ДААТГУУЛАГЧ (ИРГЭН)-ИЙН ХӨДӨЛМӨРИЙН ЧАДВАР АЛДАЛТЫГ ТОГТООХОД БАРИМТЛАХ "МЭРГЭЖЛЭЭС ШАЛТГААЛСАН ӨВЧНИЙ ЖАГСААЛТ, ХУВЬ ХЭМЖЭЭ, ХУГАЦАА”

№

Өвчний нэр, үе шат

Хөдөл-мөрийн чадвар алдал-тын хувь, хэмжээ

Эмчлэн эрүүлжүүлж хөдөл-мөрийн чадварыг нөхөн сэргээх хугацаа

1. МЭРГЭЖЛЭЭС ШАЛТГААЛСАН УУШГИ ТООСЖИХ ӨВЧИН

Уушги тоосжих өвчин

1.1.

Уушги тоосжих өвчний I үе

Хөдөл-мөрийн нөхцөл солих, 40

1 жил

1.2.

Уушги тоосжих өвчний I үе, амьсгалын дутагдлын 1-р үе, уушгин зүрхний хам шинж I үе

41-59

1 жил

1.3.

Уушги тоосжих өвчний I үе, амьсгалын дутагдлын II үе, уушгин зүрхний хам шинж I-II  үе, уушги тэлэгдэлт, сүрьеэ

60-69

1 жил

1.4.

Уушги тоосжих өвчний II үе, амьсгалын дутагдлын II-III  үе, уушгин зүрхний хам шинж II үе, уушги тэлэгдэлт  (сүрьеэ, гялтангийн наалдац, гялтангийн зузаарал)

70-80

1 жил

1.5.

Уушги тоосжих өвчний III үе, амьсгалын дутагдлын III үе, уушгин зүрхний хавсарсан дутагдал,  уушги тэлэгдэлт, (сүрьеэ, гялтангийн наалдац, гялтангийн зузаарал) 

81-90

2 жил

Тоосжилтын болон хордлогын шалтгаант гуурсан хоолойн архаг үрэвсэл

1.6.

Тоосжилтын болон хордлогын шалтгаант гуурсан хоолойн архаг үрэвсэл, амьсгалын дутагдлын I үе

Хөдөл-мөрийн нөхцөл солих, 40

1 жил

1.7.

Тоосжилтын болон хордлогын шалтгаант гуурсан хоолойн архаг үрэвсэл, амьсгалын дутагдлын I үе, уушгин зүрхний хам шинж I үе

41-55

1 жил

1.8.

Тоосжилтын болон хордлогын шалтгаант гуурсан хоолойн архаг үрэвсэл, амьсгалын дутагдлын II үе, уушги тэлэгдэлт, уушгин зүрхний хам шинж II үе

56-60

1 жил

1.9.

Тоосжилтын болон хордлогын шалтгаант гуурсан хоолойн архаг үрэвсэл

а/ Амьсгалын дутагдлын II-III үе, уушги тэлэгдэлт,  уушгин зүрхний хам шинж III үе, сүрьеэ, гялтангийн наалдац, гялтангийн зузаарал, зүрхний архаг дутагдлын  С үе

61-75

2 жил

б/ Амьсгалын дутагдлын II-III үе, уушги тэлэгдэлт,  уушгин зүрхний хам шинж III үе, сүрьеэ, гялтангийн наалдац, гялтангийн зузаарал,   зүрхний архаг дутагдлын  Д үе

76-85

2 жил

Тоосжилт, харшил, хордлогын шалтгаант багтраа

1.10.

Тоосжилт, харшил, хордлогын шалтгаант багтраа өвчний хөнгөн хэлбэр  

Хөдөл-мөрийн нөхцөл солих, 40

1 жил

1.11.

Тоосжилт, харшил, хордлогын шалтгаант багтраа өвчний дунд хэлбэр

а/  Уушгин зүрхний дутагдлын I-II үе

41-50

1 жил

б/ Уушгин зүрхний дутагдлын II үе зүрхний архаг дутагдал С үе

51-69

1 жил

1.12.

