АГААРЫН ТЭЭВРИЙН ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА-ДУНД ОНГОЦ

Хүчингүй эрх зүйн акт

Иргэний нисэхийн дҮрэм - 125

агаарын тээврийн Үйл ажиллагаа - Дунд онгоц

- Энэ дүрэм ДБ-ийн сайдын 2003 оны 124 тоот тушаалаар батлагдаж, 2003 оны 08-р сарын 01-ний өдрөөс хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж эхэлсэн.

- Дүрэмд оруулсан нэмэлт, өөрчлөлтүүд:

1. ДБ-ийн сайдын 2003 оны 245 тоот тушаалаар 125.1, 125.2, 125.14, 125.16, 125.31- 125.34, 125.36- 125.39, 125.43-125.45, 125.48, 125.49, 125.54, 125.74-125.77, 125.80-д өөрчлөлт оруулсан

2. ЗТАЖ-ын Сайдын 2005 оны 144 тоот тушаалаар 125.27, 125.35, 125.61, Хавсралт А.7-д тус тус өөрчлөлт оруулсан

3. ЗТАЖ-ын сайдын үүрэг гүйцэтгэгчийн 2006 оны 036 дугаар тушаалаар:

- 125.58, Хавсралт А-гийн А.4-ийг өөрчлөн найруулж,

- Е бүлэгт 125.61.1 дэх зүйлийг нэмсэн.

А БҮЛЭГ. ЕРӨНХИЙ ЗҮЙЛ 5

125.1. Зорилго 5

125.2. Тодорхойлолт 5

125.3. Заавар, журмыг дагаж мөрдөх 5

БҮЛЭГ В. НИСЛЭГИЙН ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА 5

125.4. Онгоцны нислэгт тэнцэх чадвар 5

125.5. Багийн гишүүдийн нийтлэг хэл 5

125.6. Нислэгийн бэлтгэл ажиллагаа 6

125.7. Авран хамгаалах тоног төхөөрөмжийн тухай мэдээлэл 6

125.8. Түлш 6

125.9. Бүхээгийн шалгах хуудас 7

125.10. Аюулгүй ажиллагаа – зорчигч 7

125.11. Нисэх багийн бүхээгт орох зөвшөөрөл 7

125.12. Онгоцны удирдлага 7

125.13. Нислэгийн бичлэгийн хэрэгсэлд тавигдах шаардлагууд 8

125.14. Түлшээр сумлах, түлш юүлэх ажиллагаа 8

125.15. Түлш асгарах 8

125.16. Аэродромын ашиглалт 9

125.17. Нэг хөдөлгүүрт онгоцоор ХНЖ-аар нислэг үйлдэх 9

125.18. Үйл ажиллагааг хязгаарлах буюу түр зогсоох 10

125.19. Ил харааны нислэгийн журам (ИХНЖ)-аар үйлдэх нислэгийн аюулгүй нам өндөр 10

125.20. Усан дээгүүрх нислэг 10

125.21. Онцгой нөхцөл байдлын үеийн арга хэмжээний төлөвлөгөө 10

В БҮЛЭГ. ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ ХЯЗГААРЛАЛТ БОЛОН ЦАГ УУРЫН ШААРДЛАГУУД 11

125.22. Цаг уурын мэдээ 11

125.23. Цаг уурын нөхцөл – ИХНЖ-аар үйлдэх нислэг 11

125.24. Цаг уурын нөхцөл – ХНЖ-аар үйлдэх нислэг 11

125.25. Аэродромын ашиглалтын хязгаарлалт – ХНЖ-аар үйлдэх нислэг. 12

125.26. ХНЖ-аар хөөрөлт үйлдэх үеийн хязгаарлалтууд 12

125.27. Багасгасан горимоор үйлдэх хөөрөлтийн минимум 12

125.28. Хэрэглэлийн нислэгийн журам 12

Г БҮЛЭГ. НИСЛЭГ, ТЕХНИКИЙН ҮЗҮҮЛЭЛТ 13

125.29. Зорилго 13

125.30. Нислэг, техникийн үзүүлэлтийг мөрдөх 13

125.31. Ерөнхий техник үзүүлэлт 13

125.32. Хөөрөлтийн зай 14

125.33. ХБЗ-ны гадаргуу болон налууг тооцоолох хүчин зүйлүүд 14

125.34. Хөөрөлт үйлдэх нислэгийн замын сүлжээ - ХНЖ-аар нислэг үйлдэх онгоц 14

125.35. Хөдөлгүүрийн татгалзал - gradient and stall -д хийх өөрчлөлт16

125.36. Нислэг дэх эрсдэлтэй хөдөлгүүр /critical engine/-ийн татгалзал16

125.37. Нислэгийн 90 минутын хязгаарлалт 16

125.38. Буух үеийн өндөр авалт – нисэн очих аэродром болон нөөц аэродром 17

125.39. Буултын зай - хуурай зурвас 18

125.40. Буултын зай - нойтон ба бохирдсон зурвас 18

125.41. Огцом ойртолт ба богино зайд буулт үйлдэх арга 18

125.42. FAR Part 23 commuter category ба SFAR41 19

125.43. Хөөрөлтийн зай 19

125.44. Хөөрөлтийн үеийн нислэгийн зам 20

125.45. Буултын зай - хуурай зурвас 21

125.46. Буултын зай - нойтон ба бохирдсон зурвас 21

Д БҮЛЭГ. ЖИН БА ТӨВЛӨРӨЛТ. 21

125.47. Зорчигч, эд зүйлс болон тээшний жин 21

125.48. Онгоцны ачааллын хязгаарлалтууд 22

125.49. Ачааллын хуудас 22

Е БҮЛЭГ. ХЭРЭГЛЭЛ БА ТОНОГ ТӨХӨӨРӨМЖ 23

125.50. Ерөнхий зүйл 23

125.51. Суудал, даруулга 23

125.52. Нэмэлт хэрэглэлүүд 23

125.53. Шөнийн нислэг 24

125.54. Хэрэглэлийн нислэгийн журам = 24

125.55. Авран хамгаалах тоноглолууд 24

125.56. Зорчигчдод мэдээлэл дамжуулах систем ба багийн гишүүдийн дотоод холбоо 24

125.57. Бүхээгийн дуу чимээ бичигч /cockpit-voice recorder / 24

125.58. Нислэгийн өгөгдөхүүн бичигч /flight data recorder/ 24

125.59. Авиагоризонт 24

125.60. Цаг уурын радар 24

125.61. Газар ойртсоныг анхааруулах систем (GPWS) 25

125.61.1. Агаарт мөргөлдөхөөс урьдчилан сэргийлэх систем (ACAS II)25

Ж БҮЛЭГ. ТЕХНИК ҮЙЛЧИЛГЭЭ 25

125.62. Нислэгт тэнцэх чадварыг хариуцах 25

125.63. Техник үйлчилгээний байгууллага 25

125.64. Сургалтын болон мэдээллийн хөтөлбөр 25

125.65. Техник үйлчилгээг баталгаажуулах 26

125.66. Техник үйлчилгээг хянах эрх олгох 26

125.67. ТҮ-ний ажилтны ажлын цагийн хязгаарлалт 26

125.68. Техник үйлчилгээг шалгах 26

З БҮЛЭГ. БАГИЙН ГИШҮҮДЭД ТАВИГДАХ ШААРДЛАГУУД 27

125.69. Нисэх багийг ажилд томилох 27

125.70. Агаарын хөлгийн даргын дадлага туршлагад тавигдах шаардлагууд 27

125.71. ИХНЖ-аар нислэг үйлдэх агаарын хөлгийн даргын дадлага туршлагад тавигдах шаардлага 28

125.72. ХНЖ-аар нислэг үйлдэх агаарын хөлгийн даргын дадлага туршлагад тавигдах шаардлага 28

125.73. Хамгийн цөөн нисэх баг - ХНЖ-ын дагуу үйлдэх нислэг 28

И БҮЛЭГ. СУРГАЛТ ДАДЛАГА 28

125.74. Ерөнхий зүйл 28

125.75. Сургалт дадлагын тайлан, бүртгэл 29

125.76. Анхан шатны сургалт 29

125.77. Шилжин сургалт 29

125.78. Давтан сургалт 29

125.79. Онгоцны үйлчлэгчийн сургалт 30

125.80. Багийн гишүүдийн сургалтын хөтөлбөр 30

125.81. Багш нисэгчийн мэргэшилд тавигдах шаардлага 30

К БҮЛЭГ. БАГИЙН ГИШҮҮДИЙН УР ЧАДВАРТ ТАВИГДАХ ШААРДЛАГА 30

125.82. Ерөнхий зүйл 30

125.83. Шалгах нисэгчийн бэлтгэл, ур чадвар 31

125.84. Нисэх багийн гишүүдийн ур чадварыг шалгах 31

125.85. Агаарын хөлгийн үйлчлэгчийн ур чадварыг шалгах 32

125.86. Шалгалт өгсөнд тооцох 32

125.87. Ур чадварын болон шалгалтын бүртгэл, тайлан 32

Л БҮЛЭГ. НИСЭХ БАГИЙН ГИШҮҮДИЙН АЖИЛ, АМРАЛТЫН ЦАГИЙН ЗОХИЦУУЛАЛТ 32

125.88. Агаарын тээвэрлэгчийн хүлээх хариуцлага 32

125.89. Нисэх багийн гишүүний хариуцлага 33

М БҮЛЭГ. ЗААВАР БОЛОН НИСЛЭГИЙН ДЭВТЭР, ТАЙЛАН БИЧЛЭГ 34

125.90. Үйл ажиллагааны мэдээлэл 34

125.91. Агаарын хөлгийн бүхээгт байх бичиг баримтууд 34

125.92. Нислэгийн тайлан, мэдээ 34

125.93. Бичиг баримтыг хадгалах хугацаа 34

ХАВСРАЛТ А – ХЭРЭГЛЭЛ БА ТОНОГЛОЛЫН НТЧ БҮХИЙ БҮТЦИЙН СТАНДАРТУУД 34

А.1. Зорчигчдод мэдээлэл дамжуулах систем 35

А.2. Нисэх багийн гишүүдийн дотоод холбооны систем 35

А.3. Бүхээгийн дуу чимээ бичигч 35

А.4. Нислэгийн өгөгдөхүүн бичигч 36

А.5. Нэмэлт авиагоризонт 36

А.6. Радио локатор 36

А.7. Газар ойртсоныг анхааруулах систем (GPWS) 36

ХАВСРАЛТ Б – ХӨӨРӨХ, БУУХ ЗУРВАС 36

Б.1. ХБЗ-ны хамгийн бага өргөн /minimum Runway width/ 36

Б.1.1. Хүснэгт 1-ийг ашиглан ARC-ийг тодорхойлох 37

Б.1.2. Хүснэгт 2-ыг ашиглан ХБЗ-ны хамгийн бага өргөнийг тодорхойлох 37

Б.1.3. Нислэгийн талбайн хамгийн бага өргөн /minimum Runway strip width/ 37

Дэд бүтцийн сайдын 2003 оны 124 тоот тушаалын Хавсралт 5

агаарын тээврийн Үйл ажиллагаа - Дунд онгоц А БҮЛЭГ. ЕРӨНХИЙ ЗҮЙЛ 125.1. (R) Зорилго

(а) Нисэх багийн гишүүдээс гадна 10-аас 30 хүртэл зорчигчийн суудалтай, төлбөрт ачаалал нь 3400 кг-аас ихгүй, хөөрөлтийн дээд жин нь 5700 кг-аас их онгоцоор гүйцэтгэх агаарын тээврийн үйл ажиллагааг зохицуулахад энэ дүрмийн зорилго оршино.

(б) Хэрэв тухайн онгоцны зорчигчдын суудлын, эсхүл төлбөрт ачааллын боломж нь дээр зааснаас илүү бол түүний нислэгийн үйл ажиллагаа нь ИНД-121-ийн дагуу зохицуулагдана.

125.2. (R)Тодорхойлолт

Энэ дүрэмд заасан Агаарын тээврийн үйл ажиллагаа- гэдэгт төлбөрт ачаалал нь 3410 кг-аас ихгүй, эсхүл нисэх багийн гишүүдийн суудлаас гадна 10-аас дээш, 35 хүртэл зорчигчийн суудалтай, хөөрөлтийн дээд жин нь 5700 кг-аас их онгоцоор гүйцэтгэх арилжааны нислэгийн үйл ажиллагааг ;

Үйл ажиллагааны заавар- гэж ИНД-119.25, эсхүл 119.39-д шаардсан бичиг баримтыг;

Гэрчилгээ эзэмшигч - гэж ИНД-119-ийн дагуу гэрчилгээжиж, агаарын тээврийн үйл ажиллагаа гүйцэтгэх эрх олгогдсон аж ахуйн нэгж, байгууллагыг;

Босго- гэж сааднаас чөлөөтэй ойртолтын гадаргуу нь хөөрөлт буултын зурвасын гадаргуутай 1:20 харьцаатай огтлолцож буй цэгийг тус тус ойлгоно.

125.3. Заавар, журмыг дагаж мөрдөх

ИНД-119-ийн дагуу Агаарын тээвэрлэгчийн гэрчилгээ эзэмшигчийн бүх ажилтнууд /хөдөлмөрийн гэрээгээр болон түр ажиллаж байгаа/ нь иргэний нисэхийн хууль тогтоомж, гэрчилгээ эзэмшигчийн Үйл ажиллагааны заавар, журмуудыг судалж, мөрдөх үүрэгтэй.

Б бҮлэг. Нислэгийн Үйл ажиллагаа 125.4. Онгоцны нислэгт тэнцэх чадвар

Гэрчилгээ эзэмшигчийн агаарын тээврийн үйл ажиллагаанд ашиглаж байгаа онгоц бүр нь Нислэгт тэнцэх чадвар /цаашид НТЧ гэх/-ын хүчин төгөлдөр гэрчилгээтэй байна.

125.5. Багийн гишүүдийн нийтлэг хэл

Гэрчилгээ эзэмшигч нь дараах зүйлийг бататгана:

1. агаарын хөлгийн багийн бүх гишүүд нь монгол хэлээр ярьдаг ба нисэх багийн гишүүд нь англи хэлээр ярих чадвартай гэдгийг;

2. нислэгийн үйл ажиллагаанд оролцож буй аливаа этгээд нь гэрчилгээ эзэмшигчийн Үйл ажиллагааны зааврыг уншиж, ойлгох чадвартай гэдгийг.

125.6. Нислэгийн бэлтгэл ажиллагаа

(а) Нислэг бүрийн хувьд нислэгийн төлөвлөгөө бэлтгэгдсэн байх ба нислэгийн төлөвлөгөөг бэлтгээгүй тохиолдолд хийгдэх нислэгийн талаар нислэг эхлэхийн өмнө агаарын хөлгийн даргад танилцуулсан гэдгийг Гэрчилгээ эзэмшигч бататгана.

(б) Гэрчилгээ эзэмшигч нь төлөвлөсөн нислэгийн бэлтгэл ажлыг гүйцэтгэхэд шаардлагатай мэдээллүүд агаарын хөлгийн даргад өгөгдсөн гэдгийг бататгана.

(в) Гэрчилгээ эзэмшигч, нислэг бүрийн өмнө нислэгийн төлөвлөгөө нь НХҮ-ний байгууллагад хүргэгдсэн гэдгийг бататгана.

(г) Гэрчилгээ эзэмшигч нь ИНД-91.68-ын (а)-гийн 1/ ба 91.60-ын (а)-г үл харгалзан, нислэгийн төлөвлөгөөг НХҮ-ний байгууллагад өгч болно.

(д) Хөөрөлт үйлдсэн нисэх буудалдаа эргэн буух, ил харааны нислэгийн журмаар 46.5км /25nm/ дотор завсрын буултгүй үйлдэх нислэгт нислэгийн төлөвлөгөө шаардахгүй.

125.7. Авран хамгаалах тоног төхөөрөмжийн тухай мэдээлэл

(а) Гэрчилгээ эзэмшигч нь, онцгой тохиолдлын үед Гал унтраах, авран хамгаалах албатай шуурхай холбоо барихад зориулагдсан мэдээлэл, онгоцны бүхээгт байрлах авран хамгаалах тоног төхөөрөмжийн тухай мэдээллийг онгоц тус бүрд бэлэн байлгана.

(б) Далайн эргээс цааш 93км /50nm/ зайд, усан дээгүүрх үргэлжилсэн нислэгийн үед энэ зүйлийн (а)-д шаардсан мэдээлэлд дараах зүйлийг багтаана:

1. аврах завины маяг, тоо ширхэг болон өнгө;

2. дохионы пуужин байгаа эсэх;

3. эмнэлгийн яаралтай тусламжийн зүйлс болон цэвэр усны хангамжийн талаарх дэлгэрэнгүй мэдээлэл;

4. онцгой нөхцөл байдлын үед ашиглах зөөврийн радио төхөөрөмжийн маяг ба ажиллах давтамж.

125.8. Түлш

(а) Гэрчилгээ эзэмшигч нь нислэгийн төлөвлөгөө ба нислэгийн явц дахь дахин төлөвлөлтөд нийцсэн түлшний бодлоготой байна.

(б) Түлшийг тооцоолохдоо дараах зүйлүүдэд үндэслэнэ :

1. онгоцны маягийн гэрчилгээнд бичигдсэн үзүүлэлттэй нийцсэн, тухайн онгоцны үйлдвэрлэгчийн зааварт тусгагдсан хүснэгт, график ба журам;

2. төлөвлөсөн нислэгийн нөхцөлүүд :

(i) онгоцны түлшний хэвийн зарцуулалт;

(ii) урьдчилан тооцоолсон хүнд;

(iii) цаг уурын нөхцөл байдал;

(iv) НХҮ-ний шаардлага ба хязгаарлалт;

(v) нисэн очих аэродромын газар зүйн байрлал;

(vi) түлшний зарцуулалтад нөлөөлөх гадны аливаа нөлөө.

