Нүүр
Эрх зүйн акт 
Сонсох / Сонгосон утга сонсох
Pdf
Word
Хэвлэх Зам, тээвэр, барилга, хот байгуулалтын
Сайдын 2010 оны 04 дүгээр сарын 12-ны
өдрийн 107 дугаар тушаалын 3-р хавсралт
УСНЫ БАРИЛГА БАЙГУУЛАМЖИЙН БЕТОН БА ТӨМӨР БЕТОН БҮТЭЭЦ
БНбД 33-06-09
Энэхүү нормыг шинээр баригдах болон шинэчлэн засварлах, устай орчны үйлчлэлд байнга буюу тодорхой хугацаанд орших усны барилга байгууламжийн бетон, төмөр бетон бүтээцийн зураг, төслийг зохиоход ашиглана.
Устай орчны үйлчлэлд өртөхгүй усны барилга байгууламжийн бетон, төмөр бетон бүтээцийг "Бетон ба төмөр бетон бүтээц"-БНбД2.03.01-90/-ийг мөрдөнө. Автомашины зам, төмөр замын овоолго доор байрлалтай ус дамжуулах тунел, хоолой ба гүүрийн төмөр бетон, бетон хийцийг "Технологийн тоног төхөөрөмж дамжуулах хоолой" /БНбД 3.05.05-89/- ээр тооцно.
Газар хөдлөлтийн бүсэд буюу хөрсний физик-механикийн шинж чанараар сулавтар, суулт, овойлт үүсдэг бүсэд баригдах барилга, байгууламжийн төлөвлөлтөд барилгын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагаас баталсан эсхүл зөвшөөрсөн, тухайн барилгад тохирсон нормативын баримт бичгийг мөрдөнө.
1. Ерөнхий зүйл
1.1. Усны барилга байгууламжийн бетон ба төмөр бетон бүтээцийн зураг төслийг боловсруулахдаа "Усны барилга, байгууламжийн зураг төсөл зохиох үндсэн журам" /БНбД 33-01-03/ – ыг болон бусад усны барилга байгууламжийн зураг төсөл зохиох, барилгын норм ба дүрмийг мөрдөнө.
1.2. Бетон, төмөр бетон бүтээцийн төрлийг (цутгамал, угсармал-цутгамал, угсармал, түүнчлэн урьдчилж хүчитгэсэн ба сууринд нь бэхэлсэн) барилгын өртөг ба материал зарцуулалт, эрчим хүч, хөдөлмөр зарцуулалтыг хэмнэх зорилгоор барилгын тодорхой нөхцөлд хэрэглэх техник-эдийн засгийн ашигтай байдлаас хамааруулж сонгоно.
Угсармал бүтээцийн элементүүдийг сонгохдоо бат бэх, өндөр чанартай арматур, бетоноор хийсэн урьдчилж хүчитгэсэн хийц, мөн түүнчлэн хөнгөн бетонон бүтээцүүдийг хэрэглэнэ.
Бүтээцийн төрөл, түүний элементүүдийн үндсэн хэмжээ, түүнчлэн төмөр бетон бүтээцийн арматурчлал зэргийг боломжит хувилбаруудын техник-эдийн засгийн үзүүлэлтийг харьцуулах үндсэн дээр сонгоно.
1.3. Угсармал бүтээцийн элементүүд нь төрөлжсөн үйлдвэрүүд дээр механикжисан аргаар бэлтгэх нөхцлийг хангасан байвал зохино.
Угсармал бүтээцийг бэлтгэх, тээвэрлэх, түүнийг угсрах механизмын ачаа өргөх даац зэрэг нөхцөлийг тооцож тухайн бүтээцийн хамгийн боломжит овор хэмжээг сонгоно.
1.4. Цутгамал бүтээцийн хувьд бэлдмэл хашмал хэв хэрэглэх боломжтой, нэг төрлийн хэмжээтэй байхыг мөрдөх хэрэгтэй.
1.5. Угсармал бүтээцүүдэд элементийн холбоос ба зангилааны хийцүүд нь уулзаварынхаа бүсэд болон түүнчлэн бетон бүтээцтэй зангилаанд нэмэлтээр хийж буй бетон холбоос нь тухайн элементийн бат бэх байх, хүчдэлийг дамжуулах нөхцлийг хангаж байвал зохино.
1.6. Зураг төслийн ба барилгын практикаар бүрэн баталгаажаагүй бүтээцийн статик ба динамик ажиллагааны хүндрэлтэй нөхцөлтэй усны барилга байгууламжийн бүтээцийн зураг төсөл боловсруулахдаа (хүчдэлийн болон хэв гажилтын төлөв байдлын шинж чанарыг тооцоогоор үнэн зөв тодорхойлох боломжгүй ) туршилт шинжилгээ хийвэл зохино.
1.7. Бүтээцийн ус үл нэвчүүлэлт ба хүйтэн тэсвэрлэлтийн шаардлагыг хангах, түүнчлэн тэдгээр тооцооны огтлолууд дах усны эсрэг даралтыг багасгахын тулд дараах арга хэмжээг авч үзсэн байна. Үүнд:
-Зохих маркын ус үл нэвчүүлэлт болон хүйтэн тэсвэрлэлттэй бетоноор устай талын хана, ба гаднах гадаргууг цутгах (ялангуяа усны түвшин өөрчлөгддөг бүсэд) бетонд гадаргуугийн идэвхт нэмэгдэл хэрэглэх (агаар оруулах, уян байлгах зэрэг) байгууламжийн гаднах гадаргууд ус тусгаарлалт болон дулаан-усны тусгаарлалт хийх.
Түрэлттэй гадаргуугийн зүгээс болон ашиглалтын үеийн ачааллын нөлөөгөөр суналтад ажиллах барилгын гадаргуу талаас бетон шахагдах . Түрэлттэй талд нь шүүрүүл байгуулах хувилбаруудад техник-эдийн засгийн харьцуулалт хийх үндсэн дээр зохих арга хэмжээг сонгож авна.
2. Бетон ба төмөр бетон бүтээцийн материалууд
Бетон
2.1. Усны барилга байгууламжийн бетон ба төмөр бетон бүтээцийн бетон нь МNS 2057:86 -ийн шаардлагыг хангасан байна.
2.2. Усны барилга байгууламжийн бетон ба төмөр бетон бүтээцийн зураг төсөл зохиохдоо тэдгээрийн зориулалт ба ажиллах нөхцөлөөс хамааруулан бетоны чанарын дараах үндсэн үзүүлэлтүүдийг тогтоож өгнө.
а) Бетоны шахалтад ажиллах q=0.95 хангамшилтай МПа нэгжээр илэрхийлэгдэх бетоны баталгаатай бат бэхийн анги.
Цул барилгад q=0.9 хангамшилын, баталгаат бат бэхтэй бетон хэрэглэхийг зөвшөөрнө.
Төсөлд шахалтанд ажиллах бат бэхээр нь бетоны дараах ангиудыг хэрэглэвэл зохино: В5, В7.5, В10, В12.5, В15, В20, В25, В30, В35
б) Бетоны тэнхлэгийн дагуух суналтын бат бэхийн анги. Энэ үзүүлэлтийг голлох ач холбогдолтой гэж үзвэл үйлдвэрлэл дээр шалгана.
Төсөлд бетоны тэнхлэгийн дагуух суналтын бат бэхийн дараах ангиудыг авч хэрэглэвэл зохино: В 0.8, В 1.2, В 1.6, В 2, В 2.4, В 2.8, В 3.2
в) Бетоны хүйтэн тэсвэрлэлтийн марк.
Төсөлд бетоны хүйтэн тэсвэрлэлтийн дараах маркуудыг авч үзвэл зохино: F50, F75, F100, F150, F200, F300, F400, F500, F600.
Бетоны хүйтэн тэсвэрлэлтийн маркийг цаг уурын нөхцөл, жилд солигдох хөлдөлт гэсэлтийн мөчлөгийн тооноос хамааруулан (жилд солигдох хөлдөлт ба гэсэлтийн үе дэх бетоны хүйтэн тэсвэрлэлтийн марк) ашиглалтын нөхцөлийг тооцож тогтооно.
Эрчим хүчний барилга байгууламжийн бетоны хүйтэн тэсвэрлэлтийн маркийг, 1-р хүснэгтээс авна.
Хүснэгт-1
|
Цаг уурын нөхцөл
|
Жилд солигдох хөлдөлт ба гэсэлтийн мөчлөгийн тоонд хүйтэнд тэсвэртэй бетоны марк
|
||||
|
50 хүртэл
|
50-75 хүртэл
|
75-100 хүртэл
|
100-150 хүртэл
|
150-200 хүртэл
|
|
|
Зөөлөн
|
F50
|
F100
|
F150
|
F200
|
F300
|
|
Хахир буюу эрс тэс
|
F100
|
F150
|
F200
|
F300
|
F400
|
|
Онцгой хахир
|
F200
|
F300
|
F400
|
F500
|
F600
|
Тайлбар: 1. Цаг уурын нөхцөл нь хамгийн хүйтэн сарын дундаж температураар тодорхойлогдоно. Үүнд: Зөөлөн -10 С-аас бага, хахир -10 С-20 С хүртэл, онцгой хахирт -20 С-аас доош.
2. Барилга байгууламжийн мужийн хамгийн хүйтэн сарын дундаж температурыг БНбД 2.01.01-93-ийн дагуу, мөн ус цаг уурын албаны гаргасан өгөгдлөөр тодорхойлно.
3. Хөлдөлтийн мөчлөгийн тоо 200-аас их байх үед тусгай төрлийн бетон хэргэлэх буюу дулаан хамгаалалтын арга хэмжээ авна.
г. Бетоны ус үл нэвчүүлэлтийн марк.
Зураг төсөлд бетоны ус үл нэвчүүлэлтийн дараах маркуудыг авч хэрэглэнэ.: W2, W4, W6, W8, W10, W12, W16, W18, W20.
Бетоны ус үл нэвчүүлэлтийн маркийг метрээр илэрхийлэгдэх хамгийн их түрэлтийг бүтээцийн метрээр илэрхийлэгдэх зузаан (түрэлттэй талаас шүүрүүл хүртэлх зай)-д харьцуулсан байдлаар тодорхойлогддох, түрэлтийн хэвгийгээс хамааруулж тогтоох ба барилгатай нийлж байгаа усны температур С –ийг хүснэгт 2-оор буюу Барилгын бүтээцийг зэврэлтээс хамгаалах нормын дагуу идэмхий орчноос нь хамааруулж тогтооно.
Ан цавд тэсвэргүй, түрэлттэй төмөр бетон бүтээц болон ан цавд тэсвэргүй, түрэлтгүй, далайн барилга байгууламжийн бүтээцийн бетоны ус үл нэвчүүлэлтийн төслийн марк W4-өөс багагүй байна.
Хүснэгт-2
|
Усны температур С
|
Тухайн түрэлтэд харгалзах бетоны ус үл нэвчүүлэлтийн марк
|
|||
|
5 м, хүртэл
|
5-10 м
|
10-20 м хүртэл
|
20-30 м хүртэл
|
|
|
10 хүртэл
|
W 2
|
W4
|
W6
|
W8
|
|
11-30 хүртэл
|
W4
|
W6
|
W8
|
W10
|
|
30-аас их
|
W6
|
W8
|
W10
|
W12
|
Тайлбар: 30 м-ээс их түрэлтэй бүтээцэд бетоны ус үл нэвчүүлэлтийн маркийг W16 ба түүнээс ихээр авна.
2.3. Хангалтай үндэслэлтэй нөхцөлд шахалтад ажиллах бетоны бат бэхийн ангиллыг 2.2-д заасан ангилалаас ялгагдах завсрын ангийг тэрчилэн В40 ба түүнээс дээш ангиудыг хэрэглэхийг зөвшөөрсөн. Эдгээр бетоны үзүүлэлтүүдийг БНбД 2.03.01-90-д дагуу интерполаацын аргаар тогтооно.
2.4. Усны барилга байгууламжийн бүтээцийн бетоны суналтын хязгаар, цементийн шүлт дүүргэгчтэйгээ хортой үйлчлэлгүй байх, ёроолын болон умбуур хагшаастай усны урсгалаар үүсэх элэгдлийг эсэргүүцэх чадвар, металлын сорогдолт болон химийн үйлчлэлийг эсэргүүцэх чадвар бетоны бэхжих үеийн дулаан ялгаруулалт зэрэг үзүүлэлтүүдийг зураг төслийн шатанд нэмж тогтоож туршилтын шинжилгээгээр баталгаажуулна.
2.5. Шахалт, тэнхлэгийн суналт болон ус үл нэвчүүлэлтээс хамаарах бетоны бат бэхийн ангилалд тохирох, бетоны бэхжилтийн хугацааг голын усны барилга байгууламжийн бүтээцэд 180 хоног, голын эргийн боомтын угсармал хийцийн цул байгууламжийн бүтээцэд 28 хоног байхаар авна. Хүйтэнд тэсвэртэй бетоны зураг төслийн маркад тохирох бэхжилтийн хугацааг 28 хоног, харин халуун хэвэнд цутгасан томоохон бүтээцийнх 60 хоногоор авна.
Хэрэв бүтээцийг бодит ачаалалтай байлгах хугацаа, ачаалах арга, бетоны бэхжилтийн нөхцөл, хэрэглэж байгаа цементийн төрөл ба чанар мэдэгдэж байвал бэхжилтийн хугацааг өөр өөр бетоны ангиар тогтоохыг зөвшөөрнө..
Угсармал, тэрчилэн урьдчилан хүчитгэсэн бүтээцийн бетоны шахалтанд үзүүлэх тухайн бат бэхийг MNS 3148:81-ийн дагуу авч болох боловч сонгож авсан бетоны ангын бат бэхийн 70%-иас бага байж болохгүй.
2.6. Олон удаа ачаалал давтагдах үйлчилгээнд тооцоогдосон хүнд бетоноор хийсэн төмөр бетон элементүүд болон шахалтанд үзүүлэх төмөр бетон шилбэн хийцүүдийн (гадсан суурьтай болон бүрээстэй гадсан суурь гэх зэрэг эргийн төрлийн тавцан эскад хэлбэрийн байгууламжид )–д шахалтанд ажиллах бат бэхийн ангийг, В15-аас багагүйгээр авна.
2.7. Урьдчилан хүчитгэсэн элементүүдийн хувьд бетоны шахалтанд үзүүлэх бат бэхийн ангийг шилбэн арматуртай хийцийн хувьд В15-аас багагүй, хөрсөнд дарагдах буюу доргисон ачаалалд байх элемэнтийн хувьд В30-аас багагүй авна.
2.8. Ашиглалтын явцад гадна агаарын хасах температурт өртөх буюу усны идэмхий үйлчлэлд орох угсармал бүтээцийн элементүүдийг холбож буй бетоны төслийн маркийг холбогдож байгаа элементүүдийн хүйтэн тэсвэрлэлт, ус үл нэвчүүлэлтийн маркаас багагүйгээр авна.
2.9. Бетонон уүтээцүүдэд гадаргуугийн идэвхт бодисууд (СДБ, СНВ,ЛХД ба бусад) тэрчилэн зохих шаардлага хангасан дулааны цахилгаан станцын үнс-шааргыг идэвхтэй миниралын оронд нэмэлтээр хэрэглэхийг урьдчилан авч үзсэн байвал зохино.
2.11 Бетоны нормативт болон тооцооны эсэргүүцэл нь тэнхлэгийн дагуух суналтын ба шахалтан дах бат бэхийн бетоны ангиас хамаарах бөгөөд тэдгээрийг 3-р хүснэгтээс авна.
Бетоны завсрын ангийг сонгосон тохиолдолд түүний нормативт болон тооцооны эсэргүүцлийг интерполяцын аргаар тодорхойлно.
2.12. Бетоны ажлын нөхцөлийн илтгэлцүүр -ийг хүснэгт 4-өөс авна.
2.13. Төмөр бетон бүтээцийн тооцооны хувьд бетоноор дамжихт тооцооны эсэргүүцлүүд ба -ийг ажлын нөхцлийн илтгэлцүүр -оор үржүүлэн ажлын нахцлийг коэффициентийг хүснэгт 5-аас авна.
2.14. Бүх талын шахалтын үед , МПа бетоны тооцооны эсэргүүцлийг дараах томъёогоор тодорхойлно.
(1)
Хүснэгт-3
|
Бетоны анги
|
Бетоны норматив ба тооцооны эсэргүүцэл, МПа (кгс/см )
|
|||
|
Нормативт эсэргүүцэл; хязгаарын төлөв байдлын хоёрдугаар группын тооцооны эсэргүүцэл
|
Хязгаарын төлөв байдлын нэгдүгээр группын тооцооны эсэргүүцэл
|
|||
|
Тэнхлэгийн шахалтанд (призм хэлбэрт)Rbn, Rbser
|
Тэнхлэгийн суналтанд Rbtn, Rbt ser
|
Тэнхлэгийн шахалтанд
(призм хэлбэрт)Rb
|
Тэнхлэгийн суналтанд Rbt
|
|
|
Шахалтанд ажиллах бат бэх
|
||||
|
B5
|
3,5(35,7)
|
0,55(5,61)
|
2,8(28,6)
|
0,37(3,77)
|
|
B7,5
|
5,5(56,1)
|
0,70(7,14)
|
4,5(45,9)
|
0,48(4,89)
|
|
B10
|
7,5(76,5)
|
0,85(8,67)
|
6,0(61,2)
|
0,57(5,81)
|
|
B12,5
|
9,5(96,9)
|
1,00(10,2)
|
7,5(76,5)
|
0,66(6,73)
|
|
B15
|
11,0(112)
|
1,15(11,7)
|
8,5(86,7)
|
0,75(7,65)
|
|
B20
|
15,0(153)
|
1,40(14,3)
|
11,5(117)
|
0,90(9,18)
|
|
B25
|
18,5(189)
|
1,60(16,3)
|
14,5(148)
|
1,05(10,7)
|
|
B30
|
22,0(224)
|
1,80(18,4)
|
17,0(173)
|
1,20(12,2)
|
|
B35
|
25,5(260)
|
1,95(19,9)
|
19,5(199)
|
1,30(13,3)
|
|
B40
|
29,0(296)
|
2,10(21,4)
|
22,0(224)
|
1,40(14,3)
|
|
Суналтанд ажиллах бат бэх
|
||||
|
Bt
|
-
|
0,80(8,1)
|
-
|
0,62(6,32)
|
|
Bt
|
-
|
1,20(12,2)
|
-
|
0,93(9,49)
|
|
Bt
|
-
|
1,6(16,3)
|
-
|
1,25(12,7)
|
|
Bt
|
-
|
2,00(20,4)
|
-
|
1,55(15,8)
|
|
Bt
|
-
|
2,40(24,5)
|
-
|
1,85(18,9)
|
|
Bt
|
-
|
2,80(28,6)
|
-
|
2,15(21,9)
|
|
Bt
|
-
|
3,20(32,6)
|
-
|
2,45(25,0)
|
Үүнд: -туршилт хийсэн шинжилгээний үндсэн дээр авах илтгэлцүүр. Туршилт хийгдээгүй бол В15, В20, В25 ангийн бетоны хувьд итгэлцүүрийг дараах томъёогоор тодорхойлохыг зөвшөөрнө.