Тоосжилт, харшил, хордлогын шалтгаант багтраа өвчний хүнд хэлбэр, уушгин зүрхний дутагдлын II-III үе зүрхний архаг дутагдал  Д   үе 

70-80

2 жил

2. МЭРГЭЖЛЭЭС ШАЛТГААЛСАН ХОРДЛОГЫН ӨВЧНҮҮД

Химийн бодисын архаг хордлогын улмаас үүсэх  эмгэг

2.1.

Металлын хордлого (T 56)

Хар тугалга, мөнгөн ус, хром,кадми, зэс, цайр, цагаан тугалга, берилли, тэдгээрийн нэгдэлүүд, бусад металлууд

Хөнгөн

Буйл хөөж хөхөвтөр болох, амны хөндий шархлах, аманд металл амтагдах, шинжилгээнд ретикулоцитоз 25% хүртэл ихсэх шээсэнд 1г креатининд ноогдох дэльта-амино левулинийн хүчил 15 мг хүртэл ихсэх, копропор-фирин 300 мг хүртэл ихсэх мөнгөн ус 0,02-0,05 мг/л 

Хөдөл-мөрийн нөхцөл солих 40

1 жил

Дунд

a/  Мэдрэл сульдалын хам шинж, захын мэдрэлийн олон эмгэг шинжүүд цус багадалт, шүд сулрах, сэтгэлээр унах, хараа муудах

41-55

1 жил

б/ Дээрх шинжүүд, диэнцефалопатийн шинжүүд, хий юм харах, шинжилгээнд ретикулоцитоз 40 % хүртэл ихсэх шээсэнд 1г креатининд ноогдох дэльта-амино левулинийн хүчил 25 мг хүртэл ихсэх, копропорфирин 500 мг хүртэл ихсэх мөнгөн ус 0,02-0,09 мг/л 

56-69

1 жил

Хүнд

хордлогын шалтгаант энцефалопати, тэнэгрэлийн шинжүүд, олон эрхтэн хавсарсан архаг дутагдал, бодисын солилцооны түгээмэл хямрал гэдэс хүчтэй базлалтын эмгэг глауком, нистагм, гар байнгын чичиргээнтэй, шинжилгээнд ретикулоцитоз 40% -с дээш ихсэх шээсэнд 1г креатининд ноогдох дэльта-амино левулинийн хүчил 25 мг дээш ихсэх, копропорфирин 500 мг дээш ихсэх

70-90

2 жил

2.2.

Идэмхий бодисын хордлого (T 54) Фенол, фенолын уламжлалууд, бусад идэмхий органик бодисууд, идэмхий хүчил, хүчил төст нэгдлүүд, идэмхий шүлт, шүлт төст нэгдлүүд

Хөнгөн

Мэдрэл, хоол боловсруулах эрхтний архаг үрэвсэл, уушги ба гуурсан хоолойн үрэвсэл, зүрх судас, цусны тогтолцооны өөрчлөлтүүд, арьсны загатнаа

Хөдөл-мөрийн нөхцөл солих 40

1  жил

Дунд

Дээрх шинжүүд мэдрэл сульдалын хам шинж, тураал, шүд суларч буйл үрэвсэх, цус гоожих, ходоод, гэдэсний  шархлаа үүссэн

41-55

1  жил

Хүнд

a/ Уушгины пневмосклероз, хордлогын шалтгаант энцефалопатийн, шинж илэрсэн

56-69

1 жил

б/ Энцефалопати, олон эрхтний архаг өөрчлөлт, дутмагшил, бодисын солилцооны түгээмэл хямрал

70-80

2 жил

Ароматик бодисуудын хордлого

2.3.