(в) Энэ зүйлийн (г)-д зааснаас бусад тохиолдолд, нислэгт шаардагдах түлшийг тооцоолохдоо дараах зүйлийг харгалзана:

1. онгоцны явгалалтын үед зарцуулах түлш;

2. нислэгийн үед ашиглах түлш;

3. дараах нөөц түлш:

(i) гэнэтийн тохиолдлын үед ашиглах түлш;

(ii) нөөц аэродром руу нисэхэд шаардагдах түлш;

(iii) эцсийн -нөөц түлш;

(iv) үйл ажиллагааны төрлөөс шалтгаалан шаардагдах нэмэлт түлш.

(г) Гэрчилгээ эзэмшигч нь нислэгийн явц дахь дахин төлөвлөлтөд нийцүүлэн энэ зүйлийн (в)-д зааснаас өөр нөхцөл байдлыг тооцож болох ба тухайн нөхцөл байдал нь Гэрчилгээ эзэмшигчийн Үйл ажиллагааны зааварт тусгагдсан байна.

125.9. Бүхээгийн шалгах хуудас

(а) Гэрчилгээ эзэмшигч нь нислэг бүрд, онцгой тохиолдлын үед ажиллах журам болон бусад журмуудыг мөрдөж ажиллахад ашиглах бүхээгийн шалгах хуудсаар нисэх багийн гишүүдийг хангасан байна.

(б) Нисэх багийн гишүүн бүр, онгоцны Нислэгийн ашиглалтын зааварт нийцсэн тухайн онгоцны ашиглалтын болон онцгой тохиолдлын үед ажиллах журам, бусад үйл ажиллагааны журмуудыг мөрдөж ажиллахад зориулагдсан бүхээгийн шалгах хуудсыг нислэг бүрд ашиглана.

125.10. Аюулгүй ажиллагаа - зорчигч

Энэ дүрмийн дагуу Агаарын тээврийн үйл ажиллагаа гүйцэтгэж буй аливаа этгээд нь дараах зүйлийг бататгана :

1. онгоцонд байрлаж буй аливаа зорчигчийн байрлал нь онцгой нөхцөл байдлын үед зорчигчдыг онгоцноос нүүлгэн шилжүүлэх ажиллагаанд саад учруулахааргүй байхыг ;

2. согтууруулах ундаа, мансууруулах бодис, эм хэрэглэсний улмаас хэвийн бус байдал гаргаж онгоцны аюулгүй ажиллагаанд болон зорчигчдод аливаа аюул учруулж болзошгүй зорчигчийг онгоцоор тээвэрлэхээс татгалзах;

3. тахир дутуу зорчигчдыг, хэвийн болон онцгой нөхцөл байдлын үед тусламж үзүүлэхэд тохиромжтой суудал эзлүүлэх;

4. хууль, цагдаагийн байгууллагын ажилтны харгалзаж яваа этгээдийг тээвэрлэх тохиолдолд урьдчилан зохицуулалт хийсэн байх;

5. харгалзагчтай явж байгаа этгээд болон тахир дутуу зорчигчийн талаар агаарын хөлгийн даргад мэдэгдсэн байх.

125.11. Нисэх багийн бүхээгт орох зөвшөөрөл

(а) Нислэгт томилогдсон нисэх багаас бусад аливаа этгээд нисэх багийн бүхээгт байрлах, нисэгчийн суудал эзлэхийг хориглох ба агаарын хөлгийн дарга зөвшөөрөл олгосон тохиолдолд дараах этгээдүүд нисэх багийн бүхээгт орж болно:

1. багийн бусад гишүүн; эсхүл

2. ИНЕГ-ын эрх бүхий этгээд; эсхүл

3. гэрчилгээ эзэмшигчийн зааварт тусгасан журмын дагуу гэрчилгээ эзэмшигчийн зүгээс зөвшөөрөл олгогдсон этгээд.

(б) Агаарын тээврийн үйл ажиллагаа гүйцэтгэж буй этгээд нь, нисэх багийн бүхээгт байгаа буюу нисэгчийн суудлыг эзэлсэн аливаа этгээд гэрчилгээ эзэмшигчийн Үйл ажиллагааны зааварт тусгагдсан аюулгүй ажиллагааны журмыг дагаж мөрдөнө гэдгийг бататгана.

125.12. Онгоцны удирдлага

(a) Энэ зүйлийн (б)-д зааснаас бусад аливаа этгээд нислэгийн үед онгоцны удирдлагыг гүйцэтгэхгүй.

(б) Агаарын тээврийн үйл ажиллагаа гүйцэтгэж буй этгээд нь, онгоцны удирдлагыг дор дурьдсанаас бусад аливаа этгээд гүйцэтгэхгүй гэдгийг бататгана:

1. зөвшөөрөл олгогдсон нисэх багийн гишүүн;

2. ИНЕГ-ын эрх бүхий этгээд /гэрчилгээ эзэмшигч ба агаарын хөлгийн дарга зөвшөөрсөн, эсхүл албан үүргээ гүйцэтгэж байгаа тохиолдолд/.

125.13. Нислэгийн бичлэгийн хэрэгсэлд тавигдах шаардлагууд

(a) Энэ дүрмийн 125.57-д шаардсан, нисэх багийн бүхээгийн дуу чимээ бичигч /cockpit-voice recorder/ нь:

1. хөдөлгүүр асаахаас өмнө, бүхээгийн шалгах хуудсыг уншихаас эхлэн, нислэг дуусах үед төгсгөлийн шалгах хуудсыг уншиж дуустал тасралтгүй ажилладаг байна;

2. чихэвчийн болон гар микрофоноос дуу авиа бичих төхөөрөмжтэй бол 3000 метр (10000 фут)- ээс доош өндөрт гар микрофон ашиглахаар байна;

3. бичлэг арилгагчтай бол нислэгийн сүүлчийн 30 минутаас өмнөх бичлэг арчигддаг байна.

(б) Нисэх багийн гишүүн бүр дараах зүйлийг бататгана:

1. энэ дүрмийн 125.58-д шаардсан, нислэгийн өгөгдөхүүн бичигч /flight data recorder/ нь онгоц хөөрөлт үйлдэхээс эхлэн буулт үйлдэх хүртэл тасралтгүй ажилласан байхыг;

2. өмнөх бүх мэдээлэл, тухайн онгоц 25 хүртэл цагийн нислэг үйлдтэл хадгалагдсан байхыг;

3. нислэгийн өгөгдөхүүн бичигч болон түүний системийг шалгах зорилгоор 1-ээс дээш цагийн бичлэгийг арилгаж болохгүйг;

4. энэ хэсгийн 3/-ын дагуу бичлэгийг арилгах тохиолдолд хамгийн хуучин бичлэгийг сонгосон ба техник үйлчилгээний зохих бичиг баримтад тэмдэглэл хийгдсэн гэдгийг.

125.14. (R)Түлшээр сумлах, түлш юүлэх ажиллагаа

(а) Гэрчилгээ эзэмшигч нь, зорчигчид онгоцонд суух, онгоцноос буух болон онгоцонд байх үед, мөн үндсэн хөдөлгүүр ажиллаж байгаа тохиолдолд Class 3(а) түлшээр онгоцыг сумлах, эсхүл онгоцноос түлш юүлэх ажиллагааг гүйцэтгэхгүй.

(б) Агаарын тээврийн үйл ажиллагаа гүйцэтгэж буй этгээд нь онцгой нөхцөл байдлын үед онгоцноос яаралтай гарах нөхцөлийг зорчигчдод урьдчилан анхааруулсан тохиолдолд, зорчигчид онгоцонд суух, онгоцноос буух болон онгоцонд байх үед Class 3(b) түлшээр онгоцыг сумлах, эсхүл онгоцноос түлш юүлэх ажиллагааг гүйцэтгэж болно.

(в) Агаарын тээврийн үйл ажиллагаа гүйцэтгэж буй этгээд нь дараах шаардлагыг биелүүлсэн тохиолдолд үндсэн хөдөлгүүр ажиллаж байх үед Class 3(b) түлшээр онгоцыг сумлах, эсхүл онгоцноос түлш юүлэх ажиллагааг гүйцэтгэж болно:

1. бүх зорчигч онгоцноос буусан ба онгоцны ойр орчимд аливаа саадгүй цэвэр байх;

2. түлштэй холбоотой ажиллагаанд агаарын хөлгийн дарга хариуцлага хүлээсэн байх.

125.15. Түлш асгарах

Түлштэй холбоотой ажиллагааны үед зөвшөөрөгдөөгүй гадаргуу дээр түлш асгарах, асгарсан түлш нь хүн болон эд зүйлд аюул учруулж болзошгүй нөхцөл үүсвэл агаарын тээврийн үйл ажиллагаа гүйцэтгэж буй этгээд нь дараах арга хэмжээг нэн даруй авна:

1. түлшний ажиллагааг зогсоох;

2. гал гарахаас сэргийлэх үүднээс асгарсан түлшийг элс, хуурай шороо, гал унтраах зориулалт бүхий химийн хуурай бодис, хөөсөөр хучих;

3. хөдөлгүүрийг асаахаас өмнө онгоцыг цэвэр талбайд шилжүүлэх.

125.16. (R) Аэродромын ашиглалт

(а) Нислэгийн үйл ажиллагаандаа ашиглах аливаа аэродромын ил харааны хэрэгсэл, саадны хязгаарлалт, газар зүйн үндсэн өгөгдөхүүн нь дараах шаардлагад нийцнэ гэдгийг гэрчилгээ эзэмшигч бататгана:

1. нислэгийн үйл ажиллагаанд ашиглах онгоцны үзүүлэлт;

2. үйл ажиллагаанд нь зөвшөөрөгдсөн цаг уурын минимум.

(б) Гэрчилгээ эзэмшигч нь, Аэронавигацийн мэдээллийн эмхтгэл /AIP/-д нийтлэгдээгүй аэродром руу нислэг үйлдэхээр бол дараах бүртгэл мэдээлэлтэй байна:

1. тухайн аэродромын өгөгдөхүүнүүд;

2. аэродромын нөхцөл байдал тухайн нислэгийн үйл ажиллагааны хувьд аюулгүй гэдгийг бататгах журмууд;

3. аюулгүй ажиллагааны болон шаардлагатай бусад тоног төхөөрөмжүүдийн ашиглалт, бэлэн байдал тухайн нислэгийн үйл ажиллагааны хувьд найдвартай гэдгийг бататгах журмууд;

4. тухайн аэродромын ашиглалтын хязгаарлалтууд.

(в) Хөөрөлтийн хамгийн их жин нь 5700 кг болон түүнээс бага, өдрийн цагт Ил харааны нислэгийн журам /ИХНЖ/-аар нислэг үйлдэх аливаа онгоц нь дараах шаардлагыг хангасан талбайд хөөрөлт, буулт үйлдэнэ:

1. хөөрч, буух зурвас /ХБЗ/ нь:

(i) онгоцны үндсэн хөл ангийн захын хоёр дугуйны хоорондох зайнаас хоёр дахин өргөн ;

(ii) хөөрөлт буулт үйлдэхэд тохиромжтой шулуун, зурвасын гадаргуу нь тэгш ;

2. ХБЗ-ны өргөн нь онгоцны далавчийн дэлгэц /размах/-ээс 2.5 дахин болон түүнээс дээш, эсхүл 30 метрийн аль ихээр нь тогтоогдсон.

(г) Дараах тохиолдолд аливаа газар, талбайд хөөрөлт буулт үйлдэхгүй:

1. ашиглах гэж буй онгоцны хувьд тухайн аэродромын лавлах код энэ дүрмийн Хавсралт Б-гийн Хүснэгт 1-ээр тодорхойлогдоогүй бол;

2. ХБЗ-ны өргөн нь Хавсралт Б-гийн Хүснэгт 2-т заасан онгоцны кодны дугаараар тодорхойлогдох өргөнөөс бага бол;

3. Нислэгийн талбайн /runway strip/ хамгийн бага өргөн нь Хавсралт Б-гийн Хүснэгт 3-аар тодорхойлогдоогүй бол.

(д) Гэрчилгээ эзэмшигч нь энэ зүйлийн (в) болон (г)-г үл харгалзан, аль нэг онгоцны маягийн хувьд (в) болон (г)-д тусгагдсан зурвасын өргөнөөс бага өргөнтэй ХБЗ-ыг дараах нөхцөлд ашиглаж болно:

1. шалгах нислэгээр баталгаажин тодорхойлогдсон хамгийн бага зурвасын өргөн нь тухайн онгоцны Нислэгийн ашиглалтын зааварт тусгагдсан, эсхүл

2. хамгийн бага зурвасын өргөнийг ИНЕГ-ын дарга хүлээн зөвшөөрсөн.

125.17. Нэг хөдөлгүүрт онгоцоор ХНЖ-аар нислэг үйлдэх

Нислэгийн үйл ажиллагаанд оролцож байгаа аливаа этгээд нь нэг хөдөлгүүрт онгоцоор Хэрэглэлийн нислэгийн журам (ХНЖ)-ын дагуу зорчигч тээврийн нислэг үйлдэхгүй.

125.18. Үйл ажиллагааг хязгаарлах буюу түр зогсоох

Гэрчилгээ эзэмшигч нь аюулгүй ажиллагаанд сөргөөр нөлөөлж болзошгүй нөхцөлийн талаар урьдчилан мэдсэн тохиолдолд тухайн сөрөг нөлөөг арилгах хүртлээ үйл ажиллагаагаа хязгаарлах буюу түр зогсооно.

125.19. Ил харааны нислэгийн журам (ИХНЖ)-аар үйлдэх нислэгийн аюулгүй нам өндөр

Энэ дүрмийн дагуу нислэг үйлдэж байгаа агаарын хөлгийн даргад ИНД-91.62-ын (в) заалт хамаарахгүй.

125.20. Усан дээгүүрх нислэг

Усан дээгүүр нислэг үйлдэх аливаа этгээд нь:

1. эргээс 186км /100 nm/ нислэгийн зайд нислэг үйлдэх тохиолдолд зохих НХҮ-ний байгууллагаас үйлчилгээ авах нислэгийн төлөвлөгөө гаргана.

2. эргээс 186км /100 nm/-аас дээш зайд нислэг үйлдэх тохиолдолд нислэгийг ХНЖ-ын дагуу гүйцэтгэнэ.

125.21. Онцгой нөхцөл байдлын үеийн арга хэмжээний төлөвлөгөө

(а) Гэрчилгээ эзэмшигч нь нислэгт болон газар дахь онцгой нөхцөл байдлын үед аливаа этгээд гэмтэж осолдох магадлалыг бууруулахад чиглэсэн, онцгой нөхцөл байдлын үеийн арга хэмжээний төлөвлөгөөтэй байна.

(б) Онцгой нөхцөл байдлын үеийн арга хэмжээний төлөвлөгөө нь дараах зүйлд суурилсан байх боловч эдгээрээр хязгаарлагдах ёсгүй:

1. нислэгийн үйл ажиллагааны төрөл болон аяллын нийт урт;

2. аэродромын газрын хангалт, тоног төхөөрөмж;

3. тухайн орон нутгийн авран хамгаалах ажиллагаа;

4. НХУ-ын хангалт, тоноглолууд;

5. тухайн онгоцны маяг, суудлын тоо, байршил, төлбөрт ачаалал.

(в) Нислэгийн үе дэх онцгой нөхцөл байдлын үеийн арга хэмжээний төлөвлөгөөнд дараах зүйлүүд тусгагдсан байна:

1. нислэгт үүссэн онцгой нөхцөл байдлын үед яаралтай арга хэмжээ авах, шийдвэр гаргах удирдах ажилтан нь дараах зүйлийг бататгана:

(i) тухайн онцгой нөхцөл байдлын талаар агаарын хөлгийн даргад мэдээлэл, зөвлөмж өгөгдсөн эсэх;

(ii) агаарын хөлгийн даргын шийдвэр нь бататгагдсан эсэх;

(iii) шийдвэрийн талаар бичлэг тэмдэглэл хийгдсэн эсэх.

2. удирдах ажилтан нь агаарын хөлгийн даргатай харилцаа, холбоо тогтоох боломжгүй тохиолдолд тухайн ажилтны мөрдөж ажиллах журам нь дараах зүйлийг бататгасан байна:

(i) онцгой нөхцөл байдал зарлагдсан эсэх;

(ii) тухайн нөхцөл байдалд шаардлагатай гэж үзсэн арга хэмжээ авагдаж байгаа эсэх.

(г) Онцгой нөхцөл байдлын үеийн арга хэмжээний төлөвлөгөөний дагуу холбогдох хүмүүсийг шаардлагатай сургалтад хамруулсныг, мөн сургалтад хамрагдсан хүмүүс нь зохих ажиллагааг хэрэгжүүлэх чадвартай гэдгийг гэрчилгээ эзэмшигч бататгана.

В бҮлэг. Үйл ажиллагааны хЯзгаарлалт болон Цаг уурын шаардлагууд 125.22. Цаг уурын мэдээ

(а) Агаарын тээврийн үйл ажиллагаа гүйцэтгэж буй этгээд нь ИНД-174-ийн дагуу гэрчилгээ эзэмшигч байгууллагаас авсан нисэхийн зориулалттай цаг уурын мэдээг ашиглан нислэгийг төлөвлөж, гүйцэтгэж, хянаж, удирдана.

(б) Монгол улсын нутаг дэвсгэр дээр үйлдэгдэж буй нислэгийн хувьд, агаарын хөлгийн дарга нь буух-ойртолт болон буулт үйлдэхдээ ИНД-174-ийн дагуу хангагдах цаг агаарын үндсэн илтгэлийг ашиглаж болно.

125.23. Цаг уурын нөхцөл – ИХНЖ-аар үйлдэх нислэг

(а) ИХНЖ-аар үйлдэх нислэгийн замын дагуух, эсхүл тухайн нислэгийн замын тодорхой хэсэг дэх цаг агаарын бодит болон урьдчилсан мэдээнд ИНД-91 ба энэ зүйлийн (г)-д заасан ИХНЖ-ын хязгаарлалт хангагдаагүйг заасан бол агаарын тээврийн үйл ажиллагаа гүйцэтгэж буй этгээд нь нислэгийг ИХНЖ-аар үйлдэхгүй.

