Нүүр
Эрх зүйн акт 
Эрх зүйн актын орчуулга 
Нэмэлт өөрчлөлт 
Сонсох / Сонгосон утга сонсох
Pdf
Word
Хэвлэх
МОНГОЛ УЛСЫН ХУУЛЬ
2022 оны 11 сарын 04 өдөр
Төрийн ордон, Улаанбаатар хот
МӨНГӨН ЗЭЭЛИЙН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ ЗОХИЦУУЛАХ ТУХАЙ
НЭГДҮГЭЭР БҮЛЭГ
НИЙТЛЭГ ҮНДЭСЛЭЛ
1 дүгээр зүйл.Хуулийн зорилт
1.1.Энэ хуулийн зорилт нь барьцаалан зээлдүүлэх журмаар олгох мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх хуулийн этгээд, мөнгөн зээлийн үйл ажиллагааг байнга, ашиг олох зорилгоор эрхлэх иргэнийг бүртгэх, хяналт тавих, тэдгээрээс олгох зээлийн хүүгийн дээд хэмжээг тогтоох, зээл, түүний хүүг төлөх болон мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаанд хэрэглэгчийн эрх, хууль ёсны ашиг сонирхлыг хамгаалахтай холбогдсон харилцааг зохицуулахад оршино.
2 дугаар зүйл.Мөнгөн зээлийн үйл ажиллагааг зохицуулах хууль тогтоомж
2.1.Мөнгөн зээлийн үйл ажиллагааг зохицуулах хууль тогтоомж нь Монгол Улсын Үндсэн хууль, Иргэний хууль, энэ хууль болон эдгээр хуультай нийцүүлэн гаргасан хууль тогтоомжийн бусад актаас бүрдэнэ.
2.2.Монгол Улсын олон улсын гэрээнд энэ хуульд зааснаас өөрөөр заасан бол олон улсын гэрээний заалтыг дагаж мөрдөнө.
3 дугаар зүйл.Хуулийн үйлчлэх хүрээ
3.1.Энэ хуулиар барьцаалан зээлдүүлэх журмаар олгох болон иргэнээс байнга, ашиг олох зорилгоор олгох мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа /цаашид "мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа" гэх/-тай холбогдсон харилцааг зохицуулна.
3.2.Банк, банк бус санхүүгийн байгууллага, хадгаламж, зээлийн хоршооноос олгох зээлийн үйл ажиллагаатай холбогдсон харилцаанд энэ хууль үйлчлэхгүй.
3.3.Хуульд өөрөөр заагаагүй бол иргэнээс олгох нэг удаагийн шинжтэй, эсхүл ашиг олох зорилгогүй зээлийн харилцаанд энэ хууль үйлчлэхгүй.
ХОЁРДУГААР БҮЛЭГ
МӨНГӨН ЗЭЭЛИЙН ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА ЭРХЛЭХ ЭТГЭЭДЭД ТАВИХ ШААРДЛАГА
4 дүгээр зүйл.Мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээд
4.1.Барьцаалан зээлдүүлэх журмаар олгох мөнгөн зээлийн үйл ажиллагааг ашгийн төлөө хэлбэрээр байгуулагдсан хуулийн этгээд эрхэлнэ.
4.2.Байнга, ашиг олох зорилгоор олгох мөнгөн зээлийн үйл ажиллагааг энэ хуульд заасны дагуу эрх бүхий этгээдэд бүртгүүлсний үндсэн дээр Монгол Улсын иргэн эрхэлж болно.
5 дугаар зүйл.Мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээдэд тавих шаардлага
5.1.Мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээд дараах шаардлагыг хангасан байна:
5.1.1.мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх иргэний мөнгөн хөрөнгийн хэмжээ, хуулийн этгээдийн хувь нийлүүлсэн хөрөнгийн хэмжээ нь 10 000 000 төгрөг, түүнээс багагүй байх;
5.1.2.энэ хуулийн 8.1-д заасан мөнгөн зээлийн үйл ажиллагааны журмын талаарх сургалтад хамрагдсан байх;
5.1.3.мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаанд зориулсан банкны харилцах данстай байх;
5.1.4.татвар төлөгчөөр бүртгүүлсэн байх;
5.1.5.татварын нэгдсэн системд холбогдсон кассын машин, хэвлэх төхөөрөмжтэй байх;
5.1.6.барьцаалан зээлдүүлэх журмаар олгох мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх бол тухайн үйл ажиллагаа эрхлэхэд тавигдах шаардлага, стандартыг хангасан ажлын байртай байх;
5.1.7.барьцаалан зээлдүүлэх журмаар олгох мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх бол тухайн мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаатай холбогдсон мэдээллийг агуулсан, энэ хуульд заасан эрх бүхий албан тушаалтан тухайн мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаатай холбогдсон шаардлагатай мэдээлэл авах боломжийг хангасан цахим бүртгэлтэй байх;
5.1.8.энэ хуулийн 16.2-т заасан цахим мэдээллийн санд холбогдсон байх;
5.1.9.барьцаалан зээлдүүлэх журмаар олгох мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх бол гүйцэтгэх удирдлага, менежер нь энэ хуулийн 7 дугаар зүйлд заасан шаардлагыг хангасан байх;
5.1.10.байнга, ашиг олох зорилгоор мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх иргэн бол Эрүүгийн хуулийн Арван долдугаар бүлэгт заасан Өмчлөх эрхийн эсрэг гэмт хэрэг, Арван наймдугаар бүлэгт заасан Эдийн засгийн гэмт хэрэг, 29.10 дугаар зүйлд заасан Терроризмыг санхүүжүүлэх гэмт хэрэгт хариуцлага хүлээж байгаагүй.
5.2.Барьцаалан зээлдүүлэх журмаар олгох мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээдэд тавигдах нэмэлт шаардлага, үйл ажиллагаа явуулах нөхцөл, шаардлагыг Санхүүгийн зохицуулах хороо тогтоож болно.
5.3.Энэ хуулийн 5.1.6-д заасан ажлын байранд тавигдах шаардлага, стандартыг стандартчилал, техникийн зохицуулалтын асуудал хариуцсан төрийн захиргааны байгууллага батална.
6 дугаар зүйл.Мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээдийн нэр
6.1.Барьцаалан зээлдүүлэх журмаар олгох мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээдийн нэр нь түүний оноосон нэр болон "барьцаалан зээлдүүлэх газар", байнга, ашиг олох зорилгоор зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх иргэн бол "зээлийн үйлчилгээ" гэсэн тэмдэглэгээнээс бүрдэнэ.
6.2.Мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээдээр бүртгүүлээгүй этгээд нэрэндээ "барьцаалан зээлдүүлэх газар", "зээлийн үйлчилгээ" гэсэн тэмдэглэгээ, эсхүл түүнтэй төсөөтэй тэмдэглэгээ хэрэглэхийг хориглоно.
6.3.Мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээд өөрийн нэрээр мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэхийг бусдад зөвшөөрөхийг хориглоно.
7 дугаар зүйл.Гүйцэтгэх удирдлага, менежерт тавих шаардлага
7.1.Барьцаалан зээлдүүлэх журмаар олгох мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээдийн гүйцэтгэх удирдлага, менежер нь дараах шаардлагыг хангасан байна:
7.1.1.насанд хүрсэн, иргэний эрх зүйн бүрэн чадамжтай этгээд;
7.1.2.энэ хуулийн 5.1.10-т заасан гэмт хэрэгт хариуцлага хүлээж байгаагүй;
7.1.3.энэ хуулийн 8.1-д заасан мөнгөн зээлийн үйл ажиллагааны журмын талаарх сургалтад хамрагдсан байх.
7.2.Тухайн этгээд гүйцэтгэх удирдлага, эсхүл менежерээр томилогдсоны дараа энэ хуулийн 7.1.1, 7.1.2-т заасан шаардлагыг хангахгүй болох нь тогтоогдсон бол тухайн этгээд албан тушаалаасаа татгалзах, эсхүл түүнийг томилсон этгээд албан тушаалаас нь чөлөөлнө.
7.3.Барьцаалан зээлдүүлэх журмаар олгох мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээд хоёр ба түүнээс дээш зээлийн үйлчилгээний салбар ажиллуулах бол салбар бүрд менежер ажиллуулна.