Ханасан ба үнэрт нүүрс устөрөгчийн галогены уламжлалын хордлого (T 53)

Тетрахлорт нүүрстөрөгч, хлороформ, трихлорэтилен, тетрахлорэтилен, дихлорометан, хлорфторт нүүрстөрөгч, бусад ханасан нүүрс устөрөгчийн галогенууд, бусад үнэрт нүүрс устөрөгчийн галоген

Хөнгөн

Мэдрэл, хоол боловсруулах эрхтэн, зүрх судас, цусны тогтолцооны өөрчлөлтүүд, биологийн шингэнд хорт бодисууд илрэх

Хөдөл-мөрийн нөхцөл солих, 40

1 жил

Дунд

a/ Дээрх шинжүүд, олон эрхтний архаг өөрчлөлт илэрсэн

41-55

1 жил

б/ Арьсны архаг үрэвсэл, тууралт, цусны системийн өөрчлөлтүүд, анеми, зүрх судас,  ходоод, гэдэс, цуллаг эрхтнүүдийн үйл ажиллагааны архаг дутмагшил, мэдрэл-сэтгэцийн хямрал, миелополиневропати

56-69

1 жил

Хүнд

 Элэг, бөөр, зүрх, судасны олон эрхтэн хавсарсан архаг дутагдал, цусны эсүүдийн гүнзгий өөрчлөлт, мэдрэл-сэтгэцийн өөрчлөлт, хүнд хэлбэрийн арьсны эмгэгүүд ,хордлогын

 шалтгаант энцефалопати,  энцефалопатийн үеийн уналт, бодисын солилцооны түгээмэл хямрал

70-85

2 жил

Цочроогч, боогдуулагч бодисын /хий, уур/ хордлого

2.4.

Хий ба ууршимтгай цочроогч, боогдуулагч бодисуудын хордлого (T 59) азотын исэл, хүхрийн давхар исэл, формальдегид, аммиак нулимс асгаруулагч хий, хлор, фтор, фторт устөрөгч, хүхэрт устөрөгч, нүүрстөрөгчийн давхар исэл, бусад хий, утаа, уур

Хөнгөн

Амьсгалын дээд зам, нүдний салст цочролын шинжүүд, хуурай ханиах, сөөх, хамар залгиур хуурайших, хорсох, биологийн шингэнд хорт бодисууд илрэх

Хөдөл-мөрийн нөхцөл солих, 40

1 жил

Дунд

а/ Риноларинго-фарингит, трахеобронхит, блефаро-спазм, мэдрэл сульдлын хам шинж, зүрх судасны архаг өвчнүүд, арьсны загатнаа, ходоод гэдэсний үрэвсэл

41-55

1 жил

б/ Хордлогын шалтгаант бронхит, багтраа, пневмосклероз, амьсгалын дутагдал, цусны системийн өөрчлөлтүүд, мэдрэлийн хэсэгчилсэн голомтот шинжүүд, элэг, бөөрний архаг үрэвсэл

56-69

1 жил

Хүнд

 Хордлогын шалтгаант уушги тэлэгдэлт, уушгины хаван, хордлогын шалтгаант дисциркуляторный энцефалопати, олон эрхтний архаг хавсарсан дутмагшил, бодисын солилцооны түгээмэл хямрал

70-85

2 жил

Пестицидийн хордлого

2.5.

Пестицидийн хордлого (T 60) Органик фосфат ба карбамат агуулсан шавьж устгагчууд, гербицид, фунгицид, родентицид, бусад пестицидүүд

Хөнгөн

Астеновегетатив хам шинжүүд, хоол боловсруулах эрхтэн, зүрх судас, цусны системийн өөрчлөлтүүд, биологийн шингэнд хорт бодисууд илрэх

Хөдөл-мөрийн нөхцөл солих,  40

1 жил

Дунд

а/ Мэдрэл сульдлын хам шинж, микроорганик шинжүүд, элэг, бөөрний архаг үрэвсэл арьсны загатнаа

41-55

1 жил

б/ Мэдрэл-сэтгэцийн хам шинж, диэнцефалитийн шинжүүд, элэгний хатуурал, дотоод шүүрлийн булчирхайн өөрчлөлтүүд, амьсгалын дутагдал, багтраа, пиодермит, полиневрит

56-69

1 жил

Хүнд

 Элэгний хатуурлын декомпенсацийн үе шат, бөөрний дутагдал, зүрх судасны дутагдал, хордлогын шалтгаант дисциркуляторный энцефалопатийн шинж

70-90

2 жил

2.6.

