legalinfo.mn

+(976)-11-323317

info@legalinstitute.mn

A

A

A

en
Нууц үг сэргээх Шинээр бүртгүүлэх
  • Бүртгүүлэх
  • Нүүр
  • Үндсэн хуулийн цэцийн шийдвэр
  • МОНГОЛ УЛСЫН ӨМГӨӨЛЛИЙН ТУХАЙ ХУУЛИЙН ЗАРИМ ЗААЛТ МОНГОЛ УЛСЫН ҮНДСЭН ХУУЛЬ ЗӨРЧСӨН ЭСЭХ ТАЛААРХИ МАРГААНЫГ ХЯНАН ШИЙДВЭРЛЭСЭН ТУХАЙ / Дү
Шүүлтүүр
Бүлэг: 1979

ҮНДСЭН ХУУЛИЙН ЦЭЦИЙН ДҮГНЭЛТ МОНГОЛ УЛСЫН ӨМГӨӨЛЛИЙН ТУХАЙ ХУУЛИЙН ЗАРИМ ЗААЛТ МОНГОЛ УЛСЫН ҮНДСЭН ХУУЛЬ ЗӨРЧСӨН ЭСЭХ ТАЛААРХИ МАРГААНЫГ ХЯНАН ШИЙДВЭРЛЭСЭН ТУХАЙ / Дүгнэлт/

1998-10-16 Улаанбаатар хот

Дугаар 08

Төрийн ордны 251 дүгээр өрөө

Үндсэн хуулийн Цэцийн хуралдааныг Үндсэн хуулийн Цэцийн дарга Н.Жанцан даргалж, гишүүдэд Н.Чинбат /илтгэгч/, Ж.Бямбажав, С.Жанцан, В.Удвал нарын бүрэлдэхүүнтэй, Цэцийн нарийн бичгийн дарга Б.Цэндээхүүг оролцуулан Төрийн ордны Үндсэн хуулийн Цэцийн хуралдааны танхимд хийв.

Хуралдаанд өргөдөл гаргагч иргэн Т.Долгорсүрэн, Улсын Их Хурлын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч, УИХ-ын гишүүн Ч.Сайханбилэг, Улсын Их Хурлын Тамгын газрын ерөнхий нарийн бичгийн даргын орлогч Б.Энэбиш нар оролцов.

Орхон аймгийн Баян-Өндөр сумын Зэст багийн иргэн Т.Долгорсүрэн Үндсэн хуулийн Цэцэд хандаж гаргасан өргөдөл, түүнтэй холбогдуулан Цэцийн хуралдаанд өгсөн тайлбартаа: "Улсын Их Хурлаас 1994 оны 12 дугаар сарын 09-ний өдөр баталж, 1995 оны 2 дугаар сарын 1-нээс хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж байгаа Өмгөөллийн тухай хуулийн дор дурьдсан зарим заалт Үндсэн хууль зөрчсөнийг хянан шийдвэрлүүлэхээр өргөдөл гаргаж байна" гээд:

Нэг.Өмгөөллийн тухай хуулийн "Өмгөөллийн үйл ажиллагааны төрөл" гэсэн 4 дүгээр зүйл, 7 дугаар зүйлийн 1-д "тогтоосон журмын дагуу сонгон шалгаруулалтанд орж" гэсэн "шүүгч, прокурор, мөрдөн байцаагч нь уул албан тушаалаас чөлөөлөгдсөнөөс хойш 1 жилийн хугацаанд өмгөөллийн үйл ажиллагаа эрхлэхийг хориглоно" гэсэн заалтууд, 9 дүгээр зүйлийн 1-д "сонгон шалгаруулалтанд орж тэнцсэн" гэсэн заалтууд нь Үндсэн хуулийн 16 дугаар зүйлийн 4-т "Ажил мэргэжлээ чөлөөтэй сонгох эрхтэй" гэсэн заалтыг;

