын төсвөөс санхүүжүүлнэ.
6.6.Дэд зөвлөл нь дараах бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ:
6.6.1.хүн худалдаалахтай тэмцэх тухай хууль тогтоомжийн хэрэгжилтийг хангах зорилгоор холбогдох байгууллагуудын үйл ажиллагааг уялдуулан зохицуулах, тайлан мэдээллийг сонсох, шалгалт явуулах, зөвлөмж гаргах;
6.6.2.хүн худалдаалах нөхцөл байдлын талаар мэргэжлийн болон эрдэм шинжилгээний байгууллагаар судалгаа хийлгэх, цаашид авах арга хэмжээний талаар санал боловсруулан Гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх ажлыг зохицуулах зөвлөлөөр уламжлан Засгийн газарт оруулах;
6.6.3.хүн худалдаалахтай тэмцэх чиглэлээр бусад орны холбогдох байгууллагатай хамтран ажиллах чиглэл гаргаж хэрэгжүүлэх;
6.6.4.хүн худалдаалахтай тэмцэхэд иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллагыг татан оролцуулах, хамтран ажиллах, санал санаачилгыг нь дэмжих, олон нийтэд чиглэсэн урьдчилан сэргийлэх сургалт, сурталчилгааны ажил зохион байгуулах;
6.6.5.хүн худалдаалахтай тэмцэх тухай хууль тогтоомж зөрчсөн, гэмт хэрэг гарах шалтгаан, нөхцөлийг бүрдүүлсэн аж ахуйн нэгж, байгууллага, албан тушаалтанд зохих хариуцлага хүлээлгэх саналыг холбогдох байгууллага, албан тушаалтанд гаргах, биелэлтийг шаардах;
6.6.6.иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллага, албан тушаалтныг энэ хуулийн 16.5–д заасан журмын дагуу урамшуулах арга хэмжээ авах;
6.6.7.хүн худалдаалахтай тэмцэх тухай хууль тогтоомж, хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхэд шаардагдах хөрөнгийг улсын төсөвт тусгуулах талаар санал боловсруулах;
6.6.8.хүн худалдаалах, түүний хор уршгийн талаарх нэгдсэн мэдээг гаргах;
6.6.9.хохирогчид үзүүлэх халамж, үйлчилгээний стандартын хэрэгжилтэд хяналт шинжилгээ, үнэлгээ хийх;
6.6.10.хүн худалдаалах гэмт хэрэгтэй тэмцэх, урьдчилан сэргийлэх чиг үүрэг бүхий байгууллагын ажилтныг мэргэшүүлэх чиглэлээр сургалт зохион байгуулах.
7 дугаар зүйл.Хуулийн этгээдийн үүрэг
7.1.Хуулийн этгээд нь хүн худалдаалахтай тэмцэх тухай хууль тогтоомжийн биелэлтийг хангах ажлын хүрээнд хуульд өөрөөр заагаагүй бол эрх бүхий байгууллага, албан тушаалтнаас өгсөн заавар, зөвлөмж, мэдэгдэл, шаардлагыг биелүүлэх үүрэгтэй.
7.2.Хуулийн этгээд нь үйл ажиллагааныхаа халхавчин дор хүн худалдаалах үйл ажиллагаа явуулсан нь тогтоогдвол тухайн хуулийн этгээдийг шүүхийн шийдвэрээр татан буулгана.
8 дугаар зүйл.Хэвлэл, мэдээллийн байгууллагын үүрэг
8.1.Хэвлэл, мэдээллийн байгууллага дор дурдсан зар сурталчилгаа, мэдээлэл тараахыг хориглоно:
8.1.1.хохирогчийн бичгээр гаргасан зөвшөөрөлгүйгээр хохирогчийн талаарх мэдээлэл;
8.1.2.гадаадын иргэнтэй гэр бүл болоход зуучлах тухай зар сурталчилгаа;
8.1.3.хүн худалдаалах гэмт хэрэг үйлдэгдэхэд хүргэхүйц бүх төрлийн хэвлэл мэдээллийн хэрэгсэл, холбоо, цахим сүлжээ ашигласан ил буюу далд зар сурталчилгаа.
