Нүүр
Эрх зүйн акт 
Эрх зүйн актын орчуулга 
Сонсох / Сонгосон утга сонсох
Pdf
Word
Хэвлэх
МОНГОЛ УЛСЫН ХУУЛЬ
2024 оны 06 сарын 05 өдөр
Төрийн ордон, Улаанбаатар хот
МАЛЧИН ӨРХИЙН НЭГДСЭН ХОЛБООНЫ ЭРХ ЗҮЙН БАЙДЛЫН ТУХАЙ
НЭГДҮГЭЭР БҮЛЭГ
НИЙТЛЭГ ҮНДЭСЛЭЛ
1 дүгээр зүйл.Хуулийн зорилго, зорилт
1.1.Энэ хуулийн зорилго нь малчин, мал, бэлчээрийн харилцан шүтэлцээнд тулгуурлан бэлчээрийн мал аж ахуйн уламжлалт соёлыг хадгалах, малчдын хамтын менежментийг төлөвшүүлж, нийтлэг эрх ашгийг хамгаалах, байгалийн нөөц, бэлчээрийг даацад нь тохируулан зохистой ашиглах, хамгаалах, нөхөн сэргээх, малын чанар, ашиг шимийг сайжруулах замаар малчдын амьжиргааг дээшлүүлэхэд дэмжлэг үзүүлэхэд оршино.
1.2.Энэ хуулийн зорилт нь малчин өрхийн холбооны зохион байгуулалт, үйл ажиллагааны эрх зүйн үндсийг тодорхойлж, тэдгээртэй холбогдсон харилцааг зохицуулахад оршино.
2 дугаар зүйл.Малчин өрхийн нэгдсэн холбооны эрх зүйн байдлын хууль тогтоомж
2.1.Малчин өрхийн нэгдсэн холбооны эрх зүйн байдлын хууль тогтоомж нь Монгол Улсын Үндсэн хууль, Монгол Улсын засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгж, түүний удирдлагын тухай хууль, Газрын тухай хууль, Байгаль орчныг хамгаалах тухай хууль[4], Уламжлалт мал аж ахуйд тулгамдаж байгаа уур амьсгалын өөрчлөлтөөс шалтгаалсан сөрөг нөлөөллийг бууруулах тухай хууль, энэ хууль болон эдгээр хуультай нийцүүлэн гаргасан хууль тогтоомжийн бусад актаас бүрдэнэ.
3 дугаар зүйл.Хуулийн үйлчлэх хүрээ
3.1.Малчин өрхийн анхдагч холбоонд бэлчээрийг гэрээгээр ашиглуулах, гэрээгээр ашиглаж байгаа бэлчээр дэх байгалийн нөөцийг хууль тогтоомжид заасны дагуу ашиглах, хамгаалах, нөхөн сэргээхэд малчдын оролцоог хангах, малчин өрхийн холбооны тогтолцоог өөрөө удирдах ёсны зарчимд нийцүүлэн зохион байгуулахтай холбогдсон харилцааг энэ хуулиар зохицуулна.
3.2.Малчин өрхийн эрх зүйн байдалтай холбоотой, энэ хуулиар зохицуулаагүй бусад харилцааг холбогдох хуулиар зохицуулна.
3.3.Бэлчээрийг гэрээгээр ашиглахтай холбоотой, энэ хуулиар зохицуулаагүй бусад харилцааг Газрын тухай хуулиар зохицуулна.
4 дүгээр зүйл.Хуулийн нэр томьёоны тодорхойлолт
4.1.Энэ хуульд хэрэглэсэн дараах нэр томьёог доор дурдсан утгаар ойлгоно:
4.1.1."малчин" гэж Хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих тухай хуулийн 3.1.9-д заасныг;
4.1.2."малчин өрх" гэж жилийн дөрвөн улиралд мал аж ахуй эрхэлж, түүний ашиг шимээр үндсэн орлогоо олдог өрхийг;
4.1.3."малчин өрхийн анхдагч холбоо" гэж сайн дурын үндсэн дээр, малчин өрхийн нийтлэг эрх ашгийн төлөө өөрөө удирдах зарчимд үндэслэн энэ хуулийн дагуу байгуулагдсан хуулийн этгээдийг;
4.1.4."байгалийн нөөц" гэж гэрээгээр ашиглаж байгаа бэлчээр дэх байгалийн ургамал, уст цэг, ан амьтан зэргийг.
5 дугаар зүйл.Малчин өрхийн холбооны эрх зүйн байдал, үйл ажиллагаанд баримтлах зарчим
5.1.Малчин өрхийн холбоо нь гишүүддээ үйлчилдэг, ашгийн төлөө бус хуулийн этгээд байна. Малчин өрхийн холбоо нь малчин өрхийн анхдагч холбоо, сумын, аймгийн, нэгдсэн холбооны зохион байгуулалттай байна.
5.2.Төрийн зарим чиг үүргийг малчин өрхийн холбоогоор хуульд заасны дагуу, эсхүл гэрээний үндсэн дээр гүйцэтгүүлж болно.
5.3.Малчин өрхийн холбоо үйл ажиллагаандаа дараах зарчмыг баримтална:
5.3.1.гишүүдийн оролцоо, үүрэг, хариуцлагын тэгш, шударга байдлыг хангах;
5.3.2.ил тод, нээлттэй байх;
5.3.3.улс төрөөс ангид байх.
6 дугаар зүйл.Малчин өрхийн холбооны дүрэм
6.1.Малчин өрхийн холбооны дүрэм /цаашид "дүрэм" гэх/-д дараах асуудлыг тусгана:
6.1.1.холбооны оноосон нэр;
6.1.2.холбооны бүтэц, зохион байгуулалт;
6.1.3.холбооны санхүүжилт, түүнийг бүрдүүлэх, зарцуулах, тайлагнах;
6.1.4.гишүүний эрх, үүрэг;
6.1.5.гишүүнээр элсүүлэх, гишүүний эрхийг түдгэлзүүлэх, сэргээх, гишүүнээс гарах, гаргах үндэслэл, журам;
6.1.6.холбооноос хоршоо, нөхөрлөл, компани зэрэг бусад этгээдтэй харилцах зарчим, журам;
6.1.7.холбоог өөрчлөн байгуулах, татан буулгах;
6.1.8.дүрэм зөрчсөн тохиолдолд хүлээлгэх хариуцлага;
6.1.9.анхдагч холбооны бүх гишүүдийн хурал /цаашид "бүх гишүүдийн хурал" гэх/-тай холбогдсон энэ хуульд зааснаас бусад асуудал;
6.1.10.энэ хуульд заасан бусад.
6.2.Холбооны дүрэм, түүнд оруулах нэмэлт, өөрчлөлтийг Хуулийн этгээдийн улсын бүртгэлийн тухай хуульд заасны дагуу улсын бүртгэлд бүртгүүлнэ.
ХОЁРДУГААР БҮЛЭГ
МАЛЧИН ӨРХИЙН АНХДАГЧ ХОЛБОО, ТҮҮНИЙ ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА
7 дугаар зүйл.Малчин өрхийн анхдагч холбоог үүсгэн байгуулах, улсын бүртгэлд бүртгүүлэх
7.1.Тухайн сумын нутаг дэвсгэр дэх зэргэлдээ малчин өрхүүд бэлчээрийг зохистой ашиглаж, амьжиргаагаа дээшлүүлэх зорилгоор сайн дурын үндсэн дээр нэгдэж, малчин өрхийн анхдагч холбоо /цаашид "анхдагч холбоо" гэх/-г үүсгэн байгуулж болно. Анхдагч холбоо нь газар нутгийн онцлог, бэлчээрийн нөхцөл байдлаас хамаарч 10-аас доошгүй малчин өрхийн гишүүнчлэлтэй байна.
