Улсын гаалийн ерөнхий газрын даргын 2008 оны

817  дугаар тушаалын хавсралт

 

1.1.Гаалийн хилээр нэвтрүүлэх бараа, тээврийн хэрэгсэлд гаалийн хяналт тавих, гаалийн бүрдүүлэлт, шалгалт хийх үйл ажиллагааны дэс дараалал тогтооход энэ журмын зорилго оршино.

1.2.Улсын гаалийн ерөнхий газрын хяналтын асуудал эрхэлсэн нэгж гаалийн хилээр нэвтрүүлэх бараа, тээврийн хэрэгсэлд эрсдэл тооцсон ерөнхий мэдээллийг сүлжээгээр дамжуулан гаалийн газар, хороодод илгээнэ.

1.3.Гаалийн газар, хороо  гаалийн хяналт  хэрэгжүүлэхдээ энэ журмын 1.2-т заасан мэдээллийг ашиглахаас гадна гаалийн хяналтын бүх шатанд эрсдэл тооцно.

1.4.Гаалийн хилээр нэвтрүүлэх бараа, тээврийн хэрэгсэлд тавих гаалийн хяналтын бүх шатанд ажиглалт хийнэ.

1.5.Гүний болон хилийн гаалийн байгууллагын хяналтын бүс хариуцсан гаалийн улсын ахлах байцаагч нар барааг хяналтад илгээсэн тухай, хяналтад илгээсэн барааг өөрийн хяналтад хүлээн авсан тухай мэдээллийг нэн даруй сүлжээгээр, боломжгүй тохиолдолд бусад аргаар харилцан солилцоно.

1.6.Гаалийн байгууллагын бүтэц, орон тооноос шалтгаалан энэ журамд заагдсан албан тушаал байхгүй тохиолдолд ажлын байрны тодорхойлолтын дагуу тухайн асуудлыг хариуцаж байгаа албан тушаалтан хариуцаж асуудлыг шийдвэрлэнэ.

                                  гаалийн хяналтад авах         

 

2.1.Бараа, тээврийн хэрэгсэл нь улсын хилээр оруулсан үеэс хилийн гаалийн хяналтад байна. Тээвэрлэгч нь гаалийн хилээр оруулах бараа, тээврийн хэрэгслийг гаалийн замаар тээвэрлэж, хилийн гаалийн байгууллагын хяналтын бүсэд оруулна.

2.2.Тээвэрлэгч бараа, тээврийн хэрэгслийг гаалийн хяналтын бүсэд оруулсан даруйдаа, мөн тогтоосон цагийн хуваарьтай тээврийн хэрэгслийг гаалийн хилээр оруулахаас 1 цагийн өмнө гаалийн байгууллагад мэдэгдэнэ.

2.3. Тээврийн хэрэгслийн төрлөөс хамааран Гаалийн тухай хуулийн 35 дугаар зүйлд заасан бичиг баримтаас аль шаардлагатайг нь гаргуулан авч,  дагалдах бичиг баримтад "гаалийн хяналтад байгаа" тэмдэг дарж, огноог бичин, гаалийн улсын байцаагч гарын үсгээ зурж, хувийн дугаар бүхий тэмдгээ дарж баталгаажуулна.

2.4.Барааг битүү тээврийн хэрэгсэлд ачсан тохиолдолд гаалийн тэмдэглэгээг, задгай тээврийн хэрэгсэлд ачсан тохиолдолд барааны байрны тоог хилийн гаалийн байгууллага дагалдах бичиг баримттай тулган шалгаж, бүртгэлээр гаалийн хяналтад авна. Шаардлагатай тохиолдолд холбогдох тэмдэглэгээг нэмж хийж болно. 

2.5.Гаалийн хилээр оруулах бараа, тээврийн хэрэгсэл болон тэдгээрийг дагалдах бичиг баримтад тавьсан гаалийн тэмдэглэгээ гэмтсэн тохиолдолд тээврийн байгууллагын төлөөлөгчийг байлцуулан акт үйлдэж, бараа, тээврийн хэрэгслийн төрөл, онцлогоос шалтгаалан тохирох гаалийн тэмдэглэгээг шинээр хэрэглэнэ.

2.6.Хилийн гаалийн байгууллага нь гүний гаалийн байгууллагад хүрэх бараа, тээврийн хэрэгслийн дагалдах бичиг баримтыг дугаарлан, ачааны манифест дээр дагалдах бичиг баримтын тоо, гаалийн тэмдэглэгээний дугаарыг бичиж, дугтуйлж, холбогдох гаалийн тэмдэглэгээ хийж, гаалийн хяналтын дор илгээнэ.

Дагалдах бичиг баримтыг дугаарлахдаа нийт хуудасны тоо, тухайн хуудасны дугаарыг хуудас бүр дээр бичнэ. Жишээ нь: 5 хуудас баримтын нэгдүгээр хуудсыг 1/5  гэх мэт.

2.7.Хилийн гаалийн байгууллага нь гаалийн хяналтын дор явуулсан бараа, тээврийн хэрэгслийн мэдээг тухай бүр Улсын гаалийн ерөнхий газрын гаалийн хяналтын асуудал эрхэлсэн нэгжид, мөн бараа, тээврийн хэрэгсэл очих гүний гаалийн байгууллагад сүлжээгээр дамжуулан илгээнэ.

2.8.Гаалийн хилээр оруулах бараа, тээврийн хэрэгсэл, тэдгээрийг дагалдах бичиг баримтад хилийн гаалийн байгууллага нь гаалийн хяналтад авсан үеэс эхлэн гүний гаалийн байгууллагын хяналтад орох хүртэлх хугацаанд хяналт тавина.