Хоёр.Өмгөөллийн тухай хуулийн 6 дугаар зүйлийн 1-д Өмгөөлөгчдийн байгууллага нь өмгөөлөгчдийг эгнээндээ нэгтгэсэн, ашгийн төлөө бус олон нийтийн байгууллага бөгөөд дараахь бүтэцтэй байна. 1/Монголын Өмгөөлөгчдийн холбоо; 2/Аймаг, нийслэлийн өмгөөлөгчдийн зөвлөл гэсэн заалт, мөн зүйлийн 4-т "Өмгөөлийн үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрөл авсан Монгол Улсын иргэн өмгөөлөл явуулж буй хэлбэрээс үл хамааран өмгөөлөгчдийн олон нийтийн байгууллагад нэгдэнэ гэсэн залтууд нь Үндсэн хуулийн 16 дугаар зүйлийн 10-т "Өөрсдийн ашиг сонирхол, үзэл бодлын үүднээс олон нийтийн байгууллага байгуулах, сайн дураараа эвлэлдэн нэгдэх эрхтэй гэсэн заалтыг;

Гурав.Өмгөөллийн тухай хуулийн 16 дугаар зүйлийн 4-т "өмгөөлөгчдийн хөдөлмөрийн хөлсний 6 хувийг Өмгөөлөгчдийн холбоонд, 4 хувийг өмгөөлөгчдийн хариуцлагын даатгалд төвлөрүүлнэ" гэсэн заалтууд нь Үндсэн хуулийн 16 дугаар зүйлийн 3-т заасан "Хувийн өмчийг хууль бусаар хураах, дайчлан авахыг хориглоно" гэсэн заалтыг зөрчсөн тул Өмгөөллийн тухай хуулийн 4 дүгээр зүйл, 7 дугаар зүйлийн 1-д заасан "тогтоосон журмын дагуу сонгон шалгаруулалтанд орж, шүүгч,прокурор, мөрдөн байцаагч нь уул албан тушаалаас чөлөөлөгдсөнөөс хойш 1 жилийн хугацаанд өмгөөллийн үйл ажиллагаа эрхлэхийг хориглоно" гэсэн заалт, 6 дугаар зүйлийн 1, 4 дэх хэсгийн заалт, 16 дугаар зүйлийн 4-т заасан заалтыг хүчингүй болгохыг хүсэлт болгон тавьжээ.

УИХ-ын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч, УИХ-ын гишүүн Ч.Сайханбилэг, УИХ-ын Тамгын газрын Ерөнхий нарийн бичгийн даргын орлогч Б.Энэбиш нар Үндсэн хуулийн Цэцийн хуралдаанд оролцож хэлсэн үгэндээ иргэн Т.Долгорсүрэнгийн гаргасан өргөдлийн хувьд Өмгөөллийн тухай хууль нь Үндсэн хуультай зөрчилдөөгүй гэж үзэж байна. Энэ хууль бол нэлээд онцлог харилцаа зохицуулж байгаа. Төрийн тусгай алба хашиж байсан этгээдийн хувьд тусгайлсан хязгаарлалт байх нь нийтлэг зүйл. Иймд "шүүгч, прокурор, мөрдөн байцаагч нь уул албан тушаалаас чөлөөлөгдсөнөөс хойш 1 жилийн хугацаанд өмгөөллийн үйл ажиллагаа эрхлэхийгхориглоно" гэсэн заалт нь Үндсэн хуультай зөрчилдсөн гэж үзэхгүй байна. Өмгөөлөгчдийн холбоо мэргэшсэн байгууллага 6 дугаар зүйлийг Үндсэн хууль зөрчсөн гэж үзэхгүй байна.