7.2.Анхдагч холбоог үүсгэн байгуулах хурлыг энэ хуулийн 7.1-д заасан малчин өрхийн төлөөлөл зохион байгуулж, уг хурлаар дараах асуудлыг хэлэлцэж шийдвэрлэнэ:
7.2.1.анхдагч холбоо үүсгэн байгуулах тухай шийдвэр гаргах;
7.2.2.анхдагч холбооны дүрмийг батлах;
7.2.3.анхдагч холбооны ахлагч, тэргүүлэгчдийг сонгох.
7.3.Анхдагч холбоог үүсгэн байгуулах шийдвэр гарснаас хойш 30 хоногийн дотор Хуулийн этгээдийн улсын бүртгэлийн тухай хуульд заасны дагуу улсын бүртгэлд бүртгүүлнэ.
8 дугаар зүйл.Анхдагч холбоо, түүний үйл ажиллагаа
8.1.Анхдагч холбоо нь хуульд заасны дагуу дараах үйл ажиллагаанд гишүүдийнхээ эрх, ашиг сонирхлыг илэрхийлж, зохион байгуулж оролцоно:
8.1.1.малчин өрхийн гишүүнийг боловсрол, нийгмийн хамгаалал, эрүүл мэндийн тусламж, үйлчилгээнд хамруулах;
8.1.2.гэрээгээр ашиглаж байгаа бэлчээр, байгалийн нөөцийг зохистой ашиглах, хамгаалах, нөхөн сэргээх;
8.1.3.малын чанар, ашиг шимийг сайжруулах, эрүүл мэндийг хамгаалах;
8.1.4.мал, малын гаралтай түүхий эд, бүтээгдэхүүнийг бэлтгэх, борлуулахад дэмжлэг үзүүлэх.
8.2.Анхдагч холбоо гишүүдийн бүртгэлийг хөтөлнө.
8.3.Анхдагч холбоо нь гишүүдэд төрөөс хэрэгжүүлж байгаа бодлого, үйл ажиллагааны талаарх мэдээллийг хүргэнэ.
8.4.Мал аж ахуйн үйлдвэрлэлийн цаг үеийн шинжтэй, нэмэлт ажиллах хүч шаардагдах ажлын үед анхдагч холбооны гишүүд харилцан тусалж, хамтран ажиллана.
8.5.Анхдагч холбооны малчин өрхийн гишүүн холбогдох хуульд заасны дагуу нөхөрлөл, хоршоо, компанийн үүсгэн байгуулагч, гишүүн, хувьцаа эзэмшигч байж болно.
9 дүгээр зүйл.Боловсрол, нийгмийн хамгаалал, эрүүл мэндийн тусламж, үйлчилгээнд хамруулах
9.1.Анхдагч холбоо нь малчин өрхийн гишүүдийг боловсрол, нийгмийн хамгаалал, эрүүл мэндийн тусламж, үйлчилгээнд хамруулах чиглэлээр дараах үйл ажиллагааг зохион байгуулж, дэмжлэг үзүүлнэ:
9.1.1.нарийн мэргэжлийн болон эрүүл мэндийн бусад тусламж, үйлчилгээ авах хүсэлтийг сумын эрүүл мэндийн төвд уламжилж, хамтран ажиллах;
9.1.2.албан болон албан бус сургалтад хамруулах;
9.1.3.холбогдох байгууллагаас зохион байгуулах мал аж ахуйн үйлдвэрлэлийн арга, технологи, бизнесийн үйл ажиллагааны талаар мэдлэг түгээх, малчдын ур чадварыг сайжруулахад чиглэсэн мэргэжил, арга зүйн зөвлөн нэвтрүүлэх үйлчилгээнд гишүүдийг хамруулах;
9.1.4.нийгмийн болон эрүүл мэндийн даатгалд хамруулах, холбогдох мэдээллээр хангах.
9.2.Энэ хуулийн 9.1.1, 9.1.2-т заасан харилцааг холбогдох хууль тогтоомжоор зохицуулна.
10 дугаар зүйл.Гэрээгээр ашиглаж байгаа бэлчээр, байгалийн нөөцийг зохистой ашиглах, хамгаалах, нөхөн сэргээх
10.1.Анхдагч холбоо нь гэрээгээр ашиглаж байгаа бэлчээр, байгалийн нөөцийг зохистой ашиглах, хамгаалах, нөхөн сэргээх чиглэлээр дараах үйл ажиллагаанд Засаг даргатай байгуулсан гэрээний дагуу гишүүдийг зохион байгуулж, дэмжлэг үзүүлнэ:
10.1.1.байгалийн нөөцийг хамгаалах, зохистой ашиглах, доройтсон бэлчээрийг нөхөн сэргээх, хөрсний үржил шимийг сайжруулах ажлыг зохион байгуулах;
10.1.2.гэрээгээр ашиглаж байгаа бэлчээрийг даацад нь нийцүүлэн улирлын хуваарьтай ашиглах, сэлгэх, өнжөөх, бэлчээрийн төлөв байдал, голлох зүйл ургамлын эзлэх хувийг гэрээ байгуулах үеийн тогтоосон суурь түвшнээс бууруулахгүй байх;
10.1.3.гэрээгээр ашиглаж байгаа бэлчээр, байгалийн нөөцийг зүй зохистой ашиглахад хяналт тавих;
10.1.4.гамшиг, аюулт үзэгдлийн улмаас гэрээгээр ашиглаж байгаа бэлчээрийг Газрын тухай хуулийн 21.4.5, 21.4.6-д заасны дагуу ашиглуулахад хяналт тавих;
10.1.5.тухайн жилийн бэлчээрийн гарц, байгаль, цаг уурын урьдчилсан төлөв байдлыг харгалзан өвөлжилт, хаваржилтын бэлтгэл хангах, гамшгаас хамгаалах нөөц бүрдүүлэх;
10.1.6.Мал, амьтны эрүүл мэндийн тухай хуулийн 7.5.1, 7.5.2, 7.5.3-т заасан шаардлагыг хангасан, халдварт өвчний шинж тэмдэг илрээгүй мал оруулах, дамжин өнгөрүүлэхэд хяналт тавих;
10.1.7.гэрээгээр ашиглаж байгаа бэлчээрт хорио цээртэй өвчин гарах, хөнөөлт шавж, мэрэгч амьтан, хог ургамал тархахаас урьдчилан сэргийлэх, гарсан тохиолдолд холбогдох арга хэмжээг авах;
10.1.8.бэлчээрийн усан хангамжийг сайжруулах, хөв цөөрөм байгуулах;
10.1.9.мал, амьтны сэг зэм устгал, орчны халдваргүйтгэлийн арга хэмжээг мэргэжлийн байгууллагатай хамтран зохион байгуулах;
10.1.10.газрын нэгдмэл сангийн ангилалд бүртгэгдсэн хадлангийн талбайг ашиглах;
10.1.11.гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх, эргүүл хийх, баримтжуулах, таслан зогсоох, мэдээлэх зэргээр эрх бүхий байгууллагатай хамтран ажиллах;
10.1.12.тухайн нутаг дэвсгэрт хэрэгжүүлэх байгаль хамгаалах хөтөлбөр, төлөвлөгөөний төсөлд санал өгөх;
10.1.13.байгалийн нөөцийг хамгаалахтай холбогдсон хуульд заасан бусад үүрэг.
10.2.Газрын тухай хуулийн 52.7-д заасан газарт тэжээлийн ургамал тариалж болно.
10.3.Гэрээгээр ашиглаж байгаа бэлчээрт таримал ургамал тарихыг хориглоно.
