Барилга, хот байгуулалтын сайдын 2022 оны 10 дугаар сарын 20-ны өдрийн 212 дугаар тушаалын хавсралт

МОНГОЛ УЛСЫН БАРИЛГЫН НОРМ БА ДҮРЭМ

НАВИГАЦИЙН ХИЙМЭЛ ДАГУУЛ (GNSS)-ЫН ТЕХНОЛОГИОР МОНГОЛ УЛСЫН ГЕОДЕЗИЙН СҮЛЖЭЭ БАЙГУУЛАХ ДҮРЭМ

RULE FOR ESTABLISHING OF MONGOLIAN GEODETIC NETWORK USING THE TECHNOLOGY OF GLOBAL NAVIGATION SATELLITE SYSTEM (GNSS)

ПРАВИЛА СОЗДАНИЯ О ГОСУДАРСТВЕННОЙ ГЕОДЕЗИЧЕСКОЙ СЕТИ МОНГОЛИИ С ПРИМЕНЕНИЕМ ГЛОБАЛЬНЫХ НАВИГАЦИОННЫХ СПУТНИКОВЫХ СИСТЕМ (ГНСС)

1.        Ерөнхий хэсэг

1.1.  Хэрэглэх хүрээ

Энэхүү норм, дүрмийг салбар үл харгалзан Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт геодезийн хэмжилт, зураглалын ажил захиалагч болон гүйцэтгэгч бүх шатны байгууллага, аж ахуйн нэгжүүд дагаж мөрдөнө.

1.2.  Нийтлэг үндлэслэл

Энэхүү норм, дүрэм нь Монгол Улсын геодезийн сүлжээний төрөл, ангилал, геодезийн байрлалын сүлжээний анги, зэрэг болон түүнийг навигацийн хиймэл дагуул (GNSS)-ын технологиор байгуулах арга, аргачлал, техникийн үндсэн шаардлагыг тодорхойлно.

1.3.  Норматив эшлэл

Энэ норм, дүрэмд  дор  дурдсан  норматив  баримт  бичгийг эш татав. Үүнд:

• Геодези, зураг зүйн тухай хууль
• Геодезийн байнгын цэг, тэмдэгт байгуулах ажил. БД 11-104-19
• MNS:3951-20 Геодези, зураг зүй. Ерөнхий нэр томъёо, тодорхойлолт
• IGS станц байгуулах заавар 2015 (IGS site guidelines, IGS, 2015)[1]

Тайлбар: дээрх хууль тогтоомж, норм, нормативын баримт бичгийн хамгийн сүүлийн хүчинтэйг авч хэрэглэнэ.

1.4.  Нэр томъёоны тодорхойлолт, товчилсон үгийн тайлал

2.        Улсын геодезийн сүлжээний зориулалт

Улсын геодезийн сүлжээ гэж Геодези, зураг зүйн тухай хуулийн 1.3.6-д заасан геодезийн байнгын цэг, тэмдэгтийн тогтолцоог хэлнэ.

Геодезийн сүлжээг батлан хамгаалах, нутаг дэвсгэрийг зурагжуулах, эрдэм шинжилгээ, судалгааны болон аж ахуйн үйл ажиллагааны дараах ажил, үйлчилгээг  явуулахад ашиглана. Үүнд:

а. нутаг дэвсгэрийн хэмжээнд геодезийн солбицлын нэгдсэн системийг тогтоох, цаг үеийн болон ирээдүйн шаардлагад нийцүүлэн хөгжүүлэхэд;

б. нутаг дэвсгэрийг батлан хамгаалах болон иргэний зориулалтаар зурагжуулахад;

в. газрын болон байгалийн нөөц баялгийг хайх, судлах, олборлох, ашиглах, нөхөн сэргээх геодезийн хэмжилт, зураглалд;

г. дэлхийн гадарга, түүний таталцлын орчны цаг хугацааны өөрчлөлт, геодинамик үзэгдэл, байгаль цаг уур, түүх археологийн судалгааны эрдэм судлалын үйл ажиллагааны геодезийн хэмжилтэд;

д. авто зам, төмөр зам, барилга байгууламж, инженерийн шугам сүлжээний зураг төсөл боловсруулах, барьж байгуулах, ашиглах үеийн геодезийн хэмжилтэд;

е. газар зохион байгуулалт, хот төлөвлөлт, газрын кадастрын үйл ажиллагаа явуулахад шаардлагатай геодезийн хэмжилтийн ажилд;

ё. газрын, далайн, агаар-сансрын навигац болон байгаль орчны хяналт, үнэлгээг геодезийн тулгуур өгөгдлөөр хангахад;

ж. байрлал ба чиглүүлэг тодорхойлох өндөр нарийвчлалтай техник хэрэгслийн хэмжил зүйн баталгаажуулалтын геодезийн жишилтийн полигон байгуулахад.

3.        Улсын геодезийн сүлжээний төрөл, ангилал, анги, зэрэг, тавигдах шаардлага

3.1.  Ерөнхий  мэдээлэл

Монгол Улсын геодезийн сүлжээ нь байрлал, өндөр, гравиметрийн гурван төрөлтэй байна.

Энэхүү норм, дүрмээр байрлалын сүлжээний асуудлыг зохицуулна. Өндрийн болон гравиметрийн сүлжээний асуудлыг тус тусдаа дүрмээр зохицуулна.

Монгол улсын байрлалын сүлжээ нь АА, А, В, С гэсэн 4 ангитай, АА ангийн сүлжээ нь АА-I, АА-II, AA-III, AA-IV гэсэн 4 зэрэгтэй байна.

Байрлалын сүлжээг тасралтгүй хэмжих хэлбэрээр нь идэвхтэй ба идэвхгүй гэж хоёр ангилна. Идэвхтэй сүлжээнд АА ангийн, идэвхгүй сүлжээнд А, В, С ангийн цэгүүд багтана.

3.1.1. Идэвхтэй сүлжээ

Идэвхтэй сүлжээ Байнгын Ажиллагаатай Суурин Станц (БАСС)-уудаас бүрдэнэ. Эдгээр станцууд Геодези, зураг зүйн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгууллага, орон нутгийн захиргааны байгууллага, эрдэм шинжилгээ, судалгааны байгууллага, хувийн хэвшлийн аль нэг байгууллагад харьяалагдана.

