Өлгий сумын ИТХ-ын 2019 оны 12 дугаар сарын

17-ны өдрийн 7/06 дугаар тогтоолын нэгдүгээр хавсралт

БЭЛЧЭЭРИЙГ ЗОХИСТОЙ АШИГЛАХ ЖУРАМ

НЭГ. Нийтлэг үндэслэл

1.1.Иргэний хууль, Газрын тухай хууль, Байгаль орчныг хамгаалах тухай хууль болон холбогдох бусад хууль тогтоомжид нийцүүлэн бэлчээр ашиглалтыг сумын нутаг дэвсгэрт хэрэгжүүлэхэд энэхүү журмыг мөрдөнө.

1.2.Малчин өрх, малчдын байгууллага /хэсэг, бүлэг, холбоо, нөхөрлөл/ бусад ашиглагчид /мал бүхий иргэд, аж ахуйн нэгж/ - ийн хүрээнд бэлчээр ашиглалтын нэгдсэн зохицуулалтыг энэхүү журмаар тогтооно.

1.3.Энэхүү журмыг хэрэгжүүлэх үүднээс байгалийн бэлчээрийг хамгаалах бэлчээр ашиглалтыг хугацааны болон орон зайн заагтайгаар төлөвлөх, зохион байгуулах, зохицуулах, нөхөн сэргээх болон бэлчээрийн богино хугацааны мониторинг дээр үндэслэн хэт ашиглалт, доройтол, талхдалтаас сэргийлэх, цөлжилтийг сааруулах арга хэмжээг төлөвлөх, хэрэгжүүлэхэд малчин өрх, малчдын байгууллага /хэсэг, бүлэг, холбоо, нөхөрлөл/ мал бүхий иргэд, аж ахуйн нэгж байгууллагаас хүлээх үүргийг энэхүү журамд нийцүүлэн тогтоож мөрдүүлнэ.

1.4.Энэхүү журамд нэмэлт өөрчлөлт оруулах шаардлагатай гэж үзвэл саналаа Засаг даргаас иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хуралд өргөн барих ба иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлаар хэлэлцэж шийдвэрлэнэ. Нэмэлт өөрчлөлтийг хуралдааны тогтоолоор баталж, энэхүү журмын салшгүй хэсэг байдлаар хавсарган мөрдүүлнэ.

Хоёр. Журмын зорилго, зарчим, хэрэгжүүлэх арга зам

2.1.Бэлчээр ашиглагч /малчдын байгууллага, аж ахуйн нэгж, байгууллага/-ын ба сумын бэлчээрийн менежментийг орон нутгийн бэлчээрийн экологийн чадавхид суурилсан нэгдсэн аргачлалаар уян хатан төлөвлөх, зохицуулах, хамгаалах, хяналт үнэлгээ хийх, нөхөн сэргээхтэй холбоотой харилцаа, энэ хүрээнд хэрэгжүүлэх үйл ажиллагааг зохицуулахад журмын зорилго оршино.

2.2.Сумын өөрөө удирдах болон төрийн захиргааны байгууллага, малчин өрх, мал бүхий иргэд, байгууллага, малчдын байгууллага тэгш оролцоо, харилцан хариуцлагын зарчмыг энэхүү журмыг мөрдөхөд баримтална.

2.3.Журмыг хэрэгжүүлэхдээ бэлчээрийн тогтвортой ашиглалт, оролцогчдын тэгш оролцоог дор дурьдсан зохицуулалтаар хангана. Үүнд:

2.3.1.Бэлчээрийн төлөв байдал, чанарт хяналт үнэлгээ хийх, хамгаалах, нөхөн сэргээх арга хэмжээг ашиглагчдын түвшинд иж бүрэн төлөвлөх, боломжтой бүх аргаар цогц хэрэгжүүлэх

2.3.2.Бэлчээрийн экологийн чадавх, бүтээмжит чанар, даацад нь нийцүүлэн мал аж ахуйн үйлдвэрлэл, бизнесийг хөтлөн явуулах

2.3.3.Улирлын бэлчээр, бэлчээр дэх бусад нөөц /хужир мараа, байгалийн  усны ил эх үүсвэр/-ийг ашиглахад оролцогсдын тэгш байдлыг хангах

2.4.Малчин өрх бүр өвөлжөө, хаваржааны доорх газрыг эзэмших эрхийн гэрчилгээ авна.

