A

A

A

Бүлэг: 1979
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Дэд бүтцийн сайдын 2002 оны 02 дугаар сарын 01-ний өдрийн 31 дүгээр тушаалын хавсралт

БАРИЛГЫН НОРМАТИВ БАРИМТ БИЧГИЙН ТОГТОЛЦОО
 
ЗУРАГ ТӨСӨЛ БА БАРИЛГЫН ҮЙЛДВЭРЛЭЛИЙН ДҮРМИЙН ЦОМОГ
 
 
                                                                                                                                                                                               
 
 
 
 
 
 
 
 
 
ОРОН СУУЦНЫ БАРИЛГЫН ФИЗИК ЭЛЭГДЛИЙГ ҮНЭЛЭХ ЗААВАР
 
БД 31-104-01
 
 
 
 
 
 
 
 
                                                                                                                                                                                                                                                                           
 
Монгол улсын Дэд бүтцийн яам
Улаанбаатар хот
2001 он
 
Албан ёсны хэвлэл
 
 
 
 
 
 
 
 
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                           

1.                  Засгийн газрын хэрэгжүүлэгч агентлаг-Барилга, хот байгуулалт, нийтийн аж ахуйн газрын Газар хөдлөлт, техникийн магадлалын албанд боловсруулав.
 
2.                  Дэд бүтцийн сайдын 2002 оны ____ дугаар сарын ____ -ны өдрийн ____ тоот тушаалаар батлав.
 
3.                  Энэхүү зааврыг 2002 оны _____ дугаар сарын ____ -ны өдрөөс эхлэн мөрдөнө.
 
 
Боловсруулсан:
Ц.Гэрэлсайхан
/Барилгын инженер-магистр/
Хянан тохиолдуулсан:
Л.Баясгалан
/Монгол улсын зөвлөх инженер
 
Я.Дүйнхэржав
/ШУТИС-н БИС-н Барилгын бүтээц технологийн тэнхимийн эрхлэгч, доктор
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
=
 
 
 
            Энэхүү "Орон сууцны барилгын физик элэгдлийг үнэлэх заавар" БД-31-104-01-ийг орон сууцны барилгын үндсэн хөрөнгийн үнэлгээ гаргахад болон барилгын бүтээц, эдлэхүүний элэгдлийг тогтооход хэрэглэх бөгөөд "Эвдрэл гэмтэлтэй барилга байгууламжид  инженерийн биет судалгаа явуулах аргачилсан заавар" БД-31-101-00, "Хуучин барилгын газар хөдлөлтийг тэсвэрлэх чадварыг үнэлэх заавар" БД-31-102-00, "Газар хөдлөлийн бүсэд барьсан барилгын паспортжуулалтын аргачилсан заавар" БД-31-103-00-уудтай нэг цогц болгон ашиглана.
 
Энэхүү нормативын баримт бичгийг Барилга, хот байгуулалт, нийтийн аж ахуйн газар /Засгийн газрын хэрэгжүүлэгч агентлаг/-ын зөвшөөрөлгүйгээр бүрэн буюу хэсэгчлэн хувилах, олшруулах, тараахыг хориглоно.
 
 
 
 
 
БД 31-104-01
 
ЗУРАГ ТӨСӨЛ БА БАРИЛГЫН ҮЙЛДВЭРЛЭЛИЙН ДҮРМИЙН ЦОМОГ
 
ОРОН СУУЦНЫ БАРИЛГЫН ФИЗИК ЭЛЭГДЛИЙГ ҮНЭЛЭХ ЗААВАР
ESTIMATION MANUAL OF RESIDENTIAL DUILDINGS’ PHYSICAL DETERIORATION
 

200___ оны ___ дугаар сарын ____-ны өдрөөс эхлэн мөрдөнө
 
1. Нийтлэг үндэслэл
 
1.1.           Бүтээц, эдэлхүүн элемент, инженерийн шугам сүлжээний тоног төхөөрөмжийн систем /цаашид "систем/ гэх/ болон барилгын физик элэгдэл гэдэг нь байгаль, цаг агаарын хүчин зүйлийн үйлчлэл ба хүний үйл ажиллагааны үр дүнгээр уг бүтээц, элемент, систем, барилга нь анхны техник-эдэлгээний чанар бат бэх, тогтворшил, найдваршил г.м/-аа бууруулахыг хэлнэ.
 
1.2.           Саланги бүтээц, элемент, систем, түүний хэсгүүдийн физик элэгдлийн үнэлгээг нүдэн баримжаагаар болон багажаар тодорхойлж гаргасан физик элэгдлийн шинж тэмдгийг энэхүү дүрмийн 1-71 дүгээр хүснэгтэд заасан үзүүлэлтүүдтэй харьцуулах замаар тодорхойлно.
 
ТАЙЛБАР:
1.      Хэрвээ бүтээц, элемент, систем болон түүний аль нэгэн хэсэгт тодорхой нэгэн хязгаар дахь физик элэгдлийн бүхий л шинж тэмдэг илэрсэн бол энэхүү хязгаарын хамгийн их утгаар нь тодорхойлох нь зүйтэй
2.      Хэрвээ бүтээц, элемент, систем болон түүний аль нэгэн хэсэгт тодорхой нэгэн хязгаар дахь физик элэгдлийн бүлэг шинж тэмдгүүдийн зөвхөн нэг шинж тэмдэг илэрсэн бол энэхүү хязгаарын хамгийн бага утгаар нь тодорхойлох нь зүйтэй.
3.      Хэрвээ бүтээц, элемент, систем болон түүний аль нэгэн хэсэгт тодорхой нэгэн хязгаар дахь физик элэгдлийн хэд хэдэн шинж тэмдэг илэрсэн бол гэмтлийн хэмжээ ба шинж чанараас нь хамааруулан завсрын хамаарлын аргаар тодорхойлно.
4.      Физик элэгдлийг арилгаж нөхөх ажлын иж бүрдэлд /1-71-р хүснэгт/ тухайн бүтээц, элемент, систем буюу түүний хэсгийг засварлахад гүйцэтгэгдэх шавар шохойн болон бусад дагалдах заслын ажлууд тусгагдаагүй болно.
 
1.3.           Хэсгүүд нь харилцан адилгүй элэгдэлд орсон систем, элемент, бүтээцүүдийн физик элэгдлийг дараах томьёогоор тодорхойлно.
 
Ф =  Ф
 
Ф - бүтээц, элемент буюу системийн физик элэгдэл, /хувиар/
 
Ф - бүтээц, элемент буюу системийн хэсгүүдийн 1 71-р хүснэгтээр тодорхойлогдох физик элэгдэл, /хувиар/
-гэмтсэн хэсгийн хэмжээ /талбай буюу урт/ м2/м
-бүтээцийн нийт хэмжээ м2/м
n –гэмтсэн хэсгүүдийн тоо
 
Физик элэгдлийн үнэлгээний жишээ нь 1-р хавсралтад тусгагдсан.
 
1.4.           Барилгын физик элэгдлийг дараах томьёогоор тодорхойлно.
 
Ф =  Ф L
Ф -барилгын физик элэгдэл /хувиар/
Ф -бүтээц элемент болон системийн физик элэгдэл /хувиар/
L - барилгын сэргээн засварлах нийт зардал дахь саланги бүтээц, элемент болон систем тус бүрийн сэргээн засварлах зардлын хувиар илэрхийлэгдэх итгэлцүүр
и –барилга дахь саланги бүтээц, элемент болон системийн тоо
 
            Орон сууцны барилгын нийт сэргээн засварлах ажлын өртөгт саланги бүтээц, элемент ба системийн сэргээн засварлалтын ажлын өртгийн эзлэх хувийг нь орон сууцны барилгын сэргээн засварлах ажлын өртгийн томсгосон үзүүлэлтээр тодорхойлох нь зүйтэй ба хэрэв ийм батлагдсан үзүүлэлт байхгүй бол тухайн бүтээц, элемент, системийн төсөвт өртгөөр тодорхойлно.
 
            Барилгын нийт сэргээн засварлах ажлын өртөгт тухайн бүтээц, элемент ба системийн сэргээн засварлалтын ажлын өртгийн эзлэх хувийг дундажлан хавсралтаар үзүүлэв.
 
1.5.           Физик элэгдлийн тоон үзүүлэлтийг дараах байдлаар бүхэлтгэнэ:
бүтээц, элемент ба системийн саланги хэсгүүдэд нь -10%
бүтээц, элемент ба бүхэл системийн хувьд -5%
бүхэл барилгын хувьд -1%
 
Жишээлбэл: Физик элэгдлийн утга 46,9% гарахад эцсийн үр дүнг нь бүтээц, элемент ба системийн саланги хэсгүүдэд 50%, бүтээц, элемент ба бүхэл системийн хувьд 45%, бүхий л барилгын хувьд 47% гэж авна.
 
1.6.           Олон үет бүтээц-хана ба хучилтын хувьд техник төлөв байдлаар /14-40-р хүснэгт/, ашиглалтын хугацаагаар нь гэж 2 төрлийн үнэлгээний тогтолцоо хэрэглэнэ. Энэ 2 төрлөөр физик элэгдлийг үнэлээд аль их гарсан утгыг нь эцсийн үр дүн болгож авна.
 
Олон үет бүтээцийн физик элэгдлийг ашиглалтын хугацаагаар нь тодорхойлоход дараах томьёогоор тооцох нь зүйтэй
 
Ф =  Ф  К   
Ф - олон үет бүтээцийн физик элэгдэл, %
Ф  -тухайн нэг үеийн материалын физик элэгдэл, 1 ба 2-р зургаар олон үет бүтээцийн ашиглалтын хугацаанаас хамаарч %-ийг тодорхойлно.
К -тухайн нэг үеийн материалын өртгийг бүтээцийн нийт өртөгт харьцуулсан тооцох итгэлцүүр /Хавсралт 3-ын дагуу/ авна.
n-бүтээцийн үеийн тоо
 
Олон үет бүтээцийн физик элэгдлийн үнэлгээний жишээ хавсралт 1-д тусгагдсан.
 
1.7.           Барилгын доторх инженерийн шугам сүлжээний системийн физик элэгдлийг бүхэлд нь 67-71-р хүснэгтийн дагуу энэхүү системийг бүрдүүлэгч элементүүдийн техник төлөв байдалд нь тулгуурлан тодорхойлно. Хэрвээ ашиглалтын явцад системийн зарим нэгэн элементийг шинээр сольсон бол системийн физик элэгдлийг 3-7-р зурагт тусгагдсан элемент тус бүрийн ашиглалтын хугацааны график дээр тулгуурлан тооцооны аргаар тодорхойлох нь зүйтэй. Аль их гарсан утгыг нь эцсийн үр дүнгээр авна.
1.8.           Хийн болон лифтний тоног төхөөрөмжийн физик элэгдлийг мэргэжлийн /тусгай/ норматив бичиг баримтын дагуу тодорхойлно.
1.9.           Энэхүү  зааварт тусгагдаагүй бүтээц, элемент ба системийн физик элэгдлийг энэ дүрэмд байгаа хамгийн ойр, ижил төстэй бүтээц, элемент, системийн өгөгдөл, үнэлгээг үндэслэн тогтооно /1-71-р хүснэгт/
 
1-р зураг. Олон үет бүтээцийн физик элэгдэл /ашиглалтын хугацаа 60-125 жил/
 
 
 
 
 
 
 
 

 
2-р зураг. Олон үет бүтээцийн физик элэгдэл /ашиглалтын хугацаа 10-50 жил/
 
 
 

 
 
 
5-р зураг. Барилгын доторх хүйтэн усан хангамжийн системийн физик элэгдэл
1. Дамжуулах яндан хоолой /цайрдсан/
2. Бач /керамик ба ширмэн
3. Дамжуулах яндан хоолой /ган, перхморивная латунан хаалт арматур
4. ширмэн хаалт арматур
 

 

 
 
            6-р зураг. Барилгын доторх ариутгах татуургын системийн физик элэгдэл.
1.         дамжуулах яндан хоолой ба ванн /ширмэн/
2.         зэвэрдэггүй ган ба ширмэн угаагуур, тосгуур
3.         дамжуулах яндан хоолой /ган/, ган ванн, жорлон, угаагуур, тосгуур, керамик угаалтуур
4.         Асбестоцементэн дамжуулах яндан хоолой
5.         Ган пааландсан угаагуур, тосгуур
6.         Перхлорвинилэн дамжуулах яндан хоолой
 
 
 
 
 

Хүснэгт № 1.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
2                    Орон сууцны барилгын бүтээц, элементүүдийн физик элэгдлийн хүснэгт
Хүснэгт № 1.
 
суурь
 
Шон хоорондын ханатай модон баганан суурь
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Тоон үнэлгээ
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Хаяавчны заслын үе гэмтсэн, заадал холбоосууд суларсан
 
0-20
Заадлыг хүчитгэх, заслын үеийн сэргээх
Хаяавчны хэвтээ тэнхлэг муруйсан, шон хоорондын ханын зарим нэгэн банзнууд гэмтэж, хэв гажилтад орсон
Нийт талбайн 25% хүртэл гэмтсэн
21-40
Шон хоорондын ханын гэмтэж, хэв гажилтад орсон банзыг солих
Шон хоорондын хана өмхөрсөн, хаяавчны доод хэсэг хөвдөнд идэгдсэн, банзнууд гажиж, ховхорсон. Шонгийн дээд хэсэгт жижиг гэмтлүүд илэрсэн.
Нийт талбайн 50% хүртэл гэмтсэн
41-60
Шон хоорондын ханыг бүрэн солих, шонгийн толгойнуудыг засах
Ханын хэвтээ тэнхлэг муруйсан, барилгын тодорхой хэсгүүд суусан. Цох хорхой болон өмхрөлтөд идэгдсэн, шон ба шон хоорондын ханын хэсгүүд гэмтэж эвдэрсэн
 
61-80
Шон ба шон хоорондын ханын гэмтсэн хэсгийг сонгож солих
 
* Энэхүү зааварт гэмтлийг үзлэг хийсэн нийт талбайд түүний эзэлж байгаа хувиар нь тодорхойлно.
 
Хүснэгт № 2,
Тоосгон хаяавчтай чулуун баганан суурь
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Тоон үнэлгээ
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Хаяавч зарим хэсгээрээ жижиг гэмтсэн, цөмөрсөн, ан цав үүссэн
Нийт талбайн 5% хүртэл гэмтсэн
0-20
Ан цав ба цөмөрхийг бөглөх
Ан цав, хэлтэрхий, хаяавч ба суурийн шонгийн газар дээрх хэсгийн зарим чулуунууд ховхорсон /унасан/
Нийт талбайн 25% хүртэл гэмтсэн
21-40
Ан цавыг бөглөх, хаяавч ба суурийн газар дээрх хэсгийн өргийг засварлах
Хаяавч гажиж цүлхийсэн ба ан цав үүссэн, шонгийн газар дээрх ил хэсэгт ан цав үүсэж, хэлтэрсэн ба чулуун ховхорсон
Ан цавын өргөн 5 мм хүртэл, хаяавч зузааныхаа 1/3 хүртэл цүлхийсэн
41-60
Хаяавчийг солих, суурийн шонгийн дээд хэсгийг засварлах
Ханын хэвтээ тэнхлэг муруйсан, саланги хэсгүүд суусан, цонх ба хаалганы нүхнүүд гажсан, хаяавч бүрэн эвдэрсэн, шонгийн өргийн цул байдал алдагдсан
 
61-80
Суурь ба хаяавчийг эвдрэл гэмтэлд орсон ханын хамт бүрэн солих
Хүснэгт № 3,
Чулуун шугаман суурь
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Тоон үнэлгээ
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Хаяавч ба нэгдүгээр давхрын цонхны дор жижиг ан цавууд үүссэн
Ан цавын өргөн 2 мм хүртэл
0-20
Ан цавыг бөглөг
Тусдаа гүн хагарлууд, хаяавч ба ханын норсон шинж тэмдэг, өргийн ханын зарим хэсгүүд цүлхийсэн, суурь харилцан адилгүй суусан
Ан цавын өргөн 5 мм хүртэл
21-40
Өргийг бэхлэх. Хэвтээ тусгаарлагчийг засах
Хаяавч овойж, мэдэгдхүйц муруйсан, барилгын нийт өндөрт тархсан хаяавчны нэвт хагарал, зоорины хана ба шал цүлхийсэн.
Ханын уртын 0,02-оос бага хэмжээний нийт хотойлттой жигд бус суулт
41-60
Өргийн тодорхой хэсгүүдийг солих ба хүчитгэх, хэвтээ ба босоо ус тугаарлагчийг сэргээх, хэвтээ бүс хийж хөшүүнийг нэмэгдүүлэх
Барилгын нийт өндөрт тархсан нэлэнхүй цаашид өргөжих нэвт хагарал, хөрсний мэдэгдхүйц шахагдал ба хонгилын хана эвдэрсэн
Ханын уртын 0,02-оос их хэсэг суусан
61-80
Суурийг бүрэн солих
 
 
 
Хүснэгт № 4,
 
Том гулдмайт шугаман суурь
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Тоон үнэлгээ
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Хаяавчны жижиг ан цав, хаяавч ба ханын шавардлагын хэсэгчлэн гэмтсэн
Ан цавын өргөн 1,5 мм хүртэл
0,20
Ан цавыг бөглөх
Гулдмай хоорондын заадлын ан цав, зоорины ханын норсон шинж тэмдэг илэрсэн ба хужиртсан
Ан цавын өргөн 2 мм хүртэл
21-40
Гулдмай хоорондын заадлыг бөглөх. Зоорины ханын шавардлагын засвар. Хэвтээ, босоо ус тусгаарлагч ба манаасыг засварлах
Ан цав, гулдмайн /арматур хүртэл/, хэсэгчилсэн гэмтэл, гулдмай хоорондын заадлын зуурмагийн шүлтгүйшилт, хаяавч ба зоорины ханын норсон шинж тэмдэг
Ан цавын өргөн 2 мм-ээс, гүн 10 мм-ээс их
41-60
Гэмтсэн гулдмай ба заадлуудыг бөглөх, ус тусгаарлагчийг сэргээх, суурийг хэсэгчлэн хүчитгэх
Барилгын бүх өндөрт тархсан нэвт хагарлууд, блокийн эвдрэл ба ихээхэн гэмтлүүд, хонгилын хөрсний шахагдал
 