3.1.1.1. АА-I зэргийн БАСС нь ITRF-ыг шинэчлэх, тектоник хавтангуудын шилжилт хөдөлгөөнийг тодорхойлох, царцдасын деформацийн урт хугацааны судалгаа хийхэд зориулсан, 1-р хүснэгтэд заасан нарийвчлалын шаардлагыг хангах, тогтвортой суурь бүхий антенын байгууламжтай байна. Эдгээр БАСС нь IGS-ийн сүлжээнд хамрагдсан байна эсвэл түүнтэй ижил нарийвчлалтай байна.

3.1.1.2. АА-II зэргийн БАСС нь Үндэсний геодезийн тогтолцооны эхлэл өгөгдлийг тодорхойлоход зориулсан, 1-р хүснэгтэд заасан нарийвчлалын шаардлагыг хангах тогтвортой суурь бүхий антенын байгууламжтай байна. .

3.1.1.3. АА-III зэргийн БАСС нь Төрийн байгууллага болон хувийн хэвшлийн ААН-үүд БАСС-ын сүлжээг шигүүрүүлэх, RTK засвар дамжуулахад зориулсан 1-р хүснэгтэд заасан нарийвчлалын шаардлагыг хангах тогтвортой суурь бүхий антенын байгууламжтай БАСС байна. Эдгээр БАСС-ыг УГТС-ний өгөгдөл, мэдээллийг хэрэглэгчид хүргэх буюу зураглалын сүлжээ байгуулах, RTK засвар дамжуулахад ашиглана.

3.1.1.4. АА-IV зэргийн БАСС нь Төрийн байгууллага болон хувийн ААН-үүд богино болон дунд хугацаанд тодорхой зорилгоор ашиглах нэг, түүнээс олон тооны БАСС байна. Эдгээр БАСС-ын антены суурийн байгууламжийн тогтвортой байдал нь 1-р хүснэгтэд заасан нарийвчлалын шаардлагыг хангах антенын байгууламжтай байх бөгөөд RTK засвар дамжуулахад ашиглана.

3.1.1.5. АА-I, АА-II зэргийн БАСС байгуулах, ашиглах үйл ажиллагааг Геодези, зураг зүйн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгууллага хэрэгжүүлнэ.

3.1.1.6. АА-III, АА-IV зэргийн БАСС байгуулах, ашиглахад Геодези, зураг зүйн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгууллагаас зөвшөөрөл авах ба өгөгдөл, мэдээлэл нь холбогдох норм, дүрмийн шаардлагад нийцсэн байна.

3.1.2. Идэвхгүй сүлжээ

Геодезийн сүлжээг нутаг дэвсгэрийг бүхэлд нь хамруулан улсын эдийн засгийн хөгжил, байршил, дэд бүтцийн асуудалтай уялдуулан байгуулна.

3.1.2.1. Идэвхгүй сүлжээ нь газарт бэхэлж суулгасан геодезийн байнгын цэг, тэмдэгт бүхий А, В, С ангийн сүлжээний цэгүүдээс бүрдэнэ.

3.1.2.2. Монгол улсын геодезийн сүлжээний цэгийн төвийг "Геодезийн байнгын цэг, тэмдэгт байгуулах ажил" /БД-11-104-19/-ийн техникийн шаардлагын дагуу байгуулна.

3.1.2.3. Геодезийн сүлжээний ангилал, нарийвчлалыг 1-р хүснэгтэд, тавигдах шаардлагыг  2-р хүснэгтэд үзүүлэв.

1-р хүснэгт- Геодезийн сүлжээний ангилал, нарийвчлал

2-р хүснэгт. Геодезийн сүлжээний техникийн үндсэн шаардлага

3.2.  Улсын геодезийн тулгуур АА ангийн сүлжээ

3.2.1. Монгол Улсын геодезийн тулгуур сүлжээ нь АА ангийн I, II зэргийн БАСС-уудаас бүрдэнэ.

3.2.2. УГТС-ний БАСС-ын антены суурийн байгууламжид "Геодезийн байнгын цэг, тэмдэгт байгуулах ажил. БД 11-104-19"-д заасан цэгийн төвийг бэхэлж, орон зайн байрлалыг ITRF тогтолцоонд 10-15 см нарийвчлалтай тодорхойлно.

3.2.3. УГТС-г дэлхийн болон бүс нутгийн геодезийн сүлжээтэй холбон тэгшитгэн бодож нарийвчлалыг хангана.

3.2.4. УГТС-ний ортометрийн өндрийг II ангийн хэмжилтээр, хүндийн хүчний хурдатгалыг гравиметрийн сүлжээний I ангийн хэмжилтээр тус тус тодорхойлно.

3.2.5. УГТС-ний БАСС хоорондох зай 200-350 км байх бөгөөд 1 цэг ойролцоогоор 40-125 мян.км.кв. талбайд үйлчилнэ. Тулгуур сүлжээний цэгийн байршлыг геодези, зураг зүйн асуудал эрхэлсэн төрийн төв болон захиргааны байгууллага, шинжлэх ухааны байгууллагын ажлын хэрэгцээ, шаардлагатай уялдуулан нарийвчлан тогтооно.

3.2.6 АА-I зэргийн БАСС-ыг ITRF-тогтолцоог нарийвчлах, Улсын геодезийн тулгуур сүлжээг ITRF тогтолцоотой холбоход ашиглана.

3.2.7 АА-II зэргийн БАСС-ын сүлжээг АА-I зэргийн БАСС-ын сүлжээнд тулгуурлан байгуулна. АА-II зэргийн БАСС-ыг Үндэсний геодезийн тогтолцоо  ба ITRF хоорондын хамаарлыг тогтоох, Улсын геодезийн А, В, С ангийн сүлжээ байгуулахад тулгуур болгон ашиглана.

3.2.8. АА-III ба АА-IV зэргийн БАСС-ын сүлжээг АА-I, АА-II зэргийн БАСС-ын сүлжээнд тулгуурлан байгуулна.

3.2.9. АА-III ба АА-IV зэргийн сүлжээний цэгийн нягтрал буюу БАСС-ын тоо, байрлал, үйлчлэх хүрээг тусгайлсан техникийн төслөөр тогтооно.

3.2.10. АА-III ба АА-IV зэргийн сүлжээний цэгийн өндрийг III ангийн хэмжилтээр, хүндийн хүчний утгыг гравиметрийн сүлжээний II ангийн хэмжилтээр тус тус тодорхойлно.