2.9.Гүний гаалийн байгууллага хилийн гаалийн байгууллагын мэдээ болон тээврийн байгууллагаас өгсөн мэдээллийг үндэслэн бараа, тээврийн хэрэгслийг гүний гаалийн байгууллагын гаалийн хяналтын бүсэд ирмэгц тээврийн байгууллагатай хамтран бараа, тээврийн хэрэгслийн дугаар, илгээгчийн лац, ломбо, чингэлэгийн тоон ба үсгэн тэмдэглэгээг шалгаж, тээврийн байгууллагаас шилжүүлсэн баримтын хувь тус бүрийг дугаарлан бүртгэл хөтөлнө. Бараа, тээврийн хэрэгсэл энэ үеэс хилийн гаалийн байгууллагын хяналтаас гарч гүний гаалийн байгууллагын хяналтад орно.

2.10.Гаалийн хяналтын бүс хариуцсан гаалийн улсын ахлах байцаагч ГАМАС-ийн " Манифестийн програм" дээр тухайн барааны бичлэгт 1 дүгээр хаалт хийж, манифестийн В хүснэгтэд  "гаалийн хяналтад байгаа" хяналтын тэмдэг дарж, огноог бичин, гарын үсэг зурж, хувийн дугаар бүхий тэмдгээ дарж баталгаажуулна.

2.11.Гаалийн тэмдэглэгээ гэмтсэн болон ачааны манифестэд бичигдсэн дагалдах бичиг баримт алга болсон, солигдсон, засварлагдсан   тохиолдолд хяналтын бүс хариуцсан гаалийн улсын ахлах байцаагч холбогдох арга хэмжээг авч, эрсдлийн санд гарсан зөрчлийн талаар тэмдэглэл хийж, мэдээг тухай бүр Улсын гаалийн ерөнхий газрын хяналтын асуудал эрхэлсэн нэгжид сүлжээгээр дамжуулан хүргүүлэх бөгөөд боломжгүй тохиолдолд харилцуур утсаар мэдэгдэнэ.

2.12.Бараа, тээврийн хэрэгслийг гаалийн хяналтын бүсэд 3 хоног хүртэл хугацаагаар хадгалж болох бөгөөд энэ хугацаанд гаалийн бүрдүүлэлтийн горим сонгож, бүрдүүлэлт хийлгээгүй бол гаалийн түр агуулахад шилжүүлнэ.

2.13.Бараа тээврийн хэрэгслийг гаалийн түр агуулахад шилжүүлэхэд тухайн гаалийн хяналтын бүс хариуцсан гаалийн улсын ахлах байцаагч тээврийн байгууллагын төлөөлөгч, агуулахын нярав мөн хоёроос доошгүй гаалийн улсын байцаагчийг байлцуулан гаалийн түр агуулахын бүртгэлийн дэвтэрт бүртгэл үйлдэж оруулна. Мөн ачааны манифест дээр "гаалийн түр агуулахад шилжүүлэв" хяналтын тэмдэг дарж, огноог бичин, ГУБ гарын үсэг зурж, хувийн дугаар бүхий тэмдгээ дарж баталгаажуулна.

 

 

3.1.Бараа, тээврийн хэрэгслийг гаалийн байгууллагад гаалийн мэдүүлгээр мэдүүлэхээс өмнө гаалийн хяналтад хамааруулах зорилгоор ачааны манифестыг хэрэглэнэ.

3.2.Гаалийн хилээр оруулах барааг байршуулах гаалийн бүрдүүлэлтийн горимыг мэдүүлэгч сонгоно.

3.3. Мэдүүлэгч барааг Гаалийн удирдах төв байгууллагын даргаас баталсан журмын дагуу гаалийн байгууллагад мэдүүлнэ.

3.4.Гаалийн бичиг баримт хариуцсан гаалийн улсын байцаагч гаалийн удирдах төв байгууллагын даргаас баталсан журмын дагуу гаалийн мэдүүлэг,  дагалдах бичиг баримтыг шалгана.

3.5.Бичиг баримтын шалгалтын явцад тухайн бараа, тээврийн хэрэгсэлд эрсдэл тооцох үндэслэл тогтоогдвол энэ талаар эрсдлийн санд мэдээлэл бичнэ.

3.6.Мэдүүлэгчийн мэдүүлсэн гаалийн үнэ  бага, эсхүл  их байгаа боловч мэдүүлсэн үнийг нотлох бичиг баримтыг хангалттай гаргаж өгсөн  аж ахуйн нэгж, байгууллагын мэдүүлсэн үнийг хүлээн зөвшөөрөх хэдий ч эрсдэлтэйд тооцон, эрсдлийн санд мэдээлэл бичнэ.

4.1.Гаалийн бичиг баримтын шалгалт дуусахад гаалийн хяналт шалгалт хариуцсан гаалийн улсын ахлах байцаагч Улсын гаалийн ерөнхий газрын хяналтын асуудал эрхэлсэн нэгжээс гаргасан эрсдлийн ерөнхий мэдээллийг харж, эрсдлийн санд  эрсдэлгүйд тооцсон мэдээлэлтэй бараа, тээврийн хэрэгсэлд  шалгалт хийхгүйгээр мэдүүлэгчийн сонгосон горимд байршуулах зөвшөөрөл олгож болно.

4.2.Эрсдэлгүйд тооцсон барааг гаалийн хяналт, шалгалт хариуцсан гаалийн улсын ахлах байцаагч өөрийн мэдрэмж, мэдээллийн дагуу эрсдэлтэй байж болзошгүй гэж тооцвол хяналт, шалгалт хийх шийдвэр гаргаж болно.

4.3.Энэ журмын 3.6-д заасан бараа, тээврийн хэрэгсэлд шалгалт хийхгүйгээр мэдүүлэгчийн сонгосон горимд байршуулах зөвшөөрлийг гаалийн хяналт шалгалт хариуцсан гаалийн улсын ахлах байцаагч олгож болох бөгөөд энэ тохиолдолд гаалийн бүрдүүлэлтийн дараахь шалгалтад хамруулахаар асуудал хариуцсан нэгжид бичгээр мэдэгдэнэ.

4.4.Энэ журмын 4.1-4.3-т заасныг хэрэгжүүлсэн бол  эрсдлийн санд мэдээлэл бичнэ. Гаалийн хяналт, шалгалт хариуцсан гаалийн улсын ахлах байцаагч энэ журмын дагуу гаалийн шалгалт хийхгүйгээр гаргасан барааны гаалийн мэдүүлэгт холбогдох горимын кодод хамаарах хяналтын тэмдгийг дарж, гаалийн байгууллагын нэр, огноог бичин, гарын үсэг зурж, хяналтын тэмдгийн баруун доод буланд хувийн дугаар бүхий тэмдэг дарж баталгаажуулна.