(2)
-абсолют хэмжээгээрээ хамгийн бага, ерөнхий хүчдэл, МПа
-эрчимтэй сүвэрхэгжилтийн илтгэлцүүр
Хүснэгт-4
|
Бетоны ажиллах нөхцөлийн илтгэлцүүр тооцох хүчин зүйлс
|
Бетоны ажиллах нөхцлийн илтгэлцүүрийн
|
|
|
томъёолсон тэмдэглээ
|
утга
|
|
|
Бетон бүтээцийн онцгой ачаалал
|
1,1
|
|
|
Олон давтагдах ачаалал
|
Хүснэгт 5
|
|
|
Төмөр бетон бүтээц
|
1,1
|
|
|
|
|
|
|
Бетон бүтээц:
Идэмхий орчны үйлчлэлд ордоггүй, усны түрэлт авдаггүй, огтлолын суналтын бүсийн эсэргүүцлийг тооцоогүй төвийн бус шахалттай элементүүд.
|
1,2
|
|
|
Бусад бетон элементүүд
|
0,9
|
|
|
Бетоны бат бэхийн шахалт суналт хоёулаа нийлсэн хүчдэлийн төлөв байдлын нөлөөнд байгаа.
|
Зүйл 6.3-аас хар
|
|
Тайлбар: Хэд хэдэн хүчин зүйл нэгэн зэрэг үйлчилж байгаа бол тооцоонд зохих ажлын нөхцлүүдийн илтгэлцүүрүүдийн үржвэрийг авна. Энэ үржвэр нь 0.45-аас багагүй байх ёстой.
I ба II зэрэглэлийн барилгад илтгэлцүүрийг туршилтаар тодорхойлно. Туршилтын өгөгдөл байхгүй бол илтгэлцүүрийг <04 байвал -0.7, >04 байвал -0.5-аар авахыг зөвшөөрнө.
2.15. Суналтын ба шахалтын үе дэх цул бүтээцийн бетоны уян харимхайн анхны Е6 модулийг хүснэгт 6 аас авна.
Нимгэн ханатай шилбэн ба хавтан элементүүдийн бат бэхийн ба хэв гажилтын тооцоонд бетоны уян харимхайн модулийг бүх тохиолдолд хүснэгт 6-аас авна. Бетоны дүүргэлтийн хамгийн их голч 40мм 8см-тэй тэнцүү ба түүнээс их конусан суулттай бетон хамаарна.
Атмосферын даралтад буюу бигнүүр (автоклав)-т дулааны үйлчлэлээр бэхжилтийг нь хурдасгаж байгаа бетоны уян харимхайн модулийг БНбД2.03.01-90-ийн дагуу авна.
Бетоны шилжилтийн модул -г 0.4 -тэй тэнцүү байна.
Хөндлөн гажилтын эхлэлийн илтгэлцүүр (Пуассоны илтгэлцүүр) -ийг цул бүтээцэд 0.15, шилбэн ба хавтан бүтээцэд 0.2 б-оор авна.
Туршилтын өгөгдлүүд байхгүй бол хүнд бетоны нягтыг 2.3 2.5т/м -ээр авахыг зөвшөөрнө.
АРМАТУР
2.16. Усны барилга байгууламжийн төмөр бетон бүтээцийг арматурчлахад улсын хэмжээний зохих стандарт буюу тогтоосон журмын дагуу батлагдсан техникийн нөхцлийн шаардлага хангасан дараах төрлүүдийн аль нэгэнд тохирох ган арматурыг хэрэглэнэ.
Шилбэн ган арматурын:
халуунаар нь цувьж хатаасан гөлгөр гадаргуутай- A-I ангийн, A-II, A-III, A-IV, A-V ангийн иржгэр гадаргуутай, дулаан ба дулаан механикийн аргаар хатаасан иржгэр гадаргуутай, Ат-IIIC, Aт-IVC, Ат-VCR ангийн.
сунгаж хатаасан А-IIIв анги.
Утсан ган арматурын:
Bp-I ангийн иржгэр гадаргуутай хүйтнээр нь сунгаж татсан ердийн утсан арматур.
Хүснэгт-5
|
Бетоны чийгшилтийн төлөв байдал
|
Олон удаа давтагдан ачааллагдах үеийн ба мөчлөгийн (циклийн) асимметрийн итгэлцүүр Рв нь дараах хэмжээтэй тэнцүү байх үеийн бетоны ажлын нөхцлийн илтгэлцүүр- в2
|
|||||||
|
0-0,1
|
0,2
|
0,3
|
0,4
|
0,5
|
0,6
|
0,7
|
||
|
Байгалийн чийгшилт
|
0,65
|
0,70
|
0,75
|
0,80
|
0,85
|
0,90
|
0,95
|
1,0
|
|
Усаар ханасан
|
0,45
|
0,50
|
0,60
|
0,70
|
0,80
|
0,85
|
0,95
|
1,0
|
Тайлбар: 1. Бетоны бэхжилтийн 28 дахь хоногт маркийг нь тогтоосон бетоны в2 итгэлцүүрийг БНбД 2.03.01-90-ийн дагуу авна.
2. Илтгэлцүүр Pв: Pв= тэнцүү байна.
Үүнд: ба -ачаалал өөрчлөгдөх мөчлөгийн (цикл) хязгаар дах бетоны хамгийн бага ба хамгийн их хүчдэл.
Хүснэгт-6
|
Бетон холимгийн конусын суулт, см
|
Том дүүргэгчийн хамгийн их хэмжээ, мм
|
Бетоны шахалтын бат бэхийн ангийн шахалт ба суналтанд ажиллах анхны уян харимхайн модуль, Ев*10-3, МПа (кг с/см2).
|
||||
|
В5
|
B7,5
|
B10
|
B12,5
|
B15
|
||
|
4 хүртэл
|
40
|
23,0(235)
|
28,0(285)
|
31,0(316)
|
33,5(342)
|
35,5(362)
|
|
|
80
|
26,0(265)
|
30,0(306)
|
34,0(347)
|
36,5(373)
|
38,5(393)
|
|
|
120
|
28,5(291)
|
33,0(340)
|
36,5(373)
|
38,5(393)
|
40,5(414)
|
|
4-8
|
40
|
19,5(199)
|
24,0(245)
|
27,0(275)
|
29,5(302)
|
31,5(322)
|
|
|
80
|
22,5(230)
|
28,0(286)
|
30,0(306)
|
32,5(331)
|
34,5(352)
|
|
|
120
|
24,5(250)
|
29,0(296)
|
32,5(331)
|
35,0(357)
|
37,0(378)
|
|
8-аас их
|
40
|
13,0(133)
|
16,0(163)
|
18,0(184)
|
21,0(214)
|
23,0(235)
|
|
|
80
|
15,5(158)
|
19,0(194)
|
22,0(224)
|
24,5(250)
|
26,5(270)
|
|
|
120
|
17,5(178)
|
21,5(219)
|
24,5(250)
|
27,0(276)
|
29,0(296)
|
Хүснэгт-6-ийн үргэлжлэл
|
Бетоны холимгийн конусын суулт, см
|
Том
дүүргэгчийн хамгийн их хэмжээ, мм
|
Бетоны шахалтын бат бэхийн ангийн шахалт ба суналтанд ажиллах анхны уян харимхайн модуль, Ев*10-3, МПа (кг с/см2).
|
|||
|
В20
|
B25
|
B30
|
B35
|
||
|
4 хүртэл
|
40
|
38,5(394)
|
40,5(414)
|
42,5(434)
|
44,5(455)
|
|
|
80
|
41,5(424)
|
43,5(445)
|
45,0(460)
|
46,5(475)
|
|
|
120
|
43,5(445)
|
45,5(465)
|
47,0(480)
|
48,5(496)
|
|
4-8
|
40
|
34,5(352)
|
37,0(378)
|
39,0(398)
|
41,0(420)
|
|
|
80
|
37,5(382)
|
40,0(408)
|
42,0(429)
|
44,0(450)
|
|
|
120
|
40,0(408)
|
42,0(429)
|
43,5(445)
|
45,0(460)
|
|
8-аас их
|
40
|
27,0(275)
|
30,0(306)
|
32,5(331)
|
34,5(352)
|
|
|
80
|
30,0(306)
|
33,0(337)
|
35,0(357)
|
37,5(382)
|
|
|
120
|
32,5(332)
|
35,0(357)
|
37,0(378)
|
39,5(403)
|
Бэхэлгээний эд анги ба холбоосны таханд нүүрстөрөгчийн агуулгатай цувимал ганг хэрэглэнэ.
Төмөр бетон бүтээцийн арматурын гангийн маркийг тэдгээрийн ажлын нөхцөл, тухайн нутгийн хамгийн хүйтэн тав хоногийн агаарын дундаж температураас хамааруулан БНбД 2.03.01-90-ийн дагуу, далан боомт, тээврийн байгууламжийн хувьд ОХУ-ын СНИП 2,05,03,84 дагуу авна.
A-IIIв, А-IV, A-V ангийн ган арматурыг урьдчилан хүчитгэсэн бүтээцэд хэрэглэнэ.
2.17. Усны барилга байгууламжийн төмөр бетон бүтээцэд хэрэглэгдэх арматурын үндсэн төрлүүдийн нормативт ба тооцооны эсэргүүцлийг арматурын ангиас хамааруулан хүснэгт 7-оос авна.
Ерөнхий сунгах хүчдлээр хийх арматурын тооцоонд (дамнуур-хана, богино консоль ба бусад) арматурын тооцооны эсэргүүцлийг гулзайх моментын үйлчлэлд байгаа дагуу арматурынхтай адил авна.
Шаардлагатай бол усны барилга байгууламжийн төмөр бетон бүтээцэд бусад ангийн шилбэн ба утсан арматурыг хэрэглэнэ. Тэдгээрийн нормативт болон тооцооны үзүүлэлтүүдийг БНбД 2.03.01-90-ээр авна.
2.18. Хүчитгээгүй арматурын ажиллах нөхцлийн илтгэлцүүрүүдийг хүснэгт 8-аас, хүчитгэсэн арматурыхыг БНбД 2.03.01-90-ийн дагуу авна. Хязгаарын төлөв байдлын хоёрдугаар бүлгийн тооцоонд арматурын ажлын нөхцөлийн илтгэлцүүрийг 1
2.19. Суналтанд ажиллах хүчитгээгүй шилбэн арматурын тооцооны эсэргүүцэл R’s-ийг дараах томъёогоор тодорхойлно.
(3)
-ажлын нөхцөлийн илтгэлцүүр, Үүнийг A-I, A-II, A-III ангийн арматуруудад томъёо 4-өөр, харин бусад ангийн арматуруудад БНбД2.03.01-90-д зааснаар тодорхойлно.
(4)
-арматурын ангиас хамаарсан илтгэлцүүр, хүснэгт 9-өөс авна.
-арматурын голчоос хамаарсан илтгэлцүүр, хүснэгт 10-аас авна.
-гагнаасан холболтын төрлөөс хамаарсан илтгэлцүүр, хүснэгт 11-ээр авна
-мөчлөгийн (цикл) асимметрийн илтгэлцүүр
ба -суналтанд ажиллах арматурын хамгийн бага ба хамгийн их хүчдэл
Хэрэв 4 томъёогоор тодорхойлогдох нь илтгэлцүүр нэгээс их бол суналтын арматурыг элэгдэл тэсвэрлэлтэнд шалгахгүй.
Хүснэгт-7
|
Арматурын анги ба төрөл
|
хязгаарын төлөв байдлын хоёрдугаар бүлгийн тооцоонд хэрэглэх арматурын суналтад үзүүлэх хэвийн ба тооцооны эсэргүүцэл, МПа(кгс.см2) Rsn,Rs,ser
|
хязгаарын төлөв байдлын нэгдүгээр бүлгийн тооцоонд хэрэглэх арматурын тооцооны эсэргүүцэл , МПа (кгс/см2)
|
||
|
Суналтанд
|
Шахалтанд Rsc
|
|||
|
Дагуу арматур
Rs
|
Хөндлөн арматур (хандлан ба нугалсан шилбэний) Rsw
|
|||
|
Шилбэн арматурын ангиуд:
|
|
|
|
|
|
А-I
|
235 (2400)
|
225 (2300)
|
175(1800)
|
225 (2300)
|
|
А-II
|
295 (3000)
|
280(2850)
|
225 (2300)
|
280(2850)
|
|
А-III, голч, мм
|
|
|
|
|
|
6-8
|
390(4000)
|
355(3600)
|
285* (2900)
|
355 (3600)
|
|
10-40
|
390(4000)
|
365 (3750)
|
290* (3000)
|
365 (3750)
|
|
A-IV
|
590(6000)
|
510(5200)
|
405 (4150)
|
400(4000)
|
|
A-V
|
785 (8000)
|
680(6950)
|
545 (5550)
|
400(4000)
|
|
Татаж хатаасан A-IIIв:
|
|
|
|
|
|
Хүчдэлийн ба суналтын
|
540(5500)
|
490(5000)
|
390 (4000)
|
200(2000)
|
|
Зөвхөн уртсалтын
|
540(5500)
|
450(4600)
|
360(3700)
|
200(2000)
|
|
Bp-I ангийн утсан арматурын голч,мм:
|
|
|
|
|
|
3
|
410(4200)
|
375 (3850)
|
270(2750)
|
375 (3850)
|
|
4
|
405(4150)
|
365(3750)
|
265 (2700)
|
365(3750)
|
|
5
|
395 (4050)
|
360(3700)
|
260 (2650)
|
360(3700)
|
Гагнаасан дэх, А-III ангийн арматурын голч нь дагуу шилбэнийхээс 1/3-аас бага бол түүнийг Rsw нь 255МПа (2600кгс/см2)-тай тэнцүү байна. Арматур нь бетонтойгоо барьцалдаагүй үед Rsw тэгтэй тэнцүү байна.
Хүснэгт-8
|
Арматурын ажлын нөхцлийн илтгэлцүүрийн хүчин зүйлүүд
|
Арматурын ажлын нөхцлийн илтгэлцүүрийн
|
|
|
томъёолсон тэмдэглэгээ
|
утга
|
|
|
Олон дахин давтагдах ачаалал
|
|
2.19 зүйлээр тодорхойлогдоно
|
|
Төмөр бетон элементүүд
|
|
1,1
|
|
Ган төмөр бетон бүтээц (ил ба газар доор)
|
|
0,9
|
Тайлбар: Нэг зэрэг хэд хэдэн хүчин зүйлүүд үйлчилж байвал тооцоонд тэдгээрийн ажиллах нөхцлийн зохих илтгэлцүүрүүдийн үржвэрийг хэрэглэнэ.
Хүснэгт-9
|
Арматурын анги
|
Илтгэлцүүр
|
|
А-I
|
0,44
|
|
A-II
|
0,32
|
|
A-III
|
0,28
|
Хүснэгт-10
|
Арматурын голч, мм
|
20 хүртэл
|
30
|
40
|
60
|
|
Илтгэлцүүр
|
1
|
0,9
|
0,85
|
0,8
|
Тайлбар: Арматурын голчийн завсрын утгад -ийг шулуун хамаарлаар сонгож авна.
Хүснэгт-11
|
Контактан авцалдуулж гагнах төрлүүд
|
Илтгэлцүүр
|
|
Контактан гагнаасан төрөлүүд:
|
|
|
КС-М (механик цэвэрлэгээтэй)
|
1,0
|
|
КС-0 (механик цэвэрлээгүй)
|
0,8
|
|
Дан электродтой тэвшин гагнуурын аргаар хийсэн тулган гагнуурын ивүүрийн урт:
|
|
|
Тулгасан шилбэний хамгийн бага голчийг 5 дахин авсан ба түүнээс их
|
0,8
|
|
Голчийг 1.5-3 дахин авсантай тэнцүү
|
0,6
|
|
тэгш хэмтэй хос ивүүртэй:
|
0,55
|
Тайлбар. Гагнаж холбоогүй арматурын, -ийг нэгтэй тэнцүүгээр авна.
2.20. Урьдчилан хүчитгэсэн бүтээцийн элэгдэл тэсвэрлэлтийн тооцоо хийх үед арматурын тооцооны эсэргүүцлийг БНбД2.03.01-90-ийн дагуу тодорхойлно.
2.21. Хүчитгээгүй арматурын болон хүчитгэсэн шилбэн арматурын уян харимхайн модулийг хүснэгт 12-оос, бусад төрлийн арматурын уян харимхайн модулийг БНбД2.03.01-90-ийн дагуу авна.
Хүснэгт-12
|
Арматурын төрөл
|
Арматурын анги
|
Арматурын уян харимхайн модуль, Еs Ч 10-3 МПа (кгс/см2)
|
|
Шилбэн арматур
|
А-I,А-II
|
210 (2100)
|
|
|
А-III
|
200(2000)
|
|
|
A-IV,A-V
|
190(1900)
|
|
|
A-IIIв
|
180(1800)
|
|
Утсан арматур
|
Вp-I
|
170(1700)
|
2.22. Усны барилга байгууламжийн төмөр бетон бүтээцийн элэгдэл тэсвэршилтийн тооцооны үед бетоны шахагдалтын бүс дэх харимхай биш гажилтыг, бетоны уян харимхайн модулийн бууралтаар тооцож, арматурыг бетонд шилжүүлэх илтгэлцүүр -ийг хүснэгт 13-аас авна.
Хүснэгт-13
|
Бетоны шахалтын бат бэхийн анги
|
В15
|
В20
|
В25
|
В30
|
В35
|
В40
|
|
v' итгэлцүүрийн утга
|
25
|
23
|
20
|
18
|
15
|
10
|
3. ХИЙЦЛЭЛИЙН ШААРДЛАГА
3.1. Температур ба чийг үйлчлэлийн нөлөөнд орох бүтээцийн зураг төслийг зохиоход дараах хийцлэлийн шийдэл, технологийн арга хэмжээг авч үзсэн байна.
Хийцлэлийн шийдэл:
тухайн байгалийн нөхцөлд тохирсон хамгийн зохистой бүтээцийг сонгох;
бүтээцэд температур-суултын байнгын ба түр заадас гаргах;
бетоны гаднах гадаргууд дулаан тусгаарлалт хийх,
урьдчилан хүчитгэсэн арматур хэрэглэх(нимгэн ханатай бүтээцэд).
Технологийн арга хэмжээ:
Цемент бага дулаан ялгаруулдгүй маркийн хэрэглэх, үнс-шаарга зэрэг сүвэрхэг болон уян налархай болгох нэмэлт ашиглан цементийн зарцуулалтыг багасгах зураг аргаар бетоны дулаан ялгаруулалтыг багасгах
бетонжуулалтын давхаргын өндөр ба давхарга хоорондын тавилтын хугацааг хамгийн тохиромжтой байх хослолыг сонгох аргаар дулаан гаргах чадварыг дээд зэргээр сэргээх;
цул бетоны гадаргууг агаарын температурын огцом хэлбэлзлэлээс хамгаалах ба байнгын буюу түр дулаан тусгаарлалт болон ус-дулаан тусгаарлалт, усалгаа, агаар хөргөх асар (шатр)-ын тусламжтайгаар жилийн дулааны улиралд чийглэг байдалд хадгалах замаар бетоны гадаргуугийын дулааны ба чийгийн горимыг тохируулах хийх,
бетон цутгалтад яндант хөргөлтийг хэрэглэх;
бетоны жигд байдлыг дээшлүүлэх, түүний суналтанд ажиллах чадварыг хангах, тэнхлэгийн суналтад ажиллах бат бэхийн хязгаарыг нэмэгдүүлэх;
статистик аргаар тодорхойлох хийцийн холбоосыг бэхжүүлэх, түүнчлэн бетоны ашиглалтын үеийн хамгийн бага температуртай ойролцоо температурт цул хийцүүдийг цутгах.
