1.

Ургамлын өвчин

№

Зүйлийн нэр

Латин

Монгол

1

Pantoea stewartii subsp. Stewartii (Smith) Mergaert et al

Эрдэнэшишийн сульдаа

2

Stenocarpella macrospora (Earle) Sutton.

Эрдэнэшишийн хуурай илжрэл

3

Tilletia controversa Kuhn

Буудайн давжаа харуу

4

Corynebacterium tritici Burkholder.

Буудайн салслаг шар бактериоз

5

Tilletia /Neovossia/ indica Mund.

Буудайн энэтхэг харуу

6

Claviceps purpurea Tul.

Үр тарианы харга

7

Thecaphora solani Mordue.

Төмсний харуу

8

Ralstonia solanacearum Smith.

Төмсний хүрэн илжрэл

9

Synchytrium endobioticum (Schilb).Percival

Төмсний өмөн

10

Phoma andigena.

Төмсний фомоз

11

Septoria lycopersici var. malagutii

Төмс, лоолийн септориоз

12

Alternaria mali.

Алимны альтернариоз

13

Corynebacterium michiganense Jensen.

Лоолийн өмөн

14

Erwinia amylovora (Burrill).

Жимсний модны түлэгдэл

15

Pseudomonas caryophylli Starr.

Башир цэцгийн сульдаа

16

Xanthomonas hyacinthi Dowson.

Хэлгий цэцгийн шар

17

Phytophthora fragariae var. fragariae

Гүзээлзгэний фитофтор

18

Phytophthora fragariae var. rubi

Үхэр нүдний фитофтор

19

Puccinia horiana.

Хризантемийн цагаан зэв

20

Diaporthe helianti Munt.-Cvet.et.al.

Наранцэцгийн фомопсис

21

Melampsora medusae.

Улиангарын зэв

22

Plasmodiophora brassicae Wor.

Байцааны гүвдрүү

23

Globodera pallida /Stone/.

Төмсний цайвар дугариг хорхой

24

Globodera rostochiensis Woll.

Төмсний шаргал дугариг хорхой

25

Meliodogyne incognita /M.hapla/Kof. Wite

Төмсний урын дугариг хорхой

26

Bursaphelenchus xylophilus Nickle

Нарсны ишний дугариг хорхой

27

Ditylenchus destructor Thorne.

Төмсний ишний дугариг хорхой

28

Tomato yellow leaf curl virus.

Лоолийн навч шарлан хуйлрах

29

Cucumber vein yellowing virus.

Хэмхийн судал шарлах

30

Tomato ringspot virus.

Лоолийн цагирган толбо

31

Tomato spotted wilt virus.

Лоолийн толбот сульдаа

32

Potato spindle tuber viroid.

Төмсний булцууны мушгиралт

2.

Ургамлын хөнөөлт шавж, хачиг

№

Зүйлийн нэр

Латин

Монгол

1

Callosobruchus chinesis L.

Хятадын үрч цох

2

Callosobruchus maculatus Fabr.

Дөрвөн толбот үрч цох

3

Acanthoscelides obtectus Say.

Шошийн үрч цох

4

Bruchus pisorum L.

Вандуйн үрч цох

5

Caulophilus latinasus Say.

Өргөн хушуут агуулахын шөвгөр цох

6

Sitophilus oryzae L.

Цагаан будааны шөвгөр хушуут цох

7

Sitophilus zeamays Motsch.

Эрдэнэ шишийн шөвгөр хушуут цох

8

Cryptolestes ferrugineus Steph.

Шаргал гурил цох

9

Cryptolestes minitus L.

Жижиг гурилч цох

10

Oryzaephilus surinamensis L.

Суринамын гурилч цох

11

Trogoderma granarium Everts.

Капрын цох

12

Diabrotica virgifera Conte.

Өрнийн эрдэнэшишийн цох

13

Leptinotarsa decemlineata Say.

Төмсний колорадын цох

14

Agrilus mali Mats.

Алимны мөлгөр цох

15

Dinoderus bifoveolatus W.

Холтосч цох

16

Anoplophora glabripennis M.

Азийн эвэрт цох

17

Popillia japonica Newm.

Япон цох

18

Tenebrio molitor L.

Гурилын том жуулгавч

19

Tribolium confusum Duv.

Гурилын жижиг жуулгавч

20

Alphitobius piceus Oliv.

Гурилын хүрэн жуулгавч

21

Nemapogon granella L.

Агуулахын хивэн

22

Phthorimaea operculella Zell.

Төмсний хивэн

23

Grapholita molesta Busck.

Дорнын үрэлж эрвээхий

24

Grapholita inopinata Her.

Манжуурын үрэлж эрвээхий

25

Plodia interpunсtella H.G

Өмнийн цог эрвээхий

26

Pyralis farinalis L.

Гурилын цог эрвээхий

27

Ephestia kuhniella Zell.

Тээрмийн цог эрвээхий

28

Liriomyza trifolii Burgess.

Хошоонгорын хөндийлөгч ялаа

29

Ceratitis capitata Wied.

