Монголбанкны Ерөнхийлөгчийн 2019 оны А/295 дугаар тушаалын 

1 дүгээр хавсралт

БАНКНЫ ЗААВАЛ БАЙЛГАХ НӨӨЦИЙГ ТОГТООХ, ТООЦОХ, ХЯНАЛТ ТАВИХ ЖУРАМ

Нэг.Нийтлэг үндэслэл

1.1.Монголбанкнаас мөнгөний бодлого болон макро зохистой бодлогыг хэрэгжүүлэх, банкны төлбөр түргэн гүйцэтгэх чадварыг хангах зорилгоор банкны заавал байлгах нөөцийг хуульд заасны дагуу тогтоох, тооцох, хангалтад хяналт тавихад энэхүү журмыг мөрдөнө.

Хоёр.Заавал байлгах нөөцийг тогтоох

2.1.Төв банк (Монголбанк)-ны тухай хуулийн 12 дугаар зүйлд заасан банкин дахь харилцах данс, хадгаламжийн үлдэгдэл болон Монголбанкнаас тогтоосон банкны бусад пассивын дүнг банкны заавал байлгах нөөцийн эх үүсвэрт тооцно.

2.2.Заавал байлгах нөөцийн шаардлага нь банкны хангалтын хугацааны дунджаар төвлөрүүлэх бэлэн нөөцийн доод хэмжээ байна.

2.3.Заавал байлгах нөөцийн хангалтын хугацаа нь долоо хоногийн Лхагва гарагаас эхлэн хуанлийн өдөр бүрийг хамарч, 2 дахь долоо хоногийн Мягмар гарагийн дүнг оруулснаар дуусгавар болно.

2.4.Банкны заавал байлгах нөөцийн шаардлагыг тухайн банкны заавал байлгах нөөцийн суурийн тайлант хугацааны дундаж үлдэгдлийг заавал байлгах нөөцийн хувь хэмжээгээр үржүүлэн хангалтын хугацаанд мөрдүүлэхээр Монголбанкнаас тогтооно.

2.5.Заавал байлгах нөөцийн суурийг энэ журмын 1 дүгээр хавсралтад заасны дагуу тухайн банкны тайлан тэнцэлд байршсан бусдаас татан төвлөрүүлсэн төгрөгийн болон гадаад валютын эх үүсвэрийн (төгрөгийн илэрхийллээр) тайлант хугацааны үлдэгдлээс заавал байлгах нөөц тооцоход хамаарахгүй болон заавал байлгах нөөц тооцоход хасч тооцох эх үүсвэрийг тус тус хасч тооцно.

2.6.Гадаад валютын эх үүсвэрийг төгрөгөөр илэрхийлэхдээ тухайн өдөр мөрдөж буй Монголбанкнаас зарласан албан ханшийг ашиглана.

2.6.1.Төгрөгийн заавал байлгах нөөцийн суурийг дараах томьёогоор тооцно:

T4=T1-T2-T3

T1- Банкны тайлан тэнцэлд байршсан бусдаас татан төвлөрүүлсэн төгрөгийн эх үүсвэрийн үлдэгдэл

T2- Заавал байлгах нөөц тооцоход хамаарахгүй төгрөгийн эх үүсвэр

T3- Заавал байлгах нөөц тооцоход хасч тооцох төгрөгийн эх үүсвэр

T4- Төгрөгийн заавал байлгах нөөцийн суурь

2.6.2.Гадаад валютын заавал байлгах нөөцийн суурийг дараах томьёогоор тооцно:

B4 = B1 - B2 - B3

B1- Банкны тайлан тэнцэлд байршсан бусдаас татан төвлөрүүлсэн гадаад валютын эх үүсвэрийн үлдэгдэл

B2- Заавал байлгах нөөц тооцоход хамаарахгүй гадаад валютын эх үүсвэр

B3- Заавал байлгах нөөц тооцоход хасч тооцох гадаад валютын эх үүсвэр

B4 - Гадаад валютын заавал байлгах нөөцийн суурь

2.7.Дотоодын банк хоорондын захаас татсан болон Монголбанкнаас авсан банкны эх үүсвэрийг банкны заавал байлгах нөөц тооцоход хамааруулахгүй.