БАЙНГЫН БА ТҮР ЗААДАС
3.2. Цутгамал болон төмөр бетон байгууламжид ан цав үүсэхээс хамгаалах буюу тэдгээрийн нээгдэлтийг багасгахын тулд байнгын температур-суултын заадас, тэрчлэн барилгын үеийн түр заадасуудыг төлөвлөж өгөх хэрэгтэй. Байнгын заадас нь барилгыг барих үед болон ашиглах явцад түүний хийцийн хэсэглэлүүдэд харилцан шилжилт хийх боломжийг хангасан байх ёстой. Барилгын түр заадасууд нь дараах шаардлагуудыг хангасан байх ёстой:
-Барилга байгууламжийг барих явцад бетоны температур суултын хүчдэлийг бууруулах
-Барилга байгууламж барих үед барилгын хэсгүүдэд жигд бус суултаар үүсэх хүчнийг бууруулах
-Барилга байгууламж барих ажлын тасралтгүй байдлыг солих
-Арматурын хийц, хэв, угсармал элемент зэргийг ижилтгэх.
3.3. Байнгын заадсыг температурын хэлбэлзлийн хэмжээнээс хамааруулан барилгыг гадаргуугаар огтлох буюу нэвт огтолж хийж болно.
Байнгын болон түр заадсуудын хоорондох зайг тухайн газрын цаг уур болон геологийн нөхцөл, барилгын хийцийн онцлог, үйлдвэрлэлийн ажиллагааны дэс дараалал зэргээс хамааруулан тогтоож өгнө.
Температурын ихээхэн хэлбэлзэлд ордог, мөн барилгын дотоод хэсгийн бетотой буюу хадан суурыг холбоосон холбоосны шилжилт нь хүндрэлтэй цул-цутгамал болон угсармал-цутгамал байгууламжийн хэсгүүд дэх температур-суултын заадсын хоорондох зайг 7-р бүлгийн дагуу тооцоогоор тодорхойлсон байна. Хадан буурьтай бетон барилга байгууламжид байнгын заадсуудын хоорондох зай 30м-ээс ихгүй байна.
3.4. Угсармал-цутгамал бүтээцийг цутгахдаа бетонон гадаргын хоорондох холбоосыг найдвартай болгох арга хэмжээг төлөвлөж өгөх хэрэгтэй.
3.5. Температур - суултын хүчдэлийг болон буурийн жигд бус суултын нөлөөллийг багасгах зориулалттай температур жигдэрч, суулт тогтворжсоны дараа бетоноор дүүргэг өргөсгөсөн түр зуурын заадас хийж өгөхийг зөвшөөрнө.
ДАГУУ БА ХӨНДЛӨН АРМАТУРЧЛАЛ
3.6. шилбэн арматурын хоорондох чөлөөт зай нь огтлолын арматур болон өргөнөөрөө арматур бетонтойгоо нийлж ажиллах болон бетон кольцоог нягтруулах ба цутгахад тохиромжтой байх нөхцлийг хангасан байх ёстой. Огтлолын өндөр ба өргөний арматурын шилбэ хоорондын зай арматур ба бетоны нэгдмэл ажиллагааг хангаж, бетон зуурмагийн өгөлт ба нягтруулалтыг хийх тохиромжтой байдлаар тогтоогдоно.
Цул биш бүтээцийн шилбэ хоорондын чөлөөт зайг БНбД 2.03.01-90-ийн дагуу авна.
Цул, төмөр бетон хийцэд огтлолын өргөнөөрөө ажлын арматурын шилбэ хоорондын зайг бетоны дүүргэгчийн ширхэглэлээр тодорхойлогдох бөгөөд 2,5d –ээс багагүй байна d — ажлын арматурын голч, мм
3.7. Бетоны хамгаалалтын үеийн зузааныг дараах байдлаар авна:
Ажлын арматурыг хамгаалахад 30мм-ээс багагүй, 1м хүртэл өндөр дамнуур ба 1м хүртэл бага талтай баганад хувиарилах арматур ба хомуутанд 20мм.
1м-ээс их огтлолын хамгийн бага хэмжээтэй цутгамал бүтээцийн ажлын ба хувиарлах арматурт шилбэний диаметрээс багагүй ба 60мм-ээс их.
Усны барилга байгууламжийн төмөр бетон бүтээцэд бетоны хамгаалалтын үеийн зузааныг дараах байдлаар авна:
Ажлын шилбэн арматурт-50мм-ээс багагүй
Хувиарлах арматур ба хомутанд -30мм-ээс багагүй
В15 ба түүнээс дээшхи шахалтын бат бэхтэй үйлдвэрлэлийн аргаар бэлтгэсэн угсармал төмөр бетон элементүүдэд дээр дурьдсан хамгаалалтын үеийн зузааныг 10мм хүртэл багасгаж авч болно.
Идэмхий орчны нөхцөлд ашиглагдах төмөр бетон бүтээцийн хамгаалалтын үеийн зузааныг БНбД 2.03.11-85-ийн шаардлагын дагуу тооцож авна.
3.8. Арматурын илтгэлцүүр , 60см-ээс их өндөр огтлолтой, Ан цавд тэсвэргүй, цул, төмөр бетон хавтан ба хананд шаардлагатай гэж үзэн тэдгээрийн огтлолд үүсэх ан цавын хамгийн их өргөнийг багасгах зориулалтаар дагуу арматуруудыг олон эгнээгээр байрлуулахыг зөвшөөрнө.
3.9. Хэрэв арматурын шилбэнүүд 2 ба түүнээс олон эгнээгээр байрласан бол тэдгээрийн голчийг нэг нь нөгөөгөөсөө 40 хувиас ихгүйгээр сонгоно.
3.10. Урьдчилан хүчитгээгүй Усны барилга байгууламжийг удаан хугацаагаар ашиглах нөхцөлөөс хамаарах арматурын голчийг, цувимал ажлын шилбэн арматурт 10мм-ээс багагүй, матмал болон зангидмал буюу нуман гагнуур хэрэглэж бэлтгэсэн каркас ба торонд 6мм-ээс багагүй байхаар авна.
3.11. БНбД 2.03.01-90-ийн шаардлагын дагуу, тооцох шаардлагагүй бол сунах ба шахагдах арматурын дагуугийн шилбүүдийг элементийн дагуу тэнхлэгт эгц буюу налуу байрлуулсан байх ёстой.
3.12. Нэг чиглэлд ажиллах элементүүдийн хуваарилах арматурыг хамгийн их гулзагнах моменттой хэсэгт ажлын арматурын талбайн 10%-иас ихгүй байхаар тооцож авна.
3.13. Арматурын гагнаасан холболтыг БНбД2.03.01-90-ийн шаардлагаар гүйцэтгэнэ.
3.14 Тэсвэрлэх чадвараар тооцогдсон бүтээцэд суналтын ажлын ажлын арматурын шилбэний хагасаас илүүгүй нь нэг огтлолд холбогдсон байвал зохино. Эдгээр хийцийн суналтад ажиллах ажлын арматурыг албадан холбож(гагнаасан ба гагнаасгүй) болохгүй.
3.15. Гулзайлтанд ажиллах огтлолын өндөр нь 700мм-ээс их бүтээцийн хажуу дагуугийн арматурыг хийцлэж өгнө. Тэдгээрийн өндрийн хоорондох зай нь 400мм-ээ их байж болохгүй. Хөндлөн огтлолын талбай дараах хэмжээтэй бетоны хөндлөн огтлолын талбайн 0,1%-иас багагүй байна. Элементийн өндөр нь шилбэ хоорондын зайтай, өргөн нь элементийн өргөний хагастай тэнцүү байх боловч 200мм-ээс ихгүй байна.
3.16. төмөр бетон элементүүдийн гадаргууд ойролцоо тавигдах тооцооны дагуугийн арматуруудыг барьж байх хөндлөн арматурыг хийж өгөх хэрэгтэй.
Элементүүдийн гадаргуу тус бүрд хөндлөн шилбүүдийн хоорондох зай 500мм-ээс ихгүй, элементүүдийн гадаргын өргөнийг 2 дахин авсанаас ихгүй байхаар авах хэрэгтэй.
3.17. Төвийн бус шахалтад байгаа бүтээцүүд түүнчлэн гулзайлтанд ажиллах бүтээцийн бүс дэх дагуугийн шахалтын арматуруудад хомут хийж хийж өгөх шаардлагатай.
Хомут хоорондын зай нь боосон хэлхээсэнд 15d-ээс ихгүй,гагнамал хэлхээсэнд 20d-ээс ихгүй байхаар авна.
d- дагуугийн шахалтын арматурын хамгийн бага голч, мм
Дээрх хоёр тохиолдолд хомутуудын хоорондын зай 500 мм-ээс ихгүй байна. Хөндлөн арматурын хийцлэл нь аль ч чиглэлд дагуугийн шахалтын арматурууд хажуу тийш бүлтрэхээс хамгаалсан байхаар хийгдэх ёстой. Ажлын арматуруудын залгаасны хэсэгт гагнуурын албадан холболтгүй буюу хэрэв бүтээцийн дагуу арматурын ерөнхий ханалт 3%-иас их бол хомутуудыг хэтэрвэл 10d ихгүй 300мм-с ихгүй зайд байрлуулана.
Арматурын нөлөөгүйгээр тооцсон, төвийн бус шахалттай цул бүтээцүүдэд хөндлөн холбоос буюу хомутуудын хоорондын зайг бүтээцийн өндөрийг(өргөн) 2 дахин ихэсгэж авахыг зөвшөөрнө.
3.18. Матмал арматургүй эд ангиудад босоо хөндлөн шилбэ хоорондын зайг, хөндлөн арматурын тооцоогоор тодорхойлох шаардлагатай тохиолдолд ч дараах байдлаар авна:
а) огтлолын өндөр 450мм буюу түүнээс бага байхад тулгуурын ойролцоо (алгасалтын ¼-ээс багагүй) 150мм ба h/2-оос бага;
огтлолын өндөр 2000мм-с их байхад 500мм буюу 3/4h-аас бага
огтлолын өндөр 2000мм буюу түүнээс их байхад h/3-аас бага
б) огтлолын өндөр 300-2000мм байхад алгасалтын үлдсэн хэсэгт 500мм буюу 3/4h-аас бага
3.19. Мушгиатай хотойлтод ажиллах элементэд боосон хавчуургууд хавчаарын диаметрийг 30 дахин авсан хэмжээгээр тэдгээрийн төгсгөл зөрж байрлан битүүрсэн байна. Харин гагнаасан араг ясанд хоёр чиглэлийн бүх хөндлөн шилбэ битүү хүрээ үүсгэж дагуугийн өнцөгт шилбэнд гагнагдсан байх ёстой.
3.20. Төмөр бетон элементэд гарах нүхийг арматурын торны нүдэн дотор ба каркасад байрлуулна. Торны нүдний хэмжээнээс их хэмжээтэй нүхийг нэмэгдэл арматураар эмжинэ.
Түүний огтлолын нийлбэр талбай тэр чиглэлийн таслагдсан ажлын арматурын огтлолынхоос багагүй байна.
3.21. Арматурын нэмэгдэл ажиллагаа хангагдаж байгаа ган төмөр бетон бүтээц, ган бүрхүүлийн зураг төсөл боловсруулахад бүрхүүлийн зузааныг угсралт ба тээвэрлэлтийн нөхцлөөр хамгийн бага байхаар авна.
3.22. Төмөр бетон хийцийн арматур, арматур-татанги(ферм), арматур-багц(нэгдэл) гагнаасан каркас ба тор байдалтай байхаар тооцно.
Арматур хийцийн төрлүүдийг үйлдвэрлэлийн төрөлд тохируулан тооцож авна. Тэдгээр нь бетоныг механик аргаар өгөх ба түүнд хамгийн сайн боловсруулалт хийх боломжийг хангасан байна. Бетон цутгах хэсэгт бэхлэх зорилгоор биет элементэд орох металлыг хамгийн ихээр хэмнэн төмөр бетон бүтээцийн арматур байрлалтыг үйлдвэрийн аргаар хийнэ.
Барилгын үеийн ачааллыг хүлээж авах зорилгоор ашиглалтын үеийн ачааллын тооцоогоор тодорхойлогдох арматурын огтлолын талбайг ихэсгэж авахыг хориглоно.
3.23. Усны түвшин өөрчлөгдөх бүсэд байгаа ба хасах температурын нөлөөнд өртөх бетон барилгын ил гадаргуу, түүнчлэн цаг агаарын халуун хуурай нөхцөлд баригдах барилгын ил гадаргууг 16мм-ийн голчтой А-II ангилалын арматураар хийсэн тороор арматурчлана.
Бусад бүх тохиолдолд бетон барилгын ил гадаргууд бүтээцийн арматурчлал хийж болохгүй.
УРЬДЧИЛЖ ХҮЧИТГЭСЭН ТӨМӨР БЕТОН ЭЛЕМЕНТИЙГ
ХИЙЦЛЭХ НЭМЭЛТ ЗААВАР
3.24. Урьдчилан хүчитгэсэн төмөр бетон бүтээцүүдийг хийцлэхдээ байгууламжийн зураг төсөл зохиох СНиП 2,03,01-84, мөн бусад СНиП-үүд болон үүний 3.25-3.30 зүйлүүдийн дагуу хийнэ.
3.25. Бүтээцийн сунгасан арматурт ямар нэг деталийг гагнах буюу тогтоохыг зөвшөөрөхгүй.
Энэ шаардлага нь бетоны шахагдлын хүчдэл дамжуулсны дараах эдлэлээс цухуйж байгаа хүчитгэсэн арматурын төгсгөлд деталыг гагнахад мөрдөгдөхгүй.
3.26. Хөндлөн арматур (хомут) нь хүчитгээгүй арматурыг бүслэн барьж байгаа учраас хүчитгээгүй арматурыг бүтээцийн гадна талын гадаргууд ойрхон байрлуулна.
3.27. Хавиргат бүтээцүүдийн хүчитгэсэн шилбэн арматурыг элементийн хавирга бүрийн тэнхлэгээр буюу тэнхлэгт тэгш хэмтэй байхаар байрлуулж болно.
3.28. 10мм ба түүнээс их голчтой (халуун) цувимал гангаар хийсэн үелэх огтлолтой шилбэн арматурын бэлдмэлийн тууш холболтыг нуман гагнуураар хийнэ. Цэгэн гагнуурын төхөөрөмжгүй бол нуман гагнуур хэрэглэхийг зөвшөөрнө. A-IIIв ангийн арматурын шилбийг суналт хүртэл гагнана. Сунгагдсан шилбэний гагнаасан холбоосыг хамгийн их хүчдэл үйлчлэх хэсэгт байрлуулж болохгүй.
3.29. Урьдчилж хүчитгэсэн элементүүдийн төгсгөлд (5-10см алхам бүхий хомут, дагуугийн бүх шилбийг гагнаасан тор)-ыг хүчдэл дамжуулах бүсийн 60 хувиас буюу 20см-ээс багагүй уртад хөндлөн арматурыг байрлуулж өгнө.
Хэрэв элементийн булангууд дах дагуугийн хүчитгэсэн арматур дээд буюу доод талд төвлөрж байрласан бол төгсгөлийн хэсгүүд дээр хөндлөн арматур (хөндлөн хүчний үйлчлэх тооцоонд ороогүй) хийж өгнө. Анхны алдагдлыг тооцсон огтлолын нэг талд байрласан дагуугийн хүчитгэсэн арматурын таталтын хүчдэлийн цуцалт тэсвэрлэлтэнд тооцогдоогүй хийцэд 20 хувь, цуцалт тэсвэрлэлтэнд тооцогдсон хийцэд 30 хувийг хөндлөн арматурын нийт талбай хүлээн авч байхаар тооцоно.
Нэмэгдэл хөндлөн арматурын огтлолын нийлбэр талбайг дараах томъёогоор тодорхойлно:
Цуцалт тэсвэрлэлтэнд тооцогдоогүй хийцэд,
(5)
Цуцалт тэсвэрлэлтэнд тооцогдсон хийцэд,
(6)
— анхны алдагдлыг тооцсон арматурын урьдчилсан хүчдэл, үүнийг БНбД2.03-01-90-ын дагуу авна.
Аsp — Хомутны дотоод огтлолын нэг талд байрласан дагуугийн хүчитгэсэн арматурын огтлолын их талбай.
3.30. А-II болон А-III ангийн ган аматураар битүүлж гагнасан хомутаар нэмэгдэл хөндлөн арматурыг хийхийг зөвшөөрнө.
Хэрэв бүтээцийн тулах нөхцөлтэй бол түүний төгсгөлийн хэсэгт тулгуур ган хавтан байрлуулах бөгөөд нэмэгдэл хөндлөн арматурыг түүнтэй гагнаж холбосон байна.
4. ТООЦООНЫ Үндсэн нөхцөл
4.1. Бетон ба төмөр бетон бүтээцийн тооцоог БНбД33-01-01-ийн дагуу хязгаарын төлөв байдлын аргаар хийнэ.
Бетон ба төмөр бетон бүтээцүүд нь бүх төрлийн ачаалал ба үйлчлэлийн үед хязгаарын төлөв байдлын нэгдүгээр бүлгийн, харин зөвхөн үндсэн ачаалал ба үйлчлэлийн үед хязгаарын төлөв байдлын хоёрдугаар бүлгийн тооцооны шаардлагуудыг хангасан байх ёстой.
Хязгаарын төлөв байдлын тооцоо нь бүтээцийг хийх, тээвэрлэх, угсрах ба ашиглах бүх үе шатанд хийгдэсэн байх ёстой.
4.2. Хязгаарын төлөв байдлын нэгдүгээр бүлгээр 5-р бүлгийн дагуух бетонон бүтээцийн хэлбэр ба байрлалын тогтворжилтыг шалгасан бат бэхийг, хязгаарын төлөв байдлын хоёрдугаар бүлгээр 7-р бүлгийн дагуух бетонон бүтээцийн ан цав үүсэлтийг тооцоно.
Хязгаарын төлөв байдлын нэгдүгээр бүлгээр 5-р бүлгийн дагуух төмөр бетон бүтээцийн олон дахин давтагдах ачааллын үе дэх цуцалт-тэсвэрлэлтэн дэх бүтээцийн хэлбэр ба байрлалын тогтворжилтыг шалгасан бат бэхийг, хязгаарын төлөв байдлын хоёрдугаар бүлгээр 6-р бүлгийн дагуух шилжилтийн хэмжээ нь бүтээцийн хэвийн ашиглах боломжийг хязгаарлаж байгаа хэв гажилтыг тус тус тооцоно, мөн 6-р бүлгийн дагуух байгууламжийн хэвийн ашиглалтын нөхцлөөр түүнд үүссэн ан цав буюу ан цавын нээгдэлтийн (ан цав тэсвэрлэлтгүй) хэмжээг хязгаарлалтаар зөвшөөрөгдөхгүйд (ан цав тэсвэрлэлт) хүрэх ан цав үүсэлтийг тус тус тооцоно.
