ÁÍÌÀÓ-ÛÍ ÄÝÝÄ Ø¯¯ÕÈÉÍ БҮГД ХУРЛЫН ТОГТООЛ

1992 îíû 5 äóãààð сарын 19-ний өдөр

Дугаар 37

Улаанбаатар хот

Õîðèõ, íóòàã çààæ ñóóëãàõ, óã íóòãààñ çàéëóóëàõ, çàñàí õ¿ì¿¿æ¿¿ëýõ àæèë õèéëãýõ ÿë øèéòã¿¿ëñýí, ò¿¿í÷ëýí 18 íàñàíä õ¿ðýõèéí ºìíº ¿éëäñýí ãýìò õýðýãò õîðèõ áóþó çàñàí õ¿ì¿¿æ¿¿ëýõ àæèë õèéëãýõ ÿë øèéòã¿¿ëñýí ýòãýýäèéã /öààøèä "ÿëòàí" ãýõ/ ýäëýýã¿é ¿ëäñýí ÿëààñ õóãàöààíû ºìíº òýíñýí ñóëëàõ áóþó ººð õºíãºí ÿëààð ñîëèõ òóõàé õóóëèéí çààëòûã íýã ìºð îéëãîæ, çºâ õýðýãëýõ ÿâäëûã õàíãàõ çîðèëãîîð Äýýä ø¿¿õèéí Á¿ãä õóðëààñ ÒÎÃÒÎÎÕ íü:

1.ßëòíûã ýäëýýã¿é ¿ëäñýí ÿëààñ õóãàöààíû ºìíº òýíñýí ñóëëàõ áóþó ººð ÿëààð ñîëèõ àñóóäëûã øèéäâýðëýõäýý Ýð¿¿ãèéí áîëîí Ýð¿¿ãèéí áàéöààí øèéòãýõ õóóëèéí çààëòûã íýã ìºð îéëãîæ, çºâ õýðýãëýõ íü ÿëûí öýýðë¿¿ëýõ, õ¿ì¿¿æ¿¿ëýõ, óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ çîðèëãûã áèåë¿¿ëýõ íýã ãîë íºõöºë ìºí. Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí 50 äóãààð ç¿éëèéí 2, 4, 5, 6 äàõü õýñýãò çààñíààð ø¿¿õ ÿëòíûã ýäëýýã¿é ¿ëäñýí ÿëààñ õóãàöààíû ºìíº òýíñýí ñóëëàõ áóþó ººð õºíãºí ÿëààð ñîëèõ æóðìûã çºâõºí ººðèéí çàñàð÷ õ¿ì¿¿æñýíýý ¿ëãýð æèøýý çàí òºëºâ, ¿íýí÷ øóäàðãà õºäºëìºðººðºº õàðóóëæ ÷àäñàí áºãººä ø¿¿õýýñ îíîãäóóëñàí ÿëààñ õóóëüä çààñàí õóâèéã íü ã¿éöýä ýäýëñýí ÿëòàíä õýðýãëýíý.

2."¯ëãýð æèøýý çàí òºëºâ" íü ÿë ýäëýõ òóõàéí äýãëýìèéí Çàñàí õ¿ì¿¿æ¿¿ëýõ õºäºëìºðèéí áàéãóóëëàãàä òîãòîîñîí æóðìûã ñàõèí áèåë¿¿ëýõèéí õàìò ãýì áóðóóãàà óõàìñàðëàæ, äàõèí ãýìò õýðýã ¿éëäýõã¿é ÷èí ýðìýëçëýëèéã øèíãýýñýí, ÿë ýäýëæ áàéõ õóãàöààíä ñàõèëãûí çºð÷èë ãàðãààã¿é, õýðýâ ãàðãàæ àðãà õýìæýý àâàãäñàí áîë ò¿¿íèéã àðèëãóóëñàí, êîëîíèéí çàõèðãàà, ÿëòíû ñàéí äóðûí áàéãóóëëàãààñ çîõèîæ áàéãàà àæèëä èäýâõòýé îðîëöäîã, áîëîâñðîë, ìýäëýãýý äýýøë¿¿ëýõýä áèåý äàé÷ëàí àæèëëàäàã, áóñàä ÿëòíû õ¿ì¿¿æèëä ñàéí íºëºº ¿ç¿¿ëäýã, ¿éëäñýí ãýìò õýðãèéíõýý óëìààñ ó÷ðóóëñàí õîõèðëûã àðèëãàõàä áîëîëöîîãîî äàé÷èëñàí áàéõ çýðãýýð òîäîðõîéëîãäîíî.