8 дугаар зүйл.Мөнгөн зээлийн үйл ажиллагааны журмын талаарх сургалт
8.1.Мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээд болон түүний холбогдох ажилтан мөнгөн зээлийн үйл ажиллагааны журмын талаарх сургалтад хамрагдах үүрэгтэй.
8.2.Энэ хуулийн 8.1-д заасан сургалтын үргэлжлэх хугацаа гурван өдрөөс илүүгүй байх бөгөөд сургалт явуулах байгууллагад тавигдах шаардлага, сургалтын хөтөлбөр, арга хэлбэр, сургалтын төлбөрийн хэмжээ, сургалт явуулахтай холбогдсон журмыг Санхүүгийн зохицуулах хороо батална.
ГУРАВДУГААР БҮЛЭГ
МӨНГӨН ЗЭЭЛИЙН ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА ЭРХЛЭХ ЭТГЭЭДИЙН БҮРТГЭЛ
9 дүгээр зүйл.Мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээдээр бүртгүүлэх өргөдөл гаргах
9.1.Энэ хуулийн 9.2-т зааснаас бусад, мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэхийг хүссэн, энэ хуулийн 5 дугаар зүйлд заасан шаардлагыг хангасан этгээд аймаг, нийслэлийн Засаг даргад өргөдөл гаргаж бүртгүүлнэ.
9.2.Энэ хуулийн 5 дугаар зүйлд заасан шаардлагыг хангасан, аймагт 100 000 000 төгрөг, түүнээс дээш, нийслэлд 300 000 000 төгрөг, түүнээс дээш хэмжээний хувь нийлүүлсэн хөрөнгөтэй мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэхийг хүссэн хуулийн этгээд Санхүүгийн зохицуулах хороонд өргөдөл гаргаж бүртгүүлнэ.
9.3.Энэ хуулийн 9.1, 9.2-т заасан өргөдөлд дараах мэдээллийг тусгана:
9.3.1.өргөдөл гаргасан он, сар, өдөр;
9.3.2.өргөдөл гаргагчийн нэр, хаяг;
9.3.3.өргөдөл гаргагч нь иргэн бол иргэний бүртгэлийн дугаар, хуулийн этгээд бол регистрийн дугаар;
9.3.4.өргөдөл гаргагч нь хуулийн этгээд бол гүйцэтгэх удирдлагын болон менежерийн нэр, хаяг;
9.3.5.мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа явуулах арга хэлбэр, дансны мэдээлэл;
9.3.6.мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа явуулах байршил;
9.3.7.мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх мөнгөн хөрөнгийн хэмжээ;
9.3.8.энэ хуулийн 20.2.5-д заасан зар сурталчилгаанд ашиглах харилцах утасны дугаар болон олон нийтэд мэдээлэл хүргэх цахим хуудас.
10 дугаар зүйл.Бүрдүүлэх баримт бичиг
10.1.Энэ хуулийн 9.1, 9.2-т заасны дагуу өргөдөл гаргах мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэхийг хүссэн этгээд дараах баримт бичгийг өргөдөлд хавсаргана:
10.1.1.энэ хуулийн 5 дугаар зүйлд заасан шаардлагыг хангасан талаарх болон мөнгөн хөрөнгийг нотлох баримт;
10.1.2.мөнгөн хөрөнгийн эх үүсвэрийг нотлох баримт;
10.1.3.шаардлагатай тохиолдолд итгэмжлэл.
11 дүгээр зүйл.Мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээдийн бүртгэл
11.1.Аймаг, нийслэлийн Засаг дарга энэ хуулийн 9.1-д заасан, Санхүүгийн зохицуулах хороо энэ хуулийн 9.2-т заасан өргөдөл, холбогдох баримт бичгийг хүлээн авснаас хойш ажлын 15 өдрийн дотор хянаж, шаардлагыг хангасан өргөдөл гаргагчийг мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээдийн бүртгэл /цаашид "бүртгэл" гэх/-д бүртгэж, гэрчилгээ олгоно.
11.2.Бүртгэлд бүртгүүлсэн мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээдэд хувийн дугаар олгох бөгөөд холбогдох журмыг Санхүүгийн зохицуулах хороо батална.
11.3.Аймаг, нийслэлийн Засаг дарга, эсхүл Санхүүгийн зохицуулах хороо /цаашид "бүртгэх байгууллага" гэх/ шаардлагатай гэж үзвэл энэ хуулийн 11.1-д заасан хугацааг ажлын таван өдрөөр нэг удаа сунгаж болох бөгөөд энэ тухай өргөдөл гаргагчид бичгээр, эсхүл цахим хэлбэрээр мэдэгдэнэ.
/Энэ хэсэгт 2024 оны 01 дүгээр сарын 12-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан./
11.4.Өргөдөл гаргагчийн ирүүлсэн баримт бичгийн бүрдэл дутуу бол бүртгэх байгууллага энэ тухай өргөдөл гаргагчид бичгээр, эсхүл цахим хэлбэрээр мэдэгдэх бөгөөд өргөдөл гаргагч уг мэдэгдлийг хүлээн авснаас хойш энэ хуулийн 10 дугаар зүйлд заасан баримт бичгийн бүрдлийг ажлын таван өдрийн дотор хангаж ирүүлнэ. Энэ хугацаанд дутуу баримт бичгийг ирүүлээгүй бол бүртгэх байгууллага тухайн өргөдөл гаргагчийг бүртгэхээс татгалзсанд тооцно.
/Энэ хэсэгт 2024 оны 01 дүгээр сарын 12-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан./
11.5.Өргөдөл гаргагч энэ хуулийн 5 дугаар зүйлд заасан шаардлагыг хангаагүй, энэ хуулийн 10 дугаар зүйлд заасан баримт бичгийг бүрдүүлээгүй бол бүртгэх байгууллага өргөдөл гаргагчийг бүртгэхээс татгалзаж, энэ тухай өргөдөл гаргагчид бичгээр, эсхүл цахим хэлбэрээр мэдэгдэнэ.
/Энэ хэсэгт 2024 оны 01 дүгээр сарын 12-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан./
11.6.Бүртгэх байгууллага энэ хуулийн 11.5-д заасан мэдэгдэлд татгалзсан үндэслэлийг тодорхой заана.
11.7.Өргөдөл гаргагч энэ хуулийн 11.6-д заасан бүртгэхээс татгалзсан үндэслэлийг арилгасны дараа бүртгүүлэх өргөдлөө дахин гаргаж болно.
11.8.Өргөдөл гаргагчийн ирүүлсэн баримт бичиг хуурамч болох нь эрх бүхий байгууллагын шийдвэрээр тогтоогдсон бол бүртгэх байгууллага бүртгэхээс татгалзана.
11.9.Бүртгэх байгууллага энэ хуулийн 11.1, 11.3-т заасан хугацаанд өргөдөл гаргагчид бүртгэсэн эсэх талаар мэдэгдээгүй бол тухайн өргөдөл гаргагчийг мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээдээр бүртгэсэнд тооцно.
11.10.Бүртгэх байгууллага энэ хуулийн 11.1-д заасан бүртгэлийг Санхүүгийн зохицуулах хорооны бүртгэлийн цахим санд оруулах бөгөөд холбогдох журмыг Санхүүгийн зохицуулах хороо батална.
11.11.Бүртгэх байгууллага энэ хуулийн 11.1-д заасан бүртгэлтэй холбоотой, хувь хүн, байгууллагын нууцтай холбоотой мэдээллээс бусад мэдээллийг холбогдох шийдвэр гарсны дараах өдөр олон нийтэд мэдээлэл хүргэх цахим хуудас, мэдээллийн самбарт байршуулна.
11.12.Мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээдийн бүртгэлийн үйл ажиллагаанд хэрэглэх маягт, заавар, бүртгэл хөтлөх журам, гэрчилгээний загварыг Санхүүгийн зохицуулах хороо батална.
12 дугаар зүйл.Бүртгэлд бүртгүүлээгүй этгээдэд тавигдах хязгаарлалт
12.1.Бүртгэлд бүртгүүлээгүй этгээд мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх, эсхүл мөнгөн зээлийн үйл ажиллагааны талаар зар сурталчилгаа хийхийг хориглоно.
