Нүүр
Хүчингүй эрх зүйн акт 
Сонсох / Сонгосон утга сонсох
Pdf
Word
Хэвлэх/ЗТХС-ын 2019 оны 187 дугаар тушаалаар 3-р хавсралт хүчингүй болсон/
Зам, тээвэр, барилга хот байгуулалтын Сайдын
2010 оны 04 дүгээр сарын 16 -ны өдрийн дугаар
тушаалын 3 дугаар хавсралт
ИРГЭНИЙ НИСЭХИЙН ДҮРЭМ-43
ТЕХНИК ҮЙЛЧИЛГЭЭНИЙ ЕРӨНХИЙ ДҮРЭМ
А БҮЛЭГ. ЕРӨНХИЙ ЗҮЙЛ 43.1. Зорилго
(a) Энэ дүрмээр дараах үйл ажиллагааг зохицуулна:
1/ ИНД-21-ийн дагуу Нислэгт тэнцэх чадвар (цаашид НТЧ гэх)-ын гэрчилгээ олгогдсон агаарын хөлөг, түүний бүрэлдэхүүн хэсэгт ИНД-91-д шаардсаны дагуу хийгдэх техник үйлчилгээ (цаашид ТҮ гэх);
2/ ИНД-21-ийн дагуу НТЧ-ын гэрчилгээ олгогдсон агаарын хөлөг, түүний бүрэлдэхүүн хэсгийг ИНД-91-д шаардсаны дагуу ТҮ-нээс гаргах;
3/ ИНД-21-ийн дагуу НТЧ-ын гэрчилгээ олгогдсон агаарын хөлөгт суурилагдсан эд анги, тоног төхөөрөмжид ИНД-91-д шаардсаны дагуу ТҮ гүйцэтгэх, тэдгээрийг ТҮ-нээс гаргах;
4/ НТЧ-ын жилийн үзлэг хийх.
Удирдлагын систем гэж агаарын хөлгийн агаар дахь байрлал буюу хөдөлгөгч хүчийг өөрчилж буй агаарын хөлгийн болон хөдөлгүүр, сэнсний удирдлага, түүнд хамаарах ажлын механизмуудыг удирдах нэгдсэн системийг;
Техник үйлчилгээ гэж агаарын хөлгийн нислэгт тэнцэх чадварын хадгалалтыг бататгах үүднээс хийгдэх их засвар, үзлэг, гэмтэл дутагдал засах, эд анги солих, өөрчлөлт болон засвар зэргийг хэсэгчлэн, эсхүл нэгтгэн хийх ажлын гүйцэтгэлийг;
Техник үйлчилгээнээс гаргах гэж техник үйлчилгээний ажил хийгдсэний дараа нислэгт тэнцэх чадварын стандартад нийцүүлснийг эрх бүхий ажилтнаас баталгаажуулсныг тус тус хэлнэ.
43.51. Техник үйлчилгээг гүйцэтгэх зөвшөөрөл
(a) Энэ зүйлийн (б), (в)-д зааснаас гадна дараах шаардлагыг хангасан инженер техникийн ажилтанд агаарын хөлөг, түүний эд ангид ТҮ хийх зөвшөөрөл олгоно:
1/ ИНД-66-гийн дагуу олгогдсон агаарын хөлгийн техник үйчилгээний ажилтны мэргэжлийн үнэмлэх, холбогдох маягийн зэрэглэлтэй; эсхүл
2/ Чикагогийн конвенцийн хэлэлцэн тохирогч улсаас олгосон агаарын хөлгийн техник үйчилгээний ажилтны мэргэжлийн үнэмлэх болон холбогдох маягийн зэрэглэл нь Иргэний нисэхийн ерөнхий газар (цаашид ИНЕГ гэх)-аар хүлээн зөвшөөрөгдсөн; эсхүл
3/ ИНД-145-ын дагуу гэрчилгээжсэн байгууллагаас ТҮ гүйцэтгэх зөвшөөрөл олгосон; эсхүл
4/ ТҮ-г дараах этгээдийн шууд хяналтанд гүйцэтгэх бол:
4.1 ИНД-66-ын дагуу, агаарын хөлгийн ТҮ-ний ажилтны мэргэжлийн үнэмлэх, холбогдох маягийн зэрэглэлтэй этгээд, эсхүл
4.2 ИНД-145-ын дагуу гэрчилгээжсэн байгууллагаас зөвшөөрөл олгогдсон этгээд.
(б) ИНД-61-ийн дагуу нисэгчийн үнэмлэх, холбогдох маягийн зэрэглэл эзэмшигч нь дараах тохиолдолд энэ дүрмийн Хавсралт A-д заасан ТҮ-г гүйцэтгэнэ:
1/ холбогдох сургалтанд хамрагдсан;
2/ агаарын хөлгийг эзэмшигч, эсвэл ашиглагчийн эрхтэй бол.
(в) Планер, түүний бүрэлдэхүүн эд анги, тоног төхөөрөмжид ТҮ хийх этгээд нь:
1/ ИНД-149-ийн дагуу нисэх клубын гэрчилгээ эзэмшигч байна; эсхүл
2/ ИНД-149-ийн дагуу нисэх клубын гэрчилгээ эзэмшигчийн шууд хяналтанд ТҮ-г гүйцэтгэнэ.
43.53. Техник үйлчилгээг гүйцэтгэх
(a) Агаарын хөлөг, түүний эд ангид ТҮ гүйцэтгэх этгээд нь дараах шаардлагыг хангасан байна:
1/ агаарын хөлгийн НТЧ-ын хадгалалтыг хангахад шаардлагатай ТҮ-ний үйл ажиллагаа болон агаарын хөлгийн бүтэц, систем, тоног төхөөрөмжийн талаар зохих мэдлэгтэй байна;
2/ агаарын хөлгийн ТҮ-ний хөтөлбөр, үйлдвэрлэгчийн зааврыг мөрдөж ажиллахад шаардагдах ажлын байр, багаж тоног төхөөрөмжийг бүрдүүлсэн байна;
3/ НТЧ-ын хадгалалтын зааварчилга, үйлдвэрлэгчийн ТҮ-ний заавар, журам, технологийг ашигладаг байна (заавар, түүний нэмэлт өөрчлөлтийг ИНЕГ-ын дарга хүлээн зөвшөөрсөн байна);
4/ ИНД-21-ийн "Ж" Бүлэгт заасны дагуу материал сэлбэг, тоног төхөөрөмжийг ашиглана;
5/ энэ зүйлийн (а)-гийн 3/-т заасан зааварт шаардсан шалгах багаж төхөөрөмж ашиглана;
6/ үйлдвэрлэгчийн зөвлөсөн тусгай болон шалгах тоног төхөөрөмж, эсхүл түүнтэй адилтгах, ажиллах нөхцөл нь шалгагдаж баталгаажсан тоног төхөөрөмж ашиглана;
7/ агаарын хөлөг, түүний эд анги нь НТЧ-ын холбогдох шаардлагуудыг хангаж байгаа эсэхийг бататган ТҮ-г гүйцэтгэнэ;
8/ ТҮ-г гүйцэтгэхдээ үйлдвэрлэгчийн ТҮ-ний зааврын "НТЧ-ын хязгаарлалт" гэсэн бүлэг, эсхүл НТЧ-ын хадгалалтыг хангах талаар гарсан зааврыг мөрдөнө;
9/ ТҮ-г ИНД-91 ба ИНД-119-ийн дагуу ИНЕГ-ын эрх бүхий этгээдээр батлагдсан хөтөлбөрийг үндэслэн гүйцэтгэж байгаа бол:
9.1 ТҮ-ний хөтөлбөрийг гүйцэтгэхээс өмнө агаарын хөлөгт бүрэн үзлэг хийнэ;
9.2 анхан шатны үзлэг хийсний дараа хөтөлбөрийн дагуу нарийвчилсан үзлэг хийнэ.
10/ агаарын хөлөг, түүний эд анги НТЧ-ын шаардлага хангасан эсэхийг бататган ТҮ-нээс гаргахдаа түүний техникийн нөхцөл байдал нь тухайн агаарын хөлөг, эд ангийн анхны хувилбар болон хийгдсэн өөрчлөлт шинэчлэлттэй нийцэж байгаа эсэхийг дараах үзүүлэлтээр тодорхойлно:
10.1 аэродинамик;
10.2 бүтцийн бөх бат байдал;
10.3 чичиргээ болон эвдрэл гэмтлийг эсэргүүцэх чадвар;
10.4 НТЧ-т нөлөөлөх бусад шинж чанар.
11/ техник үйлчилгээний төгсгөлд, агаарын хөлөг, эсхүл түүний бүрэлдэхүүн хэсэг нь дуу чимээний хязгаарлалт болон хөдөлгүүрээс гарах хийн ялгаруулалтад тавигдах гэрчилгээжүүлэлтийн шаардлагуудыг хангасан эсэхийг бататгана;
12/ техник үйлчилгээг гүйцэтгэх, хянах, баталгаажуулах болон техник үйлчилгээнээс гаргах эрх бүхий этгээдийн ажлын цагийн хязгаарлалтыг доорхи байдлаар тогтоосон журамтай байна. Үүнд:
12.1 үүрэгт ажлаа гүйцэтгэж эхлэхээс өмнөх 24 цагийн хугацаанд үргэлжилсэн 8-аас доошгүй цагт нь амарсан байх;
12.2 хэрэв ажлын өдрийг 30 хоногоор тооцох бол үргэлжилсэн 24 цагаар 4-өөс доошгүй удаа амарсан байх.
(б) Энэ зүйлийн (г)-д зааснаас бусад тохиолдолд ИНД-145-ын дагуу гэрчилгээ эзэмшээгүй аливаа этгээд агаарын тээврийн үйл ажиллагаанд ашиглагдаж байгаа дараах агаарын хөлөг, эд ангид ТҮ-г гүйцэтгэхгүй ба тэдгээрийг ТҮ-нээс гаргахгүй:
1/ үйл ажиллагаанд ашиглах агаарын хөлөг нь:
1.1 хөөрөлтийн хамгийн их жин нь 5700 кг-аас их; эсхүл
1.2 нисэх багийн гишүүдийн суудлаас гадна 10 ба түүнээс дээш зорчигчийн суудалтай.
2/ энэ зүйлийн (б)-гийн 1/-д дурьдсан агаарын хөлөгт суурилуулах болон суурилагдсан эд анги.
