Засгийн газрын 1997 оны 194 дүгээр тогтоолын хавсралт

МОНГОЛ УЛСЫН  ЦУС, ЦУСАН БҮТЭЭГДЭХҮҮНИЙ ХАНГАМЖИЙГ САЙЖРУУЛАХ ҮНДЭСНИЙ ХӨТӨЛБӨР

 

Цус,цусан бүтээгдэхүүний хангамжийн асуудлыг мэргэжлийн байгууллага гүйцэтгэж эхэлсэн анхны жилдээ буюу 1963 онд 1700 донорт үйлчилж, 400 литр бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэж байсан бол одоо жилд 15000-16000 донорт үйлчилж, 8-10 нэр төрлийн нийт 3000-3500 литр цус, цусан бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх болсон байна.           

Гэвч цус, цусан бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэл, хангамжийн байдал нь эмнэлгүүдийн зайлшгүй хэрэгцээнээс ихээхэн хоцорч байна. Тухайлбал, өнөөгийн байдлаар эмнэлгүүдэд хэрэгцээтэй улаан эсийн бэлдмэлийн 80-85 хувь, сийвэнгийн бэлдмэлүүдийн 60 хувийг хангаж, ялтаст эс, цагаан эс, уургийн бэлдмэл, бүлэгнүүлэгч хүчин зүйлүүд зэрэг өндөр идэвхтэй бэлдмэлүүдийг үйлдвэрлэх боломжгүй байдалд хүрчээ. Мөн сүүлийн жилүүдэд донорын хөдөлгөөн, цус, цусан бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэл, хангамжид тавих анхаарал бүх шатанд суларснаас донорын тоо эрс буурч, цус, цусан бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлийг хэвийн явуулах тоног төхөөрөмжгүй болсон нь эмнэлгүүдийн цус, цусан бүтээгдэхүүний аюулгүй бөгөөд найдвартай хангалт алдагдаж, олон хүнийг хамарч болох байгалийн гамшиг, элдэв ослын үед шаардагдах улсын ямар ч нөөцгүй байх зэрэг ноцтой сөрөг үр дагаварт хүргэсэн байна.   Энэ бүхнээс үндэслэн цус, цусан бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэл, хангамжийг сайжруулах зайлшгүй шаардлага зүй ёсоор тавигдаж байна.                

Цус, цусан бүтээгдэхүүний хангамжийг сайжруулах үндэсний хөтөлбөрийн зорилго нь сайн дураар авлагагүйгээр цусаа өгөгч донорын хөдөлгөөнийг бүх талаар дэмжин өрнүүлэх, энэ үндсэн дээр эмнэлэг, иргэний хамгаалалтад шаардагдах цус, цусан бүтээгдэхүүний хэрэгцээг ямар ч аюулгүй бөгөөд чанарын бүрэн баталгаатай бүтээгдэхүүнээр найдвартай хангах үйлдвэрлэл, үйлчилгээг бүрдүүлэн төлөвшүүлэхэд оршино.

Хөтөлбөрийн үндсэн зорилгын хүрээнд дараахь зорилтуудыг дэвшүүлж байна:

1.Сайн дураараа авлагагүйгээр цусаа өгөх хөдөлгөөнийг хүн амын дунд өрнүүлж, донорын эгнээг өргөтгөн, улсын хэмжээний нийт донорын тоог 20000-22000-д хүргэх ба сайн дурын авлагагүй донор, байнгын идэвхтэн донорын тооны харьцааг нийслэлд 4:1, аймгийн түвшинд 1:1 болгоно.

2.Цусны үйлдвэрлэл, хадгалалт болон чанарын хяналтын зориулалттай тоног төхөөрөмж, технологийг шинэчилж, шинэ бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх технологи эзэмшин, үндэсний түвшинд бүтээгдэхүүний нэр төрлийг 18-20-д хүргэж чанарын баталгааг найдвартай болгоно.

3.Цусаа өгөгч доноруудын эрүүл мэндийг хамгаалах, цус сэлбүүлэгчдийг цусаар дамждаг бүх төрлийн халдвараас найдвартай сэргийлэхийн тулд чанарын хяналтын түвшинг олон улсын стандартын шаардлагын хэмжээнд хүргэж хүний дархлалын олдмол хам шинж, вируст гепатит В, С, тэмбүү, бруцеллёз зэрэг өвчний лабораторийн шинжилгээг цусны албаны бүх байгууллагад хийж баталгаажуулдаг болно.         

4.Цусны албаны удирдлагын менежмент, санхүүжилтийн механизмыг боловсронгуй болгож, найдвартай байдлыг хангана.

Цус, цусан бүтээгдэхүүний хангамжийг сайжруулах үндэсний хөтөлбөрийг 1997-2000 онд хэрэгжүүлнэ.

1.Цус, цусан бүтээгдэхүүний хангамжийг сайжруулах үндэсний хөтөлбөрийг мэргэжлийн байгууллагууд хэрэгжүүлэх ба тэдний үйл ажиллагааг үндэсний хэмжээнд удирдан зохицуулах ажлыг Эрүүл мэнд, нийгмийн хамгааллын сайдтай байгуулсан гэрээний дагуу Монголын улаан загалмайн нийгэмлэг гүйцэтгэнэ.

2.Хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхтэй холбогдуулан байгуулах гэрээний төслийг боловсруулах, хөтөлбөрийн хэрэгжилтийг мэргэжил, арга зүйн удирдлагаар хангах, хяналт тавьж мэдээлэх, дүгнэх үүргийг Эрүүл мэнд, нийгмийн хамгааллын яам гүйцэтгэнэ.

Хөтөлбөрийн хүрээнд хэрэгжүүлэх арга хэмжээг дараахь эх үүсвэрээс санхүүжүүлнэ:

1.Цус, цусан бүтээгдэхүүний борлуулалтын орлого;

2.Улсын болон орон нутгийн төсөв;

3.Олон улсын улаан загалмай, Улаан хавирган сар нийгэмлэгүүдийн холбоо, Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллага, сонирхогч бусад олон улсын байгууллага, гадаад орны хандив, тусламжийн хөрөнгө;

4.Бусад.

Цус, цусан бүтээгдэхүүний хангамжийг сайжруулах үндэсний хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх арга хэмжээний төлөвлөгөөнд тусгасан арга хэмжээ бүрээр хагас, бүтэн жилээр тооцон гаргаж, урьдчилан тооцсон үр дүнтэй зэрэгцүүлэн дүгнэнэ. Хөтөлбөрийн хэрэгжилтийн дүнг Монголын Улаан Загалмайн нийгэмлэг жил бүр нэгтгэн гаргаж, Эрүүл мэнд, нийгмийн хамгааллын сайдад тайлагнана.