3."¯íýí÷ øóäàðãà õºäºëìºð" ãýäýãò ÿëòàí îíîãäñîí áîëîí äààëãàñàí àæëûã õóãàöààíä íü ÷àíàð ñàéòàé, á¿ðýí õèéæ ã¿éöýòãýõ, øèíý ç¿éë ñýäýí ñàíàà÷ëàõ, øèíýýð ìýðãýæèë ýçýìøèõ áóþó ìýðãýæëèéíõýý çýðãèéã íü äýýøë¿¿ëýõ, àæëûí áàãàæ õýðýãñýë, òåõíèê òîíîã òºõººðºìæèíä àðèã ãàìòàé õàíäàõ, õºäºëìºð õàìãààëàë, àþóëã¿é àæèëëàãààíû ä¿ðìèéã ñàõèõ áîëîí ÿëòíû õºäºëìºð ñóðãàëòûí õ¿ðýýíä òàâèõ áóñàä øààðäëàãûí äàãóó òîäîðõîé ¿ð ä¿íä õ¿ðñýí áàéäëààð èëýðíý.

4.ßëòãíûã ÿëààñ õóãàöààíû ºìíº òýíñýí ñóëëàõ áóþó ººð õºíãºí ÿëààð ñîëèõ òóõàé àñóóäëûã ø¿¿õ øèéäâýðëýõäýý óã ýòãýýä çàñàð÷ õ¿ì¿¿æñýíýý õàðóóëæ ÷àäñàí ýñýõ, ýäýëáýë çîõèõ ÿëààñ õóóëüä çààñàí õóâèàð ýäýëñýí ýñýõèéã õÿíàæ ¿çýõýýñ ãàäíà Ýð¿¿ãèéí áàéöààí øèéòãýõ õóóëèéí 354 ä¿ãýýð ç¿éëèéí 4 äýõ õýñýãò çààñíààð ò¿¿íèéã ¿éëäñýí õýðãèéí õ¿íä, õºíãºí, õóâèéí áàéäëûã íýãýí àäèë õàðãàëçàí ¿çýõ ¿¿ðýãòýé.

5.Õîðèõ ÿë øèéòã¿¿ëñýí ÿëòíû ýäýëñýí ÿëûí òîîöîîã ãàðãàõäàà ò¿¿íèé õîðèõ ãàçàð áèå÷ëýí ýäýëñýí ÿëûí õóãàöààíààñ ãàäíà öàãäàí õîðèãäñîí õîíîã, ÿë ýäýëæ áàéõäàà ýìíýëýãò õýâòýæ ýì÷ë¿¿ëñýí áîëîí ÷ºëººòýé áàéñàí õóãàöààã ÿë ýäýëñýí õóãàöààíä îðóóëàí òîîöíî. Õàðèí ø¿¿õèéí òàñëàí øèéäâýðëýõ òîãòîîë áèåë¿¿ëýõèéã Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí 41 ä¿ãýýð ç¿éëèéí 1 äýõ õýñýã, 42 äóãààð ç¿éëèéí 1 äýõ õýñýãò Ýð¿¿ãèéí áàéöààí øèéòãýõ õóóëèéí 352 äóãààð ç¿éëèéí 1 äýõ õýñýãò çààñíààð õîéøëóóëñàí èéíõ¿¿ õîéøëóóëñàí õóãàöààíä ýìíýëýãò õýâòýæ ýì÷ë¿¿ëñýí ÿë ýäëýõýýñ çàéëñõèéñýí õîðèõ ãàçðààñ îðãîñîí õóãàöààã õîðèõ ÿë ýäýëñýí õóãàöààíä îðóóëæ òîîöîõã¿é.