(в) Энэ зүйлийн (г)-д зааснаас бусад тохиолдолд ИНД-145-ын дагуу гэрчилгээ эзэмшээгүй аливаа этгээд агаарын хөлөг, түүний бүрэлдэхүүн, эд ангид дараах ТҮ гүйцэтгэхгүй ба тэдгээрийг ТҮ-нээс гаргахыг хориглоно:
1/ эд ангийн их засвар;
2/ НТЧ-тай холбогдолтой өгөгдөхүүний шаардлагын улмаас үйлдвэрлэгч, эсхүл ИНЕГ-ын даргаар баталгаажсан эталоныг ашиглан агаарын хөлөг, түүний эд ангид гүйцэтгэх ТҮ;
3/ дор дурьдсанаас бусад тохиолдолд эд анги, түүний бүрэлдэхүүн хэсэгт лабораторын үзлэг хийх, шаардлагатай дутагдлыг арилгах ТҮ:
3.1 эд ангийн дутагдалтай хэсгийг ердийн аргаар солих;
3.2 шалгах багаж хэрэгсэлгүйгээр ажиллагааг шалгах үед дутагдал нь илэрхий мэдэгдэж байх.
4/ агаарын хөлгийн хөдөлгүүрт хийх дараах ТҮ:
4.1 цилиндр болон бүлүүрийн хэсэгт үзлэг хийхээс бусад тохиолдолд поршинт хөдөлгүүрийг задлах, угсрах; эсхүл
4.2 хөдөлгүүрийн ашиглалтын зааврын дагуу үндсэн бүрээс их биений холбоосоор салган үндсэн эргэх эд анги болон бүрээс их биеийг солих ажиллагаанаас бусад тохиолдолд турбинт хөдөлгүүрийн үндсэн эргэх хэсэг, эсхүл үндсэн бүрээс их биеийг задлах угсрах; эсхүл
4.3 редукторын гэмтэл дутагдлыг засах.
5/ тухайн агаарын хөлгийн үйлдвэрлэгчээс гаргасан зааврын дагуу сэнсний динамик тэнцвэржүүлэлт хийхээс өөрөөр тэнцвэржүүлэлт хийх ТҮ;
6/ үйлдвэрлэгчээс гаргасан ТҮ-ний зааврын дагуу дотор талын үзлэг хийх зорилгоор задлахаас бусад тохиолдолд нисдэг тэрэгний дамжуулах редукторын аливаа эд ангийг задлах ТҮ.
(г) Энэ зүйлийн (б), (в) хэсэг нь тусгай ангиллын НТЧ-ын гэрчилгээтэй агаарын хөлөг, эсхүл хөнгөн агаарын хөлөг, планер, хөдөлгүүрт планер, агаарын бөмбөлөгт хамаарахгүй.
(a) Дараах ажиллагаа хийгдээгүй тохиолдолд аливаа этгээд агаарын хөлөг, түүний их бие, хөдөлгүүр, сэнс, тоног төхөөрөмж, эд ангийн их засварын бүртгэл, бичилтийг техникийн баримтанд хийхийг хориглоно:
1/ задаргаа, цэвэрлэгээ, үзлэг, шалгалт, засвар нь ИНЕГ-ын даргаас хүлээн зөвшөөрсөн арга технологийн дагуу хийгдсэн ба буцаан угсрагдсан;
2/ дараах байдлаар шалгагдсан:
2.1 ИНД-21-ийн дагуу маягийн гэрчилгээ, үйлдвэрлэлийн зөвшөөрөл эзэмшигчийн боловсруулсан, ИНЕГ-аас хүлээн зөвшөөрсөн техникийн үзүүлэлтүүд болон стандартын дагуу; эсхүл
2.2 ИНЕГ-аас хүлээн зөвшөөрсөн бусад техникийн үзүүлэлтүүд болон стандартын дагуу.
43.57. Жилийн ба 100 цагийн үзлэг шалгалт
(a) ИНД-91-д шаардсан, жилийн ба 100 цагийн үзлэг шалгалтыг энэ дүрмийн Хавсралт А-д заасны дагуу хийнэ.
43.59. Радио тоноглолын үзлэг шалгалт
(a) ИНД-91-д шаардсан, агаарын хөлгийн радио тоноглолын үзлэг шалгалтыг энэ дүрмийн Хавсралт Б-д заасны дагуу хийнэ.
43.61. Өндөр хэмжигч системийг шалгах
(a) ИНД-91-д шаардсан, агаарын хөлгийн нислэгийн өндөр хэмжигч системийг шалгах үзлэгийг үйлдвэрлэгчийн зааврын дагуу боловсруулсан, ИНЕГ-аас баталгаажуулсан ТҮ-ний хөтөлбөрийн дагуу шалгана.
43.63. Агаарын хөлгийн хариулагчийг шалгах
(a) ИНД-91-д шаардсанаар, агаарын хөлгийн хариулагчийг үйлдвэрлэгчийн зааврын дагуу боловсруулсан, ИНЕГ-аас баталгаажуулсан ТҮ-ний хөтөлбөрийн дагуу шалгана.
43.65. Ослын байршил дамжуулагчийн үзлэг шалгалт
(a) ИНД-91–д шаардсан, ослын байршил дамжуулагчийг шалгах үзлэгийг энэ дүрмийн Хавсралт Е-д заасны дагуу гүйцэтгэнэ.
43.67. Үл эвдэх сорилын аргаар шалгах
(a) Агаарын хөлөг, түүний эд ангийн ТҮ-нд шингэний нэвчих арга, соронзон бөөмийн арга, хуйларсан гүйдлийн арга, хэт авианы болон радиографийн зэрэг үл эвдэх сорилын аргуудыг ашиглах бол тухайн ТҮ-г гүйцэтгэх этгээд нь:
1/ ашиглаж буй техник технологид тохирсон, олон улсын байгууллагаас олгосон гэрчилгээ, эсхүл ИНЕГ-аас хүлээн зөвшөөрсөн адил чанарын гэрчилгээтэй байна;
2/ ИНЕГ-аас хүлээн зөвшөөрсөн үл эвдэх сорилын аргын зохих аргачлал, техник технологийг ашиглан гүйцэтгэнэ.
43.69 Техник үйлчилгээний бичиг баримтын хөтлөлт
(a) Агаарын хөлөг, түүний эд ангид ТҮ хийсэн аливаа этгээд уг ТҮ-ний ажил дууссаны дараа бичиг баримтын дараах хөтлөлтийг хийнэ:
1/ үзлэг шалгалт хийхэд ашигласан заавар, технологи ба ТҮ-гээр хийгдсэн нийт ажилд болон техникийн үзүүлэлт;
2/ буусан, суурилуулсан эд ангийн:
2.1 тодорхойлолт;
2.2 үйлдвэрлэгчийн болон серийн дугаар;
2.3 "ИНЕГ-ын Маягт нэг"-ийн тайлбар, эсхүл ТҮ-нээс гаргасан баримт.
3/ хийсэн ТҮ-ний ажил, үзлэг шалгалтын үр дүн, газарт болон агаарт шалгасан дүгнэлт;
4/ өндөр хэмжигч системийн үзлэг шалгалт, шалгагдсан өндрийн хамгийн их хэмжээ, огноо;
5/ дууссан огноо;
6/ ТҮ хийсэн этгээдийн, эсхүл ТҮ-нээс гаргасан эрх бүхий этгээдийн нэр;
7/ ТҮ-г хийсэн байгууллагын нэр, хаяг;
8/ ТҮ хийгдэх болсон шалтгаан (хатуу буулт, эсхүл зөрчил, дутагдлын улмаас үүссэн эвдрэл гэмтэл, дутагдал гэх мэт).
(б) ТҮ хийх этгээд нь:
1/ хөлгийн борт журнал болон ИНЕГ-аас хүлээн зөвшөөрсөн ТҮ-ний бичиг баримтад энэ зүйлийн (а)-д заасан бичилтийг хийнэ;
2/ бичиг баримтын хөтлөлтийг тод гаргацтай бичнэ;
3/ дараах бичиг баримтад ТҮ-ний ажлын карт-наряд болон холбогдох бусад зүйлийг лавлах болгон тэмдэглэнэ:
3.1 борт журнал;
3.2 ИНЕГ-ын хүлээн зөвшөөрсөн ТҮ-ний баримт бичиг.
43.70. Техник үйлчилгээний бичиг баримтад тавигдах шаардлага
(а) Агаарын хөлгийн техник үйлчилгээг энэ зүйлийн (б)-д заасан шаардлагыг хангасан ажлын карт ашиглан гүйцэтгэх ба агаарын хөлгийн техник үйлчилгээний ажил дууссаны дараа эрх бүхий этгээд гарын үсэг зурж баталгаажуулна.
(б) ИНЕГ-аас хүлээн зөвшөөрөгдсөн ТҮ-ний хөтөлбөрийн дагуу боловсруулсан ажлын картыг ИНД-119-ийн дагуу Агаарын тээвэрлэгчийн гэрчилгээ эзэмшигчийн дотоод хяналтын нэгж нь хянаж, баталгаажуулсан байна.
(в) Энэ дүрмийн дагуу үйлдэх техникийн бичиг баримт, тайланд санаатайгаар худал мэдээлэл оруулах, бичиг баримт, тайланг хуурамчаар үйлдэх, засварлахыг хориглоно.
В БҮлэг. Техник ҮйлЧилгээнээс гаргах
43.101 Агаарын хөлөг, түүний эд ангийг техник үйлчилгээнээс гаргах эрх
(a) Энэ зүйлийн (б)-д зааснаас бусад тохиолдолд дараах шаардлагыг хангасан этгээд агаарын хөлөг, түүний эд ангийг ТҮ-нээс гаргах эрхтэй:
1/ ИНД-66-ын дагуу, агаарын хөлгийн ТҮ-ний ажилтны хүчин төгөлдөр мэргэжлийн үнэмлэх, холбогдох маягийн зэрэглэлтэй; эсхүл
2/ ИНД-145-ын дагуу гэрчилгээ эзэмшигч байгууллагаас ТҮ-г баталгаажуулах эрх олгогдсон, эсхүл
3/ ИНЕГ-аас олгосон мэргэжлийн үнэмлэхэнд агаарын хөлөг, түүний эд анги тоног төхөөрөмжийг ТҮ-нээс гаргах эрхийн тэмдэглэгээ хийгдсэн байна;
4/ нисэгчийн үнэмлэх эзэмшигч этгээд нь ТҮ-г энэ дүрмийн 43.51-ийн (б)-ийн дагуу гүйцэтгэнэ;
5/ агаарын хөлөг, эсхүл түүний эд ангийн техник үйлчилгээ Монгол Улсын нутаг дэвсгэрийн гадна хийгдэх бол тухайн ТҮ-г гүйцэтгэх этгээд нь Чикагогийн конвенцийн хэлэлцэн тохирогч аль нэг улсын эрх бүхий байгууллагаас олгосон мэргэжлийн үнэмлэхтэй байна.
