A

A

A

Бүлэг: 1979
ИРГЭНИЙ НИСЭХИЙН ДҮРЭМ 61
НИСЭГЧИЙН ҮНЭМЛЭХ, ЗЭРЭГЛЭЛ
А БҮЛЭГ. ЕРӨНХИЙ ЗҮЙЛ                                                                                              4
61.1.   Зорилго                                                                                                                      4
61.2.   Тодорхойлолт                                                                                                          4
61.3.   Үнэмлэх, зэрэглэл                                                                                                    4
61.4.   Ерөнхий шаардлага                                                                                                            5
61.5.   Үнэмлэх солих                                                                                                           6
61.6.   Өргөдөл гаргах                                                                                                        7
61.7.   Үнэмлэх эзэмшигчид хүлээлгэх хариуцлага                                                     7
61.8.   Үнэмлэхний хугацаа                                                                                                7
61.9.   Бичгийн шалгалт                                                                                                    7
61.10.  Шалгалтын үед хориглох зүйлс                                                                        7
61.11.  Нислэгийн шалгалтын урьдчилсан бэлтгэл                                                            8
61.12.  Нислэгийн шалгалтын ерөнхий журам                                                          8
61.13.  Нислэгийн дадлага, шалгалтад тавигдах ерөнхий шаардлага             8
61.14.  Шалгах нисэгч                                                                                                        9
61.15.  Нислэгийн дэвтэр                                                                                                10
61.16.  Нислэгийн цагийг тооцох                                                                                  11
61.17.  Нислэгийн дадлагажуурын цаг                                                                          12
61.18.  Эрүүл мэндэд тавигдах шаардлага                                                                 12
61.19.  Нислэгийн дадлага, туршлага                                                                          13
61.20.  Жил тутмын нислэгийн шалгалт                                                                   14
61.21.  Доод эрэмбийн үнэмлэх                                                                                       14
61.22.  Эрүүл мэндийн болон ур чадварын хадгалалт                                             15
Б БҮЛЭГ. АГААРЫН ХӨЛГИЙН МАЯГИЙН ЗЭРЭГЛЭЛ                                         15
61.23.  Тавигдах шаардлагууд.                                                                                        15
61.24.  Зэрэглэл олгох                                                                                                       16
В БҮЛЭГ. СУРАГЧ НИСЭГЧ                                                                                           17
61.25.  Ерөнхий зүйл                                                                                                           17
61.26.  Бие даасан нислэгт тавигдах шаардлага                                                    17
61.27.  Хязгаарлалтууд                                                                                                    18
Г БҮЛЭГ. ХУВИЙН НИСЭГЧИЙН ҮНЭМЛЭХ 18
61.28.  Тавигдах шаардлагууд                                                                                         18
61.29.  Эрх, хязгаарлалт                                                                                                  20
61.30.  Ур чадварын хадгалалтад тавигдах шаардлага                                        20
Д БҮЛЭГ. КОММЕРИЙН НИСЭГЧИЙН ҮНЭМЛЭХ                                                    21
61.31.   Тавигдах шаардлагууд                                                                                        21
61.32.   Эрх, хязгаарлалт                                                                                                  24
61.33.   Ур чадварын хадгалалтад тавигдах шаардлага                                        25
Е БҮЛЭГ. АГААРЫН ТЭЭВЭРЛЭГЧИЙН НИСЭГЧИЙН ҮНЭМЛЭХ                     25
61.34.   Тавигдах шаардлагууд                                                                                        25
61.35.   Эрх                                                                                                                             28
61.36.   Ур чадварын хадгалалтад тавигдах шаардлага                                        28
Ж БҮЛЭГ. БАГШ НИСЭГЧИЙН ЗЭРЭГЛЭЛ                                                                28
61.37.   Тавигдах шаардлагууд                                                                                        28
61.38.   Эрх, хязгаарлалт                                                                                                  32
61.39.   Ур чадварын хадгалалтад тавигдах шаардлага                                        34
М БҮЛЭГ. УРАН ЖОЛООДЛОГЫН НИСЛЭГИЙН ЗЭРЭГЛЭЛ                               35
61.40.   Тавигдах шаардлагууд                                                                                        35
61.41.   Зэрэглэл олгох                                                                                                       35
61.42.   Эрх, хязгаарлалт                                                                                                  36
61.43.   Ур чадварын хадгалалтад тавигдах шаардлага                                        36
Н БҮЛЭГ. ПЛАНЕР ЧИРЭХ ЗЭРЭГЛЭЛ                                                                       36
61.44.   Тавигдах шаардлагууд                                                                                        36
61.45.   Зэрэглэл олгох                                                                                                       37
61.46.   Эрх                                                                                                                             37
61.47.   Ур чадварын хадгалалтад тавигдах шаардлага                                        37
O БҮЛЭГ. ШҮХЭР ХАЯХ ЗЭРЭГЛЭЛ                                                                            38
61.48.   Тавигдах шаардлагууд                                                                                        38
61.49.   Зэрэглэл олгох                                                                                                       38
61.50.   Эрх                                                                                                                             38
61.51.   Ур чадварын хадгалалтад тавигдах шаардлага                                        39
Ө БҮЛЭГ. ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ЗЭРЭГЛЭЛ                                                                  39
61.52.   Тавигдах шаардлагууд                                                                                        39
61.53.   Зэрэглэл олгох                                                                                                       40
61.54.   Эрх                                                                                                                             40
61.55.   Ур чадварын хадгалалтад тавигдах шаардлага                                        40
П БҮЛЭГ. ХИМИЙН ЗЭРЭГЛЭЛ                                                                         41
61.56.   Тавигдах шаардлагууд                                                                                        41
61.57.   Зэрэглэл олгох                                                                                                       41
61.58.   Эрх                                                                                                                            41
61.59.   Ур чадварын хадгалалтад тавигдах шаардлага                                        41
Р БҮЛЭГ. ХЭРЭГЛЭЛИЙН НИСЛЭГИЙН ЗЭРЭГЛЭЛ                                              42
61.60.   Тавигдах шаардлагууд                                                                                        42
61.61.   Зэрэглэл олгох                                                                                                       44
61.62.   Эрх, хязгаарлалт                                                                                                  44
61.63.   Ур чадварын хадгалалтад тавигдах шаардлага                                        45
С БҮЛЭГ. ШАЛГАХ НИСЭГЧИЙН ЗЭРЭГЛЭЛ                                                           46
61.64.   Тавигдах шаардлага                                                                                            46
61.65.   Зэрэглэл олгох                                                                                                       46
61.66.   Эрх, үүрэг                                                                                                                46
61.67.   Ур чадварын хадгалалтад тавигдах шаардлага                                        47
61.68.   Шилжилтийн үеийн зохицуулалт                                                                    48

Дэд бүтцийн сайдын 2001 оны 269 тоот тушаалын хавсралт
 
НИСЭГЧИЙН ҮНЭМЛЭХ, ЗЭРЭГЛЭЛ
61.1.       Зорилго
Нисэгчийн үнэмлэх, зэрэглэл олгоход тавигдах шаардлага, үнэмлэх зэрэглэлийн хүрээнд эдлэх эрх, үүргийг тогтооход энэ дүрмийн зорилго оршино.
61.2.       Тодорхойлолт
"Хөдөө аж ахуйн зориулалттай агаарын хөлгийн нислэг" гэж газар тариалан, цэцэрлэгжүүлэлт, ой хамгаалах зорилгоор агаарын хөлгөөс химийн бодис болон бордоо цацах үйл ажиллагааг;
"Агаарын хөлгийн төрөл" гэж агаарын хөлгийг онгоц, нисдэг тэрэг, агаарын бөмбөлөг, планер гэж ангилсныг;
"Зэрэглэл" гэж үнэмлэхэнд тэмдэглэсэн нэмэлт эрхийг;
"Шалгах нисэгч" гэж энэ дүрмийн дагуу олгогдсон шалгах зэрэглэл эзэмшигчийг;
"Нэг нисэгчтэй агаарын хөлөг" гэж тухайн агаарын хөлгийн нислэгийн ашиглалтын зааврын дагуу нэг нисэгчтэйгээр нислэг үйлдэхээр зөвшөөрөгдсөн агаарын хөлгийг;
"Алсын зайн нислэг" гэж хөөрөлт үйлдсэн аэродромоос 50 км-ээс дээш зайд үйлдэх нислэгийг;
"Зөөлтийн нислэг" гэж багш нисэгчийн шууд хяналтад, нислэгийн зааварчилга авч нислэг үйлдэхийг тус тус хэлнэ.
61.3.       Үнэмлэх, зэрэглэл
(а) Энэ дүрмээр нисэгчийн үнэмлэхийг агаарын хөлгийн төрөл тус бүрээр, дараах байдлаар эрэмбэлж олгоно :
1/ хувийн нисэгчийн үнэмлэх (онгоц, нисдэг тэрэг);
2/ коммерийн нисэгчийн үнэмлэх (онгоц, нисдэг тэрэг, планер, агаарын бөмбөлөг);
3/ агаарын тээвэрлэгчийн нисэгчийн үнэмлэх (онгоц, нисдэг тэрэг);
(б) Энэ дүрмээр дараах зэрэглэлийг олгоно:
1/ агаарын хөлгийн маягийн зэрэглэл;
2/ уран жолоодлогын нислэгийн зэрэглэл;
3/ планер чирэх зэрэглэл;
4/ шүхэр хаях зэрэглэл;
5/ хөдөө аж ахуйн зэрэглэл;
6/ химийн зэрэглэл;
71 хэрэглэлийн нислэгийн зэрэглэл (онгоц, нисдэг тэрэг);
8/ А, В, С, D, Е ангиллын багшлах зэрэглэл (онгоц, нисдэг тэрэг);
9/ шалгах зэрэглэл.
61.4.       Ерөнхий шаардлага
(а) Энэ зүйлийн (л), (м) хэсэгт зааснаас бусад тохиолдолд, Монгол Улсад бүртгэлтэй агаарын хөлгийн нисэгч нь энэ дүрмийн дагуу олгогдсон үнэмлэхтэй байна.
(б) Энэ зүйлийн (л), (м) хэсэгт зааснаас бусад тохиолдолд, гадаад улсын нутаг дэвсгэрт нислэг үйлдэх Монгол Улсад бүртгэлтэй агаарын хөлгийн нисэгчийн үнэмлэх нь:
1/ энэ дүрмийн дагуу олгогдсон; эсхүл
2/ нислэг үйлдэж буй тухайн улсын эрх бүхий байгууллагаар хүлээн зөвшөөрөгдсөн буюу баталгаажсан байна.
(в) Энэ зүйлийн (л), (м) хэсэгт зааснаас бусад тохиолдолд, Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт нислэг үйлдэх гадаад улсад бүртгэлтэй агаарын хөлгийн нисэгчийн үнэмлэх нь:
1/ Чикагогийн конвенцийн хэлэлцэн тохирогч улсаас олгогдсон;
2/ энэ дүрмийн дагуу ИНЕГ-ын даргаар хүлээн зөвшөөрөгдсөн байна;
3/ энэ зүйлийн 2/-т заасны дагуу хүлээн зөвшөөрөх хугацаа нь тухайн үнэмлэхний хүчин төгөлдөр хугацаанаас хэтрэхгүй байна.
(г) Энэ зүйлийн (л), (м) хэсэгт зааснаас бусад тохиолдолд, Монгол Улсад нислэг үйлдэж буй Монгол Улс буюу гадаад улсад бүртгэлтэй агаарын хөлгийн нисэгч нь тухайн агаарын хөлгийн хувьд энэ дүрмийн дагуу маягийн зэрэглэл эзэмших ба зэрэглэл нь үнэмлэхэнд тэмдэглэгдсэн байна.
(д) Энэ зүйлийн (л) хэсэгт зааснаас бусад тохиолдолд, хөдөө аж ахуйн зориулалттай агаарын хөлгөөр нислэг үйлдэх агаарын хөлгийн дарга энэ дүрмийн дагуу олгогдсон хөдөө аж ахуйн зэрэглэлтэй байна.
(ж) Агаарын хөлгөөр хөдөө аж ахуйн зориулалттай химийн бодис тараах, цацах нислэг үйлдэх агаарын хөлгийн дарга энэ дүрмийн дагуу олгогдсон химийн зэрэглэлтэй байна.
(з) Энэ зүйлийн (л), (м) хэсэгт зааснаас бусад тохиолдолд, агаарын хөлгөөр Хэрэглэлийн нислэгийн журам (цаашид ХНЖ гэх)-аар нислэг үйлдэх нисэгч нь энэ дүрмийн дагуу олгогдсон хэрэглэлийн нислэгийн зэрэглэлтэй байна.
(и) Энэ зүйлийн (м)-д зааснаас бусад тохиолдолд, багш нисэгчийн эрх эдлэх нисэгч нь энэ дүрмийн дагуу олгогдсон багшлах зэрэглэлтэй байна.
(к) Энэ зүйлийн (м)-д зааснаас бусад тохиолдолд, шалгах нисэгчийн эрх эдлэх нисэгч нь энэ дүрмийн дагуу олгогдсон шалгах зэрэглэлтэй байна.
(л) Энэ дүрмийн "В" бүлгийн шаардлагыг мөрдөж буй сурагч нисэгчээс нисэгчийн үнэмлэх, зэрэглэлтэй байхыг шаардахгүй.
(м) Агаарын бөмбөлөг, планер, дельтаплан, хэт хөнгөн агаарын хөлөг болон хөдөлгүүрт планераар хөлсөөр, эсхүл урамшуулалтай нислэг үйлдэх этгээд нь энэ дүрмийн дагуу коммерийн нисэгчийн үнэмлэхтэй байна.
(н) Үнэмлэх эзэмшигч нь зөвхөн олгогдсон үнэмлэхний дагуух эрхийг эдэлнэ.
(о) Нисэгчийн үнэмлэх нь агаарын хөлгийн төрөл тус бүрээр олгогдоно.
61.5.       Үнэмлэх солих
(а) Энэ дүрэм батлагдахаас өмнө нисэгчийн хүчин төгөлдөр үнэмлэх эзэмшиж байсан аливаа этгээдээс шалгалт авахгүйгээр, зөвхөн тэдний өргөдлийг үндэслэн ИНЕГ-ын даргаас холбогдох нисэгчийн үнэмлэхийг шинэ дүрмийн дагуу олгоно.
(б) Энэ дүрэм батлагдсаны дараа нисэгчийн үнэмлэх авахаар өргөдөл гаргагчаас энэ дүрмийн дагуу иргэний нисэхийн хууль тогтоомж, онолын болон нислэгийн шалгалт авна.
(в) Энэ дүрэм батлагдахаас өмнө олгогдсон аливаа зэрэглэлийг хүчинтэйд тооцно.
61.6.       Өргөдөл гаргах
(а) Энэ дүрмийн дагуу үнэмлэх, зэрэглэл авахаар өргөдөл гаргагч /цаашид өргөдөл гаргагч гэх/ нь ИНЕГ 061/01 маягтыг бөглөнө.
(б) Өргөдөл гаргагч нь сэтгэл зүй, биеийн байдлын хувьд энэ дүрмийн шаардлагыг бүрэн хангасан байна.
(в) Өргөдөл гаргагч нь тухайн үнэмлэх, зэрэглэлийн дагуу эрх эдэлж, үүрэг хүлээхийн тулд монгол хэлээр унших, ярих, ойлгох чадвартай байна.
(г) Өргөдөл гаргагч нь энэ дүрэмд заагдсан мэргэжлийн ур чадварт тавигдах шаардлагыг бүрэн хангасан байна.
61.7.                   Үнэмлэх эзэмшигчид хүлээлгэх хариуцлага
Энэ дүрмийн дагуу олгогдсон нисэгчийн үнэмлэх эзэмшигч нь согтууруулах ундаа болон мансууруулах бодис хэрэглэсэн, түүнчлэн тухайн төрлийн бодис хэрэглэсэн эсэхийг тогтоох үзлэгт орохоос хүндэтгэн үзэх шалтгаангүйгээр татгалзсан тохиолдолд үнэмлэх, зэрэглэл эзэмших эрхийг ИНЕГ-ын даргын шийдвэрээр түр зогсоох буюу хүчингүй болгоно.
61.8.       Үнэмлэхний хугацаа
(а) ИНЕГ-ын дарга нь нисэгчийн үнэмлэхийг энэ зүйлийн (б)-д зааснаас бусад тохиолдолд хугацаагүй олгож, жил тутам баталгаажуулна.
(б) ИНЕГ-ын дарга хэрэв шаардлагатай гэж үзвэл өргөдөл гаргагчид түр үнэмлэх, зэрэглэл олгоно.
61.9.             Бичгийн шалгалт
(а) Энэ дүрмийн дагуу аливаа бичгийн шалгалт өгөх өргөдөл гаргагч нь биеийн байцаалтаа авч ирнэ.