3.3.  Геодезийн А ангийн сүлжээ

3.3.1. А ангийн сүлжээг AA-I, AA-II зэргийн сүлжээнд тулгуурлан 1-р хүснэгт, 2-р хүснэгтэд заасан шаардлагад нийцүүлэн байгуулна. А ангийн сүлжээ өөр хоорондоо 50-150 км зайтай, газарт суулгаж бэхэлсэн геодезийн байнгын цэг тэмдэгтүүд, тэдгээрийн солбицлыг тэгшитгэн бодож тодорхойлсон геодезийн орон зайн байгууламж байна.

3.3.2. Энэ сүлжээний цэгүүд хоорондох зайг бүс нутгийн эдийн засгийн хөгжлийн түвшин, газар чичирхийллийн идэвхжил, гравиметрийн зураглалын хангамж, улсын өндрийн сүлжээний I ба II ангийн шугамын байрлалаас хамааруулж нарийвчлан тогтооно.

3.3.3. Сүлжээний 1 цэг 2.5-22.5 мян. км. кв талбайд үйлчилнэ.

3.3.4. Сүлжээний цэгүүд хоорондох харилцан байрлалын дундаж квадрат алдааг байрлалын хувьд 2 см-ээс, өндрийн хувьд 3 см-ээс ихгүй тодорхойлно.

3.3.5. А ангийн сүлжээний цэгүүдийг улсын өндрийн сүлжээний II ангийн цэгтэй давхцуулж эсвэл GNSS-ийн хэмжилтээр ойролцоох репертэй холбож хэмжинэ.

3.3.6. А ангийн сүлжээний цэгийн ортометрийн өндрийг өндрийн III ангийн хэмжилтээр, хүндийн хүчний утгыг гравиметрийн II ангийн хэмжилтээр тус тус тодорхойлно.

3.3.7. А ангийн сүлжээний цэгүүдийг солбицлын эрин шинэчлэгдэх бүрт судалгаа хийж, сэргээж, ITRF тогтолцооны солбицол буюу X, Y, Z утгууд болон геодезийн өргөрөг, уртраг, эллипсоидийн өндрийг шинэчлэн тодорхойлно.

3.4.  Геодезийн В ангийн сүлжээ

3.4.1. В ангийн сүлжээг AA-II зэргийн болон А ангийн сүлжээнд тулгуурлан 1-р хүснэгт, 2-р хүснэгтэд заасан шаардлагад нийцүүлэн байгуулна. В ангийн сүлжээ нь өөр хоорондоо 30-80 км зайтай, газарт суулгаж бэхэлсэн геодезийн байнгын цэг тэмдэгтүүд, тэдгээрийн солбицлыг тэгшитгэн бодож тодорхойлсон геодезийн орон зайн байгууламж байна.

3.4.2. В ангийн сүлжээг GNSS-ийн хэмжилтийн аргаар цэг хоорондын харилцан байрлалын дундаж квадрат алдаа байрлалын хувьд 3 см-ээс, өндрийн хувьд 5 см-ээс ихгүй байхаар байгуулна.

3.4.3. Газар чичирхийллийн идэвхтэй бус нутагт тусгайлан байгуулах энэ сүлжээний цэгийн харилцан байрлалын дундаж квадрат алдаа байрлалын хувьд 2 см-ээс, өндрийн хувьд 3 см-ээс ихгүй байна.

3.4.4. Сүлжээний нэг цэг 0.9-6.4 мян.км. кв талбайд үйлчилнэ.

3.4.5. В ангийн сүлжээг улсын өндрийн сүлжээний цэгүүдтэй давхцуулж эсвэл GNSS-ийн хэмжилтээр ойролцоох репертэй холбож хэмжинэ.

3.4.6. В ангийн сүлжээний цэгтэй давхцуулсан астроном-геодезийн сүлжээний цэгүүдийн хоорондох зай В ангийн сүлжээний цэгүүд хоорондох зайнаас ихгүй байна.

3.4.7. В ангийн сүлжээний цэгээс холболт хийх репер хоорондох зай 10 км-ээс ихгүй байна.

3.4.8. В ангийн сүлжээний цэгүүдийн ортометрийн өндрийг өндрийн III ангийн хэмжилтээр эсвэл үүнтэй ижил нарийвчлал хангаж байхаар геоидын загвар ашиглан тодорхойлно.

3.4.9. В ангийн сүлжээний цэгүүдийг солбицлын эрин шинэчлэгдэх бүрт судалгаа хийж, сэргээж, ITRF тогтолцооны солбицол буюу X, Y, Z утгууд болон геодезийн өргөрөг, уртраг, эллипсоидийн өндрийг шинэчлэн тодорхойлно.

3.5.  Геодезийн C ангийн сүлжээ

3.5.1. Төрөл бүрийн масштабтай байр зүйн зураглал, инженер геодезийн хэмжилт, геологи, уул уурхай, дэд бүтцийн төрөл бүрийн геодезийн хэмжилт, зураглалын байрлал, өндрийн үндэслэлд зориулж С ангийн сүлжээг АА, А, В ангийн сүлжээнд тулгуурлан 1-р хүснэгт, 2-р хүснэгтэд заасан шаардлагад нийцүүлэн байгуулна. С ангийн сүлжээ нь өөр хоорондоо дунджаар 1-20 км зайтай, газарт суулгаж бэхэлсэн геодезийн байнгын цэг тэмдэгтүүд, тэдгээрийн солбицлыг ижил нарийвчлалтай тэгшитгэн бодож тодорхойлсон геодезийн орон зайн байгууламж байна.

3.5.2. С ангийн сүлжээг АА, А болон В ангийн сүлжээнд тулгуурлан GNSS-ийн хэмжилтийн аргаар байгуулах бөгөөд цэг хоорондын харилцан байрлалын дундаж квадрат алдаа байрлалын хувьд 3 см, өндрийн хувьд 5 см–ээс ихгүй байна.

3.5.3. Сүлжээний цэгүүдийн хоорондох зайг дараах нөхцлүүдийг харгалзан нарийвчлан тогтооно.

3.5.3.1. Эдийн засгийн хөгжлийн томоохон бүс, газар чичирхийллийн 7 ба түүнээс дээш баллын идэвхжилттэй нутаг дэвсгэрт сүлжээний цэгүүдийн хоорондох зай 5-15 км;

3.5.3.2. Бусад нутаг дэвсгэрт цэгүүдийн хоорондох зай 1-20 км байх;

3.5.4. Сүлжээний цэгүүдийн нягтрал буюу нэг цэгийн үйлчлэх талбайн хэмжээг техникийн төслөөр тогтооно.

3.5.5. С ангийн сүлжээг улсын өндрийн сүлжээний репертэй холбох хэмжилтийг 2 см-ээс багагүй нарийвчлалтай гүйцэтгэнэ.