2.8.Монголбанк мөнгөний болон макро зохистой бодлогын зорилгоор тодорхой хугацаанд зарим төрлийн эх үүсвэрийг банкны заавал байлгах нөөц тооцоход хасч тооцож болно. Заавал байлгах нөөц тооцоход хасч тооцох эх үүсвэрийг Монголбанкны Ерөнхийлөгчийн тушаалаар батална.

2.9.Заавал байлгах нөөцийн хувь хэмжээг Мөнгөний бодлогын хороо тогтооно. Монголбанк бодлогын арга хэмжээний хүрээнд заавал байлгах нөөцийн хувь хэмжээг банкны эх үүсвэрийн хугацаа болон төрлөөс хамааруулан ялгаатай тогтоож болно.

2.10.Монголбанк заавал байлгах нөөцийн хувь хэмжээг банкны эх үүсвэрийн төрлөөр ялгаатай тогтоосон тохиолдолд тэдгээр эх үүсвэрийг тайлагнах загварыг энэхүү журмын 1 дүгээр хавсралтад Монголбанкны Ерөнхийлөгчийн тушаалаар нэмж тусгана.

2.11.Заавал байлгах нөөцийн мэдээгээр банкнаас заавал байлгах нөөц тооцох эх үүсвэрийн дүнг тайлант хугацааны өдөр бүрийн үлдэгдлээр энэ журмын 1 дүгээр хавсралтын дагуу харуулна.

2.12.Банк заавал байлгах нөөцийн мэдээг энэхүү журмын 1 дүгээр хавсралтын дагуу гаргаж, тайлант хугацаа дууссанаас хойш ажлын 5 өдөрт багтаан Банкны тайлан бүртгэлийн системээр болон зохих албан тушаалтны гарын үсэг, тамга тэмдгээр баталгаажуулсан хэвлэмэл хэлбэрээр Монголбанкинд ирүүлнэ.

2.13.Тайлант хугацаа нь заавал байлгах нөөц тооцох суурьт хамаарах эх үүсвэрийн үлдэгдлийн мэдээллийг хамруулах 2 долоо хоног байх бөгөөд долоо хоногийн Лхагва гарагаас эхлэн хуанлийн өдөр бүрийг хамарч, 2 дахь долоо хоногийн Мягмар гарагийн дүнг оруулснаар дуусгавар болно.

2.14.Банкнаас ирүүлсэн тайлант хугацааны заавал байлгах нөөцийн мэдээнд үндэслэн нэг удаагийн хангалтын хугацааг алгасч, дараагийн хангалтын хугацаанд мөрдөх Заавал байлгах нөөцийн хэмжээг тогтооно.

2.15.Монголбанк нь энэхүү журмын 3 дугаар хавсралтад заасан аргачлалын дагуу банкны төгрөгийн болон гадаад валютын заавал байлгах нөөцийн хэмжээг тооцож, хангалтын хугацаа эхлэхээс ажлын 3 өдөрт багтаан банкинд мэдэгдэнэ.

Гурав.Банкны заавал байлгах нөөцийн хангалт

3.1.Банк нь заавал байлгах нөөцийн хангалтын хугацаанд Монголбанкнаас тогтоосон заавал байлгах нөөцийн шаардлагыг өдрөөр болон дунджаар нэгэн зэрэг хангах үүрэгтэй.

3.2.Банк Монголбанкнаас тогтоосон заавал байлгах нөөцийн шаардлагыг хангалтын хугацаанд бэлэн нөөц буюу тухайн банкны Монголбанкин дахь төгрөгийн болон валютын харилцах дансны өдрийн эцэс дэх үлдэгдлээр хангана.