6.Ýíý çààëòûã Óëñûí Äýýä ø¿¿õèéí 1997 îíû 06 äóãààð ñàðûí 18-íû ºäðèéí 248 äóãààð òîãòîîëîîð õ¿÷èíã¿é áîëãîñîí

7.Çàñàí õ¿ì¿¿æ¿¿ëýõ àæèë õèéëãýõ ÿëûí õóãàöààã Çàñàí õ¿ì¿¿æ¿¿ëýõ õºäºëìºðèéí õóóëèéí 94 ä¿ãýýð ç¿éëä çààñàí æóðìààð òîîöíî.

8.Ø¿¿õýýñ îíîãäóóëñàí ÿëûí çàðèì õýñýã íü ºðøººëººð õàñàãäñàí òîõèîëäîëä ò¿¿íèé ýäýëáýë çîõèõ ÿëûí íèéò õóãàöààíààñ ºðøººãäñºí õóãàöààã õàñ÷ ¿ëäñýí ÿëûã õóóëüä çààñàí õóâèàð ýäýëñýí ýñýõèéã òîîöîîëîí Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí 50 äóãààð ç¿éëèéí 4, 5, 6 äàõü õýñýã, 53 äóãààð ç¿éëèéí 3 äàõü õýñýã, 4 äýõ õýñãèéí à, á, â, 5 äàõü õýñãèéí à, á-ä çààñàí æóðìûã õýðýãëýõ ýñýõèéã ø¿¿õ øèéäâýðëýíý.

9.Ø¿¿õ ÿëòíû çàñðàë õ¿ì¿¿æèë, ÿë ýäýëñýí áàéäëûí òóõàé çîõèõ áàéãóóëëàãûí òîäîðõîéëîëò, òîîöîî, ä¿ãíýëò çýðýã à÷ õîëáîãäîë á¿õèé áàðèìò áè÷ãèéí õ¿÷èí òºãºëäºð áàéäàë, ¿íäýñëýëèéã øàëãàæ õ¿÷èí òºãºëäºð áóñ áóþó äóòóó øààðäëàãàòàé ìýäýýëýë àãóóëààã¿é áºãººä òýäãýýðèéã ø¿¿õ õóðëààð òîãòîîõ áîëîìæã¿é áàéâàë ìàòåðèàëûã çîõèõ ¸ñîîð ã¿éöýä á¿ðä¿¿ëýõýýð ÿë ýäë¿¿ëýõ áàéãóóëëàãàä áóöààæ áàéâàë çîõèíî.

10.18 íàñàíä õ¿ðýõèéí ºìíº ãýìò õýðýã ¿éëäýæ Ýð¿¿ãèéí õóóëüä /1987 îíû íàéðóóëãà/ çààñíààð ÿë øèéòã¿¿ëñýí ýòãýýäèéã ÿëààñ õóãàöààíû ºìíº òýíñýæ ñóëëàõ, ººð õºíãºí ÿëààð ñîëèõ òóõàé àñóóäëûã ìºí õóóëèéí 53 äóãààð ç¿éëä çààñíààð çºâõºí òýíñýæ ñóëëàíà. Ýð¿¿ãèéí õóóëüä /1961 îíû íàéðóóëãààð/ çààñíààð ÿëòíûã ÿëààñ õóãàöààíû ºìíº òýíñýæ ñóëëàõ, ººð õºíãºí ÿëààð ñîëèõ òóõàé àñóóäëûã øèéäâýðëýõäýý ìºí õóóëèéí 41 ä¿ãýýð ç¿éëèéí çààëòûã áàðèìòàëíà. 18 íàñ õ¿ðýõèéí ºìíº ¿éëäñýí ãýìò õýðýãò Ýð¿¿ãèéí õóóëüä /1961 îíû íàéðóóëãà/ çààñíààð ÿëòíûã ÿëààñ õóãàöààíû ºìíº ñóëëàõ, ººð õºíãºí ÿëààð ñîëèõ àñóóäëûã øèéäâýðëýõäýý ìºí õóóëèéí 41 ä¿ãýýð ç¿éëèéí "å"-ä çààñàí æóðìûã õýðýãëýõ áºãººä èéíõ¿¿ øèéäâýðëýõýä ìºí õóóëèéí "á", "â", "ã"-ä çààñàí õÿçãààðëàëòóóä ¿ë õàìààðíà.

