/ТЕГ-ын 2019 оны А/184-р хүчингүй болсон/

 Татварын Ерөнхий Газрын даргын

  2010 оны 6 сарын 17-ны  өдрийн

322 дугаар тушаалын хавсралт

УУЛ, УУРХАЙН ЭКСПОРТЫН БҮТЭЭГДЭХҮҮНИЙ БОРЛУУЛАЛТЫН ҮНЭЛГЭЭГ ТООЦОХ АРГАЧЛАЛ

Нэг. Нийтлэг үндэслэл

“Ашигт малтмалын тухай хууль”-ийн дагуу тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч хуулийн этгээдийн Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт байрлах уурхайн эдэлбэрээс олборлож худалдсан, эсхүл худалдахаар ачуулсан бүх төрлийн уул уурхайн экспортын бүтээгдэхүүн /цаашид экспортын бүтээгдэхүүн гэх/-ний борлуулалтын үнэлгээг Засгийн газрын 2007 оны 4 дүгээр сарын 4-ний өдрийн 88, 2010 оны 2 дугаар сарын 17–ны өдрийн 39 дүгээр тогтоолоор тус тус баталсан биржүүдийн болон зах зээлийн эх сурвалжийн үнэд үндэслэн тооцоход энэхүү аргачлалыг мөрдөнө.

Хоёр. Борлуулалтын үнэлгээг тооцох зарчим

2.1. Экспортын бүтээгдэхүүний борлуулалтын үнэлгээг тогтоохдоо зэс, цайр, цагаан тугалга, хар тугалгыг Лондонгийн биржийн үнээр; алт, мөнгийг Монгол банкны ханшаар; төмөр, молибден, перренат аммони, гянтболд, жонш, нүүрс, уран зэрэг бүтээгдэхүүний хувьд Монгол Улсын Засгийн газрын тогтоолоор батлагдсан зах зээлийн үнийн эх сурвалжийн үнэд үндэслэнэ.

2.2. Татварын алба экспортын бүтээгдэхүүний борлуулалтын үнэлгээг тооцохдоо аргачлалын 2.1-д заасан эх үүсвэрүүдийн мэдээллийг ашиглана. Энэхүү эх үүсвэрүүдийн мэдээллийг уул, уурхайн бодлого хариуцсан төрийн захиргааны төв байгууллага албан ёсны цахим хуудсандаа байршуулан, сар бүр мэдээлж байна.

2.3. Хүдэр болон баяжмалын агуулгын хувь нь цахим хуудсанд тавигдсан тухайн бүтээгдэхүүний агуулгын хувиас ялгаатай бол цахим хуудсанд тавигдсан агуулга болон үнийн мэдээллээс агуулгын нэгж хувьд ногдох үнийг гаргаж, борлуулалтын үнэлгээг дараахь томъёогоор тооцно. Үүнд:

         a/ Цахим хуудасны үнийн мэдээллээс нэгж агуулгын хувийг тооцно.

Агуулгын нэгж хувьд ногдох үнэлгээ /Ан/ = мэдээлэгдсэн үнэ : мэдээлэгдсэн агуулгын хувь

         б/ Тухайн хүдэр болон баяжмалын нэгжийн үнэлгээг тооцно.

         Нэгжийн үнэлгээ /Нү/ = Ан * тухайн хүдэр болон баяжмалын агуулгын хувь

         в/ Тухайн хүдэр болон баяжмалын нийт борлуулалтын үнэлгээг тооцно.

            Бү = Нү * Бх

         Бү          - Тухайн хүдэр ба баяжмалын нийт борлуулалтын үнэ

         Нү          - Тухайн хүдэр, баяжмалын нэгжийн үнэлгээ

         Бх           - Хүдэр ба баяжмалын экспортолсон биет хэмжээ

         Жишээ 1.