13 дугаар зүйл.Мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээдийн бүртгэлд өөрчлөлт оруулах
13.1.Мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээд энэ хуулийн 11.1-д заасан бүртгэлийн мэдээлэлтэй холбогдсон өөрчлөлтийг бүртгүүлэх өргөдлийг тухайн мэдээлэлд өөрчлөлт оруулснаас хойш ажлын гурван өдрийн дотор харьяалах бүртгэх байгууллагад гаргана.
13.2.Бүртгэх байгууллага мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээдийн бүртгэлийн мэдээлэлтэй холбогдсон өөрчлөлтийг бүртгүүлэх өргөдлийг хүлээн авснаас хойш ажлын 15 өдрийн дотор бүртгэх эсэхийг шийдвэрлэж, энэ тухай мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээдэд мэдэгдэнэ.
13.3.Мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээд үйл ажиллагаагаа зогсоохоор шийдвэрлэсэн бол энэ тухайгаа харьяалах бүртгэх байгууллагад даруй мэдэгдэж, гэрчилгээг хураалгана.
13.4.Энэ хуулийн 13.3-т заасны дагуу мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээд үйл ажиллагаагаа зогсоох талаар гаргасан шийдвэрээ зээлийн гэрээ байгуулсан үйлчлүүлэгч бүрд мэдэгдэж, төлбөр тооцоог дуусгах үүрэгтэй.
14 дүгээр зүйл.Гэрчилгээг дахин авах өргөдөл гаргах
14.1.Мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээд гэрчилгээг гээсэн, эсхүл үрэгдүүлсэн бол энэ тухай харьяалах бүртгэх байгууллагад даруй мэдэгдэж, гэрчилгээг дахин авах өргөдөл гаргана.
14.2.Энэ хуулийн 14.1-д заасан тохиолдолд харьяалах бүртгэх байгууллага ажлын гурван өдрийн дотор мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээдэд гэрчилгээг дахин олгоно.
ДӨРӨВДҮГЭЭР БҮЛЭГ
ЗЭЭЛИЙН, БАРЬЦААНЫ БОЛОН БАТЛАН ДААЛТЫН ГЭРЭЭ БАЙГУУЛАХ
15 дугаар зүйл.Зээлийн, барьцааны болон батлан даалтын гэрээ байгуулах
15.1.Мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээд энэ хуулийн 17.4.1-д заасан зээлийн, барьцааны, батлан даалтын гэрээний ерөнхий загварыг үйл ажиллагаандаа хэрэглэнэ.
15.2.Зээлийн гэрээг бичгээр, эсхүл цахим хэлбэрээр байгуулах бөгөөд түүнд дараах нөхцөлийг тусгасан байна:
/Энэ хэсэгт 2024 оны 01 дүгээр сарын 12-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан./
15.2.1.мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээдийн нэр, салбар, хаяг болон зээлдэгчийн нэр, хаяг;
15.2.2.гэрээ байгуулсан он, сар, өдөр;
15.2.3.зээлийн хэмжээ;
15.2.4.зээлийн хүүгийн хэмжээ, түүнийг бодох, тооцох аргачлал;
15.2.5.зээлийн эргэн төлөлтийн хуваарь;
15.2.6.дансны дугаар;
15.2.7.барьцаа, батлан даалт байх эсэх;
15.2.8.хугацаанаас өмнө эргэн төлөлт хийх нөхцөл;
15.2.9.нэмэгдүүлсэн хүү байх эсэх;
15.2.10.шаардлагатай бусад нөхцөл.
15.3.Мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээд зээлийн гэрээ байгуулахдаа энэ хуулийн 15.2-т заасан нөхцөл бүрийг зээлдэгчид тайлбарлаж өгнө.
15.4.Мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээд зээлийн гэрээтэй холбоотойгоор барьцааны, батлан даалтын гэрээ байгуулах тохиолдолд барьцаалуулагч, батлан даагчтай бичгээр, эсхүл цахим хэлбэрээр гэрээ байгуулж зээлийн гэрээнд хавсаргана. Барьцааны болон батлан даалтын гэрээнд дараах нөхцөлийг тусгасан байна:
/Энэ хэсэгт 2024 оны 01 дүгээр сарын 12-ны өдрийн хуулиар нэмэлт оруулсан./
15.4.1.мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээдийн нэр, салбар, хаяг болон зээлдэгчийн, барьцаалуулагчийн, батлан даагчийн нэр, хаяг;
15.4.2.гэрээ байгуулсан он, сар, өдөр;
15.4.3.барьцааны, батлан даалтын гэрээний хугацаа;
15.4.4.зээлийн хэмжээ;
15.4.5.барьцаалуулагчийн, батлан даагчийн хүлээсэн үүрэг;
15.4.6.барьцаа хөрөнгө, түүний үнэлгээ;
15.4.7.шаардлагатай бусад нөхцөл.
15.5.Мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээд барьцааны, батлан даалтын гэрээ байгуулахдаа энэ хуулийн 15.4-т заасан нөхцөл бүрийг барьцаалуулагч, батлан даагчид тайлбарлаж өгнө.
15.6.Мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээд зээлийн, барьцааны, батлан даалтын гэрээ болон бусад шаардлагатай баримт бичгийг зээлийн гэрээний үүргийн гүйцэтгэл хангагдсанаас хойш 3 жилийн хугацаанд хадгална.
15.7.Барьцаалан зээлдүүлэх журмаар олгох мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээд бүртгэлийн дэвтэр болон энэ хуулийн 5.1.7-д заасан цахим бүртгэлд зээлийн, барьцааны, батлан даалтын гэрээг барьцаа хөрөнгийн гэрэл зургийн хамт бүртгэнэ.
15.8.Мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх иргэн зээлийн, барьцааны, батлан даалтын гэрээг гэрээ байгуулсан, өөрчлөлт оруулсан тухай бүрд бүртгэлийн дэвтэрт бүртгэнэ.
15.9.Энэ хуулийн 15.7, 15.8-д заасан бүртгэлийн дэвтрийн загвар, бүртгэлийн дэвтэр хөтлөх журмыг Санхүүгийн зохицуулах хороо батална.
15.10.Зээлийн, барьцааны болон батлан даалтын гэрээ байгуулахад аливаа шимтгэл, хураамж, эсхүл нэмэлт төлбөр авахыг мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээдэд хориглоно.
16 дугаар зүйл.Барьцаа хөрөнгө
16.1.Мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээд барьцаа хөрөнгийг зээлдэгчтэй харилцан тохиролцож, бодитой үнэлнэ.
16.2.Цагдаагийн байгууллага гэмт хэрэг, зөрчлийн улмаас алдагдсан эд зүйлсийн талаарх мэдээллийг агуулсан цахим мэдээллийн сантай байх бөгөөд мэдээллийн санг ажиллуулахтай холбогдсон журмыг хууль зүйн асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүн батална.
16.3.Барьцаалан зээлдүүлэх журмаар олгох мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээд энэ хуулийн 16.2-т заасан цахим мэдээллийн санд бүртгэгдсэн эд зүйлсийг барьцаанд авахыг хориглоно.
16.4.Барьцаалан зээлдүүлэх газар энэ хуулийн 16.3-т заасан сэжиг бүхий эд зүйлсийн талаар цагдаагийн байгууллагад даруй мэдэгдэх үүрэгтэй.
16.5.Мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээд зээлийн гэрээний үүргээ биелүүлээгүй зээлдэгчид барьцааны эрх хэрэгжүүлэх мэдэгдлийг хүргүүлэх бөгөөд барьцааны шаардлагыг хангах эцсийн боломжит хугацаа нь барьцааны эрх хэрэгжүүлэх мэдэгдлийг барьцаалуулагчид хүргүүлснээс, эсхүл гэрээнд заасны дагуу мэдэгдсэнээс хойш 14 хоног байна.
16.6.Иргэний хуулийн 159.2-т заасны дагуу барьцаалуулагч шаардсан бол барьцааны зүйлийг худалдахын өмнө түүний үнэлгээг шинжээчээр тогтоолгож болох бөгөөд холбогдох зардлыг барьцаалуулагч хариуцна.