(б) Хяналтгүй агаарын зайд ИХНЖ-аар нислэг үйлдэх агаарын хөлгийн дарга нь цаг уурын дараах нөхцөлд нислэг үйлдэж болно:

1. газрын гадаргуугаас дээш 300 м (1000 фут)-ээс доошгүй өндөрт, алсын барааны харагдац 5 км-ээс багагүй үед;

2. шөнийн цагт бол, газрын гадаргуугаас дээш 900 м (3000 фут)-ээс доошгүй өндөрт, алсын барааны харагдац 16 км-ээс багагүй үед.

(в) Энэ зүйлийн (г)-г үл харгалзан, агаарын хөлгийн дарга нь дараах нөхцөлд хяналттай агаарын зайн гадна талд ИХНЖ-аар нислэг үйлдэнэ:

1. үүлгүй, цэлмэг нөхцөлд ус болон газрын гадаргуу чөлөөтэй харагдах нислэгийн өндөрт;

2. сэмжин үүлнээс дээшгүй өндөрт.

(г) Дор дурьдсанаас бусад тохиолдолд, агаарын хөлгийн дарга нь сэмжин үүлний дээгүүр олон хөдөлгүүрт онгоцоор ИХНЖ-аар нислэг үйлдэхгүй:

1. онгоц нь ХНЖ-аар нислэг үйлдэх шаардлагыг хангасан ба нисэх баг нь хэрэглэлийн нислэгийн хүчин төгөлдөр зэрэглэлтэй бол;

2. ХНЖ-аар үйлдэх нислэгт шаардлагатай радио навигацийн тоног төхөөрөмжүүд бусад хэрэглэл, төхөөрөмжүүд нь ажиллагаатай бол;

3. нэг хөдөлгүүр нь татгалзсан үед онгоц үүлнээс дээш, доод тал нь 300 метр (1000 фут)-ийн өндөрт, эерэг налуу /positive slope/ бүхий нислэгийн чиглэлийг хадгалах чадвартай бол;

4. хэрэглэлийн тусламжтайгаар ойртолт үйлдэн буух боломжтой аэродром руу, ХНЖ-аар нислэгийг чиглүүлэх радио навигацийн тоног төхөөрөмжөөр онгоц нь тоноглогдсон бол;

5. ХНЖ-аар нислэг үйлдэх онгоц нь хэрэглэлийн тусламжтайгаар ойртолт үйлдэн буух аэродром хүртэл нисэх хангалттай түлштэй бол.

125.24. Цаг уурын нөхцөл – ХНЖ-аар үйлдэх нислэг

Нислэгийн үйл ажиллагааг гүйцэтгэх агаарын хөлгийн дарга нь, төлөвлөсөн аэродромд, тооцоот цагт нисэн очих үеийн цаг агаарын бодит мэдээ, эсхүл урьдчилсан ба бодит мэдээний багцад заагдсан цаг агаарын нөхцөл байдал нь ИНД-95-д заагдсан, хэрэглэлээр ойртолт үйлдэх журмын минимумд болон тэрхүү минимумаас дээш биш бол тухайн нислэгийн үйл ажиллагааг ХНЖ-ын дагуу үйлдэхээр эхлүүлж болохгүй.

125.25. Аэродромын ашиглалтын хязгаарлалт – ХНЖ-аар үйлдэх нислэг

(а) Хэрэв буултын ойртолтын төгсгөлийн цэг, эсхүл буултын ойртолтын төгсгөлийн үе шатыг өнгөрөхөөс өмнө, тухайн аэродромын орчны харагдац нь ИНД-95-д заагдсан орчны харагдацаас доогуур байна гэдгийг тухайн үеийн цаг уурын мэдээнд заасан бол агаарын хөлгийн дарга тухайн буултын ойртолтын төгсгөлийн цэгийг, эсхүл буултын ойртолтын төгсгөлийн үе шатыг өнгөрөн хэрэглэлийн тусламжтайгаар үйлдэх буултын ойртолтыг үргэлжлүүлж болохгүй.

(б) Энэ дүрэмд хэрэглэгдэж буй буултын ойртолтын төгсгөлийн үе шат нь:

1. хэрэглэлийн тусламжтайгаар буултын ойртолт үйлдэх журамд заагдсан буултын ойртолтын төгсгөлийн цэг буюу байгууламжаас ; эсхүл

2. тусгайлан тогтоосон буултын ойртолтын төгсгөлийн цэг байхгүй тохиолдолд, буулт үйлдэх журамд заасан зайд эргэлтийг гүйцэтгэн буултын чиглэлд орох цэгээс тус тус эхэлнэ.

125.26. ХНЖ-аар хөөрөлт үйлдэх үеийн хязгаарлалтууд

Цаг уурын нөхцөл нь 91.71-д заасан хөөрөлтийн минимумд, эсхүл түүнээс дээгүүр болон 91.71-д заасан ХНЖ-аар буулт үйлдэх зөвшөөрөгдсөн минимумаас доогуур бол тухайн аэродромоос дараах тохиолдолд ХНЖ-аар хөөрөлт үйлдэхгүй :

1. хоёр хөдөлгүүртэй онгоцны хувьд, тогтуун агаарт нэг хөдөлгүүр татгалзсан үеийн чиг шулуун нислэгийн хурдтай нисэхэд, хөөрөлт үйлдсэн аэродромоос нислэгийн 1 цагийн хугацаанд байрлах аэродромгүй бол;

2. гурав буюу түүнээс олон хөдөлгүүртэй онгоцны хувьд, тогтуун агаарт нэг хөдөлгүүр татгалзсан үеийн чиг шулуун нислэгийн хурдтай нисэхэд, хөөрөлт үйлдсэн аэродромоос нислэгийн 2 цагийн хугацаанд байрлах аэродромгүй бол.

125.27. (R) Хөөрөлтийн багасгасан хязгаарлалт

(a) Хөөрөлтийн багасгасан хязгаарлалт нь Үйл ажиллагааны зааварт заасан журмын дагуу гүйцэтгэгдэнэ гэдгийг гэрчилгээ эзэмшигч бататгасан тохиолдолд, ИНД-91-д заасан хөөрөлтийн минимумаас бага горимоор хөөрөлтийг гүйцэтгэж болно.

(б) Хөөрөлтийн багасгасан хязгаарлалтаар дараах зүйлийг бататгасан байна:

1. нисэх багийн гишүүд Хөөрөлтийн багасгасан хязгаарлалтад бэлтгэгдсэн гэдгийг;

2. ашиглагдах ХБЗ нь тэнхлэгийн голч шугам буюу тэнхлэгийн гэрэлтүүлэгтэй гэдгийг;

3. тухайн ХБЗ дээр багасгасан горимоор хөөрөлт үйлдэхийг ИНД-95-аар зөвшөөрсөн гэдгийг;

4. хэрэв онгоц нь сэнст хоёр хөдөлгүүртэй бол автомат флюгерийн буюу сэнсний өнцгийг автоматаар өөрчлөх хэвийн ажиллагаатай системээр тоноглогдсон гэдгийг;

5. Зурвасын дагуух алсын барааны харагдац (RVR)-аар ХБЗ-ны харагдац тогтоогдсон гэдгийг;

6. тухайн хөөрөлтийг үйлдэхэд шаардлагатай харагдацыг тодорхойлох, хянах аргачлал нь ИНЕГ-ын даргаар хүлээн зөвшөөрөгдсөн гэдгийг.

125.28. Хэрэглэлийн нислэгийн журам

(a) Дор дурьдсанаас бусад тохиолдолд агаарын хөлгийн дарга нь маршрутын нислэгт ИНД-95-д заагдсан ХНЖ-ыг мөрдөнө:

1. бодит аюулаас зайлсхийх шаардлагатай үед; эсхүл

2. НХҮ-ний радиолокаторын удирдлага дор нислэг үйлдэх үед; эсхүл

3. холбогдох НХУ-аас олгосон зөвшөөрлийн дагуу маршрутын бус нислэг үйлдэж байгаа үед; эсхүл

4. гэрчилгээ эзэмшигчийн Үйл ажиллагааны зааварт өөрөөр заагдсан нь зөвшөөрөгдсөн үед.

(б) Хэрэв холбогдох НХУ-аас зөвшөөрөл олгогдоогүй бол, хяналттай агаарын зайд нислэг үйлдэх агаарын хөлгийн дарга нь зохих аэродромын хувьд, ИНД-95-ын дагуу ХНЖ-аар хөөрөлт болон буултын ойртолт үйлдэх журмыг дагаж мөрдөнө.

(в) Хяналтгүй агаарын зайд нислэг үйлдэх агаарын хөлгийн дарга нь зохих аэродромын хувьд, ИНД-95-ын дагуу ХНЖ-аар хөөрөлт болон буултын ойртолт үйлдэх журмыг дагаж мөрдөнө.

Г БҮлэг. НИСЛЭГ, ТЕХНИКИЙН ҮзҮҮлэлт 125.29. Зорилго

(а) Энэ зүйлийн (б), (в) ба (г)-д зааснаас бусад тохиолдолд нислэгийн үйл ажиллагаанд ашиглагдах онгоцны нислэг, техникийн үзүүлэлтэд тавигдах хязгаарлалтууд энэ бүлэгт тусгагдсан болно.

(б) Энэ дүрмийн 125.32-125.39-р зүйлийн заалтууд нь дараах дүрмээр гэрчилгээжсэн сэнст хөдөлгүүрт онгоцонд хамаарахгүй :

1. АНУ-ын иргэний нисэхийн стандарт FAR 23-ын хэвийн ангилал, эсхүл түүнтэй адил төстэй НТЧ-ын стандартууд;

2. АНУ-ын иргэний нисэхийн стандарт SFAR 23-ын НТЧ-ын стандартууд, эсхүл адил төстэй стандартууд.

(в) Энэ дүрмийн 125.32, 125.34, 125.45, 125.46 нь дараах дүрмээр гэрчилгээжсэн сэнст хөдөлгүүрт онгоцонд хамаарахгүй:

1. АНУ-ын иргэний нисэхийн стандарт SFAR 41-ийн стандартууд, эсхүл түүнтэй адил төстэй НТЧ-ын стандартууд;

2. АНУ-ын иргэний нисэхийн стандарт FAR 23-ын commuter ангиллын НТЧ-ын стандартууд, эсхүл адил төстэй НТЧ-ын стандартууд;

3. ИНД-135-ын Хавсралтын дагуу тогтоосон НТЧ-ын стандартууд.

(г) Энэ бүлгийн шаардлагыг бүрэн дагаж мөрдөх боломжгүй онгоцыг өөр бусад үйл ажиллагааны хязгаарлалтуудын дагуу нислэг үйлдэхийг зөвшөөрч болно.

125.30. Нислэг, техникийн үзүүлэлтийг мөрдөх

Нислэгийн үйл ажиллагаанд ашиглаж байгаа онгоц бүр нь АНУ-ын иргэний нисэхийн стандарт FAR-25-ын НТЧ-ын стандарт, эсхүл түүнтэй адил чанарын НТЧ-ын стандартаар гэрчилгээжсэн ба энэ бүлэгт заасан үйл ажиллагааны хязгаарлалтууд мөрдөгдөж байгааг гэрчилгээ эзэмшигч бататгана.

125.31. (R) Ерөнхий техник үзүүлэлт

Гэрчилгээ эзэмшигч нь нислэгийн үйл ажиллагаанд ашиглах онгоц бүрийн хувьд дараах зүйлийг бататгана:

1. хөөрөлтийн жин нь энэ бүлэгт зөвшөөрөгдсөн жингээс илүүгүйг ;

2. энэ бүлгийн техник үзүүлэлтийн шаардлагуудыг хангаж буйг тодорхойлоход ашиглагдах тухайн өгөгдөхүүнүүд нь:

(i) тухайн онгоцны Нислэг ашиглалтын зааварт тусгагдсан ; эсхүл

(ii) бохирдсон ХБЗ-ын буултын зайн өгөгдөхүүнүүдийн хувьд тухайн онгоцны үйлдвэрлэгчээс тогтоогдсон ба ИНЕГ-ын дарга хүлээн зөвшөөрснийг.

125.32. (R)Хөөрөлтийн зай

(а) Гэрчилгээ эзэмшигч нь нислэгийн үйл ажиллагаанд ашиглаж байгаа онгоцны хувьд дараах шаардлагыг мөрдөнө:

1. тухайн онгоцны Нислэгийн ашиглалтын зааварт заасан хөөрөлтийн хамгийн их жинг хэтрүүлж болохгүй;

2. хөөрөлт үйлдэхэд шаардлагатай зай нь хөөрөлтийн гүйлтийн боломжит зайн 85% -аас хэтэрч болохгүй.

(б) Энэ зүйлийн (a)-д заасан хөөрөлтийн зай болон жинг тооцоолохдоо гэрчилгээ эзэмшигч нь дараах зүйлүүдийг тооцно:

1. хөөрөлтийн гүйлтийн боломжит зай;

2. хөөрөлт үйлдэхээс өмнөх онгоцны хөөрөлтийн жин;

3. хөөрөлт үйлдэх аэродромын өндрийн даралт;

4. аэродром дахь гадна агаарын хэм;

5. ХБЗ-ны гадаргуугийн төрөл байдал;

6. хөөрөлт үйлдэх чиглэл дэх зурвасын налуу;

7. угтах салхи 50%-иас ихгүй, эсхүл арын салхи 150%-иас багагүй байх.

125.33. ХБЗ-ны гадаргуу болон налууг тооцоолох хүчин зүйлүүд

Аливаа техник өгөгдлүүд хангалтгүй тохиолдолд, аливаа ХБЗ-ны гадаргуугийн төрөл байдлын хувьд энэ дүрмийн 125.32-ын (б)-гийн 5/, эсхүл 125.43-ын (в)-гийн 4/-ийн дагуу тооцоолсон хөөрөлтийн зайг болон 125.39-ийн (в)-гийн 3/ ба 125.45-ын (в)-гийн 3/-ын дагуу тооцоолсон буултын зайг дараах байдлаар засварлан тооцно гэдгийг гэрчилгээ эзэмшигч бататгана:

1. ХБЗ-ны өөр төрлийн гадаргуугийн хувьд Хүснэгт 1-д үзүүлсэн хүчин зүйлээр өөрчлөлт хийх;

2. зурвасын налууны хувьд дараах байдлаар тооцон өөрчлөлт хийх:

(i) өгсүүр налууг 3% хүртэл тооцохдоо 1% тутамд хөөрөлтийн зайг 5%-иар ихэсгэх;

(ii) өгсүүр налууг 3% хүртэл тооцохдоо 1% тутамд буултын зайг 5%-иар багасгах;

(iii) газрын уруу налууг 3% хүртэл тооцохдоо 1% тутамд хөөрөлтийн зайг 5%-иар багасгах;

(iv) газрын уруу налууг 3% хүртэл тооцохдоо 1% тутамд буултын зайг 5%-иар ихэсгэх.

Хүснэгт 1

Гадаргуугийн төрөл	Хөөрөлтийн зай	Хөөрөлтийг зогсоох зай	Буултын зай
Засмал (Асфальт)	x 1.00	x 1.00	x 1.00
Металл	x 1.05	x 1.06	x 1.08
Шороо, эргэсэн хөрс	x 1.08	x 1.14	x 1.16
Зүлэг	x 1.14	x 1.20	x 1.18

125.34. (R) Хөөрөлт үйлдэх нислэгийн замын сүлжээ - ХНЖ-аар нислэг үйлдэх онгоц

(а) Гэрчилгээ эзэмшигч нь ХНЖ-аар нислэг үйлдэх онгоцны хувьд тухайн онгоц хоёр, эсхүл түүнээс дээш тооны хөдөлгүүртэй тохиолдолд эрсдэлтэй хөдөлгүүр /critical engine/ нь татгалзсан гэж үзэн хөөрөлт үйлдэх нислэгийн замын дагуух 15 м /50 фут/-ээс багагүй босоо зайд аливаа саад байхгүй гэдгийг бататгана.

(б) Энэ зүйлийн (a)-гийн шаардлагын үүднээс, хэрэв тухайн сааднаас нислэгийн замын шугам хүртэлх хажуугийн зай дараах зайнаас хэтрээгүй бол саадыг хөөрөлт үйлдэх нислэгийн замд байна гэж үзнэ:

1. нислэгийн үед замын чиглэлийг 15 градусаас ихээр өөрчлөхгүй тохиолдолд:

(i) 45 м + 0.10D, дээд тал нь 600 м хүртэл, гэрчилгээ эзэмшигч нь нисэгчид зориулан ил харааны буюу радио навигацийн курсийг тодорхойлох журмыг ашиглуулж байгаа тохиолдолд дээд тал нь 300 м хүртэл;

(ii) өдрийн цагт VMC-ээр үйлдэх нислэгт 30 м + 0.10D, дээд тал нь 600 м хүртэл, гэрчилгээ эзэмшигч нь нисэгчид зориулан ил харааны буюу радио навигацийн курсийг тодорхойлох журмыг ашиглуулж байгаа тохиолдолд дээд тал нь 300 м хүртэл;

2. нислэгийн үед замын чиглэлийг 15 градусаас ихээр өөрчлөх тохиолдолд:

(i) 45м + 0.10D, дээд тал нь 900м хүртэл, гэрчилгээ эзэмшигч нь нисэгчид зориулан ил харааны буюу радио навигацийн курсийг тодорхойлох журмыг ашиглуулж байгаа тохиолдолд дээд тал нь 600м хүртэл;

(ii) өдрийн цагт VMC-ээр үйлдэх нислэгт 30м + 0.10D, дээд тал нь 600м хүртэл, гэрчилгээ эзэмшигч нь нисэгчид зориулан ил харааны буюу радио навигацийн курсийг тодорхойлох журмыг ашиглуулж байгаа тохиолдолд дээд тал нь 300м хүртэл;

"D"-хөөрөлтийн боломжит зайн төгсгөл /онгоц хөөрч өндөр аван 15м-т хүрэх цэг/-өөс саад хүртэлх хэвтээ зайн хэмжээ

(в) Энэ зүйлийн (а)-д заасны дагуу хөөрөлтийн үеийн нислэгийн замын сүлжээг тооцохдоо гэрчилгээ эзэмшигч нь дараах зүйлийг бататгана:

1. дараах үзүүлэлтүүдийг тооцсон байхыг:

(i) хөөрөлтийн гүйлтийн эхлэл дэх хөөрөлтийн хүнд;

(ii) аэродромын өндөр;

(iii) атмосферийн даралт олон улсын стандарт атмосферээс 1%-иас илүү өөрчлөгдөж буй тохиолдолд аэродромын даралтаар тооцоологдох өндөр;

(iv) аэродром орчмын гадна агаарын хэм;

(v) угтах салхи дохиоллын заалт 50%-иас ихгүй буюу арын салхи дохиоллын заалт 150%-иас багагүй.