(б) Аливаа этгээд ИНД-149-д заасны дагуу планер болон түүний эд ангийн ТҮ-г баталгаажуулах зөвшөөрөлтэй бол планер, түүний эд ангид ТҮ хийгдсэний дараа тэдгээрийг ТҮ-нээс гаргаж болно.
43.103. ТҮ-нээс гаргахад тавигдах шаардлагууд.
(a) Шаардлага хангаагүй, эсхүл ТҮ нь холбогдох дүрмийн дагуу гүйцэтгэгдээгүй агаарын хөлөг, түүний эд ангийг ТҮ-нээс гаргахыг хориглоно.
(б) Агаарын хөлөг, түүний эд ангид хийгдсэн үндсэн өөрчлөлт, үндсэн засвар нь энэ дүрмийн "Д" Бүлэгт заагдсаны дагуу баталгаажаагүй тохиолдолд тэдгээрийг ТҮ-нээс гаргахыг хориглоно.
(в) Агаарын хөлөг, түүний эд ангийн өөрчлөлт, эсвэл засварын үеийн техникийн үзүүлэлтүүд нь Нислэг ашиглалтын зааварт тусгагдсан нислэгийн үзүүлэлтүүд ба ашиглалтын хязгаарлалтуудыг өөрчлөхөд хүрвэл тухайн өөрчлөлтүүдийг Нислэг ашиглалтын зааварт оруулах хүртэл агаарын хөлөг, түүний эд ангийг ТҮ-нээс гаргахыг хориглоно.
(г) 10 дугаар сарын 15-ны өдрөөс 3 дугаар сарын 01 хүртэлх хугацаанд тухайн маягийн агаарын хөлгийг хүйтний улиралд ашиглах тухай Иргэний нисэхийн ерөнхий газраас хүлээн зөвшөөрсөн журмын заалтуудыг биелүүлээгүй тохиолдолд бүх төрлийн техник үйлчилгээнээс (нислэгийн өмнөх болон завсрын буудалд гүйцэтгэх техник үйлчилгээг оролцуулаад) гаргахыг хориглоно.
43.105. Техник үйлчилгээний дараах баталгаажуулалт
(a) Агаарын хөлөг, түүний эд ангийг ТҮ-нээс гаргах эрх бүхий этгээд агаарын хөлгийн бортжурнал болон бусад бичиг баримтад энэ дүрмийн 43.69-ийн (б)-гийн 1/-д шаардсаны дагуу тэмдэглэл хийхдээ:
1/ ТҮ-нээс гаргах баталгааг:
1.1 энэ дүрмийн 43.69-т шаардсан бичилтүүд хийгдсэний дараа;
1.2 ТҮ-ний ажил нь холбогдох дүрмийн дагуу хийгдэж ТҮ-нээс гаргах шаардлагад нийцсэнийг бататгасны дараа тус тус гаргана.
2/ ТҮ-нээс гаргах баталгаанд:
2.1 баталгаа гаргасан этгээдийн гарын үсэг, үнэмлэх /зөвшөөрлийн дугаар;
2.2 баталгаа гаргасан он, сар, өдрийг бичнэ.
(б) Агаарын хөлөгт суурилагдаагүй, эсхүл суурилуулах гэж байгаа эд ангийг ТҮ-нээс гаргах тохиолдолд ТҮ-нээс гаргах эрх бүхий этгээд нь тухайн эд ангид: дараах бичиг баримтын бүрдүүлэлт хийнэ:
1/ ИНЕГ-ын "ИНЕГ Маягт Нэг" – ээр:
1.1 тухайн ТҮ нь ИНД-145-ын дагуу гэрчилгээжсэн байгууллагаар хийгдсэн байхыг; эсхүл
1.2 тухайн эд анги нь экспортлогдсон байхыг шаардана.
43.107. Ажиллагаагүй тоног төхөөрөмж
(a) ИНД-91-ийн дагуу, ажиллагаагүй байж болох тоноглолтой агаарын хөлөг, түүний эд ангийг ТҮ-нээс гаргах этгээд нь:
1/ агаарын хөлгийг ашиглагч/эзэмшигч этгээдэд ажиллагаагүй тоноглолын жагсаалтыг гаргаж өгнө;
2/ агаарын хөлгийн бүхээгийн ажиллагаагүй тоног төхөөрөмж, удирдлагын болон хяналтын самбарын зохих хэсэгт "АЖИЛЛАГААГҮЙ" гэсэн бичээс, санамжийг байрлуулсан байна;
3/ агаарын хөлгийн бортжурнал, эсхүл бусад бичиг баримтад ТҮ-нээс гаргасан тухай бичилтийг:
3.1 энэ дүрмийн 43.69-т шаардсан бичилтүүд хийгдсэний дараа хийх ба;
3.2 ТҮ-ний ажлууд холбогдох дүрмийн дагуу хийгдэж, агаарын хөлөг, түүний эд ангийг ТҮ-нээс гаргах шаардлагыг хангасан гэдгийг заасан байна.
(a) Холбогдох дүрэм, зааврын дагуу үзлэг шалгалтыг гүйцэтгэсний эцэст агаарын хөлөг, түүний эд ангийг ТҮ-нээс гаргах боломжгүй байвал үзлэгийг гүйцэтгэсэн этгээд нь:
1/ тухайн агаарын хөлөгт илэрсэн НТЧ-ын хадгалалтад нөлөөлөх дутагдлын жагсаалтыг Тээвэрлэгчид гаргаж өгнө;
2/ энэ дүрмийн 43.69-ийн (б)-гийн 1/-д шаардсан, агаарын хөлгийн бортжурнал, эсхүл бусад бичиг баримтад агаарын хөлөг, түүний эд ангийг ТҮ-нээс гаргахад нийцэхгүй байгаа талаар бичилт хийнэ;
3/ энэ зүйлийн 2/-т заасан бичилтэд:
3.1 бичилт хийсэн этгээдийн гарын үсэг, мэргэжлийн үнэмлэх/ зөвшөөрлийн дугаар;
3.2 бичилт хийсэн он, сар, өдрийг тэмдэглэнэ.
4/ агаарын хөлгийн бүхээгийн хянах самбар, удирдлагын ажиллагаагүй хэрэглэл, тоног төхөөрөмжийн зохих хэсэгт "АЖИЛЛАГААГҮЙ" гэсэн бичээс тэмдэглэгээг байрлуулсан байна.
(a) Агаарын хөлөг, түүний эд анги болон аль нэг удирдлагын системийн тохируулга, эсхүл өөрчлөлт ба анх удаагийн угсралт хийсний дараа, дараахь давхар үзлэг шалгалтыг гүйцэтгээгүй тохиолдолд тухайн агаарын хөлөг, түүний эд ангийг ТҮ-нээс гаргахыг хориглоно:
1/ энэ дүрмийн 43.101-ийн дагуу эрх олгогдсон этгээдийн гүйцэтгэх удирдлагын системийн ТҮ-ний дараа түүнийг ТҮ-нээс гаргах үзлэг;
2/ дараахь шаардлагыг хангасан өөр этгээдээр давхар үзлэг хийлгэх:
2.1 давхар үзлэгийг гүйцэтгэхэд шаардлагатай дадлага туршлагатай, зохих сургалтанд амжилттай хамрагдсан; ба
2.2 энэ зүйлийн 1/-д заагдсан этгээд томилсон байна.
3/ агаарын хөлөг, эсхүл түүний бүрэлдэхүүн хэсгийн удирдлагын системийн ажиллагаа хэвийн эсэх;
4/ удирдлагын системийн угсралтын ажил нь зөв хийгдэж, шаардлагатай түгжээний механизм нь зохих байрлалд болон холбогдох техник үйлчилгээний ажил нь бүрэн хийгдсэн эсэх.
(б) Энэ зүйлийн (a)-д заасан аюулгүй ажиллагааны давхар үзлэгийг гүйцэтгэх этгээд нь энэ дүрмийн 43.69-ийн (б)-ийн 1/-д шаардсаны дагуу бортжурнал, эсхүл бусад бичиг баримтад дараахь бичилтийг хийнэ:
1/ тухайн агаарын хөлгийн удирдлагын систем, эсхүл эд ангийн удирдлагын систем нь аливаа саадгүй, зөв ажиллаж байгааг тэмдэглэнэ;
2/ бичилт хийсэн этгээдийн гарын үсэг, мэргэжлийн үнэмлэх/зөвшөөрлийн дугаар болон бичилт хийсэн он, сар, өдрийг тэмдэглэнэ.
43.114. Поршинт хөдөлгүүрийг газарт асааж шалгах
(a) Жилийн, эсхүл 100 цагийн үйлчилгээ хийгдсэн поршинт хөдөлгүүрт агаарын хөлгийг ТҮ-нээс гаргахдаа дараах зүйлийг бататгана:
1/ агаарын хөлгийн хөдөлгүүр болон хөдөлгүүрийн ажлын горимыг үйлдвэрлэгчээс өгсөн зааварчилгын дагуу дараах байдлаар газарт асааж шалгасан байна:
1.1 хөдөлгүүрийн чадал (бага горим дээрх эргэлт);
1.2 асаалтын систем;
1.3 түлш болон маслын даралт;
1.4 цилиндрийн болон хөргөлтийн температур, мөн маслын температур.
2/ гадна агаарын хэм болон агаарын даралт, үр дүнгийн дэлгэрэнгүй бичилтийг:
2.1 тухайн хөдөлгүүрийн техникийн журнал, эсхүл агаарын хөлгийн бортжурналд; эсхүл
2.2 ИНЕГ-аас хүлээн зөвшөөрсөн ТҮ-ний баримтанд хийнэ.
43.115. Турбинт хөдөлгүүрийг газарт асааж шалгах
(a) Жилийн, эсхүл 100 цагийн үйлчилгээ хийгдсэн турбинт хөдөлгүүрт агаарын хөлгийг ТҮ-нээс гаргахдаа дараах зүйлийг бататгана:
1/ хөдөлгүүрийн ажлын горимыг үйлдвэрлэгчээс өгсөн зааварчилгын дагуу газарт асааж шалгасан байна:
2/ гадна агаарын хэм болон агаарын даралт, хянах үзүүлэлтүүдийн дэлгэрэнгүй бичилтийг:
2.1 тухайн хөдөлгүүрийн техникийн журнал, эсхүл агаарын хөлгийн бортжурналд; эсхүл
2.2 ИНЕГ-аас хүлээн зөвшөөрсөн ТҮ-ний баримтанд хийнэ.