11.Ýäëýýã¿é ¿ëäñýí õîðèõ ÿëûã íóòàã çààõ, óã íóòãààñ çàéëóóëàõ, çàñàí õ¿ì¿¿æ¿¿ëýõ àæèë õèéëãýõ õºíãºí ÿëààð ñîëèõäîî òóõàéí ÿëûí õóóëèàð òîãòîîñîí õýìæýý áîëîí ýäëýýã¿é ¿ëäñýí õîðèõ ÿëûí õóãàöààíààñ èë¿¿ áàéæ áîëîõã¿é òóõàé Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí 50 äóãààð ç¿éëèéí 8 äàõü õýñãèéí çààëòûã õàòóó áàðèìòàëáàë çîõèíî. Àðâàí íàéìàí íàñàíä õ¿ðýõèéí ºìíº ¿éëäñýí õýðýãò øèéòã¿¿ëñýí ýòãýýäèéí ýäëýýã¿é ¿ëäñýí õîðèõ ÿëûã ººð õºíãºí ÿëààð ñîëèõäîî íóòàã çààæ ñóóëãàõ áóþó óã íóòãààñ çàéëóóëàõ ÿë õýðýãëýæ áîëîõã¿é.

12.Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí 50 äóãààð 5 äàõü õýñãèéí óðüä ãýìò õýðýã ñàíààòàé ¿éëäýæ, õîðèõ ãàçàð ÿë ýäýëæ "áàéñàí áºãººä ÿë øèéòãýëã¿éä òîîöîîã¿é áóþó ÿë øèéòãýëã¿é áîëîîã¿é áàéõàä ãýìò õýðýã ñàíààòàé äàõèí ¿éëäýæ õîðèõ ÿë øèéòã¿¿ëñýí" ãýñýí çààëò íü ãýìò õýðýã ñàíààòàé ¿éëäýæ õîðèõ ÿë øèéòã¿¿ëæ õîðèõ ãàçàð ÿë ýäýëæ áàéñàí áºãººä ÿë øèéòãýëã¿éä òîîöîîã¿é áóþó ÿë øèéòãýëã¿é áîëîîã¿é, ò¿¿í÷ëýí õîðèõ ÿë ýäýëæ áàéõäàà /Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí 50 äóãààð ç¿éëèéí 6, 51 ä¿ãýýð ç¿éëèéí 1 äýõ õýñãèéí "à, á, â, ã"-ä çààñíààñ áóñàä/ ãýìò õýðýã ñàíààòàé ¿éëäýæ õî¸ð äàõü óäààãàà õîðèõ ÿë øèéòã¿¿ëñýí ýòãýýäýä, Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí 51 ä¿ãýýð ç¿éëèéí "ä" çààëò íü ÿë øèéòãýëã¿éä òîîöîîã¿é áóþó ÿë øèéòãýëã¿é áîëîîã¿é áàéõäàà õî¸ð óäàà õîðèõ ÿë øèéòã¿¿ëæ ìºí õóãàöàà áîëîîã¿é áàéõàä ãýìò õýðýã ñàíààòàé ¿éëäýæ 3 äàõü áîëîí ò¿¿íýýñ äýýø óäàà õîðèõ ÿë øèéòã¿¿ëñýí ýòãýýäýä òóñ òóñ õàìààðíà.

13.Ø¿¿õ Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí õýä õýäýí ç¿éëýýð ÿë îíîãäóóëàõäàà ÿëààñ õóãàöààíû ºìíº òýíñýí ñóëëàõ, ººð õºíãºí ÿëààð ñîëèõ æóðìûã õýðýãëýæ áîëîõã¿é ç¿éë, õýñãýýð îíîãäóóëñàí ÿëä íü óã æóðìûã õýðýãëýæ áîëîõ ç¿éë, õýñãýýð îíîãäóóëñàí ÿëûã áàãòààñàí áîë ÿëòíûã õóãàöààíààñ ºìíº òýíñýí ñóëëàõ, ººð õºíãºí ÿëààð ñîëèõ æóðìûã õýðýãëýõã¿é.