16.7.Зээлдэгч энэ хуулийн 16.5-д заасан хугацаанд барьцааны шаардлагыг хангаагүй бол мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээд барьцааны зүйлийг Хөдлөх эд хөрөнгө болон эдийн бус хөрөнгийн барьцааны тухай хуульд заасан журмын дагуу худалдан борлуулж, уг орлогоос барьцааны шаардлагыг хангаж, үлдсэн хэсгийг барьцаалуулагчид олгоно.
ТАВДУГААР БҮЛЭГ
МӨНГӨН ЗЭЭЛИЙН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНД ТАВИХ ШААРДЛАГА, ХЯЗГААРЛАЛТ
17 дугаар зүйл.Мөнгөн зээлийн үйл ажиллагааны бодлогын зөвлөл
17.1.Энэ хуульд заасан мөнгөн зээлийн үйл ажиллагааны бодлогыг тодорхойлох, зохицуулах, холбогдох төрийн байгууллагын үйл ажиллагааг уялдуулах зорилгоор Санхүүгийн зохицуулах хорооны дэргэд орон тооны бус Мөнгөн зээлийн үйл ажиллагааны бодлогын зөвлөл /цаашид "Зөвлөл" гэх/-ийг байгуулна.
17.2.Зөвлөлийн бүтэц, бүрэлдэхүүн, ажиллах журмыг Санхүүгийн зохицуулах хороо батална.
17.3.Зөвлөлийн бүрэлдэхүүнд Санхүүгийн зохицуулах хороо, Монголбанк, санхүү, төсвийн болон хууль зүйн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага, хэрэглэгчийн эрхийг хамгаалах төрийн захиргааны байгууллага, цагдаагийн төв байгууллага, Монголын үндэсний худалдаа аж үйлдвэрийн танхим, мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэгчид болон салбарын эрдэмтэн, судлаачдын төлөөллийг оролцуулна.
17.4.Зөвлөл дараах чиг үүргийг хэрэгжүүлнэ:
17.4.1.мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээдийн үйл ажиллагаанд хэрэглэх зээлийн, барьцааны, батлан даалтын гэрээний ерөнхий загварыг батлах;
17.4.2.мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээдээс олгох зээлийн хүүгийн дээд хэмжээг тогтоох;
17.4.3.мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээдээс олгох зээлийн хүүгийн хэмжээг бодох, тооцох аргачлалыг батлах;
17.4.4.хуульд заасан бусад.
17.5.Зөвлөлийн гаргасан шийдвэрийг Санхүүгийн зохицуулах хорооны олон нийтэд мэдээлэл хүргэх цахим хуудас, мэдээллийн самбарт байршуулна.
18 дугаар зүйл.Зээлийн хүү
18.1.Энэ хуулийн 17.4.2-т заасан зээлийн хүүгийн дээд хэмжээг барьцаат болон барьцаагүй зээлд ялгамжтай байдлаар тогтоож болно.
18.2.Мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээдээс гэрээний үндсэн дээр зээлдэгчид олгосон мөнгөн хөрөнгийг ашигласны хариу төлбөр буюу үнийг хүү гэж тооцох бөгөөд зээлийн хүүг ашигласан хугацаагаар нь тооцно.
18.3.Мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээд энэ хуулийн 17.4.2-т заасныг зөрчиж зээлийн гэрээ байгуулсан бол зээлийн хүүгийн дээд хэмжээнээс хэтэрсэн дүнгээр хүү авах эрхээ алдана.
18.4.Зээлдэгч энэ хуулийн 17.4.2-т заасан зээлийн хүүгийн дээд хэмжээнээс хэтрүүлэн хүү төлсөн бол илүү төлсөн дүнг үндсэн зээлийн төлбөрт тооцон суутгана. Ийнхүү үндсэн зээлийн төлбөрийг бүрэн суутгасны дараах үлдсэн хэсгийг зээлдэгчид эргүүлэн олгоно.
18.5.Мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээдээс олгох зээлийн нэмэгдүүлсэн хүүгийн хэмжээ нь үндсэн хүүгийн 20 хувиас хэтрэхгүй байна.
18.6.Мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээдээр бүртгүүлээгүй иргэн байнга, ашиг олох зорилгоор хүү тогтоосон зээлийн гэрээ байгуулж, зээл олгосон бол хүү авах эрхээ алдана.
18.7.Мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээдэд зээлийн хүүг урьдчилан авахыг хориглоно.
19 дүгээр зүйл.Мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээдэд хориглох зүйл
19.1.Мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээдэд дараах үйл ажиллагаа эрхлэхийг хориглоно:
19.1.1.барьцаалан зээлдүүлэх журмаар олгох мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээд бол мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаанаас өөр үйл ажиллагаа эрхлэх;
19.1.2.барьцаалан зээлдүүлэх журмаар олгох мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээд бол энэ хуулийн 5.1.6-д заасан ажлын байрны байршлыг бүртгэх байгууллагад бүртгүүлэлгүйгээр өөрчлөх;
19.1.3.барьцаалан зээлдүүлэх журмаар олгох мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээд бол шөнийн 22:00 цагаас өглөөний 06:00 цаг хүртэл үйл ажиллагаа явуулах;
19.1.4.мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээдийн тайлан тэнцэлд тусгаагүй мөнгөн хөрөнгийн эх үүсвэрийг өөрийн үйл ажиллагаанд ашиглах;
19.1.5.иргэн, хуулийн этгээдэд хадгаламжийн болон түүнтэй адилтгах аливаа данс нээх;
19.1.6.энэ хуулийн 17.4.2-т заасан зээлийн хүүгийн дээд хэмжээнээс хэтэрсэн хүү тогтоох;
19.1.7.нэмэгдүүлсэн хүүг энэ хуулийн 18.5-д заасан хэмжээнээс хэтрүүлэн тогтоох;
19.1.8.анз хэрэглэх;
19.1.9.энэ хуулийн 5.1.3-т заасан банкны харилцах данснаас өөр дансанд мөнгөн зээл, түүний хүүг байршуулах;
19.1.10.энэ хуулийн 20.2-т заасан мэдээллийг дутуу, эсхүл буруу ташаа тусгасан зар сурталчилгаа хийх, мэдээлэл өгөх;
19.1.11.гэрчилгээгээ бусдад шилжүүлэх.
19.1.12.18 насанд хүрээгүй, согтууруулах ундаа хэтрүүлэн хэрэглэсэн хүнд үйлчлэх.
20 дугаар зүйл.Мөнгөн зээлийн үйл ажиллагааг сурталчлах
20.1.Мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээд энэ хуулийн 20.2-т заасан мэдээллийг агуулсан зар сурталчилгааг байршуулж болно.
20.2.Зар сурталчилгаанд дараах мэдээллийг тусгана:
20.2.1.мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээдийн нэр;
20.2.2.мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээдийн хувийн дугаар;
20.2.3.мөнгөн зээлийн хүүгийн болон нэмэгдүүлсэн хүүгийн хэмжээ;
20.2.4.хугацаанаас өмнө эргэн төлөлт хийх талаарх нөхцөл;
20.2.5.харилцах утасны дугаар, байршил.
21 дүгээр зүйл.Хэрэглэгчийг хамгаалах дотоод журам
21.1.Мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх хуулийн этгээд хэрэглэгчийг хамгаалах зорилгоор холбогдох хууль тогтоомжид нийцүүлэн дотоод журам тогтоож, үйл ажиллагаандаа мөрдүүлнэ.
21.2.Мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх хуулийн этгээд энэ хуулийн 5.1.6-д заасан ажлын байрандаа хуулийн этгээдийн нэр бүхий хаяг, зээлийн хүүгийн болон нэмэгдүүлсэн хүүгийн хэмжээ, зээлийн хүүгийн хэмжээг бодох, тооцох аргачлал болон гэрчилгээг ил харагдахуйц байдлаар байршуулна.
22 дугаар зүйл.Зээлдэгчид учирсан хохирлыг нөхөн төлөх хариуцлага
22.1.Мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээд санаатай, эсхүл болгоомжгүй үйлдлээр зээлдэгчид хохирол учруулсан бол хохирлыг бүрэн барагдуулна.
22.2.Барьцаалан зээлдүүлэх журмаар олгох мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээд барьцаалуулагчтай харилцан тохиролцож барьцаа хөрөнгийг эд хөрөнгийн даатгалд даатгуулж болно.