43.116. Техникийн бичиг баримтын бүрдэл
(a) Техникийн бичиг баримтын бүрдэл дутуу, хийгдэх ёстой бичлэг, хойшлогдсон засвар үйлчилгээний талаарх мэдээлэл зэрэг нь дутуу хийгдсэн бол аливаа этгээд агаарын хөлөг, түүний эд ангийг ТҮ-нээс гаргаж болохгүй.
Г БҮлэг. Нислэгт Тэнцэх Чадварын жилийн Үзлэг
43.151. Үзлэгийг гүйцэтгэх этгээд
(a) Энэ зүйлийн (б)-д зааснаас бусад тохиолдолд, ИНД-66-ийн дагуу мэргэжлийн эрх авсан этгээд агаарын хөлгийн НТЧ-ын жилийн үзлэг шалгалтыг гүйцэтгэх эрхтэй.
(б) Аливаа этгээд дараах тохиолдолд планерын НТЧ-ын жилийн үзлэгийг гүйцэтгэж болно:
1/ эрх бүхий байгууллагаас планерын НТЧ-ын жилийн үзлэгийг гүйцэтгэх эрх олгогдсон;
2/ планер, түүний эд ангид үзлэг хийх, шалгах, зааварчлах сургалтад амжилттай хамрагдсан.
43.153. Үзлэгт тавигдах шаардлага
(a) Энэ зүйлийн (б)-д зааснаас бусад тохиолдолд, аливаа этгээд агаарын хөлгийн НТЧ-ын жилийн үзлэгийг гүйцэтгэж баталгаажуулахаас өмнө:
1/ тухайн агаарын хөлөг нь өөрийн маягийн гэрчилгээндээ нийцэж байгаа эсэхийг бататгана;
2/ аливаа өөрчлөлт болон засвар нь ИНД-21-д бичигдсэн техникийн өгөгдөхүүнүүдтэй нийцэж буй эсэхийг бататгана;
3/ ТҮ-ний зохих хөтөлбөрт тусгагдсан бүх ТҮ бүрэн хэмжээгээр хийгдсэн эсэхийг бататгана;
4/ хүчин төгөлдөр бүх НТЧ-ын удирдамж (AD) гүйцэтгэгдсэн эсэхийг бататгана;
5/ техникийн бичлэгт орсон бүх дутагдлуудад ИНД-91–ийн дагуу арга хэмжээ авсан эсэхийг бататгана;
6/ ТҮ-нээс гаргах бүх ажиллагаа нь "В" Бүлгийн дагуу хийгдсэн эсэхийг бататгана;
7/ бүх эд ангийн их засвар болон ашиглалтын хугацаа нь зохих ТҮ-ний хөтөлбөрт тусгагдсан хязгаарт байгаа эсэхийг бататгана;
8/ агаарын хөлгийн бортжурнал дээрх жин ба төвлөрөлтийн өгөгдөхүүнүүд нь цэвэр нямбай, гаргацтай бичигдсэн ба тухайн агаарын хөлгийн маягийн гэрчилгээнд заагдсан хязгаарлалтанд байгаа эсэхийг бататгана;
9/ тухайн агаарын хөлгийн Нислэгийн ашиглалтын зааварт хамгийн сүүлчийн өөрчлөлт, шинэчлэлтийг хийсэн эсэхийг бататгана;
10/ тухайн агаарын хөлгийн ерөнхий байдалд хийх үзлэгийг гүйцэтгэнэ;
11/ хатуу цагтай эд анги бүрийн их засварын болон ашиглалтын хугацааны талаархи бүртгэл тэмдэглэл нь зохих үйлдвэрлэгчийн баримт бичигт тогтоосон хязгаарлалтын хүрээнд байгаа эсэхийг шалгах бөгөөд хэрэв шаардлагатай бол серийн дугаарыг биет үзлэгээр шалгана.
(б) Энэ зүйлийн (a)-гийн 1/ ба 2/–т бичигдсэн шаардлагууд нь ИНД-21-ийн "Е" Бүлгийн дагуу тусгай ангиллын НТЧ-ын гэрчилгээ олгогдсон агаарын хөлөгт хамаарахгүй.
(a) Агаарын хөлгийн НТЧ-ыг тогтоох жилийн үзлэгийг гүйцэтгэж, баталгаажуулж байгаа этгээд нь агаарын хөлгийн бортжурнал ба техникийн бичиг баримтад:
1/ дараах бичилтийг хийнэ:
Энэхүү агаарын хөлөгт НТЧ-ын жилийн үзлэг хийгдсэн бөгөөд ИНД-91 болон ИНД-43-ын шаардлагуудыг хангасан болохыг баталгаажуулав.
… он … сар … өдөр, ………….. дугаар, ……………………. гарын үсэг
2/ дараагийн үзлэг хийгдэх он, сар, өдрийг бичнэ.
43.156. Үзлэгээр илэрсэн дутагдлыг бүртгэх, засах
(a) НТЧ-ын жилийн үзлэгийг гүйцэтгэсэн этгээд тухайн агаарын хөлөг энэ дүрмийн 43.153-ын (a)-д заасан шаардлагуудыг хангаагүйг тогтоовол:
1/ илэрсэн дутагдлуудын бичилтийг агаарын хөлгийн бортжурнал болон бусад техникийн зөвшөөрөгдсөн бичиг баримтанд хийнэ;
2/ илэрсэн дутагдлын талаар ИНЕГ-т мэдээлнэ.
(б) НТЧ-ын жилийн үзлэгийг гүйцэтгэсэн этгээд энэ дүрмийн 43.153-ын (a)-гийн 2/-т бичигдсэн шаардлагатай холбоотой дутагдлыг илрүүлбэл тухайн агаарын хөлгийг эзэмшигчийн баталгаагаар, дутагдлыг засах хугацааг хойшлуулж болно.
(в) Энэ зүйлийн (б)-гийн дагуу зөвшөөрөгдөх тэрхүү хойшлуулагдсан ТҮ нь:
1/ тухайн агаарын хөлгийн нислэгийн аюулгүй ажиллагаанд нөлөөлөхгүй байна;
2/ тухайн агаарын хөлгийн бортжурнал болон бусад техникийн зөвшөөрөгдсөн бичиг баримтанд НТЧ-ын жилийн үзлэг хийсэн этгээдээр бичигдсэн байна.
Д БҮлэг. Үндсэн ӨӨрЧлӨлт, Үндсэн засварыг баталгаажуулах
(a) Энэ бүлэгт ИНД-21-ийн дагуу НТЧ-ын стандарт, эсхүл хязгаарлагдмал ангиллын гэрчилгээ олгогдсон агаарын хөлгүүдийн үндсэн өөрчлөлт, засварыг баталгаажуулах үйл ажиллагааны журмыг тогтооно.
43.203. Үндсэн өөрчлөлт, засварыг баталгаажуулах
(a) Аливаа этгээд дараах тохиолдолд агаарын хөлөг, түүний эд ангид хийгдэх үндсэн өөрчлөлт, засварыг баталгаажуулахгүй:
1/ ИНД- 66-ийн "Д" Бүлгийн дагуу үзлэг шалгалт хийх эрхгүй бол;
2/ ИНД-145-ын дагуу ТҮ-ний байгууллагын гэрчилгээ олгогдоогүй, баталгаажуулах эрхгүй бол;
3/ планер болон түүний эд ангийн хувьд:
3.1 ИНД-149-ийн дагуу нисэх клубийн гэрчилгээ олгогдоогүй, баталгаажуулах эрхгүй; эсхүл
3.2 ИНЕГ-аас хүлээн зөвшөөрсөн шалгалтыг өгөөгүй, зааварчлах сургалтад хамрагдаагүй бол.
43.205. Баталгаажуулалтад тавигдах шаардлага
(a) Агаарын хөлөг, түүний эд ангийн үндсэн өөрчлөлт, засварыг баталгаажуулах этгээд юуны өмнө тухайн өөрчлөлт, засвар нь ИНЕГ-аас хүлээн зөвшөөрсөн техникийн өгөгдөхүүн, стандарт шаардлагад тохирч байгаа эсэхийг магадлана.
(a) Энэ зүйлийн (б)-д зааснаас бусад тохиолдолд, агаарын хөлөг болон түүний эд ангийн үндсэн өөрчлөлт, засвар нь энэ дүрмийн 43.205-д шаардсан стандарт шаардлагад тохирч байвал тэдгээрийг баталгаажуулах этгээд нь ИНЕГ-337 маягтыг бүрдүүлэх ба маягтын хуулбарыг агаарын хөлгийн бүртгэлийн гэрчилгээ эзэмшигчид өгнө.
(б) ИНД-145-ын дагуу гэрчилгээжсэн ТҮ-ний байгууллага нь энэ зүйлийн (a)-д шаардсан мэдээллийг ИНЕГ-337 маягтаас өөр бичиг баримтаар өгч болно.
(в) ИНЕГ-337 маягт бүрдүүлэн баталгаажуулж буй этгээд нь бүрдүүлсэн маягтын хуулбарыг баталгаажилт хийгдсэнээс хойш 7 хоногийн дотор ИНЕГ-т ирүүлсэн байна.
Хавсралт A. НисГэгЧийн гҮйцэтгэх ТеХНИК ҮЙЛЧИЛГЭЭ
(a) ИНД-43.51-ийн (б)-ийн дагуу эрх олгогдсон этгээд дараах зүйлийг багтаасан ТҮ-г гүйцэтгэнэ:
1/ дугуй, эсхүл өехийн арын хамгаалалтын тулгуур бүрээс (tail skid shoes) солих;
2/ таг, бүрээс, нээлхий зэргээс бусад, задалж салгах шаардлагагүй хэсгүүдийн тосолгоо хийх;
3/ дараах хэсгүүдээс бусад хэсэгт энгийн, эсхүл тур зуурын даавуун нөхөөсөн засвар хийх ба тухайн засвар нь товгор оёдол, эсвэл restringing-гүй байна:
3.1 удирдлагын гадаргуу дээр;
3.2 удирдлагын гадаргуу болон үндсэн бүтцийн хэсгийг салгах шаардлагатай хэсэг дээр.