14.Õýðýâ Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí 51 ä¿ãýýð ç¿éëèéí "á", "â"-ä çààñíààð ÿëààñ õóãàöààíû ºìíº òýíñýí ñóëëàõ, ººð õºíãºí ÿëààð ñîëèõ æóðìûã õýðýãëýõã¿é ç¿éë, àíãèàð îíîãäóóëñàí ÿëûã ÿëààñ õóãàöààíû ºìíº òýíñýæ ñóëëàõ, ººð õºíãºí ÿëààð ñîëüæ áîëîõ ç¿éë, àíãèàð îíîãäóóëñàí õ¿íä ÿëä íü áàãòààñàí òîõèîëäîëä óã ýòãýýäèéã õóãàöààíààñ ºìíº òýíñýí ñóëëàõ áóþó ººð õºíãºí ÿëààð ñîëèõ ýñýõ òóõàé àñóóäëûã øèéäâýðëýõäýý áàãòààñàí õ¿íä ÿëààð íü àâ÷ ¿çýæ áàéâàë çîõèíî. Ãýõäýý óã ýòãýýä áàãòñàí /õààëòòàé/ ÿëûí õóãàöààòàé òýíöýõ áóþó èë¿¿ õýìæýýíèé ÿë ýäýëñýí áàéâàë çîõèíî.

15.Ø¿¿õ õóóëüä çààñíààð ø¿¿õýýñ îíîãäóóëñàí ÿëûí òàë, ãóðàâíû íýã, ãóðàâíû õî¸ð, ýñõ¿ë äºðºâíèé ãóðâàí õóâèéã ýäýëñíèé äàðàà ÿëààñ õóãàöààíû ºìíº òýíñýí ñóëëàõ áóþó ººð õºíãºí ÿëààð ñîëüæ áîëîõ ç¿éë, õýñãýýð ÿë îíîãäóóëàõäàà ÿëòíûã õóãàöààíû ºìíº òýíñýí ñóëëàõ áóþó ººð õºíãºí ÿëààð ñîëüæ áîëîõ õ¿íä áîëçîëòîé ç¿éë, õýñãýýð îíîãäóóëñàí ÿëä /õ¿íä/ íü õºíãºí áîëçîëòîé ÿëûã áàãòààñàí òîõèîëäîëä ÿëòíûã õóãàöààíû ºìíº òýíñýí ñóëëàõ áóþó ººð õºíãºí ÿëààð ñîëèõ ýñýõ òóõàé àñóóäëûã øèéäâýðëýõäýý ýíý òîãòîîëûí 13 äóãààð ç¿éëä çààñàí çàð÷ìûã óäèðäëàãà áîëãîíî. Òýãýõäýý óã ýòãýýä áàãòñàí õºíãºí ÿëûí çîõèõ õóâèéã ýäýëñíèé äàðàà ÿëààñ õóãàöààíààñ ºìíº ÷ºëººëºõ ýñýõ òóõàé àñóóäëûã àâ÷ õýëýëöýæ áàéõ íü ç¿éòýé.

16.Õýðýâ ø¿¿õ õóóëüä çààñíààð îíîãäóóëñàí ÿëûí òàë, ãóðàâíû íýã, ãóðàâíû õî¸ð, ãóðàâíû äºð⺺ñ äîîøã¿éã ýäýëñíèé äàðàà ÿëààñ õóãàöààíû ºìíº òýíñýí ñóëëàõ áóþó ººð õºíãºí ÿëààð ñîëüæ áîëîõ ç¿éë, õýñãýýð ÿë îíîãäóóëàõäàà õ¿íä áîëçîëòîé ç¿éë, õýñãýýð îíîãäóóëñàí ÿëûã õºíãºí áîëçîëòîé ç¿éë, õýñãýýð îíîãäóóëñàí ÿëä áàãòààñàí òîõèîëäîëä ÿëààñ õóãàöààíààñ ºìíº òýíñýæ ñóëëàõ áóþó ººð õºíãºí ÿëààð ñîëèõ òóõàé àñóóäëûã øèéäâýðëýõäýý ýíý òîãòîîëûí 14 ä¿ãýýð ç¿éëä çààñàí çàð÷ìûã áàðèìòàëíà.