Бусад органик бус бодисын хордлого (T 57) Хүнцэл, фосфор, марганц, тэдгээрийн нэгдлүүд, устөрөгчийн цианид, бусад органик бус  нэгдлүүд

Хөнгөн

Мэдрэл сульдалын хам шинж,  хоол боловсруулах эрхтэн, зүрх судасны өвчнүүд, биологийн материалд хорт бодисууд илрэх

Хөдөл-мөрийн нөхцөл солих, 40

1 жил

Дунд

а/ Хордлогын шалтгаант элэгний үрэвсэл, бөөр, уушги, зүрх  судасны системийн өөрчлөлт, цусны шинжилгээний өөрчлөлтүүд, цус багадалт

41-55

1 жил

б/ Ходоод, гэдэсний шархлаа, элэгний хатуурал, цусны эсүүдийн гүнзгий өөрчлөлтүүд, бамбай булчирхайн эмгэг, тархины хэсэгчилсэн голомтот шинжүүд, паркинсонизмын шинжүүд

56-69

1 жил

Хүнд

 Паркинсонизмийн хүнд хэлбэр, бамбай булчирхайн хүндрэл, архаг цус багадалт, бусад эрхтэн системийн хавсарсан дутмагшил, дисциркуляторный-энцефалопатийн шинжүүд, ходоод, гэдэсний хавдар, элэгний цирроз декомпенсацийн үед орох, геморрагийн шинж

70-90

2 жил

2.7.

Угаарын хийн хордлого (T 58)

Хөнгөн

Толгой өвдөх /дух шанаагаар/, чамархай лугших, толгой эргэх, ядрах, тэнцвэр алдагдах гуйвах, цусанд карбоксигемоглобин 20-30 % болох

Хөдөл-мөрийн нөхцөл солих, 40

1 жил

Дунд

а/ Хөдөлгөөний эвсэл алдагдах, хөдөлгөөн сулрах, ухаан алдах, унтамхай болох, нүүрээр ягаан улаан толбо гарах, бөөлжих нь нэмэгдэх, нүүр их биеийн булчин жирвэгнэх

41-55

1 жил

б/ Дээрх шинжүүд хүндрэх, ухаангүй болох, диэнцефалийн криз өгөх, Цусанд карбоксигемоглобин 30-35%

56-69

1 жил

Хүнд

а/ Танин мэдэхүйн гүйцэтгэл буурах,  диэнцефалийн криз өгөх

70-75

2 жил

б/ Ухаан бүрэн алдаж комд орох, мөчүүд хөхрөх,  судасны цохилт 100-120 хүрэх, булчин хөшиж чангарах, даралт буурах, таталт өгөх, Карбоксигемоглобин 35 -50% хүрнэ.

80-90

2 жил

Органик хүчлүүд ба түүний нэгдэлүүд

2.2.. 2.8.

Органик уусгагчууд (T 52) Шатахууны нэгдлүүд, бензин, бензиний нэгдлүүд, толоул, ксилол ,нафталингликол, кетон, бусад органик уусгагчууд

Хөнгөн

Хоол боловсруулах эрхтний хөнгөн хямрал, элэг бөөрний архаг үрэвсэл, уушги, гуурсан хоолой, арьс салстын үрэвсэл

Хөдөл-мөрийн нөхцөл солих, 40

1 жил

Дунд

Дээрх шинжүүд, мэдрэл сульдал, тураал, цусны тогтолцооны өөрчлөлт илрэх

41-55

1 жил

Хүнд

а/, ходоод гэдэсний түгжрэл, сорвижилтын эмгэгүүд, тураал, арьс салстын архаг хүндрэлт өвчнүүд

56-69

1 жил

б/ Тархины хүнд хэлбэрийн өөрчлөлт, бодисын солилцооны түгээмэл хямрал, олон эрхтний дутмагшил

70-90

          2 жил

3. МЭРГЭЖЛЭЭС ШАЛТГААЛСАН  АРЬСНЫ ХАРШИЛТ ӨВЧИН

3.1.