4.3. Угсармал-цул, түүнчлэн даацын арматур бүхий бүтээцийн бат бэхийг түүний ажлын хоёр үе шатанд тооцно.
Бүтээцийг газар дээр нь угсрах хүртэлх бетон өгөгдсөн бат бэх буюу байгууламжийг барих тухайн үе дэх бетоны өөрийн жин болон бусад ачааллын үйлчлэл бат бэх байх
Бүтээцийг газар дээр нь угсрсаны дараах өгөгдсөн бат бэх буюу бүтээцийг ашиглах үед бүтээцийн өөрийн жин орсон ачааллын үйлчлэлд бат бэх байх
Бат бэхийн тооцоо нь 2 үе шаттайгаараа ялгаатай хүчдэл ба хүчдэлийн нийлбэргүйгээр тооцсон ачаалалд хийгдэнэ.
4.4. тооцоогоор боомтын сууринд анкерлах бүтээцэд бетон болон анкер дах хүчдэлийг оруудах амсрын байгууламжийн даацыг тодорхойлох зорилгоор туршилт шинжилгээ хийсэн байна.
Анкерыг зэврэлтээс хамгаалах арга хэмжээ авсан байх ёстой.
Урьдчилан хүчитгэсэн бүтээцийн хувьд анкерыг дахин хэрэглэх боломж буюу түүнийг солих, тэрчлэн анкерын байдлыг хянах ашиглалт хийхийг төсөлд тусгасан байх шаардлагатай.
4.5. Бүтээцийн өөрийн жингээр үүсэх ачаалал болон түүнийг өргөх, тээвэрлэх, угсрах үед үүсэх хүчдэлээр угсармал бүтээцийн элементийн тооцоог хийхдээ БНбД2.03.01-90-д заасан динамик итгэлцүүрийг тооцоонд авах хэрэгтэй
4.6. элементийн тооцоот огтлол дах усны сөрөг даралтын хэмжээг ашиглалтын үе дэх бүтээцийн ажлын нөхцөл, түүнчлэн зүйл 1,7-д заасан бүтээцийн хийцлэл ба технологийн арга хэмжээний тооцоогоор тодорхойлно.
Усны барилга байгууламжийн бетон ба төмөр бетон бүтээцийн түрэлттэй болон усан доорх цул элементэд усны сөрөг даралтыг, эзлэхүүний хүч адилаар СНиП 2,06,06-85-аар тооцно. Гулдмай болон хавтан бүтээц дэх усны сөрөг даралтыг авч үзэж буй тооцооны огтлолд сунгах хүчний адил авч тооцоно. Энэ үед материалын хувийн жинг хөвөлтийг тооцохгүйгээр авна.
Усны сөрөг даралтыг бетондогдсон заадас эсвэл цутгамал хэсгийг тааруулж огтлолыг сонгож тооцно.
4.7. Тооцоот огтлол дах түрэлттэй гулдмай болон ба хавтан элементүүдийн сөрөг даралтын хүчдлийг сөрөг даралтын нөлөөллөөр үүсэх хүчдэлийн эпюрийн талбайтайгаар тэнцүүгээр авна.
Огтлолын тодорхой цэгүүд дэх энэ хүчдэлийг -тай тэнцүү байхаар авна.
р — гидростатикийн даралтын эрчимшил;
— бетоны сөрөг даралтын үр ашигтай талбайн илтгэлцүүр .
Ан цав тэсвэрлэлттэй элементүүдийн хувьд түрэлттэй дээд талын даралтан дээрээс доод талын даралтын хэмжээ хүртэлх усны гидростатикийн даралтын өөрчлөлтийн эрчимшил (p)-ийн шугаман хамаарлыг авна.
Ан цав тэсвэрлэлтгүй элементүүдийн хувьд гидростатикийн даралтын эрчимшилийн өөрчлөлтийн шугаман хамаарлыг зөвхөн огтлолын шахалтын бүсийн хязгаарт авна. Ан цавын хязгаарт усны түвшинийг доорхи ан цавын гүнээр тодорхойлогдох жигд тархсан тархалтыг авна.
I ба II ангийн байгууламжийн даралтын талбайн илтгэлцүүр -ийг шүүрэлтийн эсрэг арга хэмжээг тооцсон туршилт шинжилгээний үндсэн дээр тодорхойлно
Гулзайлтанд, төвийн бус шахалтанд ба төвийн бус суналтанд ажиллах гулдам болон хавтан бүтээцүүдийн огтлолд туршилт шинжилгээний өгөгдөл байхгүй бол илтгэлцүүр -ийн дараах утгыг авхыг зөвшөөрнө.
Огтлолын суналтын бүсэнд ба ан цавын тодорхойлолтын бүсэд-1;
Элементийн огтлолын шахалтын бүсэд-0.
Бетоны шахалтын бүсийн өндрийг огтлолын хавтгай огтлолын гипотезээр тодорхойлно.
Ан цав тэсвэрлэлтгүй элементэд суналтад ажиллах бетоны ажиллагаа тооцогдохгүй бөгөөд огтлолын шахалтын бүс дэх бетоны хүчдэлийн эпюрийн хэлбэр нь гурвалжин байна. .
Нэмэгдэл хүчдлийг тодорхойлох үед огтлолын хүчдэлийн төлөв байдлын төрлийг сөрөг даралтын хүчийг тооцохгүйгээр бүх ачааллын үйлчлэлд байгаа огтлолын хавтсан (ипотезээр) тогтооr өгнө.
4.8. байгууламжийн ашиглалтын тооцоот хугацааны туршид ачааллын мөчлөгийн тоо 2-106 үүнээс их бол бүтээцүүдийн элементүүдийн тэсвэрлэлтийн тооцоог хийж гүйцэтгэнэ. (жишээ нь тодорхой хэсгүүд, ус хаюур,усны энергийн унтраах хавтангууд дээрхи бүтээцүүд гэх мэт)
4.9. Бүтээцийн даацын чадвар ба хэвийн ашиглалтанд тохирох байдлыг шалгахадаа түүний бетоны ан цав үүсэх болон гулсах материалын хүчдэл ба хэв гажилтын хоорондох шугаман бус хамаарлаас шалтгаалах бүтээцийн хөшүүн чанар, түүнчлэн байгууламжийг барих ба ачааллах дарааллыг тооцсон бүтээцийн дотоод хүчлэл (хүчдэлийн шилжилтийг заавал тодорхойлсон байна).
Бүтээцийн хөшүүн чанарыг тооцооны аргачлал боловсрогдоогүй, эсвэл барилгын зураг төсөл боловсруулах завсрын шатанд тооцоо хийгдэх тохиолдолд л бүтээцийн ажлын уян чанарт тулгуурлан элементийн огтлол дах хүчдэлийг тодорхойлохыг зөвшөөрнө.
4.10. h/l< 1/3 (h — хөндлөн огтлолын хамгийн их өндөр , l — алслалтын буюу тулгууруудын хоорондох зай) хэмжээтэй, статик тодорхой гулдам хийцийг хязгаарын төлөв байдлын I ба II бүлгээр хийх тооцоонд түүний дотоод хүчдэл (эгц ба огтлох хүч, гулзайлгах ба мушгих момент), түүнчлэн шилжилт, эргэлтийн өнцгийг материалын эсэргүүцлийн аргуудаар тодорхойлно. Шугаман шилжилт ба эргэлтийн өнцгийг тодорхойлоходоо бетоны ан цав үүсэлтээр огтлолын хөдөлгөөнгүй чанар өөрчлөгдөхийг тооцсон ан цав үүсэх нөхцөлийг зүйл 6.2-ийн дагуу авна.
4.11. Статик тодорхойгүй гулдам бүтээцэд түүний дотоод хүчдэл ба шилжилтийг шилбэн системийн барилгын механикийн аргаар, бетонд үүсэх ан цав огтлолын хөдөлгөөнгүй чанарын өөрчлөлтөөр ажлын хөшүүн чанарыг тооцсон тодорхойлно.
4.12. Усны барилга байгууламжийн бетон ба төмөр бетон хийцийн элементүүдийн тооцоонд барилтын үед байнгын хэрэглэдэг нэмэгдэл холбоос (эстакад, ховилын хийц, хөндлүүр, краны зам, үйлдвэрлэлийн ажил явуулахад зориулан нэмэгдэл сүлжээ зэрэг)-ийг тооцсон байх шаардлагатай.
4.13. Энэ нормд тусгагдаагүй тооцоо (урьдчилж хүчитгэсэн бүтээцийн тооцоо, ерөнхий тохиолдлын огтлолын тооцоо тэр тусмаа төвийн бус жишүү шахалт ба жишүү гулзайлтын тооцоо, богино консулын тооцоо, дарагдалт ба тасралтын тооцоо, бэхэлгээний эд ангиудын тооцоо зэрэг)-ийг БНбД2.03.01-90, усан зогсоол, тээврийн барилгын зураг төсөл зохиоход БНбД2.05.03-84-ийн заалтуудыг мөрдөнө. Гэхдээ энэ үед энэ нормоор илтгэлцүүрүүдийг тооцон авна.
5. БЕТОН, ТӨМӨР БЕТОН бҮтээЦИЙН БАТ БЭХ БА
ТЭСВЭРЛЭЛТИЙН ТООЦОО
БЕТОН ЭЛЕМЕНТҮҮДИЙН БАТ БЭХИЙН ТООЦОО
5.1. Бетон элементүүдийн бат бэхийн тооцоог дагуугийн тэнхлэгт эгц босоо огтлолд хийнэ. Хязгаарын төлөв байдлын нөхцлийг огтлол дах хүчлэлээр илэрхийлэх боломжгүй бетон бүтээцийн бат бэхийн тооцоог гол хүчдэлийн үйлчилж буй талбайд хийж гүйцэтгэнэ.
Төвийн бус шахалтаар ажиллах бүтээцийн ан цав үүсэлт ашиглалтын нөхцлөөр зөвшөөрөгдсөн бол бетоны шахалтын бүс дэх эсэргүүцлийг бодолцохгүйгээр төвийн бус шахалтын моментыг тооцно.
Гулзайлтанд ажиллах бүх бүтээцүүд түүнчлэн төвийн бус шахалтанд ажиллах бүтээцүүд ашиглалтын нөхцлөөр ан цав үүсэх нь зөвшөөрөгдөхгүй байгаа бол бетоны суналтын бүс дэх эсэргүүцлийг бодолцон тооцоог хийнэ.
5.2. Бетон бүтээцийн бат бэхийг огтлолын шахалтын бүсийн бетоны бат бэхээр тодорхойлогдох бөгөөд хэрэв бүтээцийн ан цав үүсэлт нь түүнийг эвдрэлд болон зөвшөөрөгдөх хэв гажилтанд мөн ус үл нэвтрүүлэлтийг зөрчихөд хүрэхгүй байгаа тохиолдолд шууд авахыг зөвгөөрнө. Бүтээцэд үүсэх хагарал, эвдрэл нь үл зөвшөөрөгдөх гажилтад орохгүй, бүтээцийн ус үл нэвчүүлэх чадвар алдагдахгүй байх тохиолдолд огтлолын суналтын бүсийн бетоны бат бэхээр тодорхойлогдох бетон бүтээц хэрэглэнэ. Энэ тохиолдолд бүлэг 7-ийн дагуу температур чийгшлийн нөлөөллийг тооцож, тухайн бүтээц дэх элементийн ан цав тэсвэрлэлтийг шалгасан байх ёстой.
Гулзайлтын элементүүд
5.3. Харьцангуй тэгш хэм бүхий хавтгайд ачаалал үйлчлэх гулзайлттай бетон элементийн тооцоог дараах томъёогоор хийнэ.
(7)
БНбД 33-01-01-ээр авах илтгэлцүүрүүд;
— усны барилга байгууламжийн бусад хэсгүүдийн төслийг зохиоход БНбД-ээр авах байгууламжийн ажлын нөхцөлийн илтгэлцүүр;
— огтлол дах хэв гажилтын градиент болонбетоны анги огтлолын суналдтын бүсийн өндөрөөс хамаарсан гулзайх элементийн бат бэхийн нөлөөллийг тооцсон илтгэлцүүр;
— хүснэгт-4-өөс авах илтгэлцүүр;
— гулзайх элементийн хөндлөн огтлолын хэлбэр болон огтлолын хэмжээний харьцаанаас хамаарч түүний бат бэхэд нөлөөлөх нөлөөллийг тооцсон илтгэлцүүр;
Wt — огтлолын суналтын талын бетоны уян ажиллагааны урьдчилсан нөхцлөөр тодорхойлогдох эсэргүүцлийн момент
итгэлцүүрийг Зураг төсөл боловсруулах урьдчилсан үе шатанд I ба II ангийн барилгад туршилт шинжилгээний үндсэн дээр тодорхойлох, харин III ба IV ангийн барилгад бүх тохиолдолд -ийг дараах томъёогоор тодорхойлно.
(8)
с – параметр хүснэгт 14-с авна. параметр c>ht байхад с=ht гэж авна.
ht — огтлолын суналтын бүсийн өндөр см, үүнийг бетоны шугаман уян харимхай ажлын нөхцлөөр тодорхойлогдоно.
Тэгш өнцөгт, дугуй, чагтмал, түүнчлэн шахалтын бүсэд тавиуртай тавран огтлолд илтгэлцүүр -ийг нэгтэй тэнцүүгээр авна. Суналтын бүсэд тавиуртай тавран огтлол, хайрцагласан, хоёр Т – хэлбэрт, түүнчлэн цагираг хэлбэртэй огтлолд илтгэлцүүр -ийг дараах томъёогоор тодорхойлно.
(9)
k — огтлолын хэмжээнүүдийн харьцаанаас хамаарах илтгэлцүүр;
— томъёо (8)-аар тодорхойлогдох илтгэлцүүр.
Цагираган огтлолд дотор ба гадна талын голчуудын харьцаатай илтгэлцүүр k тэнцүү байна. Суналтын бүсэд тавиуртай тавран огтлол, хайрцагласан ба хоёр Т – хэлбэрт огтлолд илтгэлцүүр k –г байхад дараах томъёогоор тодорхойлно:
(10)
bf ба hf — суналтанд ажиллах тавиурын огтлолын өргөн ба өндөр;
- байхад к-г заавал мөрдөх хавсралт 3-ын номограмм-аар тодорхойлно.
Төвийн бус шахалтын элемент
5.4. Ачаалал нь харьцангуй тэгш хэмтэй хавтгайд үйлчилж байгаа төвийн бус шахалтын бетон элементийн бат бэхийг шахалт ба суналтын хүчдэлийн заагаар хязгаарлах нөхцлөөс хамааруулан бетоны ажлын харимхай ба налархай нөхцлөөр дараах томъёогоор тодорхойлно.
|
|
Зураг. 1. Төвийн бус шахалттай бетон элементийн дагуугийн тэнхлэгт эгц босоо огтлол дах хүчдэлийн эпюр ба хүчний схем.
а — бетоны суналтын бүсийн эсэргүүцлийг тооцоогүй;
б — бетоны суналтын бүсийн эсэргүүцлийг тооцсон,
Хүснэгт-14
|
Бетоны шахалтанд ажиллах бат бэхийн анги
|
В5
|
В7,5
|
В10
|
В12,5
|
В15
|
B20
|
B25
|
B30
|
B35
|
B40
|
|
с, см
|
8,0
|
7,9
|
7,7
|
7,5
|
7,3
|
6,7
|
6,1
|
5,5
|
4,9
|
4,4
|
Бетоны суналтын бүсийн эсэргүүцлийг тооцоогүй тооцоонд:
(11)
— шахалтын зааг дах хүчдэл;
— элементийн налархай байдлыг тооцсон коэффициент хүснэгт 15-аас авна
Тэгш өнцөгт огтлолтой элементийн хувьд дараах томъёогоор тооцно.
(12)
А=bh — элементийн хөндлөн огтлолын талбай;
— ачаалал үйлчлэх харьцангуй эксцентриситет.
Бетоны суналтын бүсийн эсэргүүцлийг тооцсон тооцоонд дараах томъёог хэрэглэнэ.
(13)
(14)
Wt=l/yt,, Wc=l/yc — огтлолын эсэргүүцлийн моментууд;
— бүлэг 5.3 заалтаар тодорхойлогдох коэффициентүүд.
Түүнчлэн байхад хүчдэлүүдийн нэг утгатай эпюр бүхий төвөө олоогүй шахалттай бетон хийцийг томъёо (13)-аар тооцоолно.
Хүснэгт-15
|
Тэгш өнцөгт хэлбэртэй огтлолын хувьд l0/b
|
Дурын тэгш хэмтэй огтлолын хувьд
l0/r
|
Коэффициент
|
|
4 хүртэл
|
14 хүртэл
|
1,00
|
|
4
|
14
|
0,98
|
|
6
|
21
|
0,96
|
|
8
|
28
|
0,91
|
|
10
|
35
|
0,86
|
Хүснэгт 15-д оруулсан тэмдэглэгээ :
l0 — элементийн тооцооны урт;
b — тэгш өнцөгт огтлолын хамгийн бага талын хэмжээ ;
r — огтлолын хамгийн бага инерцийн радиус.
5.5. l0/b>12 буюу 10/r >35 байхад харимхай бетоны элементүүдийн тооцоонд бүтээцийн ачаалал даах чадвараар хийх урт хугацааны ачааллын үйлчлэх нөлөөг энэ нормд заасан тооцоот илтгэлцүүрүүдийг оруулан, БНбД2.03.01-90-ийн шаардлагын дагуу тооцно.
5.6. 11, 12-оор тооцогдох элементүүдэд огтлолын хүндийн төвтэй харьцангуй үүсэх тооцоот хүчдлийн эксцентриситетийн хэмжээг үндсэн ачааллын үед 0,6y,газар хөдлөлтийн үйлчлэлтийг оролцуулсан онцгой ачааллын үед 0,65y—аас ихгүй байна.. у — огтлолын хүндийн төвөөс түүний хамгийн их хүчдэл үүсэж байгаа тал хүртэлх зай.
ТӨМӨР БЕТОН ЭЛЕМЕНТИЙН БАТ БЭХИЙН ТООЦОО
5.7. Төмөр бетон элементийн бат бэхээр хийх тооцоог тэдгээрийн дагуугийн тэнхлэгт эгц босоо, түүнчлэн огтлолын тэнхлэгт хамгийн аюултай ташуу огтлолд хийнэ. Мушгих момент үйлчлэж байгаа бол суналтын бүсэн дэх эргүүлэг хэлбэрийн ан цавыг хязгаарласан аль ч чиглэлд хамгийн аюултай орон зайн огтлолд бат бэхийг шалгана. Үүнээс гадна ачааллын орчны үйлчилэлд элементүүдийн тооцоог хийсэн байна (хонхойлт, цөмрөлт, тасралт гэх мэт).
5.8. Элементүүдийн огтлолд янз бүрийн төрөл ба ангийн арматурыг байрлуулах тохиолдолд тэдгээрийн зохих тооцооны эсэргүүцэлүүдийг элементийн бат бэхийн тооцоонд авч тооцно.