61-80
Суурийг бүрэн солих
 
 
 
 
Хүснэгт № 5.
Бетон, төмөр бетон, чулуун гадсан болон баганан суурь
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Тоон үнэлгээ
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Барилгын хаяавчны хэсэгт ан цав үүссэн
Ан цавын өргөн 1,5 мм хүртэл
0-20
Ан цавыг бөглөх
Суултын хэв гажилтын шинж тэмдэггүйгээр хаяавч хэвтээ тэнхлэгийн дагуу муруйсан
Ханын уртын 0,01-ээс бага хэмжээний нийт хотойлттой харилцан адилгүй суулт
21-40
Ан цавыг бөглөх, хаяавчны заслын үеийн гэмтлийг засах
Хаяавч нэвт ан цавтай, барилгын нийт өндөрт тархсан ан цавтай. Ханын тодорхой хэсгүүд хазайсан ба мэдэгдхүйц суусан. Цаашид өргөжих суулт ажиглагдаагүй.
Ан цавын өргөн 10 мм хүртэл. Ханын уртын 0,01-ээс их хэмжээний хотойлттой харилцан адилгүй суулт
41-60
Суурь ба ханыг хүчитгэх
Барилгын хананд тархсан нийт ан цавууд, хаяавчны эвдрэл, суурьт хэв гажилттай
 
61-80
 
 
ХАНА
Хүснэгт № 1.
Угсармал самбаран модон хана
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Тоон үнэлгээ
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Бамбайн гадна өнгөлгөөний жижиг гэмтлүүд
Нийт талбайн 10% хүртэл гэмтсэн
0-10
Зарим нэгэн банз, савх модыг бэхлэх
Ханын ховлын банз, дотор ханын уулзвар ба булангийн бүрээс банз ялзарсан
Мөн адил 20% хүртэл
11-20
Усны ховил, булан болон уулзварын банз, бүрээсийг солих
Хана үл ялиг гажиж, бамбай ба бүслүүрийн доод хэсгийн ялзрал, бамбайн уулзварт завсар гарсан
Мөн адил 25% хүртэл
21-30
Бүслүүр ба бамбайн доод хэсэгт зарим газар засвар хийх, бамбай хоорондын уулзварыг чигжих
Хана мэдэгдхүйц гажиж, бамбай хоорондын босоо заадсанд завсар гарсан, бамбайн харилцан адилгүй суулт, мод ялзарсан
Мөн адил 30% хүртэл
31-40
Бүслүүрийн доод хэсэг ба бамбайг зарим газар солих, бамбай хоорондын холбоосыг хүчитгэх
Хана их хэмжээгээр гажиж, овойсон, босоо тэнхлэгээс муруйсан, мод ялзарсан, өрөөний чийгшил ихэссэн
Мөн адил 30%-аас их
41-50
Бамбайн зарим хэсгийг засварлах, бүслүүр ба бүрхүүл солих
Хаалга ба цонхны нүхний гажилт, ханын хэв гажилт, ханын ялзрал, модны чийгшил ихэссэн
 
51-60
Хуучин материалыг 50% хүртэл оруулж зарим нэгэн бамбайнуудыг солих ба цэгцлэх
Хана хэв гажилттай, модны ялзрал, өрөө тасалгаа чийгшилт ихтэй, түр бэхэлгээ ба тулгуур хэрэглэсэн
 
61-70
Бамбайг бүрэн солих
Хүснэгт № 7.
Модон араг бүтээцтэй хана
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Тоон үнэлгээ
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Бүрхүүл банз ба шавардлагад жижиг гэмтлүүд үүссэн
 
0,10
Ан цавыг бөглөх буюу бүрхүүл банзны зарим хэсгийг засварлах
Хананд цанталтын ул мөртэй сийгдэг, булангийн хэсэгт шавардлага унаж, бүрхүүл гэмтсэн
Нийт талбайн 10% хүртэл гэмтсэн
11-20
Дулаалга хийх, булангийн бүрхүүл банзыг засах
Энд тэнд шавардлага нь хагарсан, зарим нэгэн банзнууд гажиж, гэмтсэн, доод тал нь ялзарсан
Нийт талбайн 20% хүртэл гэмтсэн
21-30
Зарим банзнуудыг солих, бүрхүүл ба шавардлагын засвар
Бүрхүүл банз гажиж, цуурсан нь зарим хэсэгт салсан, шавардлага ховхорч унасан
Нийт талбайн 40% хүртэл гэмтсэн
31-40
Шавардлагын засвар буюу бүрхүүлийг шинэ материал оролцуулж засварлах, усны ховил ба булангийн бүрхүүл банзнуудыг солих
Шавардлага нь ихээхэн хэмжээгээр унасан, мод нь ялзарсан ба бүрхүүл банз хуурсан
Нийт талбайн 50% хүртэл гэмтсэн
41-50
Ханын бүрхүүл банз ба шавардлагыг солих
Хана, цонх ба хаалганы хайрцаг гажсан, гадна бүрхүүл ба шавардлага цүлхийсэн, банзнууд ховхорсон
Нийт талбайн 50% гаруй гэмтсэн
51-60
Тулгуур ба ташуу тулаасуудын төгсгөлүүдийн дээд ба доод бүслүүрийг солих
Араг бүтээц ихээхэн гэмтэж, ялзарсан, бүрхүүл бүрэн эвдэрсэн
 
61-70
Ханыг бүрэн солих
 
 
Хүснэгт №8
Гуалин ба дүнзэн хана
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Тоон үнэлгээ
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Гадна бүрхүүл банз буюу чигжээс үл ялиг гэмтсэн
 
0-10
Заадасны чигжээс ба бүрхүүлийг хэсэгчлэн засварлах
Ханын гадна бүрхүүл банз буюу шавардлага ан цавтай, чигжээс унаж, ховхорсон, хүрээ мод цуурсан
Нийт талбайн 10% хүртэл гэмтсэн
11-20
Гадна бүрхүүлийг материал нэмж засах. Усны ховилын ба булангийн бүрхүүл банз, ханын чигжээсний гэмтсэн хэсгийг солих
Суурь талын хэвтээ тэнхлэгийн муруйлт, хүрээ модны доод хаяавчин дэх карниз, цонхны хайрцгийн ялзрал ба норсон шинж тэмдэг. Гадна бүрхүүл гэмтэж, ан цав үүссэн
Нийт талбайн 20% хүртэл гэмтсэн
21-30
Хүрээ модыг солих ба карниз, цонхны нүхний хэсгийн зарим хүрээ модыг солих, шавардлага буюу бүрхүүлийг засварлах
Ханын цанталт ба сийгэлт, хүрээ модон дахь гүн ан цав ба зарим хэсэг ялзарсан
 
31-40
Бүрхүүлийг хэсэгчлэн сольж ханыг /ан цав ба ховил/ чигжих
Ханын цүлхийлт, жигд бус суулт, хаалга ба цонхны хүрээ модны гажилт, ялзралт, булангууд суусан
Гадаргуугаас ханын зузааны 50% хүртэл хэмжээтэй цухуйсан
41-50
Ханыг шинэ материал нэмж хэсэгчлэн солих
Ханын хэв гажилт, хүрээ мод ялзарч, ан цав үүссэн
Нийт талбайн 40% хүртэл гэмтсэн
51-60
Хуучин материалаа оролцуулж ханыг бүрэн солих
Заамал ханын хөшүүн нь бүрэн алдагдсан, ан цав үүссэн, ялзарсан
 
61-70
Ханыг бүрэн солих
 
 
 
 
 
Хүснэгт № 9
 
Тоосгон өнгөлгөөтэй дүнзэн ба араг бүтээцэн модон хана
 
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Тоон үнэлгээ
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Ан цав үүсэж, цөмөрсөн
Нийт талбайн 10% хүртэл гэмтсэн
0-10
Ан цав ба цөмөрхийг бөглөнө
Өргийн заадлуудад ан цав үүссэн
Нийт талбайн 15% хүртэл талбайд 2 мм хүртэл өргөнтэй ан цавуудтай
11-20
Ан цавыг бөглөнө
Өнгөлгөө нь зарим хэсэгт цүлхийсэн, заадасны зуурмаг өгөршиж, тоосгон өрөгт ан цав үүссэн
Мөн адил 20% хүртэл
21-30
Өнгөлгөөг засварлах ба солих
Шавардлага унаснаас, заадасны зуурмаг өгөршсөнөөс нэлээн хэсэгт цүлхийлттэй, зарим нэгэн тоосгонууд унасан, хүрээ мод зарим хэсэгтээ ялзарсан, мод норсон
Нийт талбайн 50% хүртэл гэмтсэн
31-40
Өнгөлгөөний тоосго ба хүрээ модыг солих
Жигд бус суулт, нүхний хүрээ модны гажилт, өнгөлгөөний тоосгон өрөг зарим хэсэгт гэмтсэн, рамны ба өндөрт байрлалтай заадлын мод ялзарсан
 
41-50
Өнгөлгөөний тоосго, рамны ба өндөрт байрлалтай саланги хүрээ модыг солих
Өргөөс тоосгон унасан, жигд бус суулт, модны ялзрал
 
51-60
Тоосгон өнгөлгөө ба ханыг хуучин материалаас оролцуулж солих
Өнгөлгөө бүрэн эвдэрч, мод ялзарсан
 
61-70
Ханыг бүрэн солих
 
 
 
 
 
Хүснэгт № 10
 
Тоосгон хана
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Тоон үнэлгээ
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Ан цав үүсэж, цөмөрсөн
Ан цавын өргөн 1 мм хүртэл
0-10
Ан цав ба цөмөрхийг бөглөх
Шавардлагад гүн ан цав үүсэж, шавардлага зарим хэсэгтээ ховхорсон, заадас өгөршсөн
Ан цавын өргөн 2 мм, гүн нь ханын зузааны 1/3 хүртэл, заадасны гэмтэл нийт талбайн 10 хүртэл хувьд 1 см хүртэл гүнтэй
11-20
Шавардлага буюу заадсыг засварлах, нүүр талыг цэвэрлэх
Хана, карниз, ялууны шавардлага хөндийрч, ховхорсон; заадас өгөршсөн; тоосгон өргийн сулралт; зарим нэгэн тоосгонууд унасан; карниз ба ялуунд ан цав үүсэж; ханын гадаргуу норсон
2 см хүртэл гүн эвдрэлтэй заадасны талбай нь нийт талбайн 30% хүртэл. Ан цавын өргөн 2 мм хүртэл
21-30
Шавардлага ба тоосгон өргийн засвар, заадсыг шавах, битүүлэх, нүүр талыг цэвэрлэх, карниз ба ялууг засварлах
Шавардлага бөөнөөрөө ховхорсон; заадас өгөршсөн; зарим нэгэн тоосгонууд унаснаар хана, карниз, ялууны тоосгон өрөг суларсан; хужиртсан ба норсон ул мөр илэрсэн
4 см хүртэл гүн эвдрэлтэй заадасны талбай нь нийт талбайн 50% хүртэл
31-40
Хана, карниз, ялууны гэмтсэн хэсгүүдийг засах
Ялуу болон цонхны тавцанд нэвт ан цав үүссэн, тоосго унасан, хана овойж, босоо тэнхлэгээс үл ялиг хазайсан
Ханын босоо тэнхлэгээс хазайсан хазайлтыг өрөөний өндөрт харьцуулсан харьцаа 1/200-аас их, ханын суултыг хэв гажилтад орсон хэсгийн уртад харьцуулсан харьцаа 1/200 хүртэл
41-50
Ханыг бүслүүр, суурийн дам нуруу, татлага г.м-ээр бэхлэх, хамар хануудыг хүчитгэх
Цаашид өсөхүйц бөөн нэвт ан цавтай, өргийн сулралт ба хэсэгчлэн гэмтсэн, хана мэдэгдхүйц муруйсан
Хэв гажилтад орсон хэсгийн уртын 1/200-аас их хэсэг суусан буюу цүлхийсэн
51-60
Ханын өргийг 50% хүртэл сольж шинээр өрөх, ханын бусад хэсгийг нь хүчитгэх ба бэхлэх
Өрөг энд тэндээ нурсан
 
61-70
Ханыг бүрэн сольж өрөх
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Хүснэгт № 11,
 
 
Керамик гулдмай ба хавтанцраар өнгөлсөн тоосгон хана
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Тоон үнэлгээ
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Жижиг ганц нэг ан цав, керамик хэсэгчлэн цөмөрсөн
Ан цавын өргөн 1 мм хүртэл. Нийт талбайн 10% хүртэл гэмтсэн
0-10
Ан цав ба цөмөрхийг шавардлагаар бөглөх
Нүхний налуу дахь ан цав, өнгөлгөө хөндийрч, нүүр талын өнгөлгөөний зарим хавтанцар ба блокууд унасан
Ан цавын өргөн 1 мм-ээс их
11-20
Хөндийрсөн өнгөлгөөнд цементэн сүү шахаж бэхлэх, унасан хавтанцруудыг сэргээн засварлах
Өнгөлгөө өргөөс салсан, заадас ан цавтай, өнгөлгөөний ховхорсон хэсэгт норсон шинж тэмдэг илэрсэн
Заадасны ан цавын өргөн 2 мм хүртэл. Нийт талбайн 20% хүртэл талбайгаас хавтанцар унасан
21-30
Хавтанцрыг солих, өнгөлгөөг бэхлэх, тоосгон өргийн гадаргууг засварлаж ан цавыг бөглөх
Өнгөлгөө унасан, өрөгт ан цав үүссэн, заадасны зуурмаг өгөршсөн, тоосгон өрөг хужиртаж, норсон шинж тэмдэгтэй, зарим хэсэгтээ өнгөлгөө байхгүй, зарим нэгэн ялуунд ан цав үүссэн
Нийт талбайн 20% -ээс их талбайгаас хавтанцар унасан. Өргийн ан цавын өргөн нь 2 мм-ээс их
31-40
Унасан өнгөлгөөг солих; өргийн гадаргууг засварлаж ан цавыг бөглөх; 5м3 хүртэл эзлэхүүнтэй дөр ханыг дахин өрөх
Тоосгон өрөг, ялуунд ан цав үүссэн, карнизын зарим тоосго унасан, өнгөлгөө нийтдээ унасан, хана норсон
Хананд үүссэн ан цавын гүн нь түүний зузааны 0,5-д тархсан, ялуунд үүссэн ан цавын өргөн нь 2 мм-ээс ихгүй
41-50
Тоосгон өргийн ан цавыг бөглөх; карнизыг дахин өрөх; дөр ханыг хүчитгэх; ханыг металл холбоосоор хүчитгэх; унасан өнгөлгөөг солих
Өнгөлгөө бүрэн унасан, өрөг ба ялуунд цаашид үргэлжлэх ан цав илэрсэн, өргөөс тоосго унасан, хана мэдэгдхүйц муруйж, ханын тусдаа хэсгүүдийн хоорондох холбоос суларсан
Ханын босоо тэнхлэгээс хазайсан хазайлтыг өрөөний өндөрт харьцуулсан харьцаа 1/200-аас бага байх
51-60
Ханын хүчитгэл ба бэхэлгээ; Ялуу ба өнгөлгөөг солих
Өрөг нийтдээ эвдэрч гэмтсэн
 
61-70
Ханыг бүрэн сольж барих
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Хүснэгт № 12
 
 
Жижиг гулдмай, хиймэл болон ердийн чулуун хана
 
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Тоон үнэлгээ
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Ан цавууд ба цөмрөлт
Нийт талбайн 5% хүртэл гэмтсэн
0-10
Ан цав ба цөмөрхийг бөглөнө
Шавардлагын эн тэнд ан цав үүссэн ба заадасны өгөршил; ирмэг хэсгийн металл доторлогооны  зэврэлт
Мөн адил, 10% хүртэл
11-20
Шавардлагын ан цав ба заадас гаргалт; ирмэг хэсгийн доторлогооны засвар
Зарим чулуунуудын заадасны өгөршил, заадасны ан цав буюу шавардлага энэ тэнд ховхорсон, чулууны ирмэгүүд хагарсан, карниз дэх гүн хагарлууд
Ан цавын өргөн 5 мм хүртэл
21-30
Ан цавын тосолгоо, шавардлага, карнизын засвар
Карнизын чулууны гүн ан цав ба ховхролт, өргийн чулуу ба заадас нэлэнхүйдээ өгөршсөн; шавардлага ховхорсон
Заадасны өгөршлийн гүн 2 см хүртэл. Нийт талбайн 20% хүртэл гэмтсэн
31-40
Карнизыг дахин хийх, өргийг хүчитгэх, шавардлагын засвар
Нэвт хагарал, барилгын булан, карниз ба ялууны чулуунууд унасан; хана босоо тэнхлэгээс үл ялиг хазайсан ба зарим хэсэгт овойсон
Ханын босоо тэнхлэгээс хазайсан хазайлтыг өндөр нь харьцуулахад 1/200 хүртэл, ханын цүлхийлтийг хэв гажилтад орсон хэсгийн уртад харьцуулсан харьцаа 1/200 хүртэл
41-50
Ханын зарим нэгэн хэсгүүдийг бэхлэх, карниз ба ялууг солих
Дөр ханын босоо ан цав, ханын өргийн зарим хэсэг гэмтсэн ба хуурсан, өргийн тусдаа хэсгүүдийн холбоос гэмтсэн
 