ЗУРГАДУГААР БҮЛЭГ
МӨНГӨН ЗЭЭЛИЙН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНД ТАВИХ ХЯНАЛТ, МАРГААН ШИЙДВЭРЛЭХ
23 дугаар зүйл.Мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаанд тавих хяналт
23.1.Мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаанд Санхүүгийн зохицуулах хороо хяналт тавина.
23.2.Мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээдийн үйл ажиллагаанд хийх хяналт шалгалтыг Санхүүгийн зохицуулах хорооны эрх зүйн байдлын тухай хуулийн 24.2-т заасан хянан шалгагч хийнэ.
23.3.Аймаг, нийслэлийн Засаг даргын хүсэлт, эсхүл иргэн, хуулийн этгээдийн гомдлын дагуу Санхүүгийн зохицуулах хорооны даргын томилсон хянан шалгагч хяналт шалгалт хийж болно.
23.4.Аймагт хянан шалгагчийн үүрэг хавсран гүйцэтгэх этгээдийг Санхүүгийн зохицуулах хорооны дарга Засаг даргатай зөвшилцөн томилох бөгөөд хянан шалгагчийн үүрэг хавсран гүйцэтгэх этгээд улсын байцаагчийн эрхтэй байна.
23.5.Хянан шалгагч хяналт шалгалт хийж дууссаны дараа харьяалах бүртгэх байгууллагад хяналт шалгалтын тайланг хүргүүлнэ.
23.6.Харьяалах бүртгэх байгууллага хяналт шалгалтын дүнгээс хамаарч гарсан алдаа, зөрчлийг арилгах талаар хугацаатай үүрэг даалгаврыг мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээдэд өгч, биелэлтийг хангуулна.
23.7.Мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх хуулийн этгээд холбогдох хуульд заасны дагуу нягтлан бодох бүртгэл хөтөлж, санхүүгийн тайлан гаргана.
23.8.Мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээд дараах мэдээллийг тусгасан, хагас, бүтэн жилийн тайланг гаргаж, дараа сарын 20-ны өдрийн дотор харьяалах бүртгэх байгууллагад хүргүүлнэ:
23.8.1.олгосон зээлийн, эргэн төлөлтийн болон үлдэгдлийн хэмжээ;
23.8.2.зээл авсан зээлдэгчийн тоо;
23.8.3.барьцаалсан эд хөрөнгийн төрөл, тоо, нийт үнэлгээ;
23.8.4.мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэхтэй холбоотой Санхүүгийн зохицуулах хорооноос тогтоосон шаардлагатай бусад мэдээлэл.
23.9.Энэ хуулийн 23.8-д заасан тайланг Санхүүгийн зохицуулах хорооны баталсан маягт, зааврын дагуу гаргана.
24 дүгээр зүйл.Мөнгөн зээлийн үйл ажиллагааг түдгэлзүүлэх
24.1.Мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээд энэ хуулийн 23.6-д заасан хугацаанд алдаа, зөрчлийг арилгаагүй бол харьяалах бүртгэх байгууллага тухайн этгээдийн үйл ажиллагааг 1 хүртэлх жилийн хугацаагаар түдгэлзүүлнэ.
25 дугаар зүйл.Мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээдийн бүртгэлийг хүчингүй болгох
25.1.Харьяалах бүртгэх байгууллага дараах тохиолдолд мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээдийн бүртгэлийг хүчингүй болгоно:
25.1.1.хуурамч баримт бичиг ашиглан бүртгүүлсэн нь тогтоогдсон;
25.1.2.энэ хуулийн 5 дугаар зүйлд заасан шаардлагыг хангахгүй болсон;
25.1.3.үйл ажиллагаагаа зургаан сараас дээш хугацаагаар тасралтгүй явуулаагүй;
25.1.4.энэ хуулийн 19.1-д заасан хориглосон үйл ажиллагааг хоёр ба түүнээс дээш удаа явуулсан;
25.1.5.энэ хуулийн 24.1-д заасны дагуу үйл ажиллагааг түдгэлзүүлэх шийдвэрийг зөрчсөн, эсхүл алдаа, зөрчлийг арилгаагүй бол;
25.1.6.тухайн этгээдийн оршин байгаа газрыг тодорхойлох боломжгүй болсон бөгөөд харьяалах бүртгэх байгууллага хаягийг тодруулахаар нийтэд зарласнаас хойш 30 хоногийн хугацаа өнгөрсөн.
25.1.7.энэ хуулийн 13.3-т заасны дагуу гэрчилгээгээ хураалгасан бол.
25.2.Харьяалах бүртгэх байгууллага энэ хуулийн 25.1-д заасан шийдвэр гаргахаас өмнө сонсох ажиллагааг явуулна.
25.3.Дараах тохиолдолд сонсох ажиллагааг явуулахгүй байж болно:
25.3.1.мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээд сонсох ажиллагаа явуулах шаардлагагүй гэдгээ илэрхийлсэн;
25.3.2.Захиргааны ерөнхий хуулийн 28.1-д заасан үндэслэл байгаа бол.
25.4.Мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээдийн бүртгэлийг энэ хуулийн 25.1-д заасны дагуу хүчингүй болгосноос хойш 5 жилийн дотор тухайн этгээдийг бүртгэлд бүртгэхгүй.
25.5.Харьяалах бүртгэх байгууллага энэ хуулийн 24.1, 25.1-д заасан шийдвэрийн хувь хүн, байгууллагын нууцтай холбоотой мэдээллээс бусад мэдээллийг тухайн шийдвэр гарсны дараах өдөр олон нийтэд мэдээлэл хүргэх цахим хуудас, мэдээллийн самбарт байршуулна.
26 дугаар зүйл.Маргаан шийдвэрлэх
26.1.Мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээдийн болон үйлчлүүлэгчийн хооронд маргаан гарсан тохиолдолд талууд шүүхэд хандаж болно.
ДОЛДУГААР БҮЛЭГ
БУСАД
27 дугаар зүйл.Иргэдийг мэдээллээр хангах
27.1.Санхүүгийн зохицуулах хороо мөнгөн зээлийн үйл ажиллагаатай холбогдсон мэдээллээр иргэдийг хангах, холбогдох хууль тогтоомжийг сурталчлан таниулах ажлыг зохион байгуулна.
28 дугаар зүйл.Хууль зөрчигчид хүлээлгэх хариуцлага
28.1.Энэ хуулийг зөрчсөн албан тушаалтны үйлдэл нь гэмт хэргийн шинжгүй бол Төрийн албаны тухай хуульд заасан хариуцлага хүлээлгэнэ.
28.2.Энэ хуулийг зөрчсөн хүн, хуулийн этгээдэд Зөрчлийн тухай хуульд заасан хариуцлага хүлээлгэнэ.
29 дүгээр зүйл.Дагаж мөрдөх журмын зохицуулалт
29.1.Талууд өөрөөр тохиролцоогүй бол энэ хууль хүчин төгөлдөр болохоос өмнө байгуулагдсан барьцаалан зээлдүүлэх газар, иргэнээс олгосон зээлийн гэрээнд энэ хууль хамаарахгүй.
29.2.Энэ хууль хүчин төгөлдөр болохоос өмнө эрх бүхий байгууллагатай гэрээ байгуулан үйл ажиллагаа явуулж байгаа барьцаалан зээлдүүлэх газар энэ хууль хүчин төгөлдөр болсноос хойш 1 жилийн дотор харьяалах бүртгэх байгууллагад бүртгүүлнэ.
30 дугаар зүйл.Хууль хүчин төгөлдөр болох
30.1.Энэ хуулийг 2023 оны 03 дугаар сарын 01-ний өдрөөс эхлэн дагаж мөрдөнө.
МОНГОЛ УЛСЫН ИХ ХУРЛЫН ДАРГА Г.ЗАНДАНШАТАР
Монгол Улсын хууль, тогтоомжийн албан бус англи орчуулгыг зөвхөн судалгаа шинжилгээ болон мэдээллийн зорилгоор ашиглах боломжтой. Үүнээс үүдэх хууль зүйн аливаа үр дагаврыг ХЗДХЯ, ХЗҮХ хариуцахгүй болно.