4/ дараахь ажиллагааг багтаагаагүй, эд ангийн хамгаалах материал, тусгаарлагч болон бүрхэвч, бүтээлэгний хуучирсан, эсхүл эвдэрсэн хэсгийг засаж сэргээх ажил:
4.1 бүтцийн аливаа үндсэн хэсгийг салгах, задлах; эсхүл
4.2 аливаа ажлын системүүдийн гэмтэл дутагдал; эсхүл
4.3 удирдлагын гадаргууг засаж сэлбэх, хамгаалж тусгаарлах.
5/ үндсэн бүтцэд орохгүй таглаа панель, эсвэл бүрхүүлүүдэд түр зуурын болон энгийн хялбар засвар хийх;
6/ бүтэц, эсхүл аливаа систем, тоноглолыг салгахгүйгээр хажуугийн цонхыг солих;
7/ агаарын хөлгийн цэнэг хуримтлуулагчийг солих;
8/ гал хамгаалагч болон гэрлүүдийг солих;
9/ дараахь зүйлүүдийг багтаасан GPS-ын тоноглолын ТҮ:
9.1 хүлээн авагчийг суурилуулах болон салгахад хялбар, тухайн төхөөрөмж дээрээ ажиллагааг шалгах боломжтой, суурилуулах болон салгах зааварчилгаа нь ойр бэлэн байх;
9.2 замын мэдээллийн санд өөрчлөлт оруулах.
10/ шингэний саванд гидро шингэн нэмж хийх;
11/ хөдөлгүүрийн компрессорын үеийг угаах:
11.1 угаах төхөөрөмжийг суурилуулахад хөдөлгүүрийн удирдлагын анхдагч системийг задалж салгах шаардлагагүй байх;
11.2 угаах тухай зохих мэдээлэлтэй байх ба энэ нь угаах тоног төхөөрөмжийг суурилуулах болон салгаж авах журмыг багтаасан байх бөгөөд хөдөлгүүрийн угаах болон хатаах эргэлтийн үед аюулгүй ажиллагааг хангах.
12/ дараах тохиолдолд ховил дээр хөдөлгөөнтэй байх тоноглол болон суудал, хаалгуудыг суурилуулах болон салгах:
12.1 тухайн тоноглол суурилагдсан болон суурилагдаагүй үеийн агаарын хөлгийн хэв загвар нь хүлээн зөвшөөрөгдсөн бол;
12.2 агаарын хөлгийн нислэг ашиглалтын зааварт тухайн тоноглолыг суурилуулсан болон суурилуулаагүй үеийн жин төвлөрөлтийн өгөгдөхүүнийг багтаасан нислэгийн аюулгүй ажиллагааны мэдээлэл орсон бол;
12.3 тухайн тоноглолыг суурилуулах ба салгах тухай мэдээлэл ойр, бэлэн байгаа бол;
12.4 тусгай багаж хэрэгсэл шаардлагагүй, эсвэл ээлжит үзлэг шаардсан бол.
13/ дахин давтагддаг НТЧ-ын удирдамжийг гүйцэтгэх ба энэхүү үзлэг нь:
13.1 удирдлагын систем нь ИНД-91-д заагдсаны дагуу нислэгт шалгагдсан байх ба тухайн агаарын хөлөг үйлчилгээнд гарахаас өмнө дахин үзлэг хийгдсэн байна;
13.2 тусгай багаж тоног төхөөрөмж шаардагдахгүй байна.
Хавсралт Б. Агаарын хӨлгийн радио тоноглолын Үзлэг
(a) Энэ дүрмийн 43.59-д дурьдагдсан этгээд нь дараахь үзлэг шалгалтыг гүйцэтгэнэ:
1/ ашиглалтын явцад хийгдсэн ТҮ, техникийн бичиг баримтын хөтлөлтийг холбогдох дүрэм заавартай харьцуулан шалгах,
2/ тоноглолын суурийн холбоос бэхэлгээ болон зөөллөгч амортизаторуудын ажиллагааны хэвийн эсэргүүцэл нь 0.05 ОМ байгаа эсэхийг шалгах;
3/ радио тоноглолуудын хооронд харилцан үүсэх радио долгионы нөлөөг үзэж шалгах;
4/ дотоод холбооны системүүдийг шалгаж бататгах:
4.1 аудио оролтын сигналгүй үед шуугианы үлдэгдэл түвшин 30 децибелл (dB)-ээс доош байгаа эсэх;
4.2 хэвийн сигналын оролттой үеийн хэвийн болон хэвийн бус гаралтын харьцаа 45 dB-ээс багагүй байгаа эсэх.
5/ дараах төхөөрөмжийн дамжуулах фидерийн шугам ба антенны VSWR-ыг шалгах ба болон 3:1-ээс бага байгааг шалгах :
5.1 хэт богино долгионы радиостанц (VHF)
5.2 богино долгионы радиостанц (HF)
5.3 зай хэмжигч (DME)
5.4 Ослын байршил дамжуулагч (ELT).
6/ дараах системүүдийн сувагчлал зөв эсэхийг шалгах:
6.1 радиостанц ;
6.2 радиостанц (приемпередатчикаас АСУ хүртэлх);
6.3 хэрэглэлийн буултын систем (ILS);
6.4 хэт богино долгионы тусламжтайгаар онгоцны нислэгийн чиглэлийн өнцөн хэмжигч (VOR);
6.5 DME.
7/ Нислэгийн хэвийн ажиллагаанд VHF холбооны системийн хангалт тохирч байгаа эсэхийг үзэж шалгах;
8/ HF холбооны системд дараахь зүйлсийг үзэж шалгах :
8.1 антенны холбоос ба тусгаарлагчийн эсэргүүцэл хэвийн эсэх,
8.2 системийн ажиллагаа нь хэвийн нислэгийн үйл ажиллагаанд нийцэж буй эсэх.
9/ Радио компасын ажиллагааг дараах заалтаар үзэж шалгах:
9.1 чиглэлгүй антенны тусгаарлагч, эсэргүүцэгч болон холбоосыг шалгах;
9.2 сонсголыг шалгах.
10/ ILS хүлээн авагчийн ажиллагааг зөөврийн шалгах хэрэгслээр дараах заалтын дагуу шалгах:
10.1 модуляцийн алдааг заах анхааруулах тугийг шалгах, курс глиссадын заалтын нарийвчлалыг шалгах, курсын сигналын өргөнийг шалгах, хүлээн авагчийн мэдрэмжийг шалгах
10.2 хүлээн авагчийн сонсголыг шалгах.
11/ VOR-ын ажиллагааг зөөврийн шалгах хэрэгслээр дараах заалтын дагуу шалгах:
11.1 модуляцийн алдааг мэдээлэгч туг дохиог шалгах;
11.2 радио соронзон чиглэл заагч (RMI) индикаторын нарийвчлалыг 30°-ын зайтайгаар бүх чиглэлд үзэх,
11.3 хөдөлгөөн, өөрчлөлт болон курсын өргөн хэмжигчийн чөлөөтэй байдлыг ±1°-ын нарийвчлалтайгаар шалгах;
11.4 хүлээн авагчийн сонсголыг шалгах.
12/ Чиглүүлэгч радиостанцын дохио хүлээн авагч (маркер)-ийн ажиллагааг зөөврийн шалгах хэрэгслээр дараах заалтын дагуу шалгах:
12.1 ажиллагааг 400, 1300 ба 3000 Гц дээр болон дохиолох гэрлийн хамт шалгах;
12.2 дохиоллыг өндөр/нам мэдрэмж дээр шалгах.
13/ DME-гийн ажиллагааг зөөврийн шалгах хэрэгслээр дараах заалтын дагуу шалгах:
13.1 шалгаж буй зайн нарийвчлал болон газрын хурдны заалтыг шалгах;
13.2 хүлээн авагчийн сонсголыг шалгах.
ХАВСРАЛТ Г. ӨНДӨР ХЭМЖИГЧ СИСТЕМИЙН ҮЗЛЭГ, ШАЛГАЛТ
Энэ дүрмийн 43.63-д заагдсан этгээд нь дараах үзлэг шалгалтыг гүйцэтгэнэ.
Г.1. Статик даралтын системийн ажиллагааг шалгах:
(а) аливаа саад тотгор, чийггүй эсэхийг бататгах;
(б) бүтүүмжлэлийн алдагдал нь дараах зөвшөөрөгдсөн хязгаарлалын хүрээнд байгаа эсэхийг бататгах:
1/ Битүүмжлэлгүй онгоцны хувьд:
1.1. Шалгах аргачлал: Аль нэг статик даралтын системийн статик нүхээр ойролцоогоор 2.54 см (1 inch) дифференциал даралт өгөх, эсхүл өндөр хэмжигч дээр тухайн шалгах ажиллагааг хийж байгаа үеийн агаарын хөлгийн байршлын өндрөөс дээш 300 метр (1000 feet)-т уншигдахаар даралт өгөх;
1.2. Зөвшөөрөгдөх хэмжээ: Даралтыг нэмж өгөлгүй 1 минут бүтүүмжлэхэд, өндөр хэмжигч дээрх өндрийн заалт 30 метр (100 feet)-ээс илүүгүй унаж байх.
2/ Битүүмжлэлтэй онгоцны хувьд:
2.1. Шалгах аргачлал: Тухайн онгоцны маягийн гэрчилгээнд заасан бүхээгийн хамгийн их дифференциал даралттай адил хэмжээний дифференциал даралт өгөх;
2.2. Зөвшөөрөгдөх хэмжээ: Даралтыг нэмж өгөлгүй 1 минут бүтүүмжлэхэд, бүхээгийн хамгийн их дифференциал даралттай тохирох өндрийн 2 хувьтай тэнцэх өндрийн алдагдал, эсхүл 30 метр (100 фут)-ийн алдагдал уншигдах ба энэ хоёрын аль их утгаар нь авч үзэх;
(в) Хэрэв статик нүхний халаалт суурилагдсан бол түүний ажиллагааг шалгах;
(г) Нислэгийн ямар ч нөхцөлд гадна орчны агаарын даралт болон статик даралтын систем дэх агаарын даралт хоёрын хоорондын харьцаанд нөлөөлөхүйц засвар өөрчлөлт, бүтцийн гажилт онгоцны их биеийн гадаргууд байхгүй эсэхийг шалгах;
Г.2. Өндөр хэмжигчийг шалгах:
(a) Хэрэв шалгах ажиллагаанд өөрөөр заагаагүй бол тухайн хэрэглэлийг чичиргээ, доргилтонд өртсөн эсэхийг шалгана.