(б) Өргөдөл гаргагч нь бичгийн шалгалтад 80-аас дээш хувийн үнэлгээ авсан байна.
(в) Бичгийн шалгалтын үнэлгээ 3 сарын хугацаанд хүчин төгөлдөр байна.
61.10.  Шалгалтын үед хориглох зүйлс
(а) Энэ дүрмийн дагуу авч буй бичгийн шалгалтын үед дараах зүйлийг хориглоно:
1/ мэдээллийн ямар нэгэн эх үүсвэр ашиглах, бусдаас хуулах;
2/ шалгалтын үед бусдын дэмжлэг авах;
3/ бусдын өмнөөс шалгалт өгөх;
4/ шалгалтын материалыг гадагш авч гарах;
5/ шалгалтын материалаас хуулбар хийх.
(б) Энэ зүйлийн (а)-д заасныг зөрчсөн этгээдийн талаар ИНЕГ-ын дарга дараах шийдвэрийн аль нэгийг гаргана:
1/ тухайн шалгалтад тэнцээгүйд тооцох;
2/ бүх тэнцсэн шалгалтын дүнг хүчингүйд тооцох;
3/ аливаа шалгалтад орох эрхийг нь 12 cap хүртэл хугацаагаар хасах;
4/ энэ дүрмээр олгогдсон аливаа үнэмлэх, зэрэглэлийн үйлчлэлийг түр түдгэлзүүлэх, эсхүл хүчингүй болгох.
61.11.  Нислэгийн шалгалтын урьдчилсан бэлтгэл
Өргөдөл гаргагч нь энэ дүрмийн дагуу үнэмлэх, зэрэглэл олгохтой холбогдсон нислэгийн шалгалтад орохдоо дараах бичиг баримтыг бүрдүүлсэн байна:
1/ шаардлагатай сургалтад хамрагдсан тухай болон нислэгийн цагийн тэмдэглэл бүхий нислэгийн дэвтэр;
2/ биеийн байцаалт.
61.12.  Нислэгийн шалгалтын ерөнхий журам
Өргөдөл гаргагчийн ур чадварыг дараах шалгууруудад үндэслэн тогтооно:
1/ агаарын хөлгийн үзүүлэлт, хязгаарлалтын хүрээнд агаарын хөлгийн системүүдийг ашиглан нислэгийн жолоодлого ба үйлдлийг гүйцэтгэх чадвар;
2/ агаарын хөлгийн онцгой тохиолдлын үед ажиллах журам, жолоодлого гүйцэтгэх чадвар;
3/ нөхцөл байдалд дүгнэлт өгөх, шийдвэр гаргах чадвар;
4/ агаарын навигацийн мэдлэг;
5/ ашиглалтын горимыг мөрдөж, агаарын хөлгийг хяналтдаа авах чадвар.
61.13.  Нислэгийн дадлага, шалгалтад тавигдах ерөнхий шаардлага
(а) Нислэгийн шалгалтыг гүйцэтгэх агаарын хөлөг, мөн шалгалтын өмнө болон шалгалтын дараа ярилцлага хийх байрыг урьдчилан бэлтгэсэн байна.
(б) Нислэгийн дадлага, шалгалтыг дараах зүйлсээр тоноглогдсон агаарын хөлөг дээр гүйцэтгэнэ:
1/ бүрэн ажиллагаатай хос удирдлага;
2/ хоёр нисэгчид харагдахуйц суурилагдсан нислэгт шаардлагатай хэрэглэлүүд;
3/ суудлын даруулга бүс.
(в) Ил хараагаар нислэг үйлдэх цаг агаарын нөхцөл (VMC)-д гүйцэтгэсэн хэрэглэлийн нислэгийн дадлагын цагийг дараах тохиолдолд тухайн нисэгчийн зэрэглэлийн хувьд, эсхүл шинээр зэрэглэл олгоход шаардагдах дадлага авсанд тооцохгүй:
1/ тухайн агаарын хөлөгт бүрэн ажиллагаатай хос удирдлага суурилуулаагүй бол (өөрөөр зөвшөөрөгдөөгүй тохиолдолд);
2/ хэрэглэлийн нислэгийг дуураймал нөхцөлд гүйцэтгээгүй бол;
3/ аюулгүй ажиллагаанд хяналт тавьж буй багш, эсхүл шалгах нисэгч нь:
(i)                 хүчин төгөлдөр үнэмлэхгүй ;
(ii)               тухайн агаарын хөлгийн маягийн зэрэглэлгүй бол;
(iii)             шөнийн нислэгийн үед аль нэг нисэгчийн суудлаас агаарын хөлгийн хоёр талыг хянах бололцоогүй бол.
(г) Хэрэглэлийн нислэг үйлдэх цаг агаарын нөхцөл (1МС)-д гүйцэтгэсэн дадлагын нислэгийн цагийг дараах тохиолдолд тухайн нисэгчийн эзэмшиж буй зэрэглэлийн хувьд болон шинээр зэрэглэл олгоход шаардагдах дадлага авсанд тооцохгүй:
1/ тухайн агаарын хөлөг нь ХНЖ-аар нислэг үйлдэхэд зөвшөөрөгдөөгүй бол;
2/ хоёр нисэгч шаардлагатай агаарын хөлгийн хувьд хос удирдлага суурилуулаагүй бол;
3/ тухайн нисэгч нь:
(i)                 тухайн агаарын хөлгийн ангиллын хувьд хэрэглэлийн нислэгийн зэрэглэлгүй; эсхүл
(ii)               багшлах болон хэрэглэлийн нислэгийн зэрэглэлтэй агаарын хөлгийн даргын удирдлага дор ХНЖ-аар нислэгийн дадлага буюу шалгалтад хамрагдаагүй бол.
61.14.  Шалгах нисэгч
(а) Шалгах нисэгчийг дараах тохиолдолд агаарын хөлгийн даргаар томилж болно:
1/хэрэглэлийн нислэгийн зэрэглэл эхлэн олгох шалгалтын нислэгт;
2/ агаарын хөлгийн маягийн зэрэглэл олгох шалгалтын нислэгт;
3/ аюулгүй ажиллагааг хангах үүднээс шалгах нисэгч өөрөө шаардлагатай гэж үзвэл.
(б) Энэ зүйлийн (а)-д зааснаас бусад тохиолдолд, шалгах нисэгчийг шалгалтын нислэг үйлдэх агаарын хөлөг дээр хөлгийн даргаар томилохгүй.
61.15.  Нислэгийн дэвтэр
(а) Нисэгч нь энэ дүрмийн 61.16, 61.17-д заасны дагуу нислэгийн цаг, хэрэглэлийн нислэгийн цагийг батлагдсан нислэгийн дэвтэрт хөтөлнө. Нислэгийн дэвтэрт бичигдсэн нислэгийн цагийн тэмдэглэгээ арилсан буюу бүдгэрсэн тохиолдолд холбогдох баримтыг үндэслэн ИНЕГ-ын даргын шийдвэрээр сэргээн баталгаажуулна.
(б) Нисэгч нь нислэг үйлдэж дууссаны дараа дор дурдсан хугацаанд нислэгийн дэвтэрт холбогдох тэмдэглэлийг хийсэн байна:
1/ нислэгийн дадлага, орон нутгийн, тусгай зориулалтын нислэг (хөлсний болон урамшуулалтай нислэг хамаарахгүй)-ийн талаар 7 хоногийн дотор;
2/ олон улсын нислэг, аж ахуйн зориулалттай нислэг (нислэгийн дадлага хамаарахгүй)-ийн талаар 14 хоногийн дотор. Хэрэв нисэгч нь нислэгийн дэвтэр хадгалагдаж буй үндсэн газраасаа хол байвал тэмдэглэл хөтлөх тогтоосон хугацааг 2 хүртэл хоногоор сунгаж болно.
(в) Нисэгч нь нислэгийн дэвтрийг сүүлийн нислэгийн цагийг тэмдэглэсэн өдрөөс хойш наад зах нь 12 сарын хугацаанд хадгална.
(г) Нисэгч нь нислэгийн дэвтрийг ИНЕГ-ын эрх бүхий этгээдэд шалгуулахаас өмнө дараах шаардлагыг хангасан байна:
1/ нислэгийн цагийг хуудас бүр дээр нэгтгэн дүгнэсэн байх; 2/ нислэг үйлдсэн нийт тоог зориулалтын зайд тэмдэглэсэн байх; 3/ сүүлчийн тэмдэглэлийн дор тухайн тэмдэглэл нь үнэн зөв болохыг батлан гарын үсэг зурсан байх.
(д) Нислэгийн цагийг дараах байдлаар бүртгэнэ:
1/ нислэгийн сургалт-дадлага авсан цагийг нислэгийн цагийн бүртгэлд дадлагын цагаар;
2/ хэрэглэлийн нислэгийн бодит болон дуураймал нөхцөлд гүйцэтгэсэн нислэгийн цагийг хэрэглэлийн нислэгийн цагаар.
(е) Нисэгч нь энэ дүрмийн холбогдох шаардлагыг биелүүлээгүй бол түүний ниссэн цагийг аливаа нислэгийн цагт тооцохгүй.
61.16.  Нислэгийн цагийг тооцох
(а) Энэ зүйлийн (б) хэсэгт заагдсан хязгаарлалтын хүрээнд, нисэгч нь дээд эрэмбийн үнэмлэх авах тохиолдолд түүний 2-р нисэгчийн үүРэг гүйцэтгэн ниссэн нийт цагийн 50-иас дээшгүй хувийг дээд эрэмбийн үнэмлэх авахад шаардагдах нислэгийн цагт оруулж тооцно.
(б)       Коммерийн нисэгчийн үнэмлэх авахад шаардагдах нислэгийн цагийн тооцоонд, 2-р нисэгчээр ниссэн нислэгийн цагаас 50 хүртэл цагийг оруулна.
(в) Энэ зүйлийн (г) хэсэгт заагдсан хязгаарлалтын хүрээнд, коммерийн нисэгч агаарын тээвэрлэгчийн нислэгийн үйл ажиллагаанд, агаарын хөлгийн даргын удирдлага дор 2-р нисэгчийн суудлаас агаарын хөлгийн даргын үүрэг гүйцэтгэхдээ дараах эрхийг эдэлнэ:
1/ нислэгийн төлөвлөгөө, ачааллын хуудас, түлшний тооцооны үнэн, зөв эсэхийг шалгах;
2/ нислэгийн дараах үе шатуудад багийн гишүүд тогтсон журмын дагуу шалгах хуудсыг ашиглаж буй эсэхийг хянах: (i) хөөрөлтийн өмнө (ii) хөөрөлтийн үед (iii) нислэгийн үед (iv) буултын үед (v) онцгой тохиолдлын үед
3/ 6 цагаас дээш хугацаагаар үргэлжлэхээс бусад нислэгт 2-р нисэгчийн суудлаас агаарын хөлгийн даргын үүрэг гүйцэтгэх;
4/ автомат системийн тусламжтайгаар нислэг үйлдэж буй үед нислэгийн болон газрын системийг ашиглахтай холбогдсон шийдвэр гаргах;
5/ нислэг бүрт цаг агаарын нөхцөл, холбоо, нислэгийн хөдөлгөөний удирдлагаас үүдэн гарсан аливаа асуудал шийдэгдсэн болон хангагдсан гэдгийг бататгах. /Агаарын хөлгийн дарга нь тухайн нисэгчийн нислэгийн дэвтэрт нислэгийг гүйцэтгэсэн тухай тэмдэглэл хийнэ/.
(г) Агаарын тээвэрлэгчийн нисэгчийн үнэмлэх авахад шаардагдах нислэгийн цагийн тооцоонд, энэ зүйлийн (в)-д заасны дагуу үйлдсэн нислэгийн цагаас 500 хүртэл цагийг оруулна.
(д) Дараах тохиолдолд нислэгт, эсхүл дадлагажуур дээр гүйцэтгэх хэрэглэлийн нислэгийн үед гаднах хяналтын цэггүйгээр, эсхүл зөвхөн хэрэглэлийн хянах самбараар агаарын хөлгийг удирдаж байгаа нисэгчийн нислэгийн цагийг хэрэглэлийн нислэгийн цагт тооцно:
1/ үнэмлэхний эрэмбэ ахиулах; эсхүл
2/ хэрэглэлийн нислэгийн зэрэглэл авах; эсхүл
3/ эзэмшиж буй хэрэглэлийн нислэгийн зэрэглэлд тавигдах шаардлагыг хангах
(е) Хэрэглэлийн тусламжтайгаар агаарын хөлгийг удирдах байгаа 2-р нисэгчийг хянаж буй агаарын хөлгийн даргыг хэрэглэлийн нислэгийн зэрэглэлд тавигдах нислэгийн цагийн шаардлагыг хангаж байгаад тооцно.
(ж) Хэрэглэлийн тусламжтайгаар агаарын хөлгийг удирдаж байгаа нисэгчийг хянаж буй багш нисэгчийг хэрэглэлийн нислэгийн зэрэглэлд тавигдах нислэгийн цагийн шаардлагыг хангаж байгаад тооцох бөгөөд энэхүү цаг нь аливаа 3 сарын хугацаанд 3 цагаас хэтрэхгүй байна.
(з) Шалгах нисэгчийн, нислэгийн шалгалт гүйцэтгэсэн хугацааг нислэгийн цагт нь тооцно. Энэ цагийг шалгах нисэгчийн ур чадвар хадгалалтад тэмдэглэж, агаарын хөлгийн даргын үүрэг гүйцэтгэсэнд тооцно.
(и) Сурагч нисэгчийн гүйцэтгэсэн бүх нислэгийн нийт цагийг нисэгчийн үнэмлэх шинээр олгоход шаардагдах нислэгийн цагт тооцно.
61.17.  Нислэгийн дадлагажуурын цаг
Үнэмлэх, зэрэглэл авах, эсхүл зэрэглэл ахиулахаар өргөдөл гаргагч нь багш нисэгчийн хяналтад, батлагдсан нислэгийн дадлагажуур дээр хэрэглэлийн нислэг гүйцэтгэсэн байх ба нислэгийн цаг нь нислэгийн дэвтэрт тэмдэглэгдсэн байна.
61.18.  Эрүүл мэндэд тавигдах шаардлага
(а) Үнэмлэх эзэмшигч нь дараах тохиолдолд тухайн үнэмлэхний дагуу олгогдох эрхийг эдлэхгүй ба сурагч нисэгч нь бие даасан нислэг үйлдэхгүй:
1/ ИНД-67-гийн дагуу олгосон эрүүл мэндийн гэрчилгээгүй, эсхүл
2/ гадаад улсаас олгосон нисэгчийн үнэмлэх эзэмшигчийн хувьд энэ дүрмийн дагуу хувийн нисэгчийн үнэмлэх олгогдоогүй, эсхүл тухайн этгээдийн эрүүл мэндийн гэрчилгээний хугацаа дууссан бол,
(б) Үнэмлэх эзэмшигч нь дараах тохиолдолд тухайн үнэмлэхний дагуу олгогдох эрхийг эдлэхгүй ба сурагч нисэгч бие даасан нислэг үйлдэхгүй:
1/ эрүүл мэндийн шаардлага хангахгүй нь илэрхий мэдэгдэж байгаа буюу эрүүл мэндийн стандартад нийцэхгүй байгаа бол, 2/ тухайн этгээд нь:
(i)       ерөнхий мэдээ алдуулах үйлчилгээтэй эм, тариа хэрэглэсэн эмчилгээний дараа, эсхүл;
(ii)     томоохон мэс заслын дараа; эсхүл
(iii)   эмэгтэй нисэгчийн хувьд жирэмсний эхний үед, эсхүл төрсний дараа эрүүл мэндийн байдлыг эрүүл мэндийн хяналтын мэргэжилтэн тодорхойлж үнэлгээ өгөөгүй бол
61.19.  Нислэгийн дадлага, туршлага
(а) Агаарын тээвэрлэгчийн нисэгч нь дараах шаардлагыг хангаагүй тохиолдолд агаарын хөлгийн даргын үүрэг гүйцэтгэхгүй:
1/ өмнөх 90 хоногийн хугацаанд нислэг үйлдэх тухайн агаарын хөлөг болон түүнтэй ижил маягийн агаарын хөлөг, эсхүл нислэгийн дадлагажуур дээр агаарын хөлгийн даргаар 3-аас доошгүй хөөрөлт, буулт үйлдсэн байх;
2/ энэ зүйлийн (а)-гийн 1/-д шаардсан буултаас нэгийг нь автопилот ашиглан гүйцэтгэхээс бусад тохиолдолд ижил маягийн агаарын хөлөг дээр нислэг үйлдэх ур чадвараа шалгах нисэгчид шалгуулсан байх.