(2023.07.19-ний өдрийн орчуулга) Unofficial translation
LAW OF MONGOLIA
November 04, 2022 Ulaanbaatar city
ON REGULATION OF MONETARY LOAN ACTIVITY
CHAPTER ONE
GENERAL PROVISIONS
Article 1.Purpose of the Law
1.1.The purpose of this Law is to regulate the relations with regard to recording and monitoring legal entity engaged in activity of taking a pledge in giving loan, and individual engaged in activity of monetary loan for permanent moneymaking purpose, setting the maximum amount of loan interest issued by them, loan and its interest payment and protecting customer rights and legal interests in monetary loan activities.
Article 2.Legislation on regulation of monetary loan activity
2.1.The legislation on regulation of monetary loan activity shall comprise the Constitution of Mongolia, Civil code, this Law and other legislative acts enacted in compliance with these laws.
2.2.In case that any international treaty to which Mongolia is a party provides otherwise than this Law, the provisions of the international treaty shall prevail.
Article 3.Scope of the law
3.1.This Law shall regulate the relations with regard to issuance of money by taking a pledge in giving loan and activity of issuing monetary loan with permanent and moneymaking purpose /hereinafter referred to as "monetary loan activity"/
3.2.This Law shall not apply to the relations with regard to activities issuing loan from bank, non-banking financial organization and savings and credit cooperatives.
3.3.Unless otherwise stated in law, this Law shall not apply to the relations of loan of one-time nature issued by individual, or loan with no purpose of gaining profit.
CHAPTER TWO
REQUIREMENTS ON ENTITIES ENGAGED IN MONETARY LOAN ACTIVITY
Article 4.Entity engaged in monetary loan activity
4.1.The legal entity incorporated in form of profit making shall engage in monetary loan activity issued by taking a pledge in giving loan.
4.2.Mongolian citizen may engage in monetary loan activity with permanent moneymaking purpose on basis of being registered by competent authority in accordance with this Law.
Article 5.Requirements on entity engaged in monetary loan activity
5.1.The entity that shall engage in monetary loan activity must satisfy the following requirements:
5.1.1.the monetary asset amount of citizen and the share capital amount of legal entity to engage in monetary loan activity must be equal to 10 000 000 tugrugs, or not lower than this;
5.1.2.be attended in the training about the procedure of monetary loan activity stated in paragraph 8.1 of this Law;
5.1.3.have bank account dedicated to monetary loan activity;
5.1.4.be registered as taxpayer;
5.1.5.have cash register and printing device connected to integrated tax system;
5.1.6.if such entity is willing to engage in monetary loan activity by taking a pledge in giving loan, to have work premises that satisfies the requirements and standards for engaging in such activity;
5.1.7.if such entity is willing to engage in monetary loan activity by taking a pledge in giving loan, to have electronic registration that contains information with regard to such monetary loan activity and satisfies the possibility for an authorized official stated in this Law to get required information with regard to such monetary loan activity;
5.1.8.be connected with electronic database stated in paragraph 16.2 of this Law;
5.1.9.if intended to engage in monetary loan activity by taking a pledge in giving loan, the executive director and manager must have satisfied the requirements stated in Article 7 of this Law;
5.1.10.if a citizen is intended to engage in monetary loan activity with permanent purpose of moneymaking, he/she not to have been liability for crime against Ownership rights stated in Chapter Seventeen of Criminal code, Economical crime stated in Chapter Eighteen of Criminal code, and crime against financing Terrorism stated in Article 29.10 of Criminal code;
5.2.Financial regulatory commission may set the additional requirements, conditions and requirements to perform activity on entity to engage in monetary loan activity by taking a pledge in giving loan.
5.3.The state administrative body in charge of standardization and technical regulation issues shall approve the requirements and standards on work premises stated in sub-paragraph 5.1.6 of this Law.
Article 6.Name of entity engaged in monetary loan activity
6.1.The name of entity engaged in monetary loan activity issuing loan taking a pledge shall be its proper name and "pawn shop" while in case of citizen that engaged in loan activity with purpose of permanent moneymaking, it shall comprise the sign of "loan service".
6.2.It shall be prohibited for any entity that has not been registered as entity engaged in monetary loan activity to use "pawn shop", "loan service", or similar sign in its name.
6.3.It shall be prohibited for any entity engaged in monetary loan activity to let others engage in monetary loan activity with its own name.
Article 7.Requirements on executive director and manager
7.1.The executive director and manager of an entity engaged in monetary loan activity issuing loan taking a pledge must satisfy the following requirements:
7.1.1.be adult and have full capacity of civil law;
7.1.2.have not been subjected to liability of crime stated in sub- paragraph 5.1.10 of this Law;
7.1.3.have attended in the training about the procedure of monetary loan activity stated in paragraph 8.1 of this Law.
7.2.If it is detected executive director and manager of the entity has been proved that he/she fails to meet the requirements stated in sub-paragraphs 7.1.1 and 7.1.2 of this Law after such entity was appointed them, he/ she shall abandon position by himself/ herself, or the entity that appointed him/her shall relieve him/her from the position.
7.3.If an entity engaged in monetary loan activity issuing loan taking a pledge is to operate two or more loan service branches more than that, it shall employ manager at each branch.
Article 8.Training on procedures for monetary loan activity
8.1.An entity engaged in monetary loan activity and its respective employee shall be obliged to be attended in training on procedures for monetary loan activity.
8.2.The duration of the training stated in paragraph 8.1 of this Law shall not be longer than three days and Financial regulatory commission shall approve the requirements on training providing organization, training program, methodology, amount of training fee and procedure related to providing training.
CHAPTER THREE
REGISTRATION OF ENTITY ENGAGED IN MONETARY LOAN ACTIVITY
Article 9.Applying for registration of entity engaged in monetary loan activity
9.1.Any legal entity that wishes to engage in monetary loan activity apart from stated in paragraph 9.2 of this Law and satisfies the requirements stated in Article 5 of this Law shall apply for registration at Governor of aimag or capital city.
9.2.Any legal entity that wishes to engage in monetary loan activity by satisfying the requirements stated in Article 5 of this Law and has monetary assets of 100 000 000 tugrugs or more in case of aimag and 300 000 000 tugrugs in case of capital city as share capital shall apply for registration at Financial regulatory commission.
9.3.The following information must be included in the application stated in paragraphs 9.1 and 9.2 of this Law:
9.3.1.date of the application;
9.3.2.name and address of the applicant;
9.3.3.citizen registration number if the applicant is individual and registration number if the applicant is legal entity;
9.3.4.name and address of executive director and manager if the applicant is legal entity;
9.3.5.methodology and account information with which monetary loan activity to be engaged;
9.3.6.location where monetary loan activity to be engaged;
9.3.7.monetary asset amount with which monetary loan activity to be engaged;
9.3.8.contact phone number and webpage that shall deliver information in public to be used for advertisement stated in sub-paragraph 20.2.5 of this Law.
Article 10.Documents to be collected
10.1.The entity wishes to engage in monetary loan activity by applying in accordance with paragraphs 9.1 and 9.2 of this Law shall attach the following documents into the application:
10.1.1.evidence proving that monetary assets about satisfying the requirement stated in Article 5 of this Law;
10.1.2.evidence proving the source of monetary assets;
10.1.3.power of attorney if necessary.
Article 11.Registration of entity engaged in monetary loan activity
11.1.The Governor of aimag or capital city shall review the application and respective documents stated in paragraph 9.1 of this Law and Financial Regulatory Commission shall review the application and respective documents stated in paragraph 9.2 of this Law within 15 working days from the receipt of them and in case the applicant met the requirements /hereinafter referred to as "registration"/, shall register it to registration of entity engaged in monetary loan activity and grant certificate.
11.2.The entity engaged in monetary loan activity that was registered at the registration shall be issued identity number and Financial regulatory commission shall approve the respective procedure.
11.3.If deemed necessary by the Governor of aimag or capital city, or Financial Regulatory commission /hereinafter referred to as "the registering organization"/ may extend the duration stated in paragraph 11.1 of this Law by five working days one time and it shall be notified to the applicant in written.
11.4.The registering organization shall notify the applicant in written if the documents submitted by the applicant are incomplete and the applicant shall complete and submit the documents stated in Article 10 of this Law within five working days after the receipt of such notification. If the incomplete documents have not been completed and submitted during such period, it shall be deemed that the given applicant has been rejected from the registration by the registering organization.