ХЯНАВАЛ:

1.Монголын өмгөөлөх байгууллага нь төрийн зохицуулалттай, мэргэжлийн өмгөөллийн эрхээ иргэн нь төрөөс авдаг зэрэг бие даасан онцлогтой тул түүний эрх зүйн зохицуулалтанд ялгамжтай зүйлүүд байх нь зайлшгүй юм. Иймд иргэн Т.Долгорсүрэнгийн гомдол гаргасан Өмгөөллийн тухай Монгол Улсын хуулийн 4, 6 дугаар зүйл, 7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн "шүүгч, прокурор, мөрдөн байцаагч нь уул албан тушаалаас чөлөөлөгдсөнөөс хойш 1 жилийнхугацаанд өмгөөллийн үйл ажиллагаа эрхлэхийгхориглоно" гэсэн заалт, 16 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсгийн заалтууд Үндсэн хууль зөрчсөн гэх үндэслэл тогтоогдохгүй байна.

2.Өргөдөл гаргагч иргэн Т.Долгорсүрэн өөрийн өргөдөлд дурьдсан Өмгөөллийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн "тогтоосон журмын дагуу сонгон шалгаруулалтанд орж", 9 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсгийн "сонгон шалгаруулалтанд тэнцсэн" гэсэн заалтууд Үндсэн хууль зөрчсөн гэж үзсэн өргөдлийн шаардлагаасаа татгалзсан тул дүгнэлт гаргах шаардлагагүй гэж үзэв.

Монгол Улсын Үндсэнхуулийн 66 дугаар зүйл, Үндсэн хуулийн Цэцийн тухай хуулийн 19 дүгээр зүйлийг удирдлага болгон ДҮГНЭЛТ ГАРГАХ нь:

1.Өмгөөллийн тухай хуулийн 4 дүгээр зүйл, 6 дугаар зүйл, 7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн "шүүгч, прокурор, мөрдөн байцаагч нь уул албан тушаалаас чөлөөлөгдсөнөөс хойш 1 жилийн хугацаанд өмгөөллийн үйл ажиллагаа эрхлэхийг хориглоно" гэсэн заалт, 16 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсгийн заалтууд нь Үндсэн хуулийн 16 дугаар зүйлийн 10, 16 дугаар зүйлийн 3, 16 дугаар зүйлийн 4 дэх заалтыг зөрчөөгүй байна.

2.Энэхүү дүгнэлтийг Улсын Их Хурлын чуулган үргэлжилж эхэлснээс хойш 15 хоногт багтаан авч хэлэлцэн хариу ирүүлэхийг Улсын Их Хуралд уламжилсугай.

ДАРГА Н.ЖАНЦАН

Текст томруулах

A

A

A

ҮНДСЭН ХУУЛИЙН ЦЭЦИЙН ДҮГНЭЛТ
МОНГОЛ УЛСЫН ӨМГӨӨЛЛИЙН ТУХАЙ ХУУЛИЙН ЗАРИМ ЗААЛТ МОНГОЛ УЛСЫН ҮНДСЭН ХУУЛЬ ЗӨРЧСӨН ЭСЭХ ТАЛААРХИ МАРГААНЫГ ХЯНАН ШИЙДВЭРЛЭСЭН ТУХАЙ / Дүгнэлт/