(б) Дараах шаардлагыг хангаагүй тохиолдолд коммерийн нисэгч, эсхүл хувийн нисэгч нь агаарын хөлгийн даргаар зорчигч тээвэрлэх нислэгийг өдрийн цагаар үйлдэхгүй:
1/ энэ зүйлийн (е)-д хамааралтайгаар, өмнөх 90 хоногийн хугацаанд нислэг үйлдэх тухайн агаарын хөлөг болон түүнтэй ижил маягийн агаарын хөлөг, эсхүл нислэгийн дадлагажуур дээр агаарын хөлгийн даргаар 3-аас доошгүй хөөрөлт, буултыг өдрийн цагаар үйлдсэн байх;
2/ ижил маягийн агаарын хөлөг дээр өдрийн цагаар нислэг үйлдэх ур чадвараа шалгах нисэгчид шалгуулсан байх.
(в) Дараах шаардлагыг хангаагүй тохиолдолд коммерийн нисэгч, эсхүл хувийн нисэгч нь агаарын хөлгийн даргаар, зорчигч тээвэрлэх нислэгийг шөнийн цагаар үйлдэхгүй:
1/ энэ зүйлийн (е)-д хамааралтайгаар өмнөх 90 хоногийн хугацаанд нислэг үйлдэх тухайн агаарын хөлөг болон түүнтэй ижил маягийн агаарын хөлөг, эсхүл нислэгийн дадлагажуур дээр агаарын хөлгийн даргаар томилогдон 3-аас доошгүй хөөрөлт, буултыг шөнийн цагаар үйлдсэн байх;
2/ ижил маягийн агаарын хөлөг дээр, шөнийн цагаар нислэг үйлдэх ур чадвараа шалгах нисэгчид шалгуулсан байх.
(г) Энэ зүйлийн (а)-гийн 1/, (б)-гийн 1/, (в)-гийн 1/-д заасан шаардлагыг биелүүлэхийн тулд нисдэг тэрэгний нисэгч нь хөөрөлт болон буултуудын хооронд шилжих хөдөлгөөн хийнэ.
(д) Энэ зүйлийн (в)-гийн 1/-д заасан шаардлагыг биелүүлэхийн тулд агаарын бөмбөлгийн нисэгч нь хөөрөлт болон буултуудын хооронд 150 м-ээс доошгүй өндөр авна.
(е) Энэ зүйлийн (б)-гийн 1/, (в)-гийн 1/ дэх хэсэгт заасан шаардлагыг хангахын тулд А ангиллын багш нисэгч нь 3-аас доошгүй хөөрөлт, буултыг өдрийн, эсхүл шөнийн цагаар үйлдэж болно.
(ж) Үнэмлэх эзэмшигч нь 3 ба түүнээс дээш жилийн хугацаанд үнэмлэхний дагуу эрх эдлээгүй бол иргэний нисэхийн хууль тогтоомж, онолын болон нислэгийн шалгалтыг дахин өгсний дараа тухайн үнэмлэхний дагуу олгогдох эрхийг эдэлнэ.
61.20.  Жил тутмын нислэгийн шалгалт
(а) Үнэмлэх эзэмшигч нь энэ зүйлийн (б)-д заасан нислэгийн шалгалтад хамрагдаагүй, эсхүл шалгалтын үр дүнгийн талаар энэ зүйлийн (в)-д заасны дагуу нислэгийн дэвтэртээ тэмдэглүүлээгүй нь тогтоогдвол үнэмлэхний дагуу олгогдох эрхийг тухайн өдрөөс хойш 1 жил хүртэл хугацаагаар түдгэлзүүлнэ.
(б) Жил тутмын нислэгийн шалгалтыг шалгах нисэгч авах бөгөөд шалгалт нь дараах зүйлийг хамарсан байна:
1/ өмнөх 1 жилийн хугацаанд хийгдсэн бүх өөрчлөлтүүдийг багтаасан, үнэмлэх эзэмшигчид хамаарах, үйл ажиллагааны болон нислэгийн дүрэм, журам;
2/ үнэмлэхэнд хамаарах нислэгийн жолоодлого болон үйлдлүүд.
(в) Шалгах нисэгч нь нислэгийн шалгалтыг амжилттай болсон гэж үзвэл нисэгчийн нислэгийн дэвтэрт тэмдэглэнэ.
61.21.  Доод эрэмбийн үнэмлэх
Үнэмлэх эзэмшигч нь 61.18, 61.20-д заасан шаардлагыг хангаагүй боловч доод эрэмбийн үнэмлэхний шаардлагыг хангаж байвал тухайн доод эрэмбийн үнэмлэхний дагуу олгогдох эрхийг эдэлнэ.
61.22.  Эрүүл мэндийн болон ур чадварын хадгалалт
(а) Үнэмлэх эзэмшигч нь ИНЕГ-ын дарга шаардсан тохиолдолд, эсхүл ИНЕГ-ын даргын тогтоосон хугацаанд эрүүл мэндийн болон ур чадварын шаардлагыг хангаж буй эсэхээ шалгуулна.
(б) Энэ зүйлийн (а)-д заасан шалгалтаар эрүүл мэндийн болон ур чадварын шаардлагыг хангахгүй болох нь тогтоогдсон үнэмлэх эзэмшигч нь тухайн үнэмлэх, зэрэглэлийн дагуу олгогдох эрхийг эдлэхгүй.
(в) Үнэмлэх эзэмшигч нь 60 нас хүрсэн бол олон улсын нислэгийн үйл ажиллагаанд агаарын хөлгийн даргын үүрэг гүйцэтгэхгүй.
Б БҮЛЭГ АГААРЫН ХӨЛГИЙН МАЯГИЙН ЗЭРЭГЛЭЛ
61.23.  Тавигдах шаардлагууд
Агаарын хөлгийн маягийн зэрэглэл авахаар өргөдөл гаргагч нь дараах шаардлагыг хангасан байна:
1/ нисэгчийн хүчин төгөлдөр үнэмлэхтэй байх;
2/ зөөлтийн нислэгийн дадлага авсан байх;
3/ турбинт хөдөлгүүрт агаарын хөлгийн хувьд турбинт хөдөлгүүрийн талаар мэдлэгтэй байх;
4/ энэ дүрмийн 61.24-ийн (а)-гийн 1/-д заасан маягийн зэрэглэлийн хувьд дараах тохиолдлуудад ажиллах ур чадвараа тухайн маягийн агаарын хөлөг, эсхүл нислэгийн дадлагажуур дээр багш нисэгчид шалгуулсан байна:
(i)                 нислэгийн бүх үе шатан дахь нислэгийн хэвийн үйл ажиллагаа
(ii)               эд анги, системийн гэмтэл, дутагдлын үе дэх хэвийн бус болон онцгой тохиолдлын нислэгийн үйл ажиллагаа
(iii)             хэвийн, хэвийн бус болон онцгой тохиолдлын үед, мөн хөдөлгүүр татгалзсан үед хэрэглэлийн тусламжтайгаар ойртолт үйлдэх, ойртолтоос 2-р тойрогт гарах болон буулт үйлдэх
(iv)              нислэгийн үед нисэх багийн гишүүн хөдөлмөрийн чадвараа алдах үеийн үйл ажиллагаа;
5/ энэ дүрмийн 61.24-ийн (а)-гийн 2/, 3/-т заасан маягийн зэрэглэлийн хувьд тухайн агаарын хөлгийн маягт хамаарах хэвийн, хэвийн бус, онцгой тохиолдлын жолоодлогыг өндөр түвшинд гүйцэтгэх ур чадвараа багш нисэгчид шалгуулсан байх;
6/ хөөрөлтийн дээд жин нь 5700 кг-аас дээш жинтэй агаарын хөлөг буюу олон хөдөлгүүрт нисдэг тэрэгний хувьд маягийн зэрэглэл авахаар өргөдөл гаргагч нь:
(i)                 тухайн агаарын хөлөгт хамаарах техникийн дадлага сургалтад хамрагдсан байх;
(ii)               тухайн агаарын хөлгийн системүүдийн үйл ажиллагааны хэвийн, хэвийн бус, онцгой тохиолдлын болон агаарын хөлгийн үзүүлэлт, жин, төвлөрөлтийг багтаасан бичгийн шалгалт өгсөн байх;
7/ хөөрөлтийн дээд жин нь 5700 кг-аас доош жинтэй нэг хөдөлгүүрт нисдэг тэрэгний хувьд тухайн агаарын хөлгийн системүүдийн үйл ажиллагааны хэвийн, хэвийн бус, онцгой тохиолдлын болон агаарын хөлгийн үзүүлэлт, жин, төвлөрөлтийг багтаасан бичгийн шалгалт өгсөн байх ба хөөрөлтийн дээд жин нь 1500 кг-аас доош жинтэй нисдэг тэрэгний хувьд аман шалгалт өгсөн байх.
8/ тухайн маягийн агаарын хөлгийн аюулгүй ажиллагаанд шаардагдах мэдлэг, ур чадвараа харуулсан байх.
61.24.  Зэрэглэл олгох
(а) Дараах агаарын хөлгийн хувьд маягийн зэрэглэл олгоно:
1/хоёроос доошгүй нисэгчтэй агаарын хөлгийн маягийн хувьд;
2/ нэг нисэгчтэй нисдэг тэрэгний маягийн хувьд;
3/ ИНЕГ-ын дарга шаардлагатай гэж үзсэн агаарын хөлгийн маягийн хувьд.
(б) Зөөлтийн нислэгийг хариуцаж буй шалгах нисэгч, эсхүл багш нисэгч нь агаарын хөлгийн маягийн зэрэглэл олгох тухай тодорхойлолтыг ИНЕГ-аас тогтоосон журмын дагуу нисэгчийн нислэгийн дэвтэрт тэмдэглэнэ.
(в) Нисэгч нь агаарын хөлгийн маягийн зэрэглэлийг үнэмлэхэн дээрээ тэмдэглүүлнэ.
(г) Тухайн агаарын хөлгийн маягийн зэрэглэлд хамааруулж болох ижил маягийн агаарын хөлгийн хувьд зөөлтийн нислэг хийхийг шаардахгүй байж болно.
(д) Сургалтын болон туршилтын нислэг, эсхүл тусгай зорилгоор /ашиг олох болон зорчигч тээвэрлэхээс бусад/ нислэг үйлдэх нисэгч, нислэг үйлдэх тухайн агаарын хөлгийн хувьд маягийн зэрэглэлгүй тохиолдолд ИНЕГ-ын эрх бүхий этгээд түүнд маягийн зэрэглэл олгохгүйгээр зөвхөн тухайн нислэгийн хугацаанд бичгээр зөвшөөрөл олгож болно.
В БҮЛЭГ. СУРАГЧ НИСЭГЧ
61.25.  Ерөнхий зүйл
(а) Агаарын хөлөг (хэт хөнгөн агаарын хөлөг, дельтаплан, планер болон агаарын бөмбөлөгөөс бусад)-ийн нисэгчийн үнэмлэх эзэмших зорилгоор нислэг үйлдэх сурагч нисэгчид хамаарах шаардлага, хязгаарлалтуудыг энэ бүлэгт тодорхойлно.
(б) Сурагч нисэгч нь багш нисэгчтэй хамт нислэг үйлдэх ба нислэгийн цагийг нь хосолсон нислэгийн цагаар нислэгийн дэвтэрт тэмдэглэнэ.
61.26.                   Бие даасан нислэгт тавигдах шаардлага
Сурагч нисэгч нь дараах шаардлагыг хангасан тохиолдолд С, В, А ангиллын багш нисэгчийн хяналтын дор бие даасан нислэг үйлдэнэ:
1/.    20 нас хүрсэн ;
2/.    ИНД-67-д заасны дагуу олгогдсон 2-р ангиллын эрүүл мэндийн гэрчилгээтэй;
3/.    монгол хэлээр унших, ярих, ойлгох чадвартай ;
4/.    дараах зүйл дээр зааварчилга авч, ур чадварын шалгалт өгсөн тухай тэмдэглэлийг В, А ангиллын багш нисэгчээр нислэгийн дэвтэртээ хийлгэсэн байна:
(i)     нислэгийн өмнөх бэлтгэл,
(ii)   хөдөлгүүр асаалт ба хөдөлгүүрийн горимын ажиллагаа,
(iii) агаарын хөлгийг явгалах,
(iv)  чиг шулуун нислэг,
(v)    өндөр авах ба өндөр алдах,
(vi)  өндрөө барих, өндөр авах болон өндөр алдах үеийн эргэлтүүд
(vii)            тухайн маягийн агаарын хөлгөөр хөөрөлт, тойрог нислэг, буулт үйлдэх,
(viii)          нислэгийн радио холбоо ашиглалт
(ix)  онгоцны хувьд-хурдны уналтыг мэдрэх, түүнээс гарах
(x)    онгоцны хувьд-ойртолтоос 2-р тойрогт гарах
(xi)  онгоцны хувьд-хөөрөх үед болон хөөрсний дараа хөдөлгүүр татгалзсан тохиолдолд гүйцэтгэх онцгой тохиолдлын журам
(xii)            нисдэг тэрэгний хувьд - угтах салхи, арын болон хажуугийн салхитай үед дүүжин нислэг хийх,
(xiii)          нисдэг тэрэгний хувьд- авторотацаар ойртолт ба буулт үйлдэх.
5/.    В, А ангиллын багш нисэгч өөрөөр зөвшөөрөөгүй бол, дадлагын нислэгийн сүүлийн 5 цагт нь хосолсон нислэгийн дадлага авсан байна;
6/.    өмнөх 30 хоногийн хугацаанд зохих агаарын хөлөг дээр нислэгийн жолоодлого гүйцэтгэсэн дадлагатай байна;
7/.    II хэрэв бие даасан нислэг нь орон нутгийн чиглэлд бол:
(i)     тухайн нислэг нь В, А ангиллын багш нисэгчээр зөвшөөрөгдсөн;
(ii)   сурагч нисэгч нь иргэний нисэхийн хууль тогтоомж, агаарын навигаци, нислэгийн төлөвлөгөө, цаг уур, нислэгийн радио холбоо зэрэг хувийн нисэгчийн үнэмлэх авахад шаардагдах сэдвүүдээр бичгийн шалгалт өгсөн байна.
61.27.  Хязгаарлалтууд
Сурагч нисэгчийг дараах тохиолдолд агаарын хөлгийн даргаар нислэг үйлдэхийг хориглоно:
1/.    төлбөрт нислэг үйлдэх үед;
2/.    хөлсөөр болон урамшуулалтай нислэг үйлдэх үед;
3/.    шалгагч нисэгчээс бусад аливаа этгээдийг тээвэрлэх үед.
Г БҮЛЭГ ХУВИЙН НИСЭГЧИЙН ҮНЭМЛЭХ
61.28.  Тавигдах шаардлагууд
(а) Энэ зүйлийн (б)-д зааснаас бусад тохиолдолд хувийн нисэгчийн үнэмлэх авахаар өргөдөл гаргагч нь дараах шаардлагыг хангасан байна:
1/.    20 нас хүрсэн байна;
2/.    ИНД-67-гийн дагуу олгогдсон 2-р ангиллын эрүүл мэндийн гэрчилгээтэй байна;
3/.    туршлагын хувьд:
(i)     ИНЕГ-аас зөвшөөрсөн бие даасан, хосолсон, хэрэглэлийн болон алсын зайн нислэгийг багтаасан 50 цагийн нислэгийг зохих агаарын хөлгөөр үйлдсэн; эсхүл
(ii)   алсын зайн нислэг үйлдэхгүй тохиолдолд ИНЕГ-ын дарга зөвшөөрсөн бие даасан болон хосолсон нислэгийг багтаасан 40 цагийн нислэгийг зохих агаарын хөлгөөр үйлдсэн, үүнээс 5 хүртэлх цагийн нислэгийг ИНЕГ-аас хүлээн зөвшөөрсөн нислэгийн дадлагажуур дээр гүйцэтгэсэн байна;
4/.    хэрэв шөнийн нислэг үйлдэхээр хүсэлт гаргаж байгаа бол ИНЕГ-ын даргаас зөвшөөрсөн шөнийн нислэгийн дадлага авсан байна;
5/.    хэрэв татлагаар ачаа зөөвөрлөх нисдэг тэрэгний хувийн нисэгчийн үнэмлэх авахаар хүсэлт гаргаж байгаа бол ИНЕГ-аас хүлээн зөвшөөрсөн сургалтад хамрагдсан байна;
6/.    дараах сэдвүүдээр мэдлэгийн түвшингээ шалгуулсан байна:
(i)     нисэхийн хууль тогтоомж: хувийн нисэгчид хамаарах журам, заавар; нислэг үйлдэх журам; нислэгийн хөдөлгөөний үйлчилгээнд хамаарах журам;
(ii)   агаарын хөлгийн ашиглалтын талаарх ерөнхий мэдлэг: онгоцны хүчний төхөөрөмжүүд, систем, хэрэглэлийн ажиллах зарчим; онгоц болон хүчний төхөөрөмжүүдийн ашиглалтын хязгаарлалт, нислэг ашиглалтын. болон бусад бичиг баримтад тусгагдсан ашиглалтын холбогдолтой бусад мэдээлэл;
(iii) нислэгийн үзүүлэлтүүд ба төлөвлөлт: жин ба ачааллын хуваарилалт нислэгийн үзүүлэлтэд нөлөөлөх нь; жин ба төвлөрөлтийн тооцоо; нислэгийн өмнөх төлөвлөлт ба ИХНЖ-аар үйлдэгдэх нислэгийн төлөвлөлт; нислэгийн хөдөлгөөнд хамаарах журам; байрлалаа мэдээлэх журам; өндөр тодорхойлох журам; хөдөлгөөний идэвхжилттэй бүсэд нислэг үйлдэх;
(iv)  хүний хүчин зүйл: нислэгийн үйл ажиллагаан дахь хүний боломж ба хязгаарлалт;
(v)    цаг уур: нисэхийн цаг уурын талаарх ерөнхий ойлголт, цаг уурын мэдээллийг хүлээн авах ба ашиглах журам;
(vi)  навигаци: нислэгийн үед навигацийн тооцоо хийх аргачлалууд; агаарын навигацийн карт ашиглах;
(vii)            үйл ажиллагааны журмууд: АИП, НОТАМ зэрэг агаарын навигацийн бичиг баримт, товчлол ба тэмдэглэгээ; ослоос урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээ ба ослын нөхцөлд ажиллах журмын ашиглалт;
(iii) нислэгийн үндсүүд /онгоц, нисдэг тэрэг/
(iv)  радио холбоо: радио холбоо барих журам ба ИХНЖ-аар үйлдэх нислэгийн хэллэг, холбоо тасарсан үед авах арга хэмжээ
7/.    нислэгийн шалгалт өгч буй тухайн агаарын хөлгийн маягт хамаарах хэвийн болон онцгой тохиолдлын нислэгийн журмын талаарх ерөнхий мэдлэг, тэдгээрийг өндөр түвшинд гүйцэтгэх чадвар болон нислэгийн хөдөлгөөний үйлчилгээний зарчим, журмуудыг дагаж мөрдөх чадвараа шалгах нисэгчид харуулсан байна;
8/.    нислэгийн бэлтгэлийн хувьд: энэ дүрмийн 61.26-гийн 4/-т заасан шаардлагыг хангасан байна.
