legalinfo.mn

+(976)-11-323317

info@legalinstitute.mn

A

A

A

en
Нууц үг сэргээх Шинээр бүртгүүлэх
  • Бүртгүүлэх
Шүүлтүүр
Бүлэг: 1979
Засгийн газрын 2002 оны 54 дүгээр тогтоолын хавсралт
 
 
НЯГТЛАН БОДОХ БҮРТГЭЛИЙН УЛСЫН БАЙЦААГЧИЙН ДҮРЭМ
/ЗГ-ын 2018 оны 44-р тогтоолоор хүчингүй болсонд тооцсон/
 

Нэг.  Нийтлэг үндэслэл

1. Энэ дүрмийн зорилт нь нягтлан бодох бүртгэлийн хууль тогтоомжийн хэрэгжилтэд нягтлан бодох бүртгэлийн мэргэжлийн хяналт тавихтай холбогдсон харилцааг зохицуулахад   оршино.         
2. Нягтлан бодох бүртгэлийн хууль тогтоомжийн хэрэгжилтэд тавих мэргэжлийн хяналтыг нягтлан бодох бүртгэлийн улсын ерөнхий байцаагч, улсын ахлах байцаагч, улсын байцаагч /цаашид "улсын байцаагч" гэх/ хэрэгжүүлнэ.    
3. Санхүү, бүртгэлийн асуудал хариуцсан төрийн захиргааны төв байгууллага,  аймаг, нийслэл, дүүргийн Засаг даргын Тамгын газар, Монгол банк, Үндэсний татварын ерөнхий газар, Санхүүгийн зохицуулах хороо, Төрийн өмчийн хороонд нягтлан бодох бүртгэлийн  улсын байцаагч  ажиллана.   
4. Нягтлан бодох бүртгэлийн улсын ерөнхий байцаагчийг санхүү, бүртгэлийн асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүний санал болгосноор Засгийн газар томилж, чөлөөлнө. Нягтлан бодох бүртгэлийн улсын ахлах байцаагч, улсын байцаагчийн эрхийг Улсын ерөнхий байцаагч олгоно.              
5. Санхүү, бүртгэлийн асуудал хариуцсан төрийн захиргааны төв байгууллагын нягтлан бодох бүртгэлийн бодлого, арга зүй болон төсвийн бүртгэл, орлого зарлагын гүйцэтгэлд хяналт тавих чиг үүрэг бүхий нэгжийн дарга, мэргэжилтэн нь нягтлан бодох бүртгэлийн улсын ахлах байцаагч байна.
Аймаг, нийслэл, дүүргийн Засаг даргын Тамгын газрын Санхүү, эдийн засгийн бодлогын хэлтсийн нягтлан бодох бүртгэлийн асуудал хариуцсан мэргэжилтэн, Монгол банк, Үндэсний татварын ерөнхий газар, Санхүүгийн зохицуулах хороо, Төрийн өмчийн хорооны бүртгэлийн ажлыг хариуцсан мэргэжилтэн нь тус тус улсын байцаагч байна.    
(Энэ дүрмийн 3-5-р зүйлд 2012-02-01-ний 32-р тогтоолор өөрчлөлт орсон)
6. Улсын ерөнхий байцаагч нь улсын ахлах байцаагч, улсын байцаагчид мэргэжил арга зүйн  туслалцаа  үзүүлж, үйл ажиллагаанд нь хяналт тавина.  Улсын ахлах байцаагч, улсын байцаагч нь улсын ерөнхий байцаагчид ажлаа  тайлагнана.
7. Төсвийн ерөнхийлэн захирагч болон төвлөрсөн төсөвтэй харьцдаг аж ахуйн нэгж, байгууллагад тавих хяналтыг улсын ахлах байцаагч хэрэгжүүлнэ.
Улсын байцаагч нь төсвийн шууд захирагч, аймаг, нийслэл, дүүргийн төсөвтэй харьцдаг аж ахуйн нэгж, байгууллагад тавих хяналтыг хэрэгжүүлнэ.
8. Ахлах байцаагч, улсын байцаагч Нягтлан бодох бүртгэлийн  тухай хуулийн 21 дүгээр зүйлийн    2 дахь хэсэгт заасан шаардлагыг хангасан байна.  (энэ заалтад 2012-02-01-ний 321-р тогтоолоор өөрчлөлт орсон)      
9.  Улсын байцаагч нь үйл ажиллагаандаа Нягтлан бодох бүртгэлийн тухай, Аудитын тухай хууль, тэдгээртэй нийцүүлэн гаргасан хууль тогтоомжийн бусад акт болон энэхүү дүрмийг удирдлага болгоно.     
10. Улсын байцаагч нь Засгийн газраас загварыг нь баталж эрх бүхий албан тушаалтнаас олгосон үнэмлэх, хувийн дугаар бүхий тэмдэгтэй байна. Улсын байцаагч , шийтгэврийн хэвлэмэл хуудас  хэрэглэнэ. (Энэ заалтад 2012-02-01-ний 32-р тогтоолоор өөрчлөлт орсон)  
 