51-60
Дөр ханыг хүчитгэх ба ханын зарим нэг хэсгүүдийг дахин өрөх
Өргийн нэлээд хэсэг эвдэрсэн, түр бэхэлгээтэй
 
61-70
Иж бүрнээр дахиж засварлах
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Хүснэгт № 13
 
Том гулдмай ба нэг үед даацын хавтгаалжин хана
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Тоон үнэлгээ
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Нүүр талын илүү гарсан хэсгийн бүрхүүлийн /покрытия/ гэмтэл, жижиг цөмрөлт, ан цав
Нийт талбайн 5% хүртэл гэмтсэн
0-10
Цөмөрхий ба ан цавыг бөглөж шавардах
Гадна өнгөлгөөний үеийн цөмрөлт, зэвний толбо, бохирдол ба гадна заслын гандалт
Нийт талбайн 30% хүртэл гэмтсэн
11-20
Цөмөрхийг бөглөх, өнгөлгөөний үеийн шавардах
Заадасны зуурмагийн өгөршил ба хууралт, заадсуудаар барилгад дусаал гоожсон шинж тэмдэг, ан цав
Барилгын 59-д дусаал гоожсон. Ан цавын өргөн 2 мм хүртэл
21-30
Заадасны бин битүүлэлт, ан цавыг бөглөх
Суултаас гүн ан цав үүссэн, заадасны зуурмагийн өгөршил, үргэлж дусаал гоождог ул мөр, заадсаараа цанталттай ба үлээдэг
Ан цавын өргөн 3 мм хүртэл. Нийт талбайн 20% хүртэл гэмтсэн. Өрөөний 20%-д дусаал гоожсон ба цан цохисон
31-40
Заадсыг илрүүлэх, чигжих, бин битүүлэх
Дөр ханын булангуудын диагональ ан цав, тагтны хавтан ба саравч байрлуулсан хэсэг дэх ялууны босоо ан цав
Ан цавын өргөн 3 мм хүртэл
41-50
Дөр хана ба ялууг хүчитгэх
Заадас ба ялуун дах босоо маш том ангайсан ан цавууд, ханын саланги хэсгүүдийн хоорондох холбоосын гэмтэл
Ан цавын өргөн 3 мм-ээс, урт нь 3 м-ээс их
51-60
Саланги хэсгүүдийн бэхэлгээ ба хүчитгэл
Хана босоо ба хэвтээ тэнхлэгээс мэдэгдхүйц хазайсан, блок ба хавтгаалж нэлэнхүйдээ гэмтсэн
Ханын овойлтыг хэв гажилтад орсон хэсгийн уртад харьцуулахад 1/200-аас их; босоо тэнхлэгээс хазайсан хазайлтыг өрөөний өндөрт харьцуулахад 1/100-ээс их байх
61-70
Ханыг солих
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Хүснэгт № 14
Төмөр бетон үет хавтгаалжин хана
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Тоон үнэлгээ
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Хавтгаалжийн гадна заслын үл ялиг гэмтлүүд, суултын ан цав, цөмрөлт
Нийт талбайн 10% хүртэл нь гэмтсэн. Ан цавын өргөн нь 0,3 мм хүртэл
0-10
Ан цав ба цөмөрхийг бөглөх
Өнгөлгөөний үеийн цөмрөлт, зэврэлтийн толбо
Нийт талбайн 159 хүртэл гэмтсэн
11-20
Цөмрөлтийг бөглөх, өнгөлгөөний үеийн засвар
Заадасны зуурмаг хуурсан, гадна гадаргуугийн цан цав, хананд дусаалын ул мөртэй
Ан цавын өргөн 1 мм хүртэл. Нийт талбайн 10%-д дусаал гоожсон
21-30
Заадсыг бин битүүлэх, заслын хучилтыг сэргээж ан цавыг бөглөх
Бетоны хамгаалалтын үеийн ан цав, цөмрөлт, хууралт, заадасны энд тэндээ цантсан ба дусаалын ул мөр
Ан цавын өргөн 2 мм хүртэл. Нийт талбайн 20% гэмтсэн
31-40
Хамгаалалтын үеийг сэргээх, заадсыг бин битүүлэх, ан цавыг бөглөх, заадасны зарим хэсгийг дулаалах
Дөр ханан дахь хэвтээ ба ялуун дахь босоо ан цавууд, бетоны үеүд овойсон, хавтгаалжид цантсан ба дусаалын ул мөр
Ан цавын өргөн 3 мм хүртэл. Хавтгаалжийн тулгууруудын хоорондох уртын 1/200 хүртэл хэсэг овойсон
41-50
Зарим нэг дөр хана ба ялуунуудыг хэсэгчлэн хүчитгэх, ан цавыг бөглөх, заадсыг бин битүүлэх, ханын зарим хэсгийг дулаалах
Дөр хана ба ялууны ан цав, дулаалгын эвдрэл, цан цохисон ба дусаал гоожсон
Ан цавын өргөн 3 мм-ээс их
51-60
Дулаалгыг солих, ялуу ба дөр ханыг хүчитгэх, заадсыг бин битүүлэх ба ан цавыг бөглөх
Нэлэнхүй ан цав ба хэв гажилт, дулаалгын гэмтэл ба нийт хавтгаалжид цан цохисон ба дусаал гоожсон
 
61-70
Хавтгаалжийг солих
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Хүснэгт № 15
Даацын хавтгаалжин хана
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Тоон үнэлгээ
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Нүүр талын илүү гарсан хэсгүүдийн жаазын гэмтэл, энд тэнд жижиг цөмрөлт үүссэн
Нийт талбайн 5% гэмтсэн
0-10
Цөмөрхийг бөглөх
Ан цав, заадасны зуурмагийн өгөршил, өнгөлгөө ба өнгөлгөөний үеийн жижиг гэмтлүүд, заадсаар барилгад дусаал гоожсон ул мөртэй
Мөн адил 10% хүртэл  
11-20
Өнгөлгөөний засвар ба заадсыг холбох, бэхлэх
Нэлэнхүйдээ хуурсан, заадасны зуурмагийн өгөршил; өнгөлгөө ба өнгөлгөөний үеийн хавтгаалжийн гэмтэл; барилгад дусаал гоожсон ул мөртэй
Мөн адил 20% хүртэл
21-30
Өнгөлгөө ба өнгөлгөөний үеийн засвар; заадасны бин битүүлэлт
Хана цантсан, заадасны холбоос гэмтсэн
Өрөөний 5% цантсан
31-40
Заадсыг засварлах ба бин битүүлэх, ханыг дулаалах
Өрөөний дотор дусаалын ул мөртэй, хужиртсан
Өрөөний талбайн 10%, гадна нийт талбайн 30% хүртэл гэмтэлтэй
41-50
Өнгөлгөөг солих, зарим нэгэн хавтгаалжийг засварлах
Хавтгаалжны цүлхийлт, шилжилт, хавтгаалжийн зангилааны бэхэлгээ гэмтсэн
Хавтгаалжийн хотойлт нь түүний уртын 1/200 хүртэл
51-60
Хавтгаалжийг тэгшилж, бэхлэх, даацын хийцүүдтэй нэмэгдэл холбоос байрлуулах
Ханын хэв гажилт, хавтгаалж шилжсэн, хавтгаалжийн ан цав, зангилаанууд гэмтсэн
Хавтгаалжийн хотойлт нь түүний уртын 1/200-ээс их
61-70
Хавтгаалжийг бүрэн болих ба араг бүтээцийг хүчитгэх
 
Хүснэгт № 16
Газар хөдлөлтийн эсрэг бүс
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Физик элэгдэл %
Холболтын зангилаан дах 1 мм хүртэл өргөнтэй жижиг ан цав. Үзлэг хийсэн нийт талбайн өнгөлгөөний үеийн 20%-д тодорхой гэмтлүүдтэй
10
Мөн адил, 20%-иас их талбайд
15
Холболтын зангилаа ба бүс бетоны гадаргууд 2 мм хүртэл өргөнтэй жижиг ан цав. 10 мм хүртэл гүнтэй бетоны хэлтэрхий. Хамгаалалтын үе энд тэнд хуурч унасан
20
Бетоны хамгаалалтын үе хуурсан ба нийт үзлэг хийсэн талбайн 50% хүртэлд ан цавтай. Саланги хэсгүүд хэв гажилтад орсон
30
1 мм-ээс их өргөнтэй ан цавууд, хамгаалалтын үеийн хууралт, арматурын нүцгэрэлт, энд тэнд зэвэрсэн, саланги тоосгонууд тасарсан
40
ТАЙЛБАР:
Газар хөдлөлтийн эсрэг бүслүүртэй ханын физик элэгдлийг тодорхойлохдоо 10-15-р хүснэгтүүдээр тогтоосон ханын физик элэгдлийн утган дээр энэхүү хүснэгтэд дурдсан физик элэгдлийн утгыг нэмж олно.
 
БАГАНА /ШОН, ТУЛГУУР/
Хүснэгт № 17
 
Модон шон
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Тоон үнэлгээ
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Дагуу үйлчлэлийн жижиг гулзайлт, мод хэсэгчлэн гэмтсэн
Баганын хотойлт түүний өндрийн 1/400-ээс ихгүй
0-40
Гэмтлийг арилгах, зарим хэсгүүдийг хүчитгэх
Модны гадна үеүдийн өмхрөлт, нэлээн том тасралт ба модны хэсэгчилсэн гэмтлүүдтэй
Огтлолын талбайн 10% хүртэл өмхөрсөн. Баганын хотойлтыг түүний өндөрт харьцуулахад 1/100 хүртэл. Огтлолын талбайн 10% хүртэл гэмтсэн
41-60
Өмхрөлтийг цэвэрлэх, хөндлөн огтлолын талбайг анхны хэмжээнд нь хүргэх
Ихээхэн хэмжээгээр өмхөрсөн, ан цав, модны хууралт, хотойлт, үед давхаргууд тасарсан
Баганын хотойлт түүний өндрийн 1/100-ээс илүү байх
61-80
Тулгууруудыг солих
 
 
Хүснэгт № 18.
Тоосгон тулгуур
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Тоон үнэлгээ
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Өрөг ба шавардлагын ан цав, заадасны өгөршил, эмтэрхийнүүд, зарим нэгэн тоосгонууд үл мэдэг ховхорсон
Ан цавын өргөн 1мм хүртэл. Заадасны гэмтэл нь нийт талбайн 10% хүртэлд 10 мм хүртэл гүн байх. 40 мм хүртэл гүн хэлтэрсэн
0-40
Өрөг ба шавардлагын хэсэгчилсэн засвар
Цүлхийлт ба босоо тэнхлэгээс хазайсан, янз бүрийн чиглэлийн нэвт хагарлууд, заадасны өгөршил, тоосгон өргийн сулралт, тулгуурын дэрний доорх тоосго хонхойж, тоосго эмтэрсэн
Цүлхийлт нь өрөөний өндрийн 1/150 хүртэл. Босоо тэнхлэгээс 3 см-ээс бага хазайлттай. Заадасны өгөршил нь нийт талбайн 50% хүртэлд 40 мм хүртэл гүн байх. Хагас тоосго хүртэл гүнтэй эмтэрхийнүүд.
41-60
Хамбуур байрлуулж баганыг хүчитгэх
Тулгуур босоо тэнхлэгээс хазайсан, өргийн цүлхийлт, тулгуурын дээд хэсгийн налуу нэвт ан цав ба шилжисхийлт, нийт талбайд заадас өгөршсөн, тоосго унасан
Босоо тэнхлэгээс 3 см-ээс их хазайсан. Цүлхийлт нь өрөөний өндрийн 1/150-иас их. Заадасны өгөршлийн гүн нь 40 мм-ээс их
61-80
Баганыг солих
 
 
 
 
Хүснэгт № 19
 
Төмөр бетон багана /цутгамал, угсармал/
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Тоон үнэлгээ
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Консол ба баганын ирмэг /зах/-ээр, баганын өндрийн дагуу суналтын бүсийн ан цав; эмтрэлт ба цөмрөлттэй
Ан цавын өргөн 0,5 мм хүртэл. 1м2 талбайд 5 мм хүртэл гүн цөмөрхий 3-аас илүүгүй
0-40
Ан цав, эмтэрхий ба цөмөрхийг бөглөх
Суурийн периметрээр ба консолын түвшинд суналтын ба шахалтын бүсийн ан цавууд; хамгаалалтын үеийн бетоны ховхрол. Арматурын нүцгэрэл ба түүний бетонтой барьцалдалтын гэмтэл; баганын суурийн бетоны гүн эмтрэлт; багана хазайсан.
Ан цавын өргөн 2 мм хүртэл. Баганын өндрийн 1/200 хүртэл хэсэг хазайлттай
41-60
Ан цавд зуурмаг шахаж бөглөх буюу ан цавын дагуу суваг ухаж түүнийг цементэн зуурмагаар бөглөх. Баганад хамбуур хийх.
Баганын өндрийн дагуу суналтын бүс дэх ан цав, баганын суурь, консолын дээд түвшин дэх нэвт ан цавууд; баганын өндрийн дагуу суналтын бүсийн хамгаалалтын үеийн ховхрол; зэврэлт ба арматурын хэсэгчилсэн тасралт; багана муруйсан
Ан цавын өргөн 2 мм-ээс их
61-80
Гэмтсэн бетоныг солих. Гэмтсэн хэсгийг бетондох ба арматурчлах. Тооцоогоор хамбуур байрлуулах ба баганыг солих.
 
ХАМАР ХАНА
 
Хүснэгт № 20.
Хавтгаалжин хамар хана
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Тоон үнэлгээ
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Хамар хана, хучилтын хавтан, хаалганы дүүргэгчийн  уулзварын ан цавууд үүссэн
Ан цавын өргөн 2 мм хүртэл
0-20
Ан цавыг бөглөх
Гүн ан цав ба зэрэгцээ хийцүүдийн уулзвар хэсэг дэх зуурмагийн бутарсан
Мөн адил 5 мм хүртэл
21-40
Заадсыг бөглөх; хавтанг бэхлэх
Хучилт ханын хавтан 2-ын уулзвар хэсгийн нэвт ан цав ба томоохон эмтрэлт; цөмрөлт, хавтангийн хамгаалалтын үеийн гэмтэл; хавтанд нийтэд нь ан цав үүссэн
Мөн адил 3 мм хүртэл
41-60
Ан цавыг бөглөх; хамар ханын сул хэсгийг хүчитгэх
Мэдэгдхүйц цүлхийлт, гадаргуу дахь хэвтээ ан цав, арматур нүцгэрсэн
Хавтангийн өндрийн буюу уртын 1/100 хүртэл суусан
61-80
Хамар ханыг хүчитгэх буюу бүрэн солих
 
 
 
Хүснэгт № 21
 
Тоосгон хамар хана
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Тоон үнэлгээ
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Хамар хана хучилтын уулзвар хэсгийн ан цав, хааяа нэг эмтрэлттэй
Ан цавын өргөн 2 мм хүртэл. Нийт талбайн 10% хүртэл гэмтсэн
0-20
Ан цав ба эмтэрхийг бөглөх
Гадаргууд болон зэрэгцээ хийцүүдийн уулзварт гүн ан цавтай
Ан цавын өргөн нь гадаргуу дээр 2мм уулзвар хэсэгт 10 мм хүртэл
21-40
Гадаргууг цэвэрлэх ба ан цавыг бөглөх
Цүлхийлт ба босоо тэнхлэгээс мэдэгдхүйц хазайсан, нэвт ан цав, тоосго унасан
Ханын цүлхийлт нь хэв гажилтад орсон хэсгийн уртын 1/100-ээс их. Босоо тэнхлэгээс өрөөний өдрийн 1/100 хүртэл хазайсан
61-80
Хамар ханыг бүрэн солих
 
 
 
 
Хүснэгт № 22
 
Шавардлагагүй модон хамар хана
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Тоон үнэлгээ
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Жижиг гэмтлүүд ба ан цавууд үүссэн
Нийт талбайн 5% хүртэл гэмтсэн
0-20
Ан цав ба гэмтлийг бөглөх
Ганхсан, босоо тэнхлэгээс хазайсан, зэргэлдээ хийцүүдийн уулзвар хэсэгт заадас ба нүхнүүд үүссэн
Мөн адил 25% хүртэл
21-40
Хамар ханыг тэгшлэх ба бусад хийцүүдтэй холбогдсон тэдний холбоосыг бэхлэх
Модон хамар ханын норолт, өмхрөлт. Босоо гадаргуу дахь хамар хана цүлхийсэн.
Мөн адил 50% хүртэл
41-60
Хамар ханыг сонголт хийж тэгшлэх, зарим банз ба ялзарсан бүслүүрийг солих
Маш их хэмжээгээр өмхөрсөн, хорхойд идэгдсэн, гажсан ба цүлхийсэн, нэвт ан цавууд үүссэн
 
61-80
Хамар ханыг бүрэн солих
 
 
 
 
Хүснэгт № 23
Шавардлагатай модон хамар хана
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Тоон үнэлгээ
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Жижиг ан цав ба шавардлага энд тэндээ ховхорсон
Нийт талбайн 10% хүртэл гэмтсэн
0-20
Шавардлагыг засварлах
Мэдэгдхүйц ганхалт, босоо тэнхлэгээс хазайсан, нийлмэл бүтээцүүдийн уулзвар зангилаанд ан цав үүссэн
Өрөөний өдрийн 1/100 хүртэл босоо тэнхлэгээс хазайсан
21-40
Хамар ханыг босоо тэнхлэгт тэгшлэх ба нийлмэл хийцүүдтэй холбогдсон тэдний холбоосуудыг бэхлэх
Нийлмэл хийцүүдийн уулзвар зангилаанд зай ба гүн ан цавтай, шавардлагын үед диагональ ан цавтай, босоо гадаргуу цүлхийж овойсон
Ханын цүлхийлтийг хэв гажилтад орсон хэсгийн уртад харьцуулсан харьцаа 1/100-аас ихгүй
41-60
Хамар ханыг эгцэлж тэгшлэх, доод бүслүүр ба ивээсийг солих
Нийт гадаргуу дахь дагуу ба диагональ нэвт ан цав, овойлт, банз унаж гажсан, норолтын ул мөр, модны өмхрөлт, хорхойд идэгдсэн
 
61-80
Хамар ханыг бүрэн солих
 
 
Хүснэгт № 24
 
Гөлтгөнөт ба шаарган бетонон хамар хана
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Тоон үнэлгээ
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Хамар хана хучилттай уулзвар хэсгийн жижиг ан цав, эмтрэлттэй
Ан цавын өргөн 2 мм хүртэл. Нийт талбайн 10% хүртэл гэмтсэн
0-20
Уулзварыг бөглөх ба нягтруулах
Нийлмэл хийцүүдийн уулзвар зангилааны нэвт, гүн ан цав үүссэн
Ан цавын өргөн 10 мм хүртэл
21-40
Гадаргууг цэвэрлэх, ан цавыг бөглөх
Цөмрөлт ба эмтрэлт, хамар ханын хавтгаалжуудын хоорондох холбоосын гэмтэл араг бүтээц хэв гажилтад орсон
Нийт талбайн 50% хүртэл гэмтсэн
41-60
Цөмрөлт ба эмтэрхийг бөглөх, тусдаа хавтгаалжуудыг бэхлэх ба гадна хананд тулгах. Араг бүтээцийг засах
Хамар ханын хавтгаалжийн нэлэнхүй ан цав, ихээхэн овойлт ба босоо тэнхлэгээс мэдэгдхүйц хазайсан
Өрөөний өндрийн 1/100-аас их хэмжээгээр босоо тэнхлэгээс хазайсан
61-80
Хамар ханыг бүрэн солих
 
 
 
 
Хүснэгт № 25.
 