4.5.Бараа, тээврийн хэрэгслийг шалгах  гаалийн улсын байцаагчийг гаалийн хяналт, шалгалт хариуцсан гаалийн улсын ахлах байцаагч  томилно.

4.6.Бараа, тээврийн хэрэгсэлд шалгалт хийхээр томилогдсон гаалийн улсын байцаагч гаалийн мэдүүлгийг бусад бичиг баримттай нь  тулгаж шалгана. Бичиг баримтын бүрдүүлэлт дутуу, алдаатай, засвартай байх тохиолдолд шалгалт хийхээс татгалзаж, энэ тухай тэмдэглэл үйлдэж, гаалийн улсын ахлах байцаагчид мэдэгдэн, бүрдүүлэлт хариуцсан  гаалийн улсын ахлах байцаагчид буцаана. Бичиг баримтыг хангалттай гэж үзвэл эрсдлийн сангаас эрсдлийн  мэдээллийг харна.

4.7.Бараа, тээврийн хэрэгслийн шалгалтыг гаалийн хяналтын бүсэд хийнэ. Түргэн муудах, хагарч гэмтэх, ачилт, хадгалалт, тээвэрлэлтийн тусгай нөхцөл шаардагдах, улсын нууцын зэрэглэлд орох, түүнчлэн түүх соёлын дурсгалт зүйлс, валют, валютын үнэт зүйлс, химийн бодис зэрэг барааны шалгалтыг мэдүүлэгчээс бичгээр гаргасан хүсэлтийн дагуу өөр газарт,  мэдүүлэгчийн зардлаар хийж болно.

4.8. Гаалийн шалгалт хийхээр томилогдсон гаалийн улсын байцаагч нь шалгалт эхлэхээс өмнө  тээврийн байгууллагын төлөөлөгч, мэдүүлэгчийг байлцуулан гаалийн хяналтад байгаа бараа, тээврийн хэрэгсэл, тэдгээрийн хадгалагдаж буй агуулахын ерөнхий байдлыг болон тэдгээрт  тавьсан  гаалийн тэмдэглэгээний бүрэн бүтэн байдлыг шалгана.

4.9.Гаалийн тэмдэглэгээ гэмтэлтэй байвал гаалийн улсын ахлах байцаагчид мэдэгдэн, тээврийн байгууллагын төлөөлөгч, мэдүүлэгчийг байлцуулан тэмдэглэл үйлдэж, тээврийн байгууллагын акт /коммерын акт/-ыг хавсаргана.

4.10.Бараанд гаалийн шалгалт хийхээс өмнө, эсхүл шалгалтын явцад нуувч болгон ашиглаж болзошгүй тээврийн хэрэгслийн  эд анги, зай хөндийг шалгана. Шаардлагатай бол тээврийн хэрэгслийн эд ангийг задлуулж шалгана.

4.11.Эрсдлийн мэдээлэл өөрийн мэдрэмж, дүгнэлтийг харгалзан, өгөгдсөн үүрэг даалгаврын дагуу болон бараа, тээврийн хэрэгслийн төрөл, баглаа боодлын онцлогоос шалтгаалан хяналтын хэлбэрүүдээс аль тохиромжтойг нь сонгож,  гаалийн шалгалтыг хийнэ.

4.12.Гаалийн хилээр оруулах бараа нь гаалийн мэдүүлэгтэй тохирч байгаа эсэх түүний дотроос барааны нэр төрөл, марк, ангилал, зориулалт, жин тоо хэмжээ, стандарт, боловсруулалтын түвшинг нарийвчлан шалгана. Эрсдэлтэй гэж тооцсон бараа, тээврийн хэрэгслийг шалгахад гаалийн улсын ахлах байцаагч гаалийн шалгалтад оролцож болно.

4.13.Барааг шалгахдаа түүний хайрцаг, сав баглаа, боодлыг онгойлгох, задлах байдлаар, мөн гаалийн хяналт, шалгалтын техник, багаж хэрэгсэл, эрэлч нохой ашиглана.

4.14.Барааг шалгах явцад мэдүүлэгчээс амаар мэдүүлэг авах буюу тайлбар гаргуулж болно.

4.15.Бараа, тээврийн хэрэгсэлд хийх гаалийн шалгалтыг ажлын өдөрт багтаан дуусгах бөгөөд тухайн өдөрт багтахгүй бол энэ тухай гаалийн хяналт, шалгалт хариуцсан гаалийн улсын ахлах байцаагчид мэдэгдэж, шийдвэрлүүлнэ.

4.16.Бараа, тээврийн хэрэгсэлд мэргэжлийн байгууллагын дүгнэлт гаргуулах, шинжилгээ хийлгэх, мэргэжлийн байгууллагаас мэдээлэл, лавлагаа авах, холбогдох байгууллага, албан тушаалтныг гаалийн шалгалтад оролцуулах шаардлагатай бол бараа, тээврийн хэрэгслийг саатуулна. Саатуулсан бараа, тээврийн хэрэгслийг "Бараа, тээврийн хэрэгслийг саатуулах журам"-ын дагуу шийдвэрлэнэ.

4.17.Гаалийн тухай хуулийн 252.6.1-д зааснаас бусад тохиолдолд гаалийн байгууллагад мэдүүлсэн бараанаас холбогдох стандартын дагуу дээж, сорьц авч болно. 