10.4.Гэрээгээр ашиглаж байгаа бэлчээрээс бусад газарт тэжээлийн болон бусад таримал ургамал тариалах асуудлыг Тариалангийн тухай хуулиар[9] зохицуулна.
10.5.Анхдагч холбооны гишүүн бус малчин өрх анхдагч холбооны гэрээгээр ашиглаж байгаа бэлчээрийг ашиглах тохиолдолд нийтийн эрх ашгийг хүндэтгэн түүнийг зохистой ашиглаж, хамгаална.
11 дүгээр зүйл.Малын чанар, ашиг шимийг сайжруулах, эрүүл мэндийг хамгаалах
11.1.Анхдагч холбоо нь малын чанар, ашиг шимийг сайжруулах, эрүүл мэндийг хамгаалах чиглэлээр дараах үйл ажиллагаанд гишүүдийг зохион байгуулж, дэмжлэг үзүүлнэ:
11.1.1.малын чанар, ашиг шимийг сайжруулах, эдийн засгийн эргэлтийг нэмэгдүүлэх, өрсөлдөх чадварыг дээшлүүлэх;
11.1.2.тухайн бүс нутгийн онцлогт дасан зохицсон, баталгаажсан үүлдэр, омгийн малыг үржилд ашиглах, үржлийн мал бойжуулах, мал үржүүлэг, технологийн ажил, үйлчилгээг технологит хугацаанд хэрэгжүүлэх;
11.1.3.мал, малын гаралтай түүхий эд, бүтээгдэхүүний чанар, эрүүл ахуйн нөхцөлийг сайжруулж, гарал үүслийг бүртгэх;
11.1.4.мал, амьтны өвчнөөс урьдчилан сэргийлэх, өвчинтэй тэмцэх арга хэмжээнд малаа товлосон хугацаанд бүрэн хамруулах, эрүүл мэндийн бүртгэлийн дэвтрийг тогтмол хөтлөх;
11.1.5.малын индексжүүлсэн даатгалд хамруулах.
12 дугаар зүйл.Мал, малын гаралтай түүхий эд, бүтээгдэхүүнийг бэлтгэх, борлуулахад дэмжлэг үзүүлэх
12.1.Мал, малын гаралтай түүхий эд, бүтээгдэхүүнийг бэлтгэх, борлуулах чиглэлээр дараах үйл ажиллагаанд гишүүдийг зохион байгуулж, дэмжлэг үзүүлнэ:
12.1.1.малын гаралтай түүхий эдийг нэг цэгт төвлөрүүлэн анхан шатны ангилалт, тордолт хийх, боловсруулалтын түвшинг нэмэгдүүлэх;
12.1.2.стандартын шаардлага хангасан, гарал үүсэл нь тодорхой мал, малын гаралтай түүхий эдийг бэлтгэх, борлуулах.
ГУРАВДУГААР БҮЛЭГ
АНХДАГЧ ХОЛБООНЫ УДИРДЛАГА, ЗОХИОН БАЙГУУЛАЛТ, САНХҮҮЖИЛТ
13 дугаар зүйл.Анхдагч холбооны удирдлага, зохион байгуулалт
13.1.Анхдагч холбооны эрх барих байгууллага нь бүх гишүүдийн хурал, түүний чөлөөт цагт тэргүүлэгчид байна.
13.2.Анхдагч холбоо нь таваас дээшгүй тэргүүлэгчтэй байх бөгөөд тэдгээрийг 2 жил тутам бүх гишүүдийн хурлаас сонгоно.
13.3.Анхдагч холбооны бүх гишүүдийн хурлын шийдвэрийг хэрэгжүүлж, өдөр тутмын үйл ажиллагааг удирдан зохион байгуулах ахлагчтай байна.
13.4.Ахлагч нь сумын малчин өрхийн холбоонд болон бусад этгээдийн өмнө анхдагч холбоог төлөөлнө.
13.5.Анхдагч холбооны тэргүүлэгчдийн шийдвэрээр ахлагчийн эрх, үүргийг аль нэг тэргүүлэгчид түр шилжүүлж болно.
13.6.Анхдагч холбооны тэргүүлэгчдийн энэ хуульд зааснаас бусад эрх, үүргийг тухайн холбооны онцлогт тохируулан дүрмээр тодорхойлно.
14 дүгээр зүйл.Бүх гишүүдийн хурлын бүрэн эрх
14.1.Бүх гишүүдийн хурал дараах бүрэн эрхийг хэрэгжүүлнэ:
14.1.1.дүрэм батлах, түүнд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах;
14.1.2.ахлагч болон тэргүүлэгчдийг сонгох, чөлөөлөх, огцруулах;
14.1.3.гишүүний хураамжийн хэмжээг тогтоох;
14.1.4.анхдагч холбооны жилийн төлөвлөгөө, төсвийг батлах, санхүүгийн болон үйл ажиллагааны тайланг хэлэлцэж, дүгнэлт өгөх;
14.1.5.бэлчээрийг гэрээгээр ашиглах хүсэлтийг сумын Засаг даргад гаргах, бэлчээрийг сэлгэх, нөхөн сэргээх хуваарийг батлах;
14.1.6.гишүүнээр элсүүлэх, гишүүнээс гаргах, гишүүний эрхийг түдгэлзүүлэх, сэргээх тухай шийдвэр гаргах;
14.1.7.анхдагч холбоог өөрчлөн байгуулах, татан буулгах;
14.1.8.хууль болон дүрэмд заасан бусад бүрэн эрх.
14.2.Гэрээгээр ашиглаж байгаагаас бусад бэлчээрийг ашиглах, отор нүүдэл хийх асуудлыг бүх гишүүдийн хурлаар хэлэлцэн хүсэлтээ сумын Засаг даргад гаргана.
14.3.Шинээр өрх тусгаарласан болон шилжиж ирсэн малчин өрхийг анхдагч холбоонд элсүүлэх шийдвэрийг бэлчээрийн даацад тохируулан сумын Засаг даргын саналыг үндэслэн бүх гишүүдийн хурал шийдвэрлэнэ.
15 дугаар зүйл.Анхдагч холбооны гишүүнчлэл дуусгавар болох
15.1.Анхдагч холбооны гишүүнчлэл дараах үндэслэлээр дуусгавар болно:
15.1.1.өөрийн хүсэлтээр анхдагч холбооны гишүүнээс гарсан;
15.1.2.анхдагч холбооны үйл ажиллагаа дуусгавар болсон;
15.1.3.анхдагч холбооны гишүүнчлэлээс гаргасан.
15.2.Гишүүнчлэл нь дуусгавар болсон малчин өрхийн анхдагч холбоонд төлсөн гишүүний хураамжийг буцаан олгохгүй.
15.3.Дүрэмд өөрөөр заагаагүй бол малчин өрх анхдагч холбооны гишүүнчлэлээс гарахдаа энэ тухайгаа бичгээр мэдэгдэнэ.
15.4.Анхдагч холбооны гишүүнчлэлээс гаргах асуудлыг шийдвэрлэх хуралд тухайн гишүүн өрхийн төлөөллийг оролцуулна. Түүний эзгүйд, өөрийнх нь зөвшөөрснөөр уг шийдвэрийг гаргаж болно.
15.5.Гишүүнчлэлээс гаргасан тухай шийдвэрийг тухайн этгээдэд даруй бичгээр мэдэгдэнэ.
15.6.Гишүүнчлэлээс гаргасантай холбоотой гомдлыг хянан шийдвэрлэх журмыг дүрэмд зааж болно.
16 дугаар зүйл.Бүх гишүүдийн хурал
16.1.Анхдагч холбооны нийт гишүүдийн олонх оролцсоноор бүх гишүүдийн хурлыг хүчин төгөлдөр болсонд тооцно.
