/ЭМС-ын 2020 оны А/373-р тушаалаар хүчингүй болгосон/

Эрүүл мэнд, спортын сайдын 2015 оны 02 дугаар тушаалын 1 дүгээр хавсралт

Цусны донор сонгох эрүүл мэндийн шалгуур үзүүлэлт

Бүхэл цус, сийвэн болон эсийн донор сонгохдоо дараах шалгуур үзүүлэлтийг баримтална.

 Нэг. Бүхэл цусны донор сонгох шалгуур үзүүлэлт

 Хоёр. Сийвэнгийн болон эсийн донор сонгох шалгуур үзүүлэлт

Гурав. Доноруудаас цус, сийвэн, ялтаст эс авах хэмжээ, давтамж

Дөрөв. Цус өгөхийг хориглох заалт

4.1.Түр хугацаагаар хориглох заалт

1.Биеийн ерөнхий байдалд:

• Цусны систолийн даралт 160-аас дээш 90 –ээс доош, диастолийн даралт 100-аас дээш, 60-аас доош мөнгөн усны баганын даралттай байх
• 6 цагаас бага хугацаагаар унтсан
• Биеийн халуун 37 хэмээс дээш
• Судасны цохилт 1 минутанд 60-аас доош, 100 дээш

2.Эмэгтэй донорт:

• Жирэмсэн
• Төрснөөс хойш 1 жилийн дотор
• Хөхүүл
• Үр хөндүүлсэн зулбасан бол 6 сарын дотор
• Дутуу төрөлтөөс хойш 6 сарын дотор
• Сарын тэмдэг дууссанаас хойш 3 хоногийн дотор

3.Мэс ажилбар:

• Жижиг мэс ажилбар хийлгэсний дараа 6 сар, том хэмжээний мэс ажилбар хийлгэсний дараа 1 жилийн дотор
• Цус цусан бүтээгдэхүүн сэлбүүлсэн бол 12 сар, зүү эмчилгээ хийлгэсэн тохиолдолд 6 сарын дотор
• Шивээс, чих цоолуулсан бол 6 сарын дотор, гоо сайхны мэс ажилбар хийлгэсэн бол 1 жилийн дотор

4.Амьсгалын замын өвчин

• Гүйлсэн булчирхайн үрэвсэл, томуу, амьсгалын замын цочмог халдваруудаар өвдсөн тохиолдолд бүрэн эдгэрснээс хойш 14 хоногийн дотор /Тухайлбал бронхит/
• Уушигны хатгалгаа эдгэрснээс хойш 6 сарын дотор
• Багтраа сэдрэлийн үед болон стеройд даавар хэрэглэж байгаа

5.Халдварт өвчин:

• Улаанбурхан, улаанууд, гахайн хавдар, салхинцэцэг өвчин эдгэрснээс хойш 1 сарын дотор

• Татран сахуу, халдварт мононуклеоз, цусан суулга өвчин эдгэрснээс хойш 1 сарын дотор
• Хомхой цэврүү гарсан тохиолдолд бүрэн эдгэртэл
• Ямар нэг халдварт өвчний хавьталтай бол 3 сарын дотор

6.Халдварын голомттой улс оронд аялсан:

• Хумхаа нутагшмал хэлбэрээр гардаг бүс нутагт аялсан бол 6 сарын дотор /Бангледаш, Энэтхэг, Индонези, Лаос, Малайз, Шриланк, Тайланд, Вьетнам, Камбоджа г.м /
• Тухайн цаг хугацаанд илэрсэн халдварын голомттой улс оронд амьдарч, аялсан бол 6 сарын дотор

7.Гэмтэл:

• Жижиг хугарал, ясны жижиг цуурал, үений мултралтай хавсарсан байвал эдгэрснээс хойш 6 сарын дотор
• Олон яс, том ясны хугарал эдгэрснээс хойш 1-2 жилийн дотор
• Бага талбайг хамарсан хөнгөн түлэгдэлтийн үед шарх бүрэн эдгэх хүртэл

8.Эмийн эмчилгээ:

• Антибиотик хэрэглэснээс хойш 14 хоногийн дотор
• Удаан үйлчилгээтэй сонгомол антибиотик эмчилгээ хэрэглэж байгаа бол эмчилгээ дууссанаас 1 сарын дотор
• Аспирин: 5 хоног дотор
• Үрэвслийн эсрэг дааврын бус бусад бэлдмэлүүд: 48 цаг дотор
• Ацитретин: 3 жил дотор
• Изотретиноин: 28 хоног дотор
• Дутастерид: 6 сар дотор
• Финастерид: 28 хоног дотор