Эм, химийн сэдрээгч бодис, будах, тослох материал, металл, нефтийн бүтээгдэхүүнээс үүссэн харшлын гаралтай байнга дахидаг арьсны өвчнүүд

Хөдөл-мөрийн нөхцөл солих, 50

1 жил

3.2.

Ажил мэргэжилтэй холбоотой нарны илч, хэт халуун, хүйтэн, цахилгаан соронзон орны нөлөөлөл, цацраг идэвхт туяатай байнга ажилласнаас үүссэн арьсны өвчнүүд

Хөдөл-мөрийн нөхцөл солих, 40

1 жил

3.3.

Дээрх арьсны харшилт өвчнүүд хүндэрч архагшсан хүндрэл үүссэн

а/ Полиаллергийн хэлбэрт шилжсэн, эмчилгээнд засал авахгүй, эмийн эмчилгээ тохирохгүй болсон, харшилын өвчний дахилт ойрхон өгдөг

51-60

1 жил

б/ Дархлааны тогтолцооны илэрхий өөрчлөлт үүссэн, цусны шинжилгээнд тогтвортой өөрчлөлт орсон, арьсны харшилын байнгын сэдрэлттэй

61-65

1 жил

4. МЭРГЭЖЛЭЭС ШАЛТГААЛСАН  НҮДНИЙ ӨВЧИН

4.1.

Мэргэжилтэй холбоотой салстын архаг үрэвсэл

нулимсны хүүдийн архаг үрэвсэл

Хөдөл-мөрийн нөхцөл солих

4.2.

Мэргэжилтэй холбоотой нүдний болорын хатуурлын эмгэг

а/ Нэг нүдний

40

1 жил

б/ Хоёр нүдний

41-55

1 жил

4.3.

Мэргэжилтэй холбоотойгоор харааны мэдрэлийн хатангиршил

а/ Нэг нүдний

56-69

1 жил

б/ Хоёр нүдний

70-90

2 жил

4.4.

Мэргэжилтэй холбоотой нүдний эвэрлэг бүрхүүлийн архаг үрэвсэл болон сөнөрлийн өөрчлөлтүүд

а/ Эвэрлэг бүрхүүлийн архаг үрэвсэл

Хөдөл-мөрийн нөхцөл солих

б/ Эвэрлэг бүрхүүл цоорох, сорвижих

40-49

1 жил

4.5.

Мэргэжилтэй холбоотой нүдний торовчийн эмгэг

а / Нэг нүдний хараа 0.03 хүртэл, захын хараа 10 хүртэл буурах

50-69

1 жил

б/ Хоёр нүдний хараа муу сайн хардаг нүд нь 0.03-аас доош буурах, захын хараа бүх талаасаа 10-аас дээш нарийсах, харааны мэдрэл хатангирших

70-80

2 жил

4.6.

Мэргэжилтэй холбоотойгоор нүдний дотоод даралт ихсэлт, /шилэнцрийн эмгэг, нүдний хараа муудах, глаукоми, астенопия, миопи/

а/ Хараа муудах, шилэнцрийн бүдэгшил

Хөдөл-мөрийн нөхцөл солих,

40

       1 жил

б/ Торлогын хууралт

41-60

1 жил

5.  МЭРГЭЖЛЭЭС ШАЛТГААЛСАН  МЭДРЭЛИЙН ӨВЧНҮҮД

Доргионы өвчин

5.1.

Хэсгийн, ерөнхий, хавсарсан доргион

а/ I үе Дээд мөчний полиневропати, мэдрэхүй, вегетатив өөрчлөлт, дээд мөчний хялгасан судасны тонусын алдагдал, ачаалалтай ажиллах буюу даарсан үед гар цайрах,  шөнийн өвдөлт илрэх, хүйтний сорил

Хөдөл-мөрийн нөхцөл солих 40

жил

б/ II үе дээд мөчинд өвдөлт мэдрэхүйн шинж байнга илрэх, дунд мэдрэлийн дарагдлын шинж, мэдрэхүйн алдагдал тод илэрч, вегатодистони, астени,  “Паля” шинж, гарын дулаан буурч, жижиг үений хэлбэр алдагдах, булчингийн хатингаршил,  нурууны нугаламуудын остеоартроз, остеохондроз, спондилопати