ГУРАВДУГААР БҮЛЭГ
ХҮН ХУДАЛДААЛАХТАЙ ТЭМЦЭХ ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ АРГА ХЭЛБЭР
9 дүгээр зүйл.Хамгаалах байр
9.1.Хүн худалдаалах гэмт хэргийн хохирогчийн нэр төр, алдар хүндийг хамгаалах, аюулгүй байдлыг нь хангах зорилгоор хамгаалах байр ажиллана.
9.2.Хохирогч болсон гэж өөрийгөө үзсэн этгээд хамгаалах байрны үйлчилгээнд хамрагдах тухай хүсэлтээ цагдаагийн байгууллага, эсхүл хамгаалах байрны захиргаанд гаргана.
9.3.Хүн худалдаалах гэмт хэргийг цагдаагийн болон тагнуулын байгууллага шалгаж эхэлсэн эсэхийг үл харгалзан хохирогчийг хамгаалах байранд түр байрлуулна.
9.4.Хамгаалах байрны бүтэц, зохион байгуулалт, ажиллах журмыг Засгийн газар батална.
9.5.Засгийн газрын шийдвэрээр хамгаалах байрны үйл ажиллагааг төрийн бус байгууллагад хариуцуулж болно.
9.6.Хүн худалдаалах гэмт хэргийн хохирогчийн аюулгүй байдлыг хангах түр хамгаалах байрны стандартыг стандартчилал, техникийн зохицуулалтын асуудал хариуцсан төрийн захиргааны байгууллага батална.
/Энэ заалтыг 2024 оны 01 дүгээр сарын 17-ны өдрийн хуулиар нэмсэн./
10 дугаар зүйл.Хохирогчийн нэр төр, алдар хүндийг хамгаалах
10.1.Хохирогчийн өөрийн болон эцэг, эхийн нэр, оршин суугаа газрын хаяг, хувийн байдалтай нь холбоотой бусад мэдээллийг нууцлах ба эдгээр мэдээллийг эрх бүхий албан тушаалтны зөвшөөрөлгүй хэвлэл, мэдээллийн хэрэгслээр мэдээлэх, түгээх, бусдад тараах, хохирогчийн нүүр царай, дуу хоолойг бусдад танигдахуйц байдлаар түгээхийг хориглоно.
10.2.Хохирогч өөрөө бичгээр хүсэлт гаргасан тохиолдолд түүнийг хүн худалдаалах гэмт хэргийн хохирогч болсон тухай мэдээллийг гэр бүлийнх нь бусад гишүүнд мэдэгдэхийг хориглоно.
10.3.Мөрдөгч, прокурор, шүүгч, өмгөөлөгч болон хэргийн бусад оролцогч хохирогчийн хувийн байдлын тухай өөртөө ил болсон мэдээллийг бусдад тараахыг хориглоно.
/Энэ хэсэгт 2017 оны 5 дугаар сарын 18-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/
10.4.Хэрэг бүртгэх, мөрдөн байцаах, шүүн таслах ажиллагааны явцад шаардлагатай гэж үзвэл хохирогчийн эцэг /эх/-ийн болон өөрийн нэр, оршин суугаа газрын хаягийг нууцлах арга хэмжээ авна.
11 дүгээр зүйл.Гадаадын иргэн, харьяалалгүй хүнийг хамгаалах
11.1.Гадаадын иргэн, харьяалалгүй хүн Монгол Улсын нутаг дэвсгэр дээр хүн худалдаалах гэмт хэргийн хохирогч болсон тохиолдолд түүнийг тус улсад зорчих, оршин суух, цагаачлах журам зөрчсөн гэсэн үндэслэлээр албадан гаргах арга хэмжээ авахыг хориглоно.
11.2.Гадаадын иргэн, харъяалалгүй хүн Монгол Улсын нутаг дэвсгэр дээр хүн худалдаалах гэмт хэргийн хохирогч болсон тохиолдолд тухайн гэмт хэргийг шүүхээр хянан шийдвэрлэх хүртэл тус улсад оршин суух зөвшөөрлийг холбогдох байгууллагын саналыг үндэслэн гадаадын иргэн, харьяатын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгууллага, эсхүл гадаад харилцааны асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага олгох буюу сунгана.