4.18.Гаалийн шалгалтаар барааны тоо хэмжээ дутсан,  гэмтсэн болох нь тогтоогдвол гаалийн хяналтын бүс хариуцсан гаалийн улсын ахлах байцаагчийг байлцуулан, гаалийн мэдүүлэгт экспертийн магадлагааг хавсаргаж, мэдүүлгийн F хүснэгтэд дутсан буюу хасагдах тоо хэмжээг шалгалт хийсэн гаалийн улсын байцаагч бичиж, хувийн дугаар бүхий тэмдэг дарж баталгаажуулна. Татварын тооцоо хариуцсан гаалийн улсын байцаагч гаалийн мэдүүлгийн 49 дүгээр хүснэгтэд хорогдуулах татварын дүн, 50 дугаар хүснэгтэд төлбөл зохих татварын дүнг бичиж, хувийн дугаар бүхий тэмдэг дарж баталгаажуулна.

4.19.Шалгалтаар гаалийн хууль тогтоомж зөрчсөн зөрчил илрээгүй бол гаалийн улсын байцаагч гаалийн мэдүүлгийн 1 дүгээр хүснэгтэд заасан гаалийн бүрдүүлэлтийн горимын кодод хамаарах хяналтын тэмдгийг гаалийн мэдүүлэгт дарж, гаалийн байгууллагын нэр, огноог бичин, гарын үсэг зурж, хяналтын тэмдгийн баруун  доод буланд хувийн дугаар бүхий тэмдгийг тод дарж баталгаажуулан, гаалийн хяналт, шалгалт хариуцсан гаалийн улсын ахлах байцаагчид мэдэгдэнэ.

4.20.Үндэслэл бүхий мэдээлэл, сэжиг байгаа бол гаалийн хилээр нэвтрэх бараа тээврийн хэрэгсэлд дахин шалгалт хийх  асуудлыг  хяналт, шалгалт хариуцсан гаалийн улсын ахлах байцаагч, шаардлагатай тохиолдолд удирдах албан тушаалтантай хамтран шийдвэрлэж, дахин шалгалт хийх гаалийн улсын байцаагчийг томилно.

4.21.Гаалийн хилээр нэвтрүүлэх бараа тээврийн хэрэгсэлд дахин шалгалт хийсэн тохиолдолд тухайн албан тушаалтан гаалийн мэдүүлгийн "G" хүснэгтэд огноо бичиж, гарын үсэг зуран хувийн дугаар бүхий тэмдэг дарж баталгаажуулан, эрсдлийн санд тэмдэглэгээг хийнэ.

4.22.Гаалийн хилээр нэвтрүүлэх бараа тээврийн хэрэгсэлд бүрдүүлэлт хийх явцад гаалийн  хууль тогтоомж зөрчсөн зөрчил илэрсэн тохиолдолд бүрдүүлэлт хийсэн гаалийн улсын байцаагч зөрчлийн тухай тэмдэглэлийг тодорхой үйлдэж, гэм буруутай этгээдэд гаалийн  хууль тогтоомжийн дагуу  хариуцлага ногдуулна.

4.23.Гаалийн бүрдүүлэлтийн явцад илэрсэн зөрчил нь гэмт хэргийн шинжтэй байвал зөрчил илрүүлсэн гаалийн улсын байцаагч үзлэг хийсэн тухай акт үйлдэж, холбогдох материалын хамт хойшлуулшгүй ажиллагаа явуулах эрх бүхий албан тушаалтанд шилжүүлнэ.

4.24.Гаалийн шалгалтаар гаалийн мэдүүлэгт мэдүүлээгүй бараа илэрсэн зөрчил нь Гаалийн тухай хуулийн 290.2.1, 290.2.2, 291.1.-д зааснаас бусад зөрчлийн бүрэлдэхүүнтэй байвал Гаалийн тухай хуулийн холбогдох зүйл,  заалтын дагуу  хариуцлага ногдуулж, мэдүүлээгүй бараанд гаалийн мэдүүлэг нөхөж бичүүлэн, гаалийн бүрдүүлэлт хийнэ.

4.25.Бараа, тээврийн хэрэгслийг шалгасан гаалийн улсын байцаагч гаалийн шалгалт хийсэн  тухай болон илэрсэн зөрчлийн талаар эрсдлийн санд дэлгэрэнгүй мэдээлэл бичнэ.

4.26.Гаалийн бүрдүүлэлт хийгдэж баталгаажсаны дараа гаалийн хяналтын бүс хариуцсан гаалийн улсын ахлах байцаагч холбогдох бүртгэлд тэмдэглэл хийж, бараа, тээврийн хэрэгслийг гаалийн хяналтын бүсээс гаргах зөвшөөрөл олгоно.

4.27.Бараа тээврийн хэрэгсэлд шалгалт хийсэн гаалийн улсын байцаагч нь гаалийн мэдүүлгийг холбогдох бичиг баримтын хамт тухайн ажлын өдөрт багтаан бичиг баримтын бүрдүүлэлт хариуцсан гаалийн улсын ахлах байцаагчид өгч мэдүүлгийн хаалтыг хийлгэнэ.

4.28.Төмөр замаар тээвэрлэж байгаа  бараа, тээврийн хэрэгслийн хүрэх өртөө нь хилийн гаалийн байгууллагын хариуцах нутаг дэвсгэрт орших, эсхүл барааг автомашин, агаарын тээврийн хэрэгслээр тээвэрлэн оруулж байгаа тохиолдолд эцсийн бүрдүүлэлтийг хилийн гаалийн байгууллагад хийх бөгөөд гаалийн бүрдүүлэлт хийхдээ энэ журмын 2.12, 2.13, 3.2-4.28-д заасныг мөрдөнө.

4.29.Авто болон агаарын тээврээр тээвэрлэгдэн гаалийн хилээр оруулсан бөгөөд өөр гаалийн байгууллагын хариуцах нутаг дэвсгэрт байрлах баталгаат болон чөлөөт бүсэд оруулах барааг гаалийн удирдах төв байгууллагаас  итгэмжлэл авсан тээвэрлэгчийн гаалийн тэмдэглэгээ хийх боломж бүхий тээврийн хэрэгслээр тээвэрлүүлэх тохиолдолд гаалийн хяналтад илгээж, ачааны манифестаар хяналт тавина.

 5.1.Гаалийн хилээр гаргах бараа, тээврийн хэрэгслийг гаалийн байгууллагад мэдүүлэх, мөн гаалийн байгууллага гаалийн мэдүүлэг, дагалдах бичиг баримтыг хүлээн авч, шалгахад  энэ журмын 3.2-3.5-д заасныг мөрдөнө.