Газар дундын тэнгисийн ялаа

30

Bactrocera cucurbitae COQ

Амтат гуаны ялаа

31

Pseudococcus comstocki Kuv.

Комстокийн кокцид

32

Viteus vitifolii Fitch.

Усан үзмийн филлоксер

33

Frankliniella occidentalis Pergande.

Калифорнийн цацаг далавчтан

34

Phytonemus pallidus Banks (Tarsonemus fragariae)

Гүзээлзгэний хачиг

35

Pseudaulacaspis pentagona Targ-Tozz.

Урын бамбайт

3.

Хог ургамал

№

Зүйлийн нэр

Латин

Монгол

1

Ambrosia trifida L.

Гурвалжин навчит амброз

2

Ambrosia artemisifolia L.

Шарилжин навчит амброз

3

Ambrosia psilostachya D.C

Олон наст амброз

4

Solanum elaeagnifolium Cav

Шулуун чэсэнцэр

5

Solanum rostratum Dunal.

Өргөст чэсэнцэр

6

Heliantus ciliaris DC

Сормууст наранцэцэг

7

Heliantus californicus DC

Калифорнийн наранцэцэг

8

Cenchrus tribloides L.

Зангуут биелэг

9

Striga spp.

Иршимбэ

10

Cuscuta spp.

Ороонго

11

Acroptilon repens
        (L.) DC

Гашуун ягаан түрүү

4.

Мэрэгч амьтан

№

Зүйлийн нэр

Латин

Монгол

1

Rattus rattus L.

Хар харх

2

Rattus norvegicus B.

Бор харх

Хоёр. Монгол Улсад хязгаарлагдмал тархалттай
хорио цээртэй хөнөөлт организм

1.

Ургамлын өвчин

№

Зүйлийн нэр

Латин

Монгол

1

Clavibacter michiganensis subsp. sepedonicus (Spieckermann & Kotthoff) Davis
et al

Төмсний цагирган илжрэл

2

Erwinia carotovora pv. carotovora Berqey et. al

Байцааны салслаг бактериоз

3

Xanthomonas campestris pv. Campestris

Байцааны судлын бактериоз

4

Lophodermium pinastri

Нарсны энгийн шютте

5

Monilia spp.

Жимсний илжрэл

6

Phytophthora infestans D.bary

Төмсний фитофтор

7

Tilletia tritici Wint

Буудайн хатуу харуу

8

Urocystis cepulae Frost

Сонгины харуу

9

Ustilago tritici Jens

Буудайн тоост харуу

10

Sphacelotheca panici-miliacei. Bub

Бог будааны энгийн харуу

11

Ustilaqo avenae Jens

Хошуу будааны тоост харуу

12

Ustilaqo hordei Kell. et. Swing

Арвайн чулуут харуу

13

Pectobacterium phytophthorum.

Төмсний иш харлах

14

Erwinia carоtovora.

Нойтон илжрэл

2.

Ургамлын хөнөөлт шавж, хачиг

№

Зүйлийн нэр

Латин

Монгол

1

Hadena basilinea Schiff.

Үр тарианы энгийн бүгэг эрвээхий

2

Gelechia hippophaella Schrank.

Чацарганы хивэн эрвээхий

3

Lymantria dispar L.

Өрөөсгөл хүр эрвээхий

4

Plutella xyllostella L.( = Plutella maculipennis Curt.)

Байцааны хивэн эрвээхий

5

Dendrolimus sibiricusTschetverikov.

Сибирийн хүр эрвээхий

6

Rhogoletis (batava) obscuriosa Kol.

Чацарганы ялаа

7

Trialeurodes vaporariorum Westw.

Хүлэмжийн цагаан далавчит

8

Rhizoglyphus echinopus Fum.

Сонгины үндэсний хачиг

9

Tetranychus urticae Koch.

Шүлхий хачиг

10

Aphis fabae.

Манжингийн  бөөс

11

Delia floralis.

Байцааны зуны ялаа

12

Myzodes persicae Sulz.

Тоорын бөөс

13

Brevicoryne brassicae.

Байцааны бөөс

14

Glycyphagus destructor ouds.

Энгийн үст хачиг

15

Tyrophagus putrescentia Schrank.

Гонзгой хачиг

16

Acarus siro L.

Гурилын хачиг

17

Panonychus ulmi Koch.

Жимсний улаан хачиг

/ХХААХҮС-ын 2018 оны А-100 дугаар тушаалаар өөрчлөлт орсныг тусгав/

3.

Хог ургамал

№

Зүйлийн нэр

Латин

Монгол

1

Xanthium strumarium L.

Эгэл ноцоогоно

2

Avena fatua L.

Хонгио хошуу будаа

3

Fagopyrum tataricum L.

Татаар сагаг

4

Noneo pulla (L.)DC.

Хүрэн ягаан ноной

5

Polygonum convolvulus L.

Чөдөр тарна

4.

Мэрэгч амьтан

№

Зүйлийн нэр

Латин

Монгол

1

Ochotona daurica P.

Дагуурын үхэр огодой

2

Meriones unguiculatus P.

Хул чичүүл

3

Lasiopodomys brandtii R.

Цайвар үлийч