(б) шалгалтыг хүрээлэн буй орчны агаарын хэмийн ойролцоогоор 250C градусаас мэдэгдэхүйц өөр хэмд гүйцэтгэж байгаа бол тодорхойлогдсон нөхцөл байдлаас хазайх хазайлтын хувьд зөвшөөрөгдөх хэм хэмжээг тооцох шаардлагатай.
(в) Өндөр хэмжигчийг дараах байдлаар шалгана.
Заалтын алдаа:
1/ Өндөр хэмжигч нь барометрийн 1013.25 миль барийн даралттай байх бөгөөд Хүснэгт 1-д үзүүлсэн өндөрт хамааралтай даралтанд дүйцсэн, агаарын хөлгийн нислэгийн хэвийн хамгийн дээд өндөрт зориулагдсан байна;
2/ Даралтын уналт нь 6100 метр (20 000 feet)-ээс илүүгүй хурдтайгаар минутанд ойролцоогоор шалгах цэгийн 610 метр (2000 фут)-ийн дотор буурч байна;
3/ Тэрхүү шалгах цэг нь шалгах төхөөрөмжид тохирсон хурданд ойртсон байна;
4/ Өндөр хэмжигчийг шалгах цэг бүрд дүйцсэн даралтанд, заалтыг уншихаас өмнө 1-10 минут байлгана;
5/ Шалгах цэг бүр дээрх алдаа нь Хүснэгт 1-д заасан зөвшөөрөгдсөн хэмжээнээс илүү гарах ёсгүй;
Хоцрох заалт:
6/ Хоцрох заалтын шалгалтыг энэ хэсгийн (в)-ийн 1/-ээс 5/-д тодорхойлсон, заалтын алдаа шалгах дээд хязгаарт дүйцэх даралт дахь өндөр хэмжигчийн эхний заалтаас хойш 15 минутаас ихгүй хугацаанд эхлүүлэх бөгөөд өндөр хэмжигч нь энэхүү даралт дээр байхад нь хоцрох заалтын шалгах ажиллагааг гүйцэтгэж эхлэнэ;
7/ минутанд 1600-гаас 6100 метр (5000-20000 feet)-ийн хурдтайгаар өндөр алдалт хийж байгаа мэтээр, хамгийн дээд өндрийн 50 хувьтай тэнцэх анхны шалгах цэгийн 1000 метр (3000 feet) дотор орж иртэл даралтыг ихэсгэсэн байна;
8/ тухайн шалгах цэг нь энэ үед ойролцоогоор минутанд 1000 метр (3000 feet)-ийн хурданд дөхсөн байна;
9/ заалтыг уншихаас өмнө өндөр хэмжигчийг энэхүү даралтанд нь 5-15 минут байлгана;
10/ заалтыг уншсаны дараа, даралтыг өмнөхийн адил ихэсгэн хамгийн дээд өндрийн 40 хувьтай тэнцэх хоёр дахь шалгах цэгт дүйцсэн даралтанд хүргэнэ:
11/ заалтыг уншихаас өмнө өндөр хэмжигчийг энэхүү даралтанд 1-10 минут байлгана:
12/ заалтыг уншсаны дараа, даралтыг өмнөхийн адил ихэсгэн атмосферийн даралтанд хүргэнэ;
13/ хоёр шалгах цэг дээрхи өндөр хэмжигчийн уншилт нь Хүснэгт 2-т тусгагдсан заалтууд болон энэ зүйлийн (в)-гийн 1/-ээс 5-д тодорхойлогдсон заалтын алдаа шалгах үед бичигдсэн өндөрт дүйцэх өндөр хэмжигчийн заалтаас илүү бөгөөд өөр байж болохгүй;
Үр дүнгийн дараа:
14/ энэ зүйлийн (c)-ийн 6/-гаас 13/–д тодорхойлсоны дагуу хоцрох заалтыг шалгасны дараах 5 минутын дотор уншигдах атмосферийн даралтын аливаа өөрчлөлтийг зассан өндөр хэмжигчийн заалт болон тухайн жинхэнэ атмосферийн даралт хоёрын зөрүү Хүснэгт 2-т заасан зөвшөөрөгдсөн хэмжээнээс илүү бөгөөд өөр байж болохгүй;
Зөрүү /Friction/:
15/ даралтын бууралт ойролцоогоор минутанд 230 метр (750 feet) хурдтай байхаар өндөр хэмжигч нь тохируулагдсан байх;
16/ доргилт чичиргээний дараа зүүний заалтанд орох өөрчлөлт нь Хүснэгт 3-т заасан өндөр бүрт дүйцэх хэмжээнүүдээс хэтрэхгүй байх;
Бүтүүмжлэлийн алдагдал:
17/ хэрэв даралт 5486 метр (18 000 feet)-н өндөртэй дүйцэхүйц хэмжээнд байгаа бол, өндөр хэмжигчийн хайрцагны бүтүүмжлэлийн алдагдал нь өндөр хэмжигчийн уншилтыг 1 минутын үечлэлтэйгээр хийх хугацаанд Хүснэгт 2-т үзүүлсэн хэмжээнээс илүү өөрчлөгдөхгүй байх;
Барометрийн заалтын алдаа:
18/ тогтмол агаарын даралтанд, барометрийн даралтын заалт нь Хүснэгт 4-т үзүүлсэн тохируулгын хязгаарлалтын хүрээнд, унах даралт бүрээр тавигдах бөгөөд Хүснэгт 4-т үзүүлсэн 7.6 метр (25 feet)-н хэмжээний өндөртэй адил өндрийг зүү нь заана.
(г) Агаарын өгөгдлийн компьютер (air data computer)-ын системтэй өндөр хэмжигчүүд, эсхүл агаарын өгөгдлийн дотоод засвар хийгддэг өндөр хэмжигчүүд нь үйлдвэрлэгчээс боловсруулан тодорхойлолтын дагуу шалгагдах болно.
Г.3 Өндрийн даралтыг илтгэгч автомат төхөөрөмж болон агаарын хөлгийн хариулагч (ATC Transponder) системийн нэгдлийг шалгах.
(a) аливаа шалгах ажиллагаа бүр нь энэ зүйлийн (б)-гийн дагуу хийгдэнэ.
(б) агаарын хөлгийн хариулагчийг "Mode С" горимд хангалттай тооны шалгах цэгүүдээс асуулга хийх үед түүний гаралт дээр автомат өндрийн даралтыг хэмжин, тухайн агаарын хөлөгт суурилагдсан өндөр илтгэгчийн өндрийн хэрэглэл болон хариулагчийн үйл ажиллагааны гүйцэтгэлийг бататгана.
(в) автоматаар илтгэгдэх гаралтын өндөр болон өндөр хэмжигч төхөөрөмж дээр заагдах өндрийн хоорондох зөрүү нь 38 метр (125 feet)-ээс хэтэрч болохгүй.
|
|
Өндөрт нийцэх даралт
(мбар)
|
Зөвшөөрөгдөх
хэмжээ
+/- метр / (feet)
|
|
-300 м / (-1000 ft)
|
1050.406
|
6 м / (20 ft)
|
|
0
|
1013.250
|
6 м / (20 ft)
|
|
150 м / (500 ft)
|
995.075
|
6 м / (20 ft)
|
|
300 м / (1000 ft)
|
977.166
|
6 м / (20 ft)
|
|
457 м / (1500 ft)
|
959.518
|
7.6 м / (25 ft)
|
|
610 м / (2000 ft)
|
942.129
|
9.1 м / (30 ft)
|
|
914 м / (3000 ft)
|
908.117
|
9.1 м / (30 ft)
|
|
1219 м / (4000 ft)
|
875.105
|
11 м / (35 ft)
|
|
1829 м / (6000 ft)
|
811.996
|
12.2 м / (40 ft)
|
|
2438 м / (8000 ft)
|
752.624
|
18.3 м / (60 ft)
|
|
3048 м / (10 000 ft)
|
696.817
|
24.3 м / (80 ft)
|
|
3658 м / (12 000 ft)
|
644.408
|
27.4 м / (90 ft)
|
|
4268 м / (14 000 ft)
|
595.239
|
30 м / (100 ft)
|
|
4878 м / (16 000 ft)
|
549.152
|
33.5 м / (110 ft)
|
|
5486 м / (18 000 ft)
|
505.998
|
36.5 м / (120 ft)
|
|
6096 м / (20 000 ft)
|
465.633
|
39.6 м / (130 ft)
|
|
6707м / (22 000 ft)
|
427.915
|
42.6 м / (140 ft)
|
|
7620 м / (25 000 ft)
|
376.009
|
47.2 м / (155 ft)
|
|
9144 м / (30 000 ft)
|
300.896
|
54.8 м / (180 ft)
|
|
10668 м / (35 000 ft)
|
238.423
|
62.5 м / (205 ft)
|
|
12192 м / (40 000 ft)
|
187.539
|
70.1 м / (230 ft)
|
|
13719 м / (45 000 ft)
|
147.477
|
77.7 м / (255 ft)
|
|
15240 м / (50 000 ft)
|
115.972
|
85.3 м / (280 ft)
|
Хүснэгт 2 — Шалгалтын зөвшөөрөгдөх хэмжээ
|
|
Зөвшөөрөгдөх хэмжээ
+-/ метр / (feet )
|
|
Хайрцагны бүтүүмжлэлийн алдагдлын шалгалт
|
30 м / (100 ft)
|
|
Эхний шалгалтын цэг
(хамгийн их өндрийн 50% )
|
22.8 м / (75 ft)
|
|
Хоёрдахь шалгалтын цэг
(хамгийн их өндрийн 40% )
|
22.8 м / (75 ft)
|
|
Шалгалтын дараах нөлөө
|
9.1 м / (30 ft)
|
Хүснэгт 3 - Зөрүү Хүснэгт 4 – Өндрийн даралт
|
Өндөр
метр / (feet)
|
зөвшөөрөгдөх хэмжээ
метр / (feet )
|
|
Даралт
(millibars)
|
Өндөр
метр / (feet)
|
|
300 м / (1000 ft)
|
21.3 м / (70ft)
|
|
951.55
|
-526.5 м /(-1727 ft)
|
|
610 м / (2000 ft)
|
21.3 м / (70ft)
|
|
965.10
|
-408.5 м /(-1340 ft)
|
|
914 м / (3000 ft)
|
21.3 м / (70ft)
|
|
982.03
|
-263 м /(-863 ft)
|
|
1524 м / (5000 ft)
|
21.3 м / (70ft)
|
|
998.96
|
-119.5 м /(-392 ft)
|
|
3048 м / (10000 ft)
|
24.3 м / (80ft)
|
|
1013.25
|
0
|
|
4512 м / (15000 ft)
|
27.4 м / (90ft)
|
|
1032.82
|
+161.8 м /(+531 ft)
|
|
6096 м / (20000 ft)
|
30 м / (100ft)
|
|
1046.37
|
+272.2 м /(+893 ft)
|
|
7620 м / (25000 ft)
|
36.5 м / (120ft)
|
|
1049.41
|
+296.9 м /(+974 ft)
|
|
9144 м / (30000 ft)
|
42.6 м / (140ft)
|
|
|
|
|
10668 м / (35000 ft)
|
48.7 м / (160ft)
|
|
|
|
|
12192 м / (40000 ft)
|
54.8 м / (180ft)
|
|
|
|
|
15240 м / (50000 ft)
|
76.2 м / (250ft)
|
|
|
|
ХАВСРАЛТ Д. АГААРЫН ХӨЛГИЙН АВТОМАТ ХАРИУЛАГЧ (ATC TRANSPONDER)-ИЙГ ШАЛГАХ БОЛОН ҮЗЛЭГ ХИЙХ
(a) Энэхүү хавсралт нь 43.65-д заагдсан этгээдэд хамааралтай.