(б) ИНЕГ нь Чикагогийн конвенцийн хэлэлцэн тохирогч улсаас олгосон нисэгчийн хүчин төгөлдөр үнэмлэхтэй этгээдэд түүний нисэгчийн үнэмлэхийг үндэслэн хувийн нисэгчийн үнэмлэх олгож болно.
61.29.  Эрх, хязгаарлалт
(а) Энэ зүйлийн (б)-гийн хүрээнд хувийн нисэгч нь дараах эрх эдэлнэ:
1/.    ашиг олох зорилгоор биш бол, зорчигч тээвэрлэх тухайн ангиллын агаарын хөлгийн хувьд үнэмлэх, маягийн зэрэглэлийн дагуу агаарын хөлгийн даргын үүрэг гүйцэтгэх;
2/.    ашиг олох зорилгоор биш бол, 2-р нисэгч шаардлагатай тухайн ангиллын агаарын хөлгийн хувьд үнэмлэх, маягийн зэрэглэлийн дагуу 2-р нисэгчийн үүрэг гүйцэтгэх.
(б) Шаардлагатай нислэгийн сургалт, дадлагад хамрагдсан тухай багш нисэгч нислэгийн дэвтэрт нь тэмдэглээгүй бол хувийн нисэгчийн үнэмлэх эзэмшигч нь дараах тохиолдолд агаарын хөлгийн дарга, эсхүл 2-р нисэгчийн үүрэг гүйцэтгэхгүй :
1/.    шөнийн цагаар,
2/.    орон нутгийн нислэгт,
3/.    татлагаар ачаа зөөвөрлөх нисдэг тэргэнд.
(в) Энэ зүйлийн (а)-гийн 1/-д заасныг үл харгалзан хувийн нисэгч нь ашиг олох зорилгоор дараах нислэгт агаарын хөлгийн даргын үүрэг гүйцэтгэж болно:
1/.    хэрэв нислэгийн үйл ажиллагаа нь ИНД-149-ийн дагуу гэрчилгээжсэн нисэх клубийн шууд хяналтад байвал нислэгт планер чирэх;
2/.    хэрэв нислэгийн үйл ажиллагаа нь ИНД-149-ийн дагуу гэрчилгээжсэн нисэх клубийн шууд хяналтад байвал шүхэрчид буулгах нислэгт.
61.30.  Ур чадварын хадгалалтад тавигдах шаардлага
(а) Хувийн нисэгч нь үнэмлэхний дагуу эрх эдлэхийн өмнө 61.18, 61.19 болон 61.20-д заасан шаардлагуудыг хангасан байна.

(б) Өмнөх 3 сарын хугацаанд 1 цагийн хэрэглэлийн нислэг үйлдээгүй бол нисдэг тэргэн дээр, агаарын хөлгийн даргаар, аль нэг аэродромоос 10 км (5 далайн миль)-ээс цааш ИХНЖ-аар шөнийн нислэг үйлдэхгүй.
Д БҮЛЭГ. КОММЕРИЙН НИСЭГЧИЙН ҮНЭМЛЭХ
61.31.  Тавигдах шаардлагууд
(а) Коммерийн нисэгчийн үнэмлэх /онгоц, нисдэг тэрэг/ авахаар өргөдөл гаргагч нь нас, эрүүл мэндийн хувьд дараах шаардлагыг хангасан байна:
1/.    21 нас хүрсэн;
2/.    тухайн агаарын хөлгийн ангиллын хувьд хувийн нисэгчийн үнэмлэхтэй;
3/.    ИНД-67-гийн дагуу олгосон 1-р ангиллын эрүүл мэндийн гэрчилгээтэй;
(б)Тухайн агаарын хөлгийн ангиллын хувьд нислэгийн дараах туршлагатай байна:
1/.    онгоцны хувьд:
(i)                 200 цаг, эсхүл зөвшөөрөгдсөн сургалтын байгууллагын бүрэн хэмжээний дамжаанд суралцаж 150 цагийн нислэг үйлдсэн байна / энэхүү 200, эсхүл 150 цагт, тухайн этгээдийн, батлагдсан нислэгийн дадлагажуур дээр багш нисэгчтэй гүйцэтгэсэн 10 хүртэл цагийг оруулж тооцож болно/;
(ii)               агаарын хөлгийн даргаар 100 цагийн нислэг үйлдсэн, эсхүл батлагдсан хөтөлбөрийн дагуу сургалтад хамрагдсан бол агаарын хөлгийн даргаар 70 цагийн нислэг үйлдсэн;
(iii)             540км-ээс доошгүй алслалттай, 2 өөр аэродромд 2 удаа буулт үйлдэх алсын зайн нислэгт агаарын хөлгийн даргаар 20 цагийн нислэг үйлдсэн байна;
(iv)              хэрэглэлийн нислэгийн 10 хүртэлх цагийн дадлагатай байх ба үүнээс 5 хүртэлх цаг нь газрын бэлтгэл байж болно;
(v)                хэрэв шөнийн нислэг үйлдэх эрх авах бол, тус бүр 5 удаагийн хөөрөлт, буултыг багтаасан 5 цагийн шөнийн нислэгт агаарын хөлгийн даргын үүрэг гүйцэтгэсэн байна.
2/.    нисдэг тэрэгний хувьд:
(i)                 150 цаг, эсхүл зөвшөөрөгдсөн сургалтын байгууллагын бүрэн хэмжээний дамжаанд суралцаж 120 цагийн нислэг үйлдсэн байна /энэхүү 150, эсхүл 120 цагт, тухайн этгээдийн, батлагдсан нислэгийн дадлагажуур дээр багш нисэгчтэй гүйцэтгэсэн 10 хүртэл цагийг оруулж тооцож болно/;
(ii)               агаарын хөлгийн даргаар 35 цагийн нислэг үйлдсэн байна;
(iii)             2 өөр цэгт буулт үйлдэх алсын зайн нислэгт агаарын хөлгийн даргаар 10 цагийн нислэг үйлдсэн;
(iv)              Хэрэглэлийн нислэгийн 10 хүртэлх цагийн дадлагатай байх ба үүнээс 5 хүртэлх цаг нь газрын бэлтгэл байж болно;
(v)                хэрэв шөнийн нислэг үйлдэх эрх авах бол 5 цагийн шөнийн нислэгт агаарын хөлгийн даргын үүрэг гүйцэтгэж тус бүр 5 удаагийн хөөрөлт, буултын схем гүйцэтгэсэн байна.
1/.    планерын хувьд -150 цаг,
2/.    агаарын бөмбөлгийн хувьд - 50 цаг,
(в) Дараах сэдвүүдээр мэдлэгийн түвшингээ ИНЕГ-ын эрх бүхий этгээдэд шалгуулсан байна:
1/.    нисэхийн хууль тогтоомж: нислэг үйлдэх журам; нислэгийн хөдөлгөөний үйлчилгээнд хамаарах журам;
2/.    агаарын хөлгийн ашиглалтын талаарх ерөнхий мэдлэг: онгоцны хүчний төхөөрөмжүүд, систем, хэрэглэлүүдийн ажиллах зарчим; онгоц болон хүчний төхөөрөмжүүдийн ашиглалтын хязгаарлалт, нислэг ашиглалтын. болон бусад бичиг баримтад тусгагдсан ашиглалтын холбогдолтой бусад мэдээлэл;
3/.    нислэгийн үзүүлэлтүүд ба төлөвлөлт: жин ба ачааллын хуваарилалт нислэгийн үзүүлэлтэд нөлөөлөх нь; жин ба төвлөрөлтийн тооцоо; нислэгийн өмнөх төлөвлөлт ба ИХНЖ-аар үйлдэгдэх нислэгийн төлөвлөлт; нислэгийн хөдөлгөөнд хамаарах журам; байрлалаа мэдээлэх болон нислэгийн өндөр тодорхойлох журам; хөдөлгөөний идэвхжилттэй бүсэд нислэг үйлдэх;
4/.    хүний хүчин зүйл: нислэгийн үйл ажиллагаан дахь хүний боломж ба хязгаарлалт;
5/.    цаг уур: нисэхийн цаг уурын талаарх ерөнхий ойлголт, цаг уурын мэдээллийг хүлээн авах ба ашиглах журам;
6/.    навигаци: нислэгийн үед навигацийн тооцоо хийх аргачлалууд; агаарын навигацийн карт ашиглах;
7/.    ашиглалтын журам: АИП, НОТАМ зэрэг агаарын навигацийн бичиг баримт, товчлол ба тэмдэглэгээ, ослоос урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээ ба ослын нөхцөлд ажиллах журам; аюултай ачаа Тээвэрлэх журам, зорчигчдод аюулгүй ажиллагааны талаар мэдээлэх журам;
8/.    нислэгийн үндсүүд /онгоц, нисдэг тэрэг/;
9/.    радио холбоо: радио холбоо барих журам ба ИХНЖ-аар үйлдэх нислэгийн хэллэг, холбоо тасарсан үед авах арга хэмжээ.
(г) Нислэгийн бэлтгэл :
1/.    онгоцны хувьд - хос удирдлагатай онгоцоор, багш нисэгчийн удирдлага дор дараах чиглэлүүдээр нислэгийн ашиглалтын талаар зааварчилга авсан байна:
(i)     онгоцны жин, төвлөрөлтийн тооцоо, үзлэг үйлчилгээг багтаасан нислэгийн өмнөх бэлтгэл;
(ii)   аэродромын заавар, схемийн дагуу нислэг үйлдэх, мөргөлдөхөөс зайлах арга хэмжээ, журам;
(iii) онгоцыг гадны баримжаа, тэмдэгтүүдийн тусламжтайгаар жолоодох;
(iv)  хурдны доод хязгаар дахь нислэг, штопороос сэргийлэх, хурдны уналтыг мэдрэх, түүнээс гарах;
(v)    хурдны дээд хязгаар дахь нислэг, тойрог маягаар огцом өндөр алдах;
(vi)  ердийн ба хөндлөнгийн салхитай үед буулт, хөөрөлт үйлдэх;
(vii)            хязгаарлагдмал талбайд хөөрөлт, буулт үйлдэх;
(viii)          зөвхөн нислэгийн үндсэн хэрэглэлүүдийн тусламжтайгаар үндсэн маневруудыг гүйцэтгэх, хэвийн бус байрлалаас гаргах;
(ix)  ил харааны баримжаа, радионавигацийн хэрэгсэл, замыг тооцоолох аргачлалыг ашиглан чиглэлийн нислэг үйлдэх, нислэгийн чиглэлийг өөрчлөх;
(x)    хөдөлгөөний удирдлагатай аэродром руу болон аэродромоос нисэх, аэродромыг өнгөрөн нисэх нислэг; нислэгийн хөдөлгөөний үйлчилгээний журмыг дагаж мөрдөх, радио холбоо барих журам ба хэллэг.
2/.    нисдэг тэрэгний хувьд: хос удирдлагатай нисдэг тэргээр, багш нисэгчийн удирдлага дор дараах чиглэлүүдээр нислэгийн ашиглалтын дадлага туршлага эзэмшсэн байна:
(i)              нисдэг тэрэгний жин, төвлөрөлтийн тооцоо, үзлэг үйлчилгээг багтаасан нислэгийн өмнөх бэлтгэл;
(ii)            аэродромын заавар, схемийн дагуу нислэг үйлдэх, мөргөлдөхөөс зайлах арга;
(iii)          нисдэг тэргийг гадны баримжаа, тэмдэгтүүдийн тусламжтайгаар удирдах;
(iv)           ил харааны баримжаа, радионавигацийн хэрэгсэл, замыг тооцоолох аргачлалыг ашиглан чиглэлийн нислэг үйлдэх, нислэгийн чиглэлийг өөрчлөх;
(v)             хөдөлгөөний удирдлагатай аэродром руу болон аэродромоос, аэродромыг өнгөрөн нисэх нислэг; нислэгийн хөдөлгөөний үйлчилгээний журмыг дагаж мөрдөх, радио холбоо барих журам ба хэллэг;
(vi)           хөдөлгүүр ажиллаж байгаа үед, уналтын горимоос түүний эхний шатан дээр гаргах, хөдөлгүүрийн ердийн эргэлтийн үед даах сэнсний бага эргэлтийн горимоос гаргах арга;
(vii)         газар дээр жолоодлого үйлдэх ба хөдөлгүүрийг шалгах, дүүжин нислэг үйлдэх; ердийн нөхцөлд, арын салхитай үед налуу талбайд хөөрөлт, буулт үйлдэх; огцом даяллаар буултын оролт үйлдэх;
(viii)       хөдөлгүүрийн хамгийн бага шаардагдах хүчээр хөөрөлт, буулт үйлдэх; хамгийн дээд горимоор хөөрөлт, буулт үйлдэх арга; хязгаарлагдмал талбайг ашиглах; хурдан зогсоолт;
(ix)           газрын нөлөөлөлгүй бүс дэх дүүжин нислэг; зайлшгүй шаардлагатай бол гаднаа ачаатай нислэг; хэт өндрийн нислэг.
(д) Нислэгийн шалгалт өгч буй тухайн агаарын хөлгийн маягт хамаарах хэвийн болон онцгой тохиолдлын нислэгийн журмын талаарх ерөнхий мэдлэг, тэдгээрийг өндөр түвшинд гүйцэтгэх чадвар болон нислэгийн хөдөлгөөний үйлчилгээний зарчим, журмуудыг дагаж мөрдөх чадвараа шалгах нисэгчид харуулсан байна.
61.32.  Эрх, хязгаарлалт
(а) Энэ зүйлийн (б)-г харгалзан үзсэнээр, коммерийн нисэгч нь дараах эрхийг эдэлнэ:
1/.    хувийн нисэгчийн үнэмлэхний дагуу олгогдох аливаа эрх;
2/.    нэг нисэгчтэй агаарын хөлгөөр хөлсөөр болон урамшуулалтай нислэг үйлдэх бол үнэмлэх, маягийн зэрэглэл авсан тухайн ангиллын агаарын хөлгийн даргын үүрэг гүйцэтгэх;
3/.    олон нисэгчтэй агаарын хөлгөөр хөлсөөр болон урамшуулалтай нислэг үйлдэх бол үнэмлэх, маягийн зэрэглэл авсан тухайн ангиллын агаарын хөлгийн 2-р нисэгчийн үүрэг гүйцэтгэх.
(б) Шөнийн нислэгийн дадлага сургалтад амжилттай хамрагдсан тухай тэмдэглэлийг багш нисэгч нислэгийн дэвтэрт нь хийгээгүй бол коммерийн нисэгч шөнийн нислэгт агаарын хөлгийн дарга буюу 2-р нисэгчийн үүРэг гүйцэтгэхгүй.
