A

A

A

  • Нүүр
  • Сайдын тушаал
  • ИРГЭНИЙГ ЦЭРГИЙН ЖИНХЭНЭ АЛБАНД ТЭНЦҮҮЛЭХЭД ХАРГАЛЗАХ ӨВЧИН ЭМГЭГШЛИЙН ЖАГСААЛТ
Бүлэг: 1979
  
"Иргэнийг цэргийн жинхэнэ албанд эрүүл
 мэндээр тэнцүүлэх заавар"-ын 1 дүгээр хавсралт
 
ИРГЭНИЙГ ЦЭРГИЙН ЖИНХЭНЭ АЛБАНД ТЭНЦҮҮЛЭХЭД ХАРГАЛЗАХ ӨВЧИН ЭМГЭГШЛИЙН ЖАГСААЛТ
 
Дд
Өвчний нэр
Оношийн код
Офицер, ахлагч
Байлдагч түрүүч, гэрээт цэрэг
Сонсогч
ЦУСНЫ ЭРГЭЛТИЙН ТОГТОЛЦООНЫ ӨВЧНҮҮД
1.
Ревтаризм түүний урхаг үлдэц
I05-I09
Эмчилгээний үр дүн болон сэдрэлт, дахилт, уг үлдцээс шалтгаалах
Тэнцэхгүй
2.
Зүрхний олдмол болон төрөлхийн гажгууд
Q20-Q28
Олдмол гажгийн цусны эргэлтэд нөлөөлж буй байдлаас шалтгаалж
Тэнцэхгүй
3.
Зүрхний бах
I20
Эмчийн хяналтад байх
Тэнцэхгүй
4.
Зүрхний шигдээс
I-21
Тэнцэхгүй. Эмчилгээний дараа цэргийн алба хаах асуудлыг комисс шийдвэрлэх
Тэнцэхгүй
5.
Хордлого харшлын гаралтай миокардит
I40-I41
Эмчийн хяналтад байх
Тэнцэхгүй
6.
Атеросклероз
I70
Өвчний явцаас шалтгаалах
Хам алдалт зүрхний агшилтын сулралт, дамжуулах замын саад г.м урхаг үлдэцтэй бол тэнцэхгүй.
7.
Кардиомиопати
I42
Тэнцэхгүй
8.
Перикардитын бүх төрлийн хэлбэр
I30-I32
Үнхэлцэг хальс хатуурсан, наалдац үүссэн, зүрхний шахах үйл ажиллагаанд нөлөөлөл үзүүлсэн гэх мэт хүндрэлгүй бол тэнцэнэ.
9.
Гол судасны цүлхэн
I71
Тэнцэхгүй
10.
Артерийн даралт ихсэх өвчин
I10-I15
1, 2-р үед эмчилгээний үр дүн сайн бол тэнцэнэ.
Тэнцэхгүй
Тэнцэхгүй
11.
Шинж тэмдгийн артерийн даралт ихсэлт
 
Тэнцэхгүй
12.
НЦДистони
G24
Тэнцэнэ
Бусад өвчний суурь болж байгаа бөгөөд удаан хугацааны сувилал шаардлагатай бол тэнцэхгүй.
АМЬСГАЛЫН ТОГТОЛЦООНЫ ӨВЧИН
13
Архаг хатгаа
J10-J18
Сэдрэл их, амьсгалын дутагдлын шинж үгүй, уушигны багтаамж 10 хувиас их хэмжээгээр буурсан бол тэнцэхгүй
14
Цагаан мөгөөрсөн хоолойн архаг үрэвсэл
J44
Сэдрэл их цагаан мөгөөрсөн хоолойн диструкци өөрчлөлт ба эмчилгээний үр дүн муу бол тэнцэхгүй
15
Уушигны гялтан хальсны үрэвсэл болон түүний урхаг үлдэц
J90-J92
Амьсгалын дутагдлын шинжгүй бол тэнцэнэ. Гэвч спирограммын үзүүлэлтүүдийг харгалзан үзнэ.
Тэнцэхгүй
16
Гуурсан хоолойн багтраа
J45-J47
Сэдрэлт болон уг өвчний явц, тухайн үeд эрхэлж буй ажлаас шалтгаалах
Тэнцэхгүй
17
Уушиг тоосжих
J60-J65
Тэнцэхгүй
18
Уушиг хатуурах болон тэлэгдэх
J43-J84
Тэнцэхгүй
19
Гуурсан хоолойн тэлэгдэх өвчин
J47
Тэнцэхгүй
ХООЛ ШИНГЭЭХ ЭРХТНИЙ ӨВЧНҮҮД
20
Ходоод 12 хуруу гэдэсний шархлаа
К25-К28
Тэнцэнэ
Тэнцэхгүй
Тэнцэнэ
21
Ходоодны эрозивный гастрит олон дахилттай
 
Тэнцэнэ
Тэнцэхгүй
22
Нарийн гэдэсний архаг үрэвсэл
К52
Тэнцэнэ
Тэнцэхгүй
Тэнцэнэ
23
Бүдүүн гэдэсний архаг үрэвсэл
К52
Тэнцэнэ
Тэнцэхгүй
Тэнцэнэ
24
НСЯК
К50
Тэнцэхгүй
25
 Тогтонги явцтай элэгний архаг үрэвсэл
К72
Эмчийн хяналтад байж өвчний явцаас шалтгаалах
Явц нь даамжрах хандлагатай бол
 Тэнцэхгүй
26
Идэвхтэй явцтай элэгний архаг үрэвсэл
К73
Тэнцэхгүй
27
Элэгний хатуурал
К74
Тэнцэхгүй
28
А вирусын гаралтай элэгний хурц үрэвсэл
В-15
Тэнцэнэ
Тэнцэхгүй
Эмнэлгээс гарснаас хойш 6 сараас дээш клиник, биохимийн сэдрэлгүй байвал тэнцэнэ.
29
В, С, дельта вирусын гаралтай элэгний хурц үрэвсэл
В-16-9 В-17-1 В-16-1
1 жилийн дотор хяналтад байна
Тэнцэхгүй
1 жилээс дээш хугацаанд дахилт өгөөгүй, клиник, биохимийн бүрэн эдгэрэлт болсон үед тэнцэнэ.
30
В, С, дельта вирусын гаралтай элэгний архаг үрэвсэл
В-18-1 В-18-2 В-18-0
Эмчийн хяналтад байж өвчний явцаас шалтгаална.
Тэнцэхгүй
Ферментийн идэвхжил дунд болон өндөр үед, хавсарсан өвчний сэдрэлийн үед тэнцэхгүй
31
Цөсний архаг үрэвсэл
К81
Тэнцэнэ
Тэнцэхгүй
 Тэнцэнэ
32
Нойр булчирхайн архаг үрэвсэл
К86
Тэнцэхгүй 
БӨӨР, ШЭЭСНИЙ ТОГТОЛЦООНЫ ӨВЧИН
33
Архаг пиелонефрит
N11
Бөөрний дутагдлын шинж илрээгүй ээнэгшлийн байдал 6 сараас дээш хугацаатай байвал тэнцэнэ
Сэдрэлт ойрхон болон дахилттай бол тэнцэхгүй
34
Архаг гломерулонефрит
Тэнцэхгүй
ЦУС, ЦУС БОЛОВСРУУЛАХ ЭРХТНИЙ ӨВЧИН
35
Верльгофын  өвчин
 