16.2.Бүх гишүүдийн хурлын тов, хэлэлцэх асуудлыг ахлагчийн саналыг үндэслэн тэргүүлэгчид тогтоох бөгөөд дүрэмд өөрөөр заагаагүй бол бүх гишүүдийн хурлын зарыг хурал болохоос 14-өөс доошгүй хоногийн өмнө гишүүдэд хүргэнэ.
16.3.Анхдагч холбооны нийт гишүүдийн гуравны нэгээс дээш хувийн саналаар бүх гишүүдийн хурлыг зарлан хуралдуулж болно.
16.4.Бүх гишүүдийн хуралд оролцсон гишүүн тус бүр нэг саналын эрхтэй байна.
16.5.Бүх гишүүдийн хуралд оролцох малчин өрхийн төлөөлөл нь эрх зүйн бүрэн чадамжтай иргэн байна.
16.6.Бүх гишүүдийн хурлын шийдвэр хуралд оролцсон гишүүдийн олонхын саналаар хүчин төгөлдөр болно.
16.7.Бүх гишүүдийн хурлын тэмдэглэлийг хөтлөх бөгөөд тэмдэглэлд хурал даргалагч гарын үсэг зурж баталгаажуулна.
17 дугаар зүйл.Ахлагч, түүний эрх, үүрэг
17.1.Ахлагчийг гишүүд дундаасаа нэр дэвшүүлж, бүх гишүүдийн хурлаас 2 жилийн хугацаатай сонгоно.
17.2.Ахлагч дараах эрхтэй:
17.2.1.тэргүүлэгчдээс олгосон бүрэн эрхийн хүрээнд анхдагч холбоог төлөөлөн гэрээ, хэлцэл хийх;
17.2.2.дүрэмд заасан эрх хэмжээний хүрээнд анхдагч холбооны эд хөрөнгийг захиран зарцуулах шийдвэр гаргах;
17.2.3.дүрэмд заасан бусад.
17.3.Ахлагч дараах үүрэгтэй:
17.3.1.анхдагч холбоо болон тэргүүлэгчдийн үйл ажиллагааг удирдан зохион байгуулах;
17.3.2.анхдагч холбооны үйл ажиллагааны болон санхүүгийн тайланг жил бүр хуульд заасан журмын дагуу гаргаж, бүх гишүүдийн хурлаар хэлэлцүүлэх ажлыг зохион байгуулах;
17.3.3.анхдагч холбооны гишүүдийн бүртгэлийг хөтлөх ажлыг зохион байгуулах;
17.3.4.нягтлан бодох бүртгэлийг хуульд заасан журмын дагуу хөтлөх ажлыг зохион байгуулах;
17.3.5.дүрэмд заасан бусад.
17.4.Ахлагчид урамшуулал олгож болох бөгөөд урамшууллын хэмжээг бүх гишүүдийн хурлаас тогтооно.
18 дугаар зүйл.Анхдагч холбооны санхүүжилт
18.1.Анхдагч холбооны санхүүжилт дараах эх үүсвэрээс бүрдэнэ:
18.1.1.гишүүний хураамж;
18.1.2.хууль тогтоомжийн дагуу олгосон санхүүжилт;
18.1.3.энэ хуульд заасан үйл ажиллагаа эрхэлж олсон орлого;
18.1.4.гадаад, дотоодын хуулийн этгээд, хувь хүний хандив, тусламж;
18.1.5.хууль тогтоомж, дүрэмд заасан бусад эх үүсвэр.
18.2.Анхдагч холбооны хөрөнгийг дараах үйл ажиллагаанд зарцуулна:
18.2.1.энэ хуулийн 8.1-д заасан үйл ажиллагаа;
18.2.2.дүрэмд заасан бусад.
18.3.Малчин өрхийн анхдагч холбоо нь үйл ажиллагаагаа хэрэгжүүлэх явцад олсон орлогоо зөвхөн дүрэмд заасан зорилгыг хэрэгжүүлэхэд зарцуулна.
ДӨРӨВДҮГЭЭР БҮЛЭГ
СУМ, АЙМГИЙН МАЛЧИН ӨРХИЙН ХОЛБОО, МАЛЧИН ӨРХИЙН НЭГДСЭН ХОЛБОО, ТЭДГЭЭРИЙН ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА, ЗОХИОН БАЙГУУЛАЛТ
19 дүгээр зүйл.Сумын малчин өрхийн холбоо, түүний зохион байгуулалт
19.1.Анхдагч холбоод нэгдэж, сумын малчин өрхийн холбоог байгуулна.
19.2.Сумын малчин өрхийн холбоо /цаашид "сумын холбоо" гэх/ нь гишүүн анхдагч холбоо бүрийн ахлагч нараас бүрдэнэ.
19.3.Сумын холбоог үүсгэн байгуулах хурлаар дараах асуудлыг хэлэлцэж шийдвэрлэнэ:
19.3.1.холбоо үүсгэн байгуулах тухай шийдвэр гаргах;
19.3.2.холбооны дүрмийг батлах;
19.3.3.холбооны зохион байгуулалтыг тодорхойлж, удирдлагыг сонгох.
19.4.Сумын холбоог үүсгэн байгуулах шийдвэр гарснаас хойш 30 хоногийн дотор Хуулийн этгээдийн улсын бүртгэлийн тухай хуульд заасны дагуу улсын бүртгэлд бүртгүүлнэ.
19.5.Сумын холбооны хурлыг жилд нэгээс доошгүй удаа хуралдуулна.
19.6.Сумын холбооны даргыг гишүүд дундаасаа нэр дэвшүүлж, 2 жилийн хугацаатай сонгоно.
19.7.Сумын холбооны удирдлага, зохион байгуулалт, санхүүжилттэй холбоотой, энэ хуулиар зохицуулаагүй бусад асуудлыг дүрмээр тогтооно.
19.8.Сумын холбоо үйл ажиллагаагаа явуулахад сумын Засаг дарга дэмжлэг үзүүлж, хамтран ажиллана.
20 дугаар зүйл.Сумын холбооны үйл ажиллагаа
20.1.Сумын холбоо дараах үйл ажиллагааг явуулна:
20.1.1.гишүүдийн үйл ажиллагааг дэмжих, хамтын ажиллагааг уялдуулан зохицуулах;
20.1.2.энэ хуулийн 8.1-д заасан үйл ажиллагааны хүрээнд сумын түвшинд баримтлах бодлого, хэрэгжүүлэх арга хэмжээг тодорхойлж, энэ талаарх саналаа сумын иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурал, Засаг даргад тавьж шийдвэрлүүлэх;
20.1.3.стандартын шаардлага хангасан, гарал үүсэл нь тодорхой мал, малын гаралтай түүхий эд бэлтгэх, борлуулах үйл ажиллагаанд дэмжлэг үзүүлэх;
20.1.4.сумын газар зохион байгуулалтын тухайн жилийн төлөвлөгөөний төсөлд санал гаргах;
20.1.5.сумын төсвийн төсөл, Орон нутгийн хөгжлийн сангаас санхүүжүүлэх мал аж ахуй, бэлчээр, байгаль хамгаалах арга хэмжээний талаар санал гаргах;
20.1.6.гишүүдийн саналд тулгуурлан гадаад, дотоодын төсөл, хөтөлбөр хэрэгжүүлэх;
20.1.7.энэ хуулийн 8.1-д заасан үйл ажиллагааны хүрээнд гишүүд, бусад аймаг, сумын холбооны сайн туршлага, үйлдвэрлэлийн шинэ арга технологийг зөвлөн нэвтрүүлэх үйлчилгээг зохион байгуулах.