61.33.  Ур чадварын хадгалалтад тавигдах шаардлага
(а) Коммерийн нисэгч нь үнэмлэхний дагуу эрх эдлэхээс өмнө 61.18, 61.19 болон 61.20-д заасан шаардлагуудыг хангасан байна.
(б) Өмнөх 3 сарын хугацаанд 1 цагийн хэрэглэлийн нислэг үйлдээгүй бол нисдэг тэргэн дээр агаарын хөлгийн даргаар аль нэг аэродромоос 10 км (5 далайн миль)-ээс цааш ИХНЖ-аар шөнийн нислэг үйлдэхгүй.
Е БҮЛЭГ. АГААРЫН ТЭЭВЭРЛЭГЧИЙН НИСЭГЧИЙН ҮНЭМЛЭХ
61.34.  Тавигдах шаардлагууд
(а) Агаарын тээвэрлэгчийн нисэгчийн үнэмлэх /онгоц, нисдэг тэрэг/ авахаар өргөдөл гаргагч нь нас, эрүүл мэндийн хувьд дараах шаардлагыг хангасан байна:
1/.    21 нас хүрсэн ;
2/.    тухайн агаарын хөлгийн ангиллын хувьд коммерийн нисэгчийн хүчин төгөлдөр үнэмлэхтэй;
3/.    хэрэглэлийн нислэгийн зэрэглэлтэй;
4/.    ИНД-67-гийн дагуу олгосон 1-р ангиллын эрүүл мэндийн гэрчилгээтэй.
(б)  Тухайн агаарын хөлгийн ангиллын хувьд нислэгийн дараах туршлагатай байна:
1/.    онгоцны хувьд:
(i)     1500-гаас доошгүй цагийн нислэг үйлдсэн байна /энэхүү 1500 цагт, тухайн этгээдийн, батлагдсан нислэгийн дадлагажуур дээр багш нисэгчтэйгээр гүйцэтгэсэн 100 хүртэл цагийг тооцож болох ба үүнээс 25 цаг нь хэрэглэлийн нислэгийн үндсэн бэлтгэлийн цаг байж болно/;
(ii)   агаарын хөлгийн даргаар 250 цагийн нислэг үйлдсэн, эсхүл ИНЕГ-ын дарга зөвшөөрсөн тохиолдолд агаарын хөлгийн даргаар 100 цагийн нислэг үйлдэж, 150 цагт нь 2-р нисэгчийн суудлаас хяналт тавьж буй агаарын хөлгийн даргын удирдлага дор даргын үүрэг гүйцэтгэсэн байна;
(iii) 200 цагийн алсын зайн нислэг үйлдсэн байх ба үүний 100-гаас доошгүй цагийн нислэгт агаарын хөлгийн даргаар, эсхүл даргын хяналтын дор агаарын хөлгийн даргын үүрэг гүйцэтгэсэн байна;
(iv)  75 цагийн хэрэглэлийн нислэгийн дадлагатай байх ба үүнээс 35 хүртэлх цаг нь газрын бэлтгэл байж болно;
(v)    агаарын хөлгийн даргаар, эсхүл 2-р нисэгчээр 100 цагийн шөнийн нислэг үйлдсэн байна;
2/.    нисдэг тэрэгний хувьд:
(i)                 1000-аас доошгүй цагийн нислэг үйлдсэн байна /энэхүү 1000 цагт, тухайн этгээдийн, батлагдсан нислэгийн дадлагажуур дээр багш нисэгчтэйгээр гүйцэтгэсэн 100 хүртэл цагийг тооцож болох ба үүнээс 25 цаг нь хэрэглэлийн нислэгийн үндсэн бэлтгэлийн цаг байж болно/;
(ii)               агаарын хөлгийн даргаар 250 цагийн нислэг үйлдсэн, эсхүл ИНЕГ-ын дарга зөвшөөрсөн тохиолдолд агаарын хөлгийн даргаар 100 цагийн нислэг үйлдэж, 150 цагт нь 2-р нисэгчийн суудлаас хяналт тавьж буй агаарын хөлгийн даргын удирдлага дор даргын үүрэг гүйцэтгэсэн байна;
(iii)             200 цагийн алсын зайн нислэг үйлдсэн байх ба үүний 100-гаас доошгүй цагийн нислэгт агаарын хөлгийн даргаар, эсхүл даргын хяналтын дор агаарын хөлгийн даргын үүрэг гүйцэтгэсэн байна;
(iv)              30 цагийн хэрэглэлийн нислэг үйлдсэнээс 10-аас дээшгүй цагийн хэрэглэлийн нислэгийг дадлагажуур дээр гүйцэтгэсэн байна;
(v)                агаарын хөлгийн даргаар, эсхүл 2-р нисэгчээр 50 цагийн шөнийн нислэг үйлдсэн байна.
(в) Агаарын тээврийн үйл ажиллагаанд хамаарах дараах сэдвүүдээр мэдлэгийн түвшингээ шалгуулсан байна:
1/.    нисэхийн хууль тогтоомж: агаарын тээвэрлэгчийн нисэгчид хамаарах журам, заавар; нислэг үйлдэх журам; нислэгийн хөдөлгөөний үйлчилгээнд хамаарах журам;
2/.    агаарын хөлгийн ашиглалтын талаарх ерөнхий мэдлэг: агаарын хөлгийн хүчний төхөөрөмжүүд; удирдлагын, даралтын, шингэний, цахилгааны болон бусад системийн техникийн үзүүлэлтүүд, тэдгээрийн ашиглалтын хязгаарлалтууд; нислэгийн болон навигацийн хэрэглэлүүдийн ажиллах зарчим, ашиглалтын хязгаарлалтууд; нислэг ашиглалтын болон бусад бичиг баримтад тусгагдсан ашиглалтын холбогдолтой бусад мэдээлэл;
3/.    нислэгийн үзүүлэлтүүд ба төлөвлөлт: жин ба ачааллын хуваарилалт нислэгийн үзүүлэлтэд нөлөөлөх нь; жин ба төвлөрөлтийн тооцоо; нислэгийн өмнөх төлөвлөлт ба ИХНЖ-аар үйлдэгдэх нислэгийн төлөвлөлт; нислэгийн хөдөлгөөнд хамаарах журам; байрлал мэдээлэх журам; өндөр тодорхойлох журам; хөдөлгөөний идэвхжилтэй бүсэд нислэг үйлдэх;
4/.    хүний хүчин зүйл: нислэгийн үйл ажиллагаан дахь хүний боломж ба хязгаарлалт;
5/.    цаг уур: нисэхийн цаг уурын талаарх ерөнхий ойлголт; цаг уурын мэдээллийг хүлээн авах ба ашиглах журам; агаарын хөлгийн их биеийн болон хөдөлгүүрийн мөсдөлт; цаг агаарын аюултай үзэгдлийн бүсээс зайлсхийх, түүнийг нэвтрэн өнгөрөх журам;
6/.    навигаци: нислэгийн үед навигацийн тооцоо хийх аргачлалууд; агаарын навигацийн карт ашиглах; алсын зайн нислэгт тавигдах навигацийн тусгай шаардлагууд; навигацийн хэрэглэлүүдийн ашиглалт, тэдгээрийн хязгаарлалт;
7/.    ашиглалтын журам: АИП, НОТАМ зэрэг агаарын навигацийн бичиг баримт, товчлол ба тэмдэглэгээ; ослоос урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээ ба ослын нөхцөлд ажиллах журмын ашиглалт; аюултай ачаа тээвэрлэх журам, зорчигчдод аюулгүй ажиллагааны талаар мэдээлэх журам;
8/.    нислэгийн зарчмууд: агаарын хөлгийн хэв загвар, тэдгээрийн аэродинамикийн үзүүлэлтүүд, өргөх болон эсэргүүцэх хүчинд үзүүлэх нөлөө
9/.    радио холбоо: радио холбоо барих журам ба ИХНЖ-аар үйлдэх нислэгийн хэллэг, холбоо тасарсан үед авах арга хэмжээ;
(г)   Нислэгийн бэлтгэл :
1/.    онгоцны хувьд- энэ дүрмийн 61.31-ийн (г)-ийн 1/-д заасан шаардлагыг хос удирдлагатай онгоцон дээр гүйцэтгэсэн байна;
2/.    нисдэг тэрэгний хувьд-энэ дүрмийн 61.31-ийн (г)-ийн 2/-т заасан шаардлагыг хангасан байна.
(д)  Агаарын тээвэрлэгчийн нисэгчийн үнэмлэх авахаар өргөдөл гаргагч нь
2-р нисэгч шаардагддаг олон хөдөлгүүрт онгоцны даргаар нислэг үйлдэн,
дараах үйл ажиллагааг гүйцэтгэх ур чадвараа харуулсан байна:
1/.    онгоцны хувьд-
(i)     нислэгийн өмнөх бэлтгэл;
(ii)   нислэгийн бүх үе шатан дахь нислэгийн хэвийн үйл ажиллагаа
(iii) хэвийн, хэвийн бус, онцгой тохиолдолд, мөн хөдөлгүүр татгалзсан үед ХНЖ- ын дагуу гүйцэтгэх нислэгийн үеийн үйл ажиллагаа;
(iv)  эд анги, системийн гэмтэл, дутагдлын үе дэх хэвийн бус болон онцгой тохиолдлын нислэгийн үйл ажиллагаа;
(v)    нислэгийн үед нисэх багийн гишүүн хөдөлмөрийн чадвараа алдах үеийн үйл ажиллагаа;
2/.    нисдэг тэрэгний хувьд -
(i)     нислэгийн өмнөх бэлтгэл;
(ii)   нислэгийн бүх үе шатан дахь нислэгийн хэвийн үйл ажиллагаа;
(iii) эд анги, системийн гэмтэл, дутагдлын үе дэх хэвийн бус болон онцгой тохиолдлын нислэгийн үйл ажиллагаа;
(iv)  нислэгийн үед нисэх багийн гишүүн хөдөлмөрийн чадвараа алдах үеийн үйл ажиллагаа.
(е) Нислэгийн шалгалт өгч буй тухайн агаарын хөлгийн маягт хамаарах хэвийн болон онцгой тохиолдлын нислэгийн журмын талаарх ерөнхий мэдлэг, тэдгээрийг өндөр түвшинд гүйцэтгэх чадвар болон нислэгийн хөдөлгөөний үйлчилгээний зарчим, журмуудыг дагаж мөрдөх чадвараа шалгах нисэгчид харуулсан байна.
61.35.  Эрх
Агаарын тээвэрлэгчийн нисэгч нь дараах эрхийг эдэлнэ:
1/.    коммерийн нисэгчийн үнэмлэхний дагуу олгогдох эрх;
2/.    олон нисэгчтэй агаарын хөлгөөр хөлсөөр болон урамшуулалтай нислэг үйлдэх бол үнэмлэх, маягийн зэрэглэл авсан тухайн ангиллын агаарын хөлгийн даргын үүрэг гүйцэтгэх.
61.36.  Ур чадварын хадгалалтад тавигдах шаардлага
Агаарын тээвэрлэгчийн нисэгч нь 61.18, 61.19 болон 61.20-д заасан шаардлагуудыг хангасан байна.
Ж БҮЛЭГ. БАГШ НИСЭГЧИЙН ЗЭРЭГЛЭЛ
61.37.  Тавигдах шаардлагууд
(a)   "E" ангиллын багш нисэгчийн зэрэглэл авахаар өргөдөл гаргагч нь:
1/.    тухайн агаарын хөлгийн ангиллын хувьд коммерийн нисэгчийн хүчин төгөлдөр үнэмлэхтэй байна;
2/.    тухайн агаарын хөлгийн ангиллын хувьд хөдөө аж ахуйн зэрэглэлтэй байх бөгөөд уг зэрэглэл нь бордоо буюу химийн хор цацах үйл ажиллагааны хувьд хүчин төгөлдөр байна;
3/.    1000-аас доошгүй цагийн хөдөө аж ахуйн нислэг үйлдсэн байна;
4/.    хэрэв бордоо цацах үйл ажиллагаанд багшлах зэрэглэл авах бол зохих ангиллын агаарын хөлгөөр бордоо цацах үйл ажиллагаанд 100-аас доошгүй цагийн нислэг үйлдсэн байна;
5/.    хэрэв химийн хор цацах үйл ажиллагаанд багшлах зэрэглэл авах бол зохих ангиллын агаарын хөлгөөр химийн хор цацах үйл ажиллагаанд 100-аас доошгүй цагийн нислэг үйлдсэн байна;
6/.    ИНЕГ-ын даргын хүлээн зөвшөөрсөн аман шалгалт болон нислэгийн шалгалтыг өгч, хөдөө аж ахуйн нислэгийн үйл ажиллагааны талаарх техникийн мэдлэгээ шалгах нисэгчид шалгуулна.
(б) "D" ангиллын багш нисэгчийн зэрэглэл авахаар өргөдөл гаргагч нь:
1/.    онгоцны ангиллаар багш нисэгчийн зэрэглэл авах этгээд коммерийн нисэгчийн үнэмлэх (онгоц) эхлэн олгоход тавигдах шаардлагууд (бичгийн шалгалт, сургалт, дадлага, туршлага)-ыг хангасан хувийн нисэгчийн үнэмлэх (онгоц) эзэмшсэнээс бусад тохиолдолд тухайн агаарын хөлгийн ангиллын хувьд коммерийн нисэгчийн үнэмлэхтэй байна,
2/.    агаарын хөлгийн даргын үүрэг гүйцэтгэсэн нислэгийн цагийг багтаан, ИНЕГ-ын даргын хүлээн зөвшөөрсөн 700-гаас доошгүй цагийн нислэгийн дадлага туршлагатай байна;
3/.    хэрэв шөнийн нислэгт багшлах зэрэглэл авах бол ИНЕГ-ын даргын хүлээн зөвшөөрсөн шөнийн нислэг үйлдсэн байна;
4/.    хэрэв олон хөдөлгүүрт агаарын хөлгийн үйл ажиллагаанд багшлах зэрэглэл авах бол олон хөдөлгүүрт агаарын хөлгөөр ИНЕГ-ын даргын хүлээн зөвшөөрсөн нислэг үйлдсэн байна;
5/.    хэрэв хэрэглэлийн нислэгт багшлах зэрэглэл авах бол хэрэглэлийн нислэгийн зэрэглэл эзэмшсэн байна;
6/.    ИНЕГ-ын даргын хүлээн зөвшөөрсөн аман болон нислэгийн шалгалт өгч, агаарын хөлгийн маягийн шилжүүлэлтийг өндөр түвшинд заах ур чадвараа шалгах нисэгчид шалгуулсан байна;
7/.    нислэгийн онол, дадлагын зааварчилгыг багтаасан сургалтад хамрагдаж шалгалтыг амжилттай өгсөн байна.
(в) "С" ангиллын багш нисэгчийн зэрэглэл авахаар өргөдөл гаргагч нь:
1/.    агаарын хөлгийн ангиллын хувьд коммерийн нисэгчийн үнэмлэхтэй байх, эсхүл хувийн нисэгч (онгоцны) нь онгоцны ангилалд багшлах бол коммерийн нисэгчийн үнэмлэх (онгоцны) эхлэн олгоход тавигдах шаардлага (бичгийн шалгалт, сургалт, туршлага)-ыг хангасан байна.
2/.    зохих ангиллын агаарын хөлөг дээр ИНЕГ-аас хүлээн зөвшөөрсөн нислэгийн дадлагыг багтаасан 200-гаас доошгүй цагийн нислэг үйлдсэн байна;
3/.    хэрэв шөнийн нислэгт багшлах зэрэглэл авах бол ИНЕГ-аас хүлээн зөвшөөрсөн шөнийн нислэг үйлдсэн байна;
4/.    хэрэв олон хөдөлгүүрт агаарын хөлөг дээр багшлах зэрэглэл авах бол олон хөдөлгүүрт агаарын хөлгөөр ИНЕГ-аас хүлээн зөвшөөрсөн нислэгийг үйлдсэн байна;
5/.    хэрэв онгоцон дээр уран жолоодлогоор багшлах зэрэглэл авах бол ИНЕГ-аас хүлээн зөвшөөрсөн уран жолоодлогын нислэг үйлдсэн байна;
6/.    нислэгийн онол, дадлагын зааварчилгыг багтаасан сургалтад амжилттай хамрагдсан байна.
7/.    дараах сэдвүүдээр шалгалт өгсөн байна:
(i)     нисдэг тэрэгний ерөнхий аэродинамик ба үзүүлэлт, эсхүл онгоцны нислэгийн зарчмууд;
(ii)   цаг уур
(iii) орон нутгийн нислэгт навигацийн тоноглол ашиглах аргачлал
(iv)  нислэгийн зааварчилгын онол, дадлага
8/.    25-аас доошгүй цагийн нислэгийн дадлага авсан байна;
9/.    ИНЕГ-аас хүлээн зөвшөөрсөн аман болон нислэгийн шалгалтыг өгч, хэвийн болон онцгой тохиолдлын нислэгийн жолоодлогын талаар зааварчилга өгөх ур чадвараа шалгах нисэгчид харуулсан байна.