Хоёр.  Нягтлан бодох бүртгэлийн хяналтыг хэрэгжүүлэх чиглэл

11.  Нягтлан бодох бүртгэлийн улсын хяналтыг дор дурдсан чиглэлээр хэрэгжүүлнэ:                 
а/Нягтлан бодох бүртгэлийн тухай болон Аудитын тухай хууль, нягтлан бодох бүртгэлийн талаар гарсан Улсын Их Хурал, Засгийн газрын  шийдвэрийн хэрэгжилт;        
б/нягтлан бодох бүртгэлийн  олон улсын стандарт, түүнтэй нийцүүлэн гаргасан Монгол Улсын нягтлан бодох бүртгэлийн стандартын  хэрэгжилт;             
в/аудитын олон улсын стандарт, түүнтэй нийцүүлэн гаргасан Монгол Улсын  аудитын  стандартын хэрэгжилт;               
г/улсын хэмжээнд нийтээр дагаж мөрдөх нягтлан бодох бүртгэлийн  дүрэм, журам, зааврын хэрэгжилт;              
д/санхүү, нягтлан бодох бүртгэлийн хууль тогтоомж, дүрэм, журам, зааварт нийцүүлэн аж ахуйн нэгж, байгууллагаас боловсруулсан нягтлан бодох бүртгэлийн бодлогын баримт бичгийн хэрэгжилт;    
е/нягтлан бодох бүртгэлийн журнал болон анхан шатны бүртгэлийн маягтын  хөтлөлт;                     
ж/нягтлан бодох бүртгэлийн мэдээ, тайлангийн  гаргалт болон байгууллага хоорондын тооцоо нийлэлт, өр авлагын баталгаажуулалт;   
з/нягтлан бодох бүртгэлийн мэдээллийг боловсруулах  компьютерийн программ нь нягтлан бодох бүртгэлийн олон улсын стандарт, бүртгэл тайлангийн талаар баримталж байгаа арга зүйн шаардлагыг хангаж байгаа эсэхэд хяналт тавих;            
и/эд хөрөнгийн тооллого хийж, тооцоо бодож байгаа  байдал;    
к/аж ахуйн нэгж, байгууллага нягтлан бодох бүртгэлийн баримт болон санхүүгийн тайланг хууль, тогтоомж болон дүрэм, журмын дагуу хадгалж байгаа байдал;  
л/аж ахуйн нэгж, байгууллага хөрөнгө, өр төлбөрийг үнэлж, бүртгэлд тусгасан байдал;    
м/татварын багц хуульд заасны дагуу татварын албанд гаргаж өгдөг мэдээ, тайлангийн гаргалтын байдал;             
н/Үнэт цаасны тухай болон Компанийн тухай хуулийн дагуу санхүү,  нягтлан бодох бүртгэлийн мэдээллийг олон нийтэд хүргэж байгаа байдал.
 

Гурав. Нягтлан бодох бүртгэлийн улсын байцаагчийн эрх, үүрэг

12. Нягтлан бодох бүртгэлийн улсын байцаагч нь Төрийн  хяналт шалгалтын тухай хуулийн 10.9-д заасан улсын байцаагчийн нийтлэг бүрэн эрхийг эдлэхээс гадна дараахь эрхийг эдэлнэ:
(энэ заалтад 2012-02-01-ний 32-р огтоолоор өөрчлөлт орсон)
а/хяналт шалгалтын ажилд шаардлагатай нягтлан бодох бүртгэлийн  анхан шатны баримт, дэлгэрэнгүй болон ерөнхий данс, санхүүгийн тайлан, нэмэлт тодруулга, мэдээ, судалгаа, лавлагаа болон бусад холбогдох баримтыг байгууллага, аж ахуйн нэгж, албан тушаалтнаас  гаргуулан авах;
б/хяналт шалгалтын явцад шаардлагатай гэж үзвэл эд хөрөнгийн тооллого хийлгэж, тооцоо бодуулах санал гаргах;      
в/анхан шатны болон нягтлан бодох бүртгэл хөтлөхөд гарсан  алдааг  залруулах санал, дүгнэлт гаргах;          
г/шаардлагатай үед холбогдох байгууллагатай тохиролцсоны  үндсэн дээр  мэргэжлийн хүмүүсийг шалгалтад  татан оролцуулах;
  