2.5.Малчин өрх, хот айл, бүлэгт  худаг эзэмших, ашиглах, тариалангийн ба бусад зориулалтаар газар ашиглах асуудлыг хууль тогтоомжийн дагуу шийдвэрлүүлсэн байна.

2.6.Бэлчээрийн менежментийн чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулж буй төрийн бус байгууллага, төсөл хөтөлбөрт хамрагдаж,  харилцан туслалцаа авах замаар хамтран ажиллана.

2.7.Бэлчээр ашиглалтын журмын хэрэгжилтийг малчдын байгууллага /хэсэг, бүлэг, холбоо, нөхөрлөл/ баг, сумын хэмжээнд зохион байгуулж дүгнэх ба засаг даргын тамгын газрын холбогдох албан тушаалтан /байгаль орчны хяналтын улсын байцаагч, газрын даамал, хөдөө аж ахуйн тасгийн  бэлчээр хариуцсан мэргэжилтэн/ хариуцна.

2.8.Бэлчээр ашиглалтын журмыг хэрэгжүүлэхтэй холбогдох арга хэмжээнд шаардагдах санхүүжилтийн эх үүсвэрийг “Төсвийн тухай хууль”-ийн 58.4.5, 58.4.6-д заасны дагуу сумын төсөвт жил бүр тусгана.

2.9.Мал эмнэлгийн урьдчилан сэргийлэх болон бусад арга хэмжээнд мал эмнэлгийн ариун цэврийн дүрмийг мөрдөн дагаж биелүүлнэ. 

ГУРАВ: БЭЛЧЭЭРИЙН УЛИРЛЫН ХУВААРЬ

3.1.Өвөлжөөний бүс нутаг чөлөөлөх хугацаа: 8 сарын 1-нээс 11 сарын 10 хүртэл

3.2.Хаваржааны бүс нутагт нутаглах хугацаа: 8 сарын 1-нээс 3 сарын 15-ныг хүртэл.

3.3.Сумын төвийн хязгаарлалтын бүсэд 8 сарын 1-нээс 10 сарын 15-ныг хүртэл саалийн үнээтэй байхыг зөвшөөрнө. /Шаттын булгаас Шар өлөн хүртэлх, Улаан толгойн цэг, Баруун хөвөөгөөс хөндөөгийн амны элсэн толгой хүртэл сумын төвийн хязгаарлалтын бүс байна. /

ДӨРӨВ: БЭЛЧЭЭР АШИГЛАЛТ, ТӨЛӨВЛӨЛТ

4.1.Тухайн жилийн дагаж мөрдөх бэлчээр ашиглалт, бэлчээр сэлгээний хуваарийг багийн иргэдийн нийтийн хурлын шийдвэрийг үндэслэн жил бүр сумын Засаг дарга захирамж гаргаж багийн Засаг дарга нар, Байгаль Орчны Хяналтыг Улсын байцаагч, Хөдөө аж ахуйн тасгийн бэлчээр хариуцсан мэргэжилтэн нар мөрдүүлж ажиллана.

4.2.Бэлчээрийн менежментийн төлөвлөгөөг багийн иргэдийн нийтийн хурлаар хэлэлцүүлэн гарсан санал дээр үндэслэн сумын бэлчээрийн менежмент төлөвлөгөөг боловсруулах ажлын хэсэг байгуулагдан тухайн жилийнхээ сумын газар зохион байгуулалтын төлөвлөгөө тухайн жилийн газар зохион байгуулалтын төлөвлөгөөнд тусган хэрэгжүүлэх ажлыг зохион байгуулна.