17.Õýä õýäýí ãýìò õýðýãò îíîãäóóëñàí ÿëûã íýìæ íýãòãýñýí òîõèîëäîëä ÿëààñ õóãàöààíû ºìíº òýíñýæ ñóëëàõ áóþó ººð õºíãºí ÿëààð ñîëèõ òóõàé àñóóäëûã øèéäâýðëýõäýý ýíý òîãòîîëûí 13-16 äóãààð ç¿éëä çààñàí çàð÷ìûã áàðèìòàëâàë çîõèíî.

18.Ø¿¿õ ÿëòíûã ÿëààñ õóãàöààíû ºìíº òýíñýí ñóëëàõäàà õÿíàí õàðãàëçàõ õóãàöàà òîãòîîõã¿é áºãººä õàðèí ýäëýýã¿é ¿ëäñýí ÿëûí õýìæýýã àæèë, ñàð, õîíîãîîð ìàãàäëàëäàà òîäîðõîé çààíà. Ýíý õóãàöàà íü õÿíàí õàðãàëçñàí õóãàöààòàé àäèë ýðõ ç¿éí ¿ð äàãàâàðòàé áàéíà.

19.ßëààñ õóãàöààíû ºìíº òýíñýí ñóëëàãäñàí ýòãýýä ÿëûí ýäëýýã¿é ¿ëäñýí /òýíñýãäñýí/ õóãàöààíû äîòîð ãýìò õýðýã øèíýýð ¿éëäâýë Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí 38 äóãààð ç¿éëèéí 1 äýõ õýñýãò çààñàí æóðìûã áàðèìòëàí øèíýýð îíîãäóóëñàí ÿë äýýð ýäëýýã¿é ¿ëäñýí /òýíñýãäñýí/ ÿëûã á¿ãäèéã áóþó çàðèìûã íýìæ øèéòãýíý. Õýðýâ ýäëýýã¿é ¿ëäñýí õîðèõ ÿë íü õóãàöààíû ºìíº ººð õºíãºí ÿëààð /íóòàã çààõ, óã íóòãààñ çàéëóóëàõ, çàñàí õ¿ì¿¿æ¿¿ëýõ àæèë õèéëãýõ/ ñîëèãäñîí ýòãýýä óã ÿëûã ýäýëæ äóóñààã¿é áàéõäàà ãýìò õýðýã øèíýýð ¿éëäýæ ÿë øèéòã¿¿ëñýí òîõèîëäîëä Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí 38 äóãààð ç¿éëä çààñàí æóðìûã õýðýãëýõäýý óðüäàõ ñîëüæ îíîãäóóëñàí ÿëààñ ýäëýýã¿é ¿ëäñýí õóãàöààã á¿ãäèéã áóþó çàðèìûã íýìæ øèéòãýíý.

20.Õóãàöààíû ºìíº ýäëýýã¿é ¿ëäñýí õîðèõ ÿëààñ òýíñýí ñóëëàãäñàí ýòãýýä òýíñýãäñýí ÿëûí õóãàöààíä ãýìò õýðýã øèíýýð ¿éëäýæ, óã õýðýãòýý òîðãîõ ÿë øèéòã¿¿ëáýë Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí 38 äóãààð ç¿éëèéí 6 äàõü õýñýãò çààñíààð òàñëàí øèéäâýðëýõ òîãòîîëûã òóñ òóñàä íü ã¿éöýòãýíý.

21.Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí /1961 îíû/ 41 ä¿ãýýð ç¿éëèéí "å"-ä çààñàí æóðìààð õóãàöààíààñ ºìíº ñóëëàãäñàí ýòãýýä ñóëëàãäñàí ÿëûí õóãàöààíä ãýìò õýðýã øèíýýð ¿éëäýæ ÿë øèéòã¿¿ëñýí òîõèîëäîëä ýäëýýã¿é ¿ëäñýí ÿëûã íýìæ íýãòãýõã¿é.

22.ßëòíûã õóãàöààíû ºìíº òýíñýí ñóëëàõ áóþó ººð õºíãºí ÿëààð ñîëèõäîî íýìýãäýë ÿë /íóòàã çààæ ñóóëãàõ, óã íóòãààñ çàéëóóëàõ, ýðõ õàñàõ/-ààñ ÷ºëººëºõ ýñýõèéã ø¿¿õ ººðèéí ñàíàà÷ëàãààð áóþó çàñàí õ¿ì¿¿æ¿¿ëýõ õºäºëìºðèéí áàéãóóëëàãûí ñàíàëààð íýãýí àäèë øèéäâýðëýíý.