Фибролитэн хамар хана
           
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Тоон үнэлгээ
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Жижиг ан цав ба цөөн тооны эмтрэлттэй
Нийт талбайн 10% хүртэл гэмтсэн
0-20
Ан цав ба эмтэрхийг бөглөх
Хамар ханын мэдэгдхүйц ганхалт, хавтгаалж хооронд ба хавтгаалж араг бүтээцийн тулгуурын уулзвар зангилаанд ан цав үүссэн
 
21-40
Хамар ханын хавтанг бэхлэх
Зарим нэг хавтгаалжуудын овойлт ба уналт, босоо тэнхлэгээс мэдэгдхүйц хазайсан; нийлмэл хийцүүдийн уулзвар зангилааны нэвт ан цав; өмхөрсөн
Өрөөний өндрийн 1/100-аас бага хэмжээгээр босоо тэнхлэгээс хазайсан
41-60
Шинэ материал нэмж хамар ханыг шинэчлэх
Хавтгаалжийн эвдрэл, хамар ханын босоо ба хэвтээ хэв гажилт, босоо тэнхлэгээс хазайлт, өмхрөлт, хамар ханын араг бүтээцийн хэсэгчлэн гэмтэж, хэв гажилтад орсон
 
61-80
Хамар ханыг бүрэн солих
 
 
 
ХУЧИЛТ
 
Хүснэгт № 26
Шавардлагагүй модон хучилт
 
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Тоон үнэлгээ
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Банзны зулавчнуудын хооронд зай ба нүх гарсан, дам нуруу ба хучилтын хавтан хотойсон
Дам нуруу ба хучилтын хавтан алгаслалын 1/150 хүртэл суусан
0-40
Зай завсар, нүхийг бөглөх. Дам нурууг хэсэгчлэн хүчитгэх
Модны дээд үе нь мөөгөнцөртсөн, жижиг ан цав, дам нуруу, хучилтын хавтангийн уулзварт хэсэгчилсэн цууралттай, дам нуруу ба прогон хотойсон
Нийт талбайн 10% хүртэл өмхөрсөн. Дам нуруу ба прогон алгаслалын 1/100 хүртэл хотойсон
41-60
Дам нурууг хүчитгэх. Хучилтыг зарим хэсэгт засварлах ба сэлбэх.
Мод ихээхэн өмхөрсөн, тууш ба хөндлөн ан цав илэрсэн, модны цууралт, дам нурууны бэхэлгээний уулзвар зангилааны бүрэн ба хэсэгчилсэн цууралт, дам нуруу ба прогон хотойсон
Дам нуруу ба прогон алгаслалын 1/50 хүртэл хотойсон
61-80
Дээврийн хучилт ба хучилтыг бүрэн солих.
 
 
Хүснэгт № 27
Шавардлагатай модон хучилт
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Тоон үнэлгээ
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Шавардлагын үеийн хучилтын ан цав, шавардлага хэсэгчлэн ховхорсон
Ан цавын өргөн 0,5 мм хүртэл. 1м2 талбайд ан цавын нийт урт 0,5 м хүртэл
0-10
Ан цавыг бөглөх ба шавардлагын үеийн сэргээн засварлах
Хучилтын ан цав, шавардлагын ховхролт ба уналт, тогшиход битүү дуу гарна
Ан цавын өргөн 1 мм хүртэл. 1м2 талбайд ан цавын нийт урт 1 м хүртэл
11-20
Шавардлагыг сэргээх, зулавчийн жижиг засвар
Таазанд дусаалын ул мөр илэрсэн; тусгаарлагч нунтаг давхарга чийгт ханасан, зарим хэсэгт шавар нь хөндийрч гэмтсэн
Нийт талбайн 20% хүртэл гэмтсэн
21-30
Шаардлага хангахгүй шавар ба тусгаарлагч нунтаг давхаргыг солих буюу түүнийг хөвсийлгөх ба дүүргэх; модыг цэвэрлэх ба урьдчилан хамгаалах
Мэдэгдхүйц хэлбэлзэл, таазны диагональ ан цав үүссэн
 
31-40
Дам нурууг хүчитгэх, зулавчийг хэсэгчлэн солих
Дам нуруу даацын ханын уулзварын гүн ан цав, норсон ул мөртэй
 
41-50
Хучилтын хэсгийг нээх, дам нурууны 2  захыг хүчитгэх ба зулавчийг хэсэгчлэн солих
Хучилтын гүн ан цав, саланги хэсгүүдэд түр бэхэлгээтэй
 
51-60
Дам нурууг хүчитгэх ба хэсэгчлэн солих
Хучилтын дагуу, хөндлөн ба диагональ ан цавууд; мэдэгдхүйц хотойлт; түр усны түвшин өндөрссөн; дам нурууны модны нүцгэрэл; өмхрөл ба хорхойд идэгдсэн
Тааз алгаслалын 1/100 хүртэл хотойсон
61-70
Хучилтыг бүрэн солих
Бүтээцүүд нуралтын ирмэг дээр, зарим хэсэгтээ эвдэрч эхэлсэн
 
71-80
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Хүснэгт № 28
Ган дам нуруутай, тоосгон хүнхэр хучлагатай хучилт
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Тоон үнэлгээ
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Дам нуруунд перпендикуляр жижиг ан цавууд үүссэн
 
0-20
Ан цавыг бөглөх; Хүнхэр дээврийг хэсэгчлэн бэхлэх
Дам нурууны дагуу чиглэлд хүнхэр дээврийн дунд хэсгийн ан цав үүссэн
Ан цавын өргөн 1 мм хүртэл
21-40
Ан цавыг бөглөх, тоосгонуудыг бэхлэх
Дам нурууны дагуу чиглэлд хүнхэр дээврийн дунд хэсгийн гүн ан цав, зарим нэг тоосгонууд холхисон, заадас дахь зуурмаг шүлтгүйшсэн, зарим нэг тоосго унасан, дам нуруун зэвэрсэн
Мөн адил, 2 мм хүртэл. Дам нурууны огтлолын талбайн 10% багассан
41-60
Хүнхэр дээврийн бэхэлгээ, зарим тоосгонуудыг солих. Өргийн зарим хэсгүүдийг янзалж хүнхэр дээврийг хүчитгэх, дам нурууг хүчитгэх
Тоосгон өргийн сулралт, тоосгоны нэлэнхүй уналт, түр тулгуур, дам нуруу мэдэгдхүйц хотойсон ба зэвэрсэн
Металл дам нуруу алгаслалын 1/150 хүртэл хотойсон. Дам нурууны хөндлөн огтлол 10% багассан.
61-80
Хучилтыг бүрэн солих
 
Хүснэгт № 29
Хоёр ялтаст төмөр бетон цувимал хавтгаалжин хучилт
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Тоон үнэлгээ
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Өнгөлгөөний үеийн жижиг цууралт, ан цав үүссэн
Нийт талбайн 10% хүртэл гэмтсэн
0-10
Ан цавыг бөглөх, өнгөлгөөний үеийг хэсэгчлэн засварлах
Өнгөлгөөний үе зарим хэсэгт ховхорч унасан
Мөн адил 20% хүртэл
11-20
Өнгөлгөөний үеийг сэргээн засварлах
Доод хавтангуудад шахалтын ан цав үүссэн
Ан цавын өргөн 1 мм хүртэл. 1м2 талбайн хагарлын нийт урт 0,5 мм хүртэл
21-30
Хавтангийн ан цавыг бөглөх
Хавтангийн тулах хэсэг болон доод хавтангуудад гүн ан цав үүсэж, хотойсон
Ан цавын өргөн 2 мм хүртэл. Алгаслалын 1/120 хүртэл хотойсон
31-40
Доод хавтангуудыг зарим хэсэгт хүчитгэх; ан цавыг бөглөх
Доод хавтангийн дагуу болон хөндлөн гүн ан цав, доод хавтангийн суулт, гэрийн тавилгын дор байгаа дээд хавтан цөмөрсөн
Ан цавын өргөн 3 мм хүртэл. 1м2 талбай дахь хагарлын нийт урт 1 м хүртэл. Алгаслалын 1/120 хүртэл хотойсон
41-50
Доод хавтанг зарим хэсэгт хүчитгэх, дээд хавтан дах цөмрөлтийг бөглөх
Доод хавтангийн нэлэнхүй, нэвт дагуу ан цав, доод хавтангийн хамгаалалтын үе ховхорч арматур нүцгэрсэн, хавтан хугарч, хотойсон
Алгаслалын 1/50 хүртэл хотойсон
51-60
Доод хавтанг бүрэн хүчитгэх буюу солих
Хотойлт, доод хавтангийн бетон зарим хэсэгт унасан, дээд хавтангийн бетон хөндийрсөн, хажуу хавирга нүцгэрсэн
Алгаслалын 1/50 хүртэл хотойсон
61-80
Хучилтыг бүрэн солих
 
 
 
 
Хүснэгт № 30
Угсармал төмөр бетон хучилт
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Тоон үнэлгээ
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Хавтан хоорондын заадсанд ан цав үүссэн
Ан цавын өргөн 2 мм хүртэл
0-10
Заадсыг засварлах
Хэв гажилтын нөлөөгөөр хавтангууд өөр хоорондоо өндрийн дагуу харьцангуй бага хэмжээгээр шилжсэн; заадасны дүүргэгчийн тэгшилгээний үе ховхорсон
Хавтангийн шилжилт 1,5 см хүртэл. Нийт талбайн 10% хүртэл гэмтсэн
11-20
Таазны гадаргууг тэгшлэх
Хэв гажилтын нөлөөгөөр хавтангууд өөр хоорондоо өндрийн дагуу мэдэгдхүйц шилжсэн; хавтан гадна хананд тулах хэсэгт дусаалын ул мөр илэрсэн
Хавтангийн шилжилт 3 см хүртэл. Нийт талбайн 20% хүртэл гэмтсэн
21-30
Арматурын тор тавьж таазны гадаргууг тэгшитгэх, тулгуур хэсэг дэх хавтангийн завсрыг цементэн зуурмагаар бөглөх
Хавтангийн ан цав, тулах хэсэгт хана болон хавтанд цан цохисон ба дусаал гоожсон ул мөр илэрсэн
Ан цавын өргөн 1 мм хүртэл
31-40
Хавтангийн тулгуурын хэсгийг хүчитгэх. Гадна хананд тулж байгаа хэсгийн зай завсрыг бөглөх.
Арматур нүцгэрэлгүйгээр хавтанд хөндлөн ан цав үүссэн, хотойсон
Ан цавын өргөн 2 мм хүртэл. Алгаслалын 1/100 хүртэл хотойлттой
41-50
Хавтанг хүчитгэх, ан цавыг бөглөх
Арматур нүцгэрч хавтанд гүн, хөндлөн ан цав үүссэн, хотойсон
Ан цавын өргөн 2 мм хүртэл. Алгаслалын 1/80 хүртэл хотойлттой
51-60
Хавтан ба тулгуурын хэсгийг хүчитгэх, ан цавыг бөглөх.
Хавтангийн олон тооны гүн ан цав, хавтан гулссан, хавтангийн мэдэгдхүйц хотойсон
Алгаслалын 1/80 хүртэл хотойлттой
61-80
Хавтанг бүрэн солих
 
ТАЙЛБАР:
Дам нуруутай жижиг хэмжээний хавтангуудтай угсармал хучилтын физик элэгдлийг энэхүү хүснэгтээр тодорхойлно, ган дам нуруу 28-р хүснэгт, төмөр бетон дам нуруу 32-р хүснэгтээр тодорхойлно.
 
 
 
 
Хүснэгт № 31
 
 
Цутгамал ба угсармал төмөр бетон хучилт
 
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Тоон үнэлгээ
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Ханын уулзвар зангилаанд ан цав үүссэн
Ан цавын өргөн 0,5 мм хүртэл
0-10
Ан цавыг бөглөх
Хавтанд ан цав /суултын буюу ажлын алгаслалын дагуу/ үүссэн
Ан цавын өргөн 2 мм хүртэл. 1 м2 талбайд суултын ан цавын нийт урт 0,8м хүртэл
11-20
Ан цавыг бөглөх буюу суултын ан цавыг өнгөлөх
Хавтангийн ажлын алгаслалд хөндлөн буюу суултын ихээхэн тооны ан цавтай
Ан цавын өргөн 2 мм хүртэл. 1 м2 талбайд суултын ан цавын нийт урт 1,5 м хүртэл
21-30
Мөн адил, бетоны хамгаалалтын үеийн сэргээх
Ан цав, хотойлт, дусаалын ул мөр буюу гадна хананд хагарсан хэсэгт цан цохисон
Ан цавын өргөн 2 мм хүртэл. Алгаслалын 1/150 хүртэл хотолттой
31-40
Ан цавыг бөглөх, хавтангийн норсон шалтгааныг арилгах
Хавтангийн тулгуур хэсэгт цаашид ихсэж болох ан цав, хотойлт үүссэн
Алгаслалын 1/100 хүртэл хотойлттой
41-50
Хавтангийн тулгуур хэсгийг хүчитгэх. Ан цавыг бөглөх.
Цаашид улам ихсэх ан цав, хотойсон
Алгаслалын 1/100 хүртэл хотойлт. Ан цавын өргөн 3 мм хүртэл
51-80
Хавтанг хүчитгэх буюу солих
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Хүснэгт № 32
Давхар хоорондын ба дээврийн хучилтын цутгамал ба угсармал төмөр бетон дам нуруу
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Тоон үнэлгээ
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Суналтын бүсийн ан цавууд, бага зэргийн норолт, суналтын бүсийн гадаргуу эмтэрч, хотойсон
Ан цавын өргөн 1 мм хүртэл. 1 м2 талбайд 3-аас илүүгүй. 3 мм хүртэл гүн хэлтэрхий
0-40
Ан цавд цементэн зуурмаг шахаж сэргээх, бетоны хуучин гадаргууг урьдчилан засварлаж цементэн шавардлага хийх.
Янз бүрийн чиглэлийн ан цав, бетоны атмосферийн ба идэмхий усанд норсон шинж тэмдэг, суналтын бүсийн бетоны хамгаалалтын үеийн цооролт, арматурын нүцгэрэлт ба зэврэлт, дам нурууны бетон томоохон эмтэрсэн ба механик гэмтсэн, хотойсон
Ан цавын өргөн 2 мм хүртэл. Арматурын огтлолын талбайн 10% хүртэл зэвэрсэн. Алгаслалын 1/150 хүртэл хотойлттой
 
41-50
Хучилт ба дээврийн хучилтын дам нурууг хүчитгэх
Суналын бүсийн болон алгаслалын дунд хэсгийн дам нурууны бүхий л өндрийн ба уртын дагуух ан цав, бетоны атмосферийн идэмхий усанд удаан хугацааны туршид норсон шинж тэмдэг, арматурын нүцгэрэл ба ихээхэн хэмжээний зэврэлт, арматур зарим хэсэгт тасарсан, томоохон цөмрөлттэй ба суналтын бүсийн бетон эвдэрсэн.
Ан цавын өргөн 2 мм хүртэл. Арматурын огтлолын талбайн 10%-иас их хэсэг нь зэвэрсэн. Алгаслалын 1/150 хүртэл хотойлттой
61-80
Хучилт ба дээврийн хучилтын дам нурууг солих
 
 
ШАТ
 
Хүснэгт № 33    
Модон шат
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Тоон үнэлгээ
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Жижиг ан цавууд, гишгүүрүүдийн бага хэмжээгээр гажсан
Нийт талбайн 10% хүртэл гэмтсэн
0-20
Ан цавыг бөглөх, гишгүүрийг засах
Гишгүүрийн ан цав ба эмтрэлт, хашлага гэмтсэн
Гишгүүр ба хашлаганы 20% гэмтсэн
21-40
Гишгүүрийг солих, хашлаганы засвар
Гишгүүрүүд элэгдсэн, шатны талбай ба гишгүүрийн банзны ширхгийн дагуу ан цав хашлага ганхсан
Нийт талбайн 30% хүртэл гэмтсэн
41-60
Шатны талбайн хучилт, гишгүүрийг солих ба хашлагыг хүчитгэх
Шатны хийцийн холбоосын эвдрэл, өмхрөлт ба модон шатны гуя хотойсон, явах үед бамбалздаг
Нийт талбай 30% хүртэл гэмтсэн
61-80
Шатны бүхий л хийцийг бүрэн солих
 