2. хөөрөлтийн гадаргуугаас дээш 15 м (50 фут) өндөрт хүрэхээс өмнө чиглэлийг 15 градусаас их хэмжээгээр өөрчилж болохгүйг.

3. ИНЕГ-аас зөвшөөрөөгүй бол:

(i) хөөрөлтийг гадаргуугаас дээш 15 м (50 фут)-ийн өндөрт хүрэхээс өмнө 15 градусаас их крен хийж болохгүй;

(ii) хөөрөлтийн гадаргуугаас дээш 120 м (400 фут) хүртэлх өндөрт крен хийх өнцөг 20 градусаас хэтрэхгүй,

(iii) 120 м (400 фут)-ийн өндрөөс дээш крен хийх өнцөг 25 градусаас хэтрэхгүй.

4. зөвшөөрлийг дараах зүйлийг үндэслэн олгохыг:

(i) нислэгийн зам ба хурдад крений үзүүлэх нөлөө,

(ii) нислэгийн хурдыг ихэсгэсний улмаас үүсэх зайн өөрчлөлт,

(iii) энэ дүрмийн 125.35-ын дагуу хийгдэх өндөр авалтын градиентын алдагдал ба хурдны уналтын хадгалалт.

125.35. Хөдөлгүүрийн татгалзал - gradient and stall -д хийх өөрчлөлт

Гэрчилгээ эзэмшигч нь нислэгийн үзүүлэлтийн өгөгдөхүүнгүй тохиолдолд энэ дүрмийн 125.34-ийн (в)-гийн 4/-ийн (iii)-г дагаж мөрдөх үүднээс Хүснэгт 2-т заасан үзүүлэлтээр өндөр авалтын градиентийн алдагдлыг тооцох ба хурдны уналт /stall/-ын хязгаарыг хадгална.

Хүснэгт 2

Эргэлт /bank/-ийн өнцөг	Хурдны залруулга	Градиентын залруулга
15о -аас 19о	V2	1 x Онгоцны Нислэг ашиглалтын заавар 15о градиент алдагдал
20о -аас 24о	V2+5 knots (V2+10км/цаг)	2 x Онгоцны Нислэг ашиглалтын заавар 15о градиент алдагдал
25о	V2+19 knots (V2+35км/цаг)	3 x Онгоцны Нислэг ашиглалтын заавар 15о градиент алдагдал

125.36. (R) Нислэг дэх эрсдэлтэй хөдөлгүүр /critical engine/-ийн татгалзал

(a) Гэрчилгээ эзэмшигч нислэгийн үйл ажиллагаанд ашиглаж байгаа хоёр, эсхүл түүнээс илүү тооны хөдөлгүүртэй онгоц бүрийн хувьд тухайн онгоц нь аюулгүй хамгийн нам өндөр ба түүнээс дээш өндөр дахь эерэг налуу /positive slope/-д дараах нөхцөл байдал үүссэн тохиолдолд нислэг гүйцэтгэх шаардлагууд хангагдсан аэродромоос дээш 300 м (1000 фут)-ийн өндөрт нислэгийг үргэлжлүүлэх боломжтой эсэхийг бататгана:

1. урьдчилан таамагласан цаг агаарын байдлууд тухайн нислэгт тооцоологдсон байх;

2. хөдөлгүүр татгалзсан байх;

3. үлдсэн хөдөлгүүрүүд нь хамгийн их чадлын горимоор ажиллаж байх.

(б) Нислэг дэх хязгаарлалтуудыг энэ зүйлийн (a)-гийн дагуу тооцоолохдоо гэрчилгээ эзэмшигч нь дараах зүйлийг бататгана:

1. тухайн онгоцны бүх хөдөлгүүрүүд Нислэг ашиглалтын зааварт тодорхойлсон хамгийн их чадлын горимоор ажиллаж байгаа үед, өндөр авалтын хурд нь 1 минутад 90 м (300 фут)-ээс багагүй байх өндрөөс дээш өндөрт нисэж байна гэж тооцогдохгүй гэдгийг;

2. татгалзсан нэг хөдөлгүүртэй үеийн нислэгийн чиглэлд авч үзэх градиент нь gross-gradient-minus 0.5% байхыг.

125.37. (R) Нислэгийн 90 минутын хязгаарлалт

(a) Гэрчилгээ эзэмшигч нь нислэгийн үйл ажиллагаанд ашиглаж байгаа хоёр хөдөлгүүрт онгоцоор, тухайн онгоцны Нислэг ашиглалтын зааварт тусгагдсан, тооцоот буултын жинд нийцсэн, нислэгийн гүйцэтгэлд тавигдах шаардлагууд хангагдсан аэродромоос 90 минутаас илүүгүй зайд нислэг үйлдэнэ.

(б) Энэ зүйлийн (в)-д зааснаас бусад тохиолдолд, Гэрчилгээ эзэмшигч нь нислэгийн үйл ажиллагаанд ашиглаж байгаа гурав болон түүнээс дээш тооны хөдөлгүүртэй онгоцоор, тухайн онгоцны Нислэг ашиглалтын зааварт тусгагдсан, тооцоот буултын жинд нийцсэн, нислэгийн гүйцэтгэлд тавигдах шаардлагууд хангагдсан аэродромоос 90 минутаас илүүгүй зайд нислэг үйлдэнэ.

(в) Дараах нөхцөлүүд хангагдсан тохиолдолд, Гэрчилгээ эзэмшигч нь нислэгийн үйл ажиллагаанд ашиглаж байгаа гурав болон түүнээс олон тооны хөдөлгүүртэй онгоцоор, тухайн онгоцны Нислэг ашиглалтын зааварт тусгагдсан, тооцоот буултын жинд нийцсэн, нислэгийн гүйцэтгэлд тавигдах шаардлагууд хангагдсан аэродромоос 90 минутаас илүү зайд нислэг үйлдэж болно:

1. нислэгт хоёр хөдөлгүүр татгалзах үеийн нислэгийн замын өгөгдөхүүнүүд нь тухайн онгоц, тооцоолсон цаг агаарын нөхцөл байдалд хоёр хөдөлгүүр нэгэн зэрэг татгалзах тухайн цэгээс татгалзсан хоёр хөдөлгүүртэйгээр буулт үйлдэх журмыг мөрдөн буулт үйлдэх аэродром хүртэл нислэгээ үргэлжлүүлэх боломжийг бүрдүүлэх;

2. хэрэв нислэгийн чиглэл дэх цаг агаарын нөхцөл байдал нь мөстөлтөөс хамгаалах системийн ажиллагааг шаардаж байгаа бол -

(i) нисэж байгаа чиглэл дэх хамгийн бага аюулгүй өндөрт эерэг налуу /positive slope/-тай байх; эсхүл

(ii) градиент нь gross-gradient хасах нь 0.5% байх үеийн болон нислэгийн замын хамгийн эрсдэл ихтэй газар хоёр хөдөлгүүр татгалзсан гэж үзэхэд, энэ зүйлийн (г)-д зааснаас бусад тохиолдолд, нислэгийн нийт чиглэлийн дагуух 18,6 км (10nm)-ийн өргөн зурвас зай дахь тухайн эрсдэл ихтэй газраас дээш 600 м (2000 фут)-ийн босоо зайд аливаа саадгүй байх;

3. хоёр хөдөлгүүр татгалзсаны дараа, буулт үйлдэх аэродромын дээр 450 м (1500 фут)-ийн өндөрт нислэгийн зам нь эерэг налуу /positive slope/-тай байх;

4. хоёр хөдөлгүүр татгалзсан гэж тооцож буй цэг дэх онгоцны жин нь буулт үйлдэхээр зорин нисэж буй аэродромд буулт үйлдэхэд хангалттай түлштэй ба тухайн аэродромын дээр наад зах нь 450 м (1500 фут)-ийн өндөрт нисэн ирэх ба түүний дараа 15 минутын турш нислэг үйлдэх боломжтой жингээс багагүй хүндтэй байх.

(г) Хэрэв нисэгч радио навигацийн хэрэглэлийг ашиглах боломжоор хангагдсан бол чиглэлийг 9,3 км (5nm) хязгаарт хадгалах ба энэ зүйлийн (в)-гийн 2/-ын (ii)-т заасан 18,6 км (10nm) зайг 9,3 км (5nm) хүртэл багасгаж болно.

(д) Энэ зүйлийн (в)-гийн шаардлагад нийцүүлэн тооцоолохдоо, цаг агаар тогтуун үед, агаарын стандарт хэмд, хөдөлгүүрийн чадал нь чиг шулуун нислэгийн хурданд байгаа агаарын хөлгийн 2 хөдөлгүүр нислэгийн замын дагуу буулт үйлдэж болох аэродромоос 90 минутаас дээш эрсдэлтэй зайд татгалзана гэж тооцоолно.

125.38. (R) Буух үеийн өндөр авалт – нисэн очих аэродром болон нөөц аэродром

Гэрчилгээ эзэмшигч нь нислэг үйлдэж байгаа онгоцны хувьд дараах зүйлийг бататгана:

1. нисэн очих аэродром болон нөөц аэродромд тооцоот цагт буулт үйлдэх үеийн гадна агаарын хэм, аэродромын өндрийг тооцсон байх онгоцны буултын жин нь ойртолт үйлдэх ба буух үеийн өндөр авалтын хамгийн их жингээс илүүгүй байхыг;

2. 60 метр (200 фут)-ээс доош шийдвэр гаргах өндөртэйгөөр, хэрэглэлийн тусламжтай ойртолт үйлдэх нислэгт, ойртолт үйлдэж байгаа онгоцны эрсдэлтэй хөдөлгүүр /critical engine/ нь татгалзан хоёрдугаар тойрогт гарах үед, нислэгт зарцуулагдсан байх түлшийг тооцсон тухайн онгоцны ойртолтын жин болон хөөрөлтийн жин нь өндөр авах дараах градиентад тохирсон байхыг:

(i) 2.5%-иас доошгүй байх, эсхүл

(ii) 125.34-ийн дагуу ойртолтоос хоёрдугаар тойрогт гарах нислэгийн замд аливаа саадгүй байх шаардлагыг хангасан хамгийн наад захын градиенттай байх.

125.39. (R) Буултын зай - хуурай зурвас

(а) Гэрчилгээ эзэмшигч нь ашиглаж буй онгоц бүрийн хувьд, төлөвлөсөн цагт буух үеийн онгоцны буултын жин нь тухайн онгоцны нислэг ашиглалтын зааварт заасан буултын жингээс хэтрэхгүй гэдгийг бататгана.

(б) Ашиглаж буй онгоц бүрийн хувьд, төлөвлөсөн цагт нисэн очих аэродром болон нөөц аэродромд буулт үйлдэх үеийн онгоцны буултын жин нь, хуурай ХБЗ дээр зурвасын босгоноос дээш 15 метрт байрлах цэгээс дараах зайд онгоц бүрэн зогсохоор тооцоологдсон гэдгийг гэрчилгээ эзэмшигч бататгана:

1. хөөрөлтийн хамгийн их жин нь 5700 кг, эсхүл түүнээс бага онгоцны хувьд буулт үйлдэх боломжит зайн 85% дотор;

2. хөөрөлтийн хамгийн их жин нь 5700 кг-аас дээш онгоцны хувьд буулт үйлдэх боломжит зайн 70% дотор.

(в) Гэрчилгээ эзэмшигч нь буултын жинг энэ зүйлийн (б)-гийн дагуу тооцоолохдоо дараах зүйлийг харгалзан үзнэ:

1. аэродромын өргөгдсөн өндөр /aerodrome elevation/;

2. тухайн аэродром дахь гадна агаарын хэм;

3. ХБЗ-ны гадаргуугийн төрөл ба нөхцөл;

4. тухайн ХБЗ-ны буулт үйлдэх чиглэл дэх налуу;

5. урдаас чиглэсэн бүрдүүлэгч салхины 50%-иас ихгүй, эсхүл араас чиглэсэн бүрдүүлэгч салхины 150%-иас багагүй салхи.

(г) Гэрчилгээ эзэмшигч нь энэ зүйлийн (б), (в)-д заасны дагуу буултын тооцоо хийх онгоцыг нислэгт гаргахдаа, тухайн онгоц дараах зүйлийг тооцоолон хамгийн боломжит ХБЗ-д буулт үйлдэнэ гэж үзнэ:

1. цаг агаарын урьдчилсан байдал;

2. хүрээлэн байгаа газар нутаг;

3. ойртолт, буултын тоноглолууд;

4. ойртолтоос хоёрт гарах нислэгийн зам дахь саадууд.

(д) Гэрчилгээ эзэмшигч нь нисэн очих аэродромын хувьд энэ зүйлийн (г)-г тооцох боломжгүй бол нөөц аэродром нь энэ зүйлийн (a), (б), (в)-д нийцэж байгаа тохиолдолд онгоцыг нислэгт гаргаж болно.

125.40. Буултын зай - нойтон ба бохирдсон зурвас

Цаг агаарын тухайн үеийн мэдээ, эсхүл урьдчилсан мэдээнд тухайн онгоц нисэн очих үед ХБЗ нойтон, эсхүл бохирдсон гэж заасан бол Гэрчилгээ эзэмшигч нь нислэг үйлдэж байгаа онгоц бүрийн хувьд буултын боломжит зай нь энэ дүрмийн 125.45-д шаардсан буултын зайны 115%-иас багагүй байна гэдгийг бататгана.

125.41. Огцом ойртолт ба богино зайд буулт үйлдэх арга

Гэрчилгээ эзэмшигч нь дараах нөхцөлд ойртолтыг 4.5о, эсхүл түүнээс илүү өнцгөөр болон 10.5-15 метр (35–50 фут)-ийн тэгшлэх өндөрт огцом ойртолт үйлдэх журам / steep approach procedures /-ын дагуу үйлдэж болно:

1. тухайн талбайн уртын өгөгдөхүүнүүдэд зориулагдсан нэмэлт заалтууд болох огцом ойртолтын журам ба онцгой нөхцөл байдлын үеийн журам, аливаа хязгаарлалт, ойртолтын зөвшөөрөгдсөн хамгийн их налуу өнцгийг тухайн онгоцны нислэгийн ашиглалтын зааварт тусгасан байх;

2. ХНЖ-аар үйлдэх нислэгийн хувьд, огцом ойртолт үйлдэх аэродромд буух ойртолтын глиссадын ил харааны дохиоллын систем байх;

3. ХНЖ-аар үйлдэх нислэгийн хувьд, цаг агаарын хязгаарлалт нь огцом ойртолт үйлдэх ХБЗ бүрд тодорхойлогдсон ба зөвшөөрөгдсөн байх;

4. ХНЖ-аар үйлдэх нислэгийн хувьд дараах зүйлийг анхаарсан байх:

(i) саадууд;

(ii) буух ойртолтын глиссадын дохиоллын маяг болон ил харааны туслах төхөөрөмж, микродолгионы буултын систем (MLS), сансрын навигацийн байрлал тодорхойлох систем (GPS), хэрэглэлээр буулт үйлдэх систем (ILS), курсийн радиомаяк (LLZ), хэт өндөр давтамжийн олон чиглэлт дамжуулагч станц /VOR/, чиглүүлэх радио нэвтрүүлэгч (NDB) зэрэг ХБЗ-ны заавар;

(iii) шийдвэр гаргах харьцангуй өндөр ба шийдвэр гаргах хамгийн бага өндөрт шаардагдах ил харааны лавлах хэрэгсэл;

(iv) бүхээгт хэрэглэгдэх тоноглол;

(v) нисэгчийн бэлтгэл ба аэродромын талаарх тусгай мэдлэг;

(vi) онгоцны нислэгийн ашиглалтын зааварт тусгагдсан хязгаарлалт ба журмууд;

(vii) ойртолтоос хоёрт гарах нөхцөлүүд.

125.42. FAR Part 23 commuter category ба SFAR41

АНУ-ын иргэний нисэхийн стандарт FAR-23 commuter category SFAR41-ийн онгоцыг нислэгийн үйл ажиллагаанд ашигладаг гэрчилгээ эзэмшигчдийн хувьд энэ дүрмийн 125.43 ба 125.46-р зүйлүүд хүчин төгөлдөр байна.

125.43. (R) Хөөрөлтийн зай

(а) Гэрчилгээ эзэмшигч нь нислэгийн үйл ажиллагаанд ашиглах онгоцны хувьд, хөөрөлтийн жинг тухайн онгоцны Нислэгийн ашиглалтын зааварт заасан хөөрөлтийн хамгийн их жингээс хэтрүүлж болохгүй.