(г) "В" ангиллын багш нисэгчийн зэрэглэл авахаар өргөдөл гаргагч нь:
1/.    агаарын хөлгийн ангиллын хувьд коммерийн нисэгчийн үнэмлэхтэй байх, эсхүл хувийн нисэгч (онгоцны) нь онгоцны ангилалд багшлах бол коммерийн нисэгчийн үнэмлэх (онгоцны) эхлэн олгоход тавигдах шаардлага (бичгийн шалгалт, сургалт, туршлага)-ыг хангасан байна.
2/.    тухайн агаарын хөлгийн ангиллын хувьд "С" ангиллын багш нисэгчийн зэрэглэлтэй байна;
3/.    зохих ангиллын агаарын хөлөг дээр ИНЕГ-аас хүлээн зөвшөөрсөн нислэгийн дадлагыг багтаасан 500-гаас доошгүй цагийн нислэг үйлдсэн байна;
4/.    хэрэв шөнийн нислэгт багшлах зэрэглэл авах бол ИНЕГ-аас хүлээн зөвшөөрсөн шөнийн нислэг үйлдсэн байна;
5/.    хэрэв олон хөдөлгүүрт агаарын хөлөг дээр багшлах зэрэглэл авах бол олон хөдөлгүүрт агаарын хөлгөөр ИНЕГ-аас хүлээн зөвшөөрсөн нислэгийг үйлдсэн байна;
6/.    хэрэв онгоцны ангилалд уран жолоодлогоор багшлах зэрэглэл авах бол ИНЕГ-аас хүлээн зөвшөөрсөн уран жолоодлогын нислэг үйлдсэн байна;
7/.    дараах сэдвүүдээр шалгалт өгсөн байна:
(i)     нисдэг тэрэгний ерөнхий аэродинамик ба үзүүлэлт, эсхүл онгоцны нислэгийн зарчмууд;
(ii)   цаг уур
(iii) орон нутгийн нислэгт навигацийн тоноглол ашиглах аргачлал
(iv)  нислэгийн зааварчилгын онол, дадлага
8/.    ИНЕГ-аас хүлээн зөвшөөрсөн аман шалгалт болон нислэгийн шалгалтыг өгч, хэвийн болон онцгой тохиолдлын нислэгийн жолоодлогын талаар зааварчилга өгөх ур чадвараа шалгах нисэгчид харуулсан байна.
(д) "А" ангиллын багш нисэгчийн зэрэглэл авахаар өргөдөл гаргагч нь:
1)     агаарын хөлгийн ангиллын хувьд коммерийн нисэгчийн үнэмлэхтэй байх, эсхүл хувийн нисэгч (онгоцны) нь онгоцны ангилалд багшлах бол коммерийн нисэгчийн үнэмлэх (онгоцны) эхлэн олгоход тавигдах шаардлага (бичгийн шалгалт, сургалт, туршлага)-ыг хангасан байна.
2)     тухайн агаарын хөлгийн ангиллын хувьд "В" ангиллын багш нисэгчийн зэрэглэлтэй байна;
3)     онгоцны хувьд, хэрэглэлийн нислэгийн зэрэглэлтэй байна;
4)     зохих ангиллын агаарын хөлөг дээр ИНЕГ-аас хүлээн зөвшөөрсөн нислэгийн дадлагыг багтаасан 1250-иас доошгүй цагийн нислэг үйлдсэн байна;
5)     хэрэв олон хөдөлгүүрт агаарын хөлөг дээр багшлах зэрэглэл авах бол олон хөдөлгүүрт агаарын хөлгөөр ИНЕГ-аас хүлээн зөвшөөрсөн нислэгийг үйлдсэн байна;
6)     дараах сэдвүүдээр шалгалт өгсөн байна:
(i)     нисдэг тэрэгний ерөнхий аэродинамик ба үзүүлэлт, эсхүл онгоцны нислэгийн зарчмууд;
(ii)   цаг уур;
(iii) орон нутгийн нислэгт навигацийн тоноглол ашиглах аргачлал;
(iv)  нислэгийн зааварчилгын онол, дадлага
7)     ИНЕГ-аас хүлээн зөвшөөрсөн аман шалгалт болон нислэгийн шалгалтыг өгч, өдрийн болон шөнийн цагаар үйлдэх нислэгийн үеийн хэвийн болон онцгой тохиолдлын нислэгийн жолоодлого, түүнчлэн онгоцны хувьд уран жолоодлогын зааварчилга өгөх ур чадвараа шалгах нисэгчид харуулсан байна.
61.38.  Эрх, хязгаарлалт
(а) Энэ зүйлийн (б)-г харгалзан үзсэнээр, "Е" ангиллын багш нисэгч нь дараах эрхийг эдэлнэ:
1)     химийн бодис буюу бордоо цацах үйл ажиллагаа (үр тарих, мэрэгч болон шавьж устгах хор тараах г.м)-ны талаар техникийн болон нислэгийн зааварчилга өгөх;
2)     хөдөө аж ахуйн зэрэглэлгүй нисэгчид химийн хор буюу бордоо цацах үйл ажиллагааны бие даасан нислэг хийх эрх олгох;
3)     хөдөө аж ахуйн агаарын хөлгийн хувьд маягийн зэрэглэл олгох;
4)     багш нисэгч нь тухайн маягийн агаарын хөлгийн хувьд маягийн зэрэглэлтэй бол хөдөө аж ахуйн нисэгчийн жил тутмын нислэгийн шалгалтыг авах.
(б) Бордоо буюу химийн хор цацах үйл ажиллагааны туршлага, ур чадварыг нь шалгасан тухай тэмдэглэлийг шалгах нисэгч нислэгийн дэвтэрт нь хийж баталгаажуулаагүй бол "Е" ангиллын багш нисэгч ийм төрлийн үйл ажиллагаанд багшлах эрхгүй.
(в) Энэ зүйлийн (г)-г харгалзан үзсэнээр, "D" ангиллын багш нисэгч нь дараах эрхийг эдэлнэ:
1)     хэрэглэлийн нислэгийн зааварчилга өгөх;
2)     маягийн зэрэглэл олгох,
3)     жил тутмын нислэгийн шалгалт авах ба:
(i)     тухайн агаарын хөлгийн маягийн хувьд зааварчилга өгөх буюу үнэлгээ өгөх;
(ii)   тухайн агаарын хөлгийн маяг болон радио төхөөрөмжийн хувьд, хэрэглэлийн нислэгийн зэрэглэлтэй бол хэрэглэлийн нислэгийн зааварчилга өгөх.
(г) "D" ангиллын багш нисэгч нь дараах тохиолдолд зааварчилга өгөх эрхгүй:
1)     шөнийн нислэгт;
2)     олон хөдөлгүүрт агаарын хөлөг дээр;

3)     туршлага болон ур чадварыг нь шалгасан тухай тэмдэглэлийг шалгах нисэгч нислэгийн дэвтэрт нь хийж баталгаажуулаагүй бол хэрэглэлийн нислэгт.
(д) Энэ зүйлийн (е)-г харгалзан үзсэнээр, "С" ангиллын багш нисэгч нь "В" буюу "А" ангиллын багш нисэгчийн удирдлагад дараах эрхийг эдэлнэ:
1)     нислэгийн зааварчилга өгөх;
2)     сурагч-нисэгчид бие даасан нислэг үйлдэх эрх олгох (анхны бие даасан нислэгээс бусад);
3)     холбогдох шаардлагыг хангасан тухай тэмдэглэлийг нисэгчийн нислэгийн дэвтэрт хийж баталгаажуулах;
4)     дараах тохиолдолд маягийн зэрэглэл олгох:
(i)                 зааварчилга өгөх буюу үнэлгээ өгөх тухайн агаарын хөлгийн хувьд маягийн зэрэглэлтэй бол;
(ii)               хэрэглэлийн нислэгийн зааварчилга өгөх тухайн агаарын хөлгийн маяг болон радио төхөөрөмжид тохирох хэрэглэлийн нислэгийн зэрэглэлтэй бол;
(iii)             эхний 6 cap болон зааварчилга өгч буй нислэгийн эхний 100 цагт "В" буюу "А" ангиллын багш нисэгчийн шууд удирдлагад байвал.
(е) "С" ангиллын багш нисэгч нь дараах тохиолдолд зааварчилга өгөх эрхгүй:
1)     шөнийн нислэгт
2)     олон хөдөлгүүрт агаарын хөлөг дээр
3)     туршлага болон ур чадварыг нь шалгасан тухай тэмдэглэлийг шалгах нисэгч нислэгийн дэвтэрт нь хийж баталгаажуулаагүй бол онгоцны хувьд уран жолоодлогын нислэгт.
(ж) Энэ зүйлийн (з)-г харгалзан үзсэнээр, "В" ангиллын багш нисэгч нь дараах эрх эдэлнэ:
1)     нислэгийн зааварчилга өгөх
2)     бие даасан нислэг үйлдэх эрх олгох
3)     үнэмлэх олгоход тавигдах шаардлагыг хангасан тухай тэмдэглэлийг нисэгчийн нислэгийн дэвтэрт хийж баталгаажуулах;
4)     маягийн зэрэглэл олгох
5)     дараах тохиолдолд жил тутмын нислэгийн үзлэгийг гүйцэтгэх:
(i)                 зааварчилга өгөх буюу үнэлгээ өгөх тухайн агаарын хөлгийн маягийн хувьд зэрэглэлтэй бол;
(ii)               хэрэглэлийн нислэгийн заавар өгөх тухайн агаарын хөлгийн маяг болон радио төхөөрөмжид тохирох хэрэглэлийн нислэгийн зэрэглэлтэй бол.
(з) "В" ангиллын багш нисэгч нь дараах тохиолдолд зааварчилга өгөх эрхгүй:
1)     шөнийн нислэгт,
2)     олон хөдөлгүүрт агаарын хөлөг дээр
3)     туршлага, ур чадварыг нь шалгасан тухай тэмдэглэлийг шалгах нисэгч нислэгийн дэвтэрт нь хийж баталгаажуулаагүй бол онгоцны хувьд уран жолоодлогын нислэгт.
(и) Энэ зүйлийн (к)-г харгалзан үзсэнээр, "А" ангиллын багш нисэгч дараах эрхийг эдэлнэ:
1)     нислэгийн зааварчилга өгөх;
2)     бие даасан нислэг үйлдэх эрх олгох;
3)     холбогдох шаардлагыг хангасан тухай тэмдэглэлийг нисэгчийн нислэгийн дэвтэрт нь хийж баталгаажуулах;
4)     маягийн зэрэглэл олгох;
5)     дараах тохиолдолд жил тутмын нислэгийн шалгалт авах:
(i)              зааварчилга өгөх буюу үнэлгээ өгөх тухайн агаарын хөлгийн маягийн хувьд зэрэглэлтэй бол;
(ii)            хэрэглэлийн нислэгийн зааварчилга өгөх тухайн агаарын хөлгийн маяг болон радио төхөөрөмжид тохирох хэрэглэлийн нислэгийн зэрэглэлтэй бол.
(к) Шалгах нисэгч, туршлага болон ур чадварыг нь шалгасан тухай тэмдэглэлийг нислэгийн дэвтэрт нь хийж баталгаажуулаагүй бол "А" ангиллын багш нисэгч олон хөдөлгүүрт агаарын хөлөг дээр зааварчилга өгөх эрхгүй.
61.39.  Ур чадварын хадгалалтад тавигдах шаардлага
(а) "E" ангиллын багш нисэгч, өмнөх 90 хоногийн хугацаанд хөдөө аж ахуйн зориулалттай 10 цагийн нислэг (бордоо буюу химийн бодис цацах)-ийг ижил ангиллын агаарын хөлгөөр үйлдээгүй бол тухайн ангиллын агаарын хөлөг дээр нислэгийн зааварчилга өгөх эрхгүй.
(б) "D" ангиллын багш нисэгчийн хэрэглэлийн нислэгийн зэрэглэл нь хүчин төгөлдөр бус байвал хэрэглэлийн нислэгийн зааварчилга өгөх эрхгүй.
(в) "D", "С", "В", "А" ангиллын багш нисэгч нь хэрэглэлийн нислэгийн хүчин төгөлдөр бус зэрэглэлтэй, эсхүл ХНЖ-аар агаарын хөлгийн даргын үүрэг гүйцэтгэн 50 цагийн нислэг үйлдээгүй бол алсын зайн нислэгт ХНЖ-аар зааварчилга өгөх эрхгүй.
(г) "С", "В" ангиллын багш нисэгч нь өмнөх 13 сарын хугацаанд ур чадвараа багш нисэгчийг шалгах хөтөлбөрийн дагуу шалгах нисэгчид шалгуулаагүй бол нислэгийн зааварчилга өгөх эрхгүй.
(д) "А" ангиллын багш нисэгч нь өмнөх 2 жилийн хугацаанд ур чадвараа "А" ангиллын багш нисэгчийг шалгах хөтөлбөрийн дагуу шалгах нисэгчид шалгуулаагүй бол нислэгийн зааварчилга өгөх эрхгүй.
М БҮЛЭГ. УРАН ЖОЛООДЛОГЫН НИСЛЭГИЙН ЗЭРЭГЛЭЛ
61.40.                   Тавигдах шаардлагууд
(а) Уран жолоодлогын нислэгийн зэрэглэл авахаар өргөдөл гаргагч нь дараах шаардлагыг хангасан байна:
1)     ИНД-141-ийн дагуу гэрчилгээжсэн нисэхийн сургалтын байгууллага болон ИНД-149-ийн дагуу гэрчилгээжсэн нисэх клубээс зохион байгуулсан сургалтад амжилттай хамрагдсан байх;
2)     ИНД-141-ийн дагуу гэрчилгээжсэн нисэхийн сургалтын байгууллага болон ИНД-149-ийн дагуу гэрчилгээжсэн нисэх клубээс зохион байгуулсан уран жолоодлогын нислэгийн бэлтгэлд амжилттай хамрагдсан байх:
3)     ИНД-141-ийн дагуу гэрчилгээжиж, эрх олгогдсон нисэхийн сургалтын байгууллага болон ИНД-149-ийн дагуу гэрчилгээжиж, эрх олгогдсон нисэх клубт уран жолоодлогын ур чадвараа шалгуулсан байх:
(б) Чикагогийн конвенцийн хэлэлцэн тохирогч улсаас олгосон уран жолоодлогын зэрэглэл эзэмшигчийг энэ зүйлийн (а)-гийн 1/, 2/-т заасан сургалтад амжилттай хамрагдсанд тооцно.
61.41.                   Зэрэглэл олгох
(а) Өргөдөл гаргагчийг энэ дүрмийн 61.40-д заасан шаардлагуудыг бүрэн хангасан гэж үзвэл, 61.40-ийн (а)-гийн 3/-т заасан байгууллагын эрх бүхий этгээд дараах тэмдэглэлийг нислэгийн дэвтэрт нь хийнэ:
/………………………овогтой …………………] нь ИНД-61-д заасан уран жолоодлогын нислэгийн зэрэглэл олгоход тавигдах шаардлагуудыг хангасан болохыг тодорхойлов.

……………………………………/гарын үсэг/
….... он …... cap …... өдөр
(б) Үнэмлэх эзэмшигч нь уран жолоодлогын зэрэглэлээ нисэгчийн үнэмлэхэндээ тэмдэглүүлж болно.
61.42.  Эрх, хязгаарлалт
Үнэмлэх эзэмшигч нь уран жолоодлогын нислэгийн зэрэглэлийн эрх, хязгаарлалтын хүрээнд нислэгийн дараах өндөрт уран жолоодлого үйлдэнэ:
1)     зорчигчтой тохиолдолд газрын гадаргуугаас дээш 1000 метр (3000 фут)- ээс доошгүй өндөрт;
2)     зорчигчгүй тохиолдолд газрын гадаргуугаас дээш 500 метр (1500 фут)-ээс доошгүй өндөрт;
3)     ИНД-149-ийн дагуу гэрчилгээжсэн нисэх клубд зөвшөөрөгдсөн тохиолдолд, зорчигч тээвэрлээгүй үед газрын гадаргуугаас 500 метр (1500 фут)-ээс доош өндөрт.
61.43.                   Ур чадварын хадгалалтад тавигдах шаардлага
(а) Энэ зүйлийн (б)-д зааснаас бусад тохиолдолд, уран жолоодлогын нислэгийн зэрэглэлтэй этгээд нь өмнөх 2 жилийн хугацаанд 61.40-ийн (а)-гийн 3/-т заасан шаардлагын дагуу ур чадварын шалгалт өгөөгүй, эсхүл шалгалтын үнэлгээг нислэгийн дэвтэртээ тэмдэглүүлээгүй бол уг зэрэглэлээр олгогдох эрхийг эдлэхгүй.