21 дүгээр зүйл.Аймгийн малчин өрхийн холбоо, түүний зохион байгуулалт
21.1.Сумын холбоод нэгдэж, аймгийн малчин өрхийн холбоог байгуулна.
21.2.Аймгийн малчин өрхийн холбоо /цаашид "аймгийн холбоо" гэх/ нь сумын холбоо бүрээс сонгогдсон хоёр гишүүний төлөөллөөс бүрдэнэ.
21.3.Аймгийн холбоог үүсгэн байгуулах хурлаар энэ хуулийн 19.3.1, 19.3.2, 19.3.3-т заасан асуудлыг хэлэлцэж шийдвэрлэнэ.
21.4.Аймгийн холбоог үүсгэн байгуулах шийдвэр гарснаас хойш 30 хоногийн дотор Хуулийн этгээдийн улсын бүртгэлийн тухай хуульд заасны дагуу улсын бүртгэлд бүртгүүлнэ.
21.5.Аймгийн холбооны даргыг гишүүд дундаасаа нэр дэвшүүлж, аймгийн холбооны хурлаас 3 жилийн хугацаатай сонгоно.
21.6.Аймгийн холбооны удирдлага, зохион байгуулалт, санхүүжилттэй холбоотой, энэ хуулиар зохицуулаагүй бусад асуудлыг аймгийн холбооны дүрмээр тогтооно.
22 дугаар зүйл.Аймгийн холбооны үйл ажиллагаа
22.1.Аймгийн холбоо дараах үйл ажиллагааг явуулна:
22.1.1.сумын холбооны үйл ажиллагааг дэмжих, гишүүдийн хамтын ажиллагааг уялдуулан зохицуулах;
22.1.2.энэ хуулийн 8.1-д заасан үйл ажиллагааны хүрээнд аймгийн түвшинд баримтлах бодлого, хэрэгжүүлэх арга хэмжээний талаарх саналаа аймгийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурал, Засаг даргад тавьж шийдвэрлүүлэх;
22.1.3.аймгийн төсвийн төсөл, Орон нутгийн хөгжлийн сангаас санхүүжүүлэх мал аж ахуй, бэлчээр, байгаль хамгаалах арга хэмжээний талаар санал гаргах;
22.1.4.аймгийн хөгжлийн төлөвлөлтийн баримт бичигт санал гаргах.
23 дугаар зүйл.Малчин өрхийн нэгдсэн холбоо, түүний зохион байгуулалт
23.1.Аймгийн малчин өрхийн холбоод нэгдэж, улсын хэмжээнд малчин өрхийн нэгдсэн холбоог /цаашид "нэгдсэн холбоо" гэх/ байгуулна.
23.2.Нэгдсэн холбоонд аймгийн холбоодыг аймгийн холбооны дарга нар төлөөлнө.
23.3.Нэгдсэн холбоог үүсгэн байгуулах хурлаар энэ хуулийн 19.3.1, 19.3.2, 19.3.3-т заасан асуудлыг хэлэлцэж шийдвэрлэнэ.
23.4.Нэгдсэн холбоог үүсгэн байгуулах шийдвэр гарснаас хойш 30 хоногийн дотор Хуулийн этгээдийн улсын бүртгэлийн тухай хуульд заасны дагуу улсын бүртгэлд бүртгүүлнэ.
23.5.Нэгдсэн холбооны тэргүүнийг гишүүд дундаасаа нэр дэвшүүлж, 4 жилийн хугацаатай сонгоно.
23.6.Нэгдсэн холбооны гишүүдийн хурлыг жилд нэгээс доошгүй удаа хуралдуулна.
23.7.Нэгдсэн холбооны удирдлага, зохион байгуулалт, санхүүжилттэй холбоотой, энэ хуулиар зохицуулаагүй бусад асуудлыг дүрмээр тогтооно.
24 дүгээр зүйл.Нэгдсэн холбооны үйл ажиллагаа
24.1.Нэгдсэн холбоо дараах үйл ажиллагааг явуулна:
24.1.1.малчин, мал аж ахуй, байгалийн нөөцийн менежментийн чиглэлийн хууль тогтоомж, бодлогын баримт бичгийг боловсронгуй болгох талаар гишүүдийн саналыг нэгтгэн боловсруулж, хууль тогтоомж, бодлогын баримт бичигт тусгуулах арга хэмжээ авах;
24.1.2.нүүдлийн мал аж ахуйн уламжлалт өв соёл, заншил, мал маллах арга ухааныг сурталчлах;
24.1.3.бүс нутгийн болон олон улсын хэмжээнд ижил төрлийн үйл ажиллагаа явуулдаг байгууллагатай хамтран ажиллах;
24.1.4.мал, малын гаралтай түүхий эд, бүтээгдэхүүнийг бэлтгэн нийлүүлэх нэгдсэн сүлжээ бий болгох талаар эрх бүхий байгууллагад санал гаргах;
24.1.5.нэгдсэн холбооны үндсэн чиг үүргийг хэрэгжүүлэхэд шаардлагатай санхүүжилтийн эх үүсвэрийг хууль тогтоомжийн хүрээнд бүрдүүлэх;
24.1.6.холбооны мэдээллийн нэгдсэн цахим санг бүрдүүлэх, эрхлэн хөтлөх.
25 дугаар зүйл.Малчин өрхийн холбоонд хориглох үйл ажиллагаа
25.1.Малчин өрхийн холбоо нь доор дурдсан үйл ажиллагаа явуулахыг хориглоно:
25.1.1.улс төрийн нам, улс төрийн намын байгууллагын үйл ажиллагааг хэрэгжүүлэх, тэдгээрийг санхүүжүүлэх;
25.1.2.шашин номлох, ухуулан дэлгэрүүлэх зэрэг шашны байгууллагын үйл ажиллагаа явуулах;
25.1.3.үндсэн зорилго, үйл ажиллагаагаа өөрчилж, ашгийн төлөө ажиллах, иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллагын өмнөөс хөрөнгийн баталгаа гаргах.
ТАВДУГААР БҮЛЭГ
БУСАД
26 дугаар зүйл.Малчин өрхийн холбооноос төрийн байгууллага, албан тушаалтантай харилцах
26.1.Малчин өрхийн холбоо нь зорилгодоо хамаарах аливаа асуудлаар зохих шатны төрийн байгууллага, албан тушаалтантай харилцах эрхтэй.
26.2.Аймгийн болон сумын холбоо нь орон нутгийн зохих шатны удирдлагад холбооны үйл ажиллагааны тайланг танилцуулна.
27 дугаар зүйл.Малчин өрхийн холбоонд төрөөс үзүүлэх дэмжлэг
27.1.Гамшиг, аюулт үзэгдэл тохиолдсон үед анхдагч холбоонд төрөөс дэмжлэг үзүүлж болно.
27.2.Мал аж ахуйн үйлдвэрлэлд зохистой дадал нэвтрүүлэхэд залуу малчдад зориулсан сургалтын тогтолцоог бий болгох, хөгжүүлэхэд төрөөс дэмжлэг үзүүлнэ.
28 дугаар зүйл.Холбоог өөрчлөх, татан буулгах
28.1.Холбоог өөрчлөх, татан буулгах асуудлыг Иргэний хуульд нийцүүлэн баталсан дүрмээр зохицуулна.
29 дүгээр зүйл.Холбооны тайлан
29.1.Холбоо нь хууль, дүрэмд заасны дагуу үйл ажиллагаа, санхүүжилт, түүний зарцуулалтыг гишүүддээ тайлагнана.
29.2.Холбоо Аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварын тухай хуулийн 26 дугаар зүйлд заасны дагуу татварын тайлан гаргаж, харьяа татварын албанд тайлагнана.