3.5.6. Холболт хийх репер хоорондох зай 10 км-ээс ихгүй байна.

3.5.7. С ангийн сүлжээний цэгүүдийн ортометрийн өндрийг өндрийн IV ангийн хэмжилтээр эсвэл үүнтэй ижил нарийвчлал хангаж байхаар геоидын загвар ашиглан тодорхойлно.

3.5.8. С ангийн сүлжээний цэгүүдийг солбицлын эрин шинэчлэгдэх бүрт судалгаа хийж, сэргээж, ITRF тогтолцооны солбицол буюу X, Y, Z утгууд болон геодезийн өргөрөг, уртраг, эллипсоидийн өндрийг шинэчлэн тодорхойлно.

4.        Улсын Геодезийн сүлжээ байгуулах

4.1.  Геодезийн сүлжээ төлөвлөх

4.1.1. Геодезийн сүлжээний цэг хэмжилтийн өгөгдлийн чанарт нөлөөлөх радио долгион үүсгэгчийн нөлөөгүй газарт байна.

4.1.2. Геодезийн сүлжээний цэг цахилгаан дамжуулах шугамаас 50м-ээс багагүй зайд байна.

4.1.3. УГТС-ний БАСС-ыг доорх шаардлагыг хангаж төлөвлөнө. Үүнд:

4.1.3.1. АА-I зэргийн сүлжээний БАСС байгуулах асуудлыг Монгол Улсын бүс нутгийн хөгжил, төрийн болон шинжлэх ухааны байгууллагын хэрэгцээ шаардлагатай уялдуулан геодези, зураг зүйн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгууллага шийдвэрлэнэ;

4.1.3.2. АА-I зэргийн сүлжээг бүрдүүлэх БАСС-ыг IGS-ийн станц байгуулах зааврын дагуу байгуулах ба хоорондоо 500-1500 км зайтай,  АА-II сүлжээний тулгуур байхаар төлөвлөнө;

4.1.3.3. АА-I зэргийн сүлжээг төлөвлөхдөө олон улсын IGS станц байгуулах заавар буюу "IGS site guidelines (IGS, 2015), https://www.igs.org/wp-content/uploads/2019/08/IGS-Site-Guidelines-July-2015.pdf" бичиг баримтыг ашиглана;

4.1.3.4. АА-I зэргийн сүлжээний БАСС байгуулах газар нь өндрийн өнцгийн 10 градусаас дээш байрлаж байгаа хиймэл дагуулаас ирэх долгионыг хаах өндөр объектгүй, инженер-геологийн судалгаагаар тогтвортой байдал нь тогтоогдсон байна;

4.1.3.5. АА-II зэргийн сүлжээ буюу УГТС-ний БАСС байгуулах асуудлыг Монгол Улсын бүс нутгийн хөгжил, төрийн болон шинжлэх ухааны байгууллагын хэрэгцээ шаардлагатай уялдуулан геодези, зураг зүйн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгууллага шийдвэрлэнэ;

4.1.3.6. АА-II зэргийн сүлжээний БАСС байгуулах газар нь өндрийн өнцгийн 10 градусаас дээш байрлаж байгаа хиймэл дагуулаас ирэх долгионыг хаах өндөр объектгүй, инженер-геологийн судалгаагаар тогтвортой байдал нь тогтоогдсон байна;

4.1.3.7. УГТС-ний БАСС-ын хүлээн авагчийн антенд ирж буй долгионыг сааруулах, ойлгож болох биет (байшин барилга, цамхаг г.м.) зүйлгүй эсвэл тэдгээр нь нөлөөлөхөөргүй хол зайд байна;

4.1.3.8. УГТС-ний БАСС-ын антены ортометрийн өндөр, хүндийн хүчний утгыг тодорхойлох, тогтвортой байдлыг хянах зорилгоор БАСС байгуулах газарт антены сууриас 100м-ээс холгүй зайд өндрийн сүлжээний II ангийн цэгийг төлөвлөнө;

4.1.3.9. УГТС-ний БАСС-д гравиметрийн үнэмлэхүй хэмжилт хийх боломжтой байна.

4.1.4. АА-III, AA-IV зэргийн сүлжээний БАСС-ыг доорх шаардлагыг хангаж төлөвлөнө. Үүнд:

4.1.4.1. АА-III, AA-IV зэргийн сүлжээний БАСС-ын байрлалыг ашиглалтын зориулалтаас хамааруулан 1-р хүснэгт, 2-р хүснэгтэд заасан хэмжээнд нийцүүлэн төлөвлөнө;

4.1.4.2. АА-III, AA-IV зэргийн сүлжээний БАСС-ын антеныг барилга, газарт эсвэл барилга байгууламжийн дээвэр дээр байрлуулахаар төлөвлөнө.

4.1.5. А, В, С ангийн сүлжээг доорх шаардлагыг хангаж төлөвлөнө. Үүнд:

4.1.5.1. А ангийн сүлжээг АА-II зэргийн сүлжээний БАСС-д, В ангийн сүлжээг АА-II зэргийн сүлжээний БАСС, А ангийн сүлжээний цэгүүдэд тулгуурлан нутаг дэвсгэрийн хэмжээнд жигд тархсан байхаар, С ангийн сүлжээг АА-II зэргийн сүлжээний БАСС, А ба В ангийн сүлжээний цэгүүдэд тулгуурлан 1-р хүснэгт, 2-р хүснэгтэд заасан шаардлагад нийцүүлэн тус тус төлөвлөнө.

4.1.5.2. Сүлжээний шинээр суулгах цэгийн байрлалыг түүний ойролцоо, өндрийн өнцгийн 15 градусаас дээш байрлаж байгаа хиймэл дагуулаас ирэх долгионыг хаах өндөр объектгүй газрыг сонгож төлөвлөнө.

4.1.5.3. С ангийн сүлжээг зураглалын үндэслэлд зориулан дээд ангийн сүлжээнд тулгуурлан 1-р хүснэгт, 2-р хүснэгтэд заасан шаардлагад нийцүүлэн төлөвлөнө.

4.2.  Геодезийн сүлжээний судалгаа хийх

4.2.1. Хээрийн судалгааны ажилд гарахын өмнө ажил гүйцэтгэгч нар төлөвлөсөн ажлыг гүйцэтгэх онцлог нөхцөл, геодези, байр зүй, инженер геологи, гравиметрийн ба усны хайгуул судалгааны материалуудтай танилцана.