Ээнэгшлийн байдалд 1-ээс дээш жил болсон бол тэнцэнэ
Тэнцэхгүй
36
Шенлейн- Генохын өвчин
D69.0
Ээнэгшлийн байдалд 1-ээс дээш жил болсон бол тэнцэнэ
Тэнцэхгүй
37
Аутоиммунны цус багадалт
 
Тэнцэхгүй
38
Апластичиеская анемия
 
Тэнцэхгүй
39
Эритремия
 
Тэнцэхгүй
40
Цусны цагаан цогцос ховордох
 
Тэнцэхгүй
41
Витамин В 12 болон төмөр дутагдлын цус багадалт
 
Тэнцэнэ
 
 
42
Лимфогрануломатоз
 
Тэнцэхгүй
43
Гемофилия
 
Тэнцэхгүй
ДОТООД ШҮҮРЭЛ, ТЭЖЭЭЛИЙН БА БОДИСЫН СОЛИЛЦООНЫ ӨВЧНҮҮД
44
Бамбайн булчирхайн хордлогот өвчин
Е05
Эмчилгээний үр дүнгээс шалтгаална
Тэнцэхгүй
45
Чихрийн шижин
Е10-Е14
Хөнгөн хэлбэр бол тэнцэнэ
Тэнцэхгүй
46
Хүрэл өвчин
Е27
Тэнцэхгүй
47
Гиперхроматоз
 
Тэнцэхгүй
48
Подагра
М10
Тэнцэхгүй
ЯС БУЛЧИНГИЙН ТОГТОЛЦОО, ХОЛБОХ НЭХДЭСИЙН ӨВЧНҮҮД
49
Ревматойдный артрит
М05-М06
Тэнцэхгүй
50
Узелковый периартрит
М30
Тэнцэхгүй
51
Улаан чонон яр
М32
Тэнцэхгүй
52
Гантигшилт
М34
Тэнцэхгүй
ХОРДЛОГО
53
Туяаны хордлого
Т66
Тэнцэхгүй
54
Фосфор органик болон бусад хорт бодисын хордлогын дараах байдал
Урхаг үлдэцгүй бол тэнцэнэ.
НҮД БА ТҮҮНИЙ ДАЙВРЫН ӨВЧНҮҮД
Зовхи болон нүдний байрлал, хөдөлгөөний эмгэг
55
Зовхи гадагш болон дотогш сорвижин эргэх, урвах /хамгаалах үйл ажиллагаа алдагдсан үед/
Н-02.0
Н-02.1
 
 
Тэнцэхгүй
56
Зовхи бүрэн анигдахгүй болох /Lagoрhthalmos/ саа, сорви, гэмтлийн дефект/
H-02.2
Тэнцэхгүй
57
Зовхи буух-Блефароптоз II-III зэрэг
 
Тэнцэхгүй
Байнга ба дахилттай салстын архаг үрэвсэл
58
Салстын туяаны болон вирусны сорвижих зарим үрэвсэл
Н-13.8
Тэнцэхгүй
Нулимсны замын өвчний улмаас байнгын нулимс гоожих тохиолдол Н04
59
Нулимс дамжуулах замын сорвижилт /эмчлэгдэхгүй тохиолдол, эсвэл дутмаг хөгжил/
Н-04.8
Тэнцэхгүй
60
Нулимс булчирхайн архаг үрэвсэл, нулимас хэт гоожих, нүд хатах, аргах /Сьегрий болон Меибусын хам шинж/
Н-04.4
Тэнцэхгүй
61
Хос хялар, сааны хялар, мэс заслаар сайжрахгүй байнгын хоёрлол үүссэн эсвэл хүчтэй амблиопия /мохоо хараа/ 0,3-аас бага хараатай
Н-51
Тэнцэхгүй
62
Бүх хэлбэрийн нистагм /босоо, хэвтээ, тойрох хөдөлгөөнтэй/
Н-55
Тэнцэхгүй
63
Дуаны хам шинж - хоёр нүд гадагш хөдлөхгүй
Н-51
Тэнцэхгүй
64
Нүдний нэвт гэмтэл, бүрхүүлүүдэд наалдац үүсгэж хараа-0,5-аас бага болсон
Н-447
Тэнцэхгүй
65
Хүүхдийн болон анхдагч глаукома, хүндрэлийн глаукомын бүх хэлбэрүүд
Н-40
Тэнцэхгүй
66
Торлог бүрхүүлийн бүх хэлбэрийн дистрофи, /нөсөөт болон цагаан голомтот/ хууралт, эмболи, тромбоз гэх мэт судасны өвчнүүд
Н-33
Тэнцэхгүй
67
Торон бүрхүүлийн голомтот үрэвсэл /сүрьеэ болон тэмбүүгийн гаралтай/ Торлогийн цус харвалт
Н-35,6
Тэнцэхгүй
68
Харааны мэдрэлийн үрэвсэл-неврит, Оптика хиазмын арахноидит, паниллит, ретробульбарный неврит
Н-46
Тэнцэхгүй
69
Анхдагч болон хоёрдогч шалтгаантай харааны мэдрэлийн хатингиршил
Н-48
Тэнцэхгүй
Нүдний гэрлийн тогтолцооны эмгэг
70
Болор цайх өвчин /бүх шалтгаантай/ эмчлэгдээд хараа нь 0,5-аас бага бол
Н-26
Тэнцэхгүй
71
Цөцгийн анхдагч ба хүндрэлийн бүдэгшил хараа нь 0,5-аас бага бол
Н-43,3
Тэнцэхгүй
Хараа чадлын багасалт, харааны байдлаар
72
Нэг нүдгүй, нөгөө нь 0,05-аас доош хараатай, эсвэл хоёр нүдний хараа нь нийлээд 0,4 хүрэхгүй бол
Н-54,1
Тэнцэхгүй
73
Ойр хараат-Миопия /мп/ 6,0дп-оос дээш, нүдний угт центральный кордальный ретинальный дистрофийн өөрчлөлт эхэлсэн бол
 