Элементийн дагуу тэнхлэгт эгц босоо
огтлолын бат бэхийн тооцоо
5.9. Элементийн дагуу тэнхлэгт эгц босоо огтлолд үүсэх хүчлэлийн хязгаарыг нөхцлийг дараах урьдчилсан нөхцлүүдээс хамааруулан тодорхойлно.
Бетоны суналтанд ажиллах эсэргүүцлийг тэгтэй тэнцүү гэж авна;
Бетоны шахалтанд ажиллах бетоны эсэргүүцлийг шахалтын бүсэд жигд тархсан, Rв хүчдэлтэй тэнцүү гэж авах;
Арматурын суналтын хүчдлийг тооцооны суналтын эсэргүүцэл Rsc-ээс ихгүй арматурын шахалтын хүчдэлийг тооцооны шахалтын эсэргүүцэл Rsc-ээс ихгүй байхаар тус тус авах;
5.10. Гаднах хүч тэнхлэгийн тэгш хэмтэй огтлолын хавтгайд үйлчлэх ба арматур нь элементийн захын заагдасан хавтгайд эгц босоогоор төвлөрсөн үед элементийн дагуугийн тэнхлэг эгц босоо огтлолын тооцоог бетоны шахалтын бүсийн харьцангуй өндөр =x/h0 мөн бетоны шахалтын бүсийн харьцангуй өндөр -үүдийн хоорондох харьцаанаас хамааруулан хийж гүйцэтгэнэ. Энэ үед суналтанд ажиллаж байгаа арматурын хүчдэл, арматурын зохих ажлын нөхцлийн итгэлүүрийг тооцсон тооцооны эсэргүүцэлтэй тэнцүү нэгэн зэрэг элементийн хязгаарын төлөв байдалд RS орсон байна.
Элементийн шахалтын бүсийн харьцангуй андарийг гадаад ба дотоод хүчний үйлчлэлийн системд байгаа зохих тэнцвэрийн байдлын нөхцлөөр тодорхойлно.
Хүчитгээгүй арматураар арматурчлагдасан нормаль хүч ба моментийн үйлчлэл нь харьцангуй тэгш хэмтэй хавтгайд үйлчилж буй элементийн хувьд эксцентриситет ихтэй төвийн бус суналттай болон гулзайлтанд ажиллаж байгаа төмөр бетон элементүүдийн нэгэн адил нөхцлийг хангаж байх ёстой.
5.11. Хэрэв арматурын шахалтыг тооцохгүй элементийн шахагдалын бүсийн өндөр 2 '-аас бага тодорхойлогдож байвал тооцоонд арматурын шахагдалыг тооцохгүй байж болно.
Хүснэгт-16
|
Арматурын ангилал
|
Бетоны ангилалд тохирох -ийн хязгаарын утга
|
||
|
В1б ба түүнээс доош
|
В20; В25; В30
|
B35-ба түүнээс дээш
|
|
|
А-I
|
0,70
|
0,65
|
0,60
|
|
A-II, А-III, Вр-I
|
0,65
|
0,60
|
0,50
|
Гулзайх элементүүд
5.12. нөхцөлтэй тэгш хэмтэй, ямар ч хэлбэрийн (зураг 2), гулзайлтанд ажиллах төмөр бетон элементийн тооцоог дараах томъёонуудаар хийнэ.
(15)
(16)
Зураг.2. Гулзайлтанд ажиллах төмөр бетон элементийн дагуугийн тэнхлэгт эгц босоо огтлолд хийх бат бэхийн тооцооны хүчлэлийн схем ба хүчдэлийн эпюр
5.13. байхад гулзайлтанд ажиллах тэгш өнцөгт огтлолтой элементийн тооцоог доорхи томъёогоор хийнэ.
Төмөр бетон элементүүдэд:
(17)
(18)
Ган төмөр бетон элементүүдэд:
(19)
Asi, ган бүрээсний суналт болон шахалтын огтлолын талбай;
dsi — ган бүрээсний зузаан;
Rsi — ган бүрээсний тооцооны эсэргүүцэлийг СНиП II-23-81-ээр тодорхойлоно.
В30 ба түүнээс доошхи ангийн бетоноор хийсэн төмөр бетон, ган төмөр бетон элементүүдийн тооцоог үед (17), (19)-ээр томъёонуудаар авч хийхийг зөвшөөрнө.
В30-аас дээшхи ангийн бетоноор хийсэн элементүүдийн тооцоог энэ нормд заасан тооцооны итгэлцүүрүүдийг авч СНиП 2.03.0.1-84 шаардлагын дагуу хийнэ.
Төвийн бус шахалтанд ажиллах элементүүд
5.14. байх тэгш хэмтэй ямар ч хэлбэрийн (зураг 3) төвийн бус шахалтанд ажиллах төмөр бетон элементийн тооцоог дараах томъёогоор хийнэ. (20)
Зураг. 3. Төвийн бус шахалтанд ажиллах төмөр бетон элементийн дагуугийн тэнхлэгт эгц босоо огтлолд хийх бат бэхийн тооцооны хүчлэлийн схем ба хүчдэлийн эпюр.
5.15. Төвийн бус шахалтанд ажиллах тэгш өнцөгт огтлолтой элементийн тооцоог бол дараах томъёонуудаар хийнэ:
(23)
(24)
Бетоны анги нь В30 ба түүнээс доош бол тооцоог (23) болон доорхи томъёогоор хийнэ:
(25)
(26)
Бетоны анги нь В30 ба түүнээс дээш бол тооцоог энэ нормд заасан тооцооны итгэлцүүрүүдийг авч СНиП 2.03.01-84-ийн шаардлагын дагуу хийнэ.
5.16. Төвийн бус шахалттай элементийн харимхай чанар l0/r 35, харин харимхай чанар нь l0/r 10 байгаа тэгш өнцөгт огтлолтой элементүүдийн тооцоог дагуугийн хүчдэлийн эксцентриситет хавтгайд нэг адил эгц босоо хавтгайд хотойлтыг тооцон СНиП 2.03.01-84-т заасны дагуу хийнэ.
Төвийн суналтанд ажиллах элементүүд
5.17. Төвийн суналтанд ажиллах төмөр бетон элементүүдийн тооцоог дараах томъёогоор хийнэ.
(27)
5.18. Дотор талдаа усны жигд даралт үйлчлж байгаа дугуй огтлолтой ган төмөр бетон бүрээсийн ус дамжуулах хоолойн суналтын бат бэхийн тооцоог дараах томъёогоор хийнэ.
(28)
N – гидродинамикийн хүчний нөлөөллийг тооцсон гидростатик даралтаас бүрхэвчинд үүсэх хүчлэл.
Төвийн бус суналтанд ажиллах элементүүд
5.19. Төвийн бус суналтанд ажиллах төмөр бетон элементүүдийн тооцоог дагуугийн хүчний (N) байрлалаас хамааруулж хийнэ.
Хэрэв дагуугийн хүч N тэнцүү үйлчлэлийн хүчлэлүүдийн дунд арматур S ба S' үйлчилж (зураг.4.а ) байгаа бол тооцоог дараах томъёогоор хийнэ.
(29)
(30)
Зураг.4. Төвийн бус суналтанд ажиллах төмөр бетон элементийн дагуугийн тэнхлэгт эгц босоо огтлолд бат бэхийг тооцох хүчлэлийн схем ба хүчдэлийн эпюр.
а — дагуугийн хүч N нь тэнцүү үйлчлэлийн хүчлэлүүдийн хоорондох S ба. S’ арматурт үйлчлэх үед
б — дагуугийн хүч нь тэнцүү үйлчлэлийн хүчлэлүүдийн хоорондох S ба. S’ арматурт хязгаарын гаднах зайнаас үйлчлэх үед
Хэрэв дагуугийн хүч N нь тэнцүү үйлчлэлийн хүчлэлүүдийн хоорондох S ба S' арматурт тэдгээрийн хязгаарын гаднах зайнаас үйлчилж бол тооцоог дараах томъёогоор хийнэ.
(31)
(32)
Тэгш өнцөгт огтлолтой бол:
(33)
(34»
үед тооцоог томъёо (31). (33 томъёогоор хийхдээ гэж авна.
Хөндлөн хүч ба гулзайлтийн моментийн үйлчлэлд байгаа
элементийн дагуугийн тэнхлэгт налуу байрлалтай
огтлолын бат бэхийн тооцоо
5.20. Хөндлөн хүчний үйлчлэлд тооцоо хийхэд дараахь нөхцөл биелэгдэж байх ёстой.
(35)
b —огтлол дахь элементийн бага талын өргөн.
5.21 Хэрэв дараах нөхцөл биелэгдэж байвал элементийн дагуугийн тэнхлэгийн налуу огтлолд хөндлөн хүчний үйлчлэлээр бат бэхийн тооцоо хийхгүй байж болно.
а) орон зайд ажиллах хавтан бүтээцүүд түшиц хананы босоо консоль тооцохгүй харимхай буурьтай бүтээцэд:
(36)
б) бусад бүх бүтээцэд:
(37)
Qb — налуу огтлол дах шахалтын бүсийн бетонд үүсэх хөндлөн хүчлэл дараах томъёогоор тодорхойлогдоно.
(38)
.
Огтлолын шахагдсан бүсийн харьцангуй өндөр, дараах томъёонуудаар тодорхойлогдоно.
гулзайлтын элементэд:
(39)
Ихээхэн эксцентриситеттэй төвөөс бус шахалтын ба суналтын элементүүдэд:
(40)
(40) томъёонд төвийн бус шахалттай элементэд (+), төвийн бус суналттай элементэд (-) тэмдгийг тус тус хэрэглэнэ.
Бага эксцентриситеттэй төвийн бус суналтын элементэд Qb=0 гэж авна.
Элементийн дагуугийн тэнхлэг налуу огтлол хоёрын хоорондох өнцөг -г дараах томъёогоор тодорхойлох бөгөөд энэ нь 1.5-с ихгүй 0.5-с багагүй байна.
(M ба Q — элементийн шахалтын бүсэн дэх налуу огтлолын төгсгөлөөр дайран гарах босоо огтлол дах хүчлэлүүд).
см огтлолын өндөртэй элементийн хувьд Qb-ийн хэмжээг (38) томъёогоор тодорхойлоод түүнийг 1.2 дахин бууруулж авна.
5.22. Хөндлөн хүчний үйлчлэлийн бүсэнд барилгын заадас таарвал (36), (37) томъёонуудын баруун хэсэгт нэмэлт итгэлцүүр -г оруулж өгнө. итгэлцүүрийг 17-р хүснэгтээс авна.
Хүснэгт-17
|
lj/hj
|
0,45-аас бага
|
0,55
|
0,65 –аас дээш
|
|
1,0
|
0,9
|
0,8
|
Хүснэгт-17-оор авах тэмдэглээнүүд:
lj - барилгын заадасны огтлол ба шахалтын бүс дэх налуу огтлолын төгсгөлийг дайрсан босоо огтлол хоёрын хоорондох зай.
hj — заадасны огтлолын өндөр.
5.23. Тогтмол өндөртэй элементийн налуу огтлол дахь хөндлөн арматурын тооцоог (зураг. 5) дарах томъёогоор тооцно.
(41)
Q1 — налуу огтлолд үйлчилж байгаа хөндлөн хүч
— налуу огтлолыг дайрч гарсан арматурын шилбэ болон хомутны (хүлээн авах) хөндлөн хүчлэлийн нийлбэр;
—налуу огтлол дах арматурын шилбэний элементийн дагуугийн тэнхлэгт харагдах хоорондох шилбэний өнцөг.
Хэрэв гадаад хүч (зураг 5.а)-д үзүүлсэн шиг элементийн тал руу үйлчилж байгаа бол тооцооны хөндлөн хүчийг дараах томъёогоор тооцно.
(42)
Q — тулгуурын огтлолын хөндлөн хүч
Qg – элементийн дагуугийн тэнхлэг дээрхи налуу хавтгайн проекцийн уртын
хязгаарт үйлчлэх гадаад ачааллын тэнцүү үйлчлэлийн хүч
V — пьезометрийн даралтын шугаман тархалтаар тодорхойлогдох налуу огтлолд
үйлчилж байгаа эсрэг даралтын хүч ба
Хэрэв гадаад хүч элемент талаасаа үйлчилж байвал (зураг 5.б дээр үзүүлсэн шиг) Qg (42) томъёогоор тооцохгүй.
Зураг . 5. хөндлөн хүчний үйлчлэлд төмөр бетон элементийн дагуугийн тэнхлэгт налуу огтлолын бат бэхийн тооцоо хийх хүчлэлийн схем
а — ачаалал элементэд үйлчилж байгаа
б — ачаалал элементээс үйлчилж байгаа
5.24. Хэрэв элементийн тооцооны урт өндөр хоёрын харьцаа 3-аас бага байх тохиолдолд хөндлөн хүчний үйлчлэл төмөр бетон элементийн тооцоог сунгах гол хүчдэлүүдээр ханан бүтээцийн нэгэн адил хийнэ.
5.25. Хомутаар арматурчлагдсан тогтмол өндөртэй гулзайлтын болон төвийн бус шахалтын элементийн тооцоог энэхүү нормын тооцооны илтгэлцүүрүүдийг авсан БНбД2.03.01-90-ийн дагуу хийхийг зөвшөөрнө.
5.26. Хөндлөн шилбэнүүдийн (хомут) хоорондох, мөн хотойлтын эхний төгсгөл ба дараагийн эхлэл хоёрын хоорондох, түүнчлэн тулгуур болон тулгуурт ойролцоох хотойлтын төгсгөл хоёрын хоорондох зай нь дараах томъёогоор тодорхойлогдох smax, - хэмжээнээс ихгүй байх ёстой.
smax= (43)
5.27. Хөндлөн хүчний үйлчлэл дэхь огтлолын хувьсах өндөртэй элементүүдийн тооцоог дараах байдлаар хийнэ.
Хэрэв элементийн нэг тал хэвтээ буюу босоо, нөгөө нь налуу байвал элементийн тэнхлэг харьцангуйгаар хэвтээ буюу босоо байна. Налуу огтлолын ажлын өндрийг элементийн тэнхлэгт эгц босоо налуу огтлолын ажлын хэсгийн проекцийга авна. Налуу талдаа шахалттай элементийн хувьд шахалтын бүс дэхь налуу огтлолын төгсгөлийн (зураг 6.а), харин налуу талдаа суналтгүй элементийн хувьд суналтын бүс дэхь налуу огтлолын эхлэлийн (зураг 6.б).
Хэрэв 2 тал нь налуу элементийн хувьд элементийн талуудаас адил зайд алслагдасан цэгүүдийг элементийн ажлын өндөр гэж үзнэ.
Зураг. 6. Хөндлөн хүчний үйлчлэлд налуу талууддаа төмөр бетон эдлэлийн тэнхлэгийн налуу огтлолын бат бэхийн тооцоо хийх хүчлэлийн схем.
а — шахалттай налуу тал
б — суналттай налуу тал
5.28. Урт (lс ) нь тулгуурын огтлол дээрхи түүний өндөртэй (h) тэнцүү буюу бага консолийн (богино консоль) тооцоог БНбД2.03.01-90-ийн дагуу хийнэ.
5.29. Гулзайлтын моментийн үйлчлэл дэхь элементийн дагуугийн тэнхлэгт налуу огтлолын тооцоог хөндлөн хүчний үйлчлэлийн үед бат бэхийг шалгаж буй огтлолд, түүнчлэн суналтын дагуу арматурын талбайн өөрчлөлтийн арматурын ……..буюу түүний ………өөрчлөлтийн цэгүүдийг дайрч гарсан огтлолд мөн элементийн хөндлөн огтлолын хэмжээ огцом өөрчлөгдөх газар дараах томъёогоор хийнэ.
(44)
M — моментийн үйлчлэлийн босоо хавтгайд болон шахалтын бүс дэхь тэнцүү
үйлчлэлийн хүчлэлийн цэгийг дайран өнгөрөх налуу огтлолын (авч үзэж буй)
харьцангуйтэнхлэгээс нэг зүгт чиглэлийн бүх гадаад хүчний момент;
— налуу огтлолын суналтын бүсийг огтлолын гарах хомут болон
нугалсан шилбэ дагуугийн арматурт үүсэх хүчлэлээс төн тэр
тэнхлэгтэй харьцуулсан моментуудын нийлбэр;
—мөн тэнхлэгтэй харьцуулсан (зураг.7) хомут, нугалсан шилбэ, дагуугийн арматур үүссэн хүчлэлийн мөр
Зураг. 7. Гулзайлтын моментийн мөр үйлчлэлд төмөр бетон элементийн дагуугийн тэнхлэгт налуу огтлолын бат бэхийн тооцоог хийх хүчлэлүүдийн схем.
Хэрэв гулзайлтын моментийн тэмдэг өөрчлөгдөх бүсэд налуу огтлол байрласан бол гулзайлтыг шалгах тооцоог хоёр талаар байрлах дагуу арматуртай налуу огтлолын огтлолцох цэгүүдтэй харьцангуйгаар хийнэ. Энэ тохиолдолд Qb=0 гэж авна.
Моментийн дагуугийн тэнхлэгт эгц босоогоор налуу хавтгайд хэмжигдсэн шахалтын бүсийн өндөрийг 5.12-5.16-аар тодорхойлно.
5.30. Огтлолын өндөр тогтмол эсвэл аажим өөрчлөгдөх элементийн гулзайлтын моментийн үйлчлэлд налуу огтлолын бат бэхийг дараах нөхцлүүдээс ганцхан тохиолдолд тооцохгүй байхыг зөвшөөрнө:
Хэрэв бүх арматурууд элементийн төгсгөл хүртэл буюу тулгуур хүртэл хийгдэсэн ба хангалттай анкерлагдсан байх;
Орон зайн ажиллах хавтант бүтээцүүд;
Хэрэв элементийн уртын дагуух суналтанд байгаа ld буюу түүнээс урт шилбэнүүдийг эгц босоо огтлолд тооцох шаардлагагүй. ld-г дараах томъёогоор тодорхойлно.
(45)
Q — шилбэний онолын тасралтын цэгийг дайрсан эгц босоо огтлол дах хөндлөн
хүч;
As,inc , — ld урттай хэсгийн хүрээнд байралсан нугалсан шилбэний налуугийн өнцөг
болон огтлолын талбай
qsw — ld, урттай хэсэг дэхь элементийн нэгж урт ноогдох хомутны хүчлэл. Үүнийг дараах томъёогоор тодорхойлно.
(46)
d — тасрах шилбэний голч, см;
Хэрэв доорхи нөхцөл биелж байвал түших хананаас бусад харимхай суурин дээрхи бүтээцүүдийг тооцно:
(47)
Төмөр бетон элементийн тэсвэрлэлтийн тооцоо
5.31. Төмөр бетон бүтээцийн тэсвэрлэлтийн тооцоог 2.13-2.19-ийн дагуу тодорхойлсон, бетоны , арматурын тооцооны эсэргүүцэлүүдэд бетон болон сунгагдах арматур дахь хязгаарын хүчдэлүүдийг харьцуулах замаар тодорхойлно. Шахагдсан арматурын тэсвэрлэлтийн тооцоо хийхгүй.