/Энэ хэсэгт 2016 оны 7 дугаар сарын 21-ний өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/
12 дугаар зүйл.Хохирогчид үзүүлэх халамж, үйлчилгээ
12.1.Хохирогчид дараах халамж, үйлчилгээг үзүүлнэ:
12.1.1.эрүүл мэндийн нөхөн сэргээх эмчилгээ;
12.1.2.сэтгэцийн нөхөн сэргээх эмчилгээ;
12.1.3.ажлын байраар хангах, мэргэжлийн сургалтад хамруулах;
12.1.4.хууль зүйн туслалцаа;
12.1.5.гадаад улсад Монгол Улсыг төлөөлөн суугаа дипломат төлөөлөгчийн болон консулын газраас хохирогчийг түр хугацаагаар орон байр, хоол хүнсээр хангах, гадаад паспорт, түүнтэй адилтгах баримт бичиг олгох, эх оронд нь буцаан авчрах.
12.2.Энэ хуулийн 12.1.1, 12.1.2-т заасан үйлчилгээ үзүүлэх журмыг эрүүл мэндийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага, энэ хуулийн 12.1.3-т заасан үйлчилгээ үзүүлэх журмыг нийгмийн хамгаалал, хөдөлмөрийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага, энэ хуулийн 12.1.4-т заасан үйлчилгээ үзүүлэх журмыг хууль зүйн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага, энэ хуулийн 12.1.5-д заасан үйлчилгээ үзүүлэх журмыг гадаад харилцааны асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага тус тус батална.
/Энэ хэсэгт 2012 оны 8 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/
12.3.Энэ хуулийн 12.1-д заасан хохирогчид үзүүлэх халамж, үйлчилгээ үнэ төлбөргүй байна.
13 дугаар зүйл.Хохирогч хүүхдийг хамгаалах
13.1.Хүүхэд хохирогч болсон бол цагдаагийн байгууллага болон энэ хуулийн 9.1-д заасан хамгаалах байрны ажилтан нь түүний эцэг, эхийг нэн даруй олж тогтоох арга хэмжээ авна.
13.2.Хохирогч хүүхдийн эцэг, эхийг олж тогтоогоогүй тохиолдолд түүнийг асран хамгаалах, харгалзан дэмжих этгээдийг тухайн сум, дүүргийн Засаг дарга томилно.
13.3.Хохирогч хүүхдийг энэ хуулийн 9.1-д заасан хамгаалах байранд насанд хүрсэн хохирогчоос тусад нь байрлуулна.
13.4.Хохирогч хүүхдийг зохих шатны сургуульд хамруулах үүргийг тухайн сум, дүүргийн Засаг дарга хариуцна.
14 дүгээр зүйл.Хүн худалдаалах талаар мэдээлэл өгсөн иргэнийг хамгаалах, урамшуулах
14.1.Хүн худалдаалах гэмт хэргийг илрүүлж, таслан шийдвэрлэхэд ач холбогдол бүхий мэдүүлэг өгсөн гэрч болон уг гэмт хэргийн талаар бодит мэдээлэл өгсөн иргэний аюулгүй байдлыг хангах зорилгоор түүнийг энэ хуулийн 10 дугаар зүйлд заасан хохирогчийг хамгаалах арга хэмжээнд хамруулж болно.
14.2.Гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх тухай хуулийн 35 дугаар зүйлд заасны дагуу цагдаагийн байгууллага хүн худалдаалах гэмт хэргийн талаарх мэдээллийг иргэдээс төлбөртэй авч болно.
/Энэ хэсэгт 2019 оны 06 дугаар сарын 06-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./
15 дугаар зүйл.Хохирол нөхөн төлүүлэх
15.1.Хохирогч нь эд хөрөнгө, нэр төр, алдар хүнд, сэтгэл санааны хохирлоо нөхөн төлүүлэхийг гэм буруутай этгээдээс шаардах эрхтэй.
15.2.Хохирогчийн сэтгэл санааны хохирлыг мөнгөн хэлбэрээр нөхөн төлнө.