Тэнцэхгүй
Эвэрлэгийн эмгэг
74
Эвэрлэгийн хурц үрэвсэл-кератит /бүх төрлийн шалтгаантай/ цэвэрэг татах үед
Н-16
Тэнцэхгүй
75
Эвэрлэгийн төвийн цагаа: Мананцар Энгийн цагаа наалдсан Толбо Судасны цагаа Стафилома
Н-120 Н-17,8
Тэнцэхгүй /мэргэжил/
Тэнцэхгүй
 
 
Дээрх 5-н зэрэг. Эмчлэгдээгүй үед тэнцэхгүй
Төрөлхийн болон гэмтлийн гаралтай хиймэл хүүхэн хараа солонгон бүрхэвчийн эмгэг
76
Солонгон бүрхүүлийн аномали хөгжил, /поликори, том хэмжээний мембран, колобома радужки/
Н20
 
Тэнцэхгүй
77
Солонгон бүрхүүлийн үрэвслийн дараах сорвижилт /иондо корненаз иридофокаль, пондо витраль наалдацууд/
 
Тэнцэхгүй
78
Гэмтлийн гаралтай мидриаз
Тэнцэхгүй
ЧИХ БА ХӨХӨНЦӨРИЙН ӨВЧИН
79
Нэг ба 2 чихний архаг эпитимпанит / бүх хэлбэр/
 
Тэнцэхгүй
80
2 чихний архаг мезотимпанитууд /бүх хэлбэр/
Н66
Тэнцэхгүй
81
Нэг чихний архаг мезотимпанит сонсгол бууралттай
 
Тэнцэхгүй
82
Үрэвслийн улмаас үүсэлтэй хэнгэрэг хальсны хөдөлгөөний алдагдал /Наалдац үрэвсэл/ Адгезивный отит, Тимпано-склероз, Сонсгол суларсан байдал/
Н72-Н73 Н74
Тэнцэхгүй
83
Дотор чихний үрэвсэл гэмтлийн улмаас үүдэлтэй лабиринтит бүх хэлбэр. Лабиринтопати, түүний үлдэц
Н83
Тэнцэхгүй
84
Сонсголын мэдрэлийн үрэвслийн улмаас үүдэлтэй дүлийрэл
Н90-Н92
Тэнцэхгүй
85
Чихний эмгэгийн гаралтай хийгдсэн гавал тархины мэс заслын эмгэг үлдэц
Н95
Тэнцэхгүй
86
Чих, чих орчмын булчирхайн хавдар түүний үлдэц гажигууд
С 30
D18
Тэнцэхгүй
87
Сонсгол бууралт дүлийрэлтээс үүдэлтэй хэл ярианы гажиг/ Дизартри хавсарсан тохиолдол
 
Тэнцэхгүй
АМЬСГАЛЫН ТОГТОЛЦООНЫ ӨВЧИН
/Хамар дайвар, эрүү нүүрний гажгууд/
88
Хамар түүний дайврын үрэвслийн гаралтай салстын хатингиршил, цус гарамтгай байдал /Атрофический язвенный риносинусит/. Үнэрлэх үйл ажиллагааны алдагдал
I86.5
J32
Тэнцэхгүй
89
Олон жил дахисан харшилт нусгай/ Аллергический ринофарингит, синусит/
J30
Тэнцэхгүй
90
Хамар дайврын хортой хоргүй хавдар, түүнээс үүдэлтэй үйл ажиллагаа физиологийн эмгэгшил
С11
Тэнцэхгүй
91
Мэс заслын дараа эсвэл гэмтлийн дараа тогтсон эрүү нүүрний деформацууд
 
Тэнцэхгүй
92
Төвөнх цагаан мөгөөрсөн хоолойн болон улаан хоолойн нарийсалтай хавдрууд
С30-С37
Тэнцэхгүй
АРЬС БА ХАЛИМНЫ ӨВЧНҮҮД
93
Арьсны тархмал дахилттай архаг өвчин, намарс, хайрст үлдийн хүндрэл, мэдрэлийн гаралтай арьсны үрэвсэл, хавтгай улаан үлд, иж хайрст үлд, зангилаат маажуур
L20,L30 L40,L98 L43,L41 L29
Тэнцэнэ
Тэнцэхгүй
Тэнцэнэ
Арьсны ховор тохиолдох өвчин
94
Мөөгөнцөрт микоз, Лайлын хам шинж, Стивенс Джонсоны хам шинж, Арьсны цэврүүтэх өвчин, Улаан чоно яр, склеродерми гантигшилт, Рехленгаузын өвчин, Арьсанд гарах өмөн
В36- В41 L10, L94 C43- C44
Тэнцэхгүй
95
Тархмал үс халцралт, арьсны нөсөөжилтийн эвдрэл, фотодерматоз, хордлогоос арьс үрэвсэх, Дюрингийн өвчин, архаг хэлбэрийн хатинхайралтай арьсны үрэвсэл
L63-L66 L93 L81 L90
Тэнцэнэ
Тэнцэхгүй
Тэнцэнэ
96
Арьсны сүрьеэ, чоно яр
А18.4 L93
Тэнцэхгүй
97
Мөөгөнцөрт өвчин, хожгор үлд, эмчилгээ шаардагдах бусад хэлбэр
В36 – В41
Тэнцэхгүй
98
Хожуу илэрсэн тэмбүү
А52
Тэнцэхгүй
БЭРТЭЛ ХОРДЛОГО БА БУСАД ГАДНЫ ШАЛТГААНТ ҮР ДАГАВАР, ЯС БУЛЧИНГИЙН ТОГТОЛЦОО, ХОЛБОХ НЭХДЭСИЙН ӨВЧНҮҮД, ТӨРӨЛХИЙН ГАЖИГ ХЭВ ГАЖИЛ
Арьсны эмгэг сорвижилтууд (L90-l91)
99
Олон дахин шархалдаг болон гутал хувцас өмсөхөд саадтай хөдөлгөөн илэрхий хязгаарлагдсан
 
Тэнцэхгүй
100
Гутал хувцас өмсөхөд саадтай хөдөлгөөн нилээд хязгаарлагдсан
 
Тэнцэнэ
Тэнцэхгүй
101
Гутал хувцас өмсөхөд бага саадтай хөдөлгөөний үйл ажиллагааны алдагдал бага сэргэх боломжтой /мэс заслаар/
 
Тэнцэнэ
Тэнцэхгүй
102
Хагалгааны дараах бэхжээгүй сорви болон мултрал хугарал, үрэвслийн процессууд мэс засал гэмтлийн дараагаар мөчнүүдийн хөдөлгөөн түр алдагдах
 
Тэнцэнэ
Тэнцэхгүй
Гавал ясны төрөлхийн болон гэмтлийн урхгууд (T90-T98 )( Q69 -Q79 )
103
Гавлын дотор гадны биет байгаа гавлын ясны цоорхойг нөхсөн буюу нөхөөгүй тохиолдлууд
 