29.3.Холбоо албан хэрэг хөтлөлт, архивын үйл ажиллагаандаа Архив, албан хэрэг хөтлөлтийн тухай хуульд заасан албан хэрэг хөтлөлт болон байгууллагын архивт баримтлах журмыг мөрдөнө.
30 дугаар зүйл.Хууль хүчин төгөлдөр болох хугацаа
30.1.Энэ хуулийг 2024 оны 07 дугаар сарын 01-ний өдрөөс эхлэн дагаж мөрдөнө.
МОНГОЛ УЛСЫН ИХ ХУРЛЫН ДАРГА Г.ЗАНДАНШАТАР
Монгол Улсын хууль, тогтоомжийн албан бус англи орчуулгыг зөвхөн судалгаа шинжилгээ болон мэдээллийн зорилгоор ашиглах боломжтой. Үүнээс үүдэх хууль зүйн аливаа үр дагаврыг ХЗДХЯ, ХЗҮХ хариуцахгүй болно.
(2024-10-15-ны өдрийн орчуулга) Unofficial translation
Entry into force date: July 01, 2024
LAW OF MONGOLIA
June 05, 2024 State palace, Ulaanbaatar city
ON THE LEGAL STATUS OF THE UNIFIED ASSOCIATION OF HERDER HOUSEHOLDS
CHAPTER ONE
GENERAL PROVISIONS
Article 1.Purpose and objective of the law
1.1.The purpose of this Law is to support herders by preserving the traditional culture of pasture-based animal livestock husbandry, fostering collective management among herders, protecting common interests, ensuring the sustainable use and conservation of natural resources and pastures according to their carrying capacity, enhancing the quality and productivity of livestock, and ultimately improving the livelihoods of herders.
1.2.The objective of this Law is to define the legal framework for the organization and operation of herder household associations and to regulate the relationships associated with them.
Article 2.Legislation on the legal status of the United Association of Herder Households
2.1.The legislation on the legal status of the Unified Association of Herder Households shall consist of the Constitution of Mongolia, the Law on Administrative and Territorial Units and their Governance, the Land Law, the Law on Environmental Protection, the Law on Reducing Adverse Effects of Climate Change on Traditional Animal Livestock husbandry, this Law, and other legal acts enacted in accordance with these laws.
Article 3.Scope of the application of the Law
3.1.This Law regulates relationships related to utilization pastures by primary associations of herder households under contracts, ensuring herders' participation in the use, protection, and restoration of natural resources in pastures, and organizing the system of herder household associations in accordance with the principles of self-governance.
3.2.Other relationships related to the legal status of herder households that are not regulated by this Law shall be governed by the relevant laws.
3.3.Other relationships related to the contractual use of pastures that are not regulated by this Law shall be governed by the Land Law.
Article 4.Definition of terms of the Law
4.1.The following terms used in this Law shall be understood in the meanings specified below:
4.1.1."Herdsman" refers to the definition provided in subparagraph 3.1.9 of the Law on Promoting Employment;
4.1.2."Herder household" refers to a household that engages in animal livestock husbandry throughout all four seasons of the year and derives its primary income from its livestock products;
4.1.3."Primary association of herder households" refers to a legal entity established under this Law on a voluntary basis, based on the principle of self-governance, for the common interests of herder households.
4.1.4."Natural resources" refers to natural plants, water sources, wild animals in pastures used under contracts.
Article 5.The legal status and principles of activities of the herder households association
5.1.The herder households' association shall be a non-profit legal entity that serves its members. The herder households' association shall have an organizational structure of primary associations of herder households, associations at the soum and province, and unified associations.
5.2.Certain functions of the state may be carried out by the herder households' association in accordance with the law or based on contracts.
5.3.The herder households' association shall adhere to the following principles in its activities:
5.3.1.Ensuring equal and fair participation, duties, and responsibilities of its members;
5.3.2.Maintaining transparency;
5.3.3.Being non-political.
Article 6.Rules of the herder households' association
6.1.The rules of the herder households association (hereinafter referred to as the "Rules") shall include the following matters:
6.1.1.the nominal name of the association;
6.1.2.the structure and organization of the association;
6.1.3.the funding of the association, including its sources, allocation, and reporting;
6.1.4.the rights and duties of its members;
6.1.5.the grounds and procedures for admitting members, suspending and restoring member rights, as well as for resigning from or expelling members;
6.1.6.the principles and procedures for interacting with other entities such as cooperatives, partnerships, and companies;
6.1.7.the procedures for reorganizing and dissolving the association;
6.1.8.the liabilities to be imposed in case of violations of the rules;
6.1.9.other matters related to the assembly of all members of the primary association (hereinafter referred to as the "assembly of all members"), except as specified in this Law;
6.1.10.other matters as specified in this Law.
6.2.The rules of the association, as well as any amendments or modifications to them, shall be registered with the state registration authority in accordance with the Law on State registration of legal entities.
CHAPTER TWO
PRIMARY ASSOCIATION OF HERDER HOUSEHOLDS AND ITS FUNCTIONS
Article 7.Establishment and state registration of the primary association of herders households
7.1.Neighbour herder households in a given soum's territory may voluntarily unite to establish a primary association of herder households (hereinafter referred to as the "primary association") with the aim of using pastures sustainably and improving their livelihoods. The primary association shall have a membership of not fewer than 10 herder households, depending on the characteristics of the local area and pasture conditions.
7.2.The meeting to establish the primary association shall be organized by the representatives of herder households specified in Article 7.1 of this Law, during the meeting the following matters shall be discussed and decided:
7.2.1.to make a decision on the establishment of the primary association;
7.2.2.to approve the rules of the primary association;
7.2.3.to elect the chairperson and managers of the primary association.
7.3.The decision to establish the primary association shall be registered with the state registration authority in accordance with the Law on State registration of legal entities within 30 days of the decision being made.
Article 8.Primary association and its activities
8.1.The primary association shall represent, organize, and engage in the following activities in accordance with the law, reflecting the rights and interests of its members:
8.1.1.to involve herder household members in education, social protection, and healthcare services;
8.1.2.to use, protect, and restore pastures and natural resources utilized under contracts sustainably;
8.1.3.to enhance the quality and productivity of livestock and to protect their health;
8.1.4.to provide support for the preparation and sale of livestock and livestock-derived raw materials and products.
8.2.The primary association shall maintain a register of its members.
8.3.The primary association shall provide its members with information regarding the policies and activities implemented by the state.
8.4.During periods of seasonal agricultural production requiring additional labor, members of the primary association shall assist and collaborate with one another.
8.5.A member of the herder household in the primary association may serve as a founder, member, or shareholder of a cooperative, partnership, or company in accordance with the relevant laws.
Article 9.Inclusion in education, social protection, and healthcare services
9.1.The primary association shall organize and provide support for the following activities aimed at including members of herder households in education, social protection, and healthcare services:
9.1.1.to submit requests for specialized and other healthcare services to the soum healthcare center and collaborate with them;
9.1.2.to facilitate participation in formal and informal training programs;
9.1.3.to involve members in professional and methodological consulting services aimed at disseminating knowledge about methods, technologies, and business operations in animal livestock husbandry organized by relevant organizations, as well as improving herders' skills;
9.1.4.to facilitate participation in social and health insurance and provide relevant information.
9.2.The relationships specified in subparagraphs 9.1.1 and 9.1.2 of this Law shall be regulated by the relevant legislation.