15.3.Хохирогчийн сэтгэл санааны хохирлын хэмжээг түүний нэхэмжлэлийн шаардлагын хүрээнд хохирогчид учирсан гэм хорын хэр хэмжээг харгалзан шүүх тогтооно.
16 дугаар зүйл.Хүн худалдаалахтай тэмцэх үйл ажиллагааны санхүүжилт
16.1.Хүн худалдаалахтай тэмцэх үйл ажиллагааны санхүүжилтийг дараах эх үүсвэрээс бүрдүүлнэ:
16.1.1.улс, орон нутгийн төсвөөс хуваарилах хөрөнгө;
16.1.2.Гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх тухай хуулийн 46.1-д заасан гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх үйл ажиллагааны зардал;
/Энэ заалтад 2019 оны 06 дугаар сарын 06-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан./
16.1.3.гадаад улс, олон улсын байгууллагын хандив, тусламж;
16.1.4.төрийн болон төрийн бус байгууллага, аж ахуйн нэгж, иргэдийн санаачилгаар хуримтлуулсан хөрөнгө;
16.1.5.хуулиар хориглоогүй бусад эх үүсвэр.
16.2.Энэ хуулийн 16.1-д заасан хөрөнгийг хууль зүйн асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүний төсвийн багцад төвлөрүүлнэ.
/Энэ хэсэгт 2012 оны 8 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/
16.3.Энэ хуулийн 16.1-д заасан хөрөнгийг дараах үйл ажиллагаанд зарцуулна:
16.3.1.энэ хуулийн 9.1-д заасан хамгаалах байрны үйл ажиллагааг санхүүжүүлэх;
16.3.2.хүн худалдаалах нөхцөл байдал, шалтгаан, үр дагаврын талаар мэргэжлийн болон эрдэм шинжилгээний байгууллагаар судалгаа хийлгэх;
16.3.3.хүн худалдаалахтай тэмцэхэд чиглэсэн сургалт, сурталчилгаа явуулах;
16.3.4.хүн худалдаалахтай тэмцэх тухай хууль тогтоомжийг хэрэгжүүлэх чиглэлээр үр бүтээлтэй үйл ажиллагаа явуулсан иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллага, албан тушаалтныг урамшуулах;
16.3.5.хүн худалдаалахын эсрэг үйл ажиллагаа явуулдаг төрийн бус байгууллагад дэмжлэг үзүүлэх.
16.4.Энэ хуулийн 16.1-д заасан хөрөнгийг энэ хуулийн 16.3-т зааснаас өөр зориулалтаар зарцуулахыг хориглоно.
16.5.Энэ хуулийн 16.3.4-т заасан урамшуулал олгох журмыг хууль зүйн асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүн батална.
/Энэ хэсэгт 2012 оны 8 дугаар сарын 17-ны өдрийн хуулиар өөрчлөлт оруулсан/
ДӨРӨВДҮГЭЭР БҮЛЭГ
БУСАД ЗҮЙЛ
17 дугаар зүйл.Хууль зөрчигчид хүлээлгэх хариуцлага
17.1.Энэ хуулийг зөрчсөн албан тушаалтны үйлдэл нь гэмт хэргийн шинжгүй бол Төрийн албаны тухай хуульд заасан хариуцлага хүлээлгэнэ.
17.2.Энэ хуулийг зөрчсөн хүн, хуулийн этгээдэд Эрүүгийн хууль, эсхүл Зөрчлийн тухай хуульд заасан хариуцлага хүлээлгэнэ.
/Энэ зүйлийг 2015 оны 12 дугаар сарын 04-ний өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулсан/
18 дугаар зүйл.Хууль хүчин төгөлдөр болох
18.1.Энэ хуулийг 2012 оны 01 дүгээр сарын 19–ний өдрөөс эхлэн дагаж мөрдөнө.
МОНГОЛ УЛСЫН ИХ ХУРЛЫН ДАРГА Д.ДЭМБЭРЭЛ
Текст томруулах
A
A
A
Монгол Улсын хууль, тогтоомжийн албан бус англи орчуулгыг зөвхөн судалгаа шинжилгээ болон мэдээллийн зорилгоор ашиглах боломжтой. Үүнээс үүдэх хууль зүйн аливаа үр дагаврыг ХЗДХЯ, ХЗҮХ хариуцахгүй болно.