Тэнцэхгүй
104
Гавлын ясны цоорхойн хэмжээ бага нөхөгдөх хагалгаа хийгдэж сорвижилт үүссэн, Төв мэдрэлийн үйл ажиллагаанд бүтцийн өөрчлөлт илрээгүй
 
Тэнцэнэ
Тэнцэхгүй
Сээр нуруу, хүзүүний өвчин түүний гажиг хөгжил гэмтлийн урхаг
105
Ууц нурууны үйл ажиллагааны өөрчлөлттэй
 
Тэнцэхгүй
106
Өвчин гэмтэл, гажиг хөгжилтийн улмаас аарцаг ясны хэлбэр өөрчлөгдөх, хөдөлгөөн хязгаарлагдсан
 
Тэнцэхгүй
107
Тулгуур ба хөдөлгөөний аппаратын архаг өвчнүүд үйл ажиллагааны алдагдалтай
 
Тэнцэхгүй
Гажиг хөгжилт болон гэмтлийн улмаас үүссэн яс, булчин, шөрмөс, мөгөөрс үеүдийн урхаг
108
Үйл ажиллагааны илэрхий алдагдалтай
 
Тэнцэхгүй
109
Үйл ажиллагааны бага зэрэг алдагдалтай
 
Тэнцэнэ
Тэнцэхгүй
Янз бүрийн шалтгаанаар гар хөл муруйх, богиносох болон үйл ажиллагаа нь алдагдах, гутал хувцас өмсөхөд саадтай урхаг
110
Гар, хөлийн богиносолт 3-4см-ээс их, хөл гадагшаа майга /О хэлбэрийн/ дунд чөмөг ясны дотор талын шовгоруудын хоорондын зай 10-20 см-ээс их, хөл гадагш сайрийж /Х хэлбэрийн/ шилбэ ясны дотор талын шагайн хоорондын зай 9-15 см-ээс илүү байх тохиолдолд
 
Тэнцэхгүй
111
Том үений сурмаг мултрал
 
Тэнцэнэ
Тэнцэхгүй
Гар хурууны гэмтэл, гажиг хөгжил
112
Гарын 3 ба түүнээс дээш хуруу эсвэл баруун гарын эрхий долоовор хуруунуудын болон 2 гарын 4 хуруу гэмтэж үйл ажиллагаа алдагдсан
 
 
Тэнцэхгүй
113
Нэг гарын эрхий хуруугүй
 
Тэнцэнэ
Тэнцэхгүй
114
Баруун гарын долоовор хуруу эсвэл нэг гарын 2 ба түүнээс дээш хуруу 1-р үеэрээ тасарч, үйл ажиллагаа алдагдсан
 
Тэнцэхгүй
Хөлийн хурууны гэмтэл гажиг хөгжил
115
Нэг хөлийн бүх хуруугүй
 
Тэнцэхгүй
116
Гутал өмсөх ба явахад саадтай хөлийн хуруу дутуу буюу хэлбэр алдагдаж хөдөлгөөн хязгаарлагдсан
 
Тэнцэнэ
Тэнцэхгүй
117
Тавхайн гажиг, хэлбэр, гэмтлийн улмаас гутал өмсөх, явахад саадтай хөдөлгөөний үйл ажиллагаа өөрчлөлттэй
 
Тэнцэнэ
Тэнцэхгүй
118
Гар хөл болон сарвуу тавхайгүй тохиолдол
 
Тэнцэхгүй
119
Толгойн бэртлийн үлдэц
 
 
Тэнцэхгүй
120
Хүзүү их биеийн бэртлийн үлдэц
Т90
Гэмтлийн урхаг их үйл ажиллагааны гүн өөрчлөлттэй бол тэнцэхгүй
Тэнцэхгүй
МЭС ЗАСАЛ БОЛОН МЭС АЖИЛБАРТАЙ ХОЛБООТОЙ БУСАД ӨВЧЛӨЛ
121
Бамбай булчирхайн өвчин мэс заслын дараагаар жил болоогүй
E00-E07
Тэнцэнэ
Тэнцэхгүй
122
Бүх төрлийн хорт хавдрууд / Шинжилгээгээр батлагдсан/
C00-D48
Тэнцэнэ
Тэнцэхгүй
Захын судасны өвчин ба гэмтлийн урхаг / аневризм, тромбофлебит хөх судасны өргөсөлт/
/ I70-I95/
123
Мөчний хураагуур судасны эргэлт болон үйл ажиллагааны илэрхий өөрчлөлт гарсан
 
Тэнцэхгүй
124
Мөчний үйл ажиллагаа алдагдаагүй цусны эргэлт нь бага зэрэг хямарсан
 
Тэнцэнэ
Тэнцэхгүй
Бүх төрлийн ивэрхий (K40-K46)
125
Дахилттай болон хөдөлгөөнд саадтай
 
Тэнцэнэ
Тэнцэхгүй
Тэнцэхгүй
126
Төмсөг ба үр дамжуулах сувгийн усжилт / ус ихтэй хөдөлгөөнд саадтай/
 
Тэнцэнэ
Тэнцэхгүй
Тэнцэхгүй
Төмсөг буугаагүй тохиолдол (Q 53)
127
2 талын төмсөг буугаагүй
Q 53.2
Тэнцэнэ
Тэнцэхгүй
128
1 талын төмсөг буугаагүй
Q 53.1
Тэнцэнэ
Тэнцэхгүй
129
Шээс дамжуулах эртний сүрьеэ /Онош батлагдсан/
А18.1
Тэнцэнэ
Явц байдлаас хамаарна
130
Шулуун гэдэс бүх давхаргаараа урван гарах
К62
Тэнцэнэ
Тэнцэхгүй
131
Хиймэл шулуун гэдэстэй буюу шулуун гэдэсний амсар нарийссан үйл ажиллагааны алдагдалтай
 
Тэнцэнэ
Тэнцэхгүй
132
Шулуун гэдэсний өөхөн эслэгийн дахилт олонтой архаг үрэвсэл
 
Тэнцэнэ
Тэнцэхгүй
133
Хүндрэл бүхий шамбарам Олон узель авагдсаны хагалгааны дараах байдал
K61
Тэнцэнэ
Тэнцэхгүй
134
Мөчид, сарвууны зөөлөн эд, мэдрэлийн багц, ширхгийг хамарсан шархдалт, хагалгааны дараах шархны хүндрэл, эдгэрэлтийн явц удаан байгаа нөхцөлүүд
 