Article 10.Sustainable use, protection, and restoration of pastures and natural resources under contracts
10.1.The primary association shall organize and support the members in accordance with the agreement signed with the Governor in the following activities in the field of appropriate use, protection and restoration of pastures and natural resources used under contracts:
10.1.1.protection and appropriate use of natural resources, rehabilitation of degraded pastures, and improvement of soil fertility;
10.1.2.to use the pastures used under the contracts according to their carrying capacity according to the seasonal schedule, to rotate, to leave, not to reduce the state of the pastures and the proportion of the main species of plants from the base level established at the time of the signing the contract;
10.1.3.monitoring the appropriate use of pastures and natural resources used under the contracts;
10.1.4.to monitor the use of pastures that are used under contracts due to disasters and dangerous phenomena in accordance with subparagraphs 21.4.5 and 21.4.6 of the Land Law;
10.1.5.preparation for winter and spring, taking into account the current year's pasture output, nature and climate forecast, and creating resources for disaster protection;
10.1.6.monitoring the entry and transit of animals that meet the requirements specified in subparagraphs 7.5.1, 7.5.2, and 7.5.3 of the Law on livestock and animal health, which do not show signs of infectious diseases;
10.1.7.to prevent the spread of prohibited diseases, harmful insects, rodents, and weeds in the pastures used under contracts, and take relevant measures in case of occurrence;
10.1.8.improvement of pasture water supply and construction of floating ponds;
10.1.9.organization of animal and animal carcass destruction and environmental disinfection measures in cooperation with professional organizations;
10.1.10.to use of hayfields registered in the category of unified land fund;
10.1.11.to cooperate with the authorities by preventing, patrolling, documenting, stopping and reporting crimes and violations;
10.1.12.to vote on the draft of nature conservation program and plan to be implemented in the area;
10.1.13.other obligations stipulated by the law related to the protection of natural resources.
10.2.Fodder plants can be grown on land specified in paragraph 52.7 of the Land Law.
10.3.It shall be prohibited to plant cultivated plants on pastures used under contracts.
10.4.Cultivation of fodder and other cultivated plants in areas other than pastures used under contracts shall be regulated by the Law on Cultivation.
10.5.In the event that a herder household that is not a member of the primary association uses pastures of the primary association that are used under contracts, it shall use and protect it properly, respecting public interests.
Article 11.Improving the quality and productivity of livestock and protecting their health
11.1.The primary association shall organize and support its members in the following activities aimed at improving livestock quality, increasing productivity, and protecting their health:
11.1.1.to enhance the quality and productivity of livestock, increase economic circulation, and improve competitiveness;
11.1.2.to utilize certified breeds and strains of livestock adapted to the specific regional conditions for breeding purposes, to raise breeding stock, and to implement breeding and technological activities and services within the prescribed technological timeframe;
11.1.3.to improve the quality and sanitary conditions of livestock and livestock-derived raw materials and products, and to register their origin;
11.1.4.to ensure the complete inclusion of livestock in scheduled measures for the prevention of animal diseases and the control of outbreaks, and to maintain regular health record books;
11.1.5.to include livestock in indexed insurance.
Article 12.Providing support for the preparation and sale of livestock and livestock-derived raw materials and products
12.1.The association shall organize and support its members in the following activities related to the preparation and sale of livestock and livestock-derived raw materials and products:
12.1.1.to centralize livestock-derived raw materials at a single point for primary classification and grading, and to enhance the level of processing;
12.1.2.to prepare and sell livestock and livestock-derived raw materials that meet standard requirements and have a clearly defined origin.
CHAPTER THREE
MANAGEMENT, ORGANIZATION, AND FINANCING OF THE PRIMARY ASSOCIATION
Article 13.Management and organization of the primary association
13.1.The governing body of the primary association shall be the assembly of all members, and the managers acting during its absence.
13.2.The primary association shall have no more than five managers, who shall be elected every two years by the assembly of all members.
13.3.There shall be a chairperson responsible for implementing the decisions of the assembly of all members of the primary association and for directing and organizing daily activities.
13.4.The chairperson shall represent the primary association before the soum's association of herder households and other entities.
13.5.By decision of the managers of the primary association, the rights and duties of the chairperson may be temporarily delegated to another manager.
13.6.The rights and responsibilities of the managers of the primary association, except as provided in this Law, shall be defined by the association's regulations, tailored to its specific characteristics.
Article 14.Powers of the assembly of all members
14.1.The assembly of all members shall exercise the following powers:
14.1.1.to adopt rules and make amendments or changes thereto;
14.1.2.to elect, dismiss, and remove the chairperson and managers;
14.1.3.to determine the amount of membership fees;
14.1.4.to approve the annual plan and budget of the primary association, discuss and evaluate financial and operational reports;
14.1.5.to submit requests to the soum Governor for the use of pastures under contracts, and to approve the schedule for pasture rotation and restoration;
14.1.6.to make decisions on the admission of new members, the expulsion of members, and the suspension and reinstatement of member rights;
14.1.7.to reorganize or dissolve the primary association;
14.1.8.other authorities specified by law and regulations.
14.2.The assembly of all members shall discuss matters related to the use of pastures other than those utilized under contracts and the organization of seasonal migrations, and shall submit their requests to the soum Governor.
14.3.The assembly of all members shall decide on the admission of newly established and relocating herder households into the primary association based on the carrying capacity of pastures and the recommendations of the soum Governor.
Article 15.Termination of membership in the primary association
15.1.Membership in the primary association shall terminate on the following grounds:
15.1.1.upon the member's request withdrawn from the primary association;
15.1.2.the activities of the primary association have expired;
15.1.3.withdrawn from membership in the primary association.
15.2.Membership fees paid to the primary association by herder households whose membership has been terminated shall not be refunded.
15.3.Unless otherwise specified in the rules, a herder household shall provide a written notice of its intent to withdraw from membership in the primary association.
15.4.The assembly that decides on the withdrawal from membership in the primary association shall include a representative from that household. In his/ her absence, the decision may be made with his/ her consent.
15.5.A written notice of the decision to withdraw a member shall be promptly communicated to the individual concerned.
15.6.The procedures for reviewing and resolving complaints related to membership expulsion may be specified in the rules.
Article 16.Assembly of all members
16.1.The assembly of all members shall be deemed valid with the participation of the majority of the total members of the primary association.
16.2.The date and agenda of the assembly of all members shall be determined by the managers based on the chairperson's proposal, and unless otherwise specified in the rules, a notice of the assembly of all members shall be delivered to members not less than 14 days prior to the assembly.
16.3.The assembly of all members may be convened by the request of more than one-third of the total members of the primary association.
16.4.Each member participating in the assembly of all members shall have one voting right.
16.5.The representative of the herder household participating in the assembly of all members shall be a fully legally capable citizen.
16.6.Decisions of the assembly of all members shall be valid with the approval of the majority of the members present at the meeting.
16.7.The minutes of the assembly of all members shall be maintained, and the chairperson shall sign the minutes to verify them.
Article 17.Chairperson, his/ her rights and duties
17.1.The chairperson shall be nominated from among the members and elected by the assembly of all members for a term of two years.
17.2.The chairperson shall have the following rights:
17.2.1.to represent the primary association in contracts and agreements within the scope of authority granted by the managers;
17.2.2.to make decisions regarding the management and settlement of the primary association's assets within the limits of authority specified in the rules;
17.2.3.other rights as specified in the rules.
17.3.The chairperson shall have the following duties:
17.3.1.to direct and organize the activities of the primary association and its managers;
17.3.2.to prepare the annual operational and financial reports of the primary association in accordance with the procedures prescribed by law and organize their discussion at the assembly of all members;
17.3.3.to organize the maintenance of the membership register of the primary association;
17.3.4.to organize the maintenance of accounting records in accordance with the procedures prescribed by law;
17.3.5.other responsibilities as specified in the regulations.