4.2.2. АА ангийн сүлжээний цэг буюу БАСС-ыг байгуулахын өмнө дараах судалгааг хийнэ. Үүнд:

4.2.2.1. Урьд байгуулсан БАСС-уудын байрлалыг Монгол улсын хил, засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн хилийн шугам, аймаг сумдын нэр бүхий жижиг масштабын газрын зурагт тэмдэглэж оруулна;

4.2.2.2. Уг зурагт зай, харилцан байрлалаараа 1-р хүснэгт, 2-р хүснэгтэд заасан шаардлагыг хангаж байхаар шинээр БАСС байгуулах газрын байрлалыг сонгож тэмдэглэнэ;

4.2.2.3. Антеныг урт хугацаанд тогтвортой байлгах нөхцөлийг хангахын тулд сонгосон газрын чичирхийлэл, царцдасын хөдөлгөөн, цаг уурын талаар мэдээлэл бүрдүүлнэ; 

4.2.2.4. Сонгосон газарт навигацийн хиймэл дагуулын долгионыг хаах саад, долгион ойлгогч объект, радио давтамжид нөлөөлөх үүсгэгч байгаа эсэхийг тогтоож хиймэл дагуулын үзэгдэлтийн диаграммыг Б хавсралт, В хавсралтад заасны дагуу байгуулна;

4.2.2.5. AA-I, AA-II зэргийн БАСС байгуулах газрын ойролцоо ирээдүйд навигацийн хиймэл дагуулын долгион ойлгогч төмөр хана болон төмөр тэмдэг байрлуулах, антенын ойролцоо, өндрийн өнцгийн 15 градусаас дээш байрлаж байгаа хиймэл дагуулаас ирэх долгионыг хаах барилга барих, мод тарих, радио, телевизийн цамхаг, богино долгионы холбоо, цахилгаан дамжуулах шугам, трансформатор, үүрэн холбооны цамхаг зэрэг радио давтамжийн үүсгэвэр байгуулахыг хот суурин, нутаг дэвсгэрийн хот төлөвлөлтөд тусгасан эсэхийг судална;

4.2.2.6. AA-I, AA-II зэргийн БАСС байгуулахаар төлөвлөж байгаа газарт туршилтын зорилгоор багадаа 30 секундийн давтамжтай 48 цагийн тасралтгүй хэмжилтийг гүйцэтгэж өгөгдөл цуглуулна. Цуглуулсан өгөгдлийг GNSS өгөгдлийн чанарын үнэлгээний програмаар боловсруулж, долгион хүлээн авахад нийцтэй эсэх, хэмжсэн долгионы үзүүлэлтүүдэд дүн шинжилгээ хийж, чанарын үнэлгээ гаргана. Үүнд хүлээн авсан долгион ба мэдээнд нэгдүгээрт төлөвлөсөн хэмжилтийг хувиар болон тоон утгаар нь, хоёрдугаарт  L1, L2 давтамж дээр ойсон долгионы (MP1, MP2) нөлөөний дундаж квадрат алдаагаар нь, гуравдугаарт фазын тасралтаар нь чанарын үнэлгээ хийнэ;

4.2.2.7. БАСС-ыг өндрийн болон гравиметрийн цэгтэй холбох судалгаа хийнэ;

4.2.2.8. БАСС-ын хэрэглэх цахилгааны эх үүсгэвэр, интернэт, шилэн кабелийн холболт зэрэг дэд бүтцийн судалгаа хийнэ;

4.2.2.9. БАСС байгуулах газрыг газар эзэмшигч, ашиглагч этгээдтэй зөвшилцөх зэрэг болно.

4.2.3. А, В, С ангийн сүлжээ байгуулахын өмнө дараах судалгаа хийнэ. Үүнд:

4.2.3.1. Урьд байгуулсан БАСС-ууд, А, В, С ангийн сүлжээний цэгүүдийн байрлалыг Монгол улсын хил, засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн хилийн шугам, аймаг сумдын нэр бүхий жижиг, дунд масштабын газрын зурагт тэмдэглэж оруулна;

4.2.3.2. шинээр байгуулах геодезийн сүлжээний байнгын цэг, тэмдэгт байршуулах газрыг 1-р хүснэгт, 2-р хүснэгтэд заасан шаардлагыг хангаж байхаар зураг дээр сонгож тэмдэглэнэ;

4.2.3.3. шинээр байгуулах геодезийн сүлжээний байнгын цэг, тэмдэгт байршуулах газрыг урт хугацаанд хадгалагдах, байрлал болон өндрөөрөө урт хугацаанд тогтвортой байх, навигацийн хиймэл дагуул, өндрийн, гравиметрийн хэмжилт хийхэд тохиромжтой байрлалд сонгоно;

4.2.3.4. шинээр байгуулах сүлжээний цэгийг аль болох триангуляци, гравиметр, өндрийн сүлжээний цэгтэй давхцуулна;

4.2.3.5. шинээр газарт суулгах цэг, тэмдэгтийн хэлбэр, суулгах гүн, тоог "Геодезийн байнгын цэг, тэмдэгт байгуулах ажил" /БД 11-104-19/-д заасны дагуу тодорхойлно;

4.2.3.6. цэг, тэмдэгт байгуулах газрыг газар эзэмшигч, ашиглагч этгээдтэй зөвшилцөнө.

4.3.  Геодезийн сүлжээний байнгын цэг, тэмдэгтийн хайгуул хийх

4.3.1. холболтын хэмжилт хийх болон шинээр байгуулж байгаа сүлжээнд ашиглах триангуляци, гравиметр, өндрийн сүлжээний цэг тэмдэгтийг солбицлын утга, тэдгээрийг тэмдэглэсэн байр зүйн зураг, төв цэгийн газар дээрх гадна тэмдэглээсээр нь газар дээр олж, нөхцөл байдлыг үнэлэх, гаднах тэмдэглээсийг сэргээнэ.

4.3.2. сүлжээнд хамруулахаар төлөвлөж байгаа урьд байгуулсан навигацийн хиймэл дагуулын сүлжээний цэгүүдийн байдлыг үнэлж, тогтоох, гаднах тэмдэглээсийг сэргээнэ.

4.3.3. цэг, тэмдэгт байгуулах газрын байрлалыг том, дунд масштабын байр зүйн зураг, агаарын зураг дээр тэмдэглэж, хуучин цэгүүдийн байршил, абрисыг тодотгон, цэгийн орон зайн ойролцоо солбицол (өргөрөг, уртраг, өндөр)-ыг тодорхойлж, навигацийн хиймэл дагуулын үзэгдэлтийн диаграммыг Б хавсралт, В хавсралтад заасны дагуу байгуулна.