Тэнцэнэ
Тэнцэхгүй
136
Ходоод, гэдэс, элэг, цөс, дэлүү зэрэг хэвлийн хөндийн эрхтнүүдэд мэс засал хийсэн тохиолдол наалдацтай
K62
Тэнцэнэ
Тэнцэхгүй
137
Зүрхний төрөлхийн болон олдмол гажигийн мэс заслын дараах байдал/ Үйл ажиллагааны алдагдалтай/
K66
Тэнцэнэ
Тэнцэхгүй
138
Уушигны идээт өвчин, сүрьеэ гэмтлийн улмаас мэс засал хийгдсэн үйл ажиллагааны алдагдалтай
 
Тэнцэнэ
Тэнцэхгүй
139
Олон дахилттай зөөлөн эдийн шархлаа тэжээлийн дутагдлын хамааралтай бол
 
Тэнцэнэ
Тэнцэхгүй
140
Бөөр давсагны чулуужих өвчин /мэс заслын дараах байдал/ эдгэрсэн жил болоогүй бол
 
Тэнцэнэ
Тэнцэхгүй
МЭДРЭЛИЙН ТОГТОЛЦООНЫ ӨВЧИН
Мэдрэлийн тогтолцооны үрэвсэлт өвчин
141
Бактерт мэнэн
G00
Төв мэдрэлийн системийн хүнд хэлбэрийн эмгэг өөрчлөлттэй, эмгэг үлдэц бүдэг боловч тодорхой илрэлтэй бол халагдана
Тэнцэхгүй
142
Халдварт ба шимэгч өвчний үеийн мэнэн
G02
Тэнцэхгүй
143
Бусад шалтагт ба тодорхой бус мэнэн
G03
Тэнцэхгүй
144
Энцеофалит, миелит, энцеофаломиелит
GO4
Тэнцэхгүй
145
Гавал доторхи ба нурууны суваг доторх буглаа ба мөхлөнцөр
G06
Тэнцэхгүй
146
Гавал доторх ба нурууны суваг доторх флебит, тромбофлебит
G08
Тэнцэхгүй
147
Төв мэдрэлийн тогтолцооны өвчний үлдэц
G09
Тэнцэхгүй
Төв мэдрэлийн тогтолцооны анхдах шалтгааны ерөнхий хатингар /G10-G13/
148
Хантинтоны өвчин
 
ТМС-ийн давших хэлбэрийн органик болон удамшлын өвчнүүд тэнцэхгүй
149
Удамшилт гуйвал /атакси/
G10
150
Нугас булчингийн хатингар ба түүнд холбогдох хам шинжүүд
G11
Экстрапирамид ба хөдөлгөөний бусад эмгэг /G20-G26/
151
Паркинсон өвчин
G20
Тэнцэхгүй
152
Хоёрдогч парконсонизм
G21
Экстрапирамид системийн хөнгөн эмгэг тэнцэнэ. Хүнд эмгэг тэнцэхгүй
Тэнцэхгүй
153
Суурийн зангилгааны бусад сөнөрөлт өвчин
G23
Төв мэдрэлийн тогтолцооны миелингүйдэлт өвчин (G35-G37)
154
Олонлог шигэх
G35
Тэнцэхгүй
155
Бусад цочмог түгээмэл миелингүйдэлт
G36
Тэнцэхгүй
156
ТМТогтолцооны миелин-гүйдэлт бусад өвчин
G37
Тэнцэхгүй
157
Эпилепси уналт
G40
Тэнцэхгүй
158
Тархи судасны өвчний үеийн тархины судасны хам шинж
G46
Тэнцэнэ
Тархины үйл ажиллагааны гүн органик өөрчлөлттэй бол тэнцэхгүй
Мэдрэл мэдрэлийн ёзоор ба сүлжээний эмгэг (G50-G59)
159
Гурамсан мэдрэлийн эмгэг
G50
Тэжээлийн болон үйл ажиллагааны гүн өөрчлөлттэй олон давтагддаг, эмчилгээнд үр дүнгүй бол тэнцэхгүй
 
160
Нүүрний мэдрэлийн эмгэг
G51
161
Гавлын бусад мэдрэлийн эмгэг
G52
162
Мэдрэлийн ёзоор ба сүлжээний эмгэг дарагдал
G54
163
Дээд мөчний нэг мэдрэлийн эмгэг
G56
164
Доод мөчний нэг мэдрэлийн эмгэг
G57
165
Захын мэдрэлийн тогтолцооны олон мэдрэлийн эмгэг (полиневропати)
G57
Булчин мэдрэлийн холбоос ба булчингийн өвчин  ( G70-G73)
166
Миастени
G70
Тэнцэхгүй
Тэнцэхгүй
Тэнцэхгүй
167
Булчингийн анхдах эмгэг / миодистрофи, миопати/
G71
Тэнцэхгүй
Тэнцэхгүй
Тэнцэхгүй
Тархины саа ба бусад саажилтын хам шинж (G80-G83)
168
Хүүхдийн тархины саа үлдэц
G80
Тэнцэхгүй
Тэнцэхгүй
Тэнцэхгүй
169
Тал саажил /гемиплегия/
G81
Тэнцэхгүй
Тэнцэхгүй
Тэнцэхгүй
170
Иж саажил ба дөрөв саажил
G82
Тэнцэхгүй
Тэнцэхгүй
Тэнцэхгүй
171
Саагийн бусад хам шинж
G83
Тэнцэхгүй
Тэнцэхгүй
Тэнцэхгүй
Мэдрэлийн тогтолцооны бусад өвчин /G90-G99)
172
Тархи усжих
G91
Тэнцэхгүй
Тэнцэхгүй
Тэнцэхгүй
173
Тархины бусад эмгэг / уйланхай тархи дарагдал, эвэрхий/
G93
Тэнцэхгүй
Тэнцэхгүй
Тэнцэхгүй
174
Нугасны бусад өвчин / миелит, миелопатия, нугас дарагдал/
G95
Тэнцэхгүй
Тэнцэхгүй
Тэнцэхгүй
175
Хаа ч ангилаагүй мэдрэлийн тогтолцооны ажилбарын дараах эмгэг
G97
Тэнцэхгүй
Тэнцэхгүй
Тэнцэхгүй
Тархи судасны өвчин /I60-I69/
176
САК Аалзавч доорхи цус харвалт
I60
Тэнцэхгүй
177
Тархинд цус харвах
I61
178
Тархины гэмтлийн бусад цус харвалт
I62
179
Тархины шигдээс
I63
180
Тархины судасны өвчний үлдэц
I69
Сэтгэцийн ба аягийн эмгэг / F00- F90/
181
Судаст тэнэгрэл
F01
Тэнцэхгүй
182
Тархины гэмтэл ба үйлийн эмгэг  үйлийн гажиг бие махбодийн өвчний шалтгаант сэтгэцийн бусад эмгэг
F06
Тэнцэхгүй
183
Тархины өвчин гэмтэл үйлийн гажгийн шалтгаант бие хүний ба аягийн эмгэг
F07
Тэнцэхгүй
184
Шизофрени
F20
Тэнцэхгүй
185
Байнга дэмийрэх эмгэг
F22
Тэнцэхгүй
186
Органик бус бусад солиорох эмгэг а/ Олон дахилттай буюу дахилтын явц удаан, б/ Дахилт цөөн хоорондын хугацаа урт сэтгэцийн бүрэн эдгэрэлттэй/
F28
Тэнцэхгүй
187
Олигофрени /хөнгөн хүнд дебильность/
 