11.5.If the applicant has failed to satisfy the requirement stated in Article 5 of this Law and failed to complete the documents stated in Article 10 of this Law, the registering organization shall reject the applicant and notify the applicant of it in written.
11.6.The registering organization shall explicitly indicate the grounds of rejection in the notice stated in paragraph 11.5 of this Law.
11.7.The applicant may re-apply for registration after eliminating the grounds of rejection for registration stated in paragraph 11.6 of this Law.
11.8.If the documents submitted by the applicant have been proved false by decision of competent authority, the registering organization shall reject the registration.
11.9.If the registering organization has failed to notify the applicant whether the registration took place within period stated in paragraphs 11.1 and 11.3 of this Law, the applicant shall be deemed to have been registered with entity engaged in monetary loan activity.
11.10.The registering organization shall enter the registration stated in paragraph 11.1 of this Law into the electronic registration database of Financial regulatory commission, and Financial regulatory commission shall approve the respective procedure.
11.11.The registering organization shall upload the information related to the registration specified in paragraph 11.1 of this Law, other than the information related to the secrecy of individuals and organizations, on the website and information board for public information on the day after the date of issuance of the relevant decision.
11.12.Financial regulatory commission shall approve the form, instruction to be used in registration process of entity engaged in monetary loan activity, procedure for keeping track of records and certificate template.
Article 12.Restriction on unregistered entity at registration
12.1.It shall be prohibited for any entity that was not registered to engage in monetary loan activity, or make advertisement about monetary loan activity.
Article 13.Making changes into registration of entity engaged in monetary loan activity
13.1.The entity engaged in monetary loan activity shall submit the application to register changes related to registration information stated in paragraph 11.1 of this Law within three working days after the change has been made into such information to the respective registering organization.
13.2.The registering organization decide whether to register changes related to registration information from the entity engaged in monetary loan activity after 15 working days from the receipt of the application and notify the entity engaged in monetary loan activity about it.
13.3.If the entity engaged in monetary loan activity has decided to cease its operation, it shall immediately notify the respective registering organization about it and have its certificate seized.
13.4.As stated in paragraph 13.3 of this Law, the entity engaged in monetary loan activity shall notify each of its customer with whom it established loan agreement regarding its decision to cease the operation and be obliged to settle payments.
Article 14.Applying for reissuance of certificate
14.1.If the entity engaged in monetary loan activity has lost or mislaid its certificate, it shall immediately notify the respective registering organization and apply for reissuance of certificate.
14.2.In case provided in paragraph 14.1 of this Law, the respective registering organization shall reissue the certificate to the entity engaged in monetary loan activity within 3 working days.
CHAPTER FOUR
ESTABLISHING AGREEMENT FOR LOAN, PLEDGE AND GUARANTEE
Article 15.Establishing agreement for loan, pledge and guarantee
15.1.The entity engaged in monetary loan activity shall use general templates of agreement for loan, pledge and guarantee stated in sub- paragraph 17.4.1 of this Law in its operation.
15.2.Loan agreement shall made in written and the following conditions shall be reflected:
15.2.1.name, branch, address of the entity engaged in monetary loan activity, name and address of debtor;
15.2.2.signed date of the agreement;
15.2.3.amount of loan;
15.2.4.amount of loan interest, its calculation and counting methodology;
15.2.5.loan payback schedule;
15.2.6.account number;
15.2.7.whether it has pledge and guarantee;
15.2.8.conditions for payment prior to schedule;
15.2.9.whether it has incremental interest;
15.2.10.other necessary conditions.
15.3.When making loan agreement, the entity engaged in monetary loan activity shall explain each term stated in paragraph 15.2 of this Law to debtor.
15.4.In case of the entity engaged in monetary loan activity establishing agreement for pledge and guarantee with regard to loan agreement, it shall make agreement with pledgor and guarantor in written and attach it into loan agreement. The following terms shall be reflected in pledge and guarantee agreement:
15.4.1.name, branch, address of the entity engaged in monetary loan activity, name and address of debtor, pledgor and guarantor;
15.4.2.date of the agreement establishment;
15.4.3.duration of the guarantee and pledge agreement;
15.4.4.amount of loan;
15.4.5.obligations of pledgor and guarantor;
15.4.6.pledge property and its evaluation;
15.4.7.other necessary terms.
15.5.When the entity engaged in monetary loan activity makes pledge and guarantee agreement, shall explain each term stated in paragraph 15.4 of this Law to pledgor and guarantor.
15.6.The entity engaged in monetary loan activity shall keep loan, pledge, guarantee agreement and other necessary documents for 3 years' period after the completion of fulfilment of loan agreement obligations.
15.7.The entity engaged in monetary loan activity issuing loan taking a pledge shall register the loan, pledge and guarantee agreement together with photos of pledge properties at the recording journal and electronic registration stated in sub-paragraph 5.1.7 of this Law.
15.8.The citizen engaged in monetary loan activity shall register loan, pledge and guarantee agreement at each occasion of agreement establishment and any change made into at the recording journal.
15.9.Financial regulatory commission shall approve the template of recording journal and procedure for keeping track of recording journal stated in paragraphs 15.7 and 15.8 of this Law.
15.10.When making loan, pledge and guarantee agreement, it shall be prohibited for the entity engaged in monetary loan activity to take any fee, charge or additional payment.
Article 16.Pledge property
16.1.The entity engaged in monetary loan activity shall mutually negotiate on pledge property with debtor and realistically evaluate it.
16.2.The Police organization shall possess electronic database containing information about lost items due to crimes and violations and the member of the Cabinet in charge of legal issues shall approve the procedure with regard to employing the database.
16.3.The entity engaged in monetary loan activity by issuing loan taking a pledge shall be prohibited to take any item as pledge that were registered in the electronic database stated in paragraph 16.2 of this Law.
16.4.Pawn shop is obliged to notify the Police organization immediately about suspicious items stated in paragraph 16.3 of this Law.
16.5.The entity engaged in monetary loan activity shall deliver the notification to implement pledge rights to the debtor, who has failed to fulfil the contractual obligation and due date to satisfy the pledge demand shall be 14 days after the delivery of notification of pledge right enforcement to the debtor, or after the notification as stated in the agreement.
16.6.If pledgor has demanded as stated in paragraph 159.2 of Civil code, an expert can ascertain the value of the pledge item prior to its sale and the corresponding cost shall be borne by pledgor.
16.7.If the debtor has failed to satisfy the pledge requirement within period stated in paragraph 16.5 of this Law, the entity engaged in monetary loan activity shall sell the pledge item according to the procedure of the Law on Movable property and intangible assets pledge, satisfy the pledge demand from its income and give the residual amount to the debtor.
CHAPTER FIVE
REQUIREMENTS AND RESTRICTIONS ON MONETARY LOAN ACTIVITY
Article 17.Policy board of monetary loan activity
17.1.The adjunct Policy board /hereinafter referred to as "the Policy board"/ of monetary loan activity shall be established next to Financial regulatory commission in order to determine, regulate the policy of monetary loan activity and to coordinate the operation of respective government organization stated in this Law.
17.2.Financial regulatory commission shall approve the structure, membership, and operating procedure of the Board.
17.3.The membership of the Board shall include representatives of Financial regulatory commission, Mongol Bank, the state central administrative bodies in charge of finance, budget and legal issues, the state administrative body for consumer protection, authority of police organization, Mongolian national chamber of commerce and industry, entities engaged in monetary loan activity and field analysts and researchers.
17.4.The Board shall implement the following functions:
17.4.1.to approve the general template of loan, pledge and guarantee agreement for use in activities of entities engaged in monetary loan activity;
17.4.2.to set the maximum amount of loan interest to be issued by entities engaged in monetary loan activity;
17.4.3.to approve the methodology for calculation and counting of loan interest amount to be issued by entities engaged in monetary loan activity;
17.4.4.other functions specified by law.
17.5.The decision made by the Board shall be placed on public information webpage and information board of Financial regulatory commission.
Article 18.Loan interest
18.1.The maximum amount of loan interest stated in sub-paragraph 17.4.2 of this Law can be set in distinctive manner on pledged and unpledged loan.