4.3.4. геодезийн байнгын цэг, тэмдэгтийн хайгуулыг "Геодезийн байнгын цэг, тэмдэгт байгуулах ажил" /БД 11-104-19/-д заасны дагуу хийнэ.

4.4.  Геодезийн сүлжээний байнгын цэг, тэмдэгтийг газарт байгуулах

4.4.1. АА ангийн сүлжээний цэг буюу БАСС-ыг доорх нөхцөл, шаардлагыг хангаж байгуулна. Үүнд:

БАСС байгуулах эрх авах

4.4.1.1. AA-III, AA-IV зэргийн БАСС байгуулах этгээд нь геодези, зураг зүйн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгууллагаас зөвшөөрөл авна;

Байгууламжийн тогтвортой байдал

4.4.1.2. БАСС байгуулахын өмнөх антены суурийн байгууламж барихад шаардлагатай хөрсний инженер-геологийн судалгааг хийлгэж дүгнэлт гаргуулсан байна;

4.4.1.3. Үндэсний геодезийн тогтолцооны эхлэл өгөгдлийг тодорхойлох, тектоник хавтангийн хөдөлгөөн, таталт-түлхэлтийн хүчнүүд, хавтангийн дотоод гажилт, царцдасын хөдөлгөөнийг тодорхойлох AA-I, AA-II зэргийн БАСС-ын антены суурийн байгууламж нь үндсэн чулуулагт эсвэл түүнтэй дүйцэхүйц тогтвортой суурь бүхий байгууламжид бэхлэгдсэн байна;

4.4.1.4. AA-I, AA-II зэргийн сүлжээний БАСС-ын антены суурьт "Геодезийн байнгын цэг, тэмдэгт байгуулах ажил" /БД 11-104-19/-ийн ГЦХ-3 хэлбэрийн байгууламжийг ашиглана;

4.4.1.5. AA-III, AA-IV зэргийн сүлжээний БАСС-ын антены суурьт "Геодезийн байнгын цэг, тэмдэгт байгуулах ажил" /БД 11-104-19/-ийн ГЦХ-3, ГЦХ-4 хэлбэрийн байгууламжийг ашиглана;

4.4.1.8. AA-I, AA-II зэргийн сүлжээний БАСС-ын антеныг суурийн байгууламжтай холбогч төхөөрөмж ашиглан холбоно;

4.4.1.9. Холбогч төхөөрөмжөөр хэмжилт хийх төв цэг ба антены төв цэгийн байрлалыг 1 мм нарийвчлалтай төвлөрүүлнэ;

4.4.1.10. Холбогч төхөөрөмжөөр антеныг хойд зүг рүү 10 градус нарийвчлалтай чиглүүлнэ;

4.4.1.11. AA-III, AA-IV зэргийн сүлжээний БАСС-ын антены байгууламж нь бүтцийн хувьд ул чулуун дээр, барилгын даацын хана, багана дээр эсвэл хананы огтлолцлын ойр орчимд тулгуурласан байна;

4.4.1.12. AA-III, AA-IV зэргийн сүлжээний БАСС-ын антеныг тоосгон эсвэл төмөр бетон хийцтэй барилга дээр суурилуулах бөгөөд антеныг бэхлэхээс өмнө барилгын суурьт хяналтын хэмжилтийг 2-3 улирлын хугацаанд хийсэн байна;

4.4.1.13. БАСС-ын антен суурилуулах барилгын даацын хана, багана болон антен суурилуулах байрлалыг барилгын инженерийн тусламжтайгаар тодорхойлж сонгоно;

4.4.1.14. БАСС-ын антенийг суурилуулах барилгын суулт нь тогтворжсон байх бөгөөд уг барилгад техникийн дүгнэлт, паспортжуулалт хийлгэсэн байна;

4.4.1.15. Түүхийн дурсгалт байшин барилга дээр БАСС-ыг байгуулахыг хориглоно;

Тэжээлийн эх үүсвэр

4.4.1.16. БАСС нь үндсэн болон нөөц тасралтгүй, найдвартай тэжээлийн эх үүсвэртэй байна;

4.4.1.17. Төвийн эрчим хүчний системд холбогдсон газарт байгуулсан БАСС-ын үндсэн тэжээлийг хувьсах цахилгаан гүйдлээр хангана. Нөөц тэжээлийн эх үүсгэвэрт нарны зай хэрэглэж болно;

4.4.1.18. Төвийн эрчим хүчний системд холбогдоогүй, алслагдсан байрлалд байгуулсан БАСС-д үндсэн болон нөөц тэжээлийг нарны зайгаар хангана;

4.4.1.19. AA-I, AA-II зэргийн сүлжээний БАСС-ын тэжээл хэвийн байгааг удирдлагын төв байнга тасралтгүй хянах нөхцлийг бүрдүүлж ажиллах,  тэжээлийн систем хулгай болон бусад гаднын нөлөөллөөс хамгаалагдсан байна;

4.4.1.20. AA-I, AA-II зэргийн сүлжээний БАСС-ын дэргэд агаарын даралт, температур, чийгшил зэрэг хүрээлэн буй орчны өгөгдөл цуглуулах төхөөрөмж суурилуулж, тэдгээрийн тэжээл нь мөн тасалдалгүй байх нөхцөлийг хангасан байна;

Өгөгдөл дамжуулалт

4.4.1.21. AA-I, AA-II зэргийн сүлжээний БАСС нь өгөгдөл дамжуулах холбоогоор хангагдсан байна. AA-I, AA-II зэргийн сүлжээний БАСС-ын  тасралтгүй, найдвартай ажиллагаа, өгөгдөл дамжуулалтыг хангах зорилгоор БАСС бүрийг сүлжээний удирдлагын төвтэй зөвхөн БАСС-ын сүлжээнд зориулсан үндсэн болон нөөц шилэн кабелиар холбоно. Хэрэв шилэн кабелийг түрээсэлж байгаа бол холболтын тасралтгүй ажиллагааг хангах үүднээс үндсэн болон нөөц шилэн кабелийг хоёр өөр оператораас авна;

4.4.1.22. AA-I, AA-II зэргийн сүлжээний БАСС нь өгөгдлийг бодит цаг хугацаанд дамжуулах болон тогтмол хугацаанд өгөгдлийг нөөцөлж дамжуулах холбооны дэд бүтцээр хангагдсан байна;