Тэнцэхгүй
188
Хүнд хэлбэрийн дахин давтагдах невроз
 
Эмчилгээний үр дүнгээр тооцно
Тэнцэхгүй
189
Зан төрхийн эмгэг
 
Тэнцэхгүй
190
Сэтгэц нөлөөт эмийн бодисын шалтгаант сэтгэцийн ба аягийн эмгэг
F10-F19
А/ Сэтгэцийн өөрчлөлт удаан тогтвортой илрэх
Б/ МС-д органик өөрчлөлт илрээгүй үйл ажиллагааны гүн алдагдалтай бол, үйл ажиллагаа сэргэсэн боловч биеийн сульдаагийн илэрхий шинж тэмдэгтэй бол тэнцэхгүй
Тэнцэхгүй
191
Сэтгэцийн хөгжлийн саатал
F70-F79
Тэнцэхгүй
Тэнцэхгүй
Тэнцэхгүй
Нуруу эмгэгшил М40-М54
192
Нуруу бөгтий ба хотойх
М40
Тэнцэхгүй
193
Нуруу муруйх
М41
194
Нугалам эмгэх /спондилопатия/
М45-М49
Спондилопатийн улмаас мэдрэлийн судас сүлжээ дарагдах-тэнцэхгүй
Тархи нугасны гэмтэл
195
Гавлын мэдрэлүүдийн гэмтэл
S04.1
Гэмтсэний улмаас булчингийн тэжээлийн үйл ажиллагааны өөрчлөлт тогтвортой илэрсэн бол тэнцэхгүй
196
Гавал доторх гэмтэл
S06.2
Мөчдөд тэжээлийн ба үйл ажиллагааны гүн өөрчлөлттэй бол тэнцэхгүй. Хэрэв мөчдийн үйл ажиллагааны алдагдал хөнгөн илэрсэн бол шинээр татагсдыг хойшлуулна
197
Хүзүү хугарах
S12.3
198
Хүзүүний нурууны нум ба мэдрэл гэмтэх
S14.4
199
Сээр нурууны нугас ба мэдрэл гэмтэх
S24.5
200
Бүсэлхий, зоо нуруу, аарцгийн түвшин дэх нугас мэдрэл гэмтэх
S34.6
201
Мөр бугалганы түвшинд мэдрэл бэртэх
S44.7
202
Шууны мэдрэл гэмтэх
S54.8
203
Бугуй сарвууны мэдрэл гэмтэх
S64.9
204
Шилбэний түвшний мэдрэл гэмтэх
S84.10
205
Шагай тавхайн мэдрэл гэмтэх
S94.10
ШЭЭС БЭЛЭГСИЙН ТОГТОЛЦООНЫ ӨВЧИН
206
Дарамтат шээс задгайрал
N39.3
 
Тэнцэхгүй
207
Рефлекст шээс задгайрах
N39.4
 
208
Шээсний сүвний нарийсалт /өвчин болон гэмтлийн улмаас катетр 13-аас доош/
 
Тэнцэнэ
Тэнцэхгүй
Тэнцэхгүй
ХАЛДВАРТ ӨВЧНҮҮД
209
Балнад, иж балнадаар өвчлөгсөд
А01,0
Тэнцэнэ
Тэнцэхгүй
Нян судлалын шинжилгээнд өөрчлөлтгүй үед тэнцэнэ.
210
Цусан суулга өвчнөөр өвчлөгсөд болон нян тээгчид
А03,0
Тэнцэнэ
Хяналтын хугацаанд 3 сарын дотор нянгийн ургалтгүй үед тэнцэнэ.
211
Халдварт мэнэн өвчнөөр өвчлөгсөд, нян тээгчид
А39,0
Эмнэлгээс гарснаас хойш 3 сарын хугацаанд нян илэрсэн тохиолдолд тэнцэхгүй
Хяналтын хугацаанд хөөмийн арчдаст менингококк илрээгүй үед тэнцэнэ
212
Бруцеллёзын хурц хурцавтар хэлбэр
А/23
Тэнцэхгүй
Тэнцэхгүй
Тэнцэхгүй
213
Бруцеллёзын архаг хэлбэр
А/23
Эрхтэн системийн талаас бүтцийн өөрчлөлтгүй, сүүлийн 2 жил сэдрэл өгөөгүй бол тэнцэнэ
Тэнцэхгүй
Тэнцэхгүй
214
Халдварт өвчний нян тээгчид
 
Хяналтаас хасагдсан тохиолдолд тэнцэнэ
Тэнцэхгүй
Хяналтаас хасагдсан тохиолдолд тэнцэнэ.
215
Гонококкт халдвар
А-54
Тэнцэнэ
Тэнцэхгүй
216
ХДХВ-ийн халдвартай /ДОХ/ нь батлагдсан
В-20
Тэнцэнэ
Тэнцэхгүй
Тэнцэхгүй
 