 
хүснэгт № 34
Төмөр гуятай шат
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Тоон үнэлгээ
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Жижиг цөмрөлт, гишгүүрийн ан цав хашлаганд зарим нэг гэмтлүүд илэрсэн
Ан цавын өргөн 2 мм хүртэл
0-20
Ан цав ба цөмөрхийг бөглөх,хашлаганы засвар
Зарим гишгүүрт цөмрөлт ба нэвт ан цав үүсгэсэн эмтрэлттэй, гишгүүрийн гадаргуунууд элэгдсэн, зарим хэсэгт хашлага байхгүй
Нийт талбайн 20% хүртэл гэмтсэн
21-40
Шинэ материал нэмж гишгүүрийг дахин хийх, цөмөрхийг бөглөх, хашлагыг солих
Гишгүүрүүд элэгдсэн ба зарим хэсэгт эвдэрсэн, шатны талбайн нэвт ан цав, хашлага сараалж ганхсан
Нийт талбайн 50% хүртэл гэмтсэн
41-60
Шинэ материал нэмж гишгүүрийг засах; шатны талбайд металл тортой цементэн шал хийх; шатны талбайг доороос нь шүршиж цутгах; хашлага сараалжийг засах
Гишгүүр болон шатны талбай элэгдсэн, гишгүүр хашлага сараалжийн зарим хэсэх байхгүй; шатны гуя зарим хэсэгт гулзайсан, шатны гуя талбай 2-ын холбоос суларсан. Шатыг ашиглахад аюултай.
Мөн адил 50%-иас их. Шатны налуу дам нурууны хотойлт түүний алгаслалын 1/150-аас их
61-80
Шатыг бүрэн солих
 
Хүснэгт № 35
 
Төмөр бетон шат
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Тоон үнэлгээ
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Гишгүүрийн цөөн тоон ан цав, хашлаганд жижиг гэмтлүүд илэрсэн
Ан цавын өргөн 1 мм хүртэл
0-20
Ан цавыг бөглөх, хашлаганы засвар
Цөмрөлт ба гишгүүрийн эмтрэлт, хашлаганы гэмтэл, шатны талбайд ажлын алгаслалын хөндлөн ан цав үүссэн
Мөн адил, 2 мм хүртэл
21-40
Эмтэрсэн хэсгийг бөглөх, хашлаганы засвар. Төмөр бетон шатны талбайг хүчитгэх
Гишгүүрийн доорх нурууны гүн ан цав, зарим нэг гишгүүр унасан, шатны гуяын хавтангууд ан цавтай, арматур нүцгэрсэн, шатны гуя хотойсон
Ан цавын өргөн 2 мм хүртэл. Шатны налуу дам нуруу алгаслалын 1/200 хүртэл хотойсон
41-60
Гишгүүрийн доорх нурууг хүчитгэх, гэмтсэн хэсгийг бөглөх ба гишгүүрийг хэсэгчлэн солих, маршийн хавтанг солих
Марш, талбай хотойж, зарим хэсэгт гэмтсэн, маршийн хавтан даацын хийцийн уулзвар хэсгийн ан цав, хашлага сараалжийн ганхалт ба зарим хэсэгт байхгүй, шат хэрэглэхэд аюултай
Алгаслалын 1/150 хүртэл хотойсон
61-80
Шатыг бүрэн солих
 
ЛОДЖ, ТАГТ, САРАВЧ
 
Хүснэгт № 36
 
Лоджийн угсармал төмөр бетон  эд анги
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Тоон үнэлгээ
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Металл эд анги болон хашлаганы жижиг гэмтлүүд, лоджийн хананд суултын ан цав үүссэн
Нийт талбайн 10% хүртэл гэмтсэн. 1 м2 талбайд суултын ан цавын нийт урт нь 1 м хүртэл
0-20
Металл эд анги, хашлагыг засах, ан цавыг бөглөх
Шал болон ус тусгаарлалтын гэмтэл, хананд дусаалын ул мөртэй, хавтанцарын доод гадаргуу болон хананд ан цав үүссэн
Нийт талбайн 20% хүртэл гэмтсэн; шатны налуу 1%-аас багагүй. Ан цавын ангайлтын өргөн 1 мм хүртэл
21-40
Цементэн шал хийж ус тусгаарлалтыг солих. Ан цавыг бөглөх.
Хавтангийн тулах хэсгийн ханын бетоны цууралт, хана ба хавтангийн ан цав, хавтан хотойсон
Ан цавын ангайлтын өргөн 2 мм хүртэл. Хавтангийн хотойлт нь түүний алгаслалын 1/100 хүртэл
41-60
Ханын тулах хэсгийг хүчитгэх. Ан цавыг бөглөх. Хавтанг хэсэгчлэн хүчитгэх
Хавтангийн цаашид ихсэх хотойлт, ханын тулах хэсгийн гэмтэл, ханын хэв гажилт, хашлага эвдэрсэн
Хавтангийн хотойлт нь түүний алгаслалын 1/100-аас их. Ан цав 2 мм-ээс их. Ханын овойлт 1/150-аас их
61-80
Лоджийн бүтээцийг солих
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Хүснэгт № 37
Тагт, саравч
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Тоон үнэлгээ
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Металл эд анги, хашлаганд жижиг гэмтлүүд илэрсэн
Ан цавын өргөн 2 мм хүртэл
0-20
Металл эд анги, хашлагыг засах
Хавтангийн доод гадаргуу ба хана тагт /саравч/-тай нийлж байгаа зарим хэсэгт норсон ул мөр илэрсэн. Цементэн шал ба ус тусгаарлагч зарим хэсэгт гэмтсэн. Доод ирмэгээр зэврэлтийн толбо, дусаалын ул мөртэй. Ан цав илэрсэн
Нийт талбайн 30% хүртэл гэмтсэн. Хавтангийн налуу 1%-аас бага. Ан цавын өргөн 1 мм хүртэл
21-40
Цементэн шал хийж ус тусгаарлагчийг солих. Ус юүлэгчийг /слив/ засах
Дусаал, хамгаалалтын үеийн эвдрэл, арматурын нүцгэрэлт. Металл даацын бүтээц консол, кронштейн, /подвесок/-ууд зэвэрсэн. Хавтанд ан цав үүссэн.
Ан цавын өргөн 2 мм хүртэл. Нийт талбайн 50% хүртэл гэмтсэн
41-60
Хавтан ба консолыг хүчитгэх, ус тусгаарлалтыг солих
Хавтан хотойсон, том ан цавтай, хашлага эвдэрсэн
Хавтангийн хотойлт 1/100-ээс их. 2 мм-ээс их өргөнтэй ан цав
61-80
Тагтны бүтээцүүдийг сэлж засах, саравчийг солих
 
ДЭЭВЭР
 
Хүснэгт № 38
Модон дээвэр
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Тоон үнэлгээ
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Бэхэлгээнүүд суларсан; болт, хомут, скоб; дээврийн цонхны эд ангиуд эвдэрсэн
 
0-20
Бэхэлгээ ба дээврийн цонхны эд ангиудыг засах
Мауэрлат болон шувуу нурууны тулгуурын төгсгөлүүд өмхөрч, гэмтсэн, заадал ба холбоосууд суларсан
Нийт талбайн 20% хүртэл гэмтсэн
21-40
Мауэрлатыг солих, шувуу нурууны тулгуурын төгсгөлүүдийг хүчитгэх, хийцүүдийг засах, заадлыг бэхлэх
Мауэрлат, шувуу нуруу, сараалжны мод нь өмхөрч гэмтсэн; шувуу нурууны тулгуурт нэмэлт түр бэхэлгээтэй, мод норсон
Мөн адил 50% хүртэл
41-60
Мауэрлат, шувуу нурууны тулгуурын хэсэг, ханын усны цоргоны доорх битүү сараалжийг солих, мөрлөсөн сараалжийг хэсэгчлэн солих
Шувуу нурууны тулгуурын хотойлт, дээврийн эд ангиудын мод өмхөрч, хорхойд идэгдсэн
 
61-80
Дээврийн модон хийцүүдийг бүрэн солих
 
 
Хүснэгт № 39
Угсармал төмөр бетон дээвэр
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Тоон үнэлгээ
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Модон эд анги ба тоосгон тулгуур жижиг гэмтлүүдтэй
 
0-20
Жижиг гэмтлүүдийг арилгах
Тоосгон тулгуур буюу төмөр бетон хавтгаалжийн тулгуур хэсгийн ан цавууд, дээврийн хучилтын хавтангийн жижиг цөмрөлтүүд, модон эд анги өмхөрсөн
Нийт талбайн 20% хүртэл гэмтсэн
21-40
Тоосгон тулгуур буюу төмөр бетон хавтгаалжийн тулгуурын хэсгүүдийг хүчитгэх, цөмөрхийг бөглөх, модон эд ангийн гэмтсэн хэсгийг солих
Төмөр бетон шувуу нуруу болон хавтангийн гүн биш ан цавууд, дээвэр дусаал гоождог
Ан цавын ангайлтын өргөн 2 мм хүртэл
41-60
Төмөр бетон шувуу нуруу болон хавтанг хүчитгэх. Ан цав, цөмөрхийг бөглөх.
Шувуу нурууны дам нуруу, хавтангийн нэвт ан цав; дээврийн хучилтын хавтангийн хотойлт; тоосгон тулгуур болон төмөр бетон хавтгаалжийн тулах хэсэг эвдэрсэн; арматур нүцгэрсэн
Ан цавын ангалтайн өргөн 2 мм-ээс их. Хавтангийн хотойлт нь алгаслалын 1/100-аас их, нийт талбайн 20% гаруй нь гэмтсэн
61-80
Дээврийг хийцийг бүрэн солих
 
Хүснэгт № 40
 
Угсармал төмөр бетонон олон үет хавтан бүхий хосломол дээвэр
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Тоон үнэлгээ
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Хавтангийн гадаргууд жижиг цөмрөлтүүд үүссэн
Нийт талбайн 15% хүртэл гэмтсэн
0-20
Цөмөрхийг бөглөх
Хавтангийн ан цав, цөмрөлт, дусаалын ул мөр. Дулаалга сууж, их хэмжээгээр чийгтсэн
Ан цавын өргөн 1 мм хүртэл. 10% талбайд дусаал гоожсон. Дулаалгын харьцангуй чийгшил 20%-аас их
21-40
Ан цав, цөмөрхийг бөглөх. Дээврийг засах
Хавтан ихээхэн хэмжээний ан цавуудтай, дусаал гоожиж, цан цохисон, хавтан хотойсон
Ан цавын өргөн 2 мм хүртэл. 25% хүртэл талбайд дусаал ба цан цохисон. Хавтангийн хотойлт алгаслалын 1/50 хүртэл
41-60
Дулаалгыг сольж хавтанг нээх, ан цавыг бөглөх, зарим хавтанг хүчитгэх. Дээврийн засвар
Хавтан зарим хэсэгт эвдэрч гэмтсэн, дулаалгын деструкци, дусаал гоожиж, цан цохисон
 
61-80
Дээврийн хавтанг солих
 
 
ДЭЭВРИЙН ХУЧЛАГА
Хүснэгт № 41
Дээврийн хуйлмал хучлага
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Дээврийн хучилтын болон түүний босоо гадаргууд нийлж байгаа уулзвар зангилааны ганц нэг жижиг гэмтэл ба цөмрөлт, ханан дахь усны цорго хотойсон
0-20
Дээврийн хучилт ба усны цоргыг хэсэгчлэн засах
Гадаргуугийн хөөлт, ан цав, дээврийн хучилтын дээд давхарга зарим хэсэгтээ тасарсан, дээврийн хучилтын 10 хүртэл хувийг солих шаардлагатай гэмтлүүд; ханан дахь усны цорго, хашлага сараалжийн зэврэлт болон ихээхэн гэмтэл; босоо тэнхлэгт нийлж байгаа уулзвар хэсэгт чийг нэвтэрсэн; хавтгай дээвэртэй үед ус татах байгууламжийн эд ангиуд эвдэрсэн
21-40
Рубероидон дээд үеийг хөөсөн хэсгийг нь зүсч, нэмэлт дахин нэг үе хучилт хийж солих; усны цорго, сараалж, ус татах байгууламжийг засах
Дээврийн хучилтын дээд үе, мөн зарим хэсэгтээ дараагийн үеүд гэмтсэн; дээврийн хучилтын 10-25%-ийг солих шаардлагатай хөөлттэй; ханан дахь усны цорго, ус татах байгууламж, дээврийн унжилт, тэгшитгүүрийн эвдрэл ба зэврэлт; дээврийн хучилтын зарим хэсэгт дусаал гоожсон; хашлага сараалж ихээхэн гэмтсэн
41-60
Дээврийн хучилтын 2 үе руберойдоор хучиж засах; усны цорго, дээврийн унжилт, тэгшитгүүр ба парапетын хучилт г.м-ыг солих; хашлага сараалжийг засах
Нэлэнхүйдээ дусаал гоождог, хучилт нь улнаасаа ховхорсон, дээврийн хучилт зарим хэсэгтээ байхгүй, хашлага сараалж эвдэрсэн
61-80
Дээврийн хучилтыг бүрэн солих
 
Хүснэгт № 42
Дээврийн цардмал хучлага
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Дээврийн хучлагын цөмрөлт ба ганц нэг жижиг гэмтлүүд, цайрдсан хучилт болон ус зайлуулах байгууламжууд муруйсан, 10% хүртэл талбайд дээд хамгаалалтын үе, дээврийн хучилтын хамгаалалт тусгаарлалтын үе байхгүй.
0-20
Дээд хамгаалалтын үеийг сэргээж дээврийн хучилтыг хэсэгчлэн засах. Цайрдсан ус зайлуулах байгууламж ба хучилтыг засах
Цардмал хучлагын хөөлт, 10% хүртэл талбайд дээврийг солих шаардлагатай гэмтлүүд /ан цав, босоо хийцүүдтэй уулзвар хэсэг хуурсан/; ханан дахь усны цорго, хашлага, сараалжийн ихээхэн гэмтлүүд болон зэврэлт; ус татах байгууламжийн эд ангиуд гэмтсэн /хавтгай дээвэрт/
21-40
Шинээр 2 үет хучилт хийж цардмал хучлагыг солих, шиллэг сүлжмэл нааж уулзвар хэсгийг хүчитгэх, усны цорго, хашлага сараалж ба ус татах байгууламжийг засах
10-20% талбайг солих шаардлагатай цардмал хучлагын тасралт, хучилтын хөөлт; дээврийн хучилтын босоо гадаргуутай нийлсэн уулзвар зангилааны эвдрэл; зарим хэсэгт дусаал гоожсон, хашлага бүтээц ихээхэн гэмтсэн
41-60
Хэв гажилтын заадсыг хүчитгэж уур тусгаарлагч үеийн засах, босоо гадаргууд нийлүүлж байрлуулах, ус зайлуулах байгууламж бай цайрдсан ган хучилтыг солих
 
Дээврийн хучилтын суурийн суулт ба гэмтэл, хавтангийн заадасны ан цав, нэлэнхүй дусаал гоожсон, хашлага сараалж, уулзвар хэсгүүд эвдэрсэн
61-80
Дээврийн хучилтын суурийг засаж бүрэн солих
 
 
Хүснэгт № 43
Дээврийн ган хучлага
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Зарим гөлмөн төмрийг сараалжтай холбосон бэхэлгээний сулралт, дусаал гоожсон
0-20
Гэмтсэн хэсгийн нүхийг бөглөх ба нөхөөс хийх, дээврийн бэхэлгээ төмрийг бэхлэх
Холбох нугалаас сул, цөмөрсөн, илүү гарсан хэсэгт зарим хэсгээрээ холболт гэмтсэн, дотор талаас харахад гэрэлтсэн; ханан дахь усны цорго гэмтсэн
21-40
Нөхөөс тавих, дээврийн хучилтын талбайн 10% хүртэлд гөлмөн төмрийг солих; холбох нугалаасыг тосолж хавчих, дээврийн бэхэлгээ төмрийг битүүлэх, ханан дахь усны цорго ба түүний бэхэлгээг засах
Дээврийн хучилтын гадаргуу, дээврийн бэхэлгээ төмрийн зэврэлт, цөмрөлт; хашлага сараалжны бэхэлгээний эвдрэл ба мурийлт; их хэмжээгээр дусаал гоождог
41-60
Дээврийн хучилтын 10-25% хүртэл талбайн ханын усны цорго, түүний бэхэлгээг солих; хашлага сараалжийг засах
Нэлэнхүйдээ дусаал гоожсон, дээврийн хучилтын гадаргуу гадна ба дотор талаасаа зэврэлттэй, холбох нугалаасны эвдрэл, дээврийн хучилт дахь олон тооны нөхөөс, хашлага сараалж эвдэрсэн
61-80
Дээврийн хучилтыг бүрэн солих
 
 
 