үүсэх

41-65

1 жил

в/ III үе  судасны агшилт байнгын дахилттай болж, мэдрэхүйн тэжээлийн өөрчлөлт гүнзгий  илрэх, мэдрэлийн ёзоор цочрол, дарагдлын хам шинж, Рейно шинж илрэх,  гипоталамусын  хямрал, ангиодистони хямрал тархи болон зүрхний титэм судсанд илрэх, хүнд үед дисциркуляторный энцефалопатийн хам  шинж, бэлгийн үйл ажиллагаа сулрах, доргионы мэдрэхүй буурах

70-80

2 жил

5.2.

Цахилгаан соронзон  талбай, лазер, радио долгионы нөлөөллөөс үүсэх өвчин

Хөнгөн

Вегетатив мэдрэлийн хямрал ихтэй астени, нойргүйдэл, захын мөчний салгалалт, хэт цочромтгой, зүрх судасны тогтолцооны хямрал

Хөдөл-мөрийн нөхцөл

солих, 45

1 жил

Дунд

Мэдрэлийн системийн голомтот  шинжүүд, зүрх судасны дутагдлын хам шинж, энцефалопати, ой санамж эрс муудах,  нүдний болор цайх, арьсны уян хатан чанар алдагдах,  дерматит үүсэх, хумс хугарамтгай болох

46-69

1 жил

Хүнд

Хүнд хэлбэрийн астени, вазопати, диэнцефалийн хямрал, сэтгэл хөдлөл буурч, уналт, бамбай булчирхайн хямралууд илэрсэн, гипохромный анеми

70-80

1 жил

5.35555555.3.5

Нурууны спондилопати (остеохондроз, спондилёз, спондилоартроз, нугалмын жийргийн ивэрхийн шалтгаант  компрессионно-ишемический синдром хүзүү, сээр, бүсэлхий, ууцны хэсгийн радикулопати) дээд, доод мөчний мэдрэлийн язгуурын өвдөлт, дарагдлын хамшинж

а/ Тогтмол биш өвдөх, үе үе хөдөлгөөн хязгаарлагдах,  бадайрах, вегетатив өөрчлөлт илрэх

Хөдөл-мөрийн нөхцөл

солих, 40

1 жил

б/ Өвдөлтийн шинж жилд 2-3 удаа дахилттай, булчингийн чангарал, өвдөлт болон вегататив өөрчлөлтүүд байнга илрэх

41-55

1 жил

в/ Язгуур мэдрүүлийн дарагдлын шинжтэй,  булчингийн зангирал, нурууны муруйлттай, өвдөлт, рефлекс, мэдрэхүйн хүрээний түвшингийн өөрчлөлттэй

56-69

1 жил

г/ Мэс заслын эмчилгээний дараах  язгуур мэдрэлийн гаралтай саатай, бага аарцгийн эрхтний хүнд зэргийн үйл ажиллагааны алдагдалтай