Жич: 1. А 1-3 Чихний архаг үрэвсэл нь олон дахин сэдэрч, сонсгол сулруулж улмаар гавал тархины хүндрэл өгдөг аюултай учраас цэргийн албанд тэнцэхгүй .
А 4-6 Сонсгол бууралтыг мэргэжлийн эмч тодорхойлж камертон С 128-аар сонсголын сорилууд R.W. Sel /Ринне, Вебер Швабах/ тавигдсан үгээр сонсголын хэмжээг тодорхойлсон эсвэл /мэргэжлийн газар явж сонсголыг бичлэг хийгдсэн бичиг баримттай/ сонсгол бууралтын зэрэг тогтоогдсон байх нь зүйтэй. Сонсгол бууралтыг нэг чихэнд шивнээ үгийг 2 м- ээс хэтрэхгүй, ярианы үгийг 5 м-ээс илүүгүй нөхцөлийг 2,3,4-р зэрэгт хамруулан авч үзнэ. 4-р зэргээс дээш дүлий гэж үзнэ. / 80 дб-ээс/
А-5 Дотор чихэнд тэнцвэрийн эрхтэн байрладаг учраас үрэвслийн болон гэмтлийн улмаас /гэмтэл/ үүдэлтэй эмгэг үүсдэг. Энэ эрхтэн цочрол үрэвслийн шинж тод гарсан болон ямар нэгэн үлдэцтэй бол тэнцэхгүй гэж үзнэ.
А-7 Чихний эмгэгийн улмаас /үрэвсэл, гэмтэл/ үүдэлтэй нүүрний мэдрэлийн саа тархины хальсны наалдац үрэвсэл том хэмжээний сорви орно.
А- 8 Чих түүний орчмын дайвар булчирхайн хорт хавдар, мэс заслын дараах / байдал үлдэц/ үлдсэн байдал.
А-9 Сонсгол бууралттай үүнийг дагалдан хэл яриа өөрчлөгдсөн хэлгий, ээрүү болсон тохиолдол
Жич: 1. Зовхи хоорондын буюу алимын хөдөлгөөн саатах буюу хязгаарлагдмал болсон тохиолдолд харах чадал эрс буурсан бол байлдагч, түрүүч нар алба хаахгүй.
1.        Салстын архаг үрэвсэл эмчлэгдсэн тохиолдолд офицер, ахлагч нар албаа хаана.
2.        Нулимсны замын өвчлөлтэй хүмүүс эмчлэгдээгүй бол хална. Эмчилгээ хийж эдгэрвэл офицер албаа хаана.
3.        Харах эрхтний хөдөлгөөний мэдрэлжилтийн өөрчлөлт тархи мэдрэлийн гаралтай бол мэдрэлийн эмч нар шийдвэрлэнэ.
4.        Гэмтлийн гаралтай хүүхэн хараа өргөсөж нарийссан үед харах чадалд нөлөөлсөн бол офицер цэргийн алба хаахгүй.
5.        Солонгот ба сормослог биеийн хурц үрэвсэл байвал эмчлүүлсний дараа цэргийн албыг үргэлжлүүлэн хааж болно. Хүндрэл өгсөн тохиолдолд цэргийн албанд тэнцэхгүй.
6.        Нүдний бүх төрлийн хавдартай хүмүүс цэргийн алба хаахгүй.
7.        Хавдар-бүх төрлийн мэс засал хийгдсэн, шаналгаа зовиургүй, эрхтэн системийн үйл ажиллагааны алдагдалгүй бол офицер ахлагч тэнцэнэ
8.        Сүрьеэ-бүх эрхтэн системийн эмчлэгдсэн бол офицер, ахлагч тэнцэнэ.
 
 
 
"Иргэнийг цэргийн жинхэнэ албанд эрүүл мэндээр тэнцүүлэх заавар"-ын 2 дугаар хавсралт
 
ЦЭРГИЙН СУРГУУЛЬД ЭЛСЭГЧИД, ЗАРИМ ТӨРӨЛ, МЭРГЭЖЛИЙН ЦЭРГИЙН АЛБАН ХААГЧДЫН ЭРҮҮЛ МЭНДЭД ТАВИГДАХ НЭМЭЛТ ШААРДЛАГУУД
 
А. Ерөнхий зориулалтын ба хилийн цэрэг, зенит пуужингийн ангиуд
 
Эрүүл мэндийн үзүүлэлт
Офицер, ахлагч бэлтгэх сургууль, анги, салбаруудад элсэгчид
Пуужинт ба зенит пуужингийн ангиудын цэргийн албан хаагчид
1. Өндөр, жингийн хэмжээ
150 см -ээс доошгүй өндөртэй, 49 кг-аас доошгүй жинтэй
150 см -ээс доошгүй өндөртэй, 49 кг-аас доошгүй жинтэй
2. Нүдний хараа
Хоёр нүд шилгүйгээр 0,8-аас доошгүй, шилтэйгээр 1,0, өнгө ялгах чадвар хэвийн байх
Нэг нүд 0,5-аас доошгүй, нөгөө нь шилгүйгээр 1,0 , өнгө ялгах чадвар хэвийн, нийт хараа 1,5
3. Шивнэх үгийг сонсох чадвар
Чих тус бүр 5,0 м-ээс доошгүй зайд сонсоно.
Чих тус бүр 5,0 м-ээс доошгүй зайд сонсоно.
Б.Агаарын десантын ангиуд, танкны экипажийн бүрэлдэхүүн ба машины жолооч нар
Эрүүл мэндийн байдлын үзүүлэлт
Агаарын десантын ангиуд
Танк, авто машин, мото буудлагын ангиудын танкны экипажийн бүрэлдэхүүн ба машины жолооч нар
1.    Өндрийн хэмжээ
165 см-ээс доошгүй
Танкны экипажийн бүрэлдэхүүн, явган цэргийн байлдааны машины жолооч нар 175 см-ээс доош, жин 60 кг-аас дээш
2.    Нүдний хараа
Нүдний шилгүйгээр нүд тус бүр 0.8-аас доошгүй цэргийн сургуульд элсэгчид шилгүйгээр нүд тус бүр 0.8-аас доошгүй ба өнгө ялгах чадвар нь хэвийн байх ёстой.
Танкны экипажийн бүрэлдэхүүн ЯЦБМ-ны жолооч нар, авто машин чирэгч ба бусад машины жолооч нар нэг нүд нь 1.0-оос доошгүй, нөгөө нь 0.5, танк ба авто сургуульд элсэгчдийн нүд тус бүр нь 0.8-аас доошгүй, өнгө ялгах чадвар нь хэвийн Хоёр нүдний харааны нийлбэр 1,5 байх ёстой.
3.    Шивнэх үгийг сонсох чадвар
Чих тус бүр 5 м-ээс доошгүй
Бүх жолооч нар, танк зенитийн экипажийн бүрэлдэхүүн, цэргийн сургуульд элсэгчдийн чих тус бүр 5.0 м-ээс доошгүй
4.    Тэнцэхгүй заалтууд
Биеийн жин 50 кг-аас доош артерын даралт 140/85-аас дээш, төмс цавины сувгийн буюу түүний гадна нүхний дэргэд тогтсон хавтгай тавхай, сүүлийн 3 жилийн дотор тархины битүү гэмтэл авсан  /эмнэлгийн байгууллагаар нотлогдсон/
Бүх жолооч нар чихний хэнгэргэн хальсны хуурай цооролт, арьс, зовхины ирмэг, болон нулимсны замын архаг коньюктивит өвчнүүд, түүнээс гадна танкны бүрэлдэхүүн 3 шүд дараалан үгүй байх, 2-р үүдэн шүд, соёо бага араа, авдаг хиймэл шүд, үүдэн шүднүүд хазахад 4 мм-ээс илүү зайтайгаар нийлэхгүй байх,чихний даралтын үйл ажиллагааны илэрхий алдагдал
В. Радио техникийн болон холбоо, цэргийн нисэх хүчний ангиуд
Эрүүл мэндийн  байдлын үзүүлэлт
Радио техникийн ба холбооны ангиуд, цэргийн нисэх хүчний ангиуд
1.    Өндрийн хэмжээ
 