Хүснэгт № 44
Дээврийн асбестоцементэн хуудсан  хучлага
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Усны төмөр цорго энд тэнд муруйсан, зарим асбестоцементэн хуудасны сараалжид бэхлэгдсэн бэхэлгээ суларсан
0-20
Гэмтсэн эд ангийг сольж усны цоргыг засах, суларсан листүүдийг бөхлөх
Зарим газарт дусаал гоожиж завсар гарсан, дээврийн нурууны хавтангийн ан цав ба хууралт, дээврийн хучилтын талбайн 10% хүртэл лист хуурсан
21-40
Мөрлөсөн хучилтыг солих ба дээврийн нурууны хавтангуудыг хэсэгчлэн солих
Зарим листүүд байхгүй, эмтэрч цуурсан, дусаал гоожсон, сараалжид лист бэхэлсэн бэхэлгээ суларсан
41-60
25% хүртэл хуучин материал хэрэглэж мөрлөсөн хучилтыг солих
Дээврийн хучилт нэлэхүйдээ эвдэрсэн, зарим хэсэгт усны цорго болон дээврийн бэхэлгээ төмрийн эд ангиуд байхгүй, хуйлсан материалыг олон улаа нөхсөн
61-80
Дээврийн хучилтыг бүрэн солих
 
 
 
Хүснэгт № 45
 
Дээврийн вааран хучлага
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Ганц нэг зай завсар, черепиц хоорондын бэхэлгээ сул, черепиц хоорондын шаваас гэмтсэн
0-20
Шаваасыг сэргээх, дээврийн нурууны черепицийг нийт талбайн 10% хүртэлд сольж дахин өрөх
Зарим черепицийн гэмтэл /1м2 талбайд 1 черепицнээс ихгүй/, дүүжин усны цоргоны цөмрөлт ба зэврэлт. Заадасны шаваас ихээхэн гэмтсэн
21-40
Зарим нэгэн черепицийг сольж дахин өрөх; дүүжин усны цоргыг засах
Зарим черепицийн гэмтэл ба эмтрэл /1 м2 талбайд 2-3 черепиц/; дусаал гоожсон, завсар гарч ус, цас орсон
41-60
25% шинэ черепиц нэмж дээврийн хучилтыг дахин өрөх; дүүжин усны цорго, дээврийн металл эд ангийг солих
Дээвэрт нэлэнхүйд нь дусаал гоожсон, ихэнх черепиц ховхорч гэмтсэн, олон тооны нөхөөстэй, усны дүүжин цоргоны зарим эд анги үгүй болсон
61-80
Дээврийн хучилтыг бүрэн солих
 
 
 
 
 
Хүснэгт № 46
 
Дээврийн банзан  хучлага
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Дээврийн хучилтын бохирдол, дээврийн хучлагын 5% хүртэл талбайн зарим савх банзнууд гэмтсэн
0-20
Дээврийн хучилтын гэмтсэн савх банзнуудыг сольж цэвэрлэх
Дээврийн хучлагын 10% хүртэл талбайн савх банзнууд ховхорч, металл хөвөө эвдэрсэн
21-40
Савх банз, металл хөвөөг хэсэгчлэн солих
Дээврийн хучилтын 40% хүртэл талбайд савх банз ховхорч унасан буюу өмхөрч, хагд өвс ургасан
41-60
Савх банз ба металл хөвөөг шинэ материалыг нэмж солих
Савх банз нэлэхүйдээ өмхөрч, ховхорч унасан
61-80
Дээврийн хучилтыг бүрэн солих
 
 
 
 
 
 
 
Хүснэгт № 47
Дээврийн нимгэн банзан хучлага
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Банзнуудын жижиг гэмтлүүд, дээврийн хучилт бохирдсон
0-20
Дээврийг цэвэрлэх. Дээврийн хучилтын талбайд 5%-д шинэ нимгэн банз хэрэглэж дээд үеийг шинэчлэн засах.
Дээд, доод үеийн банкны ан цав, усны төмөр цорго зэврэлттэй, зарим хэсэгт дусаал гоожсон
21-40
Дээврийн хучилтын талбайд 20% хүртэлд шинэ нимгэн банз хэрэглэж дээд үеийг дэвсгэр хийж дахин хучих; усны цоргыг засах
Дээд үеийн банзнууд өмхөрч, цуурсан, дээврийн хучилтаар нэлэнхүйдээ дусаал гоожсонг
41-60
Доод үеийг нь цэвэрлэж засаад, дээврийн хучилтын талбайн 50% хүртэлд шинэ нимгэн банз хэрэглэж дээд үеийг дахин хучих; усны цоргыг засах
Банз нэлэнхүйдээ өмхөрч, хорхойд идэгдсэн, дээд ба доод талын банзнууд ховхорсон, усны дүүжин цорго эвдэрсэн
61-80
Дээврийн хучилт болон усны дүүжин цоргыг бүрэн солих
 
 
ШАЛ
Хүснэгт № 48
 
Бетонон, шигтгээт өнгөлгөөн, цементэн шал
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Жижиг цөмрөлт, утсан ан цавууд, шалны хөвөө үл ялиг гэмтсэн
0-20
Ан цав цөмөрхийг хэсэгчлэн бөглөх, шалны хөвөөг 209-д нь шинэ материал нэмж засах
Шал хөдөлгөөн ихтэй хэсэгт гадаргуу идэгдсэн, шалны талбайн 25% хүртэлд 0,5 м2 –аас бага цөмрөлттэй
21-40
Цөмөрхийг бөглөх
Нэлэнхүй гүн цөмрөлт, нийт талбайн 50% хүртэлд 5 м2-аас бага талбайтайгаар шал улнаас ховхорсон
41-60
Хөл хөдөлгөөн ихтэй хэсгийн шалны хучилтыг солих, улыг хэсэгчлэн засах
Шалны ул ба хучилт нэлэнхүйдээ эвдэрсэн
61-80
Шалны ул ба хучилтыг бүрэн солих
 
            ТАЙЛБАР: Ксилолитон, асфальтан ба бусад жижиг дүүргэгчтэй холбогч материалуудтай шалнуудын физик элэгдлийг энэхүү хүснэгтийн дагуу тодорхойлно.
 
 
 
 
Хүснэгт № 49
 
Керамик хавтанцран шал
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Жижиг эмтэрхий ба 20% хүртэл талбайн хавтанцруудад ан цав үүссэн
0-20
Зарим нэгэн хавтанцрыг солих
Зарим хавтанцар байхгүй, хөөлттэй, нийт талбайн 20-50% талбайд хавтанцар ховхорсон
21-40
Зарим хэсэгт хавтанцар нэмж шалны хучилтыг хэсэгчлэн солих
Зарим хэсэгт хавтанцар байхгүй, нийт талбайн 20%-аас дээш хэсэгт ул нь цөмөрсөн, ариун цэврийн өрөөнд давхар хоорондын хучилтаар дусаал дуссан байж болзошгүй
41-60
Нийт талбайн 50%-аас дээш хэсэгт хавтанцрыг солих, улсыг засах
Хучилт ба улны бүрэн эвдрэл, ариун цэврийн өрөөнд давхар хоорондын хучилтаар дусаал ихээхэн хэмжээгээр дуссан
61-80
 
 
 
 
 
Хүснэгт № 50
 
Зүймэл модон шал
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Тусдаа паркетэн хавтанцруудын жижиг гэмтэл ба үл мэдэг хаталт, тавнуудын хооронд 3 мм хүртэл зайтай, зарим тавнууд гажсан
0-20
Зарим хэсгүүдийг хусах, шалны хөвөөг бэхлэх
Зарим тавнууд улнаасаа ховхорсон; эмтэрхий, элэгдэл, ан цав ба зарим хэсэгт ихээхэн гажилт; зарим хэсэгт 5-10 ш тав хэсэг хэсгээрээ байхгүй; ул үл мэдэг гэмтсэн
21-40
Тавыг солих ба зарим хэсэгт нүхийг бөглөх, шалыг хусах. Шалны 10% хүртэл талбайд энд тэнд паркетыг шинээр хийх
Ихээхэн талбайд тав нь улнаасаа ховхорсон /мэдэгдэхүйц хөөлт, чахрах ба явахад битүү дуу чимээтэй/, зарим хэсэгт 0,5м2 хүртэл талбайд тав байхгүй, ихээхэн элэгдсэн, нэлэнхүйдээ гажсан, суулттай ба ул гэмтсэн
41-60
Шалны 50% хүртэлх талбайд хуучин материалаас ашиглаж паркетыг шинээр хийх ба улыг засах
Паркетэн хучлагын тасралтгүй нэлэнхүй байдал нь алдагдсан, тавнууд ихээхэн хэмжээгээр байхгүй, мэдэгдхүйц суулттай ба ул гэмтсэн
61-80
Паркет ба улсыг бүрэн солих
 
 
 
 
 
 
 
Хүснэгт № 51
Банзан шал
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Ганц нэг жижиг эмтэрхий, банк ба гулзайсан банзнуудын хооронд завсар гарсан
0-20
Шалны хажуугаар нь холбож өргөсгөх, гулзайсныг өнгөлж харуулдах
Хөл хөдөлгөөн ихтэй хэсэгт банз элэгдсэн, зарим хэсэгт банз эмтэрсэн, зарим банзнууд гэмтсэн
21-40
5% хүртэл банзнуудыг солих
Хотойлт ба суулт, зарим хэсэгт /дөрөвний нэгд/ банзнууд хугарсан
41-60
Шалны 25% хүртэл талбайд шинэ материал нэмж шинээр хий, лагыг зарим хэсэгт солих
Банзнууд өмхөрсөн, хорхойд идэгдсэн, хотойсон, суусан, шал эвдэрсэн
61-80
Банзан шал ба лагыг бүрэн солих
 
 
Хүснэгт № 52
Шахмал модон хавтант шал
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Хавтанцрын ирмэгийн ганц нэг жижиг эмтэрхий, хавтанцар хооронд 1 мм-ээс илүү өргөнтэй завсар гарсан, хавтанцар гулзайж, унжсан
0-20
Хавтанцрыг шахах, тэгшлэх
Хөл хөдөлгөөн ихтэй хэсэг ба уулзварт зарим хавтанцрууд эмтэрч элэгдэн гэмтсэн
21-40
10% хүртэл талбайн зарим хавтанцруудыг солих
Хучлага хотойж ба суусан, хавтан ихээхэн элэгдэж, өмхөрсөн
41-60
25% хүртэл шинэ материал нэмж дэр модыг солих ба шалыг дахин дэвсэх
Өмхөрч хорхойд идэгдсэн, дэр мод эвдэрсэн
61-80
Шалыг бүрэн солих
 
 
Хүснэгт № 53
Хуйлмал материалан шал
           
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Материал нь заадсаараа ховхорсон ба зарим хэсэгтээ хөөсөн, хөвөө жижиг гэмтлүүдтэй
0-20
Материалыг наах 20% хүртэл шинэ материал нэмж хөвөөг засварлах
Хаалганы орчим ба хөл хөдөлгөөн ихтэй хэсэгт материал элэгдсэн
21-40
Элэгдсэн хэсэгт нөхөөс хийх ба элэгдсэн хэсгийг солих
Шалны материал элэгдсэн, цөм цохигдсон, өрөөний нийт талбайд урагдсан, шалны 10% хүртэл талбайд ул нь суусан
41-60
Хуучин материалаас оролцуулж шалны хучлагыг бүрэн солих
Шалны ул суусан ба 10%-аас их талбайд эвдэрсэн
61-80
Улыг засах буюу түүнийг бүрэн солих, шалыг дахин хучих
 
Хүснэгт № 54
 
Синтетик хавтанцран шал
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Шалны захаар буюу нийт 10% хүртэл талбайд хавтанцар бүрэн хуурсан, шалны хөвөө жижиг гэмтлүүдтэй
0-20
Хавтанцрыг наах, 20% хүртэл шинэ материал нэмж хөвөөг засварлах
Шалны 10-25%-ын талбайн хавтанцрууд гэмтсэн  ба элэгдсэн
21-40
Элэгдсэн болон гэмтсэн хавтанцрыг солих
Шалны 25-40%-ийн талбайн хавтанцрууд цөмөрч, элэгдсэн, шалны ул зарим хэсэгтээ суусан
41-60
Улсыг засах, гэмтсэн хавтанцруудыг сольж хучлагыг дахин сэргээх
Шалны ул нэлэнхүй гэмтсэн, суусан
61-80
Ул ба шалны хучилтыг бүрэн солих
 
 
 
 
 
 
ЦОНХ, ХААЛГА
 
Хүснэгт № 55
Цонхны модон хайрцаг
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Жааз ханын уулзвар хэсгийн жижиг ан цав, цонх хаагдах хэсгийн элэгдэл ба нүх. Зарим хэсэгтээ шаваас ховхорсон, даруулга мод хэсэг газар байхгүй, шилэнд ан цав үүссэн, усны ховил бага зэрэг гэмтсэн
0-20
Жааз ханын уулзварыг чигжих. 15% хүртэл шинэ материал нэмж байхгүй байгаа даруулга мод, шаваас, шил, усны ховилыг сэргээх
Цонхны далавч хуурайшсан, гаж сан ба буландаа ганхсан, зарим эд ангиуд гэмтэж, үгүй болсон, шил ба усны ховил алга болсон
21-40
Далавч засах, уулзварыг бэхэлж нөхөх, 30% хүртэл шинэ материал нэмж цонхны шилийг сэргээх
Цонхны далавчийн доод банз, тавцан өмхөрсөн, мод хуурсан, далавч холхисон
41-60
Шинэ материал нэмж далавч жааз, цонхны тавцанг засах
Цонхны далавч, жааз, тавцан бүрэн өмхөрч, хорхойд идэгдсэн, хавтас нь онгойхгүй болон унасан, бүх уулзварууд гэмтсэн
61-80
Цонхны хайрцгийг бүрэн солих
 
 
 
 
 
 
Хүснэгт № 56
 
 
 
Цонхны металл хайрцаг
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Нягтруулах жийрэг элэгдсэн буюу байхгүй болсон, шилний ан цав буюу зарим хэсэгтээ бүр шил байхгүй, жааз ханын уулзвар хэсэгт жижиг ан цавууд үүссэн
0-20
Нягтруулах жийргийг сэргээх, 15% хүртэл шинэ материал нэмж шиллэх
Цонхны жаазны битүүмж алдагдсан, эд ангиуд хэсэгчлэн алга болсон буюу эвдэрсэн, цонхны усны ховилын гэмтэл, цонхны далавч хэв гажилтад орсон
21-40
Хавтсыг засах, уулзварыг бэхлэх, 50% хүртэл эд ангийг солих
Жаазны эд анги, далавчны зэврэлт ба хэв гажилтад орсон
41-60
50% хүртэл шаардлага хангахгүй материалыг сольж далавч, жаазыг засах
Жааз, даравч нэлэнхүйдээ зэвэрсэн ба бүрэн эвдэрсэн
61-80
Цонхны хайрцгийг бүрэн солих
 
 
 
 
 
 
 
Хүснэгт № 57
 
Модон хаалга
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Жааз хана ба хамар хананы уулзвар хэсгийн гадаргуугийн жижиг ан цав, хаалганы хавтас элэгдэж, хаалга хаагдах хэсэгт завсар гарсан
0-20
Уулзварыг нягтруулах, өнгөлж харуулдсан нэмэлт даруулга хийх
Хаалганы хавтас суусан буюу жаазны периметрийн дагуу сайн хаагддаггүй, эд ангиуд зарим хэсэгт гээгдсэн буюу эвдэрсэн, хаалганы жааз гажсан, чимэг хүрээнүүд гэмтсэн
21-40
50% эд ангиудыг сольж хаалганы жааз ба хавтсыг засах
Жааз зарим хэсэгтээ гэмтсэн буюу өмхөрсөн, чимэг хүрээ зарим хэсэгтээ гээгдсэн, хаалганы хавтасны бүслүүр гэмтсэн
41-60
Хаалганы жааз ба хавтсыг засах, эвдэрсэн хэсгийг солих
Хаалганы хавтас ба жааз бүрэн холхисон, нэлэнхүйдээ өмхөрсөн, хорхойд идэгдсэн
61-80
Нүхний дүүргэгчийг бүрэн солих
 
 
 
Хүснэгт № 58
Металл хаалга
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Нягтруулах жийрэг элэгдсэн буюу байхгүй, шилний ан цав, зарим хэсэгт шил байхгүй, жааз ханын уулзвар хэсгийн ан цав, хаалганы чимэг эд ангиуд гэмтсэн
0-20
Нягтруулах жийргийг сэргээх, 50% хүртэл шинэ материал нэмж чимэг эд ангийг солих
Эд ангиуд хэсэгчлэн гээгдсэн буюу эвдэрсэн; чимэг хүрээ гэмтсэн; бүслүүр, жааз гэмтсэн ба гажсан
21-40
50% эд ангийг сольж хаалганы хавтас ба жаазыг засах
Зарим хаалганы жааз ба хавтасны эд ангиуд зэвэрсэн; хаалганы дүүргэгч гэмтсэн
41-60
Гэмтсэн эд ангийг сольж хаалганы жаазыг засах, хавтсыг засах буюу солих
Хаалганы жааз, хавтас нэлэнхүйдээ зэвэрсэн болон эвдэрсэн
61-80
Нүхний дүүргэгчийг бүрэн солих
 
 
ЗАСЛЫН АЖЛУУД
Хүснэгт № 59
Усан будгийн ажил
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Будгийн үеийн ганц нэг гэмтлүүд, эмжээр, тааз ханын уулзварын хялгасан ан цав үүссэн
0-20
 
Будгийн үе зарим хэсэгтээ харлаж бохирдсон, зарим хэсэгтээ гэмтсэн
21-40
Гадаргуу ба будгыг нэг удаа угаах
Будгийн үеийн хялгасан ан цав, харласан ба бохирдсон; зарим хэсэгт хөөж овойсон
41-60
Гадаргууг угаах, 10% хүртэл зарим хэсгийг шавж нийвийдэх, 2 удаа будах
Дусаалын ул мөр, зэвийн толбо, хууралт, хөөлт ба будгийн үе чигжээстэйгээ унасан; гадаргууд гүн ан цав үүсэж, зураас, хөөлттэй
61-80
Гадаргууг бэлтгэж бүрэн будах
 