17.4.The chairperson may grant incentives, and the amount of such incentives shall be determined by the assembly of all members.
Article 18.Financing of the primary association
18.1.The financing of the primary association shall consist of the following sources:
18.1.1.membership fees;
18.1.2.funding provided in accordance with legislation;
18.1.3.income generated from activities specified in this Law;
18.1.4.donations and assistance from foreign and domestic legal entities and individuals;
18.1.5.other sources specified by law and rules.
18.2.The assets of the primary association shall be spent for the following activities:
18.2.1.the activities specified in paragraph 8.1 of this Law;
18.2.2.other activities as specified in the rules.
18.3.The primary association of herder households shall use its income obtained during its activities solely for the purposes specified in the rules.
CHAPTER FOUR
ASSOCIATION OF HERDER HOUSEHOLDS AT THE SOUM AND PROVINCE, UNIFIED ASSOCIATION OF HERDER HOUSEHOLDS, THEIR ACTIVITIES AND ORGANIZATION
Article 19.Association of herder households at the soum level and its organization
19.1.The primary associations shall unite and establish the association of herder households at the soum level.
19.2.The association of herder households at the soum level (hereinafter referred to as the "soum association") shall consist of the chairpersons of each member primary association.
19.3.The following issues shall be discussed and resolved at the founding meeting of the soum association:
19.3.1.to make a decision on establishment of the association;
19.3.2.to approve the rules of the association;
19.3.3.to determine the structure of the association and elect its manager.
19.4.Within 30 days of the decision is issued to establish the soum association, it shall be registered with the state registry in accordance with the Law on state registration of legal entities.
19.5.The soum association shall convene at least once a year.
19.6.The chairperson of the soum association shall be nominated by the members and elected for a term of 2 years.
19.7.Matters related to the management, organization, and financing of the soum association that are not regulated by this Law shall be determined by the rules.
19.8.The soum association shall receive support and collaborate with the soum Governor in carrying out its activities.
Article 20.Activities of the soum association
20.1.The soum association shall carry out the following activities:
20.1.1.to support the activities of members and coordinate collaborative efforts;
20.1.2.to define the policies to be adhered to at the soum level and the measures to be implemented within the scope of the activities specified in paragraph 8.1 of this Law, and to submit proposals regarding this to the Soum citizens representatives' khural and the Governor for decision;
20.1.3.to provide support for the preparation and sale of livestock and livestock-derived raw materials that meet standard requirements and have a clearly defined origin;
20.1.4.to provide recommendations for the draft plan of the land use and planning for the respective year at the soum level;
20.1.5.to provide recommendations regarding the draft budget of the soum and measures related to livestock husbandry, pasture management, and environmental protection funded by the Local development fund;
20.1.6.to implement foreign and domestic projects and programs based on the proposals of the members;
20.1.7.to organize services for the advisory introduction of best practices from members and other provincial and soum associations, as well as new production methods and technologies within the scope of the activities specified in paragraph 8.1 of this Law.
Article 21.Provincial association of herder households and its organization
21.1.The soum associations shall unite and establish the Provincial association of herder households.
21.2.The Provincial Association of herder households (hereinafter referred to as the "Provincial Association") shall be composed of representatives as two members elected from each soum association.
21.3.The founding meeting of the Provincial Association shall discuss and resolve the issues specified in subparagraphs 19.3.1, 19.3.2, and 19.3.3 of this Law.
21.4.Within 30 days after the decision to establish the Provincial Association is issued, it shall be registered with the state registry in accordance with the Law on state registration of legal entities.
21.5.The Chairperson of the Provincial Association shall be nominated from among the members and elected by the provincial association for a term of 3 years.
21.6.Matters related to the management, organization, and financing of the Provincial Association, which are not regulated by this Law, shall be determined by the rules of the Provincial Association.
Article 22.Activities of the provincial association
22.1.The Provincial Association shall conduct the following activities
22.1.1.to support the activities of district associations and coordinate the collaboration among members;
22.1.2.within the scope of the activities specified in paragraph 8.1 of this Law, to submit proposals regarding policies and measures to be implemented at the provincial level to the Citizens Representatives' Khural and the Governor of province for consideration and decision.
22.1.3.to propose recommendations regarding the provincial budget draft and measures for livestock, pasture, and environmental protection to be funded by the Local development fund.
22.1.4.to submit proposals regarding the provincial development planning documents.
Article 23.Unified association of herder households and its organization
23.1.The provincial associations of herder households shall unite and establish a unified association of herder households at the national level (hereinafter referred to as the "Unified Association").
23.2.The provincial associations shall be represented in the Unified Association by their chairpersons.
23.3.The founding meeting of the Unified Association shall discuss and resolve the issues specified in subparagraphs 19.3.1, 19.3.2, and 19.3.3 of this Law.
23.4.Within 30 days after the decision to establish the Unified Association is issued, it shall be registered with the state registry in accordance with the Law on state registration of legal entities.
23.5.The Chairperson of the Unified Association shall be nominated from among the members and elected for a term of 4 years.
23.6.The meeting of the members of the Unified Association shall be convened at least once a year.
23.7.Matters related to the management, organization, and funding of the Unified Association, which are not regulated by this Law, shall be determined by its rules.
Article 24.Activities of the Unified Association
24.1.The Unified Association shall conduct the following activities:
24.1.1.to collect and develop members' proposals for improving the legislation and policy documents related to the management of herder, livestock husbandry, and natural resources, and take measures to incorporate and develop them, and reflect them into the legislation and policy documents;
24.1.2.to promote the traditional heritage, customs, and knowledge of herding livestock in nomadic animal livestock husbandry;
24.1.3.to collaborate with organizations that engage in similar activities at the regional and international levels;
24.1.4.to submit proposals to the relevant authorities regarding the establishment of a unified network for the procurement and supply of livestock and livestock-derived raw materials and products;
24.1.5.to secure funding sources necessary for implementing the core functions of the Unified Association within the framework of the legislation;
24.1.6.to establish and maintain a unified electronic database for the association.
Article 25.Prohibited activities for the association of herder households
25.1.The Association of herder households shall be prohibited from conducting the following activities:
25.1.1.conducting activities for political parties and political party organizations and financing them;
25.1.2.engaging in activities of religious organizations, such as preaching and proselytizing;
25.1.3.changing the fundamental goals and activities to operate for profit, or providing financial guarantees on behalf of individuals, businesses, or organizations.
CHAPTER FIVE
MISCELLANEOUS
Article 26.Interaction of the Association of herder households with state organizations and officials
26.1.The Association of herder households shall have the right to communicate with relevant state organizations and officials regarding any issues related to its objectives.
26.2.The provincial and soum associations shall present reports on their activities to the relevant local authorities.
Article 27.Government support for the Association of herder households
27.1.In the event of disasters or emergencies, the government may provide support to the primary association.
27.2.The government shall support the establishment and development of a training system for young herders to introduce best practices in livestock production.
Article 28.Reorganizing or dissolving the Association
28.1.The issues of reorganizing or dissolving the Association shall be governed by the rules approved in accordance with the Civil Code.
Article 29.Report of the Association
29.1.The Association shall report to its members on its activities, funding, and expenditures in accordance with the law and rules.
29.2.The Association shall prepare a tax report in accordance with Article 26 of the Law on Corporate Income Tax and submit it to the relevant tax authority.
29.3.The Association shall adhere to the procedures for official document management and archival operations as stipulated in the Law on archives and document management, as well as the regulations applicable to the organization's archive.
Article 30.Entry into force of the Law
30.1.This Law shall enter into force on July 01, 2024.
THE CHAIRMAN OF THE STATE GREAT HURAL OF MONGOLIA
G. ZANDANSHATAR