5.32. Бетон болон арматурын ан цав тэсвэрлэлттэй элементүүдэд хязгаарын хүчдэлыг 2.22-ийн дагуу уян хатан биеийн шилжүүлсэн огтлолоор авч тооцоогоор тодорхойлно.
Ан цавд тэсвэрлэлтгүй элементүүдэд шилжүүлсэн огтлолын эсэргүүцлийн момент ба талбай бетоны бүсийг тооцохгүйгээр тодорхойлно.
Арматурын хүчдэлийг энэ нормын бүлэг 6.9-ийн дагуу тодорхойлно.
5.33. Төмөр бетон бүтээцүүдийн элементүүдэд налуу огтлолын тэсвэрлэлтийн тооцоо хийхдээ бетоны хүлээж авах ерөнхий (гол) сунгах хүчдэлүүдийн хэмжээ -аас дээш гарахгүй байна. Хэрэв ерөнхий сунгах хүчдэл -аас дээш гарвал тэдгээрийн тэнцүү үйлчлэлийн хүч бүхэлдээ хөндлөн арматурт дамжуулагдан арматурт тооцооны эсэргүүцэл -тэй тэнцүү байх ёстой.
5.34. Ерөнхий сунгалтын хүчдэлийн ( ) хэмжээг дараах томъёогоор тодорхойлно. хүчдэл хэмжээг дараах томъёогоор тодорхойлно.
(48)
Энд: (49)
(50)
Томъёо (48)—(50):
болон — бетонд үүсэх шүргэх ба нормаль хүчдэлүүд;
Ared,Ired — түүний хүндийн төвтэй харьцуулсан шилжүүлсэн огтлолын талбай болон инерцийн момент;
Sred — тэнхлэгээс нэг талд орших шилжүүлсэн огтлолын хэсгийн статик момент Энэ түвшинд шүргэх хүчдэл тодрохойлогдоно;
y — шилжүүлсэн огтлолын хүндийн төвөөс хүчдэл тодорхойлох түвшиний шугам хүртлэх зай;
b — Мөн хүчдэлийг тодорхойлох түвшин дэхь огтлолын өргөн.
Тэгш өнцөгт огтлолтой элементийн шүргэх хүчдэлийг ( ) дараах томъёогоор тодорхойлохыг зөвшөөрнө:
(51)
энд z=0,9h0.
(48) томъёонд сунгах хүчдэлд "+" , шахах хүчдэлд "-" тэмдэгүүдийг хэрэглэнэ.
(49) томъёонд төвийн бус шахалтанд "-", төвийн бус суналтанд "+" тус тус хэрэглэнэ.
Элементийн тэнхлэгт эгц босоо чиглэлд үйлчлэж байгаа нормаль хүчдэлийг тооцох үед ерөнхий сунгах хүчдэлийг СНиП 2.03.01-84-ийн дагуу тодорхойлно.
6. тӨмӨр бетон бҮтээцийн элементҮҮдийн аН ЦАВ ҮҮсэлтийн болон нээгдэлт, хэв гажилтын тооцоо
тӨмӨр бетон элементийн АН ЦАВ ҮҮсэлтийнтооцоо
6.1. Төмөр бетон элементүүдийн ан цав үүсэлтийн тооцоог хийхдээ; ашиглалтын нөхцлөөр ан цав үүсэлтийг зөвшөөрөхгүй байх тохиолдолд;
4.11-ийн дагуу цул болон статик тодорхойгүй шилбэний бүтээцийн тооцооны үед ан цав үүсэх бүсийн илрэлтийг тодорхойлох.
Доорхи томъёонуудад ан цав үүсэлтийн нөхцөл нь тэнцэтгэлтэй, харин ан цав тэсвэрлэлтийн нөхцөл нь тэнцэтгэл бишийн тэмдэгтэй тохирч байна.
6.2. Шилбэн бүтээцийн элементүүдийн дагуугийн тэнхлэгт босоо үүсэх ан цавын тооцоог дараах байдлаар хийнэ:
а) төвийн суналтын элементүүдийн хэвьд доорхи томъёогоор хийнэ
(52)
— итгэлцүүр нэг эгнээ арматурчилсан бол 1,0; олон эгнээ арматурчилсан бол 1,2-
той тэнцүүгээр авна:
— элементийн ан цав тэсвэрлэлтээр арматурын тоо, арматурчлалын үелэлийн
нөлөөллийг тооцсон итгэлцүүр. Үүнийг дараах томъёогоор тодорхойлно.
(53)
— огтлолын арматурчлалын илтгэлцүүр
v — бетон болон арматурын уян харимхайн модулийн харьцаа
d — арматурын голч, мм
байвал тэнцүүгээр авна.
б) Гулзайлтын элементийг дараах томъёогоор тооцно.
(54)
— 6.2а-аар тодорхойлох илтгэлцүүр
— огтлолын суналтын бүсийн бетоны харимхайгүй байдлыг тооцсон итгэлцүүр дараах томъёогоор тодорхойлогдоно.
(55)
с — параметр, хүснэгт 14-өөс авна
a — суналтын арматурын хүндийн төвөөс суналттын тал (ирмэг) хүртэлх зай
ht — шилжүүлсэн огтлолын суналтын бүсийн өндөр
Wred — суналтын талын шилжүүлсэн огтлолын эсэргүүцлийн момент
байвал гэж авна.
в) төвийн бус шахалтын элементийг дараах томъёогоор тооцно:
(56)
— илтгэлцүүр 6.2б-ээр тодорхойлно;
г) төвийн бус суналтын элементийг дараах томъёогоор тооцно:
(57)
— итгэлцүүр, төвийн суналттай элементийн нэгэн адил 6.2а-аар тодорхойлно:
— итгэлцүүр, гулзайлтын элементийн адил 6.2б-ээр тодорхойлно.
Тайлбар. (55) томъёогоор илтгэлцүүрийг тооцохдоо шилжүүлсэн огтлолыг авна.
6.3. Элементийн дагуу тэнхлэгт налуу ан цав үүсэлтийн тооцоог дараах томъёогоор хийн гүйцэтгэнэ.
(58)
—бетоны ажлын нөхцлийн илтгэлцүүр;
(59)
— 6.2б-ээс үз.
байвал гэж авна.
Бетонд үүсэх ерөнхий сунгах болон шахах хүчдэлийн утгыг ( и ) доорхи томъёогоор тодорхойлно.
(60)
— элементийн дагуу тэнхлэгт эгц босоо бетон талбайд гадаас ачаалал болон
урьдчилсан хүчлэлийн шахалтын хүчлэлээс үүсэх босоо (нормаль) хүчдэл.
—элементийн дагуу тэнхлэгтэй зэрэгцээ бетон талбайд тулгуурын
эсэргүүцлийн орчны үйлчлэл, төвлөрсөн хүч болон тархсан ачаа түүнчлэн
хомут болон нугалсан шилбэн арматурын урьдчилсан хүчитгэлийн
хавчилтын хүчлэл зэргээс үүсэх босоо (нормаль) хүчдэл.
—гадна ачаалал нугалсан арматурын урьдчилан хүчититгэсэн хавчилтын
хүчлэлээс бетонд үүсэх шүргэх хүчдэл.
, ба хүчдэлүүдийг материалын харимхай байдлаар шилжүүлсэн огтлолд
, ба хүчдэлүүд тодорхойлогдоно.
ба хүчдэлүүд нь (60)-р томъёонд тавигдахдаа суналтанд бол "+", харин
шахалтанд "-" тэмдэгтэйгээр.
хүчдэлийг (59)-р томъёонд үнэмлэхүй утгаар нь авна.
(58) нөхцлийг шалгахад элементийн гаднах тал шилжүүлсэн огтлолын инерцийн ерөнхий төв тэнхлэгтэй огтлолцож байгаа цэгүүд дээр, харин тавр (Т) буюу хэлбэрт элемент буюу хоёр тавр (Т) огтлолтой элементийн шилжүүлсэн огтлолын шахалтын таваг хавиргын (хана) уулзаварын дагуух огтлол дээр шалгана.
Элементийн гадна тал дээр зохицуулагдсан (эмхлэгдсэн ) огтлолын инерцийн гол төв
6.4. Олон дахин давтагдах ачааллын үйлчлэлийн үед ан цав үүсэлтийг доорхи нөхцөлөөс хамааруулан хийнэ.
(61)
— Бетонд үүсэх хамгийн их босоо (нормаль) хүчдэл, үүнийг энэ нормын 5.34-ийн дагуу тодорхойлно.
6.5. Ан цав үүсэлтийн тооцоо хийхдээ огтлолын шахалтын бүсэн дэхь арматурыг тооцогдохгүй байхыг зөвшөөрнө.
6.6. Ан цав үүсэлтийн тооцоонд (52), (54), (56), (57) ба (58) нөхцлүүдэд -ийн оронд хэмжээг оруулан авч барилгын заадасны гагнаасны суналтын бат бэхийг бууруулж тооцно. I ба II ангийн байгууламжийн бетон элементийн суналтын бат бэхийн заадсыг бетондож гагнаасны нөлөөллийг тооцсон илтгэлцүүрийг туршилтын үндсэн дээр тодорхойлсон байвал зохино.
I ба II ангийн байгууламжийн зураг төслийн урьдчилсан шатанд болон III ба IV ангийн байгууламжийн бүх тохиолдолд = 0,5 -аар авахыг зөвшөөрнө.
Төмөр бетон элементийн ан цав нээгдэлтийн тооцоо
6.7. Ан цав тэсвэрлэлтгүй шилбэн элементүүдийн дагуу тэнхлэгт босоо (нормаль) ан цав нээгдэлтийн тооцоог доорхи нөхцлөөр хийн гүйцэтгэнэ.
(62)
аcr — ан цав нээгдэлтийн тооцооны өргөн, мм
—ан цав нээгдэлтийн зөвшөөрөгдөх өргөн, мм. Үүнийг 6.10-ийн дагуу
тодорхойлно.
6.8. Ан цав нээгдэлтийн өргөнийг (аcr) доорхи томъёогоор тодорхойлно.
(63)
— элементийн төрлөөс хамаарсан итгэлцүүр.
Гулзайлтын болон ба төвийн бус шахалтын элементэд-1,0;
Төвийн болон төвийн бус суналтын элементэд-1,2;
— ачаалал үйлчлэлийн нугаралаас хамаарсан итгэлцүүр
Ачааллын түр зуурын үйлчлэлд-1,0
Fl/Fc<2/3......................................................1.0
Fl/Fc 2/3.....................................................1.3,
Fс ба Fl — Бүрэн ачаалал (байнгын, урт хугацааны, түр зуурын) болон байнгын, удаан хугацааны ачааллаас үүсэх хамгийн их нэгдсэн хүчдэлүүд (гултын момент, босоо хүч гэх мэт).
Агаарын чийгшилттэй бетоны олон дахин давтан үйлчлэх ачааллыг тооцоход.......................................2-рs
ps — мөчлөгийн тэгш хэмийн илтгэлцүүр
— арматурын төрлөөс хамаарах илтгэлцүүр
Эрчгэр (үечилсэн) гадаргуутай шилбэн арматур.........................1,0
гөлгөр гадаргуутай шилбэн арматур............................................1,4
иржгэр гадаргуутай утсан арматур ............................................1.2;
— огтлолын бетоны суналтын бүсийн эсэргүүцлийг тооцохгүй, 4.6, 4.7 заалтаар тодорхойлогддог усны шүүрэлтийн даралтыг тооцсон суналтын арматурын хүчдэл, үүнийг 6,9-н дагуу тодорхойлно.
—бетоны хөөлтөөс арматурт үүсэх анхны суналтын хүчдэл усан доторх бүтээцийн хувьд =20 МПа; урт хугацаагаар гандсан бүтээцэд =0;
- огтлолын арматурчлалын илтгэлцүүр, =Аs/bh0, гэвч 0,02-оос ихгүй байна.
d —шилбэн арматурын гол, мм-ээр.
Янз бүрийн голчтой шилбэн арматуртай үед доорхи томъёогоор тодорхойлно.
n — нэг диаметртэй шилбэн арматурын тоо
6.9. Ан цав нээгдэлтийн тооцооны үед арматурын хүчдэлийг дараах томъёонуудаар тодорхойлно:
гулзайлтын элементийг
(64)
Төвийн суналтын элементийг
(65)
Эксцентриситет ихтэй төвийн бус суналттай болон төвийн бус шахалтын элементийг
(66)
Эксцентриситет багатай төвийн бус суналтын элементийг
S-арматурын хувьд
(67)
-арматурын хувьд
(68)
(66) томъёонд төвийн бус суналтын үед "+", шахалтын үед "-" авна.
(64) ба (66) томъёонд (дотоод хос хүчний мөр)-ийг тооцоот ачаалалын үе дэхь огтлолын тооцооны үр дүнгээр авхыгзөвшөөрнө.
6.10. Ан цав нээгдэлтийн зөвшөөрөгдөх өргөн -ийг СНиП 2,03,11-85-ээр тодорхойлно. Харин цул түрэлттэй бүтээцийн хувьд 18, 19 ба 20-р хүснэгтэн дэх утгуудаас ихгүй байхаар болон хөлдөлт гэсэлтийн процессын нөлөөг авна.
II-IV ангийн байгууламжийн ан цав нээгдэлтийн өргөний хязгаарыг хүснэгтэн дэх утгуудыг ( ) 1,3; 1,6; 2,0 тохирох илтгэлцүүрүүдээр үржих замаар тодорхойлно. Энэ үед ан цав нээгдэлтийн өргөн 0,5 мм-ээс ихгүй байхаар авна.
18, 19, 20 хүснэгтүүдэд үзүүлсэн хэмжээ нь А-I, А-II, А-III, Bp-I ангийн арматурыг хэрэглэсэн үеийн утга байна.
Бусад ангийн арматур хэрэглэх үед ан цавын нээгдэлтийн хязгаарыг СНиП 2.03.01-84-ийн дагуу авах бөгөөд тэр нь энэ нормын хүснэгтүүдэд өгсөн хэмжээнээс ихгүй байна.
Хүснэгт 18
|
Усны гидрокарбонат шүлтлэг, W. мг мг .экв/л
|
Зэврэлт тэсвэрлэх I-р ангийн байгууламжийн ан цав нээгдэлтийн зөвшөөрөгдөх өргөн , мм,
|
Түрэлтээс хамаарсан (усны багана, м) бетоны ус цементийн харьцааны хамгийн их утга
|
||
|
|
|
10
|
50
|
200
|
|
0,25 хүртэл
|
Зөвшөөрөгдөхгүй
|
0,50
|
0,48
|
0,45
|
|
0,4
|
0,05
|
0,55
|
0,50
|
0,45
|
|
0,4
|
0,10
|
0,48
|
0,45
|
0,42
|
|
0,8
|
0,05
|
0,63
|
0,48
|
0,52
|
|
0,8
|
0,10
|
0,59
|
0,55
|
0,50
|
|
0,8
|
0,15
|
0,56
|
0,52
|
0,48
|
|
0,8
|
0,20
|
0,54
|
0,50
|
0,46
|
|
0,8
|
0,25
|
0,52
|
0,49
|
0,45
|
|
0,8
|
0,35
|
0,50
|
0,47
|
0,44
|
|
0,8
|
0,50
|
0,48
|
0,45
|
0,43
|
|
1,6
|
0,05
|
0,70
|
0,69
|
0,64
|
|
1,6
|
0,10
|
0,70
|
0,66
|
0,62
|
|
1,6
|
0,15
|
0,68
|
0,64
|
0,60
|
|
1,6
|
0,20
|
0,66
|
0,62
|
0,58
|
|
1,6
|
0,25
|
0,64
|
0,60
|
0,57
|
|
1,6
|
0,35
|
0,62
|
0,58
|
0,55
|
|
1,6
|
0,50
|
0,60
|
0,56
|
0,53
|
|
2,4
|
0,05
|
0,70
|
0,70
|
0,70
|
|
2,4
|
0,10
|
0,70
|
0,70
|
0,69
|
|
2,4
|
0,15
|
0,70
|
0,70
|
0,66
|
|
2,4
|
0,25
|
0,70
|
0,66
|
0,62
|
|
2,4
|
0,35
|
0,68
|
0,64
|
0,60
|
|
2,4
|
0,50
|
0,66
|
0,62
|
0,59
|
|
3,2 –аас их
|
Хязгаарлагдахгүй
|
|||
Хүснэгт 19
|
Бүтээцэд үйлчлэх орчны нөхцөл
|
Түрэлтийн градиент,
l
|
Усан орчин дахь (Cl') +0,25(SO4")-аас хамаарсан ионуудын нийлбэр концентрацийн мг/л, арматур хадгалалтын нөхцлөөрөө I-р ангийн байгууламжийн ан цав нээгдэлтийн зөвшөөрөгдөх өргөн мм,
|
|||
|
50-иас бага
|
100
|
200
|
400—1000
|
||
|
Байнгын усан орчин
|
5хүртэл
|
0,50
|
0,40
|
0,35
|
0,30
|
|
|
50
|
0,45
|
0,35
|
0,30
|
0,25
|
|
|
300
|
0,40
|
0,30
|
0,25
|
0,20
|
|
Жил үе үе устай байх
|
|
|
|
|
|
|
100-аас бага
|
5 хүртэл
|
0,30
|
0,25
|
0,20
|
0,15
|
|
|
50
|
0,30
|
0,20
|
0,15
|
0,10
|
|
|
300
|
0,30
|
0,20
|
0,10
|
0,05
|
|
200-1000
|
5 хүртэл
|
0,25
|
0,20
|
0,15
|
0,10
|
|
|
50
|
0,20
|
0,15
|
0,10
|
0,05
|
|
|
300
|
0,20
|
0,10
|
0,10
|
0,05
|
|
Капиляр соролт болон мананцар орчинд
|
-
|
0,20
|
0,15
|
0,10
|
0,05
|
Усан орчны бикоронат шүлтлэг 1 мг/экв/л –ээс бага буюу С1' и SO4" ионуудын нийлбэр концентраци 1000 мг/л-ээс их байвал -ийн утгыг 2 дахин багасган жилийн дундаж авна. Усан орчны бикоронат шүлтлэгийн утга 0,25 мг/экв/л-ээс бага, мөн хамгаалалтын арга хэмжээ байхгүй түрэлттэй бүтээцийн ан цав тэсвэрлэлтийг хүснэгт 20-р тодорхойлно.