4.3.Сумын бэлчээрийн менежмент төлөвлөгөөнд бэлчээр ашиглалтын зураглал гаргах ба дараах мэдээллүүд, ажлууд багтсан байна. Үүнд: бэлчээрийн бүтэц, бэлчээрийн даац тогтоох, экологийн болон ургамал,  худаг, уст цэгийн хайгуул хийлгэх, худаг ус гаргах, худаг уст цэгүүдийг  эзэмшүүлэх,  хортон мэрэгчид, шавжнаас хамгаалах, улирлын бэлчээрийн хилийн зааг, өвс, тэжээлийн аюулгүйн нөөц бүрдүүлэх зэрэг ажлууд багтсан байна.

4.4.Сумын нутаг дэвсгэрт бэлчээрийн менежмент төлөвлөгөөний хэрэгжилтийг хангах зорилгоор малчид гадны тавиул мал авч хариулах, эзэмшиж байгаа хашаа хороогоо гадны малчдад ашиглуулахыг хориглоно.

4.5.Малчдын өвөлжөө, хаваржааны бууцын эзэмшлийг багийн иргэдийн нийтийн хурлуудаар хэлэлцүүлэх, өөрийн малгүй өрхүүд болон Өлгий суманд байнга оршин сууж амьдардаггүй иргэдэд бууц эзэмшиж бусдаас хөлс авч мал байршуулах Өлгий сумын нутаг дэвсгэрт бичигдсэн гадны өвөлжөө, хаваржаа эзэмших эрхийг цуцлах.

4.6.Өлгий сумын малчид бусдын өвөлжөө, хаваржааны газарт эзэмшигчийн зөвшөөрөлтэйгээр бууж болох ба өвөлжөө, хаваржааны бүс нутгийг байнгын хамгаалалтад байлгана.

4.7.Нутаглаж байгаа газрынхаа гол ус, байгаль орчныг бохирдуулахгүй байх бүхий л үйл ажиллагааг иргэн бүр өөрийн санаачлагаар хийдэг байх, энэ ажлыг үр хүүхдүүд залуу үедээ өвлүүлэх.

ТАВ: ТАЛУУДЫН ХҮЛЭЭХ ЭРХ, ҮҮРЭГ

5.1.Сумын иргэдийн төлөөлөгчдийн хурал

5.12. Газрын даамал

5.3.Байгаль орчны хяналтын улсын Байцаагч, байгаль хамгаалагч

5.4.Хөдөө аж ахуйн тасаг

5.5.Багийн Засаг дарга, БИНХ-ын хурлын  дарга нар

5.6.Малчид

ЗУРГАА: ХАРИУЦЛАГА ХҮЛЭЭХ, ХҮЛЭЭЛГЭХ ТОГТОЛЦОО

Энэхүү журмыг хэрэгжүүлэх, хяналт тавьж ажиллах ажлын хэсгийг иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын Тэргүүлэгчид, Байгаль Орчны Хяналтын Улсын байцаагч, байгаль хамгаалагч, Засаг даргын Тамгын газрын ажилтнууд, багийн Иргэдийн Нийтийн Хурлын дарга, багийн Засаг дарга нарыг оролцуулан сумын Засаг даргын шийдвэрээр байгуулан тогтмол ажилуулах.

6.1.Журмын 3 дугаар зүйлийг дагаж мөрдөх.

6.2.Энэхүү журмыг зөрчсөн этгээдэд холбогдох хууль тогтоомжийн дагуу хариуцлага хүлээлгэнэ.

6.3.Журмын биелэлтийн явцыг жил бүр иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын тэргүүлэгчдэд танилцуулж цаашид зохион байгуулах арга хэмжээг тодорхойлох.