(б) Энэ зүйлийн (a)-д заасан шаардлагын биелэлтийг тодорхойлох үүднээс, хөдөлгүүр Vef хурдан дээр татгалзсан гэж үзэн V1 хурдыг ашиглан хөөрөлтийн хүндийг тооцоолохдоо Гэрчилгээ эзэмшигч нь дараах зүйлийг бататгана:

1. хөөрөлтийг зогсооход шаардагдах зай нь хөөрөлтийг зогсоох боломжит зайнаас их биш гэдгийг;

2. хөөрөлт үйлдэхэд шаардагдах зай нь хөөрөлтийн боломжит зайнаас их биш гэдгийг;

3. хөөрөлт үйлдэх боломжит зайн саадгүй байх аливаа хэсэг нь хөөрөлт үйлдэх гүйлтийн боломжит зайн хагасаас ихгүй гэдгийг;

4. хөөрөлт үйлдэх гүйлтийн шаардлагатай зай нь хөөрөлтийг зогсоох ба үргэлжлүүлэх, шийдвэр гаргах V1 хурдыг ашиглан тооцсон хөөрөлт үйлдэх гүйлтийн боломжит зайнаас их биш гэдгийг.

(в) Хөөрөлтийн жинг энэ зүйлийн (б)-д заасны дагуу тооцоолохдоо Гэрчилгээ эзэмшигч нь дараах зүйлийг харгалзана:

1. аэродромын өргөгдсөн өндөр /aerodrome elevation/;

2. агаарын даралт нь стандарт агаарын даралтаас 1 хувиас дээш өөрчлөлттэй тохиолдолд тухайн аэродромын даралтын өндөр;

3. тухайн аэродром орчмын гадна агаарын хэм;

4. тухайн ХБЗ-ны гадаргуугийн төрөл ба гадаргуугийн нөхцөл байдал;

5. хөөрөлтийн чиглэл дэх ХБЗ-ны налуу;

6. цаг уурын мэдээнд өгөгдсөн урдаас чиглэсэн бүрдүүлэгч салхины 50%-иас ихгүй, эсхүл араас чиглэсэн бүрдүүлэгч салхины 150%-иас багагүй байх.

125.44. (R)Хөөрөлтийн үеийн нислэгийн зам

(а) Хөдөлгүүр татгалзсан үед хөөрөлтийн нислэгийн замын дагуух дараах босоо чиглэлүүдэд аливаа саадгүй гэдгийг нислэг үйлдэж буй онгоц бүрийн хувьд Гэрчилгээ эзэмшигч бататгана:

1. онгоц нь хөөрөлтөд 15о-аас ихгүй өнцгөөр эргэлт /bank/ үйлдэхээр бол наад зах нь 10.5 метр (35 фут) хүртэл өндөрт;

2. онгоц нь хөөрөлтөд 15о-аас их өнцгөөр эргэлт /bank/ үйлдэхээр бол наад зах нь 15 метр (50 фут) хүртэл өндөрт аливаа саадгүй байх.

(б) Энэ зүйлийн (а)-д хамааралтайгаар, нислэгийн замын хажуугаас аливаа саад хүртэлх зай нь дараах хэмжээнээс бага тохиолдолд саадыг хөөрөлтийн үеийн нислэгийн замд байна гэж тооцно:

1. нислэгийн чиглэлийг 15о-аас ихээр өөрчлөх шаардлагагүй үед:

(i) 45м+0.10D зайн дээд хэмжээ 600 метр, Гэрчилгээ эзэмшигч нисэгчид зориулсан ил харааны буюу радио навигацийн нислэгийн журамтай бол дээд хэмжээ 300 метр;

(ii) өдрийн цагт ил харааны нислэгийн цаг агаарын нөхцөл (VMC)-д үйлдэх нислэгийн хувьд 30м + 0.10D зайн дээд хэмжээ 600 метр, Гэрчилгээ эзэмшигч нисэгчид зориулсан ил харааны буюу радио навигацийн нислэгийн журамтай бол дээд хэмжээ 300 метр;

2. нислэгийн чиглэлийг 15о-аас ихээр өөрчлөх шаардлагатай үед:

(i) 45м + 0.10D зайн дээд хэмжээ 900 метр, Гэрчилгээ эзэмшигч нисэгчид зориулсан ил харааны буюу радио навигацийн нислэгийн журамтай бол дээд хэмжээ 600 метр;

(ii) өдрийн цагт VMC-д үйлдэх нислэгийн хувьд, 30м + 0.10D зайн дээд хэмжээ 600 метр, эсхүл Гэрчилгээ эзэмшигч нь нисэгчид зориулсан ил харааны буюу радио навигацийн нислэгийн журамтай бол дээд хэмжээ 300 метр.

(в) Гэрчилгээ эзэмшигч нь энэ зүйлийн (а)-д заасны дагуу хөөрөлтийн үеийн нислэгийн замыг тооцохдоо дараах зүйлийг бататгана:

1. дараах үзүүлэлтүүдийг тооцсон гэдгийг:

(i) хөөрөх гүйлт эхлүүлэхээс өмнөх хөөрөлтийн жин;

(ii) аэродромын өргөгдсөн өндөр /aerodrome elevation/;

(iii) агаарын даралт нь стандарт агаарын даралтаас 1 хувиас дээш өөрчлөлттэй тохиолдолд аэродромын даралтын өндөр;

(iv) аэродром орчмын гадна агаарын хэм;

(v) цаг агаарын мэдээнд өгөгдсөн урдаас чиглэсэн бүрдүүлэгч салхины 50%-иас ихгүй, эсхүл араас чиглэсэн бүрдүүлэгч салхины 150%-иас багагүй байх;

2. хөөрөлтийн гадаргуугаас дээш 15 метр (50 фут)-ийн өндөрт хүрэхээс өмнө нислэгийн чиглэлийг 15о-аас ихээр өөрчлөхгүй байхыг;

3. ИНЕГ-аас өөрөөр зөвшөөрөөгүй бол:

(i) хөөрөлтийн гадаргуугаас дээш 15 метр (50 фут)-ийн өндөрт хүрэхээс өмнө эргэлтийг 15о-аас ихээр үйлдэхгүй байхыг;

(ii) хөөрөлтийн гадаргуугаас дээш 120 метр (400 фут)-ийн өндөрт хүртэл эргэлтийг 20о-аас ихээр үйлдэхгүй байхыг;

(iii) хөөрөлтийн гадаргуугаас дээш 120 метр (400 фут)-ээс дээш өндөрт эргэлтийг 25о-аас ихээр үйлдэхгүй байхыг;

4. дараах нөхцөлүүдийг зөвшөөрсөн байх:

(i) эргэлт үйлдэх нь нислэгийн зам ба нислэгийн хурдад нөлөөлөхийг;

(ii) нислэгийн хурдыг ихэсгэснээс зай нэмэгдэхийг;

(iii) 125.35-д тусгагдсан өндөр авалтын градиентийн алдагдал ба хурдны уналтын хязгаарыг барихыг.

125.45. (R) Буултын зай - хуурай зурвас

(а) Гэрчилгээ эзэмшигч нь ашиглаж буй онгоц бүрийн хувьд, төлөвлөсөн цагт буух үеийн онгоцны буултын жин нь тухайн онгоцны нислэгийн ашиглалтын зааварт заасан буултын жингээс хэтрэхгүй гэдгийг бататгана.

(б) Ашиглаж буй онгоц бүрийн хувьд төлөвлөсөн цагт нисэн очих аэродром болон нөөц аэродромд буулт үйлдэх үеийн онгоцны буултын жин нь хуурай ХБЗ дээр зурвасын босгоноос дээш 15 метр (50 фут)-т байрлах цэгээс буулт үйлдэх боломжит зайн /LDA/ 70% дотор онгоц бүрэн зогсохоор тооцоологдсон гэдгийг гэрчилгээ эзэмшигч бататгана.

(в) Гэрчилгээ эзэмшигч нь буултын жинг энэ зүйлийн (б)-гийн дагуу тооцоолохдоо дараах зүйлийг харгалзан үзнэ:

1. аэродромын өргөгдсөн өндөр /aerodrome elevation/;

2. тухайн аэродром дахь гадна агаарын хэм;

3. ХБЗ-ны гадаргуугийн төрөл ба нөхцөл;

4. тухайн ХБЗ-ны буулт үйлдэх чиглэл дэх налуу;

1. цаг агаарын урьдчилсан байдал;

2. хүрээлэн байгаа газар нутаг;

3. ойртолт, буултын тоноглолууд;

4. ойртолтоос хоёрдугаар тойрогт гарах нислэгийн зам дахь саадууд.

(д) Гэрчилгээ эзэмшигч нь нисэн очих аэродромын хувьд энэ зүйлийн (г)-г тооцох боломжгүй ч нөөц аэродром нь энэ зүйлийн (a), (б), (в)-д нийцэж байгаа тохиолдолд онгоцыг нислэгт гаргаж болно.

125.46. Буултын зай - нойтон ба бохирдсон зурвас

Цаг агаарын тухайн үеийн мэдээ, эсхүл урьдчилсан мэдээнд тухайн онгоц нисэн очих үед ХБЗ нойтон, эсхүл бохирдсон гэж заасан бол Гэрчилгээ эзэмшигч нь, нислэг үйлдэж байгаа онгоц бүрийн хувьд буултын боломжит зай нь 125.45-д шаардсан буултын зайн 115%-иас багагүй байна гэдгийг бататгана.

Д бҮлэг. ЖИН ба тӨвлӨрӨлт. 125.47. Зорчигч, эд зүйлс болон тээшний жин

(а) Гэрчилгээ эзэмшигч нь зорчигчид болон тэдний гар тээш, шалгагдсан ачааны бодит жинг хянаж тогтооно.

(б) Гэрчилгээ эзэмшигч нь бараа материалын болон шалгагдсан ачааны бодит жинг хянаж тогтооно.

(в) Гэрчилгээ эзэмшигч нь зорчигчдын болон тэдний гар тээшний жинг дараах байдлаар тооцож тогтооно:

1. тэдгээрийн бодит жингээр; эсхүл

2. гэрчилгээ эзэмшигчийн зааварт тусгагдсан стандарт жингээр.

(г) Гэрчилгээ эзэмшигч нь энэ зүйлийн (в)-гийн 2/-т заасан жингийн оронд энэ зүйлийн (е)-д бичигдсэн зорчигчдын стандарт жинг ашиглаж болох ба тэдгээр нь дараах тохиолдлуудад хэрэглэгдэхгүй:

1. тухайн нислэгт бодит жингээр тооцоолж байгаа, эсхүл

2. зорчигч ачаалал нь зорчигчдын стандарт жинд нийцэхгүй хүндтэй зорчигчдоос бүрдсэн бол.

(д) Гэрчилгээ эзэмшигч зорчигчдын стандарт жинг ашигладаг тохиолдолд дараах зүйлийг бататгасан байна:

1. онгоцны ачаалал хариуцсан этгээд нь дараах зааварчилгаар хангагдсаныг :

(i) тухайн онгоцны хувьд, түлш болон бусад хязгаарлалтуудыг тусгасан, суудал болон ачааллалтын хуваарилалтыг зохицуулах зураглал;

(ii) зорчигчдын жинг стандарт жингээр тооцож болох нөхцөлүүд;

2. гар тээшнээс бусад бүх ачаа бараа жигнэгдсэн байхыг.

(е) Гар тээшийг тооцсон, зорчигчдын стандарт жин:

1. насанд хүрсэн эрэгтэй, эмэгтэй хүмүүс 77 кг;

2. 4-14 насны хүүхэд 46 кг;

3. 4-өөс доош насны хүүхэд 15 кг.

125.48. (R)Онгоцны ачааллын хязгаарлалтууд

Гэрчилгээ эзэмшигч нь дараах зүйлийг бататгана:

1. онгоцны нислэгийн ашиглалтын зааварт, эсхүл онгоцны жин ба төвлөрөлттэй хамааралтай бусад зөвшөөрөгдсөн бичиг баримтад заасан хязгаарлалтуудыг дагаж мөрдөхийг;

2. онгоцны түлшгүй үеийн болон хөөрөлт, буултын, нислэгийн үеийн жин зөвшөөрөгдсөн хамгийн их жингээс хэтрээгүй байхыг;

3. хөөрөлтийн өмнөх онгоцны хүндийн төв нь энэ хэсгийн 1/-д дурьдсан хязгаарлалтад байх ба нислэгийн туршид тэрхүү хязгаарлалтдаа байхыг.

125.49. (R) Ачааллын хуудас

(a) Гэрчилгээ эзэмшигч нь дараах зүйлийг бататгана:

1. энэ зүйлийн (б)-д зааснаас бусад тохиолдолд нислэг бүрийн өмнө ачааллын хуудсыг бүрэн гүйцэд бөглөсөн байх;

2. ачааллын хуудас нь агаарын хөлгийн даргаар хянагдсан байх;

3. ачааллын хуудсанд дараах зүйлийг бичсэн байх:

(i) агаарын хөлгийн даргын нэр;

(ii) нислэг үйлдэж буй огноо;

(iii) онгоцны маяг, бүртгэлийн дугаар;

(iv) нисэн гарах болон нисэн очих аэрдромууд;

(v) нислэгийн дугаар, эсхүл нисэн гарах тооцоот цаг;

(vi) гэрчилгээ эзэмшигч өөр бичиг баримтад заагаагүй бол, нисэх багийн гишүүдийн болон зорчигчдын овог нэр;

(vii) онгоцны хоосон үеийн жин, салгаж авч болох тоног төхөөрөмжүүд, хэрэглээний зүйлс, ашиглагдахгүй тослогоо болон түлшний жин ба нисэх багийн гишүүдийн жин;

(viii) зорчигчид, эд зүйлс, тээшний жин, ашиглагдах тослогоо болон түлшний жин;

(ix) ачаалалтай онгоцны жин;

(x) гэрчилгээ эзэмшигч өөр бичиг баримтад тэмдэглээгүй бол, хүндийн төв нь заагдсан хязгаартаа байгааг үзүүлсэн баталгаа;

(xi) түлшгүй үеийн жин, хөөрөлтийн болон буултын үеийн жинг тусгасан, тухайн нислэгт зөвшөөрөгдсөн хамгийн их жин.

(б) Гэрчилгээ эзэмшигч ИХНЖ-ийн дагуу 46,5км /25 nm/ дотор хөөрөлт үйлдсэн аэродромдоо эргэж буух нислэгт ачааллын хуудас бүрдүүлэхийг шаардахгүй.

Е БҮлэг. Хэрэглэл ба тоног тӨхӨӨрӨмж 125.50. Ерөнхий зүйл

Гэрчилгээ эзэмшигч дараах шаардлага хангагдаагүй тохиолдолд нислэгийн үйл ажиллагааг эхлүүлж болохгүй:

1. онгоц нь:

(i) энэ бүлэг ба ИНД-91–ээр шаардсан тухайн төрөл, маягийн хэрэглэл болон тоног төхөөрөмжтэй байх;

(ii) бие биеэсээ үл хамаарах холбоо, навигацийн системүүд нь нислэг дэх тэдгээрийн аливаа дутагдлын үед найдвартай ажиллагааг хангахуйц тооны хэрэглэл, тоног төхөөрөмжүүдтэй байх;

2. тухайн онгоцонд суурилагдсан хэрэглэл, тоног төхөөрөмжүүд нь дараах НТЧ-ын загварын стандартууд болон тодорхойлолтыг дагаж мөрдсөн байх:

(i) энэ дүрмийн Хавсралт Б; эсхүл

(ii) ИНД-21; эсхүл

(iii) ИНД-26; эсхүл

(iv) ИНЕГ-ын дарга хүлээн зөвшөөрсөн нэмэлт тодорхойлолт болон стандартууд;

3. хэрэглэл, тоног төхөөрөмжүүд нь тухайн онгоцыг үйлдвэрлэгчийн болон ИНЕГ-ын дарга хүлээн зөвшөөрсөн бусад зааварчилгааны дагуу суурилагдсан байх;

4. ИНД-91.100-гийн дагуу батлагдсан, Нислэгт зөвшөөрөгдөх хамгийн цөөн тоноглолын жагсаалт /MEL/-д заагдсанаас бусад, тухайн онгоцонд суурилагдсан хэрэглэл, тоног төхөөрөмжүүд нь ажиллагаатай байх.

125.51. Суудал, даруулга

Гэрчилгээ эзэмшигчийн нислэгийн үйл ажиллагаандаа ашиглаж байгаа онгоц бүрийн нисэх багийн гишүүдийн суудал нь мөрөвчит даруулга бүсээр тоноглогдсон байна.

125.52. Нэмэлт хэрэглэлүүд

Гэрчилгээ эзэмшигчийн онгоц бүр нь дараах хэрэглэлүүдээр тоноглогдсон байна:

1. ИНД-21-д заасан НТЧ-ын загварын стандартын дагуу шаардагдах, хөдөлгүүрийн үзүүлэлтүүдийг заах хэрэглэлүүд;

2. сэнсний алганы өнцгийн өөрчлөлтөөр ухрах хүч өгөх сэнсний хувьд, сэнс beta хязгаарт, эсхүл reverse pitch дээр байгааг заагч хэрэгсэл буюу сэнсний алхам заагч.

125.53. Шөнийн нислэг

Шөнийн нислэг үйлдэх онгоц бүр нь дараах тоног төхөөрөмжөөр тоноглогдсон гэдгийг гэрчилгээ эзэмшигч бататгана:

1. онгоцны буултын гэрэл;

2. зорчигчдын суудал бүр дэх гэрэл.

125.54. (R) Хэрэглэлийн нислэгийн журам

(а) ХНЖ-аар нислэг үйлдэх онгоц бүр нь дараах тоног төхөөрөмжөөр тоноглогдсон гэдгийг гэрчилгээ эзэмшигч бататгана:

1. бие биеэсээ үл хамаарах, дараах нэмэлт заагч хэрэглэлүүд:

(i) чийг буюу мөстөлтөөс болж хэвийн ажиллагаа нь алдагдахаас хамгаалагдсан, км/ц (knot)-аар хэмжигдэх хурдны хэрэглэл;

(ii) агаарын даралтаар өндрийг хэмжих хэрэглэл;

2. нисэгчийн бүхээг дэх хэрэглэлүүдийн нөөц чийдэнгүүд;

3. нөөц гал хамгаалагчид.