(б) Шалгалтыг ур чадварын шалгалт өгөх ёстой байсан өдрөөс өмнө буюу хойно хуанлийн нэг сарын хугацаанд багтаан өгсөн бол тогтоосон хугацаанд өгсөнд тооцно.
Н БҮЛЭГ ПЛАНЕР ЧИРЭХ ЗЭРЭГЛЭЛ
61.44.                   Тавигдах шаардлагууд
(а) Планер чирэх зэрэглэл авахаар өргөдөл гаргагч нь дараах шаардлагыг хангасан байна:
1)     онгоцоор 200-гаас доошгүй цагийн нислэг үйлдсэн байх бөгөөд үүний 100-гаас доошгүй цагт агаарын хөлгийн даргын үүрэг гүйцэтгэсэн байх;
2)     ИНД-149-ийн дагуу гэрчилгээжсэн нисэх клубийн зохион байгуулсан планер чирэх сургалтад амжилттай хамрагдсан байх;
3)     планер чирэх ур чадвараа ИНД-149-ийн дагуу гэрчилгээжсэн нисэх клубээр шалгуулсан байх.
(б) Чикагогийн конвенцийн хэлэлцэн тохирогч улсаас олгосон планер чирэх зэрэглэлтэй этгээдийг энэ зүйлийн (а)-гийн 2/-т заасан шаардлагыг хангасанд тооцно.
61.45.                   Зэрэглэл олгох
(а) Өргөдөл гаргагчийг энэ дүрмийн 61.44-т заасан шаардлагуудыг бүрэн хангасан гэж үзвэл 61.44-ийн (а)-гийн 3/-т заасан байгууллагын эрх бүхий этгээд дараах тэмдэглэлийг нислэгийн дэвтэрт нь хийнэ:
[………………………..овогтой ………………….] нь ИНД-61-д заасан планер чирэх зэрэглэл олгоход тавигдах шаардлагуудыг хангасан болохыг тодорхойлов.
………………………………………../гарын үсэг/
……. он ….... cap ….... өдөр
(б) Үнэмлэх эзэмшигч нь планер чирэх зэрэглэлээ нисэгчийн үнэмлэхэндээ
тэмдэглүүлж болно.
61.46.  Эрх
Энэ дүрмийн дагуу планер чирэх зэрэглэл эзэмшигч нь планер чирэх үйл ажиллагаанд агаарын хөлгийн даргын үүрэг гүйцэтгэх эрх эдэлнэ.
61.47.  Ур чадварын хадгалалтад тавигдах шаардлага
(а) Энэ зүйлийн (б)-д зааснаас бусад тохиолдолд планер чирэх зэрэглэлтэй этгээд нь өмнөх 12 сарын хугацаанд дараах шаардлагыг хангаагүй бол уг зэрэглэлээр олгогдох эрхийг эдлэхгүй:
1)     6-гаас доошгүй удаа планер чирсэн байх;
2)     61.44-ийн (а)-гийн 3/-т заасан шаардлагын дагуу ур чадварын шалгалт өгч, үнэлгээг нислэгийн дэвтэртээ тэмдэглүүлсэн байх.
(б) Ур чадварын шалгалт өгөх шаардлагатай өдрөөс өмнө буюу хойно хуанлийн нэг сарын хугацаанд багтаан тухайн шалгалтыг өгсөн бол тогтоосон хугацаанд шалгалтыг өгсөнд тооцно.
О БҮЛЭГ. ШҮХЭР ХАЯХ ЗЭРЭГЛЭЛ
61.48.  Тавигдах шаардлагууд
(а) Шүхэр хаях зэрэглэл авахаар өргөдөл гаргагч нь дараах шаардлагыг хангасан байна:
1)     200-гаас доошгүй цагийн нислэг үйлдсэн байх бөгөөд үүний 100-гаас доошгүй цагт шүхрийн үйл ажиллагаанд агаарын хөлгийн даргын үүрэг гүйцэтгэсэн байх;
2)     ИНД-149-ийн дагуу гэрчилгээжсэн нисэх клубээс зохион байгуулсан шүхэр хаях сургалтад амжилттай хамрагдсан байх;
3)     ИНД-149-ийн дагуу гэрчилгээжсэн нисэх клубээр шүхэр хаях ур чадвараа шалгуулсан байх.
(б) Чикагогийн конвенцын хэлэлцэн тохирогч улсаас олгосон шүхэр хаях зэрэглэлтэй этгээдийг энэ зүйлийн (а)-гийн 2/-т заасан шаардлагыг хангасанд тооцно.
61.49.  Зэрэглэл олгох
(а) Өргөдөл гаргагчийг энэ дүрмийн 61.48-д заасан шаардлагуудыг бүрэн хангасан гэж үзвэл 61.48-ийн (а)-гийн 3/-т заасан байгууллагын эрх бүхий этгээд дараах тэмдэглэлийг нислэгийн дэвтэрт нь хийнэ:
 
[……………………….овогтой……………………] нь ИНД-61-д заасан шүхэр хаях зэрэглэл олгоход тавигдах шаардлагуудыг хангасан болохыг тодорхойлов.
………………………………./гарын үсэг/
…..... он ….... cap ….... өдөр
(б) Үнэмлэх эзэмшигч нь шүхэр хаях зэрэглэлээ нисэгчийн үнэмлэхэндээ тэмдэглүүлж болно.
61.50.  Эрх
Энэ дүрмийн дагуу шүхэр хаях зэрэглэл эзэмшигч нь шүхэр хаях нислэгт агаарын хөлгийн даргын үүрэг гүйцэтгэх эрхтэй.
61.51.  Ур чадварын хадгалалтад тавигдах шаардлага
(а) Энэ зүйлийн (б)-д зааснаас бусад тохиолдолд, шүхэр хаях зэрэглэл эзэмшигч нь өмнөх 12 сарын хугацаанд дараах шаардлагыг хангаагүй бол уг зэрэглэлээр олгогдох эрхийг эдлэхгүй:
1)     6-гаас доошгүй удаа шүхэр хаясан байх;
2)     61.48-ын (а)-гийн 3/-т заасан шаардлагын дагуу ур чадварын шалгалт өгч, үнэлгээг нислэгийн дэвтэртээ тэмдэглүүлсэн байх.
(б) Ур чадварын шалгалт өгөх шаардлагатай өдрөөс өмнө буюу хойно хуанлийн нэг сарын хугацаанд багтаан тухайн шалгалтыг өгсөн бол тогтоосон хугацаанд шалгалтыг өгсөнд тооцно.
Ө БҮЛЭГ. ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ЗЭРЭГЛЭЛ
61.51.  Тавигдах шаардлагууд
Онгоц, эсхүл нисдэг тэрэгний хувьд хөдөө аж ахуйн зэрэглэл авахаар өргөдөл гаргагч нь дараах шаардлагыг хангасан байна:
1)     хөдөө аж ахуйн зэрэглэл авах сургалтад хамрагдахаас өмнө 250-иас доошгүй цагийн нислэг үйлдсэн байх бөгөөд үүний 100-гаас доошгүй цагт агаарын хөлгийн даргын үүргийг зохих ангиллын агаарын хөлөг дээр гүйцэтгэсэн байх;
2)     дараах байгууллагаас зохион байгуулсан хөдөө аж ахуйн зориулалттай агаарын хөлгийн газрын бэлтгэл сургалтад амжилттай хамрагдсан байх:
(i)                 ИНД-141-ийн дагуу гэрчилгээжсэн нисэхийн сургалтын байгууллага;
(ii)               ИНД-137-ын дагуу гэрчилгээжсэн хөдөө аж ахуйн зориулалттай агаарын хөлгөөр тээвэр эрхлэгч;
3)     дараах байгууллагаас зохион байгуулсан хөдөө аж ахуйн зориулалттай нислэгийн сургалтад амжилттай хамрагдсан байх:
(i)                 ИНД-141-ийн дагуу гэрчилгээжсэн нисэхийн сургалтын байгууллага;
(ii)               ИНД-137-ын дагуу гэрчилгээжсэн хөдөө аж ахуйн зориулалттай агаарын хөлгөөр тээвэр эрхлэгч;
4)     хөдөө аж ахуйн үйл ажиллагааны талаарх ойлголт болон нислэгийн ур чадвараа дор дурьдсан этгээдэд шалгуулсан байх:
(i)                 ИНД-141-ийн дагуу гэрчилгээжсэн нисэхийн сургалтын байгууллагаас эрх олгогдсон шалгах нисэгч;
(ii)               ИНД-137-ын дагуу гэрчилгээжсэн хөдөө аж ахуйн зориулалттай агаарын хөлгөөр тээвэр эрхлэгчээс эрх олгогдсон "Е" ангиллын багш нисэгч;
61.52.  Зэрэглэл олгох
(а)        Хөдөө аж ахуйн зэрэглэл авахаар өргөдөл гаргагчийг энэ дүрмийн 61.52-ын шаардлагуудыг бүрэн хангасан гэж үзвэл 61.52-ын (а)-гийн 4/-т заасан этгээд дараах тэмдэглэлийг нислэгийн дэвтэрт нь хийнэ:
[…………………………..овогтой ………………..] нь ИНД-61-д заасан хөдөө аж ахуйн 2-р ангиллын зэрэглэл олгоход тавигдах шаардлагуудыг хангасан болохыг тодорхойлов.
………………………../гарын үсэг/
…….. он …….. cap ….. өдөр
(б) Үнэмлэх эзэмшигч нь хөдөө аж ахуйн зэрэглэлээ нисэгчийн үнэмлэхэндээ тэмдэглүүлж болно.
61.54.  Эрх
Энэ дүрмийн дагуу хөдөө аж ахуйн зэрэглэл эзэмшигч нь хөдөө аж ахуйн зориулалттай агаарын хөлгийн даргын үүрэг гүйцэтгэх эрхтэй.
61.55.  Ур чадварын хадгалалтад тавигдах шаардлага
(а) Энэ зүйлийн (б)-д зааснаас бусад тохиолдолд хөдөө аж ахуйн зэрэглэл эзэмшигч нь өмнөх 12 сарын хугацаанд 61.52-т заасны дагуу ур чадварын шалгалтыг амжилттай өгөөгүй, эсхүл шалгалтын үнэлгээг нислэгийн дэвтэртээ тэмдэглүүлээгүй бол зэрэглэлээр олгогдох эрхийг эдлэхгүй.
(б) Ур чадварын шалгалт өгөх шаардлагатай өдрөөс өмнө буюу хойно хуанлийн нэг сарын хугацаанд багтаан тухайн шалгалтыг өгсөн бол тогтоосон хугацаанд шалгалтыг өгсөнд тооцно.
(в) Хөдөө аж ахуйн зэрэглэл эзэмшигч нь хөдөө аж ахуйн зориулалттай агаарын хөлгийн үйл ажиллагаанд агаарын хөлгийн даргаар 25-аас доошгүй цагийн нислэг үйлдсэнээс 10 цагийн нислэгийг нь өмнөх 12 сарын хугацаанд гүйцэтгээгүй бол хөдөө аж ахуйн зориулалттай агаарын хөлгийн даргын үүрэг гүйцэтгэх эрхгүй.
П БҮЛЭГ. ХИМИЙН ЗЭРЭГЛЭЛ
61.56.  Тавигдах шаардлагууд
Нисэгчийн химийн зэрэглэл авахаар өргөдөл гаргагч нь ИНЕГ-ын хүлээн зөвшөөрсөн сургалтын байгууллагаас зохион байгуулсан хөдөө аж ахуйн химийн бодисын талаарх сургалтад амжилттай хамрагдсан байна.
61.57.  Зэрэглэл олгох
(а) Өргөдөл гаргагчийг, хөдөө аж ахуйн химийн бодисын талаарх сургалтад амжилттай хамрагдсан гэж үзвэл тухайн сургалтын байгууллагын эрх бүхий этгээд дараах тэмдэглэлийг нислэгийн дэвтэрт нь хийнэ:
 
[……………………………..овогтой ……………..] нь ИНД-61-д заасан нисэгчийн химийн зэрэглэл олгоход тавигдах шаардлагуудыг хангасан болохыг тодорхойлов.
……………………………../гарын үсэг/
…... он …... cap …... өдөр
(б) Үнэмлэх эзэмшигч нь химийн зэрэглэлээ нисэгчийн үнэмлэхэндээ
тэмдэглүүлж болно
61.58.  Эрх
Нисэгчийн химийн зэрэглэл эзэмшигч нь ИНД-137-д заасны дагуу хөдөө аж ахуйн зориулалттай агаарын хөлгөөр хөдөө аж ахуйн химийн бодисыг тараах, цацах эрхтэй.
61.59.  Ур чадварын хадгалалтад тавигдах шаардлага
(а) Энэ зүйлийн (б)-д зааснаас бусад тохиолдолд химийн зэрэглэл эзэмшигч нь өмнөх 3 /гурав/ жилийн хугацаанд ИНЕГ-ын хүлээн зөвшөөрсөн давтан сургалтад хамрагдаагүй, эсхүл сургалтын үнэлгээг нислэгийн дэвтэртээ тэмдэглүүлээгүй бол зэрэглэлээр олгогдох эрхийг эдлэхгүй.
(б) Энэ зүйлийн (а)-д заасан хугацаа дуусахаас өмнө буюу хойно хуанлийн 3 /гурав/ сарын хугацаанд давтан сургалтад хамрагдсан этгээдийг тогтоосон хугацаанд ур чадвараа шалгуулсанд тооцно.
Р БҮЛЭГ. ХЭРЭГЛЭЛИЙН НИСЛЭГИЙН ЗЭРЭГЛЭЛ
61.60.                  Тавигдах шаардлагууд
(а) Энэ зүйлийн (б)-д зааснаас бусад тохиолдолд онгоцны буюу нисдэг тэрэгний хувьд хэрэглэлийн нислэгийн зэрэглэл авахаар өргөдөл гаргагч нь дараах шаардлагыг хангасан байна:
1)     нисэгчийн хүчин төгөлдөр үнэмлэхтэй байх ба зохих агаарын хөлгийн ангиллын хувьд шөнийн нислэг үйлдэх эрхтэй байна;
2)     дараах нислэгийн дадлага туршлагатай байна:
(i)                 алсын зайн нислэгт агаарын хөлгийн даргаар 50-иас доошгүй цаг ниссэн байх ба үүнээс 10-аас доошгүй цагийн нислэгийг зэрэглэл авах тухайн ангиллын агаарын хөлөг /онгоц, эсхүл нисдэг тэрэг/ дээр гүйцэтгэсэн байна;
(ii)               40-өөс доошгүй цагийн хэрэглэлийн нислэг үйлдсэн байх ба үүний 20 хүртэлх цагийг нислэгийн дадлагажуур дээр эрх бүхий багш нисэгчийн удирдлага дор гүйцэтгэсэн байна.
3)     ИНД-141-ийн дагуу гэрчилгээжсэн нисэхийн сургалтын байгууллагын зохион байгуулсан, дараах сэдвүүдийг багтаасан газрын бэлтгэл сургалтад амжилттай хамрагдсан байна:
(i)           нисэхийн хууль тогтоомж: ХНЖ, нислэгийн хөдөлгөөний үйлчилгээний журам; ХНЖ-аар үйлдэх нислэгт хамаарах нислэгийн өмнөх бэлтгэл, шалгалт; нислэгийн төлөвлөгөө; ХНЖ-аар үйлдэх нислэгийн хувьд нислэгийн хөдөлгөөний үйлчилгээний бэлтгэл ажил; өндөр хэмжигч тохируулах журам; АИП, НОТАМ, аэронавтикийн код болон товчлол зэрэг бичиг баримтын ашиглалт; ХНЖ-аар хөөрөлт, чиг шулуун нислэг, өндөр алдах, ойртолт үйлдэх зураглалууд; онцгой нөхцөл байдал буюу онцгой тохиолдлын журмууд; ХНЖ-д хамаарах аюулгүй ажиллагааны зарчим; ХНЖ-аар нислэг үйлдэж буй агаарын хөлөгтэй радио холбоо барих журам, нислэгийн холбооны хэллэг; холбоо гэмтсэн буюу ажиллагаагүй болсон тохиолдолд авах арга хэмжээ.