5.2.Гаалийн байгууллагад мэдүүлсэн гаалийн хилээр гаргах бараа, тээврийн хэрэгслийг гаалийн хяналтын бүсэд оруулсан үеэс гаалийн хяналтад авна.

5.3.Гаалийн хяналтын бүсэд оруулсан бараа, тээврийн хэрэгслийг гаалийн хяналтын бүс хариуцсан гаалийн улсын ахлах байцаагч бүртгэлд авна.

5.4.Гаалийн хилээр гаргах бараа, тээврийн хэрэгслийг энэ журмын 4.1-4.8, 4.10.-4.17, 4.19-4.27-д заасны дагуу шалгаж, гаалийн бүрдүүлэлт хийнэ.

5.5.Гаалийн байгууллагад мэдүүлж, гаалийн хяналтын талбайд оруулсан бараа, тээврийн хэрэгслийг шалгах явцад мэдүүлэгчийн хүсэлтээр гаалийн хяналтын талбайгаас буцаан гаргахыг хориглоно.

5.6.Гаалийн шалгалт хийж, гаалийн  хууль тогтоомж зөрчсөн зөрчил илрээгүй тохиолдолд бараа, тээврийн хэрэгслийн онцлогоос шалтгаалан гаалийн тэмдэглэгээний аль тохирохыг сонгон хэрэглэж, мэдүүлгийн D хүснэгтэд тэмдэглэгээний дугаарыг бичнэ.

5.7.Бараа, тээврийн хэрэгслийг шалгасан гүний гаалийн байгууллагын гаалийн улсын байцаагч гаалийн мэдүүлэгт "гаалийн хяналтад байгаа" тэмдэг дарж, гаалийн бүрдүүлэлт хийсэн огноог бичин гарын үсэг зурж, хувийн дугаар бүхий тэмдгийг хяналтын тэмдгийн баруун доод буланд тод дарна.

5.8.Бараа, тээврийн хэрэгслийг шалгасан гаалийн улсын байцаагч дагалдах бичиг баримтад тэмдэглэл хийж, дугаарлан хувийн дугаар бүхий тэмдэг дарж баталгаажуулах бөгөөд гаалийн мэдүүлэгт дагалдах бичиг баримтын тоо, дугаарыг тэмдэглэн бараа, тээврийн хэрэгслийг гаалийн мэдүүлэг, дагалдах бичиг баримтын хамт гаалийн хяналтад илгээнэ.

5.9.Бараа, тээврийн хэрэгсэлд шалгалт хийсэн гаалийн улсын байцаагч нь гаалийн мэдүүлгийг холбогдох бичиг баримтын хамт  тухайн ажлын өдөрт багтаан бичиг баримтын бүрдүүлэлт хариуцсан гаалийн улсын ахлах байцаагчид өгч, мэдүүлгийн хаалтыг хийлгэнэ.

5.10.Гаалийн хилээр гаргах бараа, тээврийн хэрэгсэл, тэдгээрийн дагалдах бичиг баримт нь хилийн гаалийн байгууллагын хяналтад орох хүртэлх хугацаанд гаалийн бүрдүүлэлтийг хийсэн гүний гаалийн байгууллагын хяналтад байна.

5.11.Хилийн гаалийн байгууллага бараа, тээврийн хэрэгслийг гаалийн хяналтын бүсэд ирмэгц тээвэрлэгчтэй хамтран гүний гаалийн байгууллагын тэмдэглэгээг тулган шалгаж, бараа тээврийн хэрэгслийн дагалдах баримтыг бүртгэлд авна. Энэ үеэс бараа, тээврийн хэрэгсэл хилийн гаалийн байгууллагын хяналтад орно. Гаалийн тэмдэглэгээ гэмтэж ирсэн тохиолдолд тээврийн байгууллагын төлөөлөгчийг байлцуулан тэмдэглэл үйлдэж, тээврийн байгууллагын акт /коммерын акт/-ыг хавсаргана.

5.12.Бараа, тээврийн хэрэгслийн гаалийн тэмдэглэгээ гэмтсэн, эсхүл шаардлагатай гэж үзсэн бусад тохиолдолд хилийн гаалийн байгууллага бараа, тээврийн хэрэгсэлд гаалийн шалгалт хийнэ.

5.13.Гаалийн шалгалтаар гаалийн хууль тогтоомж зөрчсөн зөрчил илрээгүй, гүний гаалийн байгууллагын тэмдэглэгээ гэмтээгүй, хилийн гаалийн байгууллага бараа, тээврийн хэрэгслийг шалгах шаардлагагүй гэж үзсэн тохиолдолд гаалийн мэдүүлгийн 1 дүгээр хүснэгтэд заасан гаалийн бүрдүүлэлтийн горимд хамаарах хяналтын тэмдгийг гаалийн мэдүүлгийн холбогдох хүснэгтэд дарж, огноог бичин, гарын үсэг зурах бөгөөд хяналтын тэмдгийн баруун доод буланд хувийн дугаар бүхий тэмдгийг тод дарна.

5.14.Гаалийн улсын байцаагч гаалийн бүрдүүлэлт хийж дууссан талаар гаалийн хяналт, шалгалт хариуцсан гаалийн улсын ахлах байцаагчид мэдэгдэнэ. Гаалийн хяналт, шалгалт хариуцсан гаалийн улсын ахлах байцаагч үндэслэл бүхий мэдээлэл, сэжиг байгаа бол дахин шалгалт хийх, эсхүл бараа, тээврийн хэрэгслийг хилээр гаргах  шийдвэрийн аль нэгийг  гаргана.

5.15.Хилийн гаалийн байгууллага бараа, тээврийн хэрэгслийг гаалийн нутаг дэвсгэрээс гаргасан талаар бүртгэлд бүртгэнэ.