(2022.12.06-ны өдрийн орчуулга) Unofficial translation
LAW OF MONGOLIA
January 19, 2012 Ulaanbaatar city
ON COMBATING HUMAN TRAFFICKING
CHAPTER ONE
GENERAL PROVISIONS
Article 1.Purpose of the law
1.1.The purpose of this law is to regulate the relations with respect to preventing and combatting human trafficking, determining and eliminating the cause of human trafficking and protecting the rights of victims.
Article 2.Legislations on Combating Human Trafficking
2.1.Legislation on combating human trafficking consists of the Constitution of Mongolia, the Law on Prevention of Crimes and Violations, this law and other laws and legal acts enacted in conformity therewith.
/This paragraph was amended by the law dated June 6, 2019/
2.2.If an international treaty, to which Mongolia is party, provides otherwise, the provision of such international treaty shall apply.
Article 3.Definition of Legal Terms
3.1.The following terms used in this law shall be understood as follows:
3.1.1."Human trafficking" means the use of force or the use of force for threats, theft, fraud, deception, abuse of power, taking advantage of their vulnerability for the purpose of forced labor, sexual exploitation or violence in other forms, keeping a person in slavery or similar conditions, sexual slavery, use of person's cells and organs for exploitation, as well as any illegal acts such as recruitment, transportation, transfer, harbouring or receipt of people through payment or bribery to obtain the consent of a person who controls another person;
/This sub-paragraph was added by the law of January 19, 2018/
3.1.2."victim" means a person whose rights, freedoms, and interests have been violated due to human trafficking, regardless of whether a criminal case has been instituted or a person is identified as a victim in accordance with the Criminal Procedure law.
/This paragraph was amended by the law dated May 18, 2017/
Article 4.Principles of Action against Human Trafficking
4.1.The following principles will be subject to combating human trafficking:
4.1.1.to be unified;
4.1.2.to respect the dignity of a victim;
4.1.3.not to discriminate;
4.1.4.not to blame a victim;
4.1.5.to ensure the safety of a victim;
4.1.6.to protect personal information;
/This sub-paragraph was amended by the law dated December 17, 2021/
4.1.7.to rely on international cooperation and participation of civil society.
CHAPTER TWO
ORGANIZATION OF ACTIVITIES TO COMBAT HUMAN TRAFFICKING
Article 5.Powers of State Organizations to Combat Human Trafficking
5.1.The Government shall exercise the following powers to combat human trafficking:
5.1.1.to implement national policies and programs to combat human trafficking;
/This sub-paragraph was amended by the law dated December 17, 2021/
5.1.2.to cooperate with foreign countries and international organizations to combat human trafficking;
5.1.3.to cooperate with non-governmental organizations to prevent and combat human trafficking, and to ensure performance of certain functions under the contract.
5.2.A member of the Government in charge of legal issues on combating human trafficking shall exercise the following powers:
/This paragraph was amended by the law dated August 17, 2012/
5.2.1.to organize a work to fight and prevent human trafficking within the scope of powers stipulated in Article 26 of the law on Prevention of Crimes and Violations;
/This sub-paragraph was amended by the law dated June 6, 2019/
5.2.2.to create and enrich a database on human trafficking;
5.2.3.to approve a procedure to ensure the dignity and safety of a victim in cooperation with the state prosecutor general.
5.3.The central state administrative body in charge of foreign relations issues on combating human trafficking shall exercise the following powers:
5.3.1.to develop proposals to join international agreements in the field of combating and preventing human trafficking, conclude agreements and negotiations with foreign countries and international organizations in this regard, organize and report the implementation of international agreements;
5.3.2.to protect the interests of Mongolian citizens who are victims in foreign countries and providing assistance to them;
5.3.3.to organize and supervise the implementation of a procedure for provision of services specified in Article 12.1.5 of this law;
5.3.4.to protect the rights and interests of Mongolian minors adopted by foreign citizens.