23.Ø¿¿õ íýìýãäýë ÿëûã ýäë¿¿ëýõýýð ¿ëäýýñýí íü Ýð¿¿ãèéí áàéöààí øèéòãýõ õóóëèéí 354 ä¿ãýýð ç¿éëèéí ãóðàâ äàõü õýñýãò çààñàí õóãàöàà ºíãºðñºíèé äàðàà íýìýãäýë ÿëààñ õóãàöààíû ºìíº ÷ºëººë¿¿ëýõ òóõàé àñóóäëûã äàõèí õýëýëöýõýä ñààä áîëîõã¿é.

24.Ø¿¿õ ÿëòíûã õóãàöààíû ºìíº òýíñýæ ñóëëàõ áóþó ººð õºíãºí ÿëààð ñîëèõ òóõàé àñóóäëûã Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí 50 äóãààð ç¿éëèéí 3 äàõü õýñýãò çààñàí áàéãóóëëàãóóäûí ñàíàëààð õýëýëöýí øèéäâýðëýíý.

Ýäãýýð áàéãóóëëàãà ÿëòíûã õóãàöààíû íü ºìíº òýíñýí ñóëëàõ áóþó ººð õºíãºí ÿëààð ñîëèõ òóõàé ñàíàëûíõàà õóóëü ¸ñíû ¿íäýñëýëèéã òóõàéëáàë, ÿëòàí ¿ëãýð æèøýý çàí òºëºâ, ¿íýí÷ øóäàðãà õºäºëìºðººðºº çàñàð÷ õ¿ì¿¿æñýíýý õàðóóëñíûã áîëîí ø¿¿õýýñ îíîãäóóëñàí ÿëààñ õóóëüä çààñàí õóâèéã ýäýëñíèéã òîäîðõîé áàðèìò, òîîöîîãîîð áàòàëñàí áàéâàë çîõèîí.

ßëòíûã õóãàöààíû ºìíº òýíñýí ñóëëàõ, ººð õºíãºí ÿëààð ñîëèõ òóõàé ñàíàëä ýíý ç¿éëä äóðäñàí áàðèìò, òîîöîî òóñãàãäààã¿é, áóðóó òóñãàãäñàí áóþó ñàíàë ãàðãàõ àëü íýã íü òàòãàëçñàí áàéâàë ø¿¿õ ìàòåðèàëûã õýëýëöýõã¿éãýýð ÿë ýäë¿¿ëæ áàéãàà áàéãóóëëàãàä áóöààæ áàéâàë çîõèíî. /Ýíý çààëòûã 1993 îíû 12 äóãààð ñàðûí 27-íû ºäðèéí 56 äóãààð òîãòîîëîî𠺺ð÷ëºí íàéðóóëñàí/

25.ßëòíûã õóãàöààíû ºìíº òýíñýí ñóëëàõ áóþó ººð õºíãºí ÿëààð ñîëèõ òóõàé àñóóäëûã òàñëàí øèéäâýðëýõ òîãòîîëûã áèåë¿¿ëæ áàéãàà áàéãóóëëàãûí íóòàã äýâñãýðèéí õóâüä õàðúÿàëæ áàéãàà ñóìûí áóþó ñóì äóíäûí, ä¿¿ðãèéí ø¿¿õ øèéäâýðëýíý.

26.ßëòíûã õóãàöààíû ºìíº òýíñýí ñóëëàõ áóþó õºíãºí ÿëààð ñîëèõ àñóóäëûã õýëýëöýõ ø¿¿õ õóðàëäààíä ïðîêóðîð, òàñëàí øèéäâýðëýõ òîãòîîëûã áèåë¿¿ëæ áàéãàà áàéãóóëëàãûí òºëººëºã÷èéã îðîëöóóëàí íýýëòòýé õèéæ áàéíà.