Хүснэгт № 60
Тосон будгийн ажил
           
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Будгийн үе зарим хэсэгтээ жижиг гэмтсэн, зураас гарсан
0-20
 
Будгийн үе харлаж, бохирдсон, бүдэг толботой ба халтартсан
21-40
Нэг удаа угаах ба будах
Мөөгөнцөртөж, хуурч, хөөсөн ба зарим хэсэгт гадаргуугийн 10% хүртэл будаг нь чигжээстэйгээ хуурсан
41-60
20% хүртэлх талбайн гадаргууг бэлтгэж 2 удаа ба нийтэд нь 1 удаа будах
Нэлэнхүй толбо, хууралт, хөөлт ба будгийн үе чигжээстэйгээ ховхорсон
61-80
Гадаргууг бэлтгэж бүрэн будах
Хүснэгт № 61
Цаасны ажил
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Зарим хэсэгт захаараа гэмтэж,  хуурсан
0-20
Захаар нь хэсэгчлэн наах
Булан, цахилгааны хэрэгсэл тавьсан хэсэг болон хаалганы нүхний орчмын ан цав, бохирдол ба урагдалт; зарим хэсгийн зураг өнгөө алдсан
21-40
Хэсэгчлэн наах
Гандалт, 50% хүртэл талбайн бохирдол, цаанаасаа ховхорсон
41-60
Гадаргууг бэлтгэхгүйгээр хананд обой наах
Гандалт, цаасан улнаасаа обой хуурсан, нийт талбайд ан цав үүссэн ба тасарсан
61-80
Гадаргууг бэлтгэж хананд обой наах
 
Хүснэгт № 62
Керамик хавтанцар өнгөлгөөний ажил
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Хавтанцарт жижиг ан цав үүсэж, эмтэрсэн
0-20
Эмтрэлтийг бөглөх
Өнгөлгөөний 50% хүртэл талбайд хавтанцар нягт наалдаагүй, хэсэгчлэн унасан
21-40
Зарим газар 10-аас илүү өнгөлсөн хавтанцар болих
20% хүртэл талбайд хавтанцар байхгүй, өнгөлгөөний 50%-иас илүү талбайд хавтанцар нягт наалдаагүй
41-60
25% хүртэл хуучныг нь хэрэглэж өнгөлгөөг солих
Олон хавтанцар байхгүй, үлдсэн нь амархан хуурдаг, улны зуурмаг гэмтсэн
61-80
Өнгөлгөөг бүрэн шинэчлэх, улыг сэргээх
 
Хүснэгт № 63
Шавардлагын ажил
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Хялгасан ан цав үүсэж, эмтэрсэн
0-10
Эмтрэлт, ан цавыг шавж нийвийдэх
Гүн ан цав, жижиг цөмрөлт, хучилтын үе зарим хэсэгтээ хуурсан
11-20
Шавардлагыг хэсэгчлэн бөглөх
Гадаргуугийн 5% хүртэл талбайд 1м2-аас бага талбайтай цөмрөлт ба хууралт илэрсэн
21-30
Гадаргуугийн 5% хүртэл талбайд 1 м2-аас бага талбайн шавардлага засах
25% хүртэл талбайд 10 м2-аас бага талбайтай шавардлага ба зарим хуурай шавардлагын хавтан унасан ба овойсон
31-40
Гадаргууг бэлтгэж шавардлага засах
25% хүртэл талбайд 10м2-аас их талбайтай шавардлага ба зарим хэсэгт хуурай шавардлагын хавтан унаж, овойсон
41-50
Гадаргууг бэлтгэж шавардлага засах
50% гаруй талбайд шавардлага ба хуурай шавардлагын хавтан нэлэнхүйдээ унасан, тогшиход амархан ховхрох буюу гараар авч болно
51-60
Гадаргууг бэлтгэхгүйгээр шавардлагыг бүрэн солих
Шавардлагын үе ба хуурай шавардлагын хавтангийн нэлэнхүй ховхролт, ул гэмтсэн
61-70
Гадаргууг бэлтгэж /дранк хадах, тор г.м/ шавардлагыг бүрэн солих
            ТАЙЛБАР: Хуурай хавтангаар хийсэн гадаргууд мөн хэрэглэнэ.
Хүснэгт № 64
Заамал модон ханын бүрхүүл
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Жижиг ан цав ба банз эмтэрсэн
0-20
Зарим банзнуудыг бэхлэх
Булан ба доод хэсэгт бүрхүүл нь хананаас ховхорсон, банзнууд нэвт хагарсан
21-40
Материал нэмэхгүйгээр нийт талбайн 50% хүртэлд зарим хэсгийн бүрхүүлийг нь цэгцлэх
Банз ялзарч, хананаас ховхорсон, зарим газарт ан цавтай, зарим нэгэн банз нь байхгүй болсон
41-60
50% хүртэл талбайд материал нэмж зарим бүрхүүлийг нь солих
Нэлээд банз байхгүй ба хананаас ховхорсон, гадаргуу ба суурийн дүнз өмхөрсөн
61-80
Бүрхүүлийг бүрэн солих
 
 
 
 
БАРИЛГЫН ДОТОРХ ИНЖЕНЕРИЙН ШУГАМ СҮЛЖЭЭНИЙ СИСТЕМИЙН ФИЗИК ЭЛЭГДЛИЙН ХҮСНЭГТ
 
Хүснэгт № 65
Халуун усан хангамжийн систем
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Жийргэвч холигчийн жийрэг, хаалт арматурын сулралт, гол ба босоо яндангуудын дулаан тусгаарлалт гэмтсэн
0-20
Жийргэвч, холигчийн жийрэг солих дамжуулах хоолойн дулаан тусгаарлагчийг хэсэгчлэн засах
Дамжуулах хоолойн эрээсэн холболттой ба хаалт арматурын бэхэлгээний хэсгийн ус шүүрэлт; зарим алчуур хатаагч ажиллахгүй /дусаал, будгийн гэмтэл, засварын ул мөр/; гол ба босоо яндангийн дулаан тусгаарлалтын гэмтэл; зарим хэсэгт яндан хоолой зэвэрсэн
21-40
Хаалт арматур, зарим алчуур хатаагчийг солих, шугам, дамжуулах яндан хоолойг зарим хэсэгт солих, дулаан тусгаарлалтыг сэргээх
Холигч, хаалт арматурын эвдрэл; шугам ба дамжуулах яндан хоолойд засвар хийсэн ул мөртэй /хомут, нөхөөс, зарим хэсгүүдийг сольсон/; алчуур хатаагч хангалтгүй ажилладаг; дамжуулах хоолой ихээхэн зэвэрсэн
41-60
Хаалт арматур, холигч, алчуур хатаагчийг солих; шугам, дамжуулах яндан хоолой ба босоо яндангуудыг хэсэгчлэн солих
Системийн эвдрэл; хаалт арматур, холигч, алчуур хатаагч ажиллахгүй болсон, системд /хомут, хэсэгчлэн сольсон, гагнуур/ их засвар хийсэн ул мөртэй; системийн элементүүд зэвэрсэн
61-80
Системийг бүрэн солих
 
 
 
 
 
Хүснэгт № 66
Халаалтын систем
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Жийрэг, хаалт арматурын жийргэвчийн сулралт, халаах хэрэгсэл болон босоо яндангийн будаг гэмтсэн, зарим хэсэгт гол шугамын дулаан тусгаарлалт гэмтсэн
0-20
Жийрэг, сальник солих, яндан хоолойн дулаан тусгаарлалтыг хэсэгчлэн сэргээх
Хаалт арматурын бэхэлгээний хэсэг, тоног төхөөрөмж ба халаах хэрэгслийн секцүүдээс ус шүүрсэн; гол ба босоо янданд хомут хийсэн; гол яндангийн дулаан тусгаарлалт ихээхэн гэмтсэн; калориферийг зассан ул мөртэй
21-40
Хаалт арматур, зарим халаах хэрэгслийг хэсэгчлэн солих, босоо шугам ба гол шугамын зарим хэсгүүдийг солих; дулаан тусгаарлалтыг сэргээх; калориферт тохиргоо хийх ба засах
Халаах хэрэгсэл ба тэдний холболтын хэсэг дэх шүүрэлт; халаах хэрэгсэл дэх шүүрэлтийн ул мөр ба түүнийг сэргээсэн ул мөр, босоо ба гол яндан дахь ихээхэн тооны хомутууд, түүнийг засварласан ба сонгож сольсон шинж тэмдэг; гол шугамын дамжуулан яндангийн зэврэлт; калорифер найдваргүй ажиллагаатай
41-60
Гол шугамыг бүрэн, босоо яндан ба халаах хэрэгслийг хэсэгчлэн солих, дулаан тусгаарлалтыг сэргээх, калориферийг солих
Дамжуулах яндан хоолойн ихээхэн гэмтэл /босоо ба гол шугам/, зэвэнд ихээхэн идэгдсэн, зарим хэсгүүдэд засвар хийсэн шинж тэмдэг /хомут, гагнуур/, халаах хэрэгсэл ба хаалт арматурын хангалтгүй ажиллагаа, тэдний закипание; дамжуулах хоолойн дулаан тусгаарлалт ихээхэн гэмтсэн
61-80
Системийг бүрэн солих
 
Хүснэгт № 67
 
 
Хүйтэн усан хангамжийн систем
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Сальник, краны жийрэг, хаалт арматурын сулралт, бачкины ус алдалт, зарим хэсгийн дамжуулах хоолойн будаг гэмтсэн
0-20
Сальник, хаалт арматурын жийргийг солих, бачкийг тохируулах ба засах
Кран, хаалт арматурын холболтын хэсгийн ус шүүрэлт; дамжуулах хоолойн зарим гэмтлүүд /цооролт, ус алдалт/;  дамжуулах хоолойн зарим хэсгүүд зэвэрч гэмтсэн; тоног төхөөрөмж ба бачкиноос /20%/ ус алддаг
21-40
Кран ба хаалт арматурыг хэсэгчлэн солих, дамжуулах хоолойн зарим хэсгүүдийг засаг, дамжуулах хоолойн будгийг сэргээх
Арматур, бачки /40%/ муудсан; дамжуулах хоолойг зассан ул мөр /хомут, гагнуур, зарим хэсгүүдийг сольсон/; дамжуулах хоолойн ихээхэн зэврэлт; бачкины 10% хүртэл гэмтсэн /ан цав, таг, бариул гээгдсэн/
 
41-60
Хаалт арматур, бачкийг хэсэгчлэн, дамжуулах хоолойн зарим хэсгүүдийг солих, дамжуулах хоолойг будаг
Систем бүрэн муудсан, түгээх арматур эвдэрсэн, олон тооны хомут, дамжуулах хоолойн зарим хэсгүүдийг сольсон шинж, системийн элементүүд ихээхэн зэвэрсэн, угаах багвар 30% хүртэл гэмтсэн
61-80
Системийг бүрэн солих
 
 
 
 
 
Хүснэгт № 68
Ариутгах татуурга ба борооны ус зайлуулалтын систем
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Тоног төхөөрөмжүүдийн уулзвар хэсгийн сулралт; угаагуур, тосгуур, угаалтуур, ванны гадаргуугийн 10% хүртэл талбайн пааландсан гадаргуу гэмтсэн; хуванцар дамжуулах хоолойд ан цав үүссэн
0-20
Холбоосыг нягтруулах, хоолойг хэсэгчлэн засах
Тоног төхөөрөмжийн уулзваруудын 10% хүртэлд ус алддаг; угаагуур, тосгуур, угаалтуур, ванны гадаргуугийн 20% хүртэлд пааландсан гадаргуу гэмтсэн; керамик угаалтуур ба суултуурын 10% хүртэл гэмтсэн /эмтэрхий, ан цав, цөмөрхий/; ширмэн дамжуулах хоолойн зарим хэсгийн гэмтэл; хуванцар дамжуулах хоолой ихээхэн гэмтсэн
21-40
Тоног төхөөрөмжүүдийн уулзвар хэсгийг бөглөж, чигжих, ширмэн дамжуулах хоолойг зарим хэсэгт засах, перхлорвинилэн дамжуулах хоолойг хэсэгчлэн солих, зарим нэгэн төхөөрөмжийг солих
Тоног төхөөрөмжүүдийн уулзвар хэсэгт ус ихээхэн алддаг; угаагуур, тосгуур, угаалтуур, ванны гадаргуугийн 30% хүртэл талбайн пааландсан гадаргуу гэмтсэн; керамик угаалтуур ба суултуурын 20% хүртэл гэмтсэн; дамжуулах ширмэн хоолой гэмтсэн, хуванцар дамжуулах хоолой нэлэнхүйдээ гэмтсэн
41-60
Дамжуулах хоолой ба тоног төхөөрөмжийг хэсэгчлэн солих, перхлорвинилэн дамжуулах хоолойг солих
Систем эвдэрсэн; тоног төхөөрөмж ихээхэн гэмтсэн; засвар хийсэн шинж тэмдэгтэй /комут, зарим хэсгүүдийг сольсон ба бөглөсөн/
61-80
Системийг бүрэн солих
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Хүснэгт № 69
Цахилгаан тоног төхөөрөмжийн систем
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Эвдрэл, бэхлэлтийн сулралт, зарим тоног төхөөрөмжүүд байхгүй /унтраалгын суурь, залгавч, патрон г.м./; модон тагийн зарим хэсгийн гэмтэл металл шкафны гадаргууд зэврэлтийн ул мөр илэрсэн
0-20
Дутуу байгаа тоноглолуудыг байрлуулах ба бэхлэх, шкафыг засах
Гол ба өрөөн доторх шугамын тусгаарлалт зарим хэсэгтээ алдагдсан, утасны уян байдал алдагдсан, ил утаснууд будганд ихээхэн хучигдсан, зарим тоноглолууд ба түүний таг байхгүй, оролтыг хуваарилах самбарыг зассан шинж тэмдэгтэй
21-40
Сүлжээний тусдаа хэсгүүд ба тоноглолуудыг солих, оролтыг хуваарилах самбарыг засах
Утасны уян байдал ба тусгаарлалт бүрэн алдагдсан, гол ба өрөөн доторх шугам ба тоноглолууд ихээхэн гэмтсэн, хэсэгчлэн сет ба тоноглолуудыг сольж системийг зассан шинж тэмдэг, түр жийрэг хийсэн, оролтыг хуваарилах самбар эвдэрсэн
41-60
Сүлжээний тусдаа хэсгүүд, тоноглол ба оролтыг хуваарилах самбарыг солих, ил утаснуудыг солих
Систем эвдэрсэн; утас, самбар, тоноглол, оролтыг хуваарилах самбар; тоноглолын зарим нь байхгүй; утас нүцгэрсэн; их засвар хийсэн шинж утаснуудын унжилт, шкаф, самбар, оролтыг хуваарилах самбар гэмтсэн/
61-80
Системийг бүрэн солих
 
 
Хүснэгт № 70
Зуух
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Зуухны шавардлага, босоо хавирга /разделка/ буюу заадасны галд тэсвэртэй тоосгоны жижиг ан цав
0-20
Ан цавыг бөглөх
Галын хотлын тоосгонуудын шилжис хийлт ба гүн ан цав, тоноглолууд холхисон, яндан бөглөрснөөс зуухны амнаас утаа гардаг
21-40
Зуухны хүнхэр хэсгийг дахин өрөх ба галын хотлыг дотор талаас нь өнгөлөх, унасан тоосгыг бэхэлж, эвдэрснийг солих, янданг дахин хөөлөх
Нийтдээ их халдаг, хаалгаар утаа баагидаг, хана зарим хэсгээрээ овойсон; тоноглолууд гэмтсэн ба зарим хэсэгт унасан
41-60
Тоосго нэмж зуухыг зарим хэсгийг шинээр өрөх
Ихээхэн овойлт ба хана босоо тэнхлэгээс хазайсан, гадна шавардлага гүн ан цавтай, тоосгонууд унасан, шилжсэн, босоо ба хэвтээ хавирга /разделка/ зарим хэсэгтээ эвдэрсэн, галын хотол гэмтсэн, тоноглолууд зарим хэсэгт байхгүй.
61-80
Тоосго нэмж зуухыг шинээр дахин өрөх, улыг засах
 
Хүснэгт № 71
Хог дамжуулах хоолой
 
Элэгдлийн шинж тэмдэг
Физик элэгдэл %
Ажлын иж бүрдэл
Их биеийн жижиг ан цавууд, шүүлтүүрийн хавхлага гацсан
0-20
Жижиг эвдрэлүүдийг засах
Шүүлтүүрийн хавхлага эвдэрсэн, бурзангийн холбоос нь нягтраагүй, хог дамжуулах хоолойн их биед зарим хэсэгт цөмөрсөн, металл эд анги зэвэрсэн
21-40
Шүүлтүүрийн хавхлагыг засах, зуурмаг шахах, их биеийн цөмөрсөн хэсэгт бандаж байрлуулах
Шүүлтүүрийн люк дахь металл эд ангийн эвдрэл буюу алга болсон, их биеийн уулзвар хэсэг холхисон ба томоохон цөмөрсөн, шифертэй бункерийн эвдрэл, хогийн хоолойн агааржуулах хоолойн гадаргуу эвдэрсэн
41-60
Нөхөөс тавих ба шүүлтүүрийн байгууламжийг солих замаар их биеийг засаг, хог дамжуулах хоолойн агааржуулалтыг дахиж хийх
Хог дамжуулах хоолойн их бие бүрэн холхисон буюу шүүлтүүрийн байгууламж эвдэрсэн, агааржуулах хоолой ба хог цуглуулах камер эвдэрсэн
61-80
Их бие ба агааржуулах камерыг бүрэн солих, хог цуглуулах камерыг засах
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Хавсралт 1
 
БҮТЭЭЦ, ЭЛЕМЕНТ, СИСТЕМ БА БАРИЛГЫН ФИЗИК ЭЛЭГДЛИЙГ ҮНЭЛЭХ ЖИШЭЭ
 
Жишээ 1.Хийцлэлийн элементийн болон саланги хэсгүүдийн физик элэгдлийн үнэлгээ
 
   I.                  Угсармал самбаран модон хананд үзлэг хийж үзэхэд дараах элэгдлийн шинжүүд илэрлээ. Үүнд:
 
1-р хэсэгт- хаяавчны тэнхлэгийн хазайлт, самбаруудын хооронд завсартай, зарим нэгэн хэсэгтээ өмхрөлт, самбарын зарим хэсэгт гажилт үүссэн. Нийт талбайн 30 орчим хувь нь гэмтсэн,
 
2-р хэсэгт-хаяавчны мэдэгдхүйц хазайлт, өмхрөлт болон бусад гэмтэл байхгүй,
 
3-р хэсэгт-самбаруудын хооронд завсартай. Нийт 30%-аас бага талбайн мод өмхөрсөн,
 
Энэхүү зааврын 1, 2-р заалт ба 6-р хүснэгтийн дагуу физик элэгдлийг тооцоход:
 
1-р хэсэг-40% /6-р хүснэгтийн 31-40%-ийн хязгаар дахь гэмтлийн бүхий л шинжийг хадгалсан/.
 