1998-10-16 Улаанбаатар хот





Дугаар 08

Төрийн ордны 251 дүгээр өрөө
Үндсэн хуулийн Цэцийн хуралдааныг Үндсэн хуулийн Цэцийн дарга Н.Жанцан даргалж, гишүүдэд Н.Чинбат /илтгэгч/, Ж.Бямбажав, С.Жанцан, В.Удвал нарын бүрэлдэхүүнтэй, Цэцийн нарийн бичгийн дарга Б.Цэндээхүүг оролцуулан Төрийн ордны Үндсэн хуулийн Цэцийн хуралдааны танхимд хийв.
Хуралдаанд өргөдөл гаргагч иргэн Т.Долгорсүрэн, Улсын Их Хурлын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч, УИХ-ын гишүүн Ч.Сайханбилэг, Улсын Их Хурлын Тамгын газрын ерөнхий нарийн бичгийн даргын орлогч Б.Энэбиш нар оролцов.
Орхон аймгийн Баян-Өндөр сумын Зэст багийн иргэн Т.Долгорсүрэн Үндсэн хуулийн Цэцэд хандаж гаргасан өргөдөл, түүнтэй холбогдуулан Цэцийн хуралдаанд өгсөн тайлбартаа: "Улсын Их Хурлаас 1994 оны 12 дугаар сарын 09-ний өдөр баталж, 1995 оны 2 дугаар сарын 1-нээс хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж байгаа Өмгөөллийн тухай хуулийн дор дурьдсан зарим заалт Үндсэн хууль зөрчсөнийг хянан шийдвэрлүүлэхээр өргөдөл гаргаж байна" гээд:
Нэг.Өмгөөллийн тухай хуулийн "Өмгөөллийн үйл ажиллагааны төрөл" гэсэн 4 дүгээр зүйл, 7 дугаар зүйлийн 1-д "тогтоосон журмын дагуу сонгон шалгаруулалтанд орж" гэсэн "шүүгч, прокурор, мөрдөн байцаагч нь уул албан тушаалаас чөлөөлөгдсөнөөс хойш 1 жилийн хугацаанд өмгөөллийн үйл ажиллагаа эрхлэхийг хориглоно" гэсэн заалтууд, 9 дүгээр зүйлийн 1-д "сонгон шалгаруулалтанд орж тэнцсэн" гэсэн заалтууд нь Үндсэн хуулийн 16 дугаар зүйлийн 4-т "Ажил мэргэжлээ чөлөөтэй сонгох эрхтэй" гэсэн заалтыг;
Хоёр.Өмгөөллийн тухай хуулийн 6 дугаар зүйлийн 1-д Өмгөөлөгчдийн байгууллага нь өмгөөлөгчдийг эгнээндээ нэгтгэсэн, ашгийн төлөө бус олон нийтийн байгууллага бөгөөд дараахь бүтэцтэй байна. 1/Монголын Өмгөөлөгчдийн холбоо; 2/Аймаг, нийслэлийн өмгөөлөгчдийн зөвлөл гэсэн заалт, мөн зүйлийн 4-т "Өмгөөлийн үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрөл авсан Монгол Улсын иргэн өмгөөлөл явуулж буй хэлбэрээс үл хамааран өмгөөлөгчдийн олон нийтийн байгууллагад нэгдэнэ гэсэн залтууд нь Үндсэн хуулийн 16 дугаар зүйлийн 10-т "Өөрсдийн ашиг сонирхол, үзэл бодлын үүднээс олон нийтийн байгууллага байгуулах, сайн дураараа эвлэлдэн нэгдэх эрхтэй гэсэн заалтыг;
Гурав.Өмгөөллийн тухай хуулийн 16 дугаар зүйлийн 4-т "өмгөөлөгчдийн хөдөлмөрийн хөлсний 6 хувийг Өмгөөлөгчдийн холбоонд, 4 хувийг өмгөөлөгчдийн хариуцлагын даатгалд төвлөрүүлнэ" гэсэн заалтууд нь Үндсэн хуулийн 16 дугаар зүйлийн 3-т заасан "Хувийн өмчийг хууль бусаар хураах, дайчлан авахыг хориглоно" гэсэн заалтыг зөрчсөн тул Өмгөөллийн тухай хуулийн 4 дүгээр зүйл, 7 дугаар зүйлийн 1-д заасан "тогтоосон журмын дагуу сонгон шалгаруулалтанд орж, шүүгч,прокурор, мөрдөн байцаагч нь уул албан тушаалаас чөлөөлөгдсөнөөс хойш 1 жилийн хугацаанд өмгөөллийн үйл ажиллагаа эрхлэхийг хориглоно" гэсэн заалт, 6 дугаар зүйлийн 1, 4 дэх хэсгийн заалт, 16 дугаар зүйлийн 4-т заасан заалтыг хүчингүй болгохыг хүсэлт болгон тавьжээ.