5.4.The State central administrative body in charge of social security and labor issues shall exercise the following powers to combat human trafficking:
5.4.1.to organize and supervise the implementation of a procedure for provision of services specified in Article 12.1.5 of this law;
5.4.2.to support and assist activities of non-governmental organizations with the function of providing protection, welfare and services to victims.
5.5.The central state administrative body in charge of health issues on combating human trafficking shall exercise the following powers:
5.5.1.to organize and supervise the implementation of a procedure for provision of services specified in Articles 12.1.1 and 12.1.2 of this law;
5.5.2.to conduct a training for employees of the medical institution to provide services to victims.
5.6.The central state administrative body in charge of education and science issues on combating human trafficking shall exercise the following powers:
/This paragraph was amended by the law dated July 7, 2020/
5.6.1.to cooperate with relevant organizations to prevent human trafficking among educational institutions and students;
5.6.2.to include the harmful effects of human trafficking in the curriculum and standards of secondary and high schools to combat, prevent or, explain or demonstrate it.
5.7.The police and intelligence organizations will carry out the functions to detect and stop human trafficking and monitor advertisements related to human trafficking.
5.8.The state border protection organization shall implement the following functions to combat human trafficking:
/This paragraph was amended by the law dated December 26, 2013/
/This paragraph was amended by the law dated July 21, 2016/
/This paragraph was amended by the law dated December 28, 2016/
5.8.1.to clarify an identity of a child crossing the border of Mongolia, and to check an identity of a person taking care of other's child on the basis of a power of attorney, and the purpose for which a child is being taken, the relationship with the child, any details of the receiving foreign country, citizen, enterprise, or organization;
5.8.2.to check information on a person who will receive a child who travels to a foreign country on the basis of a power of attorney and lives or studies in that country for a long time;
5.8.3.to clarify the reason for non-return of a child in case of leaving a minor who crossed the state border with him/her outside the border and if necessary, refer the matter to the police for investigation.
5.9.The State central administrative body in charge of labor affairs shall monitor within its capacity whether employees are exposed to forced labor or slavery or kept in conditions similar to slavery in enterprises and organizations.
/In this paragraph, the word "Professional inspection" was amended to "The State central administrative in charge of labor affairs" by the as of November 11, 2022 and shall be entry into forced from January 1, 2023/
5.10.The state administrative body in charge of immigration issues shall exercise its power to prevent and control the exposure of foreign citizens and stateless persons to the crime of human trafficking in the territory of Mongolia.
/This paragraph was amended by the law dated July 21, 2016/
5.11.The state administrative body in charge of children's issues shall carry out activities to protect children at risk of being trafficked, conduct preventive measures, trainings, research, monitoring and evaluation and develop proposals for further measures to be taken within the country.
5.12.Local self-governing and local administrative organizations at all levels shall exercise the following powers:
5.12.1.to fight human trafficking in the territory and take measures to eliminate its causes and conditions;
5.12.2.to support the organization of care and services for victims;
5.12.3.to conduct trainings and advertising activities to combat human trafficking;
5.12.4.to monitor advertisements that may be related to human trafficking within the jurisdiction.
Article 6.Sub-council and its powers
6.1.The Sub-Council (hereinafter referred to as "Sub-Council") which has functions to coordinate prevention and combating human trafficking, provide professional management, and monitor the implementation of this law will operate under the Coordination Council for Crime Prevention.
6.2.A member of the government in charge of legal issues shall approve a procedure for composition and operation of the sub-council.
/This paragraph was amended by the law dated August 17, 2012/
6.3.The sub-council will consist of representatives of non-governmental organizations engaged in anti-trafficking activities, plus representatives of relevant government organizations.
6.4.The office of the Coordination Council for Crime Prevention shall perform duties of the office of the sub-council.
6.5.Operating costs of the sub-council shall be financed from the state budget.