Хүснэгт 20
|
Хөлдөлтийн мөчлөгийн тооцооны тоо
|
Бетоны хүйтэн тэсвэрлэлтийн марк
|
Хөлдөлт ба гэсэлтийн нөхцлөөрөө I ангийн байгууламжийн ан цав нээгдэлтийн зөвшөөрөгдөх өргөн, мм
|
|||||
|
Агаарын температур 0С байхад мөсний цэнгэг усанд мөсний барьцалдан хөлдөх бүсэнд
|
Агаарын температур 0С байхад усны капиляр өргөлтийн бүсэд
|
||||||
|
-9±4
|
-19±5
|
-30±5
|
-9±4
|
-19±5
|
-30±5
|
||
|
50
|
F 50
|
0,05
|
0
|
0
|
0,15
|
0,10
|
0
|
|
|
F 100
|
0,10
|
0,05
|
0
|
0,20
|
0,15
|
0,10
|
|
|
F200
|
0,20
|
0,15
|
0,05
|
0,30
|
0,25
|
0,15
|
|
|
F 300
|
0,30
|
0,25
|
0,15
|
0,40
|
0,30
|
0,20
|
|
|
F400
|
0,30
|
0,30
|
0,20
|
0,50
|
0,40
|
0,25
|
|
100
|
F 50
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0,10
|
0
|
|
|
F 100
|
0,05
|
0
|
0
|
0,15
|
0,15
|
0
|
|
|
F200
|
0,15
|
0,10
|
0,05
|
0,25
|
|
0,10
|
|
|
F 300
|
0,25
|
0,20
|
0,10
|
0,35
|
0,25
|
0,15
|
|
|
F400
|
0,30
|
0,25
|
0,15
|
0,40
|
0,30
|
0,20
|
|
200
|
F 50
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
|
|
F 100
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
|
|
F200
|
0,10
|
0,05
|
0
|
0,20
|
0,10
|
0,05
|
|
|
F 300
|
0,20
|
0,10
|
0,05
|
0,30
|
0,20
|
0,10
|
|
|
F400
|
0,30
|
0,15
|
0,10
|
0,35
|
0,25
|
0,15
|
|
300
|
F 50
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
|
|
F 100
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
|
|
F200
|
0,05
|
0
|
0
|
0,15
|
0,05
|
0
|
|
|
F 300
|
0,15
|
0,05
|
0
|
0,25
|
0,10
|
0,05
|
|
|
F400
|
0,25
|
0,10
|
0,05
|
0,30
|
0,20
|
0,10
|
Хамгаалалтын арга хэмжээ авсан үед утгыг тусгай судалгаа шинжилгээний үндсэн дээр тогтооно.
40 мм болон түүнээс их голчтой арматурт хэрэглэж байгаа бол утгыг 25 %-иар нэмэгдүүлж авхыг зөвшөөрнө.
Төмөр бетон бүтээцийн элементүүдийн хэв гажилтын тооцоо
6.11. Төмөр бетон бүтээцийн хэв гажилт, түүнчлэн статик тодорхойгүй бүтээцийн элементийн хүчдэлүүдийг бетоны ан цав, харимхай биш чанаруудыг тооцон барилгын механикийн аргуудаар тодорхойлно.
Ихээхэн төвөгтэй статик тодорхойгүй системүүдэд хэв гажилтыг материалын эсэргүүцлийн томъёонуудаар хавсарч тооцохыг зөвшөөрнө.
6.12. Ачаалалын түр зуурын үйлчлэлийн үед гулзайлтын элементийн, төвийн бус шахалтын болон төвийн бус суналтын элементийн хөшүүн чанарыг доорхи томъёонуудаар тодорхойлно:
Ан цавд тэсвэрлэлттэй элемент буюу ттүүний хэсгүүдийг
(69)
Ан цавд тэсвэрлэлтгүй элемент буюу ттүүний хэсгүүдийг
(70)
Гулзайлтын элементийн ан цав тэсвэрлэлтгүй хэсгийн тэгш өнцөгт хөндлөн огтлолын хөшүүн чанарыг тодорхойлохдоо лавлах хавсралт 4-ийн номограмм болон хамаарлыг ашиглахыг зөвшөөрнө.
6.13. Түр болон урт хугацааны ачаалал нэгэн зэрэг үйлчилж байгаа үед гулзайлтын, элементийн болон төвийн бус шахалттай, мөн төвийн бус суналттай элементийн хөшүүн байдлыг доорхи томъёонуудаар хийнэ:
ан цав тэсвэрлэлтийн элементийн буюу түүний хэсгүүдийг
(71)
ан цав тэсвэрлэлтгүй элемент буюу түүний хэсгүүдийг
(72)
С — ачааллын урт хугацааны үйлчлэлээс үүсэх нэгдсэн хүчлэл
V — түр ачааллын үйлчлэлээс үүсэх нэгдсэн хүчлэл
—хөшүүн чанарыг бууруулах итгэлцүүр. Үүнийг тавагтай таврын (таваров-Т) огтлолын хувьд шахалтын бүсэнд = 1,5, суналтын бүсэнд = 2,5, тэгш өнцөгт, хоёртавр, хайрцаган болон бусад ххаалттай огтлолуудын хувьд = 2.
7. ТЕМПЕРАТУР, ЧИЙГШИЛТИЙН НӨЛӨӨЛӨЛ ДЭХЬ БЕТОН, ТӨМӨР БЕТОН БҮТЭЭЦИЙН ЭЛЕМЕНТҮҮДИЙН ТООЦОО
7.1. Температурын нөлөөллийг дараахь тохиолдлуудын байдлаар хийнэ:
а) 5.1-ийн дагуу бетон бүтээцийн бат бэхийн, түүнчлэн тэдгээрийн ан цав үүсэлтийн тооцоо хийхдээ эдгээр бүтээцийн цул байдал аладгдах, нэмэгдэл гадаад хүчний үйлчлэл буюу эсрэг даралтыг нэмэгдүүлэхтэй холбогдон тэдгээрийн ажлын статик схемийг өөрчлөх зэрэг тохиолдолд бүтээцийн ус үл нэвтрүүлэлт эдэлгээний хугацааг бууруулахад
б) статик тодорхойгүй төмөр бетон бүтээцийн мөн төмөр бетон бүтээцийн ан цав үүсэлтийн тооцоо хийхдээ 6.1-д заасан тохиолдолдуудад
в) байгууламжийн элементүүдийн шилжилтт, хэв гажилтын үе дэхь температурын заадсууд, шүүрэлтийн эсрэг хийсэн нягтруулалтуудийн хийцийг тогтооход
г) байгууламжийг барих болон хэвийн ашиглах нөхцөлд шаардагдах температурын горимыг тогтооход
д) тэгш өнцөгт биш огтлолтой, хөрстэй холбогдсон нимгэн ханатай төмөр бетон элементийн тооцоо хийхэд
нимгэн ханатай бүтээцүүдийн шилжилт нь чөлөөт байдлыг хангасан бол тэдгээрийн тооцоонд температурын нөлөөллийг тооцохгүй байхыг зөвшөөрнө.
7.2. Бетон, төмөр бетон бүтээцийн тооцоонд тэдгээрийн ашиглалт ба барилтын үеийн температурын нөлөөллийг авч тооцсон байна. Ашиглалтын үеийн температурын нөлөөлөлд гаднах агаарын болон усан сан дахь усны температурын хэлбэлзэл байгууламжийн ашиглалтын халаалт ба хөрөлт зэрэг орно.
Барилгын заадасны авцалдааны температур, бүтээцийн ашиглалтын олон жилийн дундаж температур хүртэл хөрөх нөхцөл, гаднах агаарын болон усан сан дахь усны температурын хэлбэлзэл зэрэг бетоны дотоод дулаан ялгаруулалт болон бетоны бэхжилтийн бусад нөхцлүүдийг тооцон байгууламжийг барих үеийн температурын нөлөөллийг тодорхойлно.
Төрөл бүрийн усны барилга байгууламжийн бетоны, төтөр бетон бүтээцийн тооцоонд температурын нөлөөллийг тооцох тодорхой жагсаалтыг тухайн байгууламжийн зураг төсөл зохиох нормуудаар тогтоосон байх ёстой.
7.3. Усны барилга байгууламжийн бетон, төмөр бетон бүтээцийн температурын нөлөөллийн тооцоонд зохих үндэслэлтэй бол нарны радиацийн дулааны нөлөөллийг тооцохыг зөвшөөрнө.
7.4. Усны баилга байгууламжийн бетон, төмөр бетон бүтээцийн тооцооны үед чийгшилтийн нөлөөллийг тооцохдоо тухайн байгууламжийн бетоны суулт буюу хөөлтийн хамааралд үндэслэж байх ёстой.
Цул бүтээц болон барилтын үед бетоныг урьдчилан хатаах арга хэмжээ авсан бол хөрсөнд булагдсан, мөн устай авцалдсан буюу усан дор орших нимгэн ханатай хийцэд бетоны суултыг тооцохгүй байж болно.
7.5. Бүтээцийн температур, чийгшилтийн талбарт байнгын биш процессийг үндэслэж барилгын физикийн аргуудаар тооцно.
7.6. Гаднах агаарын температур, чийгшлийн талаар болон цаг уурын бусад үзүүлэлтүүдийг барилга байгууламж баригдах газарт хийсэн цаг уурын ажиглалтын үндсэн дээр авна.
Хэрэв ийм ажиглалт хийгдээгүй бол БНбД 2,01,01-93/2001 нормыг болон уст ус цаг уурын байгууллагын албан ёсны баримт мэдээлэлд тулгуурлан авах хэрэгтэй.
Усан сан дахь усны температурын тусгай тооцооны үндсэн дээр сонгох ба ижил төстэй газрынхтай адилтган тодорхойлно.
7.7. Бетоны дулаан-физик шинж чанараараа I ангийн байгууламжийг тусгай туршилт шинжилгээгээр тогтооно.
Бусад ангийн болон барилга ба I ангиллын барилгын урьдчилсан зураг төсөл боловсруулалтанд бетоны дурьдсан тодорхойломжуудийг санал болгох хавсралт 2-ын хүснэгт 1 ба 2-оор авна.
7.8. Бетоны хэв гажилтын үзүүлэлтүүд бүтээцийн дулаан хүчдэлийн төлөвийн тооцоонд чухал бөгөөд түүнийг доорхи томъёогоор тооцон авхыг зөвшөөрнө. 180-с цөөн хоногийн настай бетоны анхны уян харимхайн модуль
(73)
— хэмжээсгүй параметр, үүний утга хавсралт 2-ын хүснэгт 3-аар авна.
t — бетоны нас, (хоногоор)
180 хоногоос их настай бетоны анхны харимхайн модулийг 2.15-н дагуу соногн авна.
Бетоны гулзайлтын үзүүлэлтийг зөвлөмж хавсралт 2-ын хүснэгт 4-с авна.
I ангийн байгууламжийн бетоны хэв гажилтын үзүүлэлтүүдийг үйлдвэрлэлийн бүрэлдэхүүнд хэрэглэж буй бетоноос дээш авч туршилт шинжилгээгээр нарийвчилан тооцсон байна.
7.9. Бетон, төмөр бетон бүтээцийн температурын ан цав үүсэлтийн тооцоог доорхи томъёонуудаар хийнэ.
а) ан цав үүсэлтийг шалгах болон түүний хэмжээг тодорхойлоход:
(74)
Гадаргуугийн ан цав үүсэлтийн хувьд (74) нөхцөл элементийн суналтын бүсийн хязгаарт биелэгдэх бөгөөд түүний гүн нь гадаргуудаа эгц босоо чиглэлтэй 1,3dmax, -ээс багагүй байвал зохино.
dmax — бетоны дүүргэгчийн ширхэглэлийн (торниун) хамгийн их хэмжээ;
б) 2-р бүлгийн хязгаарын төлвөөр тооцогдох бүтээцэд;
(75)
в) ан цав зөвшөөрөгдөхгүй 1-р бүлгийн хязгаарын төлвөөр тооцогдох бүтээцийн хувьд
(76)
Rbtn ба Rbt- Бетоны тэнхлэгийн суналтын нормативт тооцооны эсэргүүцлүүд 2.11-ээр тодорхойлогдоно.
— Бетоны тэнхлэгийн суналтын нормативт эсэргүүцлээс бетоны үйлдвэрлэлийн тэнхлэгийн суналтын дундаж бат бэхэд шилжих итгэлцүүр 7.10-аар тодорхойлогдоно.
— Бетоны тэнхлэгийн суналтын (t) насжилтаас хамаарсан бат бэхийг тооцсон итгэлцүүр, 7.11-ийн дагуу тодорхойлно.
Eb(t) — Бетоны харимхайн модуль, 7.8-аар тодорхойлно.
-Ажлын нөхцлийн итгэлцүүр цул байгууламжид-1.1, бусад байгууламжид-1.0.
A(t) — бетонд үүсэх бүрэн болон тухайн үеийн температурын хэв гажилтын ялгаварт харгалзах сунгалтын хүчдэлийн ажил;
(77)
— тухайн цаг хугацаа
T( ) — хугацааны агшин дахь бетоны температур;
—бетоны шугаман тэлэлтийн температурын илтгэлцүүр;
e( ) —бетоны гулсалт болон харимхайн модулийн цаг хугацааны өөрчлөлтийг
тооцож тодорхойлсон бетоны хэв гажилт;
— бетоны суналтын хүчдэл:
байхад
байхад
- бетоны гулсалт болон харимхайн модулийн цаг хугацааны өөрчлөлтийг тооцож тодорхойлсон бетон дахь хүчдэл
7.10. илтгэлцүүрийг доорхи томъёогоор тодорхойлогдоно:
(78)
u—бетоны баталгаат бат бэхийг тогтоосон хангамшил (q)-с хамаарсан итгэлцүүр
q = 0,95 бол u=1,64, q = 0,90 бол u=1,28 гэж авна.
v — бетоны үйлдвэрлэлийн бат бэхийн вариацийн илтгэлцүүр.
Усны барилга байгууламжийн бетон, төмөр бетон бүтээцийн төсөлд q= 0,95 байвал v = 0,135, хэрэв q = 0,90 байвал v = 0,17 тэнцүү байна.
7.11. бетоны насжилтаас хамаарсан утга, барилгийг барих хугацаанд бол 2-р зөвлөмж лавлахын хүснэгт-5, ашиглалтын хугацаанд 1,0-тэй тэнцүүгээр авна.
I ба II ангийн байгууламжийн хувьд итгэлцүүрийг бетоны үйлдвэрлэлийн хэмжээгээр гаргаж буй бүтээцэд хийсэн судалгаа шинжилгээний үзүүлэлтээр нарийвчилан авах хэрэгтэй.
7.12. Техник-эдийн засгийн үндэслэлийн I ба II ангийн байгууламж, мөн III болон IV ангийн байгууламжийн бүх тохиолдолд температурын нөлөөллийн ан цав үүсэлтийн тооцоог доорхи томъёогоор хийийг зөвшөөрнө.
(79)
- t хугацааны үе дэхь температурын хүчдэл,
— 5.3-ийн заалтаар тодорхойлогдох илтгэлцүүр;
elim–Бетоны суналтын хязгаар , 2-р зөвлөмж хавсралтын хүснэгт 6-аас
тодорхойлно.
— Бетоны насжилтаас elim –ийн хамаарлыг тооцсон итгэлцүүр, мөн 2-р
зөвлөмж хавсралтын хүснэгт 7-оос тодорхойлно.
Илтгэлцүүр , -ийн утгыг тодорхойлохдоо блокийн хязгаарт суналтын хүчдэлийн эпюрийн хэсгийн урттай тэнцүүгээр авна. (79) томъёогоор тооцоонд см байвал = 1, буюу тэг градиентттай хүчдэлийн бүс суналтын хүдэлийн эпюрийн хэсэгт байхаар авна.
ХАВСРАЛТ 1
Лавлах
ҮСГЭН ТЭМДЭГЛЭГЭЭ
Элементийн хөндлөн огтлолд гаднах ачаалал ба үйлчлэлээс үүсэх хүчлэлүүд
М — гулзайлын момент
N — дагуугийн хүч;
Q — хөндлөн хүч.
Материалийн үзүүлэлтүүд
rb ,Rb,ser —нэг ба хоёрдугаар бүлгийн хязгаарын төлөв байдлын бетоны тэнхлэгийн шахалтийн тооцооны эсэргүүцэлүүд.
Rbt,,Rbt,ser — нэг ба хоёрдугаар бүлгийн хязгаарын төлөв байдлын бетоны тэнхлэгийн суналтийн тооцооны эсэргүүцэлүүд.
Rs, Rs,ser — нэг ба хоёрдугаар бүлгийн хязгаарын төлөв байдлын суналтанд ажиллах арматурын тооцооны эсэргүүцэлүүд
Rsw — элементийн дагуугийн тэнхлэгт налуу огтлолын тооцооны үеийн нэгдүгээр бүлгийн хязгаарын төлөв байдлын суналтанд ажиллах хөндлөн арматурын тооцооны эсэргүүцэл;
Rsc — нэгдүгээр бүлгийн хязгаарын төлөв байдлын шахалтанд ажиллах арматурын тооцооны эсэргүүцэл;
Eb — шахалт ба суналтанд ажиллах бетоны харимхайн анхны модуль;
Еs —арматурын уян харимхайн модуль
—арматур (Es )ба бетонны (Eb.)- уян харимхайн модулиудын харьцаа
Элементийн хөндлөн огтлол дах дагуу арматурын
байрлалын үзүүлэлтүүд
S — дагуу арматурын тэмдэглэгээ
а) гулзалтын элементүүдэд — гаданы хүчлэлүүдийн үйлчлэлийн суналтын бүсэд байрласан;
б) шахалтын элементүүдэд- огтлолын хамгийн бага шахалттай талд буюу хүчлэлүүдийн суналтын бүсэд байрласан
в) төвийн буссуналтын элементүүдэд –гаднах дагуугийн хүч байрлах цэгээс хамгийн бага зайд
г) төвийн суналтын элементүүдэд –элементийн бүх хөндлөн огтлолуудад;
S'— дагуу арматурын тэмдэглэгээ:
а) гулзалтын элементүүдэд-гадны хүчлэлийн үйлчлэлээс шахалтын бүсэд байрласан.
б) шахалтын элементүүдэд- гадаад хүчлэлийн шахалтын бүсэд буюу огтлолын хамгийн их шахагдаж байгаа талд
в) төвийн бус суналтын элементүүдэд — гадаах дагуугийн хүчний үйлчлэх цэгээс хамгийн их алслагдсан (хол) зайд.
Геометрийн үзүүлэлтүүд
b —Хоёр Т болон Тогтлолын хавиргын өргөн
h — тэгш өнцөгт, болон хоёр Т болон хэлбэртэй огтлолын өндөр
a,а'— S ба S' арматуранд үйлчлэх тэнцүү үйлчлэлийн хүчлэлээс огтлолын хамгийн ойр тал хүртэлх зай.
ho, h’0 —огтлолын ажлын өндөр (h0=h-a;h0’=h-a’)
x— огтлолын шахалтын бүсийн өндөр (бетоны).•
— x/h0 –той тэнцүү бетоны шахалтын бүсийн харьцангуй өндөр
s — элементийн тухайн урт дахь хэмжигдсэн хомутуудын (хавчуурга) хоорондын зай
e0 —шилжүүлсэн огтлолын хүндийн төвтэй харьцангуй дагуугийн хүч N –ийн эксцентриситет;
е,e' — дагуугийн хүчний үйлчлэх цэгээс S ба S' арматуранд үйлчилж буй тэнцүү үйлчлэлийн хүчлэл;
d — шилбэн арматурын хэвшмэл голч
А — хөндлөн огтлолын бетоны талбай;
Аb — бетоны шахалтын бүсийн огтлолын талбай
Ared — элементийн шилжүүлсэн огтлолын талбай;
Аs ,As' – S и S' арматурын огтлолын талбай
Asw – элементийн дагуугийн тэнхлэгт эгц босоо, налуу огтлолыг дайрч гарсан нэг хавтгайд байрлах хомутны огтлолын талбай
Аs,inc — элементийн дагуугийн тэнхлэгт налуу ганц огтлолыг дайрч огтолж гарах, нэг налуу хавтгайд байрласан матмал (нугалсан) шилбэний огтлолын талбай:
I - элементийн огтлолын хүндийн төвтэй харьцангуй бетоны огтлолын инерцийн момент;
Ired – элементийн хүндийн төвтэй харьцангуй түүний шилжүүлсэн огтлолын инерцийн момент;
Is — элементийн огтлолын хүндийн төвтэй харьцангуй арматурын огтлолын талбайн инерцийн момент;
Ib —огтлолын хүндийн төвтэй харьцангуй бетоны шахалтын бүсийн инерцийн момент;
Sb — S арматураас үүсэх дах тэнцүү үйлчлэгч хүчлэлийн үйлчлэх цэгтэй харьцангуй бетоны шахалтын бүсийн огтлолын талбайн статик момент;
Ss S's – S ба S' арматуранд үүсэх тэнцүү үйлчлэлийн хүчлэлийн үйлчлэх цэгтэй харьцангуй дагуугийн бүх арматурын огтлолын талбайн статик момент
Илтгэлцүүрүүд
— ачаалал нийлэмж
- барилгын зориулалтын найдваршилтийн
- байгууламжийн ажлын нөхцөлийн;
- бетоны ажлын нөхцөлийн;
- арматурын ажлын нөхцөлийн;
- S арматуын огтлолын талбайг элементийн хөндлөн огтлолын талбайд (bh0) харьцуулан тодорхойлох, арматурчлалын.