(ii)         агаарын хөлгийн талаарх ерөнхий мэдлэг: агаарын хөлгийн нислэгийн болон навигацийн хэрэглэлүүдийн ашиглалт, тэдгээрийн хязгаарлалтууд; автопилотын ашиглалт ба хязгаарлалтууд; нислэгийн хэрэглэлүүдийн гэмтэл, дутагдлын үед авах арга хэмжээний журам;
(iii)       нислэгийн навигаци - ХНЖ: агаарын навигаци; хөөрөлт, чиглэлийн нислэг, ойртолт, буулт зэрэг нислэгийн үе шатуудад навигацийн системийг ашиглах, түүний нарийвчлал, найдвартай байдал; радио навигацийн төхөөрөмжүүд
(iv)        цаг уур: аэронавтикийн цаг уурын тайлан мэдээлэл, хүснэгт буюу зураглал, цаг уурын урьдчилсан мэдээ ашиглах; нислэгийн өмнө ба нислэгийн үед, өндрийн нислэгт цаг уурын мэдээ авах журам, түүнийг ашиглах; аэронавтикийн цаг уур судлал, агаарын хөлгийн нислэгт нөлөө үзүүлж буй элементүүдэд хамаарах нутаг дэвсгэрийн цаг агаар судлал; даралтын системийн хөдөлгөөн, түүний бүтэц, хөөрөлт, чиглэлийн нислэг, буулт зэрэг нислэгийн үе шатуудад нөлөөлж болох цаг агаарын онцгой үзэгдлийн үүсэл, тэдгээрийн шинж чанар, цаг агаарын аюултай нөхцөлөөс зайлсхийх;
(v)          хэрэглэлийн болон навигацийн төхөөрөмж: ХНЖ-аар нислэг үйлдэж буй агаарын хөлгийн хяналт, навигацид шаардлагатай хэрэглэлүүдийн ашиглалт, хязгаарлалт, ашиглалтад тэнцэх байдал ба хэрэглэлийн нислэгийн цаг агаарын нөхцөлийн үед тэдгээрийг ашиглах; автопилот, луужин ашиглах, эргэлт болон хурдатгалын алдаа, тэдгээрийн хязгаар; гироскоп хэрэглэлүүд, тэдгээрийн ашиглалтын хязгаарлалт; навигацийн хэд хэдэн хэрэглэлийн алдаатай ажиллагааны үед мөрдөх журам;
(vi)        хүний хүчин зүйл: хүний боломж ба хязгаарлалт
4)     Энэ зүйлийн 3/-т заасан сэдвүүдийг багтаасан, ИНЕГ-ын даргаас хүлээн зөвшөөрсөн бичгийн шалгалт өгсөн байна;
5)     дараах ур чадвараа шалгах нисэгчид шалгуулсан байна:
(i)                 агаарын хөлгийг түүний ашиглалтын хязгаарлалтын хүрээнд ажиллуулах чадвар;
(ii)               бүх жолоодлогыг анхааралтай, жигд гүйцэтгэх;
(iii)             бодит байдалд цаг алдалгүй шийдвэр гаргах буюу үнэлгээ өгч, нисэх багийн гишүүдтэй холбоо сайтай байх;
(iv)              аэронавтикийн мэдлэгээ ашиглах;
(v)                тухайн агаарын хөлгийг нислэгийн бүх хугацаанд өөртөө итгэлтэй жолоодох.
6)     Нислэгийн бэлтгэлийн хувьд: эрх бүхий багш нисэгчээс дараах зүйлийг багтаасан 10-аас доошгүй цагийн хосолсон нислэгийн зааварчилга авсан байна:
(i)                 ХНЖ-aap үйлдэх нислэгт хамаарах бичиг баримт, нислэгийн заавруудыг ашиглах, нислэгийн өмнөх бэлтгэл,
(ii)               нислэгийн өмнөх үзлэг; шалгах хуудаснуудыг нислэгийн холбогдох үе шатанд ашиглах
(iii)             ХНЖ-аар үйлдэх нислэгийн үе дэх хэвийн, хэвийн бус болон онцгой тохиолдлын журмууд
(б) Өргөдөл гаргагч нь Чикагогийн конвенцийн хэлэлцэн тохирогч улсаас олгосон хэрэглэлийн нислэгийн зэрэглэлтэй бол дараах шаардлагыг хангасан байна:
1)     энэ зүйлийн (а)-гийн 3/-т заасан нисэхийн хууль тогтоомжийн шалгалтыг бичгээр өгсөн байх;
2)     энэ зүйлийн (а)-гийн 5/-д заасан нислэгийн шалгалт өгсөн байх;
61.61.  Зэрэглэл олгох
Өргөдөл гаргагчийг энэ дүрмийн 61.60-д заасан шаардлагыг бүрэн хангасан гэж үзвэл ИНЕГ-ын эрх бүхий этгээд тухайн нисэгчийн үнэмлэх дээр тэмдэглэл хийж өгнө.
61.62.  Эрх, хязгаарлалт
(а)       Энэ зүйлийн (б)-г харгалзан үзсэнээр, хэрэглэлийн нислэгийн зэрэглэл эзэмшигч нь ХНЖ-аар үйлдэх нислэгт агаарын хөлгийн 2-р нисэгчийн, эсхүл агаарын хөлгийн даргын үүрэг гүйцэтгэх эрхтэй.
(б)          Дараах тохиолдолд хэрэглэлийн нислэгийн зэрэглэл эзэмшигч нь тухайн зэрэглэлээр олгогдох эрхийг эдэлнэ:
1)     автопилотгүй, эсхүл 2-р нисэгчгүй, нэг нисэгчтэй агаарын хөлгийн хувьд автопилотгүй гүйцэтгэх нэг нисэгчийн үйл ажиллагааны стандартад тохируулан 61.60-ын (а)-гийн 5/-д заасан нислэгийн шалгалтыг өгсөн байх;
2)     автопилот бүхий нэг-нисэгчтэй агаарын хөлгийн хувьд автопилотыг ашиглан нэг-нисэгчийн үйл ажиллагааны стандартад нийцүүлэн 61.60-ын (а)-гийн 5/-д заасан нислэгийн шалгалтыг өгсөн байх;
3)     олон хөдөлгүүрт онгоцны хувьд олон хөдөлгүүрт онгоцны стандартад нийцүүлэн 61.60-ын (а)-гийн 5/-д заасан нислэгийн шалгалтыг өгсөн байх;
4)     ХНЖ-ын дагуу хэрэглэлийн тусламжтайгаар ойртолт үйлдэх нислэгийн хувьд ойртолтын төхөөрөмж буюу системийн талаарх ур чадварын шалгалтыг амжилттай өгсөн тухай тэмдэглэлийг шалгах нисэгч нислэгийн дэвтэрт нь хийсэн байх;
5)     2-р ангиллын эрүүл мэндийн гэрчилгээ эзэмшигчийн хувьд ИНД-67-гийн дагуу 1-р ангиллын эрүүл мэндийн гэрчилгээ эзэмшигчийн сонсголд тавигдах шаардлагыг хангасан байх.
61.63.  Ур чадварын хадгалалтад тавигдах шаардлага
(а) Хэрэглэлийн нислэгийн зэрэглэл эзэмшигч нь дараах тохиолдолд зэрэглэлээр олгогдох эрхийг эдлэхгүй:
1)     энэ зүйлийн (б)-д зааснаас бусад тохиолдолд:
(i)                 өмнөх 12 сарын хугацаанд 61.60-ын (а)-гийн 5/-д заасан шаардлагын дагуу ур чадварын шалгалтыг амжилттай өгөөгүй, эсхүл шалгалтын үнэлгээг нислэгийн дэвтэртээ тэмдэглүүлээгүй бол. /Ур чадварын шалгалт өгөх шаардлагатай өдрөөс өмнө буюу хойно хуанлийн нэг сарын хугацаанд багтаан тухайн шалгалтыг өгсөн бол тогтоосон хугацаанд шалгалтыг өгсөнд тооцно/;
(ii)               өмнөх 3 сарын хугацаанд 6-гаас доошгүй цагийн хэрэглэлийн нислэг, үүний 2-оос доошгүй цагт зохих ангиллын агаарын хөлөг буюу дадлагажуур дээр хэрэглэлийн нислэг үйлдээгүй бол;
(iii)             автопилотгүй, эсхүл 2-р нисэгчгүй нэг нисэгчтэй агаарын хөлгөөр ХНЖ-ын дагуу нислэг үйлдэх нисэгч нь энэ хэсгийн (1)-д заасны дагуу ур чадварын шалгалт өгөөгүй, эсхүл шалгалтын үнэлгээг тэмдэглүүлээгүй бол;
(iv)              автопилот бүхий нэг нисэгчтэй агаарын хөлгөөр ХНЖ-ын дагуу нислэг үйлдэх нисэгч нь энэ хэсгийн (i)-fl заасны дагуу ур чадварын шалгалт өгөөгүй, эсхүл шалгалтын үнэлгээг тэмдэглүүлээгүй бол;
(v)                олон хөдөлгүүрт агаарын хөлгөөр ХНЖ-ын дагуу нислэг үйлдэх нисэгч нь энэ хэсгийн (i)-fl заасны дагуу ур чадварын шалгалт өгөөгүй, эсхүл шалгалтын үнэлгээг тэмдэглүүлээгүй бол;
(vi)              өмнөх 3 сарын хугацаанд нислэгийн батлагдсан дадлагажуур буюу нислэгийн горимын батлагдсан сургалтын үед, эсхүл нислэгийн үед ижил маягийн навигацийн системийг ашиглан ойртолтын нислэг үйлдээгүй бол.
2)     Нисэгч нь ИНД-119-ийн дагуу олгосон гэрчилгээ болон ИНД-121-ийн шаардлагын хүрээнд ХНЖ-аар нислэг үйлдээгүй бол.
(б) Хэрэглэлийн нислэгийн зэрэглэл эзэмшигч нь энэ зүйлийн (а)-гийн 1/-ийн (ii)-T заасан шаардлагыг хангаагүй бол агаарын тээврийн үйл ажиллагаа гүйцэтгэхгүй, ХНЖ-ын дагуу нислэг үйлдэх агаарын хөлгийн 2-р нисэгчийн үүрэг гүйцэтгэж болно.
С БҮЛЭГ. ШАЛГАХ НИСЭГЧИЙН ЗЭРЭГЛЭЛ
61.64.                    Тавигдах шаардлага
(а) Агаарын тээвэрлэгчийн шалгах нисэгчийн зэрэглэл авахаар өргөдөл гаргагч дараах шаардлагыг хангасан байна:
1)     ИНД-125, 135-д заасан үйл ажиллагааны хувьд коммерийн нисэгчийн үнэмлэхтэй байх;
2)     ИНД-121-д заасан үйл ажиллагааны хувьд агаарын тээвэрлэгчийн нисэгчийн үнэмлэхтэй байх;
3)     багш нисэгчийн зохих зэрэглэлтэй байх;
4)     ИНЕГ-ын дарга хүлээн зөвшөөрөхүйц нислэгийн дадлагатай байх;
5)     агаарын тээвэрлэгчийн шалгах нисэгчийн үүрэг гүйцэтгэх ур чадвараа ИНЕГ-ын эрх бүхий этгээдэд шалгуулсан байх;
(б) Ерөнхий зориулалтын агаарын тээвэрлэгчийн шалгах нисэгчийн зэрэглэл авахаар өргөдөл гаргагч дараах шаардлагыг хангасан байна:
1)     "А" ангиллын багш нисэгчийн зэрэглэлтэй байх;
2)     ИНЕГ-ын дарга хүлээн зөвшөөрөхүйц нислэгийн дадлагатай байх;
3)     ЕЗАТ-ийн шалгах нисэгчийн үүрэг гүйцэтгэх ур чадвараа ИНЕГ-ын эрх бүхий этгээдэд шалгуулсан байх;
(в) Энэ дүрэм хүчин төгөлдөр болохоос өмнө ИНЕГ-аас шалгах нисэгчийн эрх олгогдсон этгээдийг шалгах нисэгчийн үүРэг гүйцэтгэх ур чадвараа шалгуулсанд тооцно.
61.65.  Зэрэглэл олгох
Өргөдөл гаргагч энэ дүрмийн 61.64-ийн шаардлагыг бүрэн хангасан гэж үзвэл ИНЕГ-ын эрх бүхий этгээд тухайн нисэгчийн үнэмлэх дээр зэрэглэлийн тэмдэглэл хийж өгнө.
61.66.  Эрх, үүрэг
(а) Энэ зүйлийн (в)-г харгалзан үзсэнээр, Агаарын тээвэрлэгчийн шалгах нисэгч нь энэхүү дүрмийн дагуу үнэмлэх буюу зэрэглэл олгох, эсхүл үнэмлэх шинэчлэх болон үйл ажиллагааны ур чадварын үнэлгээ өгөхтэй холбогдсон нислэгийн шалгалтыг дараах байгууллагуудын удирдлага дор гүйцэтгэх эрхтэй:
1)     ИНД-141-ийн дагуу гэрчилгээжсэн нисэхийн сургалтын байгууллага;
2)     ИНД-119-ийн дагуу гэрчилгээжсэн агаарын тээвэрлэгч;
(б) Энэ зүйлийн (в)-г харгалзан үзсэнээр, ЕЗАТ-ийн шалгах нисэгч нь энэхүү дүрмийн дагуу үнэмлэх буюу зэрэглэл олгох, эсхүл үнэмлэх шинэчлэх, эсхүл нисэгчийн суудлаас гадна 10-аас цөөн зорчигчийн суудал бүхий агаарын хөлгийн хувьд үйл ажиллагааны ур чадварыг дүгнэхтэй холбогдсон нислэгийн шалгалтыг дараах байгууллагуудын удирдлага дор гүйцэтгэх эрхтэй:
1)     ИНД-141-ийн дагуу гэрчилгээжсэн байгууллага;
2)     ИНД-119-ийн дагуу гэрчилгээжсэн агаарын тээвэрлэгч;
(в) Энэ зүйлийн (г)-г харгалзан үзсэнээр, шалгах нисэгчийн зэрэглэл эзэмшигч нь дараах тохиолдолд зэрэглэлээр олгогдох эрхийг эдэлнэ :
1)     ашиглаж буй агаарын хөлгийн маягийн зэрэглэл бүхий шалгах нисэгчийн зэрэглэлтэй байх;
2)     нислэгийн шалгалт хийж буй тухайн үйл ажиллагаанд хамаарах 61.64-ийн (а)-гийн 1/ буюу 2/-т заасан нисэгчийн үнэмлэхэнд тавигдах шаардлагыг хангасан байх;
3)     61.64-ийн (а)-гийн 4/ буюу (б)-гийн 2/-т заасан нислэгийн цагийн шаардлагыг хангасан байх.
(г) Шалгах нисэгч нь уг зэрэглэлд заасан эрхийг нислэгийн үед нисэх багийн гишүүний хувьд эдлэхгүй бол эрүүл мэндийн хүчин төгөлдөр гэрчилгээ шаардахгүй.
61.67.  Ур чадварын хадгалалтад тавигдах шаардлага
(а) Энэ зүйлийн (в)-д зааснаас бусад тохиолдолд шалгах нисэгч нь өмнөх 24 сарын хугацаанд зэрэглэлийн дагуу олгогдсон эрх эдлэх ур чадвараа ИНЕГ-т шалгуулаагүй бол, уг зэрэглэлээр олгогдох эрхийг эдлэхгүй.
(б) Агаарын тээвэрлэгчийн шалгах нисэгчийн хувьд, хэрэв ИНЕГ-аас шаардсан бол, энэ зүйлийн (а)-д заасан ур чадвараа дараах нөхцөлийн дагуу дадлагажуурын буюу нислэгийн үед шалгуулна:
1)     хөөрөлтийн жингээрээ хамгийн хүнд маягийн агаарын хөлөг дээр, эсхүл ИНЕГ-аас шаардсан бусад агаарын хөлөг дээр шалгуулах;
2)     энэ дүрмийн холбогдох шаардлагын дагуу зүйлийн (а)-д заасан шаардлагыг тогтоосон өдрөөс өмнө буюу хойно хуанлийн нэг сарын хугацаанд багтаан биелүүлсэн бол тогтоосон хугацаанд шаардлага хангасанд тооцно.
61.68.  Шилжилтийн үеийн зохицуулалт
(а) Энэ дүрэм хүчин төгөлдөр болохоос өмнө олгогдсон нисэгчийн үнэмлэх, зэрэглэл эзэмшигч нь тэдгээрийн хүчинтэй хугацааг дуустал тухайн үнэмлэх, зэрэглэлээр олгогдох эрхийг үргэлжлүүлэн эдэлнэ.
(б) Энэ дүрэм хүчин төгөлдөр болохоос өмнө агаарын тээвэрлэгчийн батлагдсан сургалтын хөтөлбөрийн хүрээнд нислэгийн шалгалт авах болон бусад үнэлгээ өгөх эрх олгогдсон этгээд тэдгээрийн хүчинтэй хугацааг дуустал тухайн эрхийг үргэлжлүүлэн эдэлж болно.
(в) Энэ дүрэм хүчин төгөлдөр болохоос өмнө хөдөө аж ахуйн үйл ажиллагаанд гүйцэтгэсэн нислэгийн цаг нь 61.52-ын холбогдох шаардлагыг хангаж байвал, тухайн нисэгчийг хөдөө аж ахуйн зэрэглэл авахад тавигдах шаардлагыг хангасанд тооцно.