18.2.The return payment for using monetary assets issued to the debtor by entity engaged in monetary loan activity upon basis of agreement shall be considered as the interest and the loan interest shall be calculated by its used period.
18.3.If the entity engaged in monetary loan activity has made an agreement breaching sub-paragraph 17.4.2 of this Law, it shall forfeit its right to take interest by amount exceeding the maximum amount of loan interest.
18.4.If the debtor has paid the interest by exceeding the maximum amount of loan interest stated in sub-paragraph 17.4.2 of this Law, the overpaid amount shall be deducted from principal amount of loan payment. Accordingly, the residual amount after the deduction of principal amount of loan payment shall be returned to the debtor.
18.5.The amount of incremental interest of the loan issued by entity engaged in monetary loan activity shall not exceed 20 percent of the basic interest.
18.6.If any citizen not registered as an entity engaged in monetary loan activity has issued a loan by making agreement having set interest with purpose of permanently making money, who shall forfeit its right to receive interest.
18.7.It shall be prohibited for the entity engaged in monetary loan activity to take loan interest in advance.
Article 19.Prohibitions for an entity engaged in monetary loan activity
19.1.The following activities shall be prohibited to an entity engaged in monetary loan activity:
19.1.1.to engage in activities other than monetary loan activity in case of an entity engaged in monetary loan activity issuing loan taking a pledge;
19.1.2.to change the location of work premises stated in sub-paragraph 5.1.6 of this Law without having registered by the registering organization in case of an entity engaged in monetary loan activity issuing loan taking a pledge;
19.1.3.to carry out operation from 10:00 PM to 06:00 AM in case of an entity engaged in monetary loan activity issuing loan taking a pledge;
19.1.4.to use the source of monetary assets that were not included in balance sheet of an entity engaged in monetary loan activity for its own operation;
19.1.5.to open savings and any equivalent account for individual and legal entity;
19.1.6.to set interest exceeding the maximum amount of loan interest stated in sub-paragraph 17.4.2 of this Law;
19.1.7.to set incremental interest exceeding the amount stated in paragraph 18.5 of this Law;
19.1.8.to apply undue loss;
19.1.9.to place monetary loan and its interest in an account other than bank account stated in sub-paragraph 5.1.3 of this Law;
19.1.10.to make advertisement and provide information reflecting the information stated in 20.2 of this Law incompletely, or falsely;
19.1.11.to transfer certificate to others;
19.1.12.to serve under 18 aged customers and over dosed drunk customers.
Article 20.Advertisement of monetary loan activity
20.1.The entity engaged in monetary loan activity may place advertisement containing the information stated in paragraph 20.2 of this Law.
20.2.The advertisement shall include the following:
20.2.1.name of entity engaged in monetary loan activity;
20.2.2.identity number of entity engaged in monetary loan activity;
20.2.3.amount of monetary loan interest and incremental interest;
20.2.4.conditions for payback prior to the due date;
20.2.5.contact phone number and location.
Article 21.Internal procedure of consumer protection
21.1.The entity engaged in monetary loan activity shall set internal procedure in compliance with respective legislation and enforce it in its operation in order to protect consumers.
21.2.The legal entity engaged in monetary loan activity shall place the address containing legal entity name, amount of loan interest and incremental interest, methodology for calculating and counting loan interest and the certificate visibly in its own work premises stated in sub-paragraph 5.1.6 of this Law.
Article 22.Liability for compensating the damage incurred to debtor
22.1.If the entity engaged in monetary loan activity has damaged the debtor through intentional or negligent action, it shall completely settle the damage caused.
22.2.The entity engaged in monetary loan activity issuing loan taking a pledge may insure the pledge property with property insurance upon mutual negotiation with the pledgor.
CHAPTER SIX
MONITORING AND DISPUTE RESOLUTION OF MONETARY LOAN ACTIVITY
Article 23.Monitoring on monetary loan activity
23.1.Financial regulatory commission shall monitor monetary loan activity.
23.2.The inspector stated in paragraph 24.2 of the Law on legal status of Financial regulatory commission shall conduct inspection on the entity engaged in monetary loan activity.
23.3.According to request of the Governor of aimag and capital city, or complaint lodged by individual and legal entity, the inspector appointed by Financial regulatory commission may conduct inspection.
23.4.The head of Financial regulatory commission shall appoint person upon consultation with the Governor, who jointly perform the duties of inspector in aimag and the person to perform jointly the duties of inspector must have rights of state inspector.
23.5.Upon completion of inspection, the inspector shall submit the report of inspection to the respective registering organization.
23.6.Depending on the results of inspection, the respective registering organization shall give timed task assignment regarding elimination of occurred error and violation to the entity engaged in monetary loan activity and ensure its fulfilment.
23.7.The entity engaged in monetary loan activity shall keep record of accounting and prepare financial statement according to the respective law.
23.8.The entity engaged in monetary loan activity shall prepare half-year and annual report including the following information and submit it to the respective registering organization within 20th of the subsequent month:
23.8.1.amount of issued loan, payback and residue;
23.8.2.number of debtor, who borrowed;
23.8.3.type, quantity and total value of pledged property;
23.8.4.other necessary information set by Financial regulatory commission related to engaging in monetary loan activity.
23.9.The report stated in paragraph 23.8 of this Law shall be issued according to forms and instructions approved by Financial regulatory commission.
Article 24.Suspension of monetary loan activity
24.1.If the entity engaged in monetary loan activity has failed to eliminate error and violation within the period stated in paragraph 23.6 of this Law, the respective registering organization shall suspend the operation of given entity up to period of 1 year.
Article 25.Invalidation of registration of an entity engaged in monetary loan activity
25.1.The respective registering organization shall invalidate the registration of entity engaged in monetary loan activity in the following cases:
25.1.1.has been detected that it was registered using false documents;
25.1.2.no longer satisfies the requirement stated in Article 5 of this Law;
25.1.3.has not been operated continuously for more than six months;
25.1.4.has conducted the prohibited activities stated in paragraph 19.1 of this Law two and more than two times;
25.1.5.has violated the decision to suspend operation as stated in paragraph 24.1 of this Law, or failed to eliminate error and violation;
25.1.6.the residential location of given entity has been unable to identified and it has passed a period of 30 days after the respective registering organization publicly announced for address clarification.
25.1.7.its certificate has been seized as stated in paragraph 13.3 of this Law.
25.2.The respective registering organization shall conduct hearing activity prior to making decision stated in paragraph 25.1 of this Law.
25.3.The hearing activity may not be conducted in the following cases:
25.3.1.if the entity engaged in monetary loan activity has expressed that it is not required to conduct hearing activity;
25.3.2.if there is a grounds stated in paragraph 28.1 of the General administrative law.
25.4.The registration of the entity engaged in monetary loan activity shall not be registered within 5 years after the invalidation as stated in paragraph 25.1 of this Law.
25.5.The registering organization shall upload information other than those related to individuals and organizational confidentiality concerning decision stated in paragraphs 24.1 and 25.1 of this Law following day where the respective decision is made on webpage and information board for public information.
Article 26.Dispute resolution
26.1.In case there is a dispute between the entity engaged in monetary loan activity and the customer, the parties may sue a claim to court.
CHAPTER SEVEN
MISCELLANEOUS
Article 27.Providing citizens with information
27.1.Financial regulatory commission shall organize activities to provide citizens with information with regard to monetary loan activity and to promote and introduce respective legislation.
Article 28.Liability for the violators of the law
28.1.In case that the actions by a civil servant violating this Law do not have a criminal nature, they shall be subject to liabilities specified in the Civil service law.
28.2.Any person or legal entity violating this Law shall be subject to liabilities specified in the Law on Violations.
Article 29.Regulation of procedure to be adhered to
29.1.Unless otherwise agreed by the parties, this Law shall not apply to the loan agreement issued by pawnshop and citizen established prior to the enforcement of this Law.
29.2.The pawnshop operating through establishment of agreement with the competent authority prior to the enforcement of this Law shall be registered by the respective registering organization within 1 year after the enforcement of this Law.
Article 30.Entry into force of the law
30.1.This Law shall enter into force on March 01, 2023.
THE CHAIRMAN OF THE STATE GREAT KHURAL OF MONGOLIA ZANDANSHATAR.G