Жонш олборлолтын үйл ажиллагаа явуулдаг “А” компаний тухайн сард олборлож экспортолсон жоншны баяжмалын хэмжээ 5 тн, Гаалийн төв лабораторийн дүгнэлтээр тодорхойлогдсон уг баяжмалын агуулгын хувь ФК-70, Эрдэс баялаг, эрчим хүчний яамны цахим хуудсанд мэдээлэгдсэн металлургийн баяжмалын агуулгын хувь ФК-75 бөгөөд 1 тн баяжмалын үнэ 97.5$ гэж мэдээлэгдсэн бол тухайн баяжмалын борлуулалтын үнэлгээг доорхи хүснэгтэд заасан аргачлалаар тооцоолно.

Хүснэгт 1.

         2.4. Хүдэр болон баяжмал нь агуулгын хувиараа цахим хуудсанд тавигдаагүй бол тухайн цэвэр бүтээгдэхүүний олон улсын бирж, эх сурвалжийн дундаж үнэд үндэслэн борлуулалтын үнэлгээг дараахь томъёогоор тооцно. Үүнд:

                        Бү = Бх * Ах * Бдү

         Бү  - Хүдэр ба баяжмалын борлуулалтын үнэ

         Бх   - Хүдэр ба баяжмалын биет хэмжээ /хүндийн жингийн нэгжээр/

         Ах   - Хүдэр, баяжмал дахь тухайн бүтээгдэхүүний агуулгын хувь

         Бдү - Экспортын цэвэр бүтээгдэхүүний олон улсын бирж, эх сурвалжийн дундаж үнэ

2.5. Тухайн экспортын бүтээгдэхүүний агуулгын хувийг тогтоохдоо Гаалийн төв лабораторийн дүгнэлтийг үндэслэнэ. Гаалийн байгууллага нь олон улсын хэмжээнд хүлээн зөвшөөрөх дүгнэлт гаргах эрх бүхий бусад итгэмжлэгдсэн лаборатороор тухайн бүтээгдэхүүний чанар, агуулга, найрлагын талаарх дүгнэлтийг гаргуулж болно.

2.6. Экспортын бүтээгдэхүүний дэлхийн зах зээлийн үнийг төгрөгт шилжүүлэхдээ Монгол банкны ам.долларын төгрөгтэй харьцах тухайн сарын дундаж ханшид үндэслэнэ.

2.7. Тухайн бүтээгдэхүүнд агуулагдаж буй дагалдах металл, үнэт металл, бусад эрдэс бүтээгдэхүүний хувьд аргачлалын 2.5-д заасны дагуу тогтоосон дагалдах бүтээгдэхүүний агуулгын талаархи дүгнэлтийг үндэслэн тухайн дагалдах үнэт металл, эрдэс бүтээгдэхүүн тус бүрийн хэмжээг тооцож, борлуулалтын үнэлгээг энэхүү аргачлалын дагуу тооцно.

Жишээ 2. Экспортын бүтээгдэхүүнд агуулагдаж буй дагалдах металл, үнэт металл, бусад эрдэс бүтээгдэхүүний борлуулалтын үнэлгээг тооцоолох /хар тугалгын хүдрийн  жишээн дээр/

Холимог металлын ордоос хар тугалгын хүдэр олборлолтын үйл ажиллагаа явуулдаг “А” компаний тухайн сард олборлож экспортолсон хар тугалгын хүдрийн хэмжээ 1 тн, Лондонгийн металлын биржийн үнийг үндэслэн Эрдэс баялаг, эрчим хүчний яамны цахим хуудсанд мэдээлэгдсэн хар тугалгын тухайн сард баримтлах дундаж үнэ 1 кг нь 2.34 ам.доллар байсан бөгөөд Гаалийн төв лабораторийн дүгнэлтээр тодорхойлогдсон уг хүдэрт агуулагдах дагалдах бүтээгдэхүүнүүдийн агуулгын хэмжээг үндэслэн экспортын бүтээгдэхүүний борлуулалтын үнэлгээг доорхи хүснэгтэд заасан аргачлалаар тооцоолно.