(б) Энэ зүйлийн (a)-гийн 1/-ийн (i)-ээс үл хамааран, тусдаа тэжээл үүсгэгчтэй нэмэлт авиагоризонт /attitude/ -ыг суурилуулж болно.

125.55. Авран хамгаалах тоноглолууд

ИНД-91.92–ын (a) ба (б)-г үл харгалзан, Гэрчилгээ эзэмшигчийн онгоц бүр нь ИНД-91.92–ын (г) ба (д)-гийн шаардлагуудад нийцсэн авран хамгаалах тоног төхөөрөмжтэй байна.

125.56. Зорчигчдод мэдээлэл дамжуулах систем ба багийн гишүүдийн дотоод холбоо

Гэрчилгээ эзэмшигчийн онгоц бүр дараах тоног төхөөрөмжөөр тоноглогдсон байна:

1. зорчигчдод мэдээлэл дамжуулах систем;

2. багийн гишүүдийн дотоод холбооны систем.

125.57. Бүхээгийн дуу чимээ бичигч /cockpit-voice recorder /

Нислэгийн ашиглалтын зааварт нь хоёроос дээш нисэх багийн гишүүнтэй байхаар заагдсан онгоц бүр нь нисэх багийн бүхээгийн дуу авиаг бичигч төхөөрөмжөөр тоноглогдсон гэдгийг гэрчилгээ эзэмшигч бататгана.

125.58. (R)Нислэгийн өгөгдөхүүн бичигч (flight data recorder)

(а) 1987 оны 1 дүгээр сарын 1-ний өдрөөс өмнө үйлдвэрлэгдсэн, 5700 кг-аас дээш хөөрөлтийн жинтэй, турбинт хөдөлгүүртэй онгоц бүр нь нислэгийн цаг, хурд, хурдатгал, өндөр болон нислэгийн чиглэлийн өгөгдөхүүнүүдийг бичигчээр тоноглогдсон байна.

(б) Энэ зүйлийн (а)-д заагдсан нислэгийн өгөгдөхүүн бичигч нь Хавсралт А-гийн А.4-т заасан шаардлагыг хангасан байна.

125.59. Авиагоризонт

Нислэгт ашиглаж буй тийрэлтэт, эсхүл сэнст тийрэлт хөдөлгүүр бүхий онгоц бүр нь гуравдагч нэмэлт авиагоризонтоор тоноглогдсон гэдгийг Гэрчилгээ эзэмшигч бататгана.

125.60. Цаг уурын радар

ХНЖ-ээр нислэг үйлдэх, хөөрөлтийн хамгийн их хүнд нь 5700 кг-аас дээш, турбинт хөдөлгүүрт онгоц бүр нь цаг уурын радараар тоноглогдсон гэдгийг гэрчилгээ эзэмшигч бататгана.

125.61. (R)Газар ойртолтыг анхааруулах систем (GPWS)

(а) Гэрчилгээ эзэмшигчийн ашиглаж байгаа, 2004 оны 1 дүгээр сарын 1-ний өдрөөс хойш Нислэгт тэнцэх чадварын гэрчилгээ олгогдсон, 5700 кг-аас дээш хөөрөлтийн хүндтэй, нисэгчийн суудлаас гадна 9-өөс дээш зорчигчийн суудалтай бүх турбинт-хөдөлгүүрт онгоцнууд нь урдаас газар ойртсоныг анхааруулах нэмэлт дохиололтой GPWS-ээр тоноглогдсон байна.

(б) 2007 оны 1 дүгээр сарын 1-ний өдрөөс хойш, Гэрчилгээ эзэмшигчийн ашиглаж байгаа 5700 кг-аас дээш хөөрөлтийн хүндтэй, нисэгчийн суудлаас гадна 9-өөс дээш зорчигчийн суудалтай бүх турбинт-хөдөлгүүрт онгоцнууд нь урдаас газар ойртсоныг анхааруулах нэмэлт дохиололтой GPWS-ээр тоноглогдсон байна.

(в) 2007 оны 1 дүгээр сарын 1-ний өдрөөс хойш, Гэрчилгээ эзэмшигчийн ашиглаж байгаа 5700 кг-аас дээш хөөрөлтийн хүндтэй, нисэгчийн суудлаас гадна 9-өөс дээш зорчигчийн суудалтай бүх поршинт-хөдөлгүүрт онгоцнууд нь GPWS-ээр тоноглогдсон байна. GPWS нь энэ дүрмийн Хавсралт А.7-ийн 1/ ба 3/-т заасан тохиолдолд анхааруулах дохиолол өгөх чадвартай байна.

125.61.1. (R) Агаарт мөргөлдөхөөс урьдчилан сэргийлэх систем (ACAS II)

Гэрчилгээ эзэмшигчийн ашиглаж байгаа 5700 кг-аас дээш хөөрөлтийн жинтэй, эсхүл 19-өөс дээш зорчигчийн суудалтай турбинт хөдөлгүүртэй онгоц бүр нь Агаарт мөргөлдөхөөс урьдчилан сэргийлэх систем (ACAS II)-ээр тоноглогдсон байна.

Ж бҮлэг. Техник ҮйлЧилгээ 125.62. Нислэгт тэнцэх чадварыг хариуцах

(а) Гэрчилгээ эзэмшигч нь их бие, хөдөлгүүр, сэнс, тоноглол, аваарын тоног төхөөрөмж болон эд ангийг хамруулан онгоц бүрийн НТЧ-ыг хариуцна.

(б) Гэрчилгээ эзэмшигч нь онгоц, түүний хөдөлгүүр, сэнс, тоноглол, аваарын тоног төхөөрөмж болон эд анги бүрд зориулсан техник үйлчилгээ (ТҮ)-ний хөтөлбөртэй байна.

(в) Энэ зүйлийн (б)-д заасан ТҮ-ний хөтөлбөрт ИНД-91-ийн Ж бүлэгт заасан стандартууд болон үйлдвэрлэгчийн ТҮ-ний хөтөлбөрийг тусгасан байна.

(г) Гэрчилгээ эзэмшигч нь өөрийн гүйцэтгэж буй ТҮ болон гэрээт байгууллагаар гүйцэтгүүлж байгаа ТҮ нь ТҮ-ний зохих хөтөлбөрийн дагуу хийгдэж байгаа гэдгийг бататгана.

125.63. Техник үйлчилгээний байгууллага

Гэрчилгээ эзэмшигч нь онгоц, түүний их бие, хөдөлгүүр, сэнс, тоноглол, аваарын тоног төхөөрөмж болон эд ангийн ТҮ-г :

1. ИНД-145-ын дагуу гэрчилгээжсний үндсэн дээр ИНД-145-д заасан үйл ажиллагааны заавар болон энэ дүрмийн дагуу гүйцэтгэнэ ; эсхүл

2. ИНД-145-ын дагуу гэрчилгээжсэн байгууллагаар гүйцэтгүүлнэ.

125.64. Сургалтын болон мэдээллийн хөтөлбөр

ТҮ-гээ бие даан гүйцэтгэж байгаа гэрчилгээ эзэмшигч, эсхүл түүний ТҮ-г гэрээгээр гүйцэтгэж байгаа аливаа этгээд нь ТҮ-нээс гаргах эрх бүхий хүмүүст зориулсан сургалт, мэдээллийн хөтөлбөртэй байх ба энэхүү хөтөлбөр нь дараах зүйлийг бататгана:

1. ажлын аргачлал, журмуудын талаар болон шинээр ашиглагдаж байгаа тоног төхөөрөмжийн талаар бүрэн мэдээллээр хангагдсан эсэх;

2. ТҮ-нээс гаргах мэдлэг, чадвартай эсэх.

125.65. Техник үйлчилгээг баталгаажуулах

Гэрчилгээ эзэмшигчийн ТҮ-г баталгаажуулах этгээд нь зохих сургалтад хамрагдсан, дадлага туршлагатай, ТҮ-нээс гаргах эрхтэй байна.

125.66. Техник үйлчилгээг хянах эрх олгох

ИНД-145-ын үйл ажиллагааны зааварт заасны дагуу, гэрчилгээ эзэмшигчийн ТҮ-нд хяналт тавих, эсхүл засвар үйлчилгээнд шийдвэр гаргах этгээдэд ИНД-145-ын дагуу гэрчилгээ эзэмшигч байгууллага эрх олгоно.

125.67. ТҮ-ний ажилтны ажлын цагийн хязгаарлалт

ТҮ-гээ бие даан гүйцэтгэж байгаа гэрчилгээ эзэмшигч, эсхүл түүний ТҮ-г гэрээгээр гүйцэтгэж байгаа аливаа этгээд нь ТҮ-нээс гаргах эрх бүхий этгээдийн хувьд дараах ажлын цагийн хязгаарлалтыг мөрдөнө:

1. хэрэв ажилтан нь дараалсан 24 цагийн дотор 16 цагаас дээш хугацаагаар ажил үүрэг гүйцэтгэх бол түүнийг ажлын 16 цаг дуусахаас өмнө, эсхүл дууссаны дараа 8-аас доошгүй цаг амраана;

2. ажилтныг дараалсан 7 хоногт, дараалсан 24 цагаас доошгүй хугацаагаар, эсхүл хуанлины нэг сарын дотор дээрхтэй адил харьцаатай хугацаагаар амраана.

125.68. Техник үйлчилгээг шалгах

(a) Гэрчилгээ эзэмшигч нь ТҮ-ний гүйцэтгэлийг шалгасан тухай тэмдэглэл үйлдэх ба хэрэв өмнөх 12 сарын дотор аливаа онгоцны ТҮ-ний гүйцэтгэлийг шалгаагүй бол тухайн онгоцоор нислэг үйлдэхгүй.

(б) Онгоцны ТҮ-ний гүйцэтгэлийг шалгах явцдаа гэрчилгээ эзэмшигч нь дараах зүйлийг бататгана:

1. тухайн онгоцны ТҮ-ний хөтөлбөрт заасан бүх ТҮ заагдсан цаг хугацаандаа хийгдсэн эсэх;

2. НТЧ-ын хүчин төгөлдөр бүх удирдамжууд хийгдсэн эсэх;

3. ИНД-43-т заасан, ТҮ-ний бичиг баримтад хөтлөгдсөн бүх дутагдлуудыг гэрчилгээ эзэмшигчийн зааврын дагуу засаж залруулсан, эсхүл хойшлуулсан эсэх;

4. ТҮ-нээс гаргах бүх ажиллагаа ИНД-43-ын дагуу хийгдсэн эсэх.

(в) Гэрчилгээ эзэмшигч нь ИНЕГ-аас хүлээн зөвшөөрсөн чанарын дотоод баталгаажуулалтын хөтөлбөрийн байнгын мөрдөлтөд үндэслэн ТҮ-ний гүйцэтгэлийг шалгасан тухай тэмдэглэл үйлдэж болох ба хөтөлбөрт дараах зүйлүүд тусгагдсан байна:

1. шалгалтын явцад энэ зүйлийн (б)-д заагдсан бүх шаардлагууд хянагдсан байх тухай;

2. ТҮ-ний гүйцэтгэлийн шалгалт нь онгоц бүрийн хувьд хийгдэж баталгаажсан байх тухай.

(г) Гэрчилгээ эзэмшигч нь ТҮ-ний гүйцэтгэлийн шалгалтын хувьд дараах шаардлагыг хангасан байна:

1. шалгалтыг, тухайн онгоцны маягийн хувьд дадлага туршлагатай, агаарын хөлгийн ТҮ-ний инженерийн мэргэжлийн үнэмлэхтэй эрх бүхий этгээд гүйцэтгэнэ;

2. шалгалт гүйцэтгэсэн этгээд нь дараах тэмдэглэлийг хийсэн байна:

Энэхүү онгоцонд болон түүний тоног төхөөрөмжид хийгдсэн ТҮ-ний гүйцэтгэлийн шалгалт нь, тэдгээрийн НТЧ-ыг хадгалах зайлшгүй шаардлагын үүднээс, ИНБД-ийн шаардлагын дагуу гүйцэтгэгдсэн болно.

гарын үсэг ___________________ огноо ___________________

З БҮлэг. Багийн гишҮҮдэд тавиГДАх шаардлагууд 125.69. Нисэх багийг ажилд томилох

(a) Гэрчилгээ эзэмшигч нь дараах шаардлагыг хангасан этгээдийг нисэх багийн гишүүнээр томилж нислэгийн үйл ажиллагаанд оролцуулна:

1. томилогдох ажил үүрэгт тохирсон, хүчин төгөлдөр үнэмлэх, зэрэглэлтэй ;

2. эрүүл мэндийн хүчин төгөлдөр гэрчилгээтэй ;

3. нисэх багийн гишүүний ажил үүргийн бүх шаардлагыг хангасан ;

4. үйлдэх гэж буй нислэгийн бүх чиглэл болон нисэх буудлын талаар мэдлэгтэй.

(б) Гэрчилгээ эзэмшигч нь нислэг бүрт дараах этгээдийг томилсон байна:

1. агаарын хөлгийн дарга;

2. хоёроос дээш нисэгч шаардлагатай бол хоёрдугаар нисэгч;

3. гүйцэтгэх гэж буй нислэгийн төрлөөс шалтгаалан багийн бусад гишүүд.

(в) Гэрчилгээ эзэмшигч нь нислэг үйлдэж байгаа онгоцны маяг бүрийн хувьд шаардлагатай нисэх багийн гишүүдийн гүйцэтгэх ёстой ажил үүргийг бичгээр тодорхойлсон байна.

(г) Нислэгийн аюулгүй ажиллагааг хангах үүднээс гүйцэтгэх шаардлагатайгаас бусад үед нисэх багийн гишүүнийг хөөрөлт, ойртолт болон буулт үйлдэх үед аливаа ажил үүрэг гүйцэтгэхийг хориглоно.

125.70. Агаарын хөлгийн даргын дадлага туршлагад тавигдах шаардлагууд

(a) Агаарын хөлгийн даргаар томилогдох этгээд нь тухайн загвар, маягийн агаарын хөлгийн хувьд нислэгийн дараах дадлага туршлагатай байна:

1. нэг хөдөлгүүрт онгоцоор 5 цагийн нислэг, 5 удаагийн хөөрөлт буулт үйлдсэн;

2. поршинт, эсхүл турбинт олон хөдөлгүүрт онгоцоор 10 цагийн нислэг, 8 удаагийн хөөрөлт буулт үйлдсэн;

3. турбинт тийрэлтэт, эсхүл сэнст турбинт хөдөлгүүрт онгоцоор 15 цагийн нислэг, 10 удаагийн хөөрөлт буулт үйлдсэн.

(б) Энэ зүйлийн (а)-д шаардсан дадлага туршлагыг дараах байдлаар эзэмшсэн байна:

1. тухайн онгоцны хувьд газрын болон нислэгийн дадлагыг "хангалттай" үнэлгээтэй гүйцэтгэсэн байна;

2. зөвхөн агаарын тээврийн үйл ажиллагааны явцад эзэмшсэн байх ба нислэгийн дадлагажуур дээр гүйцэтгэсэн нислэгийн цаг, хөөрөлт буултыг тооцохгүй;

3. гэрчилгээ эзэмшигчийн урьд нь ашиглаж байгаагүй онгоцны хувьд, тухайн маягийн онгоцон дээр гүйцэтгэсэн шалгах нислэг, эсхүл техникийн нислэгийн явцад эзэмшсэн дадлага туршлагыг дээрх шаардлагыг хангах үүднээс ашиглаж болно;

4. эрх бүхий багш нисэгчийн хяналтад агаарын хөлгийн даргын үүрэг гүйцэтгэх явцад эзэмшсэн байж болно.

(в) Поршинт, эсхүл турбинт нэг хөдөлгүүртэй онгоцны хувьд энэ зүйлийн (б)-г мөрдөхгүй.

125.71. ИХНЖ-аар нислэг үйлдэх агаарын хөлгийн даргын дадлага туршлагад тавигдах шаардлага

Гэрчилгээ эзэмшигч нь ИХНЖ-аар нислэг үйлдэх онгоцны хувьд, дараах шаардлагыг хангасан этгээдийг агаарын хөлгийн даргаар томилно:

1. нийт 100-гаас доошгүй цагийн алсын зайн нислэгийн цагийг багтаасан 500-гаас доошгүй цагийн нислэгт нисэгчийн үүрэг гүйцэтгэсэн;

2. шөнийн нислэгийн хувьд, 25-аас доошгүй цагийн шөнийн нислэг үйлдсэн дадлага туршлагатай.

125.72. ХНЖ-аар нислэг үйлдэх агаарын хөлгийн даргын дадлага туршлагад тавигдах шаардлага

Гэрчилгээ эзэмшигч нь ХНЖ-аар нислэг үйлдэх онгоцны хувьд, дараах шаардлагыг хангасан этгээдийг агаарын хөлгийн даргаар томилно:

1. нийт 500-гаас доошгүй цагийн алсын зайн нислэгийн цагийг багтаасан 1200 цагийн нислэгт нисэгчийн үүрэг гүйцэтгэсэн;

2. онгоцон дээр 75 цагийн хэрэглэлийн нислэг үйлдсэн, эсхүл энэ зорилгын үүднээс 25 цагийг нь нислэгийн дадлагажуур дээр гүйцэтгэхээр зөвшөөрөгдсөн ;

3. шөнийн нислэгийн хувьд, 50-иас доошгүй цагийн шөнийн нислэг үйлдсэн дадлага туршлагатай.

125.73. Хамгийн цөөн нисэх баг - ХНЖ-ын дагуу үйлдэх нислэг

(а) Гэрчилгээ эзэмшигч нь, ХНЖ-ын дагуу нислэг үйлдэх онгоц хоёр нисэгчтэй байна гэдгийг бататгана.