ХАВСРАЛТ 2
Санал болгож байгаа
БҮТЭЭЦИЙН ТЕМПЕРАТУРЫН ТООЦООНЫ БЕТОНЫ
НӨЛӨӨЛӨЛ ДЭХЬ ҮЗҮҮЛЭЛТ
Хүснэгт 1
Бетоны дулан физикийн үзүүлэлтүүд
|
Бетоны үзүүлэлтүүд
|
Үсгэн тэмдэглэгээ
|
Хэмжих нэгж
|
Утга
|
|
Шугаман тэлэлтийн температурын илтгэлцүүр
|
0С-1
|
1·10-5-
|
|
|
Дулаан дамжуулах чадвар
|
|
Вт/(м·0С)
ккал.(м·ч·0С)
|
2,67
2,3
|
|
Температур дамжуулах чадвар
|
aT
|
м2/c
м2/ч
|
11·10-7
4·10-3
|
|
Хувийн дулаан багтаамж
|
Cb
|
кДж/ (кг·°C)
ккал/(кг 0С)
|
1
0,24
|
|
Бетоны ил гадаргуугаас дулаан ялгаруулах илтгэлцүүр :
|
Вт/(м2·°С)
ккал/(м2 ч 0С)
|
|
|
|
Гадна агаарт
|
|
|
24
20
|
|
Доторх шалны гагнаасууд, уурхай шатр доторх агаарт
|
|
|
7-12
5-10
|
|
Усанд
|
|
|
Тайлбар: Бетоны үзүүлэлтүүдийн хэмжих нэгжийг зураасны дээр СИ системд, зураасны дор одоо мөрдөж байгаа систем( нэгжийн техникийн систем)-д бичиж өгөв.
Хүснэгт 2
Бетоны дулаан ялгаруулалтын үзүүлэлт
|
Цементийн төрөл
|
Цемент-
-ийн марк
|
Бетоны дулаан ялгаруулалт, 1 кг цементэнд кДж/ккал (бетон бэхжилттийн хугацаанд)
|
|||
|
3
|
7
|
28
|
90
|
||
|
Портландцемент
|
300
|
210/50
|
250/60
|
295/70
|
300/72
|
|
|
400
|
250/60
|
295/70
|
345/82
|
355/85
|
|
|
500
|
295/70
|
335/80
|
385/92
|
400/95
|
|
Пуццолан портландцемент, шаарган портландцемент
|
300
400
|
175/42
210/50
|
230/55
265/63
|
270/65
320/77
|
280/67
335/80
|
Хүснэгт 3
Параметр
|
Бетон хольцийн конусын суулт , см
|
бетоны дүүргэгчийн хамгийн их хэмжээ, мм
|
бетоны шахалтын бат бэхийн ангилалд харгалзах
|
|||||||||
|
В5
|
B7,5
|
B10
|
B12,5
|
B15
|
B20
|
B25
|
B30
|
B35
|
B40
|
||
|
4 хүртэл
|
40
|
27
|
37
|
45
|
54
|
62
|
77
|
90
|
106
|
125
|
146
|
|
|
80
|
32
|
44
|
56
|
67
|
77
|
98
|
116
|
133
|
153
|
180
|
|
|
120
|
37
|
52
|
67
|
77
|
90
|
116
|
139
|
162
|
191
|
216
|
|
4-8
|
40
|
20
|
28
|
35
|
41
|
47
|
58
|
69
|
80
|
94
|
115
|
|
|
80
|
25
|
37
|
42
|
50
|
58
|
72
|
86
|
102
|
120
|
139
|
|
|
120
|
29
|
40
|
50
|
60
|
69
|
86
|
102
|
116
|
132
|
154
|
|
Св.8
|
40
|
11
|
15
|
19
|
23
|
26
|
35
|
42
|
50
|
62
|
74
|
|
|
80
|
15
|
19
|
24
|
29
|
33
|
42
|
52
|
60
|
72
|
86
|
|
|
120
|
17
|
24
|
29
|
35
|
40
|
50
|
60
|
69
|
83
|
98
|
Хүснэгт 4
Бетоны гулсалтын үзүүлэлт
|
Бетоны насжилт (хоногоор)
|
(t — )хоног үргэлжилэх үеийн бетоны гулсалтын хэмжээ (t, )·105-тай, Мпа-1
|
||||||||
|
0
|
10
|
25
|
50
|
100
|
200
|
500
|
1000
|
1500
|
|
|
0,125
|
0
|
0,90
|
16,00
|
20,00
|
24,00
|
27,00
|
31,00
|
32,00
|
32,00
|
|
10
|
0
|
1,10
|
1,76
|
2,23
|
2,67
|
3,06
|
3,48
|
3,60
|
3,60
|
|
30
|
0
|
0,85
|
1,41
|
1,80
|
2,18
|
2,52
|
2,89
|
3,00
|
3,00
|
|
112
|
0
|
0,50
|
0,80
|
1,18
|
1,45
|
1,70
|
1,92
|
1,98
|
1,98
|
|
205
|
0
|
0,35
|
0,67
|
0,88
|
1,09
|
1,26
|
1,42
|
1,46
|
1,46
|
|
512
|
0
|
0,21
|
0,46
|
0,65
|
0,80
|
0,91
|
0,98
|
1,00
|
1,00
|
|
1500
|
0
|
0,21
|
0,46
|
0,65
|
0,80
|
0,91
|
0,98
|
1,00
|
1,00
|
Хүснэгт 5
Илтгэлцүүр
|
Бетоны шахалтын бат бэхэд хүрэх насжилт (хоног)
|
Бетоны насжилтын илтгэлцүүр
|
|||||||
|
3
|
7
|
14
|
28
|
45
|
90
|
180
|
360
|
|
|
180
|
0,31
|
0,47
|
0,62
|
0,78
|
0,85
|
0,93
|
1,00
|
1,07
|
|
360
|
0,29
|
0,44
|
0,59
|
0,72
|
0,80
|
0,86
|
0,93
|
1,00
|
Хүснэгт6
Бетоны хязгаарын сунах чадвар
|
Конусын суулт,см
|
Бетоны дүүргэгчийн хамгийн их хэмжээ,мм
|
Бетоны шахалтын бат бэхийн ангид харгалзах бетон суналтын хязгаар elim ·105
|
|||||||||
|
В5
|
B7,5
|
B10
|
B12,5
|
B15
|
B20
|
B25
|
B30
|
ВЗ5
|
B40
|
||
|
4 хүртэл
|
40
|
3,5
|
3,7
|
4,0
|
4,2
|
4,5
|
5,0
|
5,5
|
6,0
|
6,5
|
7,0
|
|
|
80
|
3,0
|
3,2
|
3,5
|
3,7
|
4,0
|
4,5
|
5,0
|
5,5
|
6,0
|
6,5
|
|
|
120
|
2,7
|
3,0
|
3,2
|
3,5
|
3,7
|
4,2
|
4,7
|
5,2
|
5,7
|
6,2
|
|
4-8
|
40
|
4,0
|
4,2
|
4,5
|
4,7
|
5,0
|
5,5
|
6,0
|
6,5
|
7,0
|
7,5
|
|
|
80
|
3,5
|
3,7
|
4,0
|
4,2
|
4,5
|
5,0
|
5,5
|
6,0
|
6,5
|
7,0
|
|
|
120
|
3,2
|
3,5
|
3,7
|
4,0
|
4,2
|
4,7
|
5,2
|
5,7
|
6,2
|
6,7
|
|
Св. 8
|
40
|
6,0
|
6,2
|
6,4
|
6,5
|
6,7
|
7,0
|
7,4
|
7,7
|
8,0
|
8,5
|
|
|
80
|
5,0
|
5,2
|
5,4
|
5,6
|
5,8
|
6,2
|
6,6
|
7,0
|
7,5
|
7,8
|
|
|
120
|
4,5
|
4,7
|
4,9
|
5,1
|
5,3
|
5,8
|
6,2
|
6,7
|
7,0
|
7,5
|
Хүснэгт 7
Илтгэлцүүр
|
Бетоны насжилт (хоногоор)
|
180 хоногийн настай бетоны шахалтын бат бэхийн ангид харгалзах ийн утга
|
|||||||||
|
В5
|
B7,5
|
B10
|
В12,5
|
В15
|
B20
|
B25
|
B30
|
В35
|
B40
|
|
|
3
|
0,94
|
0,89
|
0,84
|
0,80
|
0,76
|
0,71
|
0,66
|
0,63
|
0,61
|
0,60
|
|
7
|
0,95
|
0,90
|
0,86
|
0,83
|
0,80
|
0,76
|
0,73
|
0,71
|
0,70
|
0,70
|
|
14
|
0,96
|
0,92
|
0,89
|
0,86
|
0,84
|
0,81
|
0,79
|
0,78
|
0,77
|
0,77
|
|
28
|
0,97
|
0,95
|
0,93
|
0,91
|
0,90
|
0,88
|
0,87
|
0,86
|
0,86
|
0,86
|
|
45
|
0,98
|
0,97
|
0,96
|
0,95
|
0,94
|
0,93
|
0,92
|
0,91
|
0,91
|
0,91
|
|
90
|
0,99
|
0,99
|
0,98
|
0,98
|
0,98
|
0,98
|
0,98
|
0,98
|
0,98
|
0,98
|
|
180-аас дээш
|
1,00
|
1,00
|
1,00
|
1,00
|
1,00
|
1,00
|
1,00
|
1,00
|
1,00
|
1,00
|
ХАВСРАЛТ 3
ЗААВАЛ МӨРДӨХ
Т , ХОЁР Т ХЭЛБЭРТЭЙ БОЛОН ХАЙРЦАГАН ОГТЛОЛТОЙ БЕТОН ЭЛЕМЕНТҮҮДИЙН БАТ БЭХИЙН ТООЦООНЫ k ИТГЭЛЦҮҮРИЙГ
ТОДОРХОЙЛОХ НОМОГРАММ
ХАВСРАЛТ 4
ЛАВЛАХ
АН ЦАВ НЭЭГДЭЛТИЙГ ТООЦООЛОХ ТЭГШ ӨНЦӨГТ ОГТЛОЛТОЙ ЭЛЕМЕНТҮҮДИЙН АН ЦАВ ТЭСВЭРЛЭХ ЧАДВАРГҮЙ ХЭСГИЙН ХӨШҮҮН ЧАНАРЫН ИТГЭЛЦҮҮРИЙГ ТОДОРХОЙЛОХ НОМОГРАММ
(1)
энд l0 — h0. өндөртэй элементийн огтлолын инерцийн момент
ОРЧУУЛГАНД АВСАН ҮГС
А.
аналог-адилтгал, жишилт,адил зүйл
Аэрационная-агаарын
Арматурная провлока – утсан арматур
Б.
Балка - дам нуруу
Безрезионный гаснтель-хурдны элэгдэлгүй саагуур
Блок-гулдмай, тусгай хэсэг, эд анги, блок
Блок бетонирования-бетондох гулдмай
Брусья из бетона и железобетона-бетон ба төмөр бетон хөндөл
Буробетонная стенка-цооногт бетон хана
Безамперный-анкерлагдаагүй, анкергүй
В.
Верховой клин плотины-боомтын дээд ташаа
Водосбросное отверстие-ус хаюурын цонх, нүх
Водосливное отверстие-ус халиах зайц, цонх, нүх
Водосливный носок-ус халиагуурын хянга, хошуу, хоншоор, халиар
Возраст бетона-бетоны насжилт
Временный(стройтельный) шов-түр (барилгын ажлын үеийн) заадас
Вяжущий-холбох зууралдуулах
Виносливость бетона- бетоны тэсвэршил
Водонасыщенный- усаар ханасан, усан дотор
Водонепроницаеммость-ус үл нэвчүүлэлт
Г.
Габион-торон бооц, чулуугаар дүүргэсэн төмөр тор
Гардиент напора-түрэлтийн гардиент
Гидроизоляционный экран-ус чийг тусгаарлах өрц
Гидроизоляция-ус чийгийн тусгаарлалт
Гидротехнические соружения – усны барилга байгууламж
Горячекатаная арматура- халуунаар цувисан арматур
Д.
Донный режим сопряжения бьефов-хашцуудын холболтын далд урсгалын горим
Двутаврое и тавровое сечение-хоёр таавар, таавар хэлбэрийн огтлол
Ж.
Железобетонная конструкция - төмөрбетон бүтээц
Земораживания-халдөлт
Жеекость-хөшүүн чанар
И.
Изотропный материал-дулаан тусгаарлагч, хүч тараагуур
Изгибающий момент - гулзайлтын момент
исходный профиль плотины- боомтын эх зүсэлт, унаган зүсэлт
К.
Кавитация –хоосон орон зай үүсэх үзэгдэл
Конструктивный элемент- хийцийн шийдэл
Конструктивные требования - хийцлэлийн шаардлага
Контфорсная плотина-сөрөг боомт
Концентрация напряжений-хүчдэлийн төвлөрөл
Критический градиент напора-түрэлтийн критик градиент
Коэффициент-итгэлцүүр
Класс бетона-бетоны анги
Конструкция гидротехнических сооружений- усны барилга байгууламжийн бүтээц
Коэффициент условия работ- ажлынг нөхцлийн итгэлцүүр
Класс бетона по проциости на счатия-бетоны шахалтын бат бэхийн анги
л.
м.
Массивный-цул, хүнд
Массивный оголовок контрфорса-алхан түшцийн дух
Момент инерции- инерцийн момент
Монолитная конструкция- цутгамал бүтээц
Мягкопластичная или текучая консистенция грунтов- ул хөрсний налархай ба урсамтгай байдал
Монолитнная конструкция-цул бүтээц
Морозостойкость-хүйтэн тэсвэрлэлт
Модуль сдвига-шилжилтийн модуль
Меход передельного ревносия-хязгаарын тэнцвэрийн арга
н.
Напрягаемая арматура-хүчтэгсэн арматур
Напряженно-деформированное состояние-хүчдэлээс үүдэлтэй хэв гажилт
Напряженное состояние плотины-боомтын хүчитгэсэн төлөв,
Ненапрягаемая арматура- хүчитгэгүй арматур
Несушая способность сооружения- байгууламжийн даац
Неупругая дефермация-харимхай хэв гажилт
На местные нагрузки-орчны ачаалал
Немавная модуль удрукости-анхны харимхайн модуль
о.
Область пластической деформации- уян налархайн хэв гажилттай хэсэг
оголовок- бүүрэг, орой духан тал
оголовок- быков со стороны верхнего бьефа- аргил тулгуурын духан тал
Омоноличивание плотины- боомтын хэсэглэлүүдийг нэгтгэн гагнаж цутгах
Ось инерции подошвы плотины – боомтын улны үл хөдлөх тэнхлэг
Осадка – суулт
Отжамвание-гэсэлт
Оснавное сочетния нагрузки- ачааллын үндсэн тогтоц
п.
Паз ремонтного затвора-засварын хаалтны ховил
Переходное деформируемое крепление- шилжилтийн хэв харимхай бэхэлгээ
Периодического профиля - үелэх огтлолтой
Плавный – мөлгөр, жигд
Поверхностный водослив-гадаргуугийн ус халиагуур
Поверхностный водосброс-гадаргуугийн ус хаюур
Поперечная галерея-хөндлөн хонгил
Поровое давление- сиймхийн даралт
Постоянный шов- байнгын заадас
Предельное состояние- хязгаарын төлөв байдал
Предохранительный ковш- сэргийлэх цүнхээл
Приведенное сечение- хөрвүүлсэн огтлол
Продольная галерея- дагуу хонгил
Проекция силы- хүчны тусгал( проекц)
противодавление- сөрөг даралт
Противофильтрационная завеса- усны шүүрэлтээс сэргийлэх халхавч
Пространственная работа фундаментной плиты—суурийн хавтангийн тусдаа ажиллах байдал, дангаараа ажиллах байдал
Прочность-бат бэх, бөх бат
Передельнае напражение- хязгаарын хүчдэл
Передаточная прочность бетона-бетоны дамжуулалтын бат бэх
р.
Рабочий затвор- тохируулгын хаалт
раздельный устой- хуваах тулгуур
Разлом- гүн ан цав, эвдрэл
Различная зона ослабления грунта основания—буурийн ул хөрсний хэврэгшлийн бүс
Раскрытие швов- заадасны нээгдэл
Ряж – гуалин буюу дүнзээр хайрцагласан чулуу, гуалин бооц
с.
Сборная конструкция – угсармал бүтээц
Сброс – хаялга
Синтезированная акселеграмма- хурдавчлалын нэгдсэн хамаарал
Сооружения байгууламж
Состояние предельного равнавесия - хязгаарын тэнцвэрт байдал
Стеклоткань- шилэн нэхмэл
Сталежелезобетон- ган төмөр бетон
Стойкость против агрессивного воздействия воды –усны хорлонт чанарыг тэсвэрлэх байдал
Столб – баганан бүтээц, багана
т.
Теплоизоляция –дулаалга, хүйтнээс хамгаалах ажил
Технологическое –обжатие швов –ажлын явцад битүүрэх заадас
у.
Удельное сцепление грунта –ул хөрсний хувийн барьцалдал
Уплотнение швов –заадас чигжиж битүүрэх,
Усадка - агшилт
Устойчивость опрокидывание –онхолдолтыг тэсвэрлэх тогтворшил
ш.
Штраб- эржгэр гадаргуу хэдэргэн гадаргуу
Шпунт-ховилт холбоостой баганан хана
э.
Электрогидродинамическая аналогия (ЭГДА)-шүүрэлтийн урсгалын горимыг цахилгаан багажаар загварчлан тогтоох арга, шүүрэлтийн горим тогтоох арга(ШГТА)
Элемент плотины –боомтын бүрдэл хэсгүүд
Эпоксидный- нийлэг давирхайн