6.6.The sub-council shall exercise the following powers:
6.6.1.to coordinate activities of related organizations, listen to reports, conduct investigations, and issue recommendations in order to ensure the implementation of laws and regulations on combating human trafficking;
6.6.2.to develop proposals for engagement of professional and academic organizations in research on the situation of human trafficking, and for further measures and submit them to the Government through the Coordination Council for Crime Prevention;
6.6.3.to develop and implement guidelines for cooperation with relevant organizations of other countries to combat human trafficking;
6.6.4.to involve citizens, enterprises, and organizations in combating human trafficking, cooperate and support their initiatives, and organize public preventive training and advertising work;
6.6.5.to issue proposals to relevant organizations and officials to impose appropriate liability on enterprises, organizations, and officials who violate laws on combating human trafficking and create the causes and conditions for the crime, and demand their implementation;
6.6.6.to take measures to encourage citizens, enterprises, organizations, and officials in accordance with the procedures specified in Article 16.5 of this law;
6.6.7.to develop a proposal to reflect the necessary funds in the state budget for the implementation of laws and programs on combating human trafficking;
6.6.8.to issue general information about human trafficking and its harmful effects;
6.6.9.to monitor and evaluate the implementation of standards of care and services provided to victims;
6.6.10.to organize advanced trainings for employees of organizations with the function of combating and preventing human trafficking.
Article 7.Duties of Legal Entity
7.1.Unless otherwise provided by law, a legal entity is obliged to comply with the instructions, recommendations, statements and requirements given by authorized organizations and officials within the framework of the work of ensuring the fulfillment of the laws on combating human trafficking.
7.2.If it is found that a legal entity has engaged in human trafficking under the guise of its activities, such legal entity shall be dissolved by court decision.
Article 8.Duties of Media Organizations
8.1.Media organizations are prohibited from distributing the following advertisements and information:
8.1.1.information on victims without the written consent of a victim;
8.1.2.advertisement for matchmakers and intermediation with a foreign citizen;
8.1.3.open or hidden advertisements using all types of media, communications, and electronic networks that may lead to the human trafficking.
CHAPTER THREE
METHOD AND FORM OF ACTIONS TO COMBAT HUMAN TRAFFICKING
Article 9.Shelter Housing
9.1.A shelter housing will operate to protect the dignity and reputation of victims of human trafficking and ensure their safety.
9.2.A person who considers himself/herself to be a victim shall submit a request to the police organization or the shelter housing administration for shelter services.
9.3.A victim will be temporarily placed in a shelter, regardless of whether the police or intelligence agencies have started investigating the crime of human trafficking.
9.4.The government shall approve the structure, organization and working procedures of shelter housing.
9.5.Under the decision of the government, non-governmental organizations may be responsible for the operation of the shelter housing.
Article 10.Protecting the Dignity and Honor of Victim
10.1.The victim's name, parents' names, residential addresses, and other personal information shall be kept confidential, and such information shall not be reported, disseminated, distributed to others or through the press and media without the consent of authorized officials, and it is forbidden to distribute the face and voice of a victim in a way that is recognizable to others.
10.2.If a victim submits a written request, it is prohibited to inform other family members about the fact that he/she is a victim of human trafficking.
10.3.Detectives, prosecutors, judges, lawyers, and other concerning parties of the case are prohibited from disseminating information to others on the personal status of a victim that they have revealed.
/This paragraph was amended by the law dated May 18, 2017/
10.4.During the filing, investigation and trial process if deemed necessary, any measures shall be taken to conceal the name and address of the victim's parents, as well as his/her own name and residential address.
Article 11.Protection of Foreign Citizens and Stateless Persons
11.1.In the event that a foreign citizen or stateless person is a victim of human trafficking on the territory of Mongolia, it is prohibited to take measures to deport him on the grounds that he/she has violated the travel, residency, or immigration rules in the country.
11.2.In the event that a foreign citizen or stateless person is a victim of human trafficking on the territory of Mongolia, the state administrative body in charge of immigration issues, or the state administrative body in charge of foreign relations will issue a residence permit in the country based on a proposal of the related organization until the crime reviewed and solved by court.
/This paragraph was amended by the law dated July 21, 2016/
Article 12.Care and Services to be provided to Victims
12.1.The following care and services shall be provided to the victims:
12.1.1.health rehabilitation treatment;
12.1.2.mental rehabilitation treatment;
12.1.3.provide jobs or training;
12.1.4.legal assistance;
12.1.5.The diplomatic representative and consular offices representing Mongolia in foreign countries provide a victim with temporary accommodation and food, and issue a foreign passport and similar documents, and bring him/her back to his/her homeland.