5.16.Гаалийн хилээр хоосон чингэлэг гаргах тохиолдолд гаалийн хяналтын бүс хариуцсан гаалийн улсын ахлах байцаагч тээврийн баримтад бичигдсэн чингэлэгийн дугаарыг тулган шалгаж, ногоон өнгийн ломбо тавьж, тээврийн бичиг баримтад нь "гаалийн хяналтад байгаа" хяналтын тэмдэг дарж, гаалийн бүрдүүлэлт хийсэн огноог бичин гарын үсэг зурж, хувийн дугаар бүхий тэмдгийг хяналтын тэмдгийн баруун доод буланд тод дарна.

           5.17.Хилээр гаргах хоосон чингэлэгт хилийн гаалийн байгууллага энэ журмын 5.11-5.15-д заасны дагуу хяналт тавьж, гаалийн бүрдүүлэлтийг хийнэ.

5.18.Гаалийн хилээр гаргах бараа, тээврийн хэрэгслийг хилийн гаалийн байгууллагад мэдүүлсэн тохиолдолд гаалийн бүрдүүлэлтийг энэ журмын 5.1-5.9, 5.14-5.15-д заасны дагуу хилийн гаалийн байгууллага хийнэ.

 

 

6.1.Зорчигч "зорчигчийн гаалийн мэдүүлэг"-ийг нөхөн бичиж, гаалийн улсын байцаагчид өгсөн үеэс зорчигчийн хувийн хэрэглээний эд зүйлс, хилээр нэвтрүүлэх бараанд гаалийн  шалгалт хийж эхлэх бөгөөд зорчигч хилээр гарах хүртэлх хугацаанд гаалийн хяналтад байна.

6.2.Зорчигчийн бараанд гаалийн мэдүүлэг, холбогдох бичиг баримтыг үндэслэн бүрдүүлэлт хийж, хяналт тавина.

6.3.Зорчигчийн бараанд гаалийн хяналт тавихдаа Гаалийн тухай хуулийн 240 дүгээр зүйлд заасан хяналтын хэлбэрүүдээс аль тохиромжтойг сонгон хэрэглэнэ.

6.4.Улаан, ногоон гарц бүхий гаалийн хяналтын бүсэд зорчигч гаалийн хилээр нэвтрэхдээ  хууль тогтоомж, журмын дагуу улаан, ногоон гарцыг сонгоно.

6.5.Зорчигч ногоон гарцыг сонгосон бол хилээр нэвтрүүлэхийг хориглосон, хязгаарласан, биеэс тусдаа явуулсан, бусдад дамжуулах, гаалийн болон бусад татвар төлөх бараа болон гаалийн байгууллагад мэдүүлэх валют байхгүй хэмээн мэдүүлсэн гэж үзнэ.

6.6.Гаалийн хилээр нэвтрэх этгээд барааг биедээ нуусан гэх тодорхой сэжиг байгаа бол биед нь үзлэг хийнэ.

6.7.Хүний биед үзлэг хийхдээ Гаалийн тухай хуулийн 247 дугаар зүйлийг баримтална.

 

                                    Долоо. Улс хоорондын шуудангийн илгээмжид

 

7.1. Улс хоорондын шуудангийн илгээмжийг улсын  хилээр орсон үеэс хилийн гаалийн байгууллага хяналтад авна.

7.2. Хилийн гаалийн байгууллагын  гаалийн улсын байцаагч  илгээмжийн богцны шошгон дээрхи мэдээлэ‎л, гадуур дагалдах маягт (Монгол улсын стандарт "Шуудангийн хэрэглэгдэхүүн" 2 дугаар хэсэг, MNS 5380-2:2004 ) болон  ачааны манифест зэ‎ргийг хооронд нь тулган  шалгаж, ‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎ "гаалийн хяналтад байгаа" тэмдэг дарж, дээ‎‎рхи маягт болон ачааны манифестийн нэг хувийг авч үлдэн, бусад хувийг  холбогдох гүний гаалийн байгууллагад илг‎ээмжийн хамт хүргүүлнэ.

7.3. Гаалийн байгууллага хяналтад ирсэн илгээмжийн гадуур, дотуур дагалдах маягт болон бусад бичиг баримтыг үндэслэн битүүмжлэлийг шалгаж, баглаа боодлыг задлан, ГАМАС-ын "Улс хоорондын шуудангийн илгээмжийн бүртгэл"-д бүртгэнэ.

7.4. Илгээмжид гаалийн хяналт, бүрдүүлэлт хийхэд рентген, металл илрүүлэгч зэрэг техник хэрэгслүүд, эрэлч нохой, наркотест ашиглахын зэрэгцээ шаардлагатай тохиолдолд  Гаалийн төв лабораторийн шинжилгээнд хамруулж, ангиллын кодыг тодорхойлуулж болно.

7.5. Гаалийн хилээр нэвтрүүлэх илгээмжид гаалийн хяналт, бүрдүүлэлт хийхдээ гаалийн байгууллага эрсдэл тооцох аргыг хэрэглэнэ.

7.6. Гаалийн хилээр нэвтрүүлэх илгээмжид тарифын бус хязгаарлалттай бараа байхгүйг баттай тогтоосон тохиолдолд дараахь төрлийн илгээмжид биет шалгалт хийхээс татгалзаж болно:

 

7.6.1.хувийн  ил болон битүүмжилсэн захидал,

7.6.2.хараагүй хүмүүст зориулсан  ном зохиол.

 

7.7. Илгээмжид биет шалгалт хийх үед хүлээн авагч болон илгээгчийг байлцуулах боломжгүй бол шуудангийн байгууллагын ажилтанг байлцуулан, энэ тухай "Улс хоорондын шуудангийн илгээ‎‎мжид гаалийн шалгалт хийсэ‎н тухай тэмдэглэл" үйлдэн, гарын үс‎эг  зурж баталгаажуулна.

7.8. Илгээмжийг хүлээн авах хаягт эзэнд олгох, хаягаар гардуулах, эсхүл хилийн чанадад илгээх хүртэлх хугацаанд тэдгээрийг шуудангийн үйлчилгээний стандартын дагуу битүүмжилсэн хэлбэрээр гаалийн хяналтын төвлөрсөн буюу тухайн шуудангийн байгууллагын зарлуулсан гаалийн хяналтын бүсэд хадгална.