70-80

2 жил

6. МЭРГЭЖЛЭЭС ШАЛТГААЛСАН ЧИХ ХАМАР ХООЛОЙН ӨВЧНҮҮД

6.1

Шуугианы гаралтай сонсгол бууралт

H83.3

а/ Шуугианы гаралтай сонсгол бууралт II үе

Хөдөлмөрийн нөхцөл

солих

1  жил

б/  Шуугианы гаралтай сонсгол бууралтын  III үе

45-65%

1 жил

в/  Шуугианы гаралтай сонсгол бууралтын IV үе

70-80%

1 жил

6.2

Дууны эрхтэний  эмгэг

J38 J38.0

а/ дууны хөвчийн үйл ажиллагааны алдагдалтай

Хөдөл-мөрийн нөхцөл

солих

1 жил

б/ Дууны хөвчийн хэсэгчилсэн  саатай

45-59%

1 жил

в/ Дууны хөвчийн хоёр талын саатай

60-70%

1 жил

Дууны хөвчийн хавдар

71-90%

1 жил

6.3

Мэргэжлээс шалтгаалсан амьсгалын дээд замын өвчлөл J31 J34.8

а/ Хамар, залгиур, төвөнхийн архаг хатингаршсан үрэвсэл

Хөдөл-мөрийн нөхцөл солих

1 жил

б/ Хамрын таславчинд цооролт үүссэн

45-60%

1 жил

в/ Мэргэжлээс шалтгаалсан  амьсгалын дээд замын хавдар

61-90%

1 жил

7. МЭРГЭЖЛЭЭС ШАЛТГААЛСАН ТУЯАНЫ ӨВЧИН

А.Радио идэвхт бодис болон Рентген туяанаас үүссэн туяаны өвчин

7.1

а/ I үе. Астеновегетатив хам шинжүүд диспепси, ходоодны шүүрэл багасах, эрэгтэй хүнд импотенци, эмэгтэй хүнд өндгөвчний үйл ажиллагаа хямрах, захын цусанд лейкопени 3.0*10⁹/л хүртэл буурах, тромбоцитопени, нейтрофил эс хордлогын мөхлөгтэй, цусархаг хам шинж бага зэрэг илрэх

Хөдөл-мөрийн нөхцөл

солих, 40

1 жил

б/II үе. Судасны дистони, астеновегетатив хам шинжүүд үс унах, хумсны өөрчлөлт, диэнцефалийн криз өгөх, богино хугацаанд ухаан алдах, бүх биеийн гипергидроз, пароксизмал тахикарди, бие чичрэх, цус шүүрэмтгий болох, цусархаг хам шинжүүд, ходоод гэдэсний шүүрэл буурах, хордлогын гепатит, захын цусанд лейкопени 2.5*10⁹ /л хүртэл буурах, нейтропени, лимфоцитопени 3 г/л  хүртэл буурах, тромбоцитопени, нейтрофил эс хордлогын мөхлөгтэй, цусны чөмөгний шинжилгээнд бүх эгнээний гипоплази илэрсэн

41-65

1 жил

в/ III үе. Цус төлжилт дарангуйлагдсан, мэдрэлийн тогтолцооны хүнд зэргийн өөрчлөлт их, байнгын нойргүйдэл, толгой эргэх, дотор муухайрах, ой тогтоолт буурах, цусархаг хам шинжүүд, салстад шархлаат некрозын өөрчлөлт, үс халцрах, дотоод шүүрлийн булчирхайн үйл ажиллагаа хямрах, захын цусанд лейкопени 1.0*10⁹    г/л хүртэл буурах, нейтропени, лимфоцитопени 3 г/л-ээс буурах, тромбоцитопени, гиперхромный цус багадалт, сепсис

70-80

2 жил

8. МЭРГЭЖЛЭЭС ШАЛТГААЛСАН МЭС ЗАСЛЫН ӨВЧНҮҮД

8.1

Доод мөч, хэвлий, аарцгийн эрхтний хөх судас өргөсөх өвчин

а/ I үе: доод мөч, аарцгийн эрхтэний судасны мэдэгдэхүйц тэлэгдэлтийн үе судасны өргөсөлт зангилаа үүссэн

Хөдөл-мөрийн нөхцөл

солих, 40

1 жил

б/ II үе: дээрх өөрчлөлтүүд болон гүний судсанд  үечилсэн  бөглөрөлт өгч, хэсгийн байдалтай  хавагнах, хавхлагын дутагдал илэрсэн

41-55

1 жил

в/ III үе:  дээрх өөрчлөлтүүд болон мэдэгдэхүйц тромбоз, тромбофлебит хавсарсан хөлд байнгын хаван, трофик өөрчлөлт  үүссэн.