2.    Нүдний хараа
Цэргийн нисэх хүчинд ҮОИ 2,0-оос дээш Радио техник, холбоо ҮОИ нийлбэр шилтэйгээ 1,8-аас багагүй байх өнгө ялгах чадвар хэвийн
3.    Шивнэх үгийг сонсох чадвар
Чих тус бүр 5 м-ээс доошгүй /цэргийн сургуульд элсэгчид 5 м/
4.    Тэнцэхгүй заалтууд
Чихний хэнгэргийн хуурай цооролт, чихний дэлбээ ба чих хавийн экзема, эрүүний гэмтэл
"Иргэнийг цэргийн жинхэнэ албанд эрүүл мэндээр тэнцүүлэх заавар"-ын 3 дугаар хавсралт
 
ТАЙВАН ЦАГТ ЦЭРГИЙН ЖИНХЭНЭ АЛБАНААС ИРГЭД, ЦЭРГИЙН АЛБАН ХААГЧИЙГ ЭРҮҮЛ МЭНДЭЭР ЧӨЛӨӨЛЖ, ТОО БҮРТГЭЛЭЭС ХАСАХ ЧӨЛӨӨЛӨХ ӨВЧИН, ЭМГЭГШЛИЙН ЖАГСААЛТ
 
Бодит үзлэг, шинжилгээгээр нотлогдсоны дараах өвчин эмгэгийг хамруулна.
1.   Дотрын өвчин, эмгэг
1.    Зүрхний олдмол болон төрөлхийн гажгууд
2.    Цагаан мөгөөрсөн хоолойн багтраа
3.    Гуурсан хоолой тэлэгдэх өвчин
4.    Өрөөсөн бөөртэй
5.    Элэгний хатуурал-онош батлагдсан
6.    Хэрлэг төст полиартрит, 1 дүгээр үеүдийн хэлбэр өөрчлөгдөж хөдөлгөөн хязгаарлагдсан
7.    Цусны улаан бөөм задрах өвчний бүх хэлбэр ба гемофили өвчин, цусны цагаан цогцос ховордох
8.    Чихрийн шижин өвчний хүнд хэлбэр
9.    Архаг гломерулонефрит бөөрний дутагдал орж хавагнаж байсан-онош нь батлагдсан
2.   Мэс заслын өвчин эмгэг
1.   Гавлын ясны нөхөгдсөн ба нөхөгдөөгүй цоорхой  /s-3.0 см-ээс дээш диаметртэй/
2.   Хэлбэр үйл ажиллагааны илэрхий өөрчлөлт бүхий нурууны багана ясны эмгэг, түүний гажиг хөгжил
3.   Холгогдож шархалдаг гутал, хувцас өмсөхөд саадтай хөдөлгөөний хязгаарлалттай, холбогч эд үүссэн том хэмжээний сорвижилт
4.   Дээд мөчний аль нэг нь буюу хоёул тайрагдсан, үеэр хөдөлгөөнгүй болсон, аль нэг гарын 4 хуруугүй буюу сарвуугүй, хоёр гарын эрхий хуруугүй байвал
5.   Доод мөчний аль нэг нь буюу хоёул тайрагдсан өвдөг эсвэл түнхний үеэр хөдөлгөөнгүй татанг буюу тэгшрэхгүй болсон, мөн тавхайн гажиг хөгжил, гэмтлийн улмаас тавхайгаар бүтэн гишгэх, зогсох боломжгүй, /протезтой/ гутал өмсөх явахад саадтай, хөдөлгөөний үйл ажиллагааны өөрчлөлттэй.
6.   Нөхөн сэргээх хагалгаа болон протез хийвч хэлбэр үйл ажиллагаа нь сэргэхгүй болсон эрүү тагнайн эмгэг өөрчлөлт
7.   Дээд, доод мөчний болон сарвуу тавхайн төрөлхийн гажгууд
8.   А. Мэс засал хийлгэж 5 буюу түүнээс дээш хавирга авахуулсны дараах цээжний хэлбэр алдагдал амьсгалын эрхтний дутмагшилтай
9.   Б. Нэг талын уушиг авахуулсны дараах байдал
10.    Хэвлийн хөндийн 3-аас дээш удаа давтан хагалгаа хийгдсэн, гэдэс тайрагдсан, хэвлийн хөндийн наалдац өвчинтэй.
3.   Мэдрэлийн өвчин эмгэг
1.   Төвийн гаралтай болон захын мэдрэлийн саа, саажлын улмаас хөдөлгөөний хязгаарлалттай
2.   Нугасны гэмтэл түүний улмаас аарцгийн эрхтний үйл ажиллагаанд өөрчлөлт орсон
3.   Тархины гэмтлийн болон бусад үүсгэлтэй унадаг өвчин, хам шинжүүд
4.   Оюуны хомсдлын хүнд хэлбэр /хүний асрамж хяналтад байдаг/
4.   Чих хамар хоолойн өвчин эмгэг
1.   Төрөлхийн хэлгүй дүлий
2.   Хатуу, зөөлөн тагнайн цоорхой
3.   2 талын чихний хэнгэргэн хальс бүтэн цоорсон, сонсголын илэрхий бууралттай
4.   Дотор ба дунд чихний үрэвсэлт өөрчлөлтийн улмаас ерөнхий хөндийн том хагалгаа хийгдсэн, сонсголын илэрхий бууралттай
5.   Нүдний өвчин эмгэг
1.   Нэг, эсвэл хоёр нүд сохорсон
2.   Хоёр нүдний харааны нийлбэр шилтэйгээ 0,6-аас бага байвал
3.   Глаукома өвчтэй хүмүүс
4.   Харааны мэдрэл, төрөл бүрхүүлийн эмгэгүүд /ерөнхий заалтад орсон нэршил/
5.   Нүд болон түүний хамгаалах , дайвар хэсгийн төрөлхийн болон олдмол гажиг, дефектүүд, микроофтальм
6.   Микродкореа-криптофтальм
7.   Амовроз-торлох, нистагм
8.   Птоз III зэрэг
9.   Дуаны хам шинж
10.    Маркиданы хам шинж
11.    Стилла болон Бехгатын хам шинж
6.   Арьсны өвчин
1.   Биеийн гадаргуугийн 80 хувиас доошгүйг хамарсан загасан хайрсжилт /ихтиоз/ өвчин
2.   Биеийн ил хэсэг болон бүх гадаргуугийн 50 хувиас доошгүй хамарсан арьс цайх өвчин /витилого/
3.   Хожгор үлд /парша/
4.   Арьсны цэврүүтэх өвчин
5.   Улаан чоно яр
6.   Мөөгөн микоз
 
Тайлбар:
 
            а. Тахир дутуугийн 1-р группд хамаарагдаж буй иргэд эрүүл мэндийн байдлаар цэргийн албанаас бүрэн чөлөөлөгдөх заалтад хамаарна