7.9. Илгээмжийг гаалийн хяналт дор тээвэрлэхэд гаалийн байгууллага  тээврийн хэрэгсэл, эсхүл богцонд гаалийн тэмдэглэгээ   хийх бөгөөд боломжтой гэж үзсэн тохиолдолд илгээгч буюу дамжуулан өнгөрүүлсэн орны гаалийн байгууллагын тэмдэглэгээг  ашиглаж болно.

7.10. Илгээмжийг нэг тээврийн хэрэгслээс нөгөө тээврийн хэрэгсэлд зөвхөн гаалийн хяналт дор шилжүүлэн ачина.

7.11. Улаанбаатар хотоос бусад аймаг, сум, дүүрэгт байрлах гаалийн байгууллага өөрийн хариуцах нутаг дэвсгэрт хүлээн авах, илгээх шуудангийн илгээмжид энэ журмын дагуу гаалийн хяналт, бүрдүүлэлт хийнэ.

7.12. Гаалийн байгууллагагүй аймаг, сум, дүүргүүдийн шуудангийн үйлчилгээний салбараар дамжуулан гадаадад илгээх болон хүлээн авагчид нь олгох  илгээмжийг  улс хоорондын шуудангийн илгээмжийн нэгдсэн төвд гаалийн байгууллага шуудангийн ажилтныг байлцуулан рентген аппаратаар шалгана.

7.13.Гаалийн байгууллагагүй аймаг, сум, дүүргүүдийн шуудангийн үйлчилгээний салбараар дамжуулан хилийн чанадад илгээх улс хоорондын шуудангийн илгээмжид тухайн шуудангийн салбарын эрхлэгч  шалгалт хийж,  улс хоорондын шуудангийн илгээмжийн нэгдсэн төвд ирүүлнэ.

7.14.Гаалийн байгууллагагүй аймаг, сум, дүүргүүдийн шуудангийн үйлчилгээний салбарын эрхлэгч, илгээмжийг хүлээн авагчид олгох үед гаалийн байгууллагын ногдуулсан татвар, хураамжийг төлүүлэн, шуудангийн гаалийн байгууллагын татварын харилцах дансанд тушааж, татвар, хураамжийг барагдуулсан тухай мэдээг шуудангийн гаалийн байгууллагад  ирүүлнэ.

7.15.Илгээмжийг гаалийн хяналтаас гаргахыг гаалийн байгууллага зөвшөөрсөн тохиолдолд хүлээн авагчид нь хаягаар гардуулах үйл ажиллагааг шуудангийн ажилтан гүйцэтгэнэ.

7.16. Хүлээн авагчид хаягаар нь гардуулах эсвэл гаалийн байгууллагагүй аймаг,  сум,  дүүргүүдийн шуудангийн үйлчилгээний салбарт хүргэх илгээмжид шуудангийн байгууллагын ажилтанг байлцуулан гаалийн улсын байцаагч  биет шалгалт хийсэн тохиолдолд холбогдох татвар, хураамжийг ногдуулан,  маягтын дагуу нэхэмжлэх, тэмдэглэл бичиж  шуудангийн ажилтанд  гардуулна.

7.17. Монгол Улсын нутаг дэвсгэрээр  дамжин өнгөрөх илгээмжид гаалийн байгууллага хяналт тавина.

 

 

8.1.Гаалийн байгууллага нь өөрийн хариуцах нутаг дэвсгэрт байгуулагдсан гаалийн баталгаат бүс, чөлөөт бүсийн үйл ажиллагаанд хяналт тавьж,  гаалийн улсын байцаагчийг  томилон ажиллуулна.

8.2.Баталгаат болон чөлөөт бүсэд үйл ажиллагаа явуулж буй аж ахуйн нэгж, байгууллагын бараа, ажил үйлчилгээ нь гаалийн хяналтад байна.  

          8.3.Гаалийн баталгаат бүс, чөлөөт бүсэд Гаалийн тухай хуулийн 248 дугаар зүйлийг баримтлан шалгалт хийнэ.

8.4.Гаалийн мэдүүлэг, бүртгэл нь гаалийн баталгаат болон чөлөөт бүсэд гаалийн хяналт тавих үндсэн баримт болно. Гаалийн байгууллага бараа, тээврийн хэрэгслийн бүртгэлийг холбогдох программын дагуу хөтлөх бөгөөд баталгаат болон чөлөөт бүсэд тооллого, шалгалт хийхдээ бүртгэлтэй тулган шалгаж баталгаажуулна.

8.5.Гаалийн баталгаат болон чөлөөт бүсэд хяналтын камер ажиллуулж, гаалийн хяналтын зорилгоор ашиглана.

8.6.Хяналтын камерын бичлэгийг сар бүрийн 30-ны өдөр архивлаж, 2 жилийн хугацаатай хадгална.

8.7.Дэлгүүрийн ажиллах цаг дуусах үед дэлгүүрийн танхим, байр, агуулах, туслах байгууламжид гаалийн тэмдэглэгээ хийж, нээхэд нь гаалийн тэмдэглэгээ, хяналтын камерын бичлэгийг шалгаж ажиллах зөвшөөрөл олгоно.

8.8.Татваргүй барааны дэлгүүрийн үйл ажиллагааг шалгахдаа хилийн боомтод байрладаг дэлгүүрийн кассын талоныг хилийн шалган нэвтрүүлэх алба болон зорчигчийн тийз худалдах кассын сантай, нутгийн гүнд байрлах дэлгүүрийн кассын талоныг дипломат эрх ямба эдлэх байгууллага, ажилтны жагсаалт, үнэмлэхтэй тулгаж шалгана. 

8.9.Гаалийн баталгаат болон чөлөөт бүсэд оруулах, гаргах бараа, тээврийн хэрэгсэлд энэ журмын дагуу гаалийн хяналт, шалгалт хийнэ.