56-69

1 жил

г/ IV үе: дээрх өөрчлөлтүүд болон, мэдэгдэхүйц шарх үүсэх,зөөлөн эд, ясны идээт үрэвсэл өгөх, судасны үрэвсэл, бөглөрөлт, судасны дотор давхаргын үрэвсэл хавсарсан

70-80

2 жил

8.2

Тулгуур эрхтний үе мөчний хэлбэр, хөдөлгөөн алдагдах өвчин

а/ 1-2 үений хөдөлгөөн хязгаарлагдаж, 40 градус болох

Хөдөл-мөрийн нөхцөл солих, 40

1 жил

б/ 2 үений хөдөлгөөн хязгаарлагдаж, 41-90 градус болох, үйл ажиллагааны дутагдал II зэрэг

41-50

1 жил

в/ 3 үений хөдөлгөөн хязгаарлагдаж, 41-90 градус болох хөдөлгөөний үйл ажиллагааны дутагдал III зэрэг

51-69

1 жил

г/ 3 үений хөдөлгөөн 90 градус буюу хөдөлгөөний үйл ажиллагаа  хязгаарлагдаж, хүний асрамжинд хөдөлгөөний үйл ажиллагааны алдагдал  IV зэрэг

70-80

2 жил

8.3

Артерийн судасны олдмол нарийсал ба бөглөрөл

а/ I үе: Томоохон судсууд хэсэгчилсэн байдлаар нарийсах, бөглөрөх

Хөдөл-мөрийн нөхцөл солих, 40

1 жил

б/ II үе: Томоохон судсууд нилэнхүйдээ нарийсах, бөглөрөх, хурууны үзүүр үхжиж эхлэх

41-65

1 жил

в/  III үе: I, II үеийн өөрчлөлтүүд гүнзгийрч, гар болон хөлийн хуруу, шилбээр тайралт хийсэн

70-85

2 жил

8.4

Дээд мөчний бичил гэмтэл, давтагдсан ачааллаас үүссэн өвчнүүд /үений хүүдийн үрэвсэл, дал мөрний үений холбоосын өвчин, дээд мөчний мэдрүүлийн саа  шөрмөсний ба уутанцрын үрэвсэл

а/ Үений хүүдийн үрэвсэл, дал мөрний үений холбоосын өвчин, дээд мөчний мэдрүүлийн саа  шөрмөсний ба уутанцрын үрэвсэл

Хөдөл-мөрийн нөхцөл

солих, 40

1 жил

б/ Мөр, бугалга, гарын хатингарт саа, сарвууны саажил, хатингирал, мэдрэхүйн өөрчлөлттэй

41-55

1 жил

в/ дээрх өөрчлөлтүүд гүнзгийрч хөдөлгөөн бүрэн хязгаарлагдах,эмгэг хугарал

56-65

1 жил

2.-2---8.5₮5

Тавхай хавтгайрах

а/ Хөлийн шилбэ, тавхай хурууны өвчнүүд булчин ,шөрмөсний чангарал,суналт ,яс ургалт

Хөдөл-мөрийн нөхцөл

солих,

40

1 жил

б/ Дээрх өөрчлөлтөөс гадна хөдөлгөөний үйл ажиллагааны алдагдал III зэрэг

41-65

1 жил

в/ Хөлийн тавхай ,хуруу тайрагдах,ясны үхжил болох /остеонекроз/, эмгэг хугарал

70-80

2 жил

9. МЭРГЭЖЛЭЭС ШАЛТГААЛСАН ХАВДАР

9.1

Хавдарын онош батлагдсан, хүндрэл өгөөгүй

50-69

1 жил

9.2

Клиник, рентген, цитологи, биопси, дуран болон бусад шинжилгээнүүдээр онош нь батлагдсан I, II үеийн  хавдарууд,  хагалгааны дараах үе, хими, туяа эмчилгээний дараах үе

70-85

1 жил

9.3

Хол, ойрын эрхтэндээ үсэрхийлж, III үедээ орсон хорт хавдарууд, хагалгааны дараах үе

80-85

1 жил

9.4

Хорт хавдарын, IV үе, хавдрын улмаас уушги, ходоод, элэг, бөөр, шулуун гэдэс зэрэг эрхтэн тайрсан ба  хагалгааны дараах туяа болон химийн эмчилгээтэй, дахилттай 

90-100

1 жил

9.5

Хавдрыг эмчилсний дараа, хагалгааны дараа дахилт, үсэрхийлэл өгөөгүй

50-55

5 хүртлэх жил