9.Дархлаажуулалт:

• Улаанбурхан, улаанууд, гахайн хавдар, салхинцэцэг, шар чичрэг, томуугийн урьдчилан сэргийлэх тарилга хийлгэснээс хойш 1 сарын дотор
• Булчин задрах тахал, хижиг, менингитээс урьдчилан сэргийлэх тарилга хийлгэснээс хойш 72 цагийн дотор
• Амьгүй вакцин хийлгэснээс хойш 10 хоногийн дотор ( татран, сахуу, хөхүүл ханиад, хижиг, булчин задрах гэх мэт )
• Татрангийн антитоксин – 3 сарын дотор
• Татрангийн иммуноглобулин – 6 сарын дотор
• Амьд вакцин (тарваган тахал, БЦЖ, татран) хийлгэснээс хойш 1 сарын дотор
• Галзуу, гепатит В, бруцеллёзын урьдчилан сэргийлэх тарилга хийлгэснээс хойш 1 жилийн дотор

10.Бэлгийн замын өвчин:

• Заг хүйтэн өвчин эдгэрснээс хойш 12 сарын дотор

11.Хоол боловсруулах замын өвчин:

• Ходоодны шарх бүрэн эдгэртэл

12.Зүрх судасны өвчин:

• Эмээр хянаж болдог, тогтвортой хүндрэлгүй артерийн даралт ихсэлтийн үед донор байж болно.
• Хэрвээ одоо эхэлж байгаа болон даралт бууруулах эмчилгээг сольсон тохиолдолд цусны даралт тогтворжсоноос хойш 28 хоног хүртэлх хугацаагаар

13.Бусад:

• Архи согтууруулах ундаа хэрэглэснээс хойш 3 хоногийн дотор
• Харшил сэдэрсэн үед
• Төмөр, витамин B12, фолийн хүчлийн дутагдлын цус багадалт бүрэн эдгэртэл
• Хамуу өвчин бүрэн эдгэртэл
• Цус өгөхөөс өмнө өөх, тостой хоол, айраг, сүү хэрэглэсэн бол 1 өдөр
• Бүслүүр үлд, псориаз өвчин сэдэрсэн үед
• Хатиг, арьсны идээт үрэвсэл эдгэрснээс хойш 1 сарын дотор
• Шүд авах эмчилгээний дараа 10 хоногийн дотор

4.2.Цус өгөхийг бүрмөсөн хориглох заалт:

1. Сүрьеэ
2. В, С гепатитаар өвдсөн болон вирүс тээгч
3. Тархины судасны эмгэг, тархины цус харвалт, тархины цус хомсрох байдал, тархины гэмтэл.
4. Сэтгэцийн өвчин
5. Зүрхний цусан хангамжийн дутагдал, зүрхний шигдээс, зүрхний хэм алдагдал, зүрхний гажиг, зүрхний кардиомиопатия, зүрхний төрөлхийн эмгэгүүд
6. Чихрийн шижин, бамбай булчирхай, бөөрний дээд булчирхайн өвчнүүд
7. Хорт хавдар
8. Шалтгаан тодорхойгүйгээр тунгалгийн булчирхай томрох, гүйлгэх, турах /5кг-аас дээш/ биеэр тууралт гарах, шөнө хөлрөх шинж тэмдэгтэй.
9. Тромбоцитопени, полицитеми, лейкоз, гемоглобинопати, лимфома, эритроцитоз, гемофили А ба В, таласеми
10. Эпилепси
11. 12 нугалаа гэдэс, бүдүүн гэдэсний шархлаат үрэвсэл, элэгний хатуурал
12. Архаг архичин
13. Зүрх, тархины ямар нэг мэс засал хийлгэсэн
14. Дэлүү, бөөр авах мэс засал хийлгэсэн
15. Тархмал склероз
16. Бөөрний аяганцрын цочмог болон архаг үрэвсэл
17. Бөөрний цочмог, архаг дутагдал
18. Тэмбүү
19. ХДХВ-ийн халдвартай хүмүүс
20. Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүмүүс, ямар нэг эрхтний төрөлхийн аномалия
21. Дор дурьдсан эрсдэлтэй зан үйл бүхий хүмүүс

• Ижил хүйстэн эрчүүд болон бисекс хүмүүс
• Мансуурах бодис хэрэглэгчид
• Биеэ үнэлэгч
• Ариутгаагүй, хурц үзүүртэй багажаар өөрийгөө гэмтээгч зан үйлтэй
• Дээрх зан үйл бүхий хүмүүстэй бэлгийн хавьталд орогчид
• Шорон болон хорих байгууллагын хоригдлууд