4.4.1.23. AA-I, AA-II зэргийн сүлжээний БАСС-ын өгөгдөл дамжуулах холбооны систем нь RTK засварыг хоцрогдол, тасалдалгүй дамжуулдаг байна;

4.4.1.24. Өгөгдөл дамжуулах зурвасын өргөн нь дараах шаардлагыг хангасан байна. Үүнд:

а. Өгөгдлийг тасралтгүй татахад хүрэлцээтэй;

б. Хүлээн авагчийн системийн програмыг тухай бүрд тасралтгүй шинэчлэх боломжтой;

в. Хүлээн авагч болон цаг уурын станцын мэдээлэл, тэжээлийн төлөв байдлыг дүрсээр хянах вэб камерийн өгөгдлийг тасалдалгүй дамжуулах боломжтой;

г. GNSS-ийн шинэчлэлтэй холбоотой өгөгдлийн хэмжээ (нэмэлт долгион болон дагуул хөөргөлт, навигацийн хиймэл дагуулын шинэ систем г.м)  нэмэгдэхэд түүнийг тасалдалгүй дамжуулах боломжтой байна.

4.4.1.25. БАСС-ыг нэмж байгуулахад AA-I, AA-II зэргийн сүлжээний өгөгдөл дамжуулах сүлжээний загвар, IP хаягийн архитектурыг хангалттай хүрэлцэхүйц байхаар төлөвлөнө;

4.4.1.26. AA-I, AA-II зэргийн сүлжээний БАСС-д өгөгдөл, засвар үйлчилгээг дамжуулах VPN сүлжээ байгуулна;

4.4.1.27. AA-I, AA-II зэргийн сүлжээний БАСС-ын хэвийн, тасралтгүй ажиллагааг хангахын тулд бүрэн ажиллагаатай хүлээн авагч болон антен; антены болон тэжээлийн кабель; бие даасан өгөгдөл дамжуулах холбооны нөөц систем; тэжээлийн зай эсвэл хүлээн авагчийн хэрэглэх хүчдэлд тохирсон хувьсах гүйдлийг тогтмол гүйдэлд хувиргагч зэрэг нэмэлт нөөцтэй байна;

4.4.1.28 БАСС-аас хэрэглэгчдэд RTK засварыг хамгийн ихдээ 2 секундээс ихгүй хоцрогдолтой дамжуулах сүлжээний тохиргоог хийнэ;

Засвар үйлчилгээ

4.4.1.29. AA-I, AA-II зэргийн сүлжээний БАСС байгуулсны дараа урьдчилсан (proactive) эсвэл тухайн үеийн (reactive) засвар үйлчилгээг хийнэ;

4.4.1.30. Урьдчилсан засвар үйлчилгээнд дараах үйл ажиллагаа хамаарна. Үүнд:

а. Тоног төхөөрөмжийн системийн програмын шинэчлэлтийг тухай бүр хийнэ;

б. Тэжээлийг шалгаж, шаардлагатай тохиолдолд өөрчилнө;

в. Зогсолтын буюу нөөц горимд байгаа тэжээлийн эх үүсгэврийг  ажиллуулж шалгана;

г. GNSS-ийн антен суурилуулалтыг горимын дагуу шалгаж, кабелийн бүрээсийн эвдрэл, дохио алдалтыг шалгана;

д. Антены холбогч суурийг чангална;

е. Ус нэвчилтийг шалгана;

ё. Шүүлтүүрийн сэнс болон бортогыг цэвэрлэж, шаардлагатай тохиолдолд солино;

ж. Байгууламжийн гадна бүтцийн эвдрэл, зэврэлтийг шалгана;

з. Давтан шалгалт хийнэ.

4.4.1.31. Тухайн үеийн засвар үйлчилгээнд нөөц GNSS хүлээн авагч, бусад сэлбэг хэрэгслүүд, жил бүрийн хуваарьт шинэчлэлтийн гэрээ зэрэг хамаарна;

4.4.1.32. БАСС хариуцсан ажилтан сүлжээний засвар үйлчилгээг өөрөө хийх эсвэл засвар үйлчилгээг гэрээгээр гүйцэтгүүлж, засвар үйлчилгээний бүртгэл хөтөлнө;

4.4.1.33. БАСС хариуцсан ажилтан нь БАСС бүрийн ажиллах хугацаа, гэмтлийн үед хариу үйлдэл үзүүлэх хугацааг тодорхойлж холбогдох баримт бичгийг бэлтгэнэ;

Дагуул репер байгуулах

4.4.1.34. БАСС-ын антены тогтвортой байдлыг хянах, ортометрийн өндөр болон хүндийн хүчний утгыг тодорхойлж, хянах зорилгоор дагуул реперийг 100м-ээс ихгүй зайд "Геодезийн байнгын цэг, тэмдэгт байгуулах ажил. БД 11-104-19"-т заасны дагуу байгуулна;

   Орчны хамгаалалт

4.4.1.35. БАСС түүний байгууламж нь хулгай, сүйтгэл, цаг агаар, аянга болон малын хөдөлгөөнөөс хамгаалагдсан байна. БАСС байгуулах орчны газарт урт хугацааны газар эзэмших/ашиглах эрх авна;

4.4.1.36. БАСС-ын төхөөрөмжийг цельсийн 15-24 хэм, 20 хувиас багагүй чийгшилтэй байр, тасалгаанд байрлуулна.

4.4.2. А, В, С ангийн сүлжээний цэг тэмдэгтийг газарт доорх шаардлагыг хангаж байгуулна. Үүнд:

4.4.2.1. А, В, С ангийн сүлжээний цэг тэмдэгтийг газарт суулгахад "Геодезийн байнгын цэг, тэмдэгт байгуулах ажил. БД 11-104-19"-ыг мөрдөнө;

4.4.2.2. А болон В ангийн сүлжээ байгуулахад "Геодезийн байнгын цэг, тэмдэгт байгуулах ажил. БД 11-104-19"-ын 6.2.2-д заасан цэгийг ашиглана;

4.4.2.3. С ангийн сүлжээ байгуулахад "Геодезийн байнгын цэг, тэмдэгт байгуулах ажил. БД 11-104-19"-ын 6.2.5-д заасан цэгийг ашиглана;

4.4.2.4. Сүлжээний цэг тэмдэгтийг газарт бэхэлж байгуулсны дараа цэгийн орон зайн ойролцоо солбицол (өргөрөг, уртраг, өндөр)-ыг тодорхойлох, цэг, тэмдэгтүүдийн хувийн хэргийг бүрдүүлэх, навигацийн хиймэл дагуулын үзэгдэлтийн диаграмм байгуулах зэрэг ажлыг гүйцэтгэнэ. Навигацийн хиймэл дагуулын үзэгдэлтийн диаграмм байгуулах хэмжилтийг Б хавсралтын дагуу, диаграммыг В хавсралтад заасны дагуу байгуулна;

4.4.2.5. Шинээр байгуулах цэг үндсэн хоёр шаардлага хангасан байна. Үүнд:

а. цэгийн хэлбэр хийц болон суулгах гүний хэмжээ нь тухайн газрын хөрс, чулуулгийн нөхцөлд урт удаан хугацаанд эвдрэлгүй хадгалагдах, гаднах тэмдэглээс урт хугацаанд хадгалагдах;

б. төв ба реперийг эрж олоход хялбар, хэмжилт хийх нөхцөл, аюулгүй ажиллагааг хангасан байх.