2-р хэсэг-31% /дээр дурдсан хязгаар дахь гэмтлүүдийн зөвхөн 1-ийг нь л хадгалсан,
 
3-р хэсэг 35% /дээр дурдсан хязгаар дахь шинж тэмдгүүдээс 2 нь л илэрсэн/
 
 II.                  Керамик хавтанцаран шаланд үзлэг хийхэд зарим хэсэгт хавтанцрууд нь байхгүй ба шалгаж үзсэн нийт талбайн 43%-д нь хавтанцар ховхорч хөндийрсөн байсан.
 
Энэхүү зааврын 49-р хүснэгтийн дагуу тодорхойлоход, шалны физик элэгдлийн үзүүлэлт нь 21-40%-ийн хооронд ба нийт талбайн 20-50% нь гэмтэлтэй байна.
 
Үзлэг хийсэн хэсгийн физик элэгдлийг интерполяци хийж тооцох нь зүйтэй. 21-40%-ын хоорондын физик элэгдлийн үзүүлэлтийн зөрөө нь 20% байна.
 
Уг интервалд тусгасан физик элэгдэлтэй хэсгийн талбайн зөрөө нь 31% /20-50%/ байна.
Гэмтсэн хэсгийн талбай нь 1%-аар өсөхөд физик элэгдлийн үзүүлэлт нь 20/31% байна.
 
Нийт талбайн 43% нь гэмтэлтэй хэсгийн физик элэгдлийг интерполяцийн аргаар тодорхойлъё. 21+20/31923=35,8% Үүнийг бүхэлтгээд шалны физик элэгдэл нь 36% байна.
 
            Жишээ 2. Янз бүрийн техникийн төлөв байдалтай хэсгүүдийн хувийн жинг бодолцон хийцлэлийн элементүүдийн физик элэгдлийг үнэлэх
 
            Дөрвөн секцтэй тоосгон барилгын чулуун шугаман суурийн физик элэгдлийг тооцох шаардлагатай байна.
 
            Үзлэгийн явцад илэрсэн зүйлс:
1.      Гурван секц доторх суурь нь 30% элэгдлийн шинж тэмдэгтэй.
2.      Дөрөв дэх нүүрэн талын секц доорх суурь нь 50% элэгдлийн шинж тэмдэгтэй байна.
Ажлын хүснэгт 1-ийг бөглөе.
 
Хүснэгт № 1
 
Хэсгийн нэр
Хэсгийн элементийн нийт эзлэхүүн эзлэх хувь(P /P )*100%
Элементийн хэсгийн физик элэгдэл Ф , %
Хэсгийн физик элэгдлийн жигнэсэн дундаж утгын тодорхойлолт %
Элементийн нийт физик элэгдэлд хэсгийн физик элэгдлийн эзлэх хувийн жин %
Суурь 1, 2, 3-р секцүүдийн доорх
70
30
70/100*30
21
4-р секцийн доорх
30
50
30/100*50
15
Нийт
100
 
 
Ф =36
 
            Элэгдлийн утгыг 5% хүртэл бүхэлтгэхэд суурийн физик элэгдэл нь 35%-тай тэнцүү байна.
 
            Жишээ 3. Төрөл бүрийн материалаар хийсэн шалны физик элэгдлийн үнэлгээ
 
            Гурван төрлийн шалтай барилгын физик элэгдлийг үнэлэх шаардлагатай байна: Өрөө, коридорт – паркет, гал тогоонд – банзан, ариун цэврийн өрөөнд керамик хавтанцран. өрөөнүүдэд төрлөөсөө хамаарч шалны элэгдэл нь харилцан адилгүй байна. Шалны хувийн жинг төрөл тус бүр дээр нь зураг төслөөр буюу объектын хэмжилтээр тодорхойлно. Ажлын хүснэгт 2-ыг бөглөнө.
 
 
 
Хүснэгт № 2.
                       
Хэсгийн нэр
Хэсгийн элементийн нийт эзлэхүүнд эзлэх хувь(P /P )*100%
Элементийн хэсгийн физик элэгдэл Ф , %
Хэсгийн физик элэгдлийн жигнэсэн дундаж утгын тодорхойлолт %
Элементийн нийт физик элэгдэлд хэсгийн физик элэгдлийн эзлэх хувийн жин %
Паркет шал унтлагын өрөө
25
30
25/100*30
7,5
Нийтийн өрөө 1-р хэсэг
12
50
12/100*50
6
2-р хэсэг
28
40
28/100*40
11,2
Коридорт
10
60
10/100*60
6
Бүгд
72
 
 
30,7
Банзан шал  1-р хэсэг
10
50
10/100*50
5
2-р хэсэг
5
40
5/100*40
2
Бүгд
15
 
 
7
Керамик
Хавтанцран
 
 
 
 
1-р хэсэг
6
30
6/100*30
1,8
2-р хэсэг
4
50
4/100*60
2
Бүгд
10
 
 
3,8
Нийт
100
 
 
Ф = 41,5
 
            Элэгдлийн утгыг 5% хүртэл нь бүхэлтгэхэд шалны физик элэгдэл нь 40%-тай тэнцүү байна.
 
            Жишээ 4. Олон үет бүтээцийн физик элэгдлийн үнэлгээ
 
            18 жил ашиглагдсан, 35 см зузаан цементэн фибролитэн дулаалгатай гурван үет хавтгаалжин ханатай барилгын физик элэгдлийг тодорхойлох шаардлагатай байна. Энэхүү зааврын 1.6 заалтын дагуу хавтгаалжийн физик элэгдлийг түүний одоогийн төлөв байдал, ашиглалтын хугацаагаар нь тодорхойлно.
 
   I.                  Техникийн төлөв байдлын үнэлгээ 14 хүснэгтийн дагуу хийгдэнэ. Нийт хавтгаалжийн 30% нь 35%-ийн элэгдэлтэй, 70% нь 20%-ийн элэгдэлтэй байна.
 
Бүх хавтгаалжийн физик элэгдэл нь 1, 3 заалтын томьёогоор тодорхойлогдоно.
 
Ф = 35*30/100+20*70/100=24,5% 25%
 
 II.                  Ашиглалтын хугацааны үнэлгээ:
Хавтан нь 2 үе төмөр бетон, 1 үе цементэн фибролитоос бүрдэнэ. Төмөр бетон үеийн ашиглалтын хугацаа нь 100 жил гэж үзэхэд 18 жил ашиглагдсан /Зураг 1/ хавтангийн төмөр бетон үеийн физик элэгдэл нь 23% байна.
 
Гурван үед хавтангийн цементэн фибролитын ашиглалтын хугацааг 40 жил гэж үзэхэд физик элэгдэл нь 2-р зургийн дагуу 35% байна.
 
Хавсралт 3-ын хүснэгтийн дагуу энэ үеийн хувийн жингийн итгэлцүүр нь сэргээн босголтын өртөгтэйгөө  К = 0,38; К =0,62
Ф = 23*0,38+35*0,62=30,44% 30%
 
1.5 заалтын дагуу дээрх утгуудын ихээр нь физик элэгдлийг тооцоход 3 үет ханын физик элэгдэл нь 30% байна.
 
Жишээ 5. Төвлөрсөн халаалтын системийн физик элэгдлийн үнэлгээ
           
            Өгсөн нь: Угсармал, 5 давхар, 18 жил ашиглагдсан. Төвлөрсөн халаалтын систем нь ган труба ба конвертортой дамжуулах хоолойн дээгүүр түгээлттэй.
 
            Үзлэг хийх явцад: Тоног төхөөрөмжүүд ба тэдний бэхэлгээ суулгасан хэсэгт 20% хүртэл ус дусалж алдаж байсан, техникийн хонгилд магистрал шугамд маш их хомуттай /10м-т 2 хүртэл/, тулгуур болгон тусдаа хомуттай, 2 газар 2м хүртэл урттай дамжуулах хоолой солих шаардлагатай ба маш их зэврэлттэй байсан. Гурван жилийн өмнө калориферыг ба дамжуулах хоолойн түгээх арматурын 90%-ийг сольсон.
 
            Ийм төлөв байдалд байгаа системийн элэгдэл нь 66 дугаар хүснэгтийн дагуу 45% байна.
 
            Урд нь тусдаа элемент хэсгүүдийг шинэчилж сольж байсныг тооцон системийн физик элэгдлийг ашиглалтын жилээр нь тооцох нь зүйтэй. /Зураг 4, хавсралт 4/.
 
Дараах хүснэгтийг бөглөе.
Хүснэгт 3
 
Системийн элемент
Төвлөрсөн халаалтын систем дэх сэргээн засварлах ажлын хувийн жин %
Ашиглалтын хугацаа жил
Графикийн дагуу элементийн физик элэгдэл %
Тооцооны физик элэгдэл, Ф %
Гол шугамууд
25
18
60
15
Тулгуурууд
27
18
40
10,8
Халаах хэрэгслүүд
40
18
40
16
Түгээх арматур
7
3
30
2,1
Калориферүүд
1
3
25
0,4
Нийт
 
 
 
44,3
            Төвлөрсөн халаалтын системийн нийт физик элэгдэл нь 44,3% байна.  Элэгдлийн утгыг 5% хүртэл нь бүхэлтгэхэд төвлөрсөн халаалтын системийн физик элэгдэл нь 45%-тай тэнцүү байна.
 
            Жишээ 6. Барилгын физик элэгдлийн үнэлгээ
 
            5 давхар том хавтгаалжин орон сууцны барилгын бүх хийц бүтээцийн физик элэгдлийн үнэлгээг хийсэн. Энэхүү зааврын 2 дугаар хавсралтын дагуу томсгосон хийц элементүүдийн сэргээн засварлалтын өртгийн хувийн жинг тодорхойлно.
 
            Элемент ба системийн физик элэгдлийн үнэлгээний дүн ба түүний сэргээн засварлалтын өртгийн хувийн жинг тодорхойлсон дүнг хүснэгт 4-д тусгасан.
 
Барилгын элементүүдийн нэр
Ижилтгэсэн хийцийн элементүүдийн хувийн жин, % /сб № 28/
Элементийн хувийн жин /2-р хүснэгт/, %
Элементийн тооцооны хувийн жин, Li*100%
 
Барилгын элементүүдийн физик элэгдэл, %
Үнэлгээний үр дүнгээр, Ф
Физик элэгдлийн жигнэсэн дундаж утга
1
Суурь
4
-
4
10
0,4
2
Хана
43
86
37
15
5,55
3
Хамар хана
-
14
6
20
1,2
4
Хучилт
11
-
11
10
1,1
5
Дээвэр
7
75
5,25
3,5
1,8
6
Дээврийн хучилт
-
25
1,75
40
0,7
7
Шал
11
-
11
30
3,3
8
Цонх
-
48
2,88
15
0,43
9
Хаалга
6
52
3,12
20
0,62
10
Заслын хучилт
5
-
5
50
2,5
11
Сантехник ба электро техникийн тоноглол: Үүнд
10
 
 
 
 
Халаалт
1,9
-
1,9
40
0,76
Хүйтэн усан хангамж
0,7
-
0,7
25
0,175
Халуун усан хангамж
0,7
-
0,7
40
0,28
Ариутгах татуурга
3,8
-
3,8
30
1,14
Цахилгаан хангамж
2,9
-
2,9
15
0,435
12
Бусад
3
 
 
 
 
Шат
0
31
0,93
20
1,86
Тагт
-
24
0,72
20
0,14
Бусад
-
45
1,35
-
-
 
 
100
-
100
 
Ф =22,43
 
            Үнэлгээг 1% хүртэл бүхэлтгэхэд барилгын физик элэгдэл нь 22% байна.
 
 
 
Хавсралт 2.
 
ИЖИЛТГЭСЭН ХИЙЦЛЭЛИЙН ЭЛЕМЕНТҮҮДИЙН ДУНДАЖ ХУВИЙН ЖИН
 
Нэгтгэсэн хэсгүүдийн нэр
Хийцийн хэсгүүдийн нэр
Элементүүдийн хувийн жин /барилгын зэргээр/ %
I
II
III
IY
Y
1
Хана ба хамар хана /100%/
Хана
73
86
80
76
61
Хамар хана
27
14
20
24
39
2
Дээврийн хучилт
Дээврийн хучилтын хийц
75
40
40
40
47
Дээврийн хучилт
25
60
60
60
53
3
Нүхнүүд /100%/
Цонх
48
56
56
67
67
Хаалга
52
44
44
33
33
 
 
Барилгын өндөр
Вариант
 
5 давхар хүртэл
5-аас дээш давхар
Тагттай
тагтгүй
4
Бусад /100%/
Тагтууд*
33
31
15
-
-
-
-
Шат
25
24
51
51
40
25
-
Бусад
42
45
34
49
60
75
100
 
* - тагтгүй үед шат ба бусад ажлуудын хувийн жинг тагтны хувийн жингийн хагасаар нэмэх шаардлагатай.
 
Хавсралт 3
 
ОЛОН ҮЕТ ХАВТГААЛЖИН ХАНА БОЛОН ХОСОЛМОЛ ДЭЭВРИЙН ҮЕҮДИЙН ЭЗЛЭХ ХУВИЙН ЖИН /ӨРТГӨӨР НЬ/
 
Бүтээцийн нэр
Дулаалгын материал
Хүнд бетон
өртгийн хувийн жин %
Хүнд бетон
Дулаалга
Гурван үет ханын хавтан
Хөшүүн эрдэс хөвөн хавтан
30
0,4
0,6
Цементэн фибролит
35
0,38
0,62
-"-
40
0,3
0,7
Сүвэрхэг бетон
35
0,45
0,55
Сувэрхэг бетон
40
0,34
0,66
Хоёр үет ханын хавтан
Хөнгөн бетон
30
0,5
0,5
Хөнгөн бетон
35
0,55
0,45
3 үет хавтгай дээврийн хавтан
Эрдэс хөвөн
-
0,35
0,65
2 үет хавтгай дээврийн хавтан
Хөнгөн бетон
-
0,5
0,5
 
 
 
 
 
 
 
Хавсралт 4.
 
ИНЖЕНЕРИЙН ШУГАМ СҮЛЖЭЭНИЙ СИСТЕМ ДЭХ ЭЛЕМЕНТҮҮДИЙН ЭЗЛЭХ ХУВИЙН ЖИН
 
Инженерийн тоног төхөөрөмжийн систем
Элементүүд
Системийн элементүүдийн эзлэх хувийн жин, дараах давхартай үед
1-3
4-6
9-12
12-оос дээш
Барилгын доторх халуун усны хангамж
Гол шугам
40
30
25
20
Тулгуур
30
40
45
55
Алчуур хатаагч
10
13
15
15
Холигч
10
10
10
7
Түгээх арматур
10
7
5
3
Төвлөрсөн халаалт
Гол шугам
35
25
20
15
Тулгуур
26
27
29
31
Халаах тоног төхөөрөмж
30
40
45
50
Түгээх арматур
9
7
5
3
Калорифер
-
1
1
1
Барилгын доторх дамжуулах хоолой
Дамжуулах яндан хоолой
45
42
38
35
Кран ба түгээх арматур
30
32
34
35
Бачки
25
26
28
30
Барилгын доторх ариутгах татуурга
Угаалтуур, тосгуур
25
25
20
20
Угаагуур, ванна
30
30
35
35
Гадаалгуур
20
20
25
25
Дамжуулах яндан хоолой
25
25
20
25
Барилгын дотор цахилгаан тоног төхөөрөмж
Гол шугам
20
20
25
25
Өрөөн доторх шугам
25
25
22
22
Цахилгаан тоног төхөөрөмж
30
32
33
35
Оролтыг хуваарилах самбар
25
23
20
18
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
ГАРЧИГ
 
 
1.       Нийтлэг үндэслэл
2.       Орон сууцны барилгуудын бүтээц, элементүүдийн физик элэгдлийн хүснэгт
Суурь
Хана
Багана /шон, тулгуур/
Хамар хана
Хучилт
Шат
Лодж, тагт, саравч
Дээвэр
Дээврийн хучилт
Шал
Цонх, хаалга
Заслын ажлууд
3.       Барилгын доторх инженерийн шугам сүлжээний системийн физик элэгдлийн хүснэгт
Хавсралт 1. Бүтээц, элемент, систем ба барилгын физик элэгдлийг тооцох жишээ
Хавсралт 2. Ижилтгэсэн хийцлэлийн элементүүдийн дундаж хувийн жин
Хавсралт 3. Олон үет хавтгаалжин хана болон хосолмол дээврийн үеүдийн эзлэх хувийн жин
Хавсралт 4. Инженерийн шугам сүлжээний систем дэх элементүүдийн эзлэх хувийн жин