(б) Энэ зүйлийн (a)-г үл харгалзан, нисэгчийн суудлаас гадна 14-өөс дээшгүй суудалтай, ХНЖ-ын дагуу нислэг үйлдэх онгоцоор дараах тохиолдолд нэг нисгэгчтэйгээр нислэгийн үйл ажиллагаа гүйцэтгэж болно:

1. тухайн онгоцны Нислэгийн ашиглалтын зааварт нэг нисэгчтэй нислэг үйлдэж болохыг зөвшөөрсөн бол;

2. тухайн онгоц автопилоттой, эсхүл онгоцыг түүний хөндлөн ба дагуу тэнхлэгийн дагуу жолоодлого гүйцэтгэх болон өндрийг тогтмол бариулах автомат удирдлагатай бол;

3. агаарын хөлгийн даргын жолоон дээр товчлуур нь суурилагдсан микрофон бүхий чихэвчтэй бол;

4. агаарын хөлгийн дарга нь энэ дүрмийн холбогдох бусад шаардлагуудыг хангасан бол.

И БҮлэг. Сургалт дадлага 125.74. (R) Ерөнхий зүйл

(а) Гэрчилгээ эзэмшигч нь багийн гишүүдийн ур чадварыг хадгалах зорилго бүхий сургалтын хөтөлбөртэй байна.

(б) Гэрчилгээ эзэмшигч нь өөрийн сургалтын хөтөлбөрийг тогтмол хянаж байх үүрэгтэй.

(в) Гэрчилгээ эзэмшигч нь:

1. сургалтын хөтөлбөрөө бие даан хэрэгжүүлж болно; эсхүл

2. ИНД-141-ийн дагуу гэрчилгээжсэн нисэхийн сургалтын байгууллагатай гэрээ байгуулж болно; эсхүл

3. ИНД-141-ийн стандарт шаардлагыг хангасан гадаадын сургалтын байгууллагатай гэрээ байгуулна.

125.75. (R). Сургалт дадлагын тайлан, бүртгэл

Гэрчилгээ эзэмшигч нь багийн гишүүдийн бүх дадлага сургалтын үнэн зөв тайлан, бүртгэлийг байнга хадгална.

125.76. (R) Анхан шатны сургалт

(а) Аливаа онгоцон дээр багийн гишүүнээр бэлтгэгдээгүй болон нислэгийн үйл ажиллагаанд багийн гишүүнээр үүрэг гүйцэтгэж байгаагүй багийн гишүүн бүр нь анхан шатны сургалтад дараах байдлаар хамрагдана гэдгийг гэрчилгээ эзэмшигч бататгана:

1. төлөвлөгөөний дагуу;

2. сургалтын хөтөлбөрийн дагуу дараах зүйлийг багтаасан дадлага :

(i) онгоцны маягийн хувьд болон үйлдэх гэж буй нислэгт зориулан суурилуулсан тусгай тоноглолууд;

(ii) үйлдэх гэж буй нислэгт ашиглах аэродромууд болон нислэгийн чиглэлүүд;

(iii) багийн гишүүдийн томилолт, үйл ажиллагаа, үүрэг хариуцлага;

(iv) багийн гишүүдэд зориулсан аврах тоноглолын байрлал, тэдгээрийн ажиллагаа;

(v) хүчилтөрөгчийн тоноглолын байрлал, ашиглалт;

(vi) ердийн болон аврах гарц хаалга, аваарын гулсах шат болон олсны байрлал, ашиглалт.

(б) Гэрчилгээ эзэмшигч нь дараах тохиолдолд сургалтын хөтөлбөр, хичээлийн төрлүүдийг өөрчилж болно:

1. өөрчлөлт нь багийн гишүүний сургалт дадлагын тайланд бичигдэх бол;

2. багийн гишүүдийн сургалт дадлагын тайланд бичигдэх өөрчлөлт, түүний шалтгааныг гэрчилгээ эзэмшигч баталгаажуулах бол.

125.77. Шилжин сургалт

(а) Нислэгийн үйл ажиллагаанд нисэх багийн гишүүнээр үүрэг гүйцэтгэж байгаа болон бэлтгэгдсэн багийн гишүүн бүр дараах тохиолдолд шилжин сургалтад хамрагдсан байна гэдгийг гэрчилгээ эзэмшигч бататгана:

1. нэг маягийн онгоцноос өөр маягийн онгоц руу шилжих;

2. нислэг үйлдэж байгаа онгоцны маягийн хувьд шинэ журам, эсхүл шинэ тоног төхөөрөмжүүд ашиглагдах бол.

(б) Шилжин сургалтад дараах зүйлийг илүү анхаарч үзэх шаардлагатай:

1. тухайн онгоцны маягт нийцсэн журмууд болон аюулгүй ажиллагааны ба авран хамгаалах тоноглолуудын ашиглалт;

2. нислэг үйлдэж байгаа онгоцны маягийн хувьд гарсан шинэ журам, эсхүл шинэ тоног төхөөрөмжүүд.

125.78. Давтан сургалт

Багийн гишүүд нь ажил үүрэг гүйцэтгэх онгоц бүрийн хувьд болон багийн гишүүдийн ажил үүрэг, нислэгийн төрлийн хувьд тохирох сургалтад хамрагдсан, дадлага туршлагатай байх шаардлагатай.

125.79. Онгоцны үйлчлэгчийн сургалт

(а) Гэрчилгээ эзэмшигч нь онгоцны үйлчлэгчийн сургалтын хөтөлбөртэй байна.

(б) Онгоцны үйлчлэгчдэд зориулсан сургалт нь дараах зүйлд чиглэсэн байна:

1. багийн гишүүдийн зөвшөөрөгдсөн бүтэц, зохион байгуулалт;

2. онцгой тохиолдлын үед багийн гишүүдийн гүйцэтгэх үүрэг, хариуцлага;

3. зорчигч үйлчилгээний журам, онцгой тохиолдлын үед мөрдөх журам, тусгай ангиллын зорчигчдод үзүүлэх үйлчилгээнд мөрдөх журам, үүрэг хариуцлага;

4. зорчигчдод өгөх мэдээлэл;

5. нисэх багийн гишүүдэд зориулагдсан аврах тоног төхөөрөмжүүдийн байрлал, ашиглалт;

6. бүхээг дэх тоног төхөөрөмж, удирдлагын зөв ашиглалт;

7. хүчилтөрөгчийн тоноглолын байрлал, ашиглалт;

8. ердийн болон аврах гарц хаалга, аваарын гулсах шат болон олсны байрлал, ашиглалт.

(в) Гэрчилгээ эзэмшигч нь, онгоцны үйлчлэгчээр ажиллаж байгаа аливаа этгээд нь тухайн онгоцны маягийн хувьд болон ажил үүргийнхээ хувьд газрын болон нислэгийн зохих дадлага, бэлтгэлийг хангалттай гүйцэтгэсэн гэдгийг бататгана.

125.80. (R) Нисэх багийн гишүүдийн сургалтын хөтөлбөр

(а) Гэрчилгээ эзэмшигч нь, нисэх багийн гишүүдийн сургалтын хөтөлбөрийг боловсруулсан байна.

(б) Нисэх багийн сургалтын хөтөлбөрт тусгагдсан байх анхан шатны, шилжин болон давтан сургалтад тавигдах шаардлага нь дараах зүйлд нийцсэн гэдгийг гэрчилгээ эзэмшигч бататгана:

1. тухайн нислэгт зориулсан тусгай тоноглол, онгоцны маягт;

2. үйлдэх гэж буй нислэгийн чиглэлүүд болон ашиглах аэродромуудад;

3. гэрчилгээ эзэмшигчийн нислэгийн үйл ажиллагааны бодлого, журмуудад.

(в) Сургалтын хөтөлбөрт, газрын болон нислэгийн зохих зааварчилгааг онгоц, эсхүл зөвшөөрөгдсөн нислэгийн дадлагажуур дээр өгөхөөр тусгана.

(г) Сургалтыг энэ дүрмийн 125.81-ийн шаардлагыг хангасан багш нисэгч явуулна.

(д) Гэрчилгээ эзэмшигч нь нисэх багийн гишүүдийн мэргэшлийн талаарх бүртгэл тайланг бичгээр үйлдэж хадгална.

125.81. Багш нисэгчийн мэргэшилд тавигдах шаардлага

Энэ дүрмийн дагуу нисэх багийн гишүүдийн сургалт, дадлагыг удирдах багш нисэгч нь дараах шаардлагыг хангасан байна:

1. энэ бүлгийн шаардлагын дагуу амжилттай бэлтгэгдсэн агаарын хөлгийн дарга байна;

2. A, B, C ангиллын багш нисэгчийн зэрэглэлтэй байна;

3. багш нисэгч хамрагдсан байвал зохих анхан шатны болон давтан сургалтад амжилттай хамрагдсан байна.

К БҮлэг. багийн гишҮҮдийн ур Чадварт тавиГДАх шаардлагА 125.82. Ерөнхий зүйл

(a) Гэрчилгээ эзэмшигч нь энэ бүлгийн шаардлагын дагуу, багийн гишүүдийн үйл ажиллагааны ур чадварт үнэлгээ өгөх хөтөлбөртэй байна.

(б) Гэрчилгээ эзэмшигч нь:

1. ур чадварыг үнэлэх хөтөлбөрийг өөрөө хэрэгжүүлж болно; эсхүл

2. ИНД-141-ийн дагуу гэрчилгээжсэн байгууллагаар гүйцэтгүүлж болно; эсхүл

3. ИНД-141-ийн стандартыг хангасан, багийн гишүүдийн үйл ажиллагааны чадварт үнэлгээ өгөх хөтөлбөртэй, гадаадын байгууллагаар гүйцэтгүүлж болно.

125.83. Шалгах нисэгчийн бэлтгэл, ур чадвар

(а) Энэ зүйлийн (б)-г үл харгалзан аливаа маягийн онгоцны хувьд, энэ дүрмийн дагуу боловсруулсан хөтөлбөрийн дагуу нисэгчийн нислэгийн ур чадварыг шалгах үүрэг гүйцэтгэх аливаа этгээд нь дараах шаардлагыг хангасан байна:

1. тухайн маягийн онгоцны хувьд даргаар ажиллахад шаардлагатай, 125.84-т заасан ур чадварын шалгалтыг амжилттай өгсөн;

2. шалгах нисэгчийн хүчин төгөлдөр зэрэглэлтэй;

3. шалгах нисэгчийн хамрагдсан байвал зохих анхан шатны болон давтан сургалтад амжилттай хамрагдсан.

(б) Энэ зүйлийн (а)-д дурьдсан нислэгийн ур чадварыг нислэгийн дадлагажуур дээр шалгаж байгаа шалгах нисэгч нь дараах шаардлагыг хангасан байна:

1. энэ дүрмийн дагуу үйлдэх нислэгийн төрөлд агаарын хөлгийн даргаар ур чадварын шалгалтыг амжилттай өгсөн;

2. шалгах нисэгчийн хүчин төгөлдөр зэрэглэлтэй;

3. шалгах нисэгчийн хамрагдсан байвал зохих анхан шатны болон давтан сургалтад амжилттай хамрагдсан.

125.84. Нисэх багийн гишүүдийн ур чадварыг шалгах

Гэрчилгээ эзэмшигч нь дараах зүйлийг бататгана :

1. агаарын хөлгийн даргын хувьд, өмнөх 12 сарын дотор шалгах нисэгчийн хяналтан дор аэродромын болон чиглэлийн нислэгийн шалгалтуудыг амжилттай өгсөн байх ба үүнд:

(i) нислэгийн нэг бүтэн үед нислэг үйлдэх ба нислэгийн үйл ажиллагаанд ашиглагдах аэродромуудад 1-ээс дээш буулт үйлдсэн;

(ii) энэ дүрмийн дагуу гүйцэтгэх нислэгийн үйл ажиллагаанд агаарын хөлгийн даргын үүрэг хариуцлагыг "хангалттай" гүйцэтгэнэ гэж үнэлэгдсэн байна;

2. ИХНЖ-ээр нислэг үйлдэж байгаа нисэгчийн хувьд, өмнөх 12 сарын дотор шалгах нисэгчийн хяналтан дор, онцгой тохиолдлын үед мөрдөх журам болон бусад журмууд, тухайн онгоцны маягийн хувьд мөрдөх нислэгийн хэвийн үйл ажиллагаа зэргийг багтаасан, ур чадварын шалгалтыг амжилттай өгсөн байна;

3. ХНЖ-ээр нислэг үйлдэж байгаа нисэгчийн хувьд, өмнөх 6 сарын дотор шалгах нисэгчийн хяналтан дор, онцгой тохиолдлын үед тухайн онгоцонд суурилагдсан тоног төхөөрөмжтэй харьцаж ажиллах журам болон бусад журмуудыг хамарсан, ур чадварын шалгалтыг амжилттай өгсөн байна;

4. нисэгч бүрийн хувьд, өмнөх 12 сарын дотор дараах онолын шалгалтуудыг бичгээр, эсхүл амаар өгсөн байна:

(i) ИНБД-үүд болон гэрчилгээ эзэмшигчийн үйл ажиллагааны тодорхойлолт, үйл ажиллагааны заавруудын талаарх мэдлэг;

(ii) тухайн нисэгчийн нислэг үйлдэж байгаа онгоц, түүний системүүд, нислэг техникийн үзүүлэлтүүд, нислэгийн журмууд болон зөвшөөрөгдсөн нислэгийн ашиглалтын зааврын талаарх мэдлэг;

(iii) навигаци, НХУ, цаг уурын мэдлэг;

(iv) тухайн нислэгийн төрөлд хамааралтай тусгай нислэгийн талаарх мэдлэг;

(v) шинэ тоноглол болон журмууд, арга ажиллагаанууд;

(vi) аврах тоног төхөөрөмжийн ажиллагаа ба байрлал;

5. шалгах нисэгч нь тухайн нисэгчийн өгсөн шалгалт бүрийн аливаа үр дүнг түүний сургалт дадлагын тайлан бүртгэлд тэмдэглэнэ;

6. нисэх багийн ур чадварыг онгоц болон энэ зорилгоор зөвшөөрөгдсөн нислэгийн дадлагажуур дээр шалгасан байна.

125.85. Агаарын хөлгийн үйлчлэгчийн ур чадварыг шалгах

Өмнөх 12 сарын дотор агаарын хөлгийн үйлчлэгчээр томилогдоогүй ба анхан шатны болон давтан сургалтын үнэлгээгээр мэдлэг, ур чадварын хувьд дараах үүрэг хариуцлагыг хүлээх чадваргүй гэж тодорхойлогдсон этгээдийг гэрчилгээ эзэмшигч, агаарын хөлгийн үйлчлэгчээр томилохгүй:

1. онгоцны даргын эрх зөвшөөрөл;

2. аюулгүй ажиллагаанд нөлөөлж болзошгүй зорчигч болон бусад зорчигчдод зориулагдсан үйлчилгээний журмууд;

3. онцгой тохиолдлын үеийн нүүлгэн шилжүүлэх ажиллагааны үед бусдын дэмжлэг шаардлагатай зорчигчдод нисэх бүрэлдэхүүний зүгээс үзүүлэх тусламж, үйл ажиллагаа, үүрэг хариуцлагууд;

4. зорчигчдод өгөх мэдээлэл, танилцуулга;

5. бүхээгийн тоноглол, ашиглалт;

6. аврах тоног төхөөрөмжийн ажиллагаа, байрлал;

7. хүчилтөрөгчийн тоног төхөөрөмжийн ажиллагаа, байрлал;

8. ердийн болон аврах гарц, тэдгээрт байрлах гулсах шат болон олсны байрлал, ашиглалт;

9. тусламж дэмжлэг шаардлагатай зорчигчид зохих суудал зааж өгөх;

10. эмнэлгийн анхны тусламж үзүүлэх.

125.86. Шалгалт өгсөнд тооцох

Онолын болон нислэгийн шалгалт өгөх шаардлагатай нисэх багийн гишүүн шалгалт өгөхөөр тогтоосон өдрөөс хойш хуанлины нэг сарын дотор багтааж шалгалтуудыг өгсөн бол тухайн этгээдийг хугацаандаа шалгалт өгсөнд тооцно.

125.87. Ур чадварын болон шалгалтын бүртгэл, тайлан

Гэрчилгээ эзэмшигч нь нисэх багийн гишүүдийн ур чадварын болон онолын шалгалтын бүртгэл, тайланг хадгална.

Л БҮлэг. Нисэх багийн гишҮҮдийн ажил, амралтын цагийн зохицуулалт 125.88. Агаарын тээвэрлэгчийн хүлээх хариуцлага

(а) Агаарын тээвэрлэгч нь дараах шаардлага хангагдаагүй тохиолдолд агаарын тээвэрлэлтийн аливаа үйл ажиллагааг гүйцэтгэхгүй:

1. нисэх багийн гишүүнээр томилогдох аливаа этгээдийн нислэгийн болон ажлын цагийн зохицуулалтыг үзүүлсэн хуваарьтай байх;

2. энэ зүйлийн 1/-д заасан хуваарь нь Тээвэрлэгчийн нислэгийн үйл ажиллагаанд нийцсэн дараах нөхцөлүүдэд чиглэсэн байх:

(i) нислэгийн өмнөх амралтын хугацаа;

(ii) цагийн зөрөөнд дасан зохицох ;

(iii) цагийн бүс;

(iv) шөнийн нислэг;

(v) нислэгийн хамгийн их тоо;

(vi) нэг нисэгчтэй нислэг;

(vii) хоёр нисэгчтэй нислэг;

(viii) хоёр нисэгч болон нисэх багийн нэмэлт гишүүд;

(ix) нисэх багийн гишүүдийн мэргэшил;

(x) хамтатгасан ажил үүрэг;

(xi) нисэгч, үүрэг гүйцэтгэхийн өмнө буюу дараа зорчигчийн журмаар аялах;

(xii) нөөц болон бэлэн үе;

(xiii) нислэг дэх ажил үүргийн үе;

(xiv) нислэгийн үед амрах;

(xv) нислэгийн төрөл;

(xvi) ажлын нийт цаг;

(xvii) нислэгийн нийт цаг;

(xviii) ажлын ба нислэгийн цагийг нэмэгдүүлж болох хувилбар;

(xix) биоритм /circadian rhythm/;

(xx) амралтын өдрүүд;

(xxi) бүртгэлийн хадгалалт;

3. тухайн хуваарь нь ИНЕГ-аар хүлээн зөвшөөрөгдөөгүй бол.