4.5.  Геодезийн сүлжээний хээрийн хэмжилт, тавигдах шаардлага

4.5.1. Сүлжээний хээрийн хэмжилтийг доорх дарааллаар гүйцэтгэнэ. Үүнд:

4.5.1.1 АА-I, АА-II зэргийн сүлжээний БАСС-ын хүндийн хүчний хурдатгалыг дагуул репер дээр 5 жил тутамд давтан тодорхойлно;

4.5.1.2. Гравиметрийн I ангийн цэгээс дагуул реперийн хүндийн хүчний хурдатгалыг статик гравиметрээр 1-2 мкГал нарийвчлалтай дамжуулна;

4.5.1.3. Улаанбаатар хотод байрлах БАСС-ын үнэмлэхүй хүндийн хүчний хурдатгалыг "Цэцэг зочид буудал-0001" дугаартай Монгол Улсын Гравиметрийн суурь цэгээс харьцангуй хэмжилтийн аргаар хэмжиж тодорхойлно;

4.5.1.4. Хэрэв АА-I, АА-II зэргийн сүлжээний БАСС нь өндрийн эсвэл гравиметрийн сүлжээний цэгээс 100м-ээс ихгүй зайд байрлах бол түүнийг дагуул цэгээр ашиглана;

4.5.1.5. БАСС-ын ортометрийн өндрийг дагуул реперээс өндрийн II ангийн хэмжилтээр 2мм-ээс ихгүй харьцангуй алдаатайгаар тодорхойлно. Хэрэв ортометрийн өндрийг өндрийн II ангийн хэмжилтээр тодорхойлох боломжгүй тохиолдолд дагуул репер дээр 24 цагаас багагүй хугацааны GNSS-ийн статик хэмжилт хийж, өгөгдлийг БАСС-ын өгөгдөлтэй нэгтгэн тэгшитгэн бодож тодорхойлсон эллипсоидийн өндөржилтийг, дагуул реперийн ортометрийн өндөр дээр нэмж тодорхойлно;

4.5.1.6. А ангийн сүлжээний цэгийн хүндийн хүчний хурдатгалыг байнгын хэмжилт хийх хугацаатай нэгэн адил хугацаанд статик гравиметрээр тодорхойлно;

4.5.1.7. А, В ангийн сүлжээний давтан хэмжилтийг 5 жил тутамд, ITRF тогтолцооны  шинэ хувилбар гарсан үед тухай бүрд хийнэ;

4.5.1.8. А, В, С ангийн сүлжээний хэмжилт хийхэд антенийг 1 мм нарийвчлалтай төвлөрүүлж, хэмжилтийн эхлэл ба төгсгөлд антены өндрийг 0.1 мм-ийн нарийвчлалтай хэмжинэ;

4.5.1.9. А, В, С ангийн сүлжээний хэмжилтийг статик горимоор хийнэ;

4.5.1.10. А, В, С ангийн сүлжээний хэмжилтийн нэг ээлжинд 3-р хүснэгтэд заасан тооны GNSS хүлээн авагчийг ашиглана;

4.5.1.11. А, В, С ангийн сүлжээний хэмжилтийг хоёр ээлжээр хийнэ. Хоёрдугаар ээлжийн хэмжилт хийхэд нэгдүгээр ээлжийн хэмжилтийг зогсоож, 0.5-1 цаг хүлээгээд антены өндрийг 10 см-ээс багагүй хэмжээгээр ихэсгэж/багасгаж хэмжилтийг дахин эхлүүлнэ. Хоёрдугаар ээлжийн хэмжилтийн үргэлжлэх хугацаа нэгдүгээр ээлжийн хэмжилтийн хугацаатай ижил байна;

4.5.1.12. А ангийн сүлжээг АА-II зэргийн сүлжээний БАСС-ын байрлалтай уялдуулан тэдгээрийг шигүүрүүлэх зарчмаар байгуулна;

4.5.1.13. А ангийн сүлжээний нэг ээлжийн хэмжилтэд ашиглах GNSS хүлээн авагчийн тоо БАСС-ыг оролцуулахгүйгээр 6-8 байна;

4.5.1.14. Сүлжээний бүх цэгийн хэмжилтийг нэг ээлжээр хийхгүй тохиолдолд цэгүүдийг багцад хувааж хэд хэдэн ээлжийн хэмжилтээр гүйцэтгэнэ;

4.5.1.15. Багцуудыг 3-аас доошгүй тооны цэг дээр давхцуулан хэмжиж холбоно;

4.5.1.16. Нэг багцын хэмжилтийг тухайн багцын ойролцоо орших 4-өөс доошгүй АА-II зэргийн сүлжээний БАСС-ыг оролцуулан хийнэ;

4.5.1.17. Антены өндөр, агаарын температур, даралт, чийгшлыг хэмжиж хэмжилтийн журналд тэмдэглэнэ;

4.5.1.18. В ангийн сүлжээний хэмжилтийг АА-II зэргийн сүлжээний БАСС болон А ангийн сүлжээний цэгүүдэд тулгуурлан гүйцэтгэнэ;

4.5.1.19. В ангийн сүлжээг багц болгон хувааж, багцуудыг 3-аас доошгүй тооны цэг дээр давхцуулан хэмжиж холбоно;

4.5.1.20. С ангийн сүлжээг багц болгон хуваах тохиолдолд багцуудыг 2-оос доошгүй цэг дээр давхцуулан хэмжиж холбоно;

4.5.1.21. С ангийн сүлжээний хэмжилт хийх хугацаа цэг хоорондын зайнаас хамаарч 1-4 цаг байх ба хэмжилтийн ээлж хооронд антены өндрийг 10 см-ээс  багагүй өөрчилж хэмжинэ;