УИХ-ын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч, УИХ-ын гишүүн Ч.Сайханбилэг, УИХ-ын Тамгын газрын Ерөнхий нарийн бичгийн даргын орлогч Б.Энэбиш нар Үндсэн хуулийн Цэцийн хуралдаанд оролцож хэлсэн үгэндээ иргэн Т.Долгорсүрэнгийн гаргасан өргөдлийн хувьд Өмгөөллийн тухай хууль нь Үндсэн хуультай зөрчилдөөгүй гэж үзэж байна. Энэ хууль бол нэлээд онцлог харилцаа зохицуулж байгаа. Төрийн тусгай алба хашиж байсан этгээдийн хувьд тусгайлсан хязгаарлалт байх нь нийтлэг зүйл. Иймд "шүүгч, прокурор, мөрдөн байцаагч нь уул албан тушаалаас чөлөөлөгдсөнөөс хойш 1 жилийн хугацаанд өмгөөллийн үйл ажиллагаа эрхлэхийгхориглоно" гэсэн заалт нь Үндсэн хуультай зөрчилдсөн гэж үзэхгүй байна. Өмгөөлөгчдийн холбоо мэргэшсэн байгууллага 6 дугаар зүйлийг Үндсэн хууль зөрчсөн гэж үзэхгүй байна.
ХЯНАВАЛ:
1.Монголын өмгөөлөх байгууллага нь төрийн зохицуулалттай, мэргэжлийн өмгөөллийн эрхээ иргэн нь төрөөс авдаг зэрэг бие даасан онцлогтой тул түүний эрх зүйн зохицуулалтанд ялгамжтай зүйлүүд байх нь зайлшгүй юм. Иймд иргэн Т.Долгорсүрэнгийн гомдол гаргасан Өмгөөллийн тухай Монгол Улсын хуулийн 4, 6 дугаар зүйл, 7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн "шүүгч, прокурор, мөрдөн байцаагч нь уул албан тушаалаас чөлөөлөгдсөнөөс хойш 1 жилийнхугацаанд өмгөөллийн үйл ажиллагаа эрхлэхийгхориглоно" гэсэн заалт, 16 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсгийн заалтууд Үндсэн хууль зөрчсөн гэх үндэслэл тогтоогдохгүй байна.
2.Өргөдөл гаргагч иргэн Т.Долгорсүрэн өөрийн өргөдөлд дурьдсан Өмгөөллийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн "тогтоосон журмын дагуу сонгон шалгаруулалтанд орж", 9 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсгийн "сонгон шалгаруулалтанд тэнцсэн" гэсэн заалтууд Үндсэн хууль зөрчсөн гэж үзсэн өргөдлийн шаардлагаасаа татгалзсан тул дүгнэлт гаргах шаардлагагүй гэж үзэв.
Монгол Улсын Үндсэнхуулийн 66 дугаар зүйл, Үндсэн хуулийн Цэцийн тухай хуулийн 19 дүгээр зүйлийг удирдлага болгон ДҮГНЭЛТ ГАРГАХ нь:
1.Өмгөөллийн тухай хуулийн 4 дүгээр зүйл, 6 дугаар зүйл, 7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн "шүүгч, прокурор, мөрдөн байцаагч нь уул албан тушаалаас чөлөөлөгдсөнөөс хойш 1 жилийн хугацаанд өмгөөллийн үйл ажиллагаа эрхлэхийг хориглоно" гэсэн заалт, 16 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсгийн заалтууд нь Үндсэн хуулийн 16 дугаар зүйлийн 10, 16 дугаар зүйлийн 3, 16 дугаар зүйлийн 4 дэх заалтыг зөрчөөгүй байна.
2.Энэхүү дүгнэлтийг Улсын Их Хурлын чуулган үргэлжилж эхэлснээс хойш 15 хоногт багтаан авч хэлэлцэн хариу ирүүлэхийг Улсын Их Хуралд уламжилсугай.


ДАРГА Н.ЖАНЦАН