д/аж ахуйн нэгж, байгууллагын нягтлан бодох бүртгэлийн бодлогын баримт бичгийг шалгах, арга зүйн зөвлөлгөө өгөх;      
е/нягтлан бодох бүртгэлийн хууль тогтоомж зөрчсөн  этгээдэд холбогдох хуульд заасан хариуцлага ногдуулах;            
ж/энэхүү дүрэмд заасан бүрэн эрхээ хэрэгжүүлэхдээ акт, албан шаардлага  үйлдэж, дүгнэлт гаргах;
з/биелэгдэхгүй байгаа актын талаар шүүхэд нэхэмжлэл  гаргах.       
13.  Нягтлан бодох бүртгэлийн улсын байцаагч нь дараахь үүрэг хүлээнэ:
а/хууль тогтоомжийг сахиж хөндлөнгийн нөлөөнд үл автан албан үүргээ үнэнчээр гүйцэтгэх; 
б/аж ахуйн нэгж, байгууллага, албан тушаалтны хууль ёсны ашиг сонирхол, нэр төрийг хүндэтгэх;       
в/хийсэн хяналт  шалгалт, гаргасан дүгнэлт, бичсэн танилцуулга, акт, тоо баримтын үндэслэл нотолгооны үнэн зөвийг хариуцах;      
г/хяналт шалгалтаар гаргасан шийдвэрийнхээ биелэлтэд хяналт тавьж, түүнийг хангуулах арга хэмжээ авах;     
д/хяналт шалгалт хийсэн аж ахуйн нэгж, байгууллагын  талаархи мэдээллийн нууцыг хадгалах;      
е/нягтлан бодох бүртгэлийн хууль тогтоомжийг  сурталчлах, арга зүйн зөвлөлгөө өгөх; 
ж/аж ахуйн нэгж, байгууллагын дансны тооллого хийх, нягтлан бодох бүртгэл хөтлөлтийн үзлэг хийх ажлыг зохион байгуулах, оролцох.                          
14. Улсын байцаагч нь нягтлан бодох бүртгэлийн хууль тогтоомжийг зөрчсөн  этгээдэд Нягтлан бодох бүртгэлийн тухай хуулийн 23 дугаар зүйлд заасан захиргааны шийтгэлийг  ногдуулна.         
 

Дөрөв. Бусад зүйл

15. Улсын байцаагчийн акт, албан шаардлагыг аж ахуйн нэгж, байгууллага, албан тушаалтан тогтоосон хугацаанд биелүүлж, хариуг албан ёсоор мэдэгдэнэ.      
16. Улсын байцаагчийн гаргасан шийдвэр үндэслэлгүй гэж үзвэл шалгуулагч тал гомдлоо шийдвэр гарснаас хойш 10 хоногийн дотор улсын байцаагчийн шийдвэрт улсын ахлах байцаагчид, улсын ахлах байцаагчийн шийдвэрт улсын ерөнхий байцаагчид тавьж болно. Гомдлыг улсын ахлах байцаагч, улсын ерөнхий байцаагч хүлээн авсан өдрөөс хойш 30 хоногийн дотор хянан шийдвэрлэнэ.                
17. Улсын байцаагчийн актыг үндэслэлгүй гэж үзвэл улсын ахлах байцаагч; улсын ахлах байцаагч, улсын байцаагчийн  актыг үндэслэлгүй гэж үзвэл улсын ерөнхий байцаагч уг актыг өөрчлөх буюу хүчингүй болгоно.      
18. Улсын байцаагч үүрэгт ажлаа хуулийн дагуу зохих ёсоор биелүүлээгүй бол түүнд холбогдох хууль тогтоомжийн дагуу хариуцлага хүлээлгэнэ.
 
 
----оОо----
 
 
 
 
 
 
 

Текст томруулах

A

A

A