3.3.Банк хангалтын хугацааны турш өдөр бүр хамгийн багадаа заавал байлгах нөөцийн шаардлагын өдрөөр хангах хувь хэмжээнд харгалзах бэлэн нөөцийг Монголбанкны харилцах дансандаа төвлөрүүлснээр өдрийн шаардлагыг хангасанд тооцно. Өдрийн шаардлагыг хангах хувь хэмжээг Монголбанкны Ерөнхийлөгчийн тушаалаар тогтооно.

3.4.Хангалтын хугацаанд банкны төвлөрүүлсэн бэлэн нөөцийн дундаж дүн нь заавал байлгах нөөцийн тогтоосон хэмжээг бүрэн хангаснаар заавал байлгах нөөцийн шаардлагыг дунджаар хангасанд тооцно.

3.5.Банк төгрөгийн заавал байлгах нөөцийн шаардлагыг Монголбанкин дахь төгрөгийн харилцах дансны үлдэгдлээр, гадаад валютын заавал байлгах нөөцийн шаардлагыг Монголбанкин дахь гадаад валютын харилцах дансны үлдэгдлээр тус тус хангана.

3.6.Монголбанк бодлогын зорилгоор төгрөг болон гадаад валютын заавал байлгах нөөцийн шаардлагыг дараах хэлбэрээр тус тус хангуулж болно:

3.6.1.Валютын заавал байлгах нөөцийг төгрөгийн бэлэн нөөцөөр, эсхүл төгрөгийн заавал байлгах нөөцийг валютын бэлэн нөөцөөр;

3.6.2.Төгрөгийн заавал байлгах нөөцөө хангаж, илүү гарсан хэмжээгээр валютын заавал байлгах нөөцийг, эсхүл валютын заавал байлгах нөөцөө хангаж, илүү гарсан хэмжээгээр төгрөгийн заавал байлгах нөөцийг тус тус хангаж болно.

3.7.Заавал байлгах нөөцийг энэ журмын 3.6-д заасан хэлбэрээр хангуулах эсэхийг Монголбанкны Ерөнхийлөгчийн тушаалаар шийдвэрлэнэ.

Дөрөв.Банкны заавал байлгах нөөцийн хангалтад хяналт тавих

4.1.Монголбанк заавал байлгах нөөцийн шаардлагын биелэлтэд банк тус бүрээр хяналт тавина.

4.2.Банкны заавал байлгах нөөцийг хангасан хэсэгт Монголбанкнаас урамшууллын хүү төлж болно. Заавал байлгах нөөцийн урамшууллын хүүгийн хувь хэмжээ болон урамшуулал тооцох суурийг Монголбанкны Ерөнхийлөгчийн тушаалаар батална.

4.3.Энэ журмын 4.2-т заасан урамшууллын хүүг дараах томьёогоор тооцно: /Энэ хэсгийг МБЕ-ийн 2020 оны А-340 дүгээр тогтоолоор өөрчилсөн/

УХ - Заавал байлгах нөөцийн шаардлагыг хангасан банканд олгох урамшууллын хэмжээ

УТС - Урамшууллын хүү тооцох суурь 

rr - Заавал байлгах нөөцийн урамшууллын жилийн хүүний хувь хэмжээ[1]

УХХ- Урамшууллаас хорогдуулах хувь хэмжээ”

4.3¹ Урамшууллаас хорогдуулах хувь хэмжээг дараах томъёогоор тооцно: /Энэ хэсгийг МБЕ-ийн 2020 оны А-340 дүгээр тогтоолоор нэмсэн/

4.3² Заавал байлгах нөөцийн урамшууллаас хорогдуулах хувийг тооцоход ашиглагдах параметр (“r”)-ийн утгыг Монголбанкны Ерөнхийлөгчийн тушаалаар батална.

4.3³ Урамшууллаас хорогдуулах хувийг шаардлагатай тохиолдолд Монголбанкны Ерөнхийлөгчийн тушаалаар тогтоож болно.