(a) Агаарын хөлгийн автомат хариулагчид хийгдэх үзлэг шалгалтыг лабораторт, эсхүл зөөврийн шалгах тусгай тоног төхөөрөмж ашиглан гүйцэтгэнэ.
(б) Хэрэв зөөврийн шалгах төхөөрөмжийг агаарын хөлгийн антенны системд холболт хийж ашиглаж байгаа бол болзошгүй долгионы фазын давхцал (interference)-аас зайлсхийх үүднээс "Air traffic control radio beacon system" радио маяк автомат хариулагчийн хувьд, зөөврийн шалгах төхөөрөмжийг нэг секундэнд 235 асуулга илгээх хурдтайгаар ажиллуулна; /цаашид Air traffic control radio beacon system"-ийг "ATCRBS" гэх/
(в) "Mode S"-ийн хувьд шалгах төхөөрөмжийг секундэд Mode S-ийн 50 асуулга илгээх хурдтайгаар ажиллуулна.
(г) Зөөврийн шалгах төхөөрөмж ашиглан энэ бүлгийн Г.4-ийн (б)-д заасны дагуу хүлээн авагчийн мэдэмжийг хэмжихдээ антенны дамжуулалтад гарах алдааг тэнцвэржүүлэх үүднээс нэмэлт 3 дБ-ийн алдагдал тооцохыг зөвшөөрнө.
(a) Бүх ангилалын ATCRBS хариулагчид асуух сигнал илгээхэд хариулж буй сигналын давтамж 1090±3 МГц байна гэдгийг шалгах.
(б) Mode S хариулагчийн 1B, 2B болон 3B ангилалын хувьд, тухайн хариулагчид асуух сигнал илгээхэд хариултын давтамж нь 1090±3 МГц гэдгийг шалгах.
(в) Mode S хариулагчийн 1B, 2B, болон 3B ангилалын хувьд 1090±1 МГц-н хариулах давтамжийг сонгож хариулагчид асуух сигнал илгээж хариултын давтамж зөв байгааг шалгана.
(г) Mode S хариулагчийн 1А, 2А, 3А болон 4 зэрэг ангилалуудын хувьд хариулагчийн хариулах давтамж нь 1090±1 МГц-д байгаа эсэхийг шалгана.
Д.3. "Suppression test"
(a) 1B, 2B, 3B ангилалын Mode S хариулагчууд, эсхүл 1B ба 2B ангилалын .ATCRBS хариулагчууд нь Mode 3/А-гийн секундэд 230-аас 1000 асуух хурдан дээр шалгагдаж асуугдсан байх, эсхүл 1B, 2А, 3А ба 4 ангилалын Mode S хариулагчууд болон 1А, 2А ангилалын ATCRBS хариулагчууд нь Mode 3/А-гийн секундэнд 230-аас 1200 асуух хурдан дээр дараах байдлаар шалгагдаж асуугдсан байна:
1/ хэрэв Р2 импульсын давтамж нь Р1 импульстэй адил тохиолдолд ATCRBS-ийн асуулгад хариулагч нь 1 хувиас илүү хариулт өгөхгүй гэдгийг;
2/ хэрэв Р2 импульсын давтамж нь Р1 импульсын давтамжаас 9дБ–ээр бага тохиолдолд ATCRBS-ийн асуулгад хариулагч нь 90 хувиас багагүй хариулт өгнө гэдгийг.
(б) Шалгалтыг гэрэлтэгч сигналтай гүйцэтгэвэл, тухайн байрлалд ашиглагдах шалгах
төхөөрөмжид зориулагдсан өндөр, хурд зөвшөөрөгдөөгүй тохиолдолд асуулгын хурд нь секундэд 235±5 байна.
(a) ATCRBS хариулагчийн аль ч ангилалын хувьд тухайн систем дэх хүлээн авагчийн хамгийн бага "triggering level" (нэг горимоос нөгөө горимд шилжих түвшин) нь -73±4 dbm, эсхүл Mode S хариулагчийн аль ч ангилалын хувьд Mode S format (P6 type) хариулагчийн хүлээн авагчийн хамгийн бага нэг горимоос нөгөө горимд шилжих түвшин нь -74±3 dbm гэдгийг шалгах төхөөрөмж ашиглан дараах байдлаар тогтоох:
1/ төхөөрөмжийг дамжуулах шугамын антенны төгсгөлд холбосон байх;
2/ дамжуулах шугамын алдагдлыг тооцож, хариулагчийн антенны үүрэнд холбосон байх;
3/ радио-цацрагын дохиологчийг ашиглах.
(б) Mode 3/A болон Mode C маягийн хүлээн авагчийн мэдрэмжийн зөрүү нь "ATCRB" хариулагч, эсхүл Mode S хариулагчийн аль ч ангилалын хувьд 1 db-ээс хэтрээгүйг шалгах.
Д.5. Радио давтамжийн хамгийн их ачаалалтай үеийн гаралтын чадлыг шалгах
(a) Хариулагчийн радио-давтамжийн гаралтын чадал нь хариулагчийн тухайн ангилал бүрийн хувьд дараах тогтоосон хязгаарт байгаа эсэхийг E.4-ийн (a)-д заасан нөхцлийг ашиглаж шалгах:
1/ ATCRBS хариулагчийн 1А, 2А ангилалын хувьд, ачаалалтай үеийн хамгийн бага гаралтын чадал нь 125 ватт (21.0 dbw)-аас багагүй;
2/ ATCRBS хариулагчийн 1В, 2В ангилалын хувьд, ачаалалтай үеийн хамгийн бага гаралтын чадал нь 70 ватт (18.5 dbw)-аас багагүй;
3/ Mode S хариулагчийн өндөр гаралтын чадалтай 1А, 2А, 3А, 4 болон 1В, 2В, 3В ангилалын хувьд, ачаалалтай үеийн хамгийн бага гаралтын чадал нь 125 ватт (21.0 dbw)-аас багагүй;
4/ Mode S хариулагчийн 1В, 2В, 3В ангилалын хувьд, ачаалалтай үеийн хамгийн бага гаралтын чадал нь 70 ватт (18.5 dbw)-аас багагүй;
5/ ATCRBS хариулагчийн болон ModeS хариулагчийн аль ч ангилалын хувьд, ачаалалтай үеийн хамгийн бага гаралтын чадал нь 500 ватт (27.0 dbw)-аас ихгүй.
Д.6. Mode S-ын дамжуулах сувгийн хазайлтаас тусгаарлагчийг шалгах
Mode S хариулагчийн аль ч ангилалын үйл ажиллагаанд хазайлт байх бөгөөд сонгосон антеннаас дамжуулагдсан радио-давтамжийн ачаалалтай үеийн гаралтын чадал нь сонгогдоогүй антеннаас дамжуулагдсан чадлаас хамгийн бага нь 20 дб -ээр илүү байна гэдгийг шалгана.
Mode S хариулагчид зөв болон 2-оос багагүй буруу хаяглан секунд 50 асуулгын хурдтайгаар асуулга хийх бөгөөд энэ тохиолдолд зөвхөн зөв хаяглалтанд хариу өгч байгаа эсэхийг шалгах.
Д.8. Mode S-ын format-ыг шалгах
(a) Mode S хариулагчийг "Uplink format UF"-ээр тоноглогдсон эсэхийг асуух бөгөөд хариултууд нь хяналтын UF=4 болон 5 гэсэн зөв форматаар үйлдэгдэж байгааг шалгана;
(б) Хариулт UF=4–д илтгэгдсэн өндөр нь ATCRBS Mode C-ийн хүчин төгөлдөр хариултанд илтгэгдсэн өндөртэй адил гэдгийг шалгана;
(в) Хэрэв тухайн хариулагч нь UF=20, 21, 24 гэсэн холбооны форматыг ашиглахаар тоноглогдсон бол хариулт UF=5–д илтгэгдсэн адилтгал нь "ATCRBS Mode 3/А"-гийн хүчин төгөлдөр хариултанд илтгэгдсэнтэй адил гэдгийг шалгана.
Д.9. Mode S-ийн бүх дуудлагад асуух шалгалт
Зөвхөн Mode S-д зориулагдсан бүх дуудлагын UF=11 форматтай болон ATCRBS/Mode S-ын бүх дуудлагын форматууд (1.6 microsecond P4 pulse)-тай Mode S хариулагчид асуулга хийх бөгөөд хариулт (downlink format DF=11)-д зөв хаяглалт болон боломж чадвар илтгэгдсэн гэдгийг шалгана.
Д.10. Mode S ATCRBS-ын бүх дуудлагад асуух шалгалт
Зөвхөн ATCRBS–тэй Mode S хариулагчын бүх дуудлага (0.8 microsecond P4 pulse)-ыг асуух бөгөөд хариулт өгөгдөхгүй байгааг шалгана.
Д.11 Mode S Squitter-ыг шалгах
Mode S хариулагчийн зөв squitter-ийг секундэд нэг удаа үүсгэж байгааг шалгана.