12.2.The procedure for provision of services specified in paragraphs 12.1.1 and 12.1.2 of this law shall be carried out by the central state administrative body in charge of health issues, the procedure for provision of services specified in paragraph 12.1.3 of this law by the central state administrative body in charge of social security and labor issues, and the procedure for provision of services specified in paragraph 12.1.4 by the central state administrative body in charge of legal issues, and the procedure for provision of services specified in sub-paragraph 12.1.5 by the central state administrative body in charge of foreign relations issues respectively.
/This paragraph was amended by the law dated August 17, 2012/
12.3.The care and services provided to the victim specified in Article 12.1 of this law are free of charge.
Article 13.Protection of Child Victims
13.1.If a child is a victim, the police organization and the staff of a shelter housing specified in Article 9.1 of this law shall immediately take measures to identify the child's parents.
13.2.In case the parents of a victim child are not identified, the governor of the district or soum shall appoint a person who will take care of and guard the child.
13.3.A child victim shall be accommodated separately from an adult victim in the shelter specified in Article 9.1 of this law.
13.4.The governor of the district or soum shall be responsible for enrolling a child victim in an appropriate school.
Article 14.Protection and Encouragement of Citizens who Provide Information on Human Trafficking
14.1.To ensure the safety of a witness who gave a statement which is important for the detection and resolution of the crime of human trafficking, or a citizen who gave factual information on such crime, he/she may be included in the victim protection measures specified in Article 10 of this law.
14.2.According to Article 35 of the Law on Prevention of Crimes and Violations, the police may receive information on human trafficking from citizens for fees.
/This paragraph was amended by the law dated June 6, 2019/
Article 15.Compensation for Damages
15.1.The victim has the right to demand compensation from a guilty party for property, honor, fame and emotional damage.
15.2.An emotional damage of the victim will be compensated in the form of cash.
15.3.An amount of emotional damage to the victim will be determined by the court under the claim demand of a victim in consideration of the amount of damages caused to the victim.
Article 16.Financing Operations to Combat Human trafficking
16.1.Funding for operations to combat human trafficking shall be composed of the following sources:
16.1.1.funds to be allocated from the state and local budgets;
16.1.2.costs of crime prevention activities specified in Article 46.1 of the Law on Prevention of Crimes and Violations;
/This sub-paragraph was amended by the law dated June 6, 2019/
16.1.3.donations and assistance from foreign countries and international organizations;
16.1.4.funds accumulated by the initiative of state and non-state organizations, enterprises and citizens;
16.1.5.other sources not prohibited by law.
16.2.Funds specified in paragraph 16.1 of this law shall be collected in the budget package of the member of the government in charge of legal issues.
/This paragraph was amended by the law dated August 17, 2012/
16.3.Funds specified in Article 16.1 of this law shall be used for the following activities:
16.3.1.to finance activities of the shelter housing specified in Article 9.1 of this law;
16.3.2.to engage a professional and academic organization to conduct a survey on the conditions, causes, and consequences of human trafficking;
16.3.3.to conduct training and advertising aimed at combating human trafficking;
16.3.4.to encourage or reward citizens, enterprises, organizations, and officials who have performed productive activities to implement laws on combating human trafficking;
16.3.5.to provide support to non-governmental organizations that work against human trafficking.
16.4.Funds specified in 16.1 of this Law shall not be spent for purposes other than those specified in 16.3 of this Law.
16.5.The encouragement procedure specified in Article 16.3.4 of this law shall be approved by the member of the government in charge of legal issues.
/This paragraph was amended by the law dated August 17, 2012/
CHAPTER FOUR
MISCELLANEOUS
Article 17.Liability for Violation of Legislations
17.1.If the act of an official who violates this law is not criminal, he or she shall be liable as provided in the Civil Service Law.
17.2.Any person or legal entity that violates this law shall be charged with the liability specified in the Criminal Law or the Violation Law.
/This paragraph was amended by the law dated December 4, 2015/
Article 18.Entry into force of the law
18.1.This law shall be entered into force on January 19, 2012.
THE CHAIRMAN OF THE STATE GREAT KHURAL OF MONGOLIA D.DEMBEREL