8.10.Гаалийн баталгаат бүсийн үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрлийн хугацаа дууссан, хүчингүй болгосон, түдгэлзүүлсэн тохиолдолд үлдэгдэл барааг тоолж, бүсийн байр, агуулахад гаалийн хяналтад хадгалан, ажлын 7 хоногийн дотор гаалийн хууль тогтоомжийн дагуу холбогдох горимд шилжүүлнэ.

 

 

9.1.Улс хооронд дамжуулан өнгөрүүлэх бараа, тээврийн хэрэгслийг улсын хилээр оруулах болон гаргах боомт дахь гаалийн байгууллага тээврийн баримтаар гаалийн хяналтад авч, бүртгэл хөтлөн, манифестаар бүрдүүлэлт хийнэ.

9.2.Гаалийн байгууллага нь дамжуулан өнгөрүүлэх бараанд илгээгч улсын гаалийн байгууллагын тавьсан тэмдэглэгээг хүлээн зөвшөөрнө.

9.3.Дамжуулан өнгөрүүлэх барааг гаалийн зорилгоор тэмдэглэгээ хийх боломжтой, зориулалтын тээврийн хэрэгслээр тээвэрлэх бөгөөд тээврийн хэрэгсэл солих үйл ажиллагааг гаалийн хяналтын дор гүйцэтгэнэ.

9.4.Шаардлагатай тохиолдолд барааг гаалийн нутаг дэвсгэрээр дамжуулан өнгөрүүлэхэд тухайн бараа, тээврийн хэрэгслийг хилийн гаалийн байгууллагын хяналтад орсон үеэс гаалийн хилээр буцаан гарах хүртэлх хугацаанд гаалийн улсын байцаагч дагалдуулж болно.

9.5.Дамжуулан өнгөрүүлэх бараа, тээврийн хэрэгсэл, тэдгээрийн дагалдах бичиг баримт нь хилийн гаалийн нэг байгууллага хяналтад авсан үеэс нөгөө хилийн гаалийн байгууллагын хяналтад орох хүртэлх хугацаанд эхний бүрдүүлэлт хийсэн гаалийн байгууллагын хяналтад байна.

9.6.Шилжүүлэн ачих бараа, тээврийн хэрэгсэл, тэдгээрийн дагалдах баримт нь барааг шилжүүлэн ачих хилийн байгууллагын хяналтад байна.

9.7.Дамжуулан өнгөрүүлэх, шилжүүлэн ачих бараа, тээврийн хэрэгслийг гаалийн байгууллага  шалгаж болно.

9.8.Дараахь тохиолдолд гаалийн шалгалт хийнэ:

9.8.1. гаалийн битүүмжлэлийг хангалттай биш гэж үзсэн;

9.8.2. гаалийн байгууллагад бараа, тээврийн хэрэгслийг нягтлан шалгах тодорхой  үндэслэл байсан.

9.9.Дамжуулан өнгөрүүлэх, шилжүүлэн ачих бараа, тээврийн хэрэгслийг шалгахдаа  тээвэрлэгч зуучлагч байгууллагын төлөөлөгчийг заавал оролцуулах ба шаардлагатай гэж үзвэл мэргэжлийн болон хууль хяналтын байгууллагаас төлөөлөгч байлцуулна.

            9.10.Дотоодод дамжуулан өнгөрүүлэх бараанд  энэ журмын холбогдох заалтуудын дагуу гаалийн хяналт тавьж бүрдүүлэлт хийнэ.

 

 

10.1.Хувь хүний нэр дээр илгээсэн болон зорчигчийн хувийн хэрэглээний эд зүйлд хамаарахгүй барааны үнийн дүн 1.000.000 төгрөг /нэг сая/-өөс доош бол "Барааны гаалийн бүрдүүлэлтийн хуудас" /Маягт №2/-аар, 1.000.000 төгрөг /нэг сая/-өөс дээш бол гаалийн хилээр нэвтрүүлэх барааны гаалийн мэдүүлгээр гаалийн бүрдүүлэлт хийнэ.  Гэр ахуйн зориулалттай, нэр төрөл тус бүрээс нэг ширхэгээс илүүгүй бараанд үнийн дүн харгалзахгүй "Барааны гаалийн бүрдүүлэлтийн хуудас" /Маягт №2/-аар гаалийн бүрдүүлэлт хийнэ.

10.2.Бараа гаалийн хяналтад байх хугацаанд гэмтэж муудсан, чанарын шаардлага хангахгүй болсон, мэргэжлийн холбогдох байгууллагын дүгнэлтээр  эрүүл ахуй, эрүүл мэнд, байгаль орчинд хор хөнөөлтэй байж болох нь тогтоогдсон тохиолдолд бараа устгах горимыг хэрэгжүүлэх журмын дагуу устгана.

10.3.Гаалийн мэдүүлэгт хяналтын тэмдэг болон хувийн дугаар бүхий тэмдгийг тод дараагүй тохиолдолд гаалийн бүрдүүлэлтийг баталгаажаагүйд тооцож тухайн гаалийн улсын байцаагчид ажлын хариуцлага тооцоно.

10.4.Гаалийн бичиг баримтын бүрдүүлэлт, татварын тооцоо, гаалийн шалгалт хийснээс үүдэн гарах хариуцлагыг гаалийн мэдүүлгийн холбогдох хүснэгтэд хувийн дугаар бүхий тэмдэг дарж баталгаажуулсан гаалийн улсын байцаагч хүлээнэ.

10.5.Гаалийн бүрдүүлэлтийг баталгаажуулж байгаа хяналтын дардасыг өөрчлөх, огноог засварлахыг хориглоно.

10.6.Энэ журмын 5.5-д заасныг зөрчсөн тохиолдолд гаалийн болон бусад хууль тогтоомжийн дагуу хариуцлага хүлээлгэнэ.

10.7.Гаалийн түр агуулах, баталгаат бүсэд  хадгалах хугацаа дууссан барааг Гаалийн тухай хуулийн 298 дугаар зүйлийн дагуу шийдвэрлэнэ.

10.8.Энэ журмаар зохицуулагдаагүй асуудлыг холбогдох хууль тогтоомжийн дагуу шийдвэрлэнэ.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                        .