27.Ø¿¿õ ÿëòíûã õóãàöààíààñ ºìíº òýíñýí ñóëëàõ áóþó ººð õºíãºí ÿëààð ñîëèõ òóõàé àñóóäëûã øèéäâýðëýõ á¿ðäýý ò¿¿íèéã ýäëýýã¿é ¿ëäñýí ÿëûí õóãàöààíä õÿíàëòäàà áàéëãàõ, õ¿ì¿¿æ¿¿ëýõ ¿¿ðãèéã õºäºëìºðèéí òîäîðõîé õàìò îëîíä áóþó èðãýíä äààëãàõ áîëîìæèéã ñóäëàí àëü áîëîõîîð ºðãºí õýðýãëýæ áàéõ íü ç¿éòýé.

28.ßëòíûã õóãàöààíû ºìíº òýíñýí ñóëëàõ áóþó ººð õºíãºí ÿëààð ñîëèõ òóõàé ø¿¿õèéí ìàãàäëàëä óã ýòãýýäèéí õóâèéí áîëîí àì á¿ëèéí áàéäàë, ÿëàíãóÿà ãýìò õýðýã ¿éëäýõ ¿åäýý õýäýí íàñòàé áàéñàí, óðüä ÿë øèéòã¿¿ëæ áàéñàí áàéäàë, ¿éëäñýí ãýìò õýðýã, ø¿¿õýýñ îíîãäóóëñàí ÿëûí òºðºë, õýìæýý, ÿëûí òîîöîî, íýìýãäýë ÿë çýðãèéã òîäîðõîéëæ ò¿¿íèéã õóãàöààíû ºìíº òýíñýí ñóëëàõ áóþó ººð õºíãºí ÿëààð ñîëüñîí áóþó èéíõ¿¿ ñóëëàõ, ñîëèõîîñ òàòãàëçñàí ¿íäýñëýëèéã òîäîðõîé áè÷ñýí áàéâàë çîõèíî. ßëòíûã õóãàöààíû ºìíº òýíñýí ñóëëàñàí áóþó ººð õºíãºí ÿëààð ñîëüñîí òîõèîëäîëä ø¿¿õèéí ìàãàäëàëûí õóóëáàðûã òàñëàí øèéäâýðëýõ òîãòîîë ãàðãàñàí ø¿¿õ áîëîí òýíñýí ñóëëàãäñàí áóþó ÿë íü ººð õºíãºí ÿëààð ñîëèãäñîí ýòãýýäèéí îðøèí ñóóõ îðîí íóòãèéí öàãäààãèéí áàéãóóëëàãàä õ¿ðã¿¿ëæ áàéâàë çîõèíî.

29.ßëòíûã õóãàöààíû ºìíº òýíñýí ñóëëàõ áóþó ººð õºíãºí ÿëààð ñîëèõ òóõàé àñóóäëûã ÿë ýäë¿¿ëýã÷ áàéãóóëëàãûí ñàíàà÷ëàãààð áîëîâñðóóëæ ìàòåðèàëûã ø¿¿õýä èð¿¿ëæ áàéõ æóðàìòàé ó÷ðààñ ýíý àñóóäëààð áóñàä áàéãóóëëàãà, èðãýäýýñ ø¿¿õýä èð¿¿ëñýí ºðãºäºë, õ¿ñýëòèéã òóõàéí ýòãýýäèéí ÿë ýäýëæ áàéãàà áàéãóóëëàãàä íü øèëæ¿¿ëæ áàéâàë çîõèíî.

30.Ýíý òîãòîîë ãàðñàíòàé õîëáîãäóóëàí Óëñûí Äýýä ø¿¿õèéí Á¿ãä õóðëûí 1984 îíû 9 ä¿ãýýð ñàðûí 19-íèé ºäðèéí 31 ä¿ãýýð òîãòîîëûí 14, 15, 16, 17, 21 ä¿ãýýðýýñ áóñàä ç¿éë, çààëòóóäûã õ¿÷èíã¿é áîëñîíä òîîöñóãàé.

ÄÀÐÃÀÄ.ÄÝÌÁÝÐÝËÖÝÐÝÍ
БҮГД ХУРЛЫН НАРИЙН БИЧГИЙН ДАРГА Ж.ДАШДОРЖ