(б) Тээвэрлэгч нь, нислэгийн явцад нислэгийн нөхцөл байдлаас болж нисэгч ядарна гэдгийг мэдэж байгаа, эсхүл ядарна гэж үзэх шалтгаан байгаа бөгөөд энэ нь нислэгийн аюулгүй ажиллагаанд нөлөөлнө гэж үзвэл тухайн нисэгчийг нислэгийн үйл ажиллагаанд оролцуулахгүй.

(в) Тээвэрлэгч нь –

1. нислэг үйлдэж байгаа нисэх багийн гишүүдийн нислэгийн цагийн үнэн зөв бүртгэлийг хадгалах ёстой;

2. энэ хэсгийн 1/-д заасан нислэгийн цагийн бүртгэлийг, бүртгэл бичилт хийсэн өдрөөс хойш 12 сар хадгална.

(г) Энэ дүрмийн 125.89-ийн (в)-г үл харгалзан, бусдын амь нас, эрүүл мэндийн төлөө, эсхүл аюулгүй ажиллагааны ашиг сонирхлын үүднээс үйлдэх нэг удаагийн нислэгт нислэгийн болон ажлын цагийн хязгаарлалтыг мөрдөхгүй байж болох бөгөөд энэ тохиолдолд, нисэх багийн аль нэг гишүүний нислэгийн цагийн хязгаарлалт хэтэрснээр нислэгийн аюулгүй ажиллагаа алдагдахгүй байх үүргийг агаарын хөлгийн дарга хүлээнэ.

125.89. Нисэх багийн гишүүний хариуцлага

(а) Нисэх багийн гишүүн нь нислэг үйлдэх нөхцөлөөс хамаарч ядарч болзошгүй гэж үзсэн тохиолдолд нислэгийн үйл ажиллагаанд оролцохоос татгалзах үүрэгтэй.

(б) Нисэх багийн гишүүн нь, нислэгт томилогдон ажил үүрэг гүйцэтгэх үед 125.88–ын (а)-гийн 1/-д заасан нислэгийн цагийн хязгаарлалт хэтрэхээр бол тухайн нислэгийн үүрэгт ажлыг гүйцэтгэхгүй.

(в) Аливаа этгээд нь 125.88-ын (а)-гийн 1/-д заасан хязгаарлалт нь түүний хувьд хэтрээгүй гэдгийг бататгаагүй тохиолдолд нисэх багийн гишүүнээр нислэгийн үйл ажиллагаанд оролцож болохгүй.

(г) Аливаа этгээдийн өмнөх нислэгийн ба төлөвлөсөн нислэгийн нийт цаг дор зааснаас хэтэрсэн тохиолдолд нисэх багийн гишүүнээр нислэгийн үйл ажиллагаанд оролцож болохгүй:

1. тухайн нислэг үйлдэх өдрийг оролцуулаад өмнөх үргэлжилсэн 28 өдрийн нислэгийн нийт цаг нь 100-гаас их болсон; эсхүл

2. тухайн нислэг үйлдэх өдрийг оролцуулаад өмнөх үргэлжилсэн 365 өдрийн нислэгийн нийт цаг нь 1000-гаас их болсон.

М БҮлэг. Заавар болон нислэгийн дэвтэр, ТАЙЛАН биЧлэг 121.90. Үйл ажиллагааны мэдээлэл

Гэрчилгээ эзэмшигчийн үйл ажиллагааны зааврын, нисэх багийн гишүүдийн ажил үүрэгт хамааралтай хүчин төгөлдөр хэсгийг нисэх багийн гишүүд ашиглах боломжтой гэдгийг гэрчилгээ эзэмшигч бататгана.

121.91. Агаарын хөлгийн бүхээгт байх бичиг баримтууд

(a) Нислэгийн үед, агаарын хөлгийн бүхээгт дараах бичиг баримтууд байна гэдгийг гэрчилгээ эзэмшигч бататгана:

1. нислэгийн төлөвлөгөө;

2. нислэгт шаардлагатай NОТАМ мэдээ болон мэдээлэл, үйлчилгээний бичиг баримтууд;

3. цаг агаарын мэдээ;

4. ачааллын хуудас;

5. аюултай ачааны талаарх мэдээ;

6. нислэгийн зураг, схемийн хувь, хуулбар;

7. тогтмол нислэгт, нислэгийн чиглэл ба ашиглагдах нөөц аэродромыг заасан маршрутын лавлах.

(б) Гэрчилгээ эзэмшигч нь нислэг гүйцэтгэж буй нисэгч бүрт зориулан энэ зүйлийн (а)-гийн 6/-д заасан бичиг баримтын тусдаа хуулбарыг бэлдэж ашиглуулах үүрэгтэй.

121.92. Нислэгийн тайлан, мэдээ

(a) Гэрчилгээ эзэмшигч нь гүйцэтгэсэн нислэг бүртээ дараах бичилтийг үйлдэнэ:

1. нислэгийн үйл ажиллагааны төлөвлөгөө;

2. нислэгийн гүйцэтгэл.

(б) Тайлан мэдээг тогтмол хөтөлнө.

121.93. Бичиг баримтыг хадгалах хугацаа

(а) Гэрчилгээ эзэмшигч нь дараах мэдээллийг бичилт хийгдсэн өдрөөс хойш 12 сар хүртэл хугацаагаар хадгална:

1. нислэгийн тайлан;

2. ачааллын хуудас;

3. аюултай ачааны талаарх мэдээ, тэмдэглэл.

(б) Гэрчилгээ эзэмшигч нь нисэх багийн гишүүдийн нислэгийн болон ажлын цагийн бүртгэлийг сүүлчийн бүртгэл хийгдсэн өдрөөс хойш 12 сарын хугацаанд хадгална.

(в) Гэрчилгээ эзэмшигч нь нисэх багийн гишүүдийн бэлтгэл сургууль, дадлага, шалгалтын бичлэгүүдийг тухайн этгээд ажлаас халагдсанаас хойш 12 сар хүртэл хугацаагаар хадгална.

Хавсралт А – Хэрэглэл ба тоноглолын НТЧ бҮхий бҮтцийн стандартууд

Е бүлэгт шаардсан хэрэглэл, тоног төхөөрөмж нь дараах шаардлагад нийцсэн байна.

А.1. Зорчигчдод мэдээлэл дамжуулах систем

(а) Зорчигчдод мэдээлэл дамжуулах систем нь:

1. энэ дүрмийн 125.56-гийн 2/-т шаардсан нисэх багийн гишүүдийн дотоод холбооны системээс тусдаа ажиллагаатай байна;

2. нисэх багийн гишүүдийн хоёр байрлалаас нэг зэрэг ашиглах боломжтой байна;

3. шалны түвшинд байрлах аврах гарц бүрийн ойролцоо сууж байгаа агаарын хөлгийн үйлчлэгч суудлаасаа ашиглах боломжтой микрофонтой байна;

4. зорчигчдын бүхээгийн аль нэг хэсгээс агаарын хөлгийн үйлчлэгч 10 секундийн хугацаанд очиж ажиллуулах боломжтой ажлын байранд суурилагдсан байна;

5. үйлчлэгчийн ажлын байр, үйлчлэгчийн суудал, ариун цэврийн өрөө болон зорчигчдын аль ч суудлаас цэвэр, тод сонсогддог байна.

(б) Энэ хэсгийн (а)-ын 3/-т заасан шаардлагыг үл харгалзан, аврах гарцын ойролцоо сууж байгаа агаарын хөлгийн үйлчлэгч нар хоорондоо харьцах боломжтой тохиолдолд нэгээс дээш аврах гарцын дунд нэг микрофон байж болно.

А.2. Нисэх багийн гишүүдийн дотоод холбооны систем

Нисэх багийн гишүүдийн дотоод холбооны систем нь:

1. энэ дүрмийн 125.56-гийн 1/-д шаардсан, зорчигчдод мэдээлэл дамжуулах системээс тусдаа ажиллагаатай байна;

2. нисэх багийн бүх гишүүдийн хооронд хоёр талын холбоо барих боломжтой байна;

3. нисэх багийн бүхээг болон зорчигчдын бүхээг бүрийн хооронд хоёр талын холбоо барих боломжтой байна;

4. нисэгчдийн аль ч суудлаас холбоо барих боломжтой байна;

5. зорчигчдын бүхээг дэх үйлчлэгчийн ажлын байрнаас холбоо барих боломжтой байна;

6. зорчигчдын бүхээг дэх үйлчлэгчийн ажлын байранд суурилагдсан микрофоноос 10 секундийн хугацаанд холбоо барих боломжоор хангагдсан байна;

7. ажлын байранд байгаа холбоог ашиглах үедээ зорчигчдын бүхээгийн шалны түвшинд байрлах аврах гарцуудыг хянах боломжтой газар суурилагдсан байна;

8. дараах анхааруулах системтэй байна:

(i) нисэх багийн аль нэг гишүүн ашиглуулж болох дуут, эсхүл ил харааны дохиолол;

(ii) хэвийн болон онцгой тохиолдлын дуудлагын аль нь болохыг ялгах дохиолол;

9. дараах тохиолдолд онгоцны хоёр нисэгч газрын үйлчилгээний ажилтантай нэг зэрэг хоёр талын холбоо барих боломжтой байна:

(i) онгоц газарт байрлаж байх үед;

(ii) нисэх багийн бүхээгээс ил хараагаар тогтоох боломжгүй аливаа саадыг газрын үйлчилгээний ажилтантай холбоогоор харилцаж тодорхойлох үед.

А.3. Бүхээгийн дуу чимээ бичигч

Бүхээгийн дуу чимээ бичигч нь:

1. АНУ-ын техникийн стандартын TSO С84 ба TSO С123 бүлгийн шаардлагад нийцсэн байна;

2. АНУ-ын техникийн стандартын TSO С121 бүлгийн шаардлага хангасан, усан дороос байрлалаа дохиологч хэрэгслээр тоноглогдсон байна;

3. нислэгийн сүүлчийн 30 минутаас доошгүй хугацааны үргэлжилсэн бичлэг хийх чадвартай байна.

А.4. (R) Нислэгийн өгөгдөхүүн бичигч (flight data recorder)

Нислэгийн өгөгдөхүүн бичигч нь:

1. Чикагогийн конвенцийн Хавсралт 6-гийн I хэсгийн "Attachment D"-ийн шаардлагад нийцсэн байна,

2. АНУ-ын техникийн стандартын TSO C121 бүлгийн шаардлагыг хангасан, усан дороос байрлал дохиологчтой байна,

3. нислэгийн 25 цагийн мэдээллийг тоон хэлбэрээр бичиж хадгалах ба мэдээлэл нь арчигдах боломжгүй байна.

А.5. Нэмэлт авиагоризонт

Нэмэлт авиагоризонт нь:

1. бусад авиагоризонтын системээс тусдаа ажилладаг байна;

2. цахилгааны бие даасан, тусдаа системээс тэжээгдэнэ;

3. цахилгаан тэжээлийн системд гэмтэл гарснаас хойш 30 минутын хугацаанд үргэлжлэн ажиллах чадвартай байна;

4. цахилгаан тэжээлийн системд гэмтэл гарсан тохиолдолд цахилгаан тэжээлийн шилжүүлэг хийлгүй ажилладаг байна;

5. ажиллагааны бүхий л үед зохих гэрэлтүүлгээр хангагдсан байна.

А.6. Радио локатор

Радио локатор нь АНУ-ын техникийн стандартын TSO С63 бүлгийн шаардлага хангасан байна.

А.7. (R) Газар ойртолтыг анхааруулах систем (GPWS)

GPWS нь АНУ-ын Техникийн стандартын TSOC92-ын шаардлагыг хангасан, дараах тохиолдлуудад анхааруулах дохио өгөх чадвартай байна:

1. өндөр алдалтын босоо хурд хэт их үед;

2. газартай хэмжээнээс илүү хурдтай ойртох үед;

3. хөөрөлт, хоёрдугаар тойрогт гарсны дараа хэмжээнээс хэтрэн өндөр алдах үед;

4. дараах нөхцөлүүдээр агаарын хөлөг буултын конфигурацид ороогүй байхад аюулгүй өндөр хадгалагдаагүй бол:

(i) дугуй бууж түгжээнд ороогүй ;

(ii) флапс буултын байрлалд буулгагдаагүй;

5. ILS ойртолт, буултын үед глиссадаас тодорхой хэмжээгээр доогуур исвэл.

Хавсралт Б – ХӨӨрӨх, буух зурвас Б.1. ХБЗ-ны хамгийн бага өргөн /minimum Runway width/

Хөөрөх буух зурвас (ХБЗ)-ны хамгийн бага өргөнийг тодорхойлохдоо Хүснэгт 1-ийг ашиглан тухайн онгоцны маягт тохирох Нисэх буудлын лавлах кодыг (ARC) тодруулна. Тэрхүү код нь онгоцны оврын хэмжээ, нислэгийн үзүүлэлтэд хамааралтай хоёр элементээс бүрдэнэ. Элемент 1 нь нисэх буудлын талбайн урт (ARFL)-д үндэслэсэн тоо ба элемент 2 нь онгоцны размах болон үндсэн гадна дугуйн хоорондын зайд үндэслэсэн үсэг байна.

Б.1.1 Хүснэгт 1-ийг ашиглан ARC-ийг тодорхойлох

1. Онгоцны нислэг үйлдэх нисэх буудлын талбайн урт /ARFL/-ыг тодорхойлно. Тэрхүү талбайн урт нь, зурвасын хазайлт нь "0", тогтуун агаар дахь, далайн түвшин дэх агаарын стандарт нөхцөлд, тухайн онгоцны хамгийн их хөөрөлтийн хүндтэй хөөрөлт үйлдэх хамгийн бага талбайн урт юм.

2. Онгоцны нисэх буудлын талбайн уртаар элемент 1-ийн тоон кодыг тодорхойлно.

3. Онгоцны размах болон үндсэн гадна дугуйн хоорондын зайн хэмжээний хамааралтайгаар элемент 2-ын үсгэн кодыг олно. Элемент 2-ын хувьд үсгэн код нь онгоцны размахтай хамааралтай үсгэн код бөгөөд үндсэн гадна дугуйн хоорондын зайтай хамааралтай үсгэн код нь илүү чухал юм. Жишээ нь, хэрэв үсгэн код С нь онгоцны размах-д хамааралтай, үсгэн код D нь онгоцны үндсэн гадна дугуйн хоорондын зайд хамааралтай байхад тухайн онгоцны маягийн хувьд D үсгэн кодыг сонгоно.

Хүснэгт 1. Аэродромын лавлах код (ARC)

Элемент 1-ийн код		Элемент 2-ын код
Тоон код	Аэродромын талбайн урт(ARFL)	Үсгэн код	Далавчийн размах	Үндсэн гадна дугуйн хоорондын зай
1	800 м-ээс бага	A	14,99 м хүртэл	4,5 м хүртэл
2	800м - 1200 м хүртэл	B	15 м – 23,99 м хүртэл	4,5 м – 5,99 м хүртэл
3	1200м - 1800 м хүртэл	C	24 м – 35,99 м хүртэл	6 м – 8,99 м хүртэл
4	1800 м-ээс илүү	D	36 м – 51,99 м хүртэл	9 м – 13,99 м хүртэл
		E	52 м – 65 м хүртэл	9 м – 14 м хүртэл

Б.1.2 Хүснэгт 2-ыг ашиглан ХБЗ-ны хамгийн бага өргөнийг тодорхойлох

Онгоцны ARC-ыг тодорхойлсон тохиолдолд, тухайн ХБЗ-ны өргөнийг зохих тоон код, үсгэн код хоёрын огтлолцлоор тодорхойлно. Жишээ нь, хэрэв онгоцны ARC нь 2С бол шаардлагатай зурвасын өргөн нь 30м байна.

Хүснэгт 2. ХБЗ-ны өргөн

	Үсгэн код
Тоон код	A	B	C	D	E
1	18м	18м	23м	-	-
2	23м	23м	30м	-	-
3	30м	30м	30м	45м	-
4	-	-	45м	45м	45м

Б.1.3 Нислэгийн талбайн хамгийн бага өргөн /minimum Runway strip width/

Онгоцны маяг тус бүрийн хувьд нислэгийн талбайн хамгийн бага өргөнийг Хүснэгт 3-ын дагуу тодорхойлно.

Хүснэгт 3. Нислэгийн талбайн өргөн

Тоон код	ХБЗ-ны төрөл	Талбайн өргөн
3 эсхүл 4	нарийн хэмжилтэт /Precision/ хэрэглэлээр ойртолт үйлдэх олон улсын нисэх буудал дахь ХБЗ	300м
3 эсхүл 4	нарийн хэмжилтэт /Precision/ хэрэглэлээр ойртолт үйлдэх ХБЗ	220м
1 эсхүл 2	нарийн хэмжилтэт /Precision/ хэрэглэлээр ойртолт үйлдэх ХБЗ	150м
3 ба 4	нарийн хэмжилтгүй /Non-Precision/ хэрэглэлээр ойртолт үйлдэх эсхүл хэрэглэлийн бус ойртолттой ХБЗ	150м
3 ба 4	зөвхөн өдрийн цагаар хэрэглэлийн бус ойртолттой, 22700 кг-аас ихгүй хөөрөлтийн хүндтэй онгоцонд зориулагдсан	90м
1 ба 2	нарийн хэмжилтгүй /Non-Precision/ хэрэглэлээр ойртолт үйлдэх ХБЗ	150м
2	хэрэглэлийн бус ойртолт үйлдэх ХБЗ	80м
1	хэрэглэлийн бус ойртолт үйлдэх ХБЗ	60м

Шүүлтүүр

Сонсох:

Эрх зүйн актууд

Санал хүсэлт