ХАВСРАЛТ Е. ОСЛЫН БАЙРШИЛ ДАМЖУУЛАГЧИЙН ҮЗЛЭГ ШАЛГАЛТ
Энэ дүрмийн 43.65-д заагдсан этгээд дараах зүйлийг шалгана:
1/ маяк болон бэхэлгээнд зэврэлт гарсан эсэх, ерөнхий байдал;
2/ доргилтоос ажилладаг залгуурын ажиллагаа;
3/ дамжуулагчийн гаралт нь үйлдвэрлэгчээс тодорхойлсон шаардлагыг хангаж байгаа эсэхийг шалгах төхөөрөмжөөр шалгаж бататгах.
Хавсралт Ж. Жилийн ба 100 цагийн Үзлэг
Энэхүү хавсралт нь энэ дүрмийн 43.57-д заагдсан этгээдэд хамааралтай.
Нэг. Ерөнхий зүйл
1/ Агаарын хөлөг ба түүний эд ангид цэвэрлэгээ хийнэ.
2/ Эд анги, систем, тоноглол, агрегатуудад үзлэг шалгалт хийж ажиллагааг шалгана.
3/ Үзлэгийн панель, хаалт, капот нээлхий, бүрээс зэргийг авсан байдалд үзлэгийг хийнэ.
Хоёр. Үзлэг
(а) Дараах зүйлийн ерөнхий байдлыг шалгана:
1/ ажлын хязгаарын хүрээнд бүрэн зөв ажиллаж байгаа хэрэглэл тоноглол,
2/ тохируулга бүрэн зөв хийгдсэн эсэх,
3/ зохих тосолгоотой эсэх,
4/ шингэний хэмжээ болон түвшний тохиргоо,
5/ хийн даралтын тохиргоо,
6/ аюулгүй болон цэвэр байдал,
7/ тэмдэг, тэмдэглэгээний зөв байрлал болон гаргацтай байдал,
8/ элэгдэл зохих хязгаартаа байгаа эсэх,
9/ бэхэлгээ боолт нь бүрэн ба сулраагүй эсэх,
10/ нүх сувгууд бөглөрсөн эсэх,
11/ зөвшөөрөгдсөн хязгаарлалтуудыг шалгах,
12/ олс, оосорны зангилгаа, бэхэлгээ зөв байрласан, гэмтээгүй, аюулгүй байх,
13/ зөвшөөрөгдсөнөөс илүү хэмжээгээр:
13.1 гоожилт байгаа эсэх;
13.2 зэврэлтэд орсон, эсхүл хамгаалах будаг шингэнүүд бохирдож гэмтсэн эсэх;
13.3 цууралт үүссэн эсэх;
13.4 хэлбэр дүрсээ алдсан, зурагдаж үрэгдсэн, гадаргууд толбо нүх үүссэн болон гэмтэж салбарсан эсэх;
13.5 илэрхий эвдэрч гэмтсэн;
13.6 шатсан гулдайсан, эсхүл хэт халалтаас гэмтсэн эсэх.
(б) Дараах зүйлүүд энэ хэсгийн (а)-д тусгагдсан шалгуураар болон дараах нөхцөл байдлаар шалгагдсан байна:
1/ их биений болон хөвөгч хэсгийн эд ангиудын хувьд дараах зүйлийг шалгана:
1.1 арьс, бүрхэвчүүд нь муудаж үрчийсэн болон бусад гэмтлийн шинж тэмдэг байгаа эсэх, мөн гэмтэл согогтой болон найдваргүй бэхлэгдсэн эсэх;
1.2 систем, эд ангийн ажиллагаа хэвийн эсэх, гэмтэл байгаа эсэх.
2/ нисэх багийн болон зорчигчийн бүхээг дэх эд ангиудын хувьд дараах зүйлийг шалгана:
2.1 бүхээгийн бохир байдал болон суурийн бэхэлгээ суларсан эсэх, тоноглол нь удирдлагуудыг гэмтээж гацааж болзошгүй эсэх;
2.2 бүхээгийн халаалтын системүүд нь нүүрс моноксиадын бохирдолтыг үүсгэж болох эсэх;
2.3 суудал болон даруулга бүснүүд муудсан, тохируулагч механизмууд илэрхий гэмтсэн эсэх;
2.4 цонх болон цонхны шил арчигч муудаж гэмтсэн эсэх;
2.5 хэрэглэлүүд муудсан эсэх, бэхэлгээ тэмдэглэгээ нь ашиглалтад тохирох эсэх;
2.6 онгоцны болон хөдөлгүүрийн удирдлагууд зөв суурилагдсан эсэх, ашиглалтанд нийцэх эсэх;
2.7 цахилгаан цэнэг хуримтлуулагч нь зөв суурилагдсан, цэнэглэгдсэн эсэх;
2.8 аврах гарцууд ашиглалтад нийцэж байгаа эсэх;
2.9 системүүд зөв суурилагдсан, эсхүл муудсан, илэрхий гэмтсэн болон бэхэлгээ найдвартай эсэх.
3/ хөдөлгүүр болон пилоны эд ангиудын хувьд дараах зүйлийг шалгана:
3.1 хөдөлгүүрийн хэсэгт илүүдэл тос, түлш, эсвэл гидро шингэн гоожсон шинж тэмдэг байгаа эсэх;
3.2 эрэг боолтууд зөв чангалагдсан эсэх, мөн илэрхий суларсан болон гэмтсэн
эсэх;
3.3 цилиндрийн шахалт сул, хэвийн бус ажиллагааны үед тосны систем дэх үртэс
дохиологч болон шүүрэн дээр төмрийн үртэс, эсхүл гадны биет илрэх эсэх;
3.4 хөдөлгүүрийн бэхэлгээний сулралт болон бэхэлгээний цууралт;
3.5 чичиргээ зөөллөгч эдийн муудаж гэмтсэн байдал;
3.6 хөдөлгүүрийн удирдлагын гэмтэл, холболт болон бэхэлгээ зөв эсэх;
3.7 дамжуулах шугам, хоолой ба бэхэлгээ хавчаарын сулралт байгаа эсэх, байрлал зөв эсэх;
3.8 хийн гарах хоолойн цууралт, гэмтэл багаа эсэх, бэхэлгээ зөв эсэх;
3.9 тулгуур бэхэлгээг хамгаалах эд анги;
3.10 зөв суурилуулалт, ерөнхий байдал, эвдрэл гэмтлээс хамгаалах бэхэлгээний бүх системүүд;
3.11 хөдөлгүүрийн капотны цууралт, гэмтэл.
4/ хөл ангийн хэсгийн эд ангиудын хувьд дараах зүйлийг шалгана:
4.1 бүх эд ангийн бэхэлгээ, холболт, ерөнхий байдал;
4.2 холбоос, бэхэлгээний үрэгдэл, элэгдэл, гэмтэл;
4.3 зөөллөх тулгуурын сумалгаа зөв эсэх;
4.4 хураах ба түгжих механизмын ажиллагаа зөв эсэх;
4.5 шингэний шугам дахь шингэний алдагдал;
4.6 цахилгаан системийн залгуурууд зөв холбогдсон, элэгдэл, эвдрэлтэй эсэх;
4.7 дугуйн цууралт, гэмтэл, холхивчны ерөнхий байдал;
4.8 дугуйн резинэн гадаргуугийн элэгдэл, гэмтэл;
4.9 тормозны тохиргоо зөв эсэх;
4.10 хөвөгч болон гулгагч эдийн бэхэлгээний найдвартай байдал, гэмтэл гарсан эсэх.
5/ далавч болон төв хэсгийн эд ангийн ерөнхий байдал, гадаргуугийн гэмтэл, муудалт, бэхэлгээнүүдийн найдвартай байдлыг шалгана,
6/ их биений төгсгөлийн хэсэгт хамаарах эд анги болон системийн ерөнхий байдал, гадаргуугийн гэмтэл ба муудалт, эд анги зөв байрлагдсан болон ажиллагаа хэвийн эсэх, бэхэлгээний найдвартай байдал,
7/ сэнсний хэсгийн эд ангийн хувьд дараах зүйлийг шалгана :
7.1 сэнсний цууралт, сэтрэлт, тахийлт, тосны алдагдал;
7.2 боолтны чангалалт, түгжээ зөв эсэх;
7.3 мөсдөлт эсэргүүцэх эд ангийн ажиллагаа, гэмтэл дутагдал;
7.4 удирдлагын механизмуудын ажиллагаа зөв эсэх, найдвартай бэхэлгээ, хязгаарлагдсан хөдөлгөөн;
7.5 эд ангийн суурилуулалт зөв эсэх, ерөнхий байдал, гэмтэл байгаа эсэх, бэхэлгээний найдвартай байдал.
8/ радио тоноглолуудын хувьд дараах зүйлийг шалгана:
8.1 радио цахилгаан тоноглолуудын суурилуулалт зөв эсэх, суурь бэхэлгээ найдвартай эсэх;
8.2 цахилгааны шугам сүлжээний холболт, таталт зөв эсэх, найдвартай бэхэлгээтэй, гэмтэл байгаа эсэх;
8.3 утасны холбоосны суурилуулалт зөв эсэх, ерөнхий байдал;
8.4 антеннын ерөнхий байдал, бэхэлгээ, ажиллагаа.
9/ нисдэг тэрэгний хувьд дараах зүйлсийг шалгана:
9.1 хөтлөгч гол ба түүнтэй ижил систем;
9.2 дамжуулах системийн эд ангиуд;
9.3 даах сэнс;
9.4 сүүлний сэнс.
10/ энэ жагсаалтад ороогүй бусад эд ангийн суурилуулалт болон ажиллагааны хэвийн байдал.
10/
---оОо---
Иргэний нисэхийн дүрэм-43
"Техник үйлчилгээний ерөнхий дүрэм"-д орсон,
ишлэл хийсэн дүрмийн жагсаалт:
1. ИНД-21 "Агаарын хөлөгт хамаарах бүтээгдэхүүн, эд анги, гэрчилгээжүүлэлт"
2. ИНД-61 "Нисгэгчийн үнэмлэх, зэрэглэл"
3. ИНД-66 "Агаарын хөлгийн техник үйлчилгээний ажилтны үнэмлэх, зэрэглэл"
4. ИНД-91 "Нислэгийн үйл ажиллагааны ерөнхий дүрэм"
5. ИНД-119 "Агаарын тээвэрлэгч - гэрчилгээжүүлэлт"
6. ИНД-145 "Агаарын хөлгийн техник үйлчилгээний байгууллага, гэрчилгээжүүлэлт"
7. ИНД-149 "Нисэх клуб